گروه اقتصادی: نمایندگان مجلس می‌گویند بررسی دخل و خرج هدفمندی یارانه‌ها نشان می‌دهد دولت تخلف بزرگی در هزینه‌کرد درآمد هدفمندی انجام داده است.
به گزارش «وطن‌امروز»، طبق شواهد و آمارهای موجود که نمایندگان مجلس اعلام کرده‌اند دولت حدود 35 تا 39 هزار میلیارد تومان از درآمد هدفمندی یارانه‌ها را بدون واریز به خزانه هزینه کرده و حتی زیر بار بخش بزرگی از این درآمد (حدود 25 هزار میلیارد تومان) هم نمی‌رود!
«وطن‌امروز» 18 دی‌ماه در گزارشی با عنوان «روپولی» با انتشار اظهارات رئیس‌کمیسیون تلفیق و همچنین ادعای محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت درباره تخلف در زمینه هزینه‌کرد درآمد هدفمندی یارانه‌ها به این مساله پرداخت و دبیرخانه شورای اطلاع‌رسانی دولت جوابیه‌ای در این زمینه در پایگاه اطلاع‌رسانی دولت منتشر کرد. با وجود ادعای عجیب و غریب دولتی‌ها درباره درآمد دولت در سال 95 از محل هدفمندی یارانه‌ها، نمایندگان مجلس جدول دخل و خرج هدفمندی یارانه‌ها را در اختیار «وطن‌امروز» قرار دادند و مشخص شده دولت قصد ندارد زیر بار درآمد 76 تا 80 هزار میلیارد تومانی هدفمندی یارانه‌ها برود و مدعی است درآمدش از محل هدفمندی 51 هزار میلیارد تومان است.
  جوابیه دولت
در ادامه، جوابیه دولت به «وطن‌امروز» را می‌خوانید: «پیرو انتشار مطلب «روپولی» در روزنامه «وطن امروز»، دفتر سخنگو و دبیرخانه شورای اطلاع‌رسانی دولت جوابیه خود را به شرح زیر اعلام می‌دارد:
تمام درآمدهای شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران، شرکت ملی گاز ایران و توانیر به استناد ماده ۳۹ قانون محاسبات عمومی به حساب خزانه واریز می‌گردد. همچنین در خصوص سهم شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران، تمام فروش داخلی و خارجی آن شرکت محاسبه و با کسر هزینه‌های قانونی مترتب، سهم هدفمندی یارانه‌ها محاسبه و به حساب سازمان هدفمند‌سازی یارانه‌ها واریز می‌شود. بر اساس پیش‌بینی میزان مصرف فرآورده‌های نفتی در داخل کشور و قیمت‌های مصوب و همچنین صادرات فرآورده‌های نفتی، در سال ۱۳۹۵درآمد شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران از محل فروش داخلی فرآورده‌های نفتی معادل ۳۶۸۶۳۷ میلیارد ریال و از محل صادرات فرآورده‌های نفتی معادل ۱۴۳۳۴۱ میلیارد ریال خواهد بود. متعاقبا هزینه‌های قانونی شامل: مالیات بر ارزش افزوده و عوارض شهرداری‌ها معادل ۷۶۱۳۴ میلیارد ریال، 20 درصد سهم صندوق توسعه ملی از محل صادرات فرآورده‌های نفتی به ارزش ۲۸۶۶۸ میلیارد ریال، 5 درصد عوارض نوسازی و توسعه شبکه خطوط لوله انتقال نفت خام و میعانات گازی و فرآورده‌های نفتی موضوع بند «د» تبصره ۱ قانون بودجه سال ۱۳۹۵کل کشور به ارزش ۱۵۰۰۰ میلیارد ریال، هزینه‌های توزیع و فروش، واردات فرآورده‌های نفتی (براساس بودجه شرکت‌های مشمول براساس قانون بودجه سال ۱۳۹۵ کل کشور) و هزینه قیر (موضوع بند «هـ» تبصره «۱» قانون بودجه سال ۱۳۹۵ کل کشور) به ارزش ۷۳۱۰۸ میلیارد ریال، بازپرداخت ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر به ارزش ۷۰۰۰۰ میلیارد ریال، 5/14 درصد سهم شرکت ملی نفت ایران به استناد بند الف ماده «۱» قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت «۲» معادل ۳۶۰۶۷ میلیارد ریال.
تمام این ارقام از سرجمع درآمد‌های یادشده از طرف خزانه بابت هزینه‌های قانونی و تکلیفی پرداخت می‌شود و بر این اساس سهم هدفمندی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران معادل ۲۱۳۰۰۰ میلیارد ریال خواهد بود.
درباره شرکت ملی گاز ایران نیز جمع کل درآمد حاصل از فروش داخلی گاز برابر ۱۵۴۳۸۴ میلیارد ریال است که به خزانه واریز می‌شود. از رقم یادشده مبلغ۷۱۸۰۳ میلیارد ریال بابت هزینه عملیاتی و فرآورش گاز به شرکت ملی گاز ایران براساس بودجه مصوب سال ۱۳۹۵ کل کشور و ۲۷۳۵ میلیارد ریال بابت هزینه مالیات بر ارزش افزوده سی‌ان‌جی پرداخت می‌شود. از این رو سهم هدفمندی یارانه از محل فروش گاز طبیعی به میزان ۸۰۰۰۰ میلیارد ریال از طریق خزانه پرداخت می‌شود. از این رو ادعاهای ارائه شده در مطلب یادشده اساس و پایه کارشناسی نداشته و دور از واقعیت است».
   پول هدفمندی کجاست؟
طبق جوابیه دولت و اظهارات نوبخت سخنگوی دولت، درآمد هدفمندی یارانه در سال 1395 حدود 51 هزار میلیارد تومان برآورد شده و این آمار به چند دلیل جای شبهه دارد، چرا که اولا طبق گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس درآمد هدفمندی یارانه‌ها در سال 1394 حدود 70 هزار میلیارد تومان بوده و با توجه به افزایش مصرف سوخت امکان ندارد درآمد امسال هدفمندی یارانه‌ها کمتر از سال گذشته باشد!
ثانیا آماری که مجلسی‌ها دارند و جدولی که آنها از برآورد میزان درآمد هدفمندی در سال 95 در اختیار دارند، حداقل 25 هزار میلیارد تومان با آمار دولتی‌ها متفاوت است.
ثالثا دولتی‌ها همان درآمد ادعایی خود را نیز
- طبق اظهارات نمایندگان مجلس- به خزانه واریز نکرده‌اند. یعنی 35 تا 39 هزار میلیارد تومان در زمینه هزینه‌کرد پول مساله وجود دارد.
  ابهام‌های بسیار
مهم‌ترین ابهام درباره درآمد هدفمندی یارانه‌ها میزان درآمد است. طبق جدول کمیسیون تلفیق در سال 1395 با توجه به میزان مصرف حامل‌های انرژی دولت بیش از 76 هزار میلیارد تومان از هدفمندی یارانه‌ها درآمد کسب می‌کند (بر اساس آمار مصرف سال 94 که قطعا در 95 میزان مصرف بیشتر بوده است).
حمیدرضا حاجی‌بابایی، رئیس کمیسیون تلفیق برنامه ششم مجلس در این باره به خبرنگار «وطن‌امروز» گفت: چطور امکان دارد درآمد هدفمندی یارانه‌ها امسال از سال گذشته کمتر شود؟ مصرف حامل‌های انرژی امسال بیشتر از سال گذشته بوده و امکان ندارد امسال درآمد هدفمندی یارانه‌ها کمتر از پارسال باشد. همچنین دولت همان درآمد محقق شده را که ادعا دارد هم به خزانه واریز نکرده است. وی افزود: طبق بندهای 1 و 2 و 4 ماده 12 قانون هدفمندی باید 50 درصد درآمد هدفمندی به یارانه نقدی و 50 درصد دیگر به مصارفی که قانون تعیین کرده برسد. برای این کار باید درآمد هدفمندی ابتدا به خزانه واریز شود. دولت مستندات خود را ارائه کند؛ درآمد هدفمندی یارانه‌ها به خزانه واریز نشده و معلوم نیست در کجا هزینه شده است.
حاجی‌بابایی در ادامه گفت: دولت باید مشخص کند این درآمد هنگفت در سال‌های گذشته هم در کجا هزینه شده است. ما قصد نداریم بگوییم این پول‌ها گم شده است اما تخلف دولت در این زمینه محرز است، چرا که معلوم نیست اولا چرا دولت درآمد هدفمندی را کم اعلام می‌کند و ثانیا معلوم نیست این درآمد در کجا هزینه شده است.
حاجی‌بابایی با تکرار اظهارات سابق خود گفت: ما آمار درآمد هدفمندی را طبق اسناد و بررسی‌ها به دست آوردیم. دولت هم جدول خود را ارائه کرده است اما در هیچ‌کدام از توضیحات و جوابیه‌ها و اظهارات مسؤولان به این سوال پاسخ داده نمی‌شود که چرا درآمد امسال هدفمندی یارانه‌ها را کمتر از سال گذشته اعلام می‌کنند. چرا دولت درآمد هدفمندی را به خزانه واریز نمی‌کند؟ چرا  دولت اسناد واریز به خزانه را ارائه نمی‌دهد و چرا نمی‌گوید جزئیات هزینه درآمد هدفمندی چیست؟
وی با اشاره به اینکه آمار و ارقام درآمد هدفمندی از 3 محور پژوهشی به دست آمده، گفت: در واقع 76 تا 80 هزار میلیارد تومان براساس قانون از مردم دریافت شده که 7 هزار میلیارد تومان آن مالیات است و فقط حدود 35 هزار میلیارد به عنوان یارانه نقدی به مردم پرداخت می‌شود که در جمع تقریباً 41700 میلیارد تومان می‌شود. براساس درآمد به‌دست ‌آمده و مبلغ پرداختی یارانه‌ها به عموم مردم حدود 35 تا 39 هزار میلیارد تومان آن به خزانه بازنمی‌گردد که این خود یک تخلف قانونی است و درآمدها قبل از واریز به خزانه خرج می‌شود. حاجی‌بابایی با بیان اینکه برنامه هدفمندی یارانه‌ها یک برنامه 5 ساله است و تا امروز کسی نگفته درآمد دولت از هدفمندی یارانه‌ها چقدر است، افزود: این رقم در سال 95 حدود 76 تا 80 هزار میلیارد تومان و در سال قبل 69 هزار میلیارد تومان بوده است.
  ابهام‌های جدید
جلیل سالاری، قائم‌مقام سابق شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی نیز در این باره به «وطن‌امروز» گفت: ادعای دولت در این زمینه که درآمد هدفمندی امسال کمتر از سال گذشته است بسیار عجیب است، چرا که مصرف انرژی امسال بیشتر از سال گذشته بوده است و قطعا درآمد هدفمندی بیش از گذشته است.
در یک مقایسه آماری سال 95 با سال 90 به عنوان مثال قیمت میانگین بنزین از بیش از 400 تومان به بیش از 1000 تومان رسیده است و در عین حال مصرف بنزین در آن سال 68 میلیون لیتر بود که امسال به 73 میلیون لیتر رسیده است، بنابراین باید پرسید رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی این آمارها را از کجا آورده است.
سالاری افزود: محل مصرف درآمد حاصل از هدفمندی مشخص است که باید این پول به حساب خزانه برود و پس از تعریف پروژه جدید و تصویب در شورای اقتصاد این پول برداشت شود که باید توضیح دهند کدام پروژه جدید در شورای اقتصاد تصویب شده است و در ثانی چرا پول هدفمندی قبل از واریز به خزانه هزینه شده و باید اعلام شود که این پول در کدام بخش هزینه شده است. وی در پاسخ به این سوال که دولت در برابر ادعای شما گفته پول هدفمندی به خزانه واریز شده، گفت: شورای اقتصاد برای کدام یک از پروژه‌هایی که دولت ادعا دارد مصوبه تصویب کرده است؟ دولت حتی قبول ندارد که برای اختصاص قیر با نفت خام تهاتر صورت می‌گیرد.
سالاری در پاسخ به این سوال که چرا آمارهای دولت و مجلس متفاوت و آمارهای درآمد هدفمندی دولت بشدت کاهشی نشان می‌دهد، گفت: کاهش درآمد هدفمندی امکان ندارد، درباره موضوع سهم 5/14 درصدی از نفت خام که جناب آقای نوبخت آن را بیان کرده‌اند نیز باید گفت این سهم هیچ ارتباطی به پالایشگاه‌های داخلی ندارد، چراکه شرکت ملی پالایش و پخش رابطه مالی مجزایی با پالایشگاه‌ها دارد که رابطه آن فروش نیابتی است، بنابراین موضوع 5/14 درصد مستقیما به شرکت ملی نفت ایران مربوط می‌شود.
سالاری با تاکید بر اینکه دیوان محاسبات و دیگر دستگاه‌های نظارتی مانند مجلس باید نسبت به این صحبت‌های رئیس سازمان مدیریت ورود کنند، خاطرنشان کرد: جالب است که می‌گویند درآمد هدفمندی کاهش یافته زیرا اولا شاهد افزایش مصرف هستیم، در ثانی قیمت حامل‌ها نیز افزایش یافته است. سالاری همچنین در پاسخ به این سوال که دولت مدعی است بخشی از درآمد هدفمندی صرف راه‌ روستایی و قیر می‌شود، گفت: قیری که بابت راه روستایی یا شهری به وزارت راه یا بنیاد مسکن داده می‌شود، هزینه‌ای ندارد و در سال‌های گذشته نیز اینگونه بود که پول آن از محل تهاتر وکیوم باتوم (VB) و نفت خام تامین می‌شد.
قائم‌مقام سابق شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی در پاسخ به این سوال که پس چرا دولت در جوابیه خود به اظهارات قبلی شما اعلام کرده به پالایشگاه‌ها مبلغی پرداخت می‌شود، گفت: اولا جوابیه یادشده اصلا ربطی به درآمد هدفمندی ندارد، ثانیا اینکه موضوع تحویل VB هزینه مالی برای دولت ندارد، چرا که با نفت خام تهاتر می‌کنند.
به گفته این کارشناس انرژی، موضوع دیگر افزایش 5 درصدی قیمت بنزین و فرآورده‌های نفتی است که باید صرف توسعه خطوط لوله شود که باید از آقای نوبخت پرسید، کدام طرح جدید به مصوبه شورای اقتصاد رسیده است که این پول در آنجا هزینه شده است؟ سالاری تصریح کرد: تمام این پروژه‌هایی که امروز اجرایی می‌شود، در گذشته به تصویب رسیده است به طوری که محل تامین هزینه آنها قبلا پیش‌بینی شده و خطوط لوله آن نیز خریداری شده و هزینه طراحی و مسیریابی نیز انجام شده است، بنابراین دولت هزینه جدیدی برای توسعه نکرده است که محل تامین آن منابع حاصل از هدفمندی یارانه‌ها باشد. وی خاطرنشان کرد: نکته مهم دیگر وجود بند قانونی است که به دولت اجازه افزایش 5 درصدی قیمت‌ها را داده است، چنانکه قانون نمی‌گوید این 5 درصد از محل قیمت‌های تکلیفی تامین شود و صریحا بحث افزایش قیمت آمده است. سالاری در پایان گفت: بنده یکی از مدیران وزارت نفت بوده‌ام و به جزئیات قانون و نحوه اجرای آن آشنایی دارم و مشخص نیست دولت با چه دلیل و منطقی چنین جوابیه‌ای منتشر کرده است. اگر دولتی‌ها سند دارند آن را رو کنند، من حاضرم در این باره جواب بدهم آن هم با سند و مدرک. من درباره هدفمندی یارانه‌ها صحبت کرده‌ام اما دولت در جوابیه خود نه تنها پاسخ اظهارات بنده را نداده، بلکه موضوعاتی مطرح کرده که اصلا ربطی به هدفمندی ندارد. مدیر مالی یکی از پالایشگاه‌های بزرگ کشور نیز در گفت‌وگو با «وطن‌امروز» اظهارات سالاری را تایید کرد و گفت: طبق قانون VB تحویلی پالایشگاه‌ها به دولت (وزارت راه) از محل تهاتر نفت خام (تحویلی به پالایشگاه‌ها) صورت می‌گیرد و هزینه‌ای ردوبدل نمی‌شود.  این مدیر پالایشگاهی که خواست نامش فاش نشود، ادامه داد: همه اینها در قانون پیش‌بینی شده و طبق قانون ما نباید از دولت پولی بابت VB که به کارخانه‌های قیرسازی و وزارت راه تحویل می‌دهیم دریافت کنیم. سیدحسین نقوی‌حسینی، نماینده شهرستان‌های قرچک، ورامین و پیشوا در مجلس شورای اسلامی هم به «وطن‌امروز» گفت: محاسبه درآمد دولت از ردیف اعتبار هدفمند کردن یارانه‌ها بر اساس محاسبه قیمت کالاهایی که به آنها یارانه تعلق می‌گرفت و همچنین قیمت حامل‌های انرژی صورت می‌گیرد. افزایش قیمت‌هایی که دولت برای این کالاها در نظر می‌گیرد نیز جزو درآمد هدفمندسازی یارانه‌هاست. وی افزود: در سال جاری دولت در چند مرحله برق را گران کرده و این امر هر سه ماه صورت گرفته و در چند مرحله قیمت حامل‌های انرژی افزایش پیدا کرده است پس رقم درآمدی دولت بیش از آن است که ادعا می‌کند و با برآوردی که کرده‌ایم حدود 80 هزار میلیارد تومان بوده است. نقوی‌حسینی افزود: سوالی که مطرح است این است که مبلغی که به حساب خزانه واریز نشده است به چه حسابی واریز شده و در چه ردیف‌هایی هزینه شده است؟
این اقدام دولت خلاف قانون است، زیرا باید همه درآمدها وارد خزانه و ردیف‌های هزینه‌ای آن نیز مشخص می‌شد. دو سوال داریم که اولاً چرا خلاف قانون عمل شده است و دوم اینکه در چه محل‌هایی این مبالغ هزینه شده است، زیرا خرج کرد این مبلغ باید در ردیف بودجه می‌آمد. وی درباره اینکه واکنش مجلس در قبال تخلف دولت چیست، گفت: ابزار قانونی مجلس این است که در بودجه سال 96 و همچنین برنامه پنجم تکلیف دقیق این درآمدها از ناحیه هدفمندسازی یارانه‌ها را مشخص کند و از سوی دیگر نیز از طریق دستگاه‌های نظارتی بویژه دیوان محاسبات تکلیف این مبالغی که به خزانه واریز نشده است، مشخص شود. وی افزود: محاسبه دقیقی درباره میزان واریزی به خزانه دولت در سال‌های 93 و 94 نداریم، زیرا در آن سال‌ها بحث برنامه پنجم نبوده است و فقط بودجه سالانه مورد بررسی قرار می‌گرفت. بر اساس شاخص‌های سال 95 قطعاً در سال‌های 93 و 94 نیز همین اتفاق افتاده است. طبیعی است که کم شدن هزینه درآمدی از هدفمندسازی یارانه‌ها در سال جاری نسب به سال قبل امکانپذیر نیست.
نقوی‌حسینی افزود: وقتی سال 94 درآمد 69هزار میلیارد تومان بوده است و در سال جاری نیز شاهد افزایش قیمت حامل‌های انرژی در مراحل مختلف بوده‌ایم، نمی‌توان ادعا کرد درآمد حاصل از هدفمندسازی یارانه در سال جاری کمتر از سال گذشته بوده است و قطعاً باید در این حالت درآمد نیز افزایش پیدا کرده باشد.
 تخلف فراتر از 30 هزار میلیارد تومان است
حسینعلی حاجی‌دلیگانی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس چندی پیش نیز در گفت‌وگویی با بیان اینکه ۱۲۰ هزار میلیارد تومان از منابع حامل‌های انرژی در سال‌های ۹۲ تا ۹۵ گردش مالی نشده است، گفت: مجلس بررسی یا تحقیق و تفحص از این موضوع را در دستور کار قرار می‌دهد. وی درباره وضعیت درآمد حامل‌های انرژی اظهار داشت: درآمد حامل‌های انرژی از 76 تا 80 هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود. عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با تاکید بر اینکه این رقم در اختیار دولت بوده و حدود 41 هزار میلیارد تومان آن در هدفمندی یارانه‌ها گردش مالی پیدا می‌کند، تصریح کرد: مابقی این درآمد به صورت جمعی در اختیار دولت بوده و هیچ گزارشی مبنی بر چگونگی مصرف و هزینه‌کرد در اختیار مجلس نیست. این نماینده مجلس با بیان اینکه اقدام دولت برخلاف اصل 52 و 53 قانون اساسی است، تصریح کرد: گردش مالی یعنی اینکه هر درآمدی که دولت کسب می‌کند، باید اول به خزانه واریز و پس از آن با پیشنهاد در بودجه سالانه و تصمیم مجلس برداشت شود. به گفته حاجی‌دلیگانی، طی سال‌های 92 تا 95 متاسفانه این تخلف از سوی دولت صورت گرفته است. وی با اشاره به اینکه در مصوبات برنامه ششم توسعه مجلس، باید تمام درآمدهای هدفمندی به خزانه واریز شود، یادآور شد: دولت راجع به ارقام گذشته نیز باید گزارش دهد یا اینکه مجلس طرح قانونی ارائه کرده یا تحقیق و تفحص را در دستور کار قرار دهد. عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس با بیان اینکه طی 4 سال در هر سال حدوداً 30 هزار میلیارد تومان و جمعاً 120 هزار میلیارد تومان باید از سوی دولت در رابطه با درآمد حامل‌های انرژی گزارش ارائه می‌شد، عنوان کرد: وظیفه دیوان محاسبات است که به این موضوع رسیدگی کند و در گزارش‌های تفریغ بودجه به روشنی این موضوع شفاف نشده است. حاجی‌دلیگانی با اشاره به نظر دولت درباره درآمد حامل‌های انرژی گفت: دولت مدعی است بیشتر این مبالغ تحت واگذاری وزارت نفت به نیرو برای تولید برق هزینه شده اما باید میزان و نحوه تبادل آن مشخص شود و در خزانه گردش مالی داشته باشد.  وی یکی از ایرادات درآمدهای هدفمندی یارانه‌ها را مربوط به گزارش مرکز پژوهش‌ها و تفاوت آن با گزارش دولت دانست و افزود: معلوم نیست گردش مالی حامل‌هایی مانند آب، برق و گاز چرا در گزارش دولت نیامده ‌است و این موضوع برای مجلس جای سوال است، بنابراین این منابع باید اول به خزانه واریز و بعد مصرف شود.
آن چیزی که مشخص است اینکه دولت زیر بار درآمد 76 تا 80 هزار میلیارد تومانی هدفمندی یارانه‌ها نمی‌رود و مجلس نیز اصرار دارد دولت درآمد هنگفتی دارد و معلوم نیست با این پول چه می‌کند. مجلسی‌ها می‌گویند علاوه بر این دولت همان درآمد مورد ادعای خود را هم به خزانه واریز نمی‌کند! همین موضوع باعث شد هفته گذشته مجلس موضوع شفافیت درآمد هدفمندی یارانه‌ها را تصویب و دولت را ملزم کند در این باره پاسخ دهد اما سوال اساسی که افکار عمومی از خود خواهد پرسید اینکه درآمد مورد اختلافی هدفمندی یارانه‌ها که از جیب مردم و با گران شدن حامل‌های انرژی پرداخت شده الان کجاست و دست چه ارگان‌های دولتی است و چه کسی آن را خرج کرده و چگونه خرج شده و چه ارگانی نظارت کرده است؟
پیشنهاد مناظره
«وطن‌امروز» در این بین پیشنهاد می‌دهد حمیدرضا حاجی‌بابایی، رئیس‌کمیسیون تلفیق برنامه ششم مجلس و محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه مناظره‌ای برگزار کنند تا سرنوشت این پول‌ها مشخص شود. قطعا عدم تمایل دولتی‌ها به مناظره به کتمان حقیقت توسط مسؤولان تعبیر خواهد شد. از طرفی جلیل سالاری، قائم‌مقام سابق شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی نیز درباره درآمد هدفمندی و ادعاهای دولت مباحث مهمی مطرح کرد که پیشنهاد می‌شود مناظره دیگری بین ایشان و یکی از مدیران ارشد وزارت نفت انجام شود تا این ابهام بزرگ شفاف شود. قطعا دولتی که مدعی دفاع از حقوق شهروندی است، دانستن را حق مردم می‌داند و به پیشنهادهای مناظره پاسخ مثبت خواهد داد، اگرنه طبق همان منشور حقوق شهروندی، مهم‌ترین حق شهروندی را که شفاف‌سازی و اطلاع‌رسانی و پاسخگویی مسؤولان است زیر سوال برده است. حق شهروندی این است که بدانیم 35 تا 39 هزار میلیارد تومان درآمد هدفمندی کجاست و چرا پولی از درآمد هدفمندی یارانه‌ها به خزانه واریز نشده است.

در فروردین سال 1392 جلسه‌ای در سالن شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی برگزار شد که در آنجا به صراحت موضوع تهاتر وکیوم باتوم تحویلی پالایشگاه‌ها و نفت خام مشخص شده است. بدین ترتیب دولت پول نقد بابت وکیوم باتوم قیرها پرداخت نمی‌کند و هزینه آن با تهاتر جبران می‌شود

حسین قدیانی:  به موازات بدعهدی دشمن که البته از او جز دشمنی، انتظاری هم نیست، آنچه مسبب نقض مکرر برجام شده و می‌شود، نقض تدبیر است توسط همین مردمان دستگاه دیپلماسی دولت اعتدال! مصادیق متعددی دارد این «نقض تدبیر» که پله اول آن، بی‌گمان همان شعار عاری از عقلی بود که حتی صدای اصحاب هنر را هم درآورد: یعنی چه آخر که هر توافقی ولو توافق بد، از عدم توافق بهتر است؟! «پله آخر» نقض تدبیر هم، البته تا اینجای کار، همین است که جناب عراقچی فرمودند: «بابت نقض برجام، قصدی برای شکایت نداریم!» این مصداق مسلم نقض تدبیر، در شرایطی است که مذاکره‌کنندگان دولت اوباما که به قول و قرار خودشان هیچ اعتمادی نبوده و نیست، اینک از جانب دولت ترامپ، وعده می‌دهند که قول داده‌اند تحریم‌های ISA علیه ایران را اجرا نکنند! اگر هم اجرا کردند، قول داده‌اند تحریم‌های مدنظر، اثر نداشته باشد! آری! «خشت اول را چو بنهادند کج، تا ثریا می‌رود دیوار کج!» وقتی موضع این مردمان مذاکره‌کننده در پله اول، این باشد که «هیچ توافقی بدتر از عدم توافق نیست» دشمن هم اینچنین از موضع بالا سخن می‌گوید! و عین خیالش هم نیست که مکرر دارد نقض عهد می‌کند! و وقتی تمام واکنش مردمان دستگاه دیپلماسی دولت اعتدال، خلاصه در جوابی درگوشی می‌شود و دست آخر هم به اعتبار سخن آقای عراقچی، معلوم می‌شود هیچ قصدی برای شکایت وجود ندارد، دشمن مگر احمق است بیشتر نتازد؟! این‌ همه اما مقدمه‌ای بود برای آنچه در ادامه می‌خواهم بنویسم! صرف‌نظر از موضع ما درباره برجام، آقای روحانی! آقای ظریف! آقایان مذاکره‌کننده! مگر مدعی نبودید برجام، بهترین است؟! و آفتاب تابان است؟! و فتح‌الفتوح است؟! آیا این ‌همه شل و ول و درگوشی و بی‌شکایت نسبت به نقض آن، می‌خواهید از برجامی دفاع کنید که لااقل به‌زعم خودتان «شاهکار دولت اعتدال» است؟! اینگونه؟! اینگونه که در مواجهه با نقض مسلم برجام حتی به روایت خودتان، بسنده کنید به 4 تا سخن علیه آمریکا، لیکن فقط و فقط درگوش چند نماینده مجلس؟! بعد هم اظهار فرمایش کنید که اساسا قصدی برای شکایت از آمریکایی‌ها نداریم؟! حتی ناظر بر آنچه از نظر خودتان هم «نقض فاحش برجام» است؟! من عذر می‌خواهم اما اینکه می‌شود پاره کردن برجام توسط خودتان! و با دست خودتان! وقتی واکنش شما حضرات به نقض آشکار برجام، اندک تناسبی با بدعهدی صورت‌گرفته نداشته باشد، حاوی این «پیام» به دشمن آمریکایی است که اگر می‌خواهی باز هم نقض عهد کنی، بسم‌الله! ما نه از تو شکایتی می‌کنیم، نه حتی یک موضع علنی و عمومی اتخاذ می‌کنیم! بر سر نماینده‌ای هم که مواضع درگوشی ما را رسانه‌ای کند، حاضریم در نهایت توان بکوبیم! با این دست‌فرمان، بیراه نیست اگر مدعی شویم دارید برجام را با دست خودتان پاره می‌کنید! وقتی رفتار و گفتار شما، فی‌الواقع دارد پیام «بیشتر بتازان!» و «بیشتر نقض کن!» را به سران کاخ سفید می‌دهد، آیا تحلیلی جز این‌ هم می‌توان داشت که شما با همین دست خودتان مشغول پاره کردن همان برجامی هستید که داعیه داشتید «فتح‌الفتوح» است؟! و آیا از آنچه مدعی بودید «آفتاب تابان» است، اینگونه می‌خواهید پاسداری کنید؟! اینگونه که دشمن، آن را مدام نقض کند و شما اما برایش این پالس را بفرستید که آسوده نقض کن! ما خوابیم! آقایان! با دست خودتان، فتح‌الفتوح خودتان را پاره نکنید! و اجازه ندهید این بالاترین حد از بی‌تدبیری و بی‌خردی در تاریخ ثبت شود؛ بودند مردمانی که هم توافق خود را فتح‌الفتوح می‌خواندند، هم با مخابره پیام «بیشتر بدعهدی کن!» به دشمن، خودشان با دست خودشان، فتح‌الفتوح‌شان را پاره‌پاره کردند! در آن‌صورت، قضاوت تاریخ، می‌شود این: یک چیزی برای خودشان می‌گفتند! برجام حتی نزد خودشان هم «فتح‌الفتوح» یا «آفتاب تابان» نبود! و «مجرایی برای لغو بالمره همه تحریم‌ها» نبود! اگر بود و اگر اندک قیمتی برایش متصور بودند، حراست می‌کردند از آن، نه آنکه بردارند پاره‌اش کنند! آقای روحانی! آقای ظریف! آقایان مذاکره‌کننده! ان‌شاءالله که قبول دارید، دارید با دست خودتان خاک می‌پاشید بر سر آفتاب تابان‌تان؟!
لیکن این را هم قبول کنید؛ آفتابی که بتوان خاک بر آن پاشید، آن هم توسط مدعیان دوستداری‌اش، اساسا و اصولا آفتاب نیست! تابان‌بودنش پیشکش! القصه! برجامی که شما با دست خود، مشغول پاره کردن آن هستید، اگر آن‌طور که ادعا دارید «ضامن امن و امان این آبادی» بود، امن و امان ایران عزیز، الان باید پاره‌پاره می‌بود! بر دهانه این آتشفشان مذاب و بر کرانه این ‌همه جنگ اما الحمدلله سایه امنیت بر سر وطن و ابنای وطن بلند است امروز! چرا؟ چون ضامن امن و امان ما، نه توافق نقض‌شده توسط دشمن و پاره‌شده توسط مردمانی که شما باشید، بلکه از صدقه‌سر سرداری است که همراه شیربچه‌هایش در سپاه قدس، کوه‌ها و دشت‌ها و صحراها و بیابان‌ها را در سودای شهادت می‌دود تا «نام جاوید وطن» آوازی همیشه در اهتزاز باشد! شما فتح‌الفتوحی که نبود را پاره‌کردید هیچ، فتح‌الفتوحی هم که بود را با کوهی از سیمان پر کردید! و شکستید قلب رآکتور خودکفایی را! و قلب «ما می‌توانیم» را! هیهات! برجام پاره‌شده با همین دستان خودتان، نمی‌تواند و این لیاقت را ندارد که منت امنیت بر سر گریه‌های نوزادی بگذارد که وقتی دیده به جهان گشود، چند ماه هم از شهادت پدرش در جبهه خان‌طومان گذشته بود! گیرم تدبیر ندارید؛ آیا رحم و انصاف هم ندارید؟! اسلام رحمانی! چه دروغ بزرگی! تدبیر! چه دروغ بزرگی! اعتدال! چه دروغ بزرگی! لغو همه تحریم‌ها در همان روز اجرای برجام! چه دروغ بزرگی! فتح‌الفتوح! چه دروغ بزرگی! برجام، سایه شوم جنگ را از سر این کشور دور کرد! چه دروغ بزرگی! آمار رشد اقتصادی! چه دروغ بزرگی! از رکود عبور کرده‌ایم! چه دروغ بزرگی! هم چرخ کارخانه‌ها می‌چرخد و هم چرخ سانتریفیوژها! چه دروغ بزرگی! قدمی برنداشتیم الا آنکه با ابرمرد حکیم درمیان گذاشته باشیم! چه دروغ بزرگی! «بشنو سوز سخنم»! از «وطن ‌ای هستی من، شور و سرمستی من» جز کوهی دروغ باقی نمی‌ماند، اگر قرار بود توافق پاره‌پاره شما، ضامن امنیت «همه جان و تنم؛ وطنم، وطنم، وطنم» باشد!

گروه اجتماعی: رئیس کمیته امداد از بیان 5 نوع آسیب اجتماعی در جلسات رهبری خبر داد و گفت: براساس این 5 آسیب، مسیر حرکت مشخص شد و از نظر وزارت کشور، این آسیب‌ها در اولویت بوده‌اند. سیدپرویز فتاح به فارس گفت: بیشترین تأکیدی که روی آسیب‌های اجتماعی در جلسات رهبری می‌شود، 5 مورد آسیب است که شناسایی شده است.  وی  افزود: براساس این 5 آسیب، مسیر حرکت مشخص شده و از نظر وزارت کشور، این آسیب‌ها در اولویت بوده‌اند اما به دلیل اینکه من سخنگوی این جلسات نیستم، نمی‌توانم از این آسیب‌ها حرفی بزنم.  وی با اشاره به اینکه این آسیب‌ها اولویت‌بندی نشده و 5 مقوله را شامل می‌شود، گفت: کمیته امداد در تمام این آسیب‌ها یک مسؤولیتی دارد و آن، تحت پوشش قرار دادن و تأمین معیشت خانواده‌هاست.

مقام‌های ارتش عراق می‌گویند، نیروهای ویژه ارتش این کشور روز جمعه توانسته‌اند با پیشروی سریع و چشمگیر در موصل و ورود به دانشگاه این شهر با بیرون راندن عناصر گروه تروریستی داعش، از مناطق مجاور به 2 پل دیگر رود دجله برسند. نیروهای مشترک عراقی روز گذشته دانشگاه موصل را که از سال 2014 به اشغال تروریست‌ها درآمده بود، به‌طور کامل آزاد کردند. طبق این گزارش ارتش عراق توانسته است تقریبا تمام مناطق شرق دجله شهر موصل را از دست تکفیری‌ها بازپس گیرد. دانشگاه موصل به عنوان یکی از مهم‌ترین مقرهای داعش در شرق این شهر، مدت‌ها از سوی کارشناسان و شیمیدانان داعش به آزمایشگاهی برای ساخت و آزمایش مواد شیمیایی و مواد منفجره گوناگون تبدیل شده بود تا اینکه توسط آمریکا در چند نوبت بمباران شد. گفته شده داعش در آزمایشگاه‌های مجهز این دانشگاه که دومین دانشگاه بزرگ عراق محسوب می‌شود به تحقیقات اتمی نیز دست زده است و به دنبال ساخت «بمب کثیف» بوده است. یک سخنگوی نیروهای ضدتروریستی ارتش عراق گفته است، نیروهای ویژه ارتش با آزادسازی دانشگاه موصل، توانسته‌اند به 2 پل دیگر از 5 پلی که شرق و غرب موصل را به یکدیگر متصل می‌کنند برسند. این سخنگو اضافه کرده است: «ان‌شاءالله خیلی زود اعلام خواهیم کرد که بقایای عناصر داعش از منطقه شرقی پاکسازی شده‌اند. دیگر منطقه زیادی [در شرق دجله] تحت کنترل آنها نیست». نیروهای عراقی پیش‌تر به 3 پل از 5 پل رود دجله رسیده بودند و از چند روز پیش عملیات خود برای رسیدن به پل چهارم را آغاز کرده بودند. ائتلاف به رهبری آمریکا که از نیروهای عراقی در این عملیات پشتیبانی می‌کند نیز روز جمعه از پیشروی نیروهای عراقی در موصل تمجید کرده است.  «جان دوریان» سخنگوی ائتلاف آمریکایی نیز در این زمینه گفته است: «هنوز کارهای زیادی نیاز است انجام شود اما روز‌های حضور داعش در موصل به سرعت رو به پایان است.» شهر موصل دومین شهر بزرگ عراق در سال ۲۰۱۴ به اشغال داعش درآمد. عملیات آزادسازی این شهر به‌رغم پیشروی‌های سریع اولیه، در ماه‌های نوامبر و دسامبر با کندی پیش رفت. یکی از دلایل اصلی کندی پیشروی در موصل ورود نیروهای دولتی به منطقه شهری و درگیری‌های خیابانی است. گفته می‌شود چند هزار عنصر داعش همچنان در موصل حضور دارند. این گزارش می‌افزاید حملات انتحاری و استفاده از غیرنظامیان به عنوان سپر انسانی باعث شده نیروهای دولتی نتوانند در مناطق شهری پیشروی سریعی داشته باشند. روز سه‌شنبه نهادهای بین‌المللی نسبت به افزایش تلفات غیرنظامیان در موصل ابراز نگرانی کرده بودند. سازمان بهداشت جهانی گفته بود طی 2 هفته گذشته به طور روزانه ۵۰ مجروح به بیمارستان‌های اربیل مراجعه می‌کنند.
 

گروه سیاسی: باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا «فرمان اجرایی برقراری وضعیت اضطراری ملی درباره ایران» را به مدت یک سال دیگر تمدید کرد. به گزارش «وطن‌امروز»، رئیس‌جمهور آمریکا در شرایطی این فرمان را برای یک سال دیگر تمدید کرده است که همزمان ماموریت کاری او در کاخ سفید به پایان رسیده است. اوباما که خود در مذاکرات هسته‌ای و تحمیل برجام به ایران دارای مهم‌ترین نقش بود، پس از بدعهدی‌های مکرر در برجام، اکنون در آخرین روزهای کاری‌اش در کاخ سفید، با تمدید فرمان اجرایی برقراری وضعیت اضطراری ملی درباره ایران، آخرین لگد را به توافق نیم‌پاره برجام زد تا دولت بعدی آمریکا برای از بین بردن این توافق، عملا کار سختی پیش ‌رو نداشته باشد. اوباما این فرمان را طی نامه‌ای به کنگره ابلاغ کرده و طی آن خواستار تداوم وضعیت اضطرار ملی درباره ایران، کوبا، لیبی، زیمبابوه، کره شمالی، ونزوئلا و اوکراین شده است. رئیس‌جمهور آمریکا خاطرنشان کرده وضعیت اضطرار ملی درباره ایران که واشنگتن روز 15 مارس 1995 اعلام کرده است، باید در بازه زمانی بعد از 17 مارس سال 2017 ادامه پیدا کند.  
باراک اوباما همچنین با اشاره به حصول توافق هسته‌ای میان ایران و گروه 1+5 خاطرنشان کرده واشنگتن تحریم‌های مرتبط با مسائل هسته‌ای را وفق این توافق رفع کرده است. رئیس دولت آمریکا همچنین نوشته است: «از روز اجرای برجام، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بارها پایبندی ایران به تهداتش ذیل برجام را راستی‌آزمایی کرده و وزیر خارجه آمریکا هم آن را تایید کرده است».
وی به‌رغم این نوشته است: «با وجود این برخی اقدامات و سیاست‌های حکومت ایران مغایر با منافع ایالت متحده در منطقه بوده و تهدیدهای غیرعادی و فوق‌العاده علیه امنیت ملی، سیاست خارجی و اقتصاد ایالات متحده به وجود می‌آورد. به این دلیل من تصمیم گرفته‌ام که لازم است وضعیت اضطرار ملی اعلام شده درباره ایران تداوم یابد و تحریم‌های جامع علیه ایران جهت پاسخدهی به این تهدید حفظ شود».
به گزارش فارس، نخستین‌بار فرمان اجرایی برقراری وضعیت اضطراری ملی درباره ایران ۱۴ نوامبر ۱۹۷۹ اعلام شد. این فرمان به رئیس‌جمهور ایالات متحده این اختیار را می‌داد که اموال و دارایی‌های ایران را توقیف کند. این فرمان اساس بسیاری از تحریم‌های آمریکا علیه ایران را تشکیل می‌دهد. به موجب فرمان اوباما، تحریم‌های غیرهسته‌ای آمریکا علیه ایران همچنان برای یک سال دیگر پابرجاست.
براساس این گزارش، تمدید فرمان یک ساله وضعیت اضطراری ملی درباره ایران از سوی باراک اوباما و همچنین بدعهدی‌های مکرر  در اجرای برجام و همچنین نقض فاحش آن با تمدید تحریم‌های ISA در شرایطی است که دولت اوباما خود یکی از طرف‌های اصلی مذاکره‌کننده در برجام و به نتیجه رساندن آن بوده است و بر همین اساس نیز باید به توافقی که دولتش یک طرف آن قرار داشته، پایبند باشد اما در طول یک سال گذشته نه‌تنها به این توافق پایبند نبوده است که علاوه بر رایزنی‌ها برای سنگ‌اندازی در مسیر منافع ایران در برجام، با بدعهدی‌ها و نقض برجام، ضمانت اجرایی آن در دولت بعدی آمریکا را نیز زیر سوال برده است. سنگ‌اندازی‌های آمریکا در مسیر اجرای برجام به حدی رسید که در ایران عوامل به بار آورنده برجام که در ابتدا بدعهدی‌های آمریکا را توجیه می‌کردند نیز ناچار به اعتراف شدند و حالا به بدعهدی‌های آمریکا در اجرای برجام اعتراف می‌کنند.
در ادامه به فهرستی از مهم‌ترین اقدامات دولت آمریکا در پسابرجام که زمینه بی‌اعتبار شدن این توافق هسته‌ای را فراهم کرده، اشاره می‌شود.
کارشکنی در تعامل بانک‌ها با ایران
یکی از اصلی‌ترین مشکلات ایران در دوران پسابرجام، عدم تمایل و همکاری بانک‌های بزرگ اروپایی با ایران بود. همین مساله نیز مشکلات بسیاری را برای ورود به بازار ایران ایجاد می‌کرد. براساس تعهدات 1+5 در برجام، آنها باید شرایط را برای از سرگیری تجارت بانک‌ها با ایران فراهم کنند با این حال اما آمریکایی‌ها در پسابرجام همواره مانع همکاری بانک‌های بزرگ و معتبر با ایران شدند. نخستین‌بار علی‌اکبر صالحی به عدم همکاری بانک‌های بزرگ اروپایی با ایران اشاره کرد و از کارشکنی‌های مقامات آمریکایی در این زمینه خبر داد. فشارهای آمریکا به بانک‌های بزرگ اروپایی باعث شده بود حتی سفیر کره‌جنوبی در تهران با انتقاد از تداوم حمل مخارج سفارت توسط چمدان، از ممانعت ورود بانک‌های بزرگ به ایران انتقاد کند. بر همین اساس نیز وزیر خارجه آمریکا نشستی را با بانک‌های بزرگ اروپایی برگزار کرد و از آنان خواست تعاملات خود با ایران را آغاز کنند. بانک‌های اروپایی برای آغاز تعامل با ایران خواستار تضمین از طرف آمریکایی برای عدم جریمه شدند اما آمریکا که در دوران پسابرجام تلاش کرده بود با اعزام نمایندگانی از وزارت خزانه‌داری‌اش به کشورها و تهدید بانک‌ها به جریمه‌های احتمالی، مانع همکاری آنها با تهران شود، حاضر به ارائه تضمین به بانک‌ها نشد تا در آستانه یک سالگی برجام همچنان بانک‌های بزرگ اروپایی حاضر به همکاری با ایران نباشند. همین مساله نیز انتقاد روحانی و ظریف را به دنبال داشته است و آنان امسال در حواشی حضور در سازمان ملل، نسبت به این رویه دولت آمریکا انتقاد کردند.
مصادره 2 میلیارد دلار از دارایی‌های ایران
ابتدای اردیبهشت‌ماه انتشار خبری درباره مصادره اموال ایران توسط دولت آمریکا، نگرانی‌های زیادی را درباره غارت اموال و دارایی‌های کشورمان در آمریکا و سایر نقاط دنیا به وجود آورد. در آن زمان دادگاه عالی آمریکا طی حکمی بخشی از دارایی‌های ایران را در بانک نیویورک به نفع خانواده قربانیان حوادث تروریستی مصادره کرد. این دادگاه در حکمی اعلام کرد ۲ میلیارد دلار از دارایی بلوکه‌ ایران را به عنوان غرامت برای خانواده‌های قربانی اقدامات تروریستی ایران اختصاص داده است. آمریکا مدعی است ایران در بمب‌گذاری سال ۱۹۸۳ یک پایگاه نظامیان آمریکایی در شهر بیروت نقش داشته است. ادعایی که آنها هیچ سندی برای اثبات آن ندارند و ایران نیز بارها این ادعا را رد کرده است. طبق اعلام این بانک آمریکایی، در حال حاضر این بخش از دارایی‌های ایران در سیتی‌بانک نیویورک نگهداری می‌شود که قرار است به خانواده قربانیان بخشیده شود.
تمدید تحریم ISA
پس از اعلام نتایج انتخابات آمریکا، نمایندگان کنگره آمریکا قانون تمدید تحریم 10 ساله ایران موسوم به ISA را تصویب کردند. این تحریم‌ها با اکثریت کامل و با تایید تمام نمایندگان در مجلس سنای آمریکا به تصویب رسید. در ایران پس از تصویب این قانون در سنا و پیش از امضای رئیس‌جمهور آمریکا، حسن روحانی و تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای، آن را نقض برجام خواندند و اعلام کردند که این تحریم‌ها نقض فاحش برجام است و ایران به آن واکنش نشان خواهد داد. محمدجواد ظریف البته بعدها در کمیسیون امنیت ملی به ماجرای «قول آمریکا» برای عدم تمدید این قانون اشاره کرد و گفت: در جلسه با کری من هم اصرار کردم اگر کنگره ISA را تصویب کند خلاف برجام است. آقای کری هم گفت من با حرف فلانی [ظریف] موافقم.
این شد مبنای تمدید آیسا (در متن نیامد). می‌خواستیم در متن بیاید. توافق کردیم در متن بیاید ولی آنها استدلال کردند اگر در متن بیاید کنگره مخالفت می‌کند. براساس توافقی که با آقای کری کردیم و من الان دارم عرض می‌کنم بیرون نمی‌گویم ولی خدمت شما می‌گویم من اشتباه کردم. براساس یک توافقی که کردیم ما استراتژی خودمان را کنار گذاشتیم و بر مبنای آن توافق آمدیم آن را اعلام کردیم که تبدیل شد به موضع جمهوری اسلامی. من این را می‌پذیرم؛ من اشتباه کردم. عرض کنم به خدمت‌تان ولی ما این‌کار را کردیم. در طول اجرای برجام هر دفعه ما می‌گفتیم، اعضای تیم آمریکایی محکم می‌گفتند این مخالف برجام نیست. می‌کشاندیم به آقای کری. آقای کری و آقای مونیز می‌گفتند ما روش‌هایی داریم در کنگره و در سنا که مانع می‌شویم از تصویب در سنا. وزیر امور خارجه تصریح کرد: این قضیه ماوقع واقعی بحث تمدید تحریم‌هاست یعنی براساس صحبتی که با آقای کری کردیم و قولی که آقای کری داد ما آمدیم یک موضع علنی گرفتیم؛ من اشتباه کردم. ما نباید براساس حرف این بابا (کری) [عمل] می‌کردیم».
اما ماجرا آنگونه که طرف آمریکایی به محمدجواد ظریف قول داده بود، پیش نرفت و باراک اوباما بر خلاف قول و قرارهای وزرای خارجه و انرژی‌اش، این تحریم‌ها را وتو نکرد. او هر چند تمدید تحریم ISA را امضا نکرد اما اجازه داد بدون امضای او قانون تحریم‌های ایران اجرا شود تا عملا برجام در همان دولتی که آن را امضا کرده بود، نقض شده باشد.
اما جدای از نقض برجام توسط دولت اوباما، مقامات و مسؤولان دولت دموکرات آمریکا توصیه‌هایی را نیز به دولت آتی این کشور درباره نحوه مواجهه با ایران کرده‌اند. در آخرین اقدام، جان کری رئیس تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای آمریکا در نامه خداحافظی‌اش رسما خطاب به دولت آتی آمریکا از لزوم ادامه فشار به تهران برای موفقیت در عقب نشاندن برنامه موشکی کشورمان سخن گفت. در مجموع در روزهای خداحافظی باراک اوباما از کاخ سفید، کارنامه تلخی، حداقل در دوره پسابرجام، برای کسانی که در ایران به او اعتماد کردند و به او امید داشتند به یادگار مانده است. کارنامه‌ای که نشان می‌دهد زمینه بی‌اعتبار شدن برجام در دولت باراک اوباما فراهم شده است و دولت ترامپ برای بی‌اعتبار کردن کامل برجام، نیاز به هماهنگی‌ها و زحمات چندانی ندارد.

جریمه بانک کانادایی به اتهام همکاری با ایران
در حالی که آمریکا به روش‌های مختلف سعی دارد بانک‌های معتبر دنیا را از همکاری با ایران منع کند، این‌بار نیز با یک بانک کانادایی مصالحه کرده در ازای دریافت 500 هزار دلار از پیگیری قضایی نقض تحریم‌های ایران توسط این بانک صرف‌نظر کند. به گزارش رویترز، روز گذشته وزارت خزانه‌داری آمریکا اعلام کرد: با بانک تورنتو دومنیکن مصالحه کرده است تا در قبال دریافت 516 هزار و 105 دلار از پیگیری قضایی اتهامات وارد به این بانک درباره نقض تحریم‌های ایران و کوبا صرف‌نظر کند. این نخستین بانکی نیست که از سوی آمریکا به لغو تحریم‌های ایران متهم شده و از ‌آن جریمه‌های سنگین دریافت می‌شود به‌گونه‌ای که پیش‌تر بانک فرانسوی BNP پاریباس فرانسه به دلیل نقض تحریم‌های آمریکا علیه ایران، کوبا و سودان به پرداخت 9/8 میلیارد دلار جریمه به آمریکا محکوم شد. سال 2012 نیز بانک استاندارد چارترد انگلیس به دلیل نقل‌وانتقال پول برای ایران به پرداخت 340 میلیون دلار جریمه محکوم شد. با وجود امضای توافق هسته‌ای، تحریم‌های آمریکا علیه ایران همچنان پابرجاست و بانک‌های غربی همچنان به بهانه‌های مختلف از سوی آمریکا جریمه می‌شوند.
 

عباس عراقچی که پس از چند ماه دوری از انظار عمومی و رسانه‌ها، قرار بود شب گذشته در یک برنامه تلویزیونی حضور پیدا کند، برای صداوسیما شرط گذاشت و از حضور در برنامه امتناع کرد. به گزارش باشگاه خبرنگاران، بر اساس اخبار رسیده، عباس عراقچی، رئیس ستاد اجرای برجام  که قرار بود شنبه شب به مناسبت سالگرد اجرای برجام  در برنامه
«متن/ حاشیه» شبکه 3 حضور یابد، اعلام کرده حاضر نیست  هیچ شخص دیگری در استودیو حضور یابد یا روی خط تلفن برنامه بیاید و به همین خاطر از حضور در این برنامه امتناع کرد.
 

همزمان با احضار خانواده‌های 3 جوان زندانی محکوم به اعدام به زندان مرکزی جو در جنوب بحرین، برخی خبرها نیز حاکی از آن است که مسؤولان این کشور تصمیم دارند حکم اعدام این 3 جوان به همراه تعدادی از زندانیان سیاسی را امروز یکشنبه اعدام کنند. طبق این گزارش، دیوانعالی بحرین در جلسه دوشنبه گذشته رأی به اعدام 3 نفر از زندانیان سیاسی انقلاب بحرین و تحمل حبس ابد برای 7 نفر دیگر و سلب تابعیت از تمام آنان داد. این افراد متهم به مشارکت در عملیاتی انفجاری در خیابانی در منطقه شمالی بحرین در تاریخ 3 مارس 2014  هستند که به ادعای وزارت کشور بحرین منجر به کشته شدن 3 پلیس شده است. حکم دیوانعالی در حالی صادر شده که در پی فرار 10 تن از زندانیان سیاسی از زندان جو اخیرا نیروهای امنیتی آل‌خلیفه موج وسیعی از حمله به منازل مردم در تعقیب این زندانیان را آغاز کرده‌اند. طبق گزارش رسانه‌های منطقه‌ای، همزمان با انتشار خبر اعدام این 3 انقلابی، تظاهرات مردمی در اعتراض به این تصمیم مسؤولان دولت بحرین در منطقه ابوصیبع در غرب منامه برگزار شد. مشارکت‌کنندگان در این تظاهرات، شعارهای «ما را از اعدام نترسانید»، «ای خداوند، من مظلومم، یاری‌ام کن»، «کشتار، ما را به زانو درنمی‌آورد» و «ای آزادگان جهان! ملت بحرین را نجات دهید» سر می‌دادند. نیروهای امنیتی بحرین نیز راه‌های اصلی در منطقه بوری واقع در مرکز بحرین را مسدود کردند. در همین راستا، علمای بحرین در بیانیه‌ای ضمن محکوم کردن احکام اعدام صادره علیه 3 زندانی سیاسی، از مردم بحرین خواستند برای نجات جان این 3 جوان بی‌گناه تظاهرات خشم در سراسر کشور برگزار کنند. پایگاه مرآه‌البحرین گزارش داد علمای بحرین در بیانیه خود تأکید کردند خشم مردمی و تظاهرات آنها تنها امید است و تمام معادلات را تغییر خواهد داد و تنها راه نجات جوانان بی‌گناه است و ما همگی در پیشگاه خداوند متعال مسؤول هستیم. در این بیانیه آمده است: «ای ملت شریف بحرین! برای حفظ جان‌های جوانان بی‌گناه محکوم به اعدام در این محاکمه باطل در تمام مناطق بحرین دعوت به خشم عمومی را لبیک گویید... خون‌ ما ارزان نیست. خشم شما در راه خداوند و هیبت حضور گسترده شما در دفاع از جان‌ها امید‌بخش و تغییر‌دهنده معادلات و راه نجات جوانان بی‌گناه است. همه ما اگر در انجام این واجب کوتاهی کنیم در پیشگاه خداوند متعال مسؤولیم.» همزمان جریان اسلامی الوفا اعلام کرد: «اعدام جوانان ما مساوی با اعدام رژیم آل‌خلیفه، شخصیت‌ها، افسران و مزدوران این رژیم است».
عقیم‌سازی انقلابیون در زندان‌های آل‌خلیفه
علی الحبیشی، فعال بحرینی در گفت‌وگو با فارس، از بی‌رحمانه‌ترین خشونت ماموران شکنجه در زندان‌های بحرین پرده برداشت. وی اظهار داشت: شکنجه‌گران به زور و تهدید زندانی را به سلول انفرادی برده و آنها را به طور وحشیانه مورد ضرب و شتم قرار داده و او را عقیم می‌کنند. الحبیشی با بیان اینکه رژیم آل‌خلیفه این وحشی‌گری‌ها را از سرویس‌های اطلاعاتی بین‌المللی و از جمله سرویس اطلاعات انگلیس یاد گرفته است، گفت: طی هفته‌های اخیر رابطه اطلاعاتی بین منامه و لندن پیشرفت کرده است. این فعال بحرینی گفت: سرویس‌های اطلاعاتی بین‌المللی در راستای تغییر بافت جمعیتی بحرین علاوه بر طرح پیشنهاد سلب تابعیت از شهروندان شیعه هم‌اینک  عقیم کردن زنان و مردان را در زندان‌ها آموزش می‌دهند. وی افزود: رژیم آل‌خلیفه به ده‌ها نفر از کشورهای مختلف از جمله پاکستان، اردن و ... همچنین بقایایی از حزب بعث دیکتاتور معدوم عراق تابعیت بحرینی داده، این در حالی است که درصدد بررسی طرح عدم اعطای تابعیت به خانواده‌های شیعی است که تعداد فرزندانشان بیش از 2 نفر باشد.
 

گروه اجتماعی: براساس اعلام شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران شهروندان در آلوده‌ترین دی ماه 3 سال اخیر تنفس می‌کنند. به گزارش فارس، آلودگی یکی از مشکلات اساسی کلانشهر تهران است که تا به امروز مدیران برای رفع آن اقدام کلیدی انجام نداده‌اند و تنها به تعطیلی مدارس اکتفا کرده‌اند. لیلا نظری، سخنگوی شرکت کنترل کیفیت هوای تهران گفت: نتایج بررسی آلودگی هوای اول تا 25 دی ماه سال‌های 1393 تا 1395 نشان می‌دهد در آلوده‌ترین دی ماه تنفس می‌کنیم. به گفته نظری،‌ در سال93 مجموعه روزهای آلوده در 25 روز نخست دی ماه 15روز بود که تنها یک روز آن ناسالم برای همه و شرایط اضطراری شد. در مدت مشابه سال94 نیز 15روز هوا ناسالم بود که 2 روز آن هوا به وضع اضطرار رسید اما در مدت مشابه سال جاری، 18روز هوا ناسالم بوده که سهم وضع اضطرار آن 4 روز بوده است.
پیش‌بینی هوای امروز
در همین باره مریم نادری، مدیر بخش پایش و پیش‌بینی شرکت کنترل کیفیت هوای تهران گفته است: بر اساس تحلیل ﺁخرین داده‌های هواشناسی پیش‌بینی شده برای شهر تهران، با افزایش میزان ناپایداری جوی، در برخی ساعات وزش باد موثر (با بزرگی بین 3 تا 5 متر بر ثانیه) انتظار می‌رود. با تداوم این شرایط در روز یکشنبه، وزش باد موثر در برخی ساعات و بارندگی در شبانگاه یکشنبه پیش‌بینی می‌شود که این شرایط تا روز دوشنبه کم و بیش ادامه خواهد داشت». بنابر اظهارات وی، همچنین طی 2 روز آینده پارامتر دما به طور نسبی کاهش خواهد یافت و طبق نتایج پیش‌بینی کیفیت هوا، وضعیت هوا که در شرایط نامطلوب برای گروه‌های حساس قرار دارد، انتظار می‌رود در روز یکشنبه به طور نسبی بهبود یابد.
هشتمین روز آلودگی هوا
این در حالی است که کیفیت هوای شهر تهران برای هشتمین روز مستمر در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس قرار گرفت و به سالمندان، بیماران، کودکان و زنان باردار توصیه می‌شود از منزل خارج نشوند. بر این اساس روز گذشته سعادت‌آباد آلوده‌ترین و مسعودیه پاک‌ترین مناطق تهران بودند. میانگین شاخص عدد ذرات معلق کمتر از 5/2 میکرون در شهر تهران شنبه 25 دی ماه روی عدد 108 قرار گرفت و به همین دلیل کیفیت هوای شهر تهران برای هشتمین روز مستمر به شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس رسید. منطقه 2 تهران (سعادت‌آباد) با عدد شاخص 146 آلوده‌ترین و منطقه 15 (مسعودیه) با عدد 27 پاک‌ترین نقاط تهران محسوب ‌می‌شدند. (عدد شاخص‌های ذرات معلق کمتر از 5/2میکرون در شهر تهران به‌ترتیب آلودگی به‌شرح جدول منتشر شده در گزارش است.) بنا بر تمهیدات اندیشیده شده از سوی مدیران اگر شاخص عددی ذرات معلق کمتر از 5/2 میکرون بین 50 تا 100 باشد شرایط کیفیت هوا سالم است و شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس نیز به میانگین عددی 100 تا 150 تعلق می‌گیرد اما اگر اعداد از 150 تا 200 قرار گیرد به این شرایط کیفیت هوا وضعیت قرمز یا شرایط اضطرار گفته می‌شود و کیفیت هوا در این میانگین برای همه افراد ناسالم خواهد بود. برنامه‌ریزی‌های هفته گذشته مدیران محیط‌زیست استان تهران مبنی بر تعطیلی 2 روزه مدارس، تعطیلی معادن شن و ماسه و گسترش محدوده طرح زوج و فرد نیز نتوانست مانع افزایش آلاینده‌ها شود و مردم همچنان باید منتظر باد و باران باشند. در شرایطی که کیفیت هوا برای گروه‌های حساس یا عموم جامعه ناسالم می‌شود کارشناسان توصیه بر تردد نداشتن و عبور و مرور بیماران، زنان باردار، گروه‌های حساس، سالمندان و کودکان در محل‌های شلوغ و پرتردد دارند.
سومین عامل موثر در مرگ
علاوه بر این قائم‌مقام وزیر بهداشت گفته است: «آلودگی هوا در کشور سالانه خسارتی معادل 30 میلیارد و 500 میلیون دلار دارد». ایرج حریرچی درباره خسارت آلودگی هوا به کشور افزود: در دنیا چهارمین عامل خطر مرگ و میر آلودگی هوا در خانه‌ها و فضای باز است. در کشورهایی مانند ما که دارای درآمد متوسط هستیم، آلودگی هوا سومین عامل مرگ‌ومیر ایرانی‌هاست. بر اساس آمارهای جهانی در دنیا از هر 10 مرگ یک مورد منتسب به عامل آلودگی هواست.  وی خاطرنشان کرد: آلودگی هوا در زندگی و مرگ‌ومیر ما تاثیر قابل توجهی دارد. به گفته قائم‌مقام وزیر بهداشت، بر اساس آمارهای بانک جهانی در کشورهای خاورمیانه از جمله ایران 5/2 درصد از تولید ناخالص ملی، برابر 30 میلیارد و 500 میلیون دلار به خاطر آلودگی هوا از دست می‌رود و برای مردم هزینه آورده و باعث کاهش طول عمر آنها می‌شود. سخنگوی وزارت بهداشت تاکید کرد: هزینه‌های مستقیم آلودگی هوا شامل سرطان و بیماری مزمن تنفسی است و مراجعه‌کنندگان به بیمارستان برای خودشان و دولت هزینه دارند به علاوه این افراد به دلیل مرگ یا ناتوانی سال‌های از دست رفته دارند که همین عامل منجر به دور افتادن آنها از تولید می‌شود.

محمد زعیم‌زاده: چند سالی است در منابر و کرسی‌های مختلف مکررا از دولتمردان می‌شنویم که برخی رسانه‌ها مصونیت آهنین دارند. نخستین ظن و گمان نگارنده پس از شنیدن این سخنان از جانب شخصیت‌های مختلف دولت بویژه شخص رئیس‌جمهور این بود که احتمالا این فقره فرمایشات هم از جنس همان کشتی گرفتن و رقابت  دولت با دشمن فرضی است که مثلا می‌گفتند عده‌ای نمی‌گذارند هواپیما بخریم یا نمی‌گذارند نفت بفروشیم یا نمی‌خواهند تحریم‌ها لغو شود و... که مصداق مشخص و ما به ازای بیرونی خاصی نداشت. واقعیت این است که با رویکردی که دولت اتخاذ کرده و برای یک مطلبی که حتی دقیق هم خوانده نشده از نویسنده و مدیر مسؤول و صاحب امتیاز و شرکا و معاونان و... شکایت می‌کند وجود چنین آسایشی برای منتقدان دولت که حداقل منتفی است اما اخیرا اتفاقاتی رخ داده که با نگاهی دقیق‌تر به آن و رویدادهای پیشین مشابه می‌توان گفت استثنائا در این مورد حقیقت را گفته‌اند و رسانه‌هایی هستند که مصونیت آهنین دارند. روز شنبه هفته گذشته بود که رسانه نزدیک به دولت و معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد در کاریکاتوری سخیف توهین بزرگی به منتخب مردم ایران در سال های 84 و 88 کرد، توهینی که آنقدر بی‌ادبانه و هتاکانه بود که حتی صدای منتقدان خارج‌نشین جمهوری اسلامی را هم درآورد؛ حسین باستانی تحلیلگر ارشد بی‌بی‌سی فارسی در این باره نوشت: «آیا مخالفت با احمدی‌نژاد می‌تواند توجیه‌کننده چاپ این کاریکاتور باشد؟ اگر چنین طرح توهین‌آمیزی در مورد حسن روحانی منتشر شود واکنش خبرآنلاین چه خواهد بود؟» همچنین رضا حقیقت‌نژاد، تحلیلگر اپوزیسیون هم در مطلب کوتاهی نوشت: «خبرآنلاین  نوشته ببخشید اگر سوءتفاهم پیش اومده، منظوری نداشتیم! فکرکردن مخاطب سم داره».
این نخستین‌باری نیست که چنین مطالب موهنی را در این رسانه حامی دولت می‌بینیم و آب هم از آب تکان نمی‌خورد؛ اسفندماه سال گذشته و در شرایطی که حسن روحانی شدیدا به منتقدان دولت حمله می‌کرد، خبرآنلاین نیز به عنوان یکی از بازوهای رسانه‌ای حامی دولت وارد عرصه شد و با انتشار کاریکاتوری عجیب، منتقدان دولت را مورد هجمه قرار داد.
این رسانه در کاریکاتور خود روزنامه‌ها و رسانه‌های منتقد دولت روحانی را به سگ‌هایی تشبیه کرد که پاچه دولت را گرفته و بی‌دلیل از آن انتقاد می‌کنند. شاید مجموع این دو کاریکاتور جمع‌بندی احساس دولت نسبت به منتقدان باشد ولی کاش مجموعه رسانه‌ای دولت و حامیان و پشتیبانان آنها  مستقر در کاخ سرخ پاستور، کمی این احساس را مدیریت می‌کردند و این گونه بروز نمی‌دادند، جالب اینجاست که این رسانه در دوره‌های مختلف از این مصونیت آهنین و حصن حصین برخوردار بوده است؛ سال 90 بود که یکی از نظامیان نادم در یادداشتی در این رسانه همزمان با سالروز انتشار یادداشت احمد رشیدی‌مطلق رسما نظام جمهوری اسلامی را با رژیم پهلوی مقایسه کرد! و باز هم آب از آب تکان نخورد.
قبل‌تر هم در همین جریده گفته شد باید دولت یازدهم را رانتی‌ترین دولت تاریخ جمهوری اسلامی دانست، دولتی که هم در سیاست خارجه و مساله برجام و هم در بحث سیاست داخلی و رقابت با آلترناتیوهای اصلی به شکل حداکثری از رانت‌های حکومتی نهایت بهره را برده است، در سطوح پایین‌تر از جمله مطبوعات هم از هر نوع رانتی استقبال می‌کند؛ انتخابات مدیران مسؤول نشریات در حالی برگزار می‌شود که هم ناظر و هم مجری و هم کاندیدا و صاحب یارانه و هم منتخب همه از دولت است و اتفاقا خود شخص معاون مطبوعاتی است و رسانه مرتبط با او از چنان مصونیت آهنینی برخوردارند که هر آنچه لایقش هستند به منتقدان نسبت می‌دهند اما از هیچ نظارت و برخورد قانونی هم نگران و پریشان نیستند.