گزارش «وطن امروز» از دلایل نابودی تولید ملی و برند قدیمی ایرانی
چرا تولید ملی بی‌ارج شد؟
گروه اقتصادی: حتی موج رسانه‌های حامی دولت در تکذیب تعطیلی کارخانه ارج هم نتوانست حقیقت تلخ تعطیلی خط تولید برند 80 ساله ایرانی را کتمان کند. به گزارش «وطن‌امروز»، در حالی که رئیس هلدینگ توسعه ملی که سهامدار عمده کارخانه ارج است در گفت‌وگو با رسانه ملی و رسانه‌های حامی دولت، تعطیلی ارج را تکذیب کرد اما بررسی‌ها نشان می‌دهد مدیران این کارخانه که اتفاقا دولتی هستند، کارخانه با قدمت 80 ساله را عملا به تعطیلی کشانده‌اند. مشخص نیست مدیران ارج چه چیزی را تکذیب می‌کنند در حالی که صورت‌های حسابرسی این شرکت نشان می‌دهد حساب‌های بانکی ارج به خاطر فقط 160 میلیون تومان مسدود شده است. در بررسی صورت‌های مالی 6 ماه اول سال 1394، حسابرس قانونی شرکت رسما اعلام می‌کند: «شرکت طی سال‌های اخیر زیان‌های قابل ملاحظه‌ای متحمل شده، به گونه‌ای که زیان انباشته در تاریخ ترازنامه متجاوز از 6 برابر سرمایه و بدهی‌های جاری شرکت بیش از 4 برابر دارایی‌های جاری آن است». حسابرس شرکت در عین حال اضافه کرده است: «موارد فوق به همراه کاهش تولید و فروش محصولات و عدم توانایی شرکت در بازپرداخت تسهیلات مالی دریافتی، نشان‌دهنده وجود تردید در توانایی شرکت به ادامه فعالیت خود است». نکته مهم دیگر در این صورت‌های مالی که آخرین گزارش رسمی بازرس قانونی شرکت محسوب می‌شود آن است که «به دلیل عدم پرداخت تسهیلات و حقوقی شدن پرونده‌ها، موجودی شرکت ارج در تعدادی از بانک‌ها مسدود شده که شامل مواردی چون بانک ملی شعبه کارخانه ارج، بانک سپه شعبه فلسطین جنوبی، بانک اقتصاد نوین شعبه سعادت‌آباد و موسسه مالی- اعتباری مهر (بانک مهر) شعبه سایپا است». بخش دیگری از گزارش بازرس قانونی شرکت در 6 ماه اول سال گذشته، مربوط به میزان فروش کارخانجات ارج در این مدت است که براساس آمار اعلامی، حدود 2 هزار دستگاه یخچال، 15 هزار دستگاه کولر، 49 فریزر، یک لباسشویی و 50 یخچال‌فریزر فروش رفته است که نسبت به مدت مشابه در سال 1393، جمعا 2 هزار دستگاه رشد نشان می‌دهد. اما نکته مهمی که در این گزارش تصریح شده و با بخشی از سخنان مسؤولان شرکت سرمایه‌گذاری گروه توسعه ملی همخوانی ندارد آن است که مسؤولان شرکت یاد شده در مصاحبه اخیر خود اعلام کرده‌اند «با تزریق مبلغ 200 میلیارد ریال، تلاش کرده‌اند جلوی توقف تولید و عدم پرداخت حقوق بازنشسته‌های شرکت را بگیرند» و به نوعی تاکید کرده‌اند وظیفه خود را در قبال تزریق سرمایه در گردش به این شرکت انجام داده‌اند اما حسابرس شرکت تاکید می‌کند دلایلی چون «کسری سرمایه در گردش جهت تامین مواد اولیه» موجبات کاهش تولید نسبت به برنامه ساخت را فراهم کرده است!
همچنین گزارش صورت‌های مالی سال 1393 این شرکت نیز در نوع خود قابل توجه است، چراکه به عنوان مثال اعلام شده است شرکت ارج از تاریخ 11 آبان آن سال تا 26 اسفندماه 1393، فاقد مدیرعامل بوده است! شاید بد نباشد بدانید اعضای مشهور هیات مدیره شرکت ارج شامل شرکت سرمایه‌گذاری گروه توسعه ملی، شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی (شستا)، شرکت ملی مسکن و شرکت مدیریت سرمایه‌گذاری بانک ملی ایران هستند.
بانک‌های ما خشن هستند
احمد پورفلاح، نماینده بخش صنعت در شورای گفت‌وگو با ابراز تاسف از بی‌توجهی به برندها و سرمایه‌های ایرانی به
«وطن امروز» می‌گوید: هنوز به این باور نرسیده‌ایم که برندهای ملی به همه مردم تعلق دارد. این یک حقیقت است که با تعطیل شدن هر کارخانه و برند وطنی، تمام ایران عزادار می‌شود. وی با اشاره به قدمت ارج اظهار می‌دارد: مردم ما خاطره خوبی با این نام دارند و ارج با زندگی آنها عجین شده است. این کارخانه وقتی شروع به کار کرد در مقایسه با نام‌هایی مثل سامسونگ و ال‌جی هم جلوتر بود و به نظر من این امکان وجود داشت که جلوی نابودی و تعطیلی آن گرفته شود و ارج الان یک برند مطرح ایرانی در سطح دنیا باشد.
پورفلاح می‌افزاید: وضعیت ارج دقیقا مانند یک فرد بیمار است که مدام از احوال بد و ناخوش خود سخن می‌گوید و دیگران پاسخ می‌دهند «امیدوارم بهتر شوی!» اما زمانی که او از دست می‌رود همه پشیمان می‌شوند که چرا به دردهای او توجه نکردند. نماینده بخش خصوصی در شورای گفت‌وگو ادامه می‌دهد: اتفاقی که امروز برای ارج افتاد یک فاجعه است و البته می‌تواند یک تلنگر باشد تا ما به شرکت‌های دیگر ایرانی توجه کنیم، ارزش فعالیت و تلاش آنها را بدانیم و حمایت‌شان کنیم. وی در پاسخ به این سوال که «نقش بانک ملی در این اتفاق تلخ چه بوده است» می‌گوید: من نمی‌توانم درباره صحت و سقم این اخبار چیزی بگویم، چراکه باید توضیحات بانک ملی را هم شنید اما به طور کلی می‌توانم بگویم سیستم بانکی ما بسیار خشن برخورد می‌کند، این در حالی است که آنها باید دست صنایع ایرانی و برندهای وطنی را بگیرند و از تولید ملی حمایت کنند و انعطاف بیشتری داشته باشند. پورفلاح اظهار می‌دارد: هنوز هم می‌شود برای احیای ارج کاری کرد؛ به شرطی که دولت وارد میدان شود و از طریق رایزنی با سیستم بانکی مشکلات اینچنینی را حل کند، همان‌طور که جنرال‌موتورز نیز در آستانه انحلال بود اما چون این نام و برند برای دولت و مردم آمریکا ارزش داشت، آن را از طریق اعطای وام‌های کلان احیا کردند.
حمایت از خارجی‌ها، تولید ملی را زمین زد
حمیدرضا غزنوی، سخنگوی انجمن صنفی کارفرمایی تولیدکنندگان لوازم خانگی در گفت‌وگو با «وطن امروز» اظهار می‌دارد: این روزها عده‌ای می‌گویند که ارج باید تعطیل می‌شد، چراکه محصولات آن کیفیت نداشت! من با این اظهارات مخالفم و نمی‌دانم چطور یک ایرانی می‌تواند این‌طور اظهارنظر کند! وی می‌افزاید: ما باید تلاش می‌کردیم این برند را زنده و سرپا نگه داریم؛ ارج حتی به روسیه هم صادرات داشت و جالب است که کره‌ای‌ها زمانی آرزو داشتند شرکت و کارخانه‌ای مثل ارج داشته باشند اما حالا ما باید به این سوالات پاسخ دهیم که چرا ارج مصادره شد؟ چرا برای به‌روزرسانی تجهیزات آن اقدامی نشد؟ و چرا یک اختلاس بزرگ در آن اتفاق افتاد! این درحالی است که بسیاری از صنایع و تولیدکنندگان در کشورهای دیگر، ایران را با نام ارج می‌شناختند اما آن برند امروز در چنین وضعیتی تلخ و سخت گرفتار شده است. غزنوی می‌گوید: به نظر من حمایت بیش از حد از خارجی‌ها و توجه به آنها موجب شده است برندهای ایرانی همچون ارج نابود و تعطیل شوند؛ یعنی سرمایه‌ها و پول‌هایی که باید به حمایت از تولید ملی معطوف می‌شد به سمت خارجی‌ها رفت و به جیب آنها ریخته شد! در چنین شرایطی طبیعی است که نام‌های ایرانی از بین بروند.
محمد طحان‌‌‌پور، رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی هم به خبرنگار «وطن امروز» می‌گوید: ارج تعطیل شد چون مردم کالای آن را نمی‌خریدند و کیفیت آن را قبول نداشتند. البته ارج شبیه فرد بیماری بود که از 3 سال قبل تا امروز با دارو و درمان به طور موقت زنده مانده بود و از نظر من 3 سال قبل باید تعطیل می‌شد. وی می‌افزاید: ارج از نظر مدیریتی ضعیف شده بود و از نظر دانش و تکنولوژی هم قدرت رقابت در بازار پیچیده و حساس امروز را نداشت. این شرکت هرچند زمانی سوپرمارکت لوازم خانگی ایران بود اما آنقدر گرفتار مدیران نالایق شد که در نهایت به چنین روزی افتاد. طحان‌‌‌پور اظهار می‌دارد: اگر 10 سال قبل برای احیای ارج فکری می‌کردند و همان موقع آن را می‌فروختند امروز شاهد بیکار شدن تعداد زیادی از کارگران نبودیم. به نظر من مدیران این شرکت باید پاسخ بدهند که چرا در تمام این سال‌ها در برابر مشکلات و معضلاتی که با آن مواجه بودند سکوت کردند و اجازه دادند ناگهان چنین اتفاقی رقم بخورد.
واکنش مدیر سابق
یکی از مدیران سابق کارخانه تعطیل شده ارج که اخیراً از این شرکت رفته و خواست نامش فاش نشود، ضمن تایید تعطیلی این کارخانه به تسنیم گفت: در طول 6 سال گذشته این کارخانه حدود 2 هزار و 800 نفر نیروی کار داشت اما تشدید مشکلات مالی باعث شده شمار کارگران این کارخانه به مرور کاهش یابد و امروز به حدود 60 نفر برسد. وی با بیان اینکه این 60 نفر نیز بیمه‌ای و در بخش اداری مشغول به کار هستند، افزود: مسؤولان کارخانه امکان ترخیص این تعداد نیرو را هم نداشته‌اند و منتظر بازنشستگی آنها هستند.این مدیر میانی سابق کارخانه ارج با اشاره به اینکه کارخانه از حدود 5 ماه پیش عملاً تولیدی نداشته است، تصریح کرد: این کارخانه سال‌های پررونقی را پشت سر گذاشته و به‌عنوان اولین کارخانه لوازم خانگی انواع محصولات را تولید می‌کرد. در سال 73 حدود 80 میلیارد تومان گردش مالی داشت اما بعد از واگذاری‌ها مشکلات شروع شد و امروز به تعطیلی کارخانه منجر شده است. وی اضافه کرد: بعد از واگذاری‌ها حمایتی از این واحد تولیدی نشد و عملاً فعالیت‌ها به‌کندی انجام می‌شد.
گزارش از درون کارخانه
کارخانه ارج که نفس‌های آخر فعالیت خود را می‌کشد، سال گذشته طبق صورت‌های مالی، بیش از 12 میلیارد تومان زیان کرد و بیش از دوسوم خط تولید آن غیرعملیاتی شد که جملگی در اثر عدم مدیریت صحیح منابع انسانی، هزینه‌های اداری و سایر مشکلات بود. روز گذشته خبرنگاران خبرگزاری فارس برای اطلاع از آخرین وضعیت ارج به محل کارخانه سر زدند. مدیر امور اداری به نام «بنار» که خود را رئیس شورای اسلامی کار این کارخانه نیز معرفی کرد، عمده مشکلات شرکت در سال‌های گذشته را کمبود نقدینگی و نبود تقاضا در بازار اعلام کرد. او عقیده داشت محصولات شرکت ارج در سطح کشور می‌تواند کم‌نظیر باشد اما رکود اقتصادی و مشکلات تجهیزات کارخانه-فرسودگی- ظرفیت تولید را بشدت کاهش داده است. به گفته این مقام مسؤول در کارخانه، هم‌اکنون تنها روزانه 7 تا 8 عدد دستگاه کولر 13000 تولید می‌شود و سایر خط‌های تولید به دلیل نبود تقاضا کاملاً تعطیل شده‌اند اما اگر تقاضا باشد می‌توان این کارخانه را دوباره راه‌اندازی کرد. نکته جالب توجه اینکه در شرایط تحریم و اوج فشارهای بین‌المللی، این شرکت در بهترین شرایط تولید و فروش قرار داشت تا جایی که حتی 27 هزار دستگاه محصول در سال تولید می‌شد و نزدیک به 2000 کارگر و کارمند به طور مستقیم در آن مشغول کار بودند و برای سایر بخش‌ها نیز اشتغال غیرمستقیم ایجاد کرده بودند. اما در روزهایی که دولت تدبیر و امید از طلوع خورشید برجام سخن به میان می‌آورد، همزمان «ارج 80 ساله» در حال غروب است و تمام دستگاه‌هایش از نفس افتاده‌اند. ترکیب سهامداری این شرکت طبق صورت‌های مالی شامل شرکت سرمایه‌گذاری بانک ملی با 53 درصد، شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی، شرکت ملی خدمات و تدارک، گروه توسعه ملی و شرکت ملی مسکن و صنایع ساختمان هستند که طبق گفته کارکنان قصد دارند کارخانه ارج را به شرکت‌های خارجی بفروشند. کارگران معدودی در کارخانه حضور دارند که تقاضا داشتند خبرنگاران با انتشار وضعیت نابسامان کارخانه و مشکلات تولید، مانع از واگذاری آن شوند، چرا که این کارخانه در سال‌های گذشته، معیشت خانواده‌های کارگران بسیاری را تأمین کرده است و چشم امید آنها به اندک روزنه‌ای است که در صورت توجه دولت به بخش تولید، به دوران رونق بازگردد. پس از گذشت ساعاتی از بازدید و صحبت با مدیران میانی شرکت، مدیرعامل کارخانه نیز به نام «حسینی» به جمع خبرنگاران آمد و درباره مشکلات کارخانه و اینکه گفته می‌شود این شرکت به طور کامل تعطیل شده، توضیحاتی ارائه کرد. وی با اشاره به اینکه «کارخانه در کمترین حد میزان تولید فعالیت می‌کند و در تلاش هستیم کارخانه را با برنامه‌ریزی میان‌مدت، مجدداً احیا کنیم و کارگران قبلی را بر سر کار بیاوریم»، گفت: متاسفانه به دلیل افزایش هزینه تولید و مشکلات فروش، تولید عقلایی نیست. با این وجود، سعی می‌کنیم کمترین زیان متوجه شرکت شود تا مصرف‌کننده و پرسنل رضایت بیشتری کسب کنند. بسیاری از صنایع ما هم‌اکنون با تکنولوژی 30 سال گذشته فعالیت می‌کنند و کارخانه ارج از این موضوع مستثنا نیست و در کنار آن، واردات کالاهای خارجی و عدم توجه جدی دولت به بخش تولید، رکود شرکت‌ها را عمیق‌تر کرد و مجبور شدیم قرارداد کارگران را که سال‌های سال در این کارخانه مشغول کار بودند، در پایان سال خاتمه‌یافته اعلام کنیم. وی در پاسخ به این سوال که چرا دستگاه‌ها و تجهیزات تولیدی کارخانه خاموش شده‌اند، گفت: در گذشته حتی 27 هزار دستگاه نیز در کارخانه تولید می‌شد که این میزان در سال 93 به 13 هزار دستگاه رسید و در سال 94 نیز کاهش بیشتری پیدا کرد و در ماه‌های پایانی سال 94 و ابتدای سال 95 به دلیل مشکلات متعدد در رابطه با دستگاه‌ها و عدم وجود سفارش، اکنون تولید روزانه به 7 عدد کولر 13000 رسیده است!
به گفته حسینی، با خارجی‌ها نیز برای واگذاری کارخانه صحبت شده و اشکالاتی را متوجه آن دانسته‌اند که در حال برطرف کردن آنها هستیم اما در نهایت باید عرض کنم شرکت‌های خارجی نیز ابتدا منافع خود را درنظر می‌گیرند، بعد سراغ سرمایه‌گذاری در شرکت‌های ایرانی می‌آیند.
جلال پور: تعطیلی ارج در ایران مثل تعطیلی بنز در آلمان است
محسن جلال‌پور، رئیس اتاق بازرگانی ایران در یادداشتی، تعطیلی ارج در ایران را به تعطیلی بنز در آلمان تشبیه کرده است.
جلال‌پور در کانال تلگرامی خود می‌نویسد:
هر چند اخبار ضد و نقیضی از تعطیلی کارخانه ارج به گوش می‌رسد اما شاید پاسخ به این پرسش که چرا چنین روزگاری بر ارج و واحدهای شبیه آن می‌گذرد بسیار لازم است. نخست باید بدانیم که فراز و نشیب‌های زندگی یک بنگاه همواره درس‌آموز است.
شنیدن تعطیلی ارج همانقدر مایه تعجب است که روزی در رسانه‌های آلمانی با این خبر مواجه شویم که کمپانی بنز تعطیل شده است. اما آیا هر دو خبر به اندازه هم تعجب‌برانگیزند؟
اگر کارخانه بنز در طول دهه‌های گذشته خود را به‌روز نکرده بود و هر روز به نوترین و روزآمدترین تکنولوژی‌ها مجهز نمی‌شد، امروز حتما سرنوشتی بهتر از ارج نداشت.
اماچرا ارج چنین نکرد؟
آنچه به نظر می‌رسد اینکه سلب مالکیت این کارخانه و سپردن مدیریت آن به مدیران حقوق‌بگیر و دولتی و فراز و نشیب مدیریتی در طول سال‌های گذشته باعث شد روند زوال در این کارخانه طی شده و به چنین روزی مبتلا شود. اگرچه فضای کسب و کارکشور متاثر از تصمیمات متفاوت و گاها متناقص سیاست‌گذاران است اما مدیریت کارآمد بخش خصوصی و همچنین مالک واقعی که دلسوز مال و اموال خود باشد، حتما نمی‌گذارد آخر و عاقبت برندی همچون ارج به زوال انجامد. ضمن اینکه برندهای فراوانی داریم که هم‌اکنون مالکیت و مدیریت آنها توسط بخش خصوصی اداره می‌شود و در همه این سال‌ها با وجود همه مشکلاتی که بر بنگاهداری ایران گذشته، به زحمت خود و شرکتشان را سرپا نگه داشته و همچنان مشغول تولید هستند. به نظرم زوال ارج بیش از هر چیز ناشی از سیاست‌های نادرست سلب مالکیت در سال‌های گذشته است که در همان دوران مخالفان فراوانی داشت اما به هرحال، پیش رفت و شرکت‌های بزرگی را به کام سوءمدیریت دولتی انداخت. خدا می‌داند اگر رهبر انقلاب که آن روزها رئیس‌جمهور بودند، با قانون حفاظت از توسعه صنایع که در شورای انقلاب به تصویب رسید و دولت وقت اصرار زیادی برای اجرای آن داشت، مخالفت نمی‌کردند، امروز نام و نشانی از شرکت‌های بزرگ بخش خصوصی نمی‌دیدیم.
دانلود تمام صفحات این نسخه
