حسین قدیانی: حتی «سعادت‌آباد» هم می‌تواند «شهادت‌آباد» شود، اگر پس از چندین و چند سال، ابراهیم حاتمی‌کیا قفل سکوت خود را بشکند و عاقبت، ولو در حد چند کلام، سخن از «سید شهیدان اهل قلم» براند. هنوز هم وقتی آن نامه معروف ققنوسی را می‌خوانم، می‌مانم در نسبت آوینی و حاتمی‌کیا اما اینقدر هست که نامه دارد داد می‌زند آوینی، حاتمی‌کیا را جور دیگری دوست دارد، یک‌جور متفاوت! دوست‌داشتنی از جنس تعصب شاید! مثل تعصب بهار به باران... که نم‌نم و عاشقانه داشت می‌بارید شنبه بعدازظهر که رسیدیم محل قرار. با وجود بهار، بی‌خود پاییز را «پادشاه فصل‌ها» می‌خوانند! گمانم آسمان «عکس حجله‌ای» انداخت از زمین، با آن رعد و برق تمیز بهاری! هوا دونفره بود! و وقتی عکاس روزنامه داشت از حاتمی‌کیا عکس می‌انداخت، اشاره کردم به همین هوای دونفره! خندید! خندید و گفت: «چه تعبیر خوبی!» شاید یاد باران و بهارانی افتاد پر از عطر آوینی! «یاد ایامی...»! یاد آن روزها که مرتضی بود و هنگام دل‌تنگی‌ها، هوای دل ابری ابراهیمش را داشت! یاد آن روزهایی که جماعت، از سینمای روشنفکری بت ساخته بودند! یاد آن روزهایی که «حلزون‌های خانه به دوش» خیال می‌کردند «بسیجیان چفیه به دوش» سینما را نمی‌فهمند و اصلا حق ورود به این عالم را ندارند! جماعت، هنوز هم همین گونه‌اند! فیلم می‌سازند اما برای سفارت! برای آن سوی آب! برای مجسمه! می‌خواهند بگویند ایرانی خسته است، دستش بسته است؛ غواص و غیرغواص ندارد! می‌خواهند ریش و ریشه را با هم بزنند! و با همه این تفاصیل دور و دراز، شگفتا! گاه از مرتضای آوینی هم دم می‌زنند! والله این امت حزب‌الله نبود که بردارد با فتوشاپ، چفیه گردن تصاویر آوینی بیندازد! کار خودش بود! دل خودش بود! معرفت خودش بود! رسیده بود به جایی... به مقامی... به مقاماتی که بگوید: «کربلا یک شهر نیست، یک افق است که ما آن را به تعداد شهدای‌مان فتح کرده‌ایم»! زورشان به این جمله نمی‌رسد، حزب‌الله را متهم به استفاده ابزاری از شهید آوینی می‌کنند! همان شهیدی که می‌گفت: «در جمهوری اسلامی آزادی برای همه هست الا حزب‌اللهی‌ها»! همان شهیدی که می‌گفت: «این همه مغموم مباش دوکوهه»! همان شهیدی که حتی با سیمان، آهن و آجر هم درددل می‌کرد، اگر که مجموع این همه «ساختمان گردان حبیب» را درست کرده باشد! همان شهیدی که می‌گفت: «پندار ما این است که ما مانده‌ایم و شهدا رفته‌اند اما حقیقت آن است که زمان، ما را با خود برده است و شهدا مانده‌اند»! و همان شهیدی که آخرین نبرد ما را با مروجین و قائلین «اسلام آمریکایی» می‌دانست! و حالا که نگاه می‌کنم می‌بینم چه پیش‌بینی خوبی! و چقدر دقیق! آری مرتضای شهید! حق با تو بود! زمان، ما را با خود برده است و تو مانده‌ای! اینجا تهران است! بیست و چند سال بعد از شهادت تو! حالا دیگر همه تو را می‌شناسند و همه می‌خواهند تو را از آن خود کنند و چنان بحث درباره‌ات گرم است که گویی آن چند قطره خون ریخته‌‌شده بر خاک پاک فکه قرار نیست دست از جوشش بردارد! عشق است حکومت خون! عشق است آن فتح را که تو راوی بودی! آفتاب آن است که خود بتابد! آوینی بیش از ما به آمریکا می‌گفت «شیطان بزرگ»! نوشته‌هایش هست! آوینی بیش از ما به روشنفکران غرب‌زده می‌تاخت! نوشته‌هایش هست! دل او در گرو شیران بهمن‌شیر بود! وقتی اراده می‌کرد فتح را روایت کند، از «شب عاشورایی» می‌گفت، از «پیران توپخانه»، از «پاتک روز چهارم»، از «قاسم و رضا» و از «علمدار»... می‌گفت: «زمان بادی است که می‌وزد، هم هست و هم نیست؛ آنان را که ریشه در خاک استوار دارند از توفان هراسی نیست». با خود می‌اندیشیدم چه حیف می‌شود اگر گفت‌وگو با ابراهیم حاتمی‌کیا، آنهم در این هوای فروردینی، مطلعی جز سیدمرتضی آوینی داشته باشد. از قبل می‌دانستم ناظر بر همان «سکوت» خیلی مایل به صحبت در این باره نیست اما حضرت راوی را مگر می‌شود روایت نکرد؟ برای راضی کردن حاتمی‌کیا به صحبت درباره آوینی، هم این را گفتم، هم اینکه؛ «راستش آقاابراهیم! خسته شدیم از حرف‌های تکراری درباره شهید آوینی... از دعواهای تکراری... از ادعاهای تکراری... و از تکرار این جمله که آوینی مرد خوبی بود که اصلا عصبانی نمی‌شد!» با این همه، اعتراف می‌کنم بیش از کم و کیف اصرار من، این دل تنگ خود حاتمی‌کیا بود که قفل این سکوت چند ساله را شکست. تا شما خوانندگان گرامی این مصاحبه را بخوانید، توضیحاتی لازم است. اولا همه وقت این قرار، به «مصاحبه» نگذشت. حرف‌های بیشتری هم بود از جنس «صحبت» یا بهتر بگویم «درددل» که همان بهتر در دل من و جناب حاتمی‌کیا بماند. ثانیا دوست می‌داشتم این مصاحبه 2 نیم داشته باشد؛ با شهید آوینی شروع شود و در ادامه برسد به «بادیگارد» که هر چند سوالاتی در این باره پرسیده شد و پاسخ‌هایی گرفته شد اما بنا به دلایلی این بخش از مصاحبه نیمه‌تمام ماند که ان‌شاءالله با یک قرار دیگر، کامل شود.
با ذکر صلواتی نثار روح ملکوتی «سید شهیدان اهل قلم» این گفت‌وگو را می‌خوانیم.
***
 از نسبت امروز خودتان با شهید آوینی بگویید و اینکه آیا این نسبت با نسبتی که با ایشان در زمان حیات دنیوی‌شان داشتید تفاوت کرده؟
سوال سختی است! من خودم را «سرباز آقامرتضی» می‌دانم و نه بیشتر. او فرمانده‌ای بود که نقشه می‌کشید و ما به عنوان سربازان وفادار نقشه‌های ایشان را عملی می‌کردیم. مقدمات این کار در مستندسازی برای «روایت فتح» کلید خورد و بعد از جنگ، به «سینمای داستانی» کشیده شد. حالا اگر از من بپرسید که «اگر همین امروز و همین الان با آقا مرتضی روبه‌رو شوی، چکار می‌کنی؟» حس می‌کنم که همچنان باید روی همان کالک عملیاتی قدم بزنم و پیش بروم، چه اینکه در همه این سال‌ها روی این کالک عملیاتی قدم زده‌ام و پیش رفته‌ام.
 نسبت خودتان با شهید آوینی را گفتید و گفتید که این نسبت در گذر زمان تغییری نکرده. حالا دوست دارم بدانم از نظر جنابعالی، شهید آوینی چه نسبتی با انقلاب اسلامی داشت؟ با توجه به عبارت «نقشه و کالک عملیاتی» که گفتید، نیز با توجه به اسم و البته رسم فیلم در حال اکران‌تان، آیا می‌توانیم ایشان را از «محافظان انقلاب اسلامی» بنامیم؟
گفتن «محافظ» برای اشخاصی همچون آقامرتضی کم است. نسبت ایشان با انقلاب، نسبت فرزند است با پدر. نه فرزند می‌تواند پدر را انکار کند و نه پدر چنین حقی دارد. هر دو یکی شده‌اند و از یک جوهره هستند. در قانون فیلمنامه‌نویسی وقتی می‌خواهند شخصیت را «تعریف تصویری» کنند، می‌گویند شخصیت باید در بستر ماجرا تعریف شود. یعنی اگر ماجرا نباشد، شخصیت شکل نمی‌گیرد و البته اگر شخصیت نباشد، ماجرا نیز شکل نمی‌گیرد. یعنی این دو، درهم تنیده‌اند. حال اگر بخواهیم انقلاب اسلامی را در ساحت معنی و هنر توضیح دهیم باید به آوینی اشاره کنیم و اگر آوینی را توضیح دهیم انقلاب را توضیح داده‌ایم.
  از جواب شما این را می‌فهمم که آدمِ انقلاب اسلامی یا خروجی و محصول انقلاب اسلامی، در عرصه هنر، مثلا می‌شود شهید آوینی اما این شهید، یک کل بهم پیوسته بود. من برخلاف بعضی دوستان، هرگز معتقد نیستم ما با چند آوینی طرفیم. همه این آوینی‌هایی که می‌گویند، فی‌الواقع «یکی» بود. حال اما برایم این سوال پیش آمده و شما را از جمله افراد صالح برای پرسیدن این پرسش می‌دانم که علت این همه زنده بودن و این همه حیات شهید آوینی را در چه نکته‌ای می‌بینید؟ تقریبا می‌توان گفت در وادی هنر، درباره هیچ کس اندازه آوینی بحث و جدل نمی‌شود... خب! این بعد از گذشت 23 سال از شهادت ایشان چیز عجیبی است! خیلی عجیب!
من که اعتراف کردم سربازم! پس خواهش می‌کنم سوالات‌تان در حد درک یک سرباز باشد! من شاهد بودم که آوینی مظلوم و دلشکسته رفت. من شاهد بودم که منش ایشان عافیت‌طلبانه نبود و وقتی احساس می‌کرد حرفی را باید بزند، با همه وجود می‌گفت و منتظر مصلحت‌های توخالی نبود. یعنی او نگران عزتش در میان جمع نبود. می‌گفت آنچه باید می‌گفت. در نتیجه عزتش را جمع ندادند و خدا داد. دیگر آنکه او دائم در صیرورت بود. می‌سوخت و می‌ساخت  و دوباره زنده می‌شد و همین نشانه، او را انسانی چندوجهی کرده بود. دوستانی در پی گفته‌های نظری او هستند و جمعی در پی ساخته‌های هنری ایشان. جمعی در گذشته قبل از انقلابش مانده‌اند و دنبال سوخته‌هایش می‌گردند و جمعی سال تولدش را به اول انقلاب گره زده‌اند. دیگر آنکه آوینی در سقف ارتفاعی پرواز کرده که هنوز کسی توان پریدن در آن سقف را پیدا نکرده است. او بحث‌هایی را مطرح کرده که هنوز زنده است. هنوز غرب‌ستیزی او زنده است. هنوز قلم تحلیلی گزنده‌اش در نقد سینمای روشنفکری، در مباحث سینمای ایران جای بحث دارد. هنوز و هنوزهای دیگر.
  من واقعا مسرورم که بعد از سال‌ها  سکوت، به این معنی دارید درباره شهید آوینی سخن می‌گویید... و اما جالب است که می‌بینیم اهالی همین سینمای روشنفکری یا شبه‌روشنفکری، حتی با خود شما هم بد تا می‌کنند. شما در نامه به یک عزیز، با ارائه چند دلیل منطقی و کاملا هم محترمانه، به نکته‌ای معترض و متعرض می‌شوید لیکن به جای جوابی در خور اعتراض یا نقد شما، برمی‌دارند در اوج بی‌اخلاقی، جنابعالی را متهم به حسادت می‌کنند!
این گفته شما مرا یاد ایامی می‌اندازد که خسته و سرخورده از ایام می‌شدم ولی می‌دانستم که سنگ صبوری  مثل آقا مرتضی هست که می‌تواند به درددل‌هایم گوش کند و دوایی برای این درمان باشد ولی حالا وقتی این جور مسائل پیش می‌آید، نمی‌دانم کجا پناه ببرم و تسکین پیدا کنم. چه سخت است مرور خاطره روزی که در اتاق آقا مرتضی  بودم و  او از خودی‌هایی ناله می‌کرد که تکفیرش می‌کردند. استیصال آن ایام آقا مرتضی جوابی از من نداشت و اصلا سن و سالم به آن حرف‌ها نمی‌خورد ولی یادم هست که گفته‌هایش پر از سکوت و بغض بود. حالا که سنم بالا رفته، می‌فهمم. درد بی‌درمان وقتی است که خودی زخم می‌زند. از دوست نالیدن خیلی سخت است.
  با توجه به آن جمله معروف شهید آوینی، و این پاسخ شما، می‌توان فهمید قلعه قلب شما را صدای آوینی فتح کرده است! صدایی که حالا در نبودش، شما بیش از قبل احساس نوعی تنهایی می‌کنید. بگذریم! فکر می‌کنید اگر شهید آوینی بود، الان راوی کدام فتح می‌شد؟! و اساسا چه واقعه‌ای را فتح یا بالاتر، فتح‌الفتوح می‌خواند؟!
یادم هست پس از جنگ، «روایت فتح» سلسله مستندهایی داشت. می‌رفت سراغ کسانی که روزگاری در دوران جنگ در قالب رزمنده از آنها تصویر گرفته بودند. فیلم‌ها سعی در تحلیل زندگی این افراد در زمان حاضر را داشت. لحن نوستالژیک برنامه‌ها مرا تا حدی عصبی کرده بود. من اگر چه معتقد بودم باید به وضعیت جدید جامعه نظر داشت ولی از طرفی هم می‌دانستم شرایط واضحی برای این اوضاع نمی‌شد تصور کرد. متأسفانه اوضاع، بعد از رفتن آوینی خیلی پیچیده‌تر هم شد. حادثه پشت حادثه؛ کوی دانشگاه، انتخابات، مسائل سال 88 و... در همه این وضعیت‌های پر از ابهام و فتنه، واقعا جای آقا مرتضی را خالی می‌دیدم... ولی ورود داعش و قرائت سلفی، به نظرم بهترین میدان برای پرگشودن آقا مرتضی می‌توانست باشد. بوی آشنا از مدافعان حرم می‌آید. بوی آشنا از تن‌های خیس عرق در جهاد می‌آید. بوی آشنا از زخم‌های تازه با صورت‌های خندان می‌آید. مطمئن بودم که مدیحه‌سرایی آقا مرتضی در این میدان گل می‌کرد.
  صرف نظر از طول و عرض نه‌چندان مهم، زندگی شهید آوینی، عمقی داشت بسیار جذاب و خواندنی. بهترین تشریح این عمق هم، همان زندگینامه بسیار معروفی است که خودشان درباره خودشان نوشته‌اند. او آنجا دارد می‌گوید من از «یک راه رفته و طی‌شده» دارم حرف می‌زنم. خب! این موضوع «برگشت از راه طی‌شده» را شاید خیلی‌ها نمی‌دانستند. اصلا خیلی‌ها شهید آوینی را نمی‌شناختند؛ نه به اسم و نه به چهره، که حالا بخواهند بدانند ایشان یک زمانی فلان جور سبیل می‌گذاشتند! این نکته را اما شهید آوینی در آن زندگینامه خودنوشت، به وضوح و بی‌هیچ هراسی می‌نویسند و صد البته این را هم می‌نویسند که متحول شده‌اند و تحت تاثیر امام و انقلاب، تغییر کرده‌اند. یعنی شهید آوینی، هر چند گذشته خودش را کتمان نمی‌کند اما این هم هست که خط امروز و فردای خود را چیزی جدا از آن خط قبلی تفسیر می‌کند که به تعبیر خودش «حدیث نفس» بوده. من عذر می‌خواهم بابت طولانی شدن سوال، اما برایم واقعا مهم است که بدانم آیا به نظر شما مهم‌ترین دلیل مانایی و البته محبوبیت این شهید، آن هم بعد از 23 سال، همین نوع نگرش ایشان به زندگی خودشان نیست؟
نمی‌دانم چه جوابی باید بدهم. وقتی نوشته‌های آقا مرتضی در باب هنر و سینما، بعد از این همه سال، هنوز دارد کار می‌کند، خب! طبیعی است او زنده است.

گروه سیاسی: اظهارنظرهای جان کری در بحرین درباره ضرورت محدود شدن برنامه موشکی ایران و همچنین اظهارات اخیر وی در گفت‌وگوبا العربیه که مدعی شده بود «ایران پرچمدار تروریسم است» حالا صدای اعتراض دوست ایرانی او یعنی محمدجواد ظریف را هم درآورده است.
پس از سردار حسین دهقان، وزیر دفاع که اظهارات کری درباره مذاکره بر سر برنامه موشکی ایران را «حرف مفت» دانسته بود، این مطالبه در فضای عمومی ایران ایجاد شد که درشت‌گویی‌های جان کری را باید همتای ایرانی او که ماجرای مذاکرات و پیاده‌روی‌های آنها همچنان در حافظه مردم مانده، پاسخ دهد.
به گزارش «وطن امروز»، دیروز جواد ظریف 3 روز پس از درشت‌گویی‌های جان کری در بحرین، به او واکنش نشان داد و گفت توان دفاعی ایران قابل معامله نیست. ظریف گفت اظهارات موشکی جان کری بی‌اساس بوده است. او همچنین درباره اظهارنظر توهین‌آمیز جان کری در گفت‌وگو با العربیه که ایران را پرچمدار تروریسم دانسته بود، نیز گفت این اظهارات بی‌پایه و اساس است.
ظریف دیروز یکشنبه در کنفرانس خبری با «مارینا کالجوراند» وزیر خارجه استونی در پاسخ به سوالی درباره سفر اخیر جان کری به منطقه و اظهارات وی درباره ایران بالاخص اینکه مرحله بعدی برجام محدود کردن برنامه موشکی ایران است و نیز اتهام‌زنی‌های کری به ایران در حوزه حمایت از تروریسم گفت: «قسمت اول اظهارات ایشان که در حدی بی‌اساس بود که وزارت امور خارجه آمریکا هم آن را تکذیب کرد و ادعا کردند چنین اظهاراتی صورت نگرفته است. مشخص است که هم آقای کری و هم وزارت خارجه آمریکا می‌دانند که بحث موشکی و توانمندی دفاعی جمهوری اسلامی ایران موضوع مذاکره نیست».
وزیر امور خارجه کشورمان گفت: «اگر دولت آمریکا واقعا درباره مباحث دفاعی جدی است باید فروش سلاح‌هایی به منطقه که هر روز مردم بی‌گناه یمن را به خاک و خون می‌کشد کاهش دهد. باید فروش سلاح‌هایی را متوقف کند که با اعلام رسمی رژیم صهیونیستی برای حمله به غیرنظامیان به کار می‌رود».
ظریف ادامه داد: «دولت آمریکا بخوبی می‌داند بحث دفاعی جمهوری اسلامی ایران موضوع مذاکره و معامله نیست. برجامی برای مسائل دفاعی در کار نیست. اتفاقا مسائل دفاعی ما به صراحت از برجام کنار گذاشته شده و وزارت خارجه آمریکا هم بارها این مساله را اعلام کرده است».
رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان در ادامه در پاسخ به ادعاهای آمریکا مبنی بر حمایت ایران از تروریسم گفت: «این اظهارات آنقدر بی‌اساس و بی‌پایه است که در دنیا مورد توجه قرار نمی‌گیرد. امروز تروریسم و افراط در منطقه ما به عنوان خطر اصلی زاییده حضور و اشغال عراق توسط ایالات متحده آمریکاست. این خطری است که ما قبل از حمله به عراق پیش‌بینی کردیم. رسما اعلام کردیم حمله به عراق و اشغال سرزمین عراق باعث به افراط‌گرایی و تروریسم در منطقه خواهد شد. متأسفانه امروز مردم عراق، سوریه، منطقه و جهان آثار شوم سیاست تهاجمی و خطرناک ایالات متحده در دوران ریاست‌جمهوری آقای بوش را مشاهده می‌کنند».
ظریف در ادامه با اشاره به حمایت برخی کشورهای منطقه از افراط‌گرایی و داعش گفت: «آقای کری باید از متحدان‌شان سوال کنند اسلحه داعش از کجا آمده؟ آقای کری باید از متحدان‌شان سوال کنند نفت داعش را چه کسی می‌فروشد؟ آقای کری باید از متحدان‌شان سوال کنند آثار عتیقه عراق و سوریه را که داعش می‌دزدد در کجا به فروش می‌رود؟ آمریکایی‌ها به جای طرح اتهامات بی‌اساس و نخ‌نما علیه جمهوری اسلامی، نیاز دارند مقداری جدی‌تر به مسائل منطقه نگاه کرده و بیش از این خود و دنیا را گرفتار سیاست‌ها و برنامه‌های غلط‌شان نکنند».

گروه بین‌الملل: دولت مصر شنبه واگذاری جزایر صنافیر و تیران به عربستان سعودی را رسما تایید و اعلام کرد، پس از امضای توافقنامه ترسیم مرزهای دریایی در حضور عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهوری مصر و سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان سعودی، جزایر صنافیر و تیران در داخل آب‌های منطقه‌ای عربستان قرار گرفته‌اند. دولت مصر درباره جزئیات این توافقنامه که با انتقاداتی از سوی مخالفان مصری مواجه شده است، گفت: این دستاورد پس از فعالیت سخت و طولانی که بیش از 6 سال طول کشید و طی آن 11 نشست برای تعیین مرزهای دریایی میان 2 کشور برگزار شد و آخرین آن 3 دور مذاکرات از دسامبر 2015 بود، به دست آمده است. این توافقنامه باید در پارلمان مصر مطرح شود تا نمایندگان آن را تصویب کنند. امضای این توافقنامه با انتقادات زیادی از سوی مسؤولان برجسته مصر مواجه شد. برخی مسؤولان برجسته و نمایندگان سابق پارلمان مصر مخالفت خود را با توافقنامه‌هایی که اکنون مصر با عربستان امضا می‌کند از جمله توافقنامه ترسیم مرزهای دریایی اعلام کردند. این مسؤولان در بیانیه مشترکی اعلام کردند: ما با توافقنامه‌هایی که قانونی نیست و شامل چشم‌پوشی از حقوق تاریخی در آب‌ها، خاک، فضا یا اداره فرودگاه‌ها و منابع طبیعی است، مخالفیم.
سهم اسرائیل در قرارداد جدید مصر و عربستان
گویا پرونده جزایر صنافیر و تیران بسته شده است زیرا توافقنامه‌هایی که پادشاه عربستان، جمعه گذشته با رئیس‌جمهوری مصر امضا کرد، سرنوشت این 2 جزیره را مشخص کرد.
روزنامه عربستانی عکاظ در گزارشی نوشت «پادشاه عربستان رؤیای خود را عملی کرد.» روزنامه الشرق‌الاوسط نیز مطالبی درباره امضای توافقنامه‌های تاریخی احداث پل معروف به ملک سلمان و تعیین مرزهای دریایی بین عربستان و مصر بویژه تعیین وضعیت جزایر صنافیر و تیران منتشر کرد. اما در پاسخ به اهمیت جزایر صنافیر و تیران برای عربستان، نصری المجالی، نویسنده مطبوعاتی اردن که به دربار پادشاهی نزدیک است، سال 2012 گفته بود جزایر صنافیر و تیران اصولاً متعلق به عربستان است ولی این کشور که قدرتمندترین کشور عربی است، بر سر این 2 جزیره بزودی با اسرائیل چانه‌زنی خواهد کرد.
المجالی با بیان اینکه «جزایر صنافیر و تیران دروازه صلح عربستان و اسرائیل» است، تصریح کرد، دلیل اینکه مقامات سعودی تاکنون از جواب دادن به علت تعلل خود در امضای توافقنامه صلح با اسرائیل امتناع می‌کنند، مشخص نبودن سرنوشت جزایر صنافیر و تیران است.
قضیه پل ملک سلمان چیست؟
28 سال از زمان پیشنهاد طرح احداث پلی زمینی بین عربستان و مصر می‌گذرد که این طرح در این سال‌ها اسامی مختلفی همچون پل ملک فهد، پل ملک عبدالله و پل ملک سلمان داشته است طرحی که پیشنهادی عربستان است ولی این طرح هر بار که روی میز برای بررسی گذاشته شده است، سرانجام به بایگانی فرستاده شد. پل ملک سلمان منطقه تفریحی شرم‌الشیخ مصر را به منطقه رأس‌الشیخ حمید استان تبوک در شمال عربستان با عبور از جزیره تیران وصل خواهد کرد.
اسرائیل احداث پل ملک سلمان را برای امنیت خود خطرناک می‌داند زیرا این پل اوضاع جغرافیایی و جمعیتی شبه‌جزیره سینا را تغییر خواهد داد و اسرائیل اجازه احداث چنین پلی را نخواهد داد زیرا آن را خط قرمز خود می‌داند. جزایر صنافیر و تیران در شمال دریای سرخ دارای اهمیت استراتژیک هستند. جزیره تیران در فاصله 4 مایلی شرق منطقه شرم‌الشیخ و جزیره صنافیر در 5 مایلی این منطقه واقع است. علت اهمیت جزایر صنافیر و تیران این است که در نزدیکی خلیج عقبه واقع هستند و نقش دروازه ورود به خلیج عقبه را ایفا می‌کنند و تداوم کشتیرانی بین‌المللی در خلیج عقبه به این 2 جزیره گره خورده است. پس از امضای توافقنامه کمپ دیوید در سال 1979 مصر با استقرار نیروهای بین‌المللی چند ملیتی در جزایر صنافیر و تیران موافقت کرد و عملاً از این 2 جزیره دست کشید.  طبق پروتکل نظامی توافقنامه کمپ دیوید، مصر به هیچ‌وجه اجازه مستقر کردن نیروهای نظامی خود در هیچ یک از 2 جزیره صنافیر و تیران را ندارد و شهروندان مصری و عربستانی فقط از طریق هماهنگی با نیروهای بین‌المللی چندملیتی می‌توانند وارد این 2 جزیره شوند و کشتی‌های جنگی مصر و عربستان حق نزدیک شدن به جزایر یادشده را ندارند مگر اینکه قبلاً با نیروهای بین‌المللی هماهنگ کرده باشند حتی کشتی‌های سیاحتی مصر که از مبدأ شرم‌الشیخ حرکت می‌کنند، حق ندارند گردشگران خود را در این جزایر پیاده کنند و فقط باید در اطراف جزایر یادشده گشت بزنند و بازگردند.
باج‌دهی به اسرائیل
در این میان، منابع صهیونیستی تصمیم مصر و عربستان را برای احداث پل ارتباطی میان 2 کشور به مثابه اعلام جنگ علیه این رژیم خواندند. رادیو رژیم صهیونیستی اعلام کرد تل‌آویو به طرح ساخت پل ارتباطی بین مصر و عربستان اعتراض کرده است.  رادیو اسرائیل افزود این رژیم احداث پل ارتباطی بر فراز جزایر تیران و صنافیر را که در ورودی خلیج عقبه واقعند، تهدیدی راهبردی برای این رژیم می‌داند چون با ساخت این پل آزادی کشتیرانی رژیم صهیونیستی در جنوب دریای سرخ در معرض خطر قرار می‌گیرد.  رادیو اسرائیل افزود کابینه اسرائیل بارها اعلام کرده است بسته شدن تنگه تیران عاملی برای بروز جنگ خواهد شد. در پیمان کمپ دیوید که در سال 1978 میان اسرائیل و مصر به امضا رسید بر آزادی کشتیرانی اسرائیل از طریق تنگه تیران تاکید شده است.
مقامات وقت مصر و رژیم صهیونیستی در ماده 5 این پیمان تنگه تیران را به‌عنوان گذرگاه آبی بین‌المللی باز برای همه کشورها دانستند که کشتی‌ها بتوانند بدون هیچ محدودیتی از تنگه تیران تردد کنند. بی‌تردید، عربستان که طی سال‌های گذشته بویژه در چند ماه اخیر خدمات زیادی به اسرائیل ارائه کرده است به عنوان نمونه میلیاردها دلار برای تخریب سوریه هزینه کرده و همچنان چشم خود را به روی جرائم و جنایات صهیونیست‌ها در فلسطین اشغالی بسته و حزب‌الله لبنان را در لیست گروه‌های تروریستی گنجانده و دیگر کشورهای عربی را با سیاست‌های
صهیونیست پسند خود همراه کرده است، درباره جزایر
صنافیر و تیران نیز به اسرائیل امتیاز می‌دهد. در همین راستا، مجتهد عربستان در صفحه توئیتر خود اعلام کرد: «طرح احداث پل ارتباطی عربستان – مصر خیلی وقت پیش پیشنهاد شده بود ولی به علت شرط و شروط اسرائیل اجرایی نمی‌شد. نظارت بر همه مراحل احداث پل و مشارکت در مدیریت پل 2 شرط اسرائیل برای احداث این پل است. مساله جدید اینکه عربستان و مصر با شروط اسرائیل برای احداث پل ارتباطی خود موافقت کرده‌اند».

محمد خورشیدی: هر روز که می‌گذرد، اتفاقاتی می‌افتد و پدیده‌هایی به وجود می‌آید که به جای افزایش امنیت و سلامت روانی و جسمی، این 2 نیاز استراتژیک شهروندان را از نظر کمی و کیفی، بیشتر به مخاطره می‌اندازند!
در حالی که تغذیه سالم یکی از بخش‌های مهم مقوله سبک زندگی به شمار می‌رود اما طی سال‌های گذشته، اخباری منتشر می‌شود که پیام آنها این است: «امنیت تغذیه نداریم!» یکی از این اخبار، واردات گسترده محصولات غذایی تراریخته به کشور و تولید آن در داخل ایران در سال 94 بود که نگرانی‌های جدی را برای کارشناسان سلامت و افکار عمومی ایجاد کرده است.  محصولات تراریخته، در اصطلاح به محصولاتی گفته می‌شود که با دستکاری ژنتیکی، از حالت عادی خارج شده‌اند؛ برای نمونه، انتقال ژن یک حیوان مقاوم به سرما، به میوه گوجه‌‌فرنگی، تحت شرایطی باعث مقاومت گوجه دستکاری شده (تراریخته) نسبت به سرما خواهد شد یا انتقال یک ژن مقاوم نسبت به سم یا انواع ژن‌هایی که خواص بیشمار دیگری را منتقل می‌کنند. شهریورماه سال گذشته بود که سیدرضا نورانی، رئیس انجمن ارگانیک ایران با انتشار نامه‌ای سرگشاده به وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی درباره واردات و تولید محصولات تراریخته در کشور که سلامتی را بشدت تحت تاثیر قرار می‌دهد،‌ هشدار داد و گفت: «امروز کشورهای توسعه‌یافته از تصمیمات غلطی که به بهانه سیر کردن مردم در به‌کارگیری سموم و کودهای شیمیایی داشتند، فاصله گرفته‌اند و به سمت و سوی سالم‌سازی جامعه حرکت می‌کنند. شوربختانه ما پس از تجربه غلط به‌کارگیری بی‌حد و اندازه از سموم و کودهای شیمیایی، دوباره یک تصمیم غلط دیگر را شروع کرده‌ایم و آن واردات و تولید محصولات تراریخته است!» این انتقاد زمانی صورت گرفت که پیش از آن:
1- رئیس پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی از لغو آیین‌نامه بازدارنده در تولید محصولات تراریخته خبر داده بود.
2- خانه کشاورز اعلام کرده بود که
۸۰ درصد محصولات کشاورزی و دامی کشور تراریخته است!
3- اخبار حاکی از  واردات 5/5 میلیاردی محصولات تراریخته به کشور بود!
در این مدت، انتقادات زیادی از سوی مراکز علمی، تشکل‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد به واردات و تولید محصولات تراریخته در ایران مطرح شده و می‌شود؛ اما جالب اینجاست که ذی‌نفعان، واردکنندگان و تولیدکنندگان محصولات تراریخته، گوشی برای شنیدن این نقدها ندارند!  در شرایطی که ذی‌نفعان واردات و تولید محصولات تراریخته، مدعی بی‌خطر بودن این گروه از مواد غذایی و خوراکی هستند اما متخصصان نظری غیر از آنها دارند. علی کرمی، استاد دانشگاه علوم پزشکی بقیه..‌الله(عج)، متخصص رشته بیوتکنولوژی پزشکی، و فوق‌تخصص مهندسی ژنتیک در گفت‌وگویی اظهار کرد: «کتابی به دستم رسیده که چند ماه پیش در آمریکا چاپ شده است، این کتاب بیش از 1150 مرجع علمی دارد. طبق آخرین مطالعات با افشای اسناد پشت‌پرده شرکت‌های تولید محصولات تراریخته دنیا، گفته که اینها برای فروش محصولات‌شان به‌راحتی به مردم دروغ می‌گویند. در این کتاب یک وکیل، 10 سال تحقیق کرده، و دروغ‌های پشت‌پرده این شرکت‌های سرمایه‌داری را فاش کرده است؛ در حال حاضر هم این فرد را تهدید به ترور کرده‌اند، چرا که با صنایع هزاران میلیارد دلاری در افتاده است».
بنا براظهار این متخصص، «تراریخته را با هدف این درست کردند که مصرف سم کم شود؛ تا غذای سالم به مردم بدهند؛ مطالعه 16 ساله توسعه تراریخته در آمریکا نشان می‌دهد استفاده از سم کم که نشده، هیچ؛ بیشتر هم شده است. از طرف دیگر آفت‌ها مقاوم شده‌اند؛ باز هم مجبور شده‌اند سم کشاورزی چند برابر استفاده کنند؛ پس تراریخته مصرف سم را کم نکرد».
مردم را از خطرات این محصولات آگاه کنید
سالانه میلیاردها دلار محصولات تراریخته وارد ایران می‌شود و واردکنندگان این محصولات، با استفاده از ناآگاهی مردم نسبت به خطرات این خوردنی‌ها، منافع اقتصادی خود را فربه‌تر می‌کنند.
این در حالی است که رها ثابت‌زاده، کارشناس تغذیه معتقد است که آگاه نکردن مردم از خطرات و عوارض محصولات تراریخته، به صورت آشکار، نقض حقوق شهروندی و آیین‌نامه اجرایی ایمنی زیستی است. به باور وی، تراریخته‌ها جزو محصولات پرخطر هستند و مصرف آنها در جسم و حتی روان، آثار منفی بر جای می‌گذارد و حتی ممکن است باعث تغییرات هورمونی و ژنتیکی شود و نسل آینده را با مشکلات جدی در حوزه سلامت و زیست مواجه کند». حدود 3 سال پیش، در یکی از مناطق کشت «پنبه تراریخته» در هندوستان که به طور معمول دارای ژن تولید سم BT است، گزارشی توسط دولت هند منتشر شد که براساس آن، ۱۸۰۰ گونه جانوری در این منطقه به ‌طور غیرعادی نابود شده بود؛ پس از کالبدشکافی از این حیوانات مشاهده شد که دستگاه گوارش و معده این جانوران به‌طور کامل تخریب شده و در نهایت محققان، دلیل این مرگ‌ومیر را تغذیه حیوانات از محصولات تراریخته عنوان کردند.
الک آویخته برای تراریخته!
اما در این میان و در کشاکش تقابل مخالفان و ذی‌نفعان تراریخته و نیز در شرایطی که پای سلامت اقشار گوناگون مردم در میان است، موضع و نحوه برخورد دولت در این‌باره، جالب توجه، سوال‌برانگیز و نگران‌کننده است. دولت تدبیر و امید، ترجیح داده است در این‌باره سکوت کند و اعتراضات منتقدان به واردات و تولید تراریخته‌ها را جدی نگیرد، عده‌ای معتقدند که موضوع تراریخته‌ها جزو محرمانه‌های دولت به حساب می‌آید!
به گمان برخی‌ها عاملان اصلی وارد کردن این محصولات به کشور در این زمینه کار را طوری تمام کرده‌اند که مصداق این ضرب‌المثل می‌تواند باشد: «آردشان را بیخته، الکشان را آویخته‌اند»!  جالب اینجاست که محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه، 16 سال پیش، طی نامه‌ای به محمدعلی ابطحی، رئیس وقت دفتر ریاست‌جمهوری، لقب «سلاح سرد» به محصولات تراریخته داد و هشدار داد: «این امکان وجود خواهد داشت که حتی به‌صورت سلاح مورد بهره‌برداری قرار گرفته یا با استفاده از ژن‌های خاصی حالات جسمی و روانی انسان‌ها را تغییر داده و محیط‌زیست را به نابودی بکشانند». اما اکنون، وزیر امور خارجه کشورمان، ترجیح داده است درباره تراریخته‌ها سکوت اختیار کند!
پرسش  اینجاست که زیر کاسه واردات گسترده تراریخته‌ها به کشور و تولید این محصولات غذایی در داخل، چه نیم‌کاسه‌ای پنهان است؟!
 

گروه اقتصادی: وزیر نفت خبر از گرانی بنزین داد تا زمزمه‌های افزایش نرخ بنزین به اظهارات رسمی تبدیل شود. به گزارش «وطن‌امروز»، سال گذشته دولت برای کاهش بار انتقادات از افزایش نرخ بنزین، به جای افزایش قیمت، سهمیه 60 لیتری بنزین را حذف کرد و عملا ماهانه 18 هزار تومان برای دارندگان خودروهای سواری بار مالی اضافه کرد. با این وجود دولتی‌ها تصمیم دارند بار دیگر نرخ بنزین را افزایش دهند و سناریوهای تعدیل(!) قیمت بنزین به گرانی بنزین منجر خواهد شد. این در حالی است که با توجه به کاهش نرخ نفت در جهان قیمت بنزین نیز کاهش یافته است. به عنوان مثال قیمت بنزین سال گذشته در امارات 1850 تومان فروخته می‌شد اما هم‌اکنون زیر 1300 تومان فروخته می‌شود.  با این وجود دولتی‌ها تصمیم دارند برای جبران کسری بودجه خود نرخ بنزین را افزایش دهند و وزیر نفت در حاشیه دیدار با مقامات هندی این موضوع را تایید کرد.  وزیر نفت در حاشیه مذاکره با همتای هندی خود در اتاق بازرگانی تهران از احتمال افزایش قیمت بنزین در سال جاری خبر داد. به گزارش تسنیم، بیژن نامدار زنگنه در جمع خبرنگاران در اتاق بازرگانی تهران در پاسخ به پرسشی افزایش قیمت بنزین براساس طرح برندسازی و کلاسه‌بندی جایگاه‌های سوخت را رد کرد، اما در عین حال احتمال افزایش قیمت بنزین به طور کلی در سال جاری را بعید ندانست. تسنیم پیش‌تر خبر داده بود، 2 سناریوی جدید در دولت یازدهم برای تغییر نرخ بنزین مطرح شده که نهایی شدن هرکدام از این 2 سناریو به افزایش نرخ بنزین در سال 95 منتهی خواهد شد. تاکنون دولت یازدهم 2 نوبت نرخ بنزین را افزایش داده و انتظار می‌رود در آینده‌ای نه‌چندان دور برای سومین‌بار نرخ بنزین تغییر کند. افزایش نرخ بنزین را در راستای سیاست تعدیل اقتصادی دولت می‌توان تعریف کرد‎؛ افزایش هزینه بدون در نظر گرفتن وضعیت اقتصادی دهک پایین جامعه برای رسیدن به توسعه اقتصادی. قطعا با افزایش بهای بنزین در دوران رکود شدید، هزینه‌های خانوار بیش از پیش افزایش پیدا می‌کند و مشکلات واحدهای تولیدی افزایش خواهد یافت.
سهمیه گازوئیل محدودتر شد
مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی با تشریح برنامه جدید حذف سهمیه گازوئیل برخی خودروها، گفت: در سال جدید، تخصیص سهمیه گازوئیل به خودروهای فاقد بیمه شخص ثالث ممنوع می‌شود. سیدناصر سجادی در تشریح جزئیات طرح جدید حذف سهمیه‌ گازوئیل برخی خودروهای گازوئیل‌سوز در سال ۹۵، گفت: براساس مذاکراتی که با شرکت‌های بیمه و بیمه مرکزی انجام شده است، تخصیص سهمیه گازوئیل به خودروهای گازوئیل‌سوز فاقد بیمه شخص ثالث در سال‌جاری قطع خواهد شد. مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی با اعلام اینکه بزودی با صدور اطلاعیه‌ای، فرصتی برای مالکان خودروهای گازوئیل‌سوز به منظور تمدید بیمه شخص ثالث تعیین می‌شود، تصریح کرد: در صورتی که در زمان تعیین‌شده مالکان خودروها اقدام به تمدید بیمه شخص ثالث خودروی گازوئیل‌سوز خود نکنند، سهمیه سوخت این خودروها قطع خواهد شد. این مقام مسؤول با تاکید بر اینکه حتی با انجام تغییراتی در سامانه هوشمند سوخت در حین زمان سوخت‌گیری اطلاع‌رسانی لازم به مالکان این دسته از خودروهای فاقد بیمه درباره تمدید بیمه خودروی آنها خواهد شد، اظهار داشت: به عبارت دیگر، قصد داریم از قابلیت‌های سامانه هوشمند سوخت برای اجرای این طرح استفاده کنیم. سجادی با اشاره به کاهش مصرف گازوئیل در ناوگان حمل‌ونقل کشور، تبیین کرد: پس از اجرای طرح عرضه گازوئیل براساس پیمایش، متوسط مصرف گازوئیل در بخش حمل‌ونقل به کمتر از ۵۰ میلیون لیتر در روز کاهش یافته است. مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی با بیان اینکه در طول چند ماه گذشته تاکنون متوسط مصرف روزانه گازوئیل در بخش حمل‌ونقل به حدود ۴۲ تا ۴۳ میلیون لیتر در روز کاهش یافته است، تاکید کرد: با اجرای طرح پیمایش، مصرف گازوئیل کشور در این حوزه حدود 7 تا
5/7 میلیون لیتر در روز کاهش یافته است. این مقام مسؤول با بیان اینکه پیش‌بینی می‌شود با حذف سهمیه سوخت خودروهای گازوئیلی فاقد بیمه روزانه حدود 2 میلیون لیتر دیگر صرفه‌جویی حاصل شود، گفت: بر این اساس از قابلیت‌های مختلف سامانه هوشمند سوخت برای مدیریت مصرف گازوئیل استفاده خواهیم کرد. به گفته این عضو هیات‌مدیره شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی، پیش‌بینی می‌شود در صورت اجرای این طرح سهمیه گازوئیل حدود ۱۰۰ هزار دستگاه خودروی دیزلی فاقد بیمه حذف شود. وی همچنین در پاسخ به این پرسش مهر که آیا عرضه کارتی گازوئیل متوقف خواهد شد؟ توضیح داد: در حال حاضر صرفا توقف عرضه کارتی بنزین به عنوان یک پیشنهاد مطرح شده و هیچ‌گونه برنامه‌ای برای توقف عرضه کارتی گازوئیل در کشور نداریم. سجادی با اشاره به اختلاف قیمتی بین گازوئیل عرضه شده در داخل کشور و کشورهای همسایه، خاطرنشان کرد: با وجود سقوط قیمت‌های جهانی و منطقه‌ای، انگیزه اقتصادی برای قاچاق گازوئیل وجود دارد، از این رو عرضه کارتی این فرآورده نفتی ادامه می‌یابد.
وزیر حقیقت را نمی‌گوید، بنزین بی‌کیفیت است
دولت یازدهم از همان روزهای ابتدایی کار خود علیه بنزین‌های تولید داخل موضع‌گیری کرد و آن را یکی از عوامل آلودگی هوا دانست. به همین علت با هزینه‌های بسیار واردات بنزین آغاز شد و مسؤولان اعلام کردند بنزین کلانشهرها از سوخت‌های وارداتی با کیفیت خواهد بود. با این وجود هیچ‌گاه کیفیت بیشتر بنزین‌های وارداتی ثابت نشد. رئیس اتحادیه جایگاه‌داران سوخت از سرریز شدن بنزین‌ها به علت بی‌کیفیت بودن خبر داده و وزیر نفت را تهدید به افشاگری کرد.  رئیس اتحادیه جایگاه‌داران سوخت با بیان اینکه صحبت‌های وزیر نفت درباره فرآیند سوخت‌رسانی غیرکارشناسی بوده و ادامه آن منجر به تعطیلی جایگاه‌ها می‌شود، گفت: تصعید بنزین و سرریز شدن آن از باک بنزین‌ها به دلیل کیفیت پایین بنزین مصرفی است. بیژن حاج‌محمدرضا در گفت‌وگو با میزان، اظهار کرد: متاسفانه با صحبت‌های غیرکارشناسی وزیر نفت نسبت به فعالیت جایگاه‌های سوخت و فرآیند سوخت‌رسانی روزانه 500 تا 600 اعتراض از فرآیند سوخت‌رسانی به ثبت رسیده که در برخی موارد اعتراضات به درگیری‌های فیزیکی منجر شده است.  وی با بیان اینکه اطلاعات وزیر در رابطه با فرآیند و سیستم سوخت‌رسانی ناقص است، ادامه داد: تمام مراحل فرآیند سوخت‌رسانی پلمب بوده و در این فرآیند نمی‌توان گاز یا هوا به بنزین افزود.  رئیس اتحادیه جایگاه‌داران سوخت با دعوت وزیر به مناظره، خاطرنشان کرد: گاز متصاعد شده از مخزن بنزین در هر لحظه تصفیه و تخلیه می‌شود که اگر انباشت گاز یا ورود هوا به بنزین صورت بگیرد، انفجار رخ می‌دهد. حاج‌محمدرضا یادآور شد: بنزین درون باک خودرو متصاعد شده و در خودروهای قدیمی در زمان باز کردن در باک گاز خارج شده اما در خودروهای تولید داخل در تابستان همواره زیر ماشین خیس بوده که نشان از خروج بنزین دارد. وی در پاسخ به این سوال که خروج بنزین یا تبدیل آن به گاز در باک خودرو در پی کیفیت پایین سوخت است یا خودرو، بیان کرد: به طور قطع چنین ایرادی از کیفیت پایین بنزین مصرفی در کشور است و این در حالی است که به طور غیررسمی
15 لیتر در هر هزار لیتر حق تبخیر به جایگاه‌ها ارائه می‌شود.

سعید  ملکی: در گرماگرم مذاکرات هسته‌ای آنچه به کرات از سوی نخبگان و طیف‌های مختلف جامعه و حتی مردم عادی از مذاکره‌کنندگان ایرانی خواسته می‌شد، همزمانی انجام تعهدات ایران و رفع تحریم‌ها بود؛ امری که دولت روحانی معتقد است بدان دست یافته(!) با همه این احوال آنچه در عمل شاهد آنیم واقعیتی غیر از این ادعاست. اگرچه ایران طبق گزارش آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای به همه توافقات خود و حتی بالاتر از تعهدات، عمل کرده اما وقتی از برداشته شدن تحریم‌ها سخن به میان می‌آید، تاکید می‌شود پیشرفت در این زمینه «زمانبر» است! همچنان که «باراک اوباما» رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا بازگشت ایران به اقتصاد جهانی را نیازمند زمان می‌داند. زمانبر بودن رفع تحریم‌ها، توجیهی است بر کارشکنی‌های ایالات متحده آمریکا علیه جمهوری اسلامی. امری که امروز نیز برخی دولتی‌ها خود آن را می‌پذیرند. به‌طوری که «عراقچی» دیپلمات ارشد کشور
ما -اگرچه با کمی تاخیر!- در گفت‌وگوی تلویزیونی اخیر خود تلویحاً به آن اشاره کرد.
اظهارات اوباما در زمینه زمان‌بر بودن رفع تحریم‌ها، شاهد مثالی بود بر بیانات حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای: «امروز در سرتاسر کشورهای غربی و کسانی که تحت تأثیر آنها هستند، همچنان معاملات بانکی ما دچار مشکل است، بازگرداندن ثروت‌های ما در بانک‌های آنها دچار مشکل است، معاملات گوناگون تجاری‌ای که احتیاج به دخالت بانک‌ها دارد دچار مشکل است؛ وقتی دنبال می‌کنیم، تحقیق می‌کنیم و می‌گوییم چرا این‌جور است، معلوم می‌شود از آمریکایی‌ها می‌ترسند. آمریکایی‌ها گفته‌اند ما تحریم‌ها را برمی‌داریم و روی کاغذ هم برداشتند اما از طرق دیگر جوری عمل می‌کنند که اثر رفع تحریم‌ها مطلقاً به‌وجود نیاید و تحقق پیدا نکند».(1)
رهبر بزرگوار انقلاب در جریان مذاکرات دیپلمات‌های ایرانی با غرب با محوریت آمریکا بارها بر این نکته تاکید کرده بودند که اگرچه با مذاکره با غرب در زمینه مناقشات هسته‌ای مخالف نیستند اما به طرف مقابل و به طور خاص ایالات متحده آمریکا هیچ‌گونه اعتمادی ندارند. این در حالی بود که در همان زمان بسیاری نگاهی بیش از حد خوشبینانه به مساله مذاکره داشتند.
عموما در ایران مثال اعتماد غیرمنطقی به غرب در شخص مصدق و  دولت جبهه ملی تبلور یافته است اما آنچه در این نمونه قابل بررسی، کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد، بازی همزمان آمریکا علیه منافع انگلستان و ایران است. موشکافی دقیق‌تر این ماجرای تاریخی می‌تواند گواه خوبی برای درک چرایی بی‌اعتمادی رهبر فرزانه انقلاب اسلامی به غرب باشد.
در جریان ملی شدن صنعت نفت، رفتار آمریکا 3 مرحله را به خود دید: «همراهی با ملی‌گرایان ایرانی»، «سیاست بی‌تفاوتی»، «بی‌طرفی و تظاهر به تلاش برای آشتی میان 2 طرف و در نهایت گرایش به سمت انگلستان و کودتا علیه مصدق».
برای اینکه اوج منفعت‌طلبی ایالات متحده آمریکا و عدم توجه این کشور به تعهداتش روشن شود، باید این 3 مرحله را کمی کالبدشکافی کرد. سوال مهم این است: چرا ایالات متحده آمریکا در ابتدای امر(مرحله نخست) و در تقابل میان ایران و انگلیس، به سمت ایران گرایش یافت؟
ظاهر قضیه این است که حمایت از آرمان‌های ملی‌گرایی در ایران ناشی از سیاست‌های بین‌المللی کابینه «ویلسون» در مبارزه با استعمار و بر پایه پیروی از اصول بین‌المللی لیبرال بوده است. اما واقعیت آن است که مقابله ابتدایی آمریکایی‌ها با انگلیسی‌ها، کاملا مبتنی بر منافع دولت ایالات متحده آمریکا بود. در واقع، حمایت آمریکایی‌ها از ملی شدن صنعت نفت، ناشی از تعارض میان شرکت‌های نفتی آمریکایی و شرکت‌های بریتانیایی بوده است. ماجرا از این قرار بود که سال 1949، انگلیسی‌ها برای کاهش ذخایر دلار خود، واردات سوخت از حوزه‌های دلار را «تا زمان استفاده کامل از حوزه‌های استرلینگ» ممنوع کردند؛ امری که باعث کاهش افت فروش روزانه 100 هزار بشکه‌ای پالایشگاه‌های آمریکایی شد و در نتیجه واکنش آمریکایی‌ها را در پی داشت و باعث شد ایالات متحده آمریکا اقدامات مالی را علیه انگلیس در پیش گیرد.(2)
حمایت آمریکا از ملی شدن نفت در ایران، در راستای ادامه تقابل میان آمریکا و انگلیس بود اما همین که انگلیسی‌ها حاضر شدند منافع خود در ایران را با آمریکایی‌ها به شراکت بگذارند، رفتار ایالات متحده آمریکا تغییر کرد. آمریکا تعهد خود در قبال حمایت از ملی شدن نفت را به کناری نهاد و با بدعهدی حاضر شد علیه مصدق کودتا کند. در نتیجه اتخاذ این سیاست، آمریکا 40 درصد از سهم نفت ایران را از انگلستان گرفت.
این حادثه تاریخی نشان می‌دهد رفتار ایالات متحده آمریکا در عرصه بین‌المللی نه‌تنها بر پایه هیچ اصول اخلاقی نیست، بلکه حتی فراتر از آن، بر بی‌اخلاقی نیز استوار است. حال سوال مهم آن است که یک ملت چند بار می‌تواند اسیر بدعهدی‌های نظام سلطه شود اما باز هم از تاریخ خود درس نگیرد؟
رویارویی ایران با نظام سلطه باعث شده دولت ایالات متحده آمریکا تمام هم خود را بر نابودی نظام اسلامی حاکم بر ایران قرار دهد. بویژه در شرایط کنونی که انتخابات آمریکا در پیش است و دموکرات‌ها تلاش می‌کنند نشان دهند اگرچه برای توقف فعالیت‌های هسته‌ای ایران روی کاغذ، امتیازاتی را به کشور ما داده‌اند اما در عمل هیچ امتیازی به ایرانی‌ها نداده‌اند. در این شرایط است که حتی بدعهدی ذاتی ایالات متحده آمریکا می‌تواند چهره‌ای پررنگ‌تر پیدا کند.
...............................................................................................
پی‌نوشت
1- بیانات رهبر حکیم انقلاب در روز اول فروردین 95 در حرم رضوی
2- منصور معدل، طبقه، سیاست و ایدئولوژی در انقلاب ایران، ترجمه: محمدسالار کسرایی، تهران، مرکز بازشناسی اسلام و ایران، 1382، صص 55-54

گروه سیاسی: فرمانده معظم کل قوا ظهر روز یکشنبه در دیدار عیدانه فرماندهان ارشد نیروهای مسلح، مهم‌ترین شاخصه «هویت جمعی» نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران را دارا بودن همزمان «توان عملیاتی و نظامی» و «انگیزه‌ها و جهت‌گیری‌های معنوی و دینی» دانستند و تأکید کردند: در نظام جمهوری اسلامی وظیفه اصلی نیروهای مسلح، دفاع از مرزهای امنیت ملی است، بنابراین باید توان عملیاتی و انگیزه‌های معنوی این نیروها روز به روز تقویت شود.
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر مقام معظم رهبری، حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای با اشاره به وجود 2 گروه از نیروهای مسلح با 2 هویت خاص در بیشتر کشورهای جهان، گفتند: در برخی کشورها ارتش، نیروی نظامی تشریفاتی، زینتی، ویترینی و بدون توان عملیاتی و فقط برای حفظ حکومت و امنیت حاکمان است. رهبر حکیم انقلاب اسلامی خاطرنشان کردند: از این نمونه ارتش‌ها در منطقه ما نیز وجود دارد که برخی از آنها از بیش از یک سال گذشته با تمام توان به یمن تهاجم کرده و مردم این کشور را آماج حملات خود قرار داده‌اند اما کاری هم از پیش نبرده‌اند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به گروه دوم ارتش‌های جهان اشاره کردند و افزودند: این ارتش‌ها در ظاهر توان عملیاتی و نظامی بالایی دارند اما در میدان عملیات فقط نظامی‌گری صرف و بی‌منطقی و بی‌رحمی در دستور کار آنهاست.
ایشان عملکرد ارتش آمریکا در عراق و افغانستان را نمونه بارز ارتش‌هایی با هویت نظامی‌گری صرف برشمردند و خاطرنشان کردند: چنین نیروهای مسلحی اگر در میدان عملیات کم بیاورند، ابایی در استفاده از نیروهای جنایتکار حرفه‌ای همچون «بلک واتر» ندارند. رهبر انقلاب اسلامی تأکید کردند: تنها نیروی مسلح جهان که هم «مکتبی» است و انگیزه‌های معنوی دارد و هم «کارآیی» دارد و در کشوری برخوردار از «استقلال سیاسی» عمل می‌کند، نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران هستند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای افزودند: نظامی‌گری در جمهوری اسلامی ایران نه یک جایگاه تشریفاتی و زینتی است، نه یک عملیات بی‌مهار، بی‌منطق، بی‌ملاحظه و بی‌جهت.
ایشان با تأکید بر اینکه باید هویت منحصر به ‌فرد نیروهای مسلح ایران همواره تقویت شود، افزودند: نیروهای مسلح برای شخص خاص یا برای حزب و جناح خاصی نیستند بلکه مربوط به همه ملت و کشور هستند و باید حصار امن مردم و مدافع امنیت ملی و عمومی باشند. رهبر انقلاب اسلامی خاطرنشان کردند: با افزایش توان عملیاتی نیروهای مسلح که مجموعه‌ای از سازماندهی، تجهیزات، آموزش و پشتیبانی است، در کنار ارتقای توانایی‌های معنوی که فراتر از واجبات و مستحبات دینی است و باید در اعماق قلب نیروها به وجود‌ آید، نیروهای مسلح احساس قدرت واقعی به دست خواهند آورد.
پیش از سخنان فرمانده کل قوا، سرلشکر فیروزآبادی، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح با بیان گزارشی از فعالیت‌ها و برنامه‌های نیروهای مسلح گفت: نیروهای مسلح بر خود فرض می‌دانند که با افزایش توان نظامی و بازدارندگی بویژه تقویت ذخایر موشک‌های بالستیک و توسعه پایگاه‌های موشکی، از حریم اسلام ناب دفاع و امنیت ملت و مرزها را تامین کنند و بر همین اساس نیز معتقدیم در شرایط فعلی برگزاری رزمایش‌های نظامی ضروری است و تداوم خواهد داشت.
پیش از این دیدار، نماز ظهر و عصر به امامت رهبر معظم انقلاب اسلامی اقامه شد.

محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام در مراسم افتتاحیه میز مطالعاتی، اقتصادی و مقاومتی و رونمایی از سایت اقتصاد مقاومتی در مرکز پژوهش‌ها و سنجش افکار صداوسیما، گفت: مقاومت بدون اقتصاد مقاومتی امکانپذیر نیست. اگر در مسائل داخلی و خارجی می‌خواهیم مقاومت کنیم باید اقتصاد ایران مقاومتی شود. این یک انتخاب صرف نیست، بلکه یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است در کنار یک انتخاب حکیمانه. وی افزود: اقتصاد همان ایستگاهی است که غرب توانسته سایر انقلاب‌ها را در آن متوقف کند. اقتصاد مقاومتی می‌گوید انقلاب اسلامی می‌تواند و باید مقاومت کند و اهدافش را به سرانجام برساند. عبور انقلاب از ایستگاه اقتصاد خودش یک انقلاب و نهضت و تحول است که با چند بخشنامه و دستورالعمل انجام نمی‌شود. یک انقلاب به معنای کامل باید صورت بگیرد. اگر نتوانیم از اقتصاد عبور کنیم با یک شکست سنگین روبه‌رو می‌شویم.  دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام با اشاره به شرایط پس از برجام گفت: در همین ماجرای برجام، آنطور که فضاسازی شد نه تولید به سرعت اضافه شد نه اشتغال گسترش یافت و نه جنس‌ها ارزان شد. این فردای وعده داده‌شده از طریق رسانه‌ها، هیچ‌گاه نرسید. این احاله به آینده و سراب‌سازی در موضوع برجام، به کاهش تولید و رکود منجر شده و به اقتصاد ما آسیب زد.
 

مهدی محمدی: صرف‌نظر از آنچه در دوران مذاکره رخ داده، در عمل و حین اجرا، برجام تا اینجا یک توافق خسارت‌بار بوده است. ادعاهایی که حین مذاکره درباره برجام برای توجیه امتیازدهی‌های فراوان از سوی دولت مطرح شده بود یکی یکی یا انکار شده یا پس گرفته می‌شود.
دولت در حین مذاکرات می‌گفت عمده تحریم‌های اقتصادی که برای ایران مشکل ایجاد کرده، «تحریم‌های مرتبط» با هسته‌ای است و اگر ایران بتواند به دوران ماقبل تحریم‌های هسته‌ای بازگردد، وضعیت اقتصادی آن از اساس دگرگون خواهد شد. برجام، در واقع توافقی بود که به شرط بازگشت برنامه هسته‌ای ایران به دوران پیش از 2010، روی کاغذ تحریم‌ها را هم به دوران ماقبل قطعنامه 1929 بازمی‌گرداند. اکنون برنامه هسته‌ای ایران به ماقبل 2010 و بلکه قبل‌تر از آن بازگشته است اما رژیم تحریم‌ها، جز تکانه‌هایی مختصر، تغییری به خود ندیده است. دولت اکنون حرف‌های جدید می‌زند. سخنان این روزهای آقای رئیس‌جمهور و برخی اعضای تیم مذاکره‌کننده‌اش عملا به این معناست که تعلیق تحریم‌های مرتبط با هسته‌ای کافی نبوده و برای آنکه گشایش‌های وعده شده محقق شود، تعلیق تحریم‌های ثانویه غیرهسته‌ای (که عمدتا با بهانه‌های تروریستی و حقوق بشری وضع شده) و تحریم‌های اولیه آمریکا (که ادعا می‌شود محصول قطع روابط دوجانبه ایران و آمریکاست) نیز لازم است. در واقع سخن گفتن از برجام‌های بعدی، معنایی جز این ندارد که آمریکا مایل است در حوزه‌های دیگر نیز از ایران امتیازهایی شبیه آنچه در برنامه هسته‌ای گرفت، دریافت کند و در مقابل مصر است چیزی بیشتر از «وعده رفع محدودیت‌ها و گشایش اقتصادی» پیش روی ایران نگذارد. نتیجه این است که دولت آقای روحانی امتیازهای نقد می‌دهد، وعده‌های نسیه دریافت می‌کند و همچنان آماده واگذاری امتیازهای بیشتر و دریافت وعده‌های افزون‌تر است بی‌آنکه لختی تامل کند که آیا در این مسیر اساسا نفعی برای کشور وجود دارد؟
یکی دیگر از ادعاهای تیم مذاکره‌کننده حین مذاکرات این بود که به سبب قدرتمند بودن ایران و به این دلیل که تعهدات ایران به سرعت بازگشت‌پذیر است، غرب قدرت خلف وعده نخواهد داشت و مجبور است به تعهداتش عمل کند. در واقع، هرگاه از دولت سوال می‌شد چه تضمینی وجود دارد که پس از آنکه ایران تمام تعهدات خود را انجام داد غربی‌ها انگیزه‌ای برای پایبندی به توافق داشته باشند، جز این پاسخی وجود نداشت که ترس از اقدام متقابل ایران چاره‌ای جز عمل به تعهدات برای غرب باقی نمی‌گذارد. اکنون می‌بینیم تنها چیزی که از آن سخن گفته نمی‌شود اشارتی حتی نیم‌بند به این موضوع است که احتمال دارد در حالی که تحریم‌ها عملا تعلیق هم نشده، ایران در انجام تعهدات هسته‌ای‌اش تجدید نظر کند. دولت بشدت مراقب است مبادا چنین تهدیدی از گوشه‌ای صادر شود و به «شرکای آمریکایی» بربخورد. اگر صریح باشیم، این امر نشان‌دهنده آن است که نه سرعت بازگشت‌پذیری برنامه هسته‌ای ایران به میزانی است که ادعا می‌شد و نه مکانیسم‌های داوری و نظارت مندرج در برجام اساسا برای ایران قابل مراجعه است. اراده سیاسی هم برای ورود به یک چالش جدید که از طریق به خطر انداختن موجودیت توافق، پایبندی آمریکا به آن را تضمین کند، وجود ندارد، چرا که دولت آقای روحانی نمی‌خواهد مدلی به نام برجام را که تازه قصد تکرار آن در حوزه‌های دیگر را هم دارد، ملکوک و بدنام کند.
یکی دیگر از ادعاها در دوران مذاکرات که در متن برجام نیز اشاره‌ای به آن شده، این بود که با حصول توافق هسته‌ای «یک تغییر رویکرد» اساسی در جهت‌گیری غرب نسبت به ایران حاصل شده و ایران وارد دوران جدیدی از تعامل خود با جامعه بین‌المللی خواهد شد. حدود 4 ماه پس از اجرای توافق، تنها تغییر بین‌المللی که در رفتار قدرت‌های غربی علیه ایران می‌بینیم این است که انجام تعهدات خود را گروگان باج‌گیری بیشتر از ایران قرار داده‌اند. در واقع این باراک اوباما بود که آب پاکی را روی دست غربگرایان ایرانی ریخت و به صراحت گفت عمل به «جسم برجام» کافی نیست وایران اگر می‌خواهد از مواهب اقتصادی برجام به واقع بهره‌مند شود، باید به «روح برجام» که همان دست برداشتن از منافع و امنیت ملی و تن دادن به روند «انقلاب‌زدایی» است تن بدهد.
ادعای دیگر دولت در مذاکرات این بود که آنچه روی میز است و درباره آن مذاکره می‌شود صرفا برنامه هسته‌ای است و هیچ موضوع دیگری روی میز قرار ندارد. با همین توجیه، دوستان مذاکره‌کننده این ادعای آمریکا را که بخش مهمی از تحریم‌های اعمال‌شده علیه ایران غیرهسته‌ای است و لذا فعلا امکان مذاکره درباره آنها وجود ندارد پذیرفتند و همین منجر به باقی‌ماندن بیش از 60 درصد تحریم‌ها علیه ایران شد. جالب است که آمریکایی‌ها
ـ فی‌المثل درباره برنامه موشکی ـ زمانی که می‌خواهند ماهیت تهدید ناشی از آن را تحلیل کنند می‌گویند برنامه موشکی ایران بخشی از برنامه پرتاب سلاح هسته‌ای است (ارزیابی‌های اطلاعاتی آمریکا موشک را اصلی‌ترین وسیله پرتاب وسیله انفجاری هسته‌ای ایران می‌داند) اما وقتی نوبت به تعلیق تحریم‌ها رسید ادعا کردند تحریم‌های نظامی و تسلیحاتی ربطی به برنامه هسته‌ای ندارد و نه‌تنها از تعلیق آنها خودداری کردند بلکه این تحریم‌ها در قطعنامه 2231 تشدید هم شد. اکنون که کار توافق به پایان آمده و نوبت اجرا رسیده، می‌بینیم از ایران خواسته می‌شود موضوعات غیرهسته‌ای را روی میز معامله بگذارد تا بتواند از تعلیق‌های وعده شده در توافق بهره‌مند شود.
نمونه‌های بسیار دیگری از این قبیل می‌توان عنوان کرد اما نکته مهم این است که به یک معنا می‌توان گفت ایران به هدف خود رسیده است. هدف اصلی ایران از توافق ایجاد معجزه اقتصادی نبود، چرا که از ابتدا روشن بود غربی‌ها به تعهدات خود عمل نخواهند کرد و تازه اگر عمل کنند رونق چندانی حاصل نخواهد شد. حتی آنها که سینه‌چاکانه در پی توافق بودند هم این را می‌دانستند اما منافع سیاسی آنها اقتضا می‌کرد ـ و می‌کند - که حقیقت را پنهان کنند. هدف اصلی‌تر شاید این بود که آدرس غلط 92 در ذهن جامعه ایرانی تصحیح شود؛ همان آدرسی که به مردم می‌گفت اگر می‌خواهند مشکلات‌شان رفع شود، ضمن توقف چرخش سانتریفیوژها باید کدخدا را هم دید. اکنون وزیر امور خارجه ما بیش از هر وزیر خارجه دیگری در جهان وزیر خارجه کدخدا را دیده است. خودشان می‌گویند ارسال و دریافت ایمیل‌های روزانه هم برقرار است اما تا جایی که به مردم مربوط می‌شود حتی نشانی از گشایش نیست چه رسد به رونق و رفاه. جامعه ایرانی آرام آرام آن آدرس را در حافظه جمعی خود اصلاح خواهد کرد و در این صورت با آرامش خاطر می‌توان گفت ایران برنده بده بستان برجام است. احیای جمعی و اجتماعی بی‌اعتمادی به آمریکا و بازسازی تفکر مقاومتی در اقتصاد و سیاست خارجی دستاورد بسیار بزرگی است.