گروه سیاسی: 20 روز تا اجرای مادر تحریم‌ها و اعمال تحریم‌های جدید آمریکا علیه ایران باقی مانده است. مهم‌ترین بخش این تحریم که به اعتقاد کارشناسان بستری برای زمینگیر کردن کل اقتصاد کشور است، تحریم مربوط به توان دفاعی ایران یا همان تحریم موسوم به «کاتسا» است.
به گزارش «وطن امروز»، این تحریم 4 مردادماه در مجلس نمایندگان آمریکا با 419 رای موافق و 3 رای مخالف به تصویب رسید. 2 روز بعد در 6 مردادماه سنای آمریکا نیز با 98 رای با آن موافقت کرد. دونالد ترامپ 11 مردادماه با امضای این مصوبه، آن را تبدیل به قانون کرد. در این قانون قید شده که تحریم‌های مربوط به گروه‌های تروریستی باید علیه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اعمال شود. این یک بدعت و نقض معاهده‌های بین‌المللی است که دولت آمریکا نیروهای دفاعی یک کشور دیگر را تحت فشارها و محدودیت‌های گروه‌های تروریستی قرار دهد. اقدام آمریکایی‌ها در راستای استراتژی جدید دونالد ترامپ علیه توافق هسته‌ای است. ترامپ که قرار است امروز پنجشنبه استراتژی خود در قبال توافق هسته‌ای ایران و 1+5 را طی یک سخنرانی اعلام کند، به دنبال دائمی کردن محدودیت‌های برنامه هسته‌ای ایران، بازرسی از مراکز نظامی ایران، محدود کردن برنامه موشکی ایران و همچنین فشار برای عقب‌نشینی ایران از مواضع خود در منطقه است. تحریم سپاه نیز در راستای فشار بر ایران برای عقب‌نشینی از منطقه است ضمن اینکه در واقع از طریق این تحریم به دنبال متقاعد کردن ایران به کوتاه آمدن در مسائل مربوط به هسته‌ای، بازرسی‌ها و نیز محدود کردن برنامه هسته‌ای است. البته در آمریکا هیات حاکمه این کشور برای رسیدن به اهداف خود، نسبت به فشار داخلی در ایران نیز خوشبین است و انتظار دارد جریان غربگرا در ایران از طریق قدرت اجرایی خود زمینه را برای یک عقب‌نشینی دیگر در مقابل زیاده‌خواهی‌های آمریکا فراهم کند. برخی شواهد نیز نشان می‌دهد غربگرایان در داخل ایران به دنبال آن هستند تا فشارهای جدید آمریکا را بهانه کرده و یک بار دیگر پای میز مذاکره با آمریکا بنشینند تا این بار یک برجام غیرهسته‌ای را به بار بیاورند. این در حالی است که دیروز حسن روحانی در حمایت از سپاه اظهاراتی مطرح کرد.  اظهاراتی که اگرچه بدرستی جایگاه سپاه در بین ملت ایران و ملت‌های مظلوم منطقه و دلیل عصبانیت آمریکایی‌ها از این نیروی مردمی را بازگو کرده اما بیش از این نیازمند همراهی در عمل است. به گزارش «وطن امروز»، روحانی دیروز در جلسه هیات دولت درباره تحریم سپاه پاسداران گفت: اگر آمریکا بخواهد خطای بعدی را مرتکب شود و علیه سپاه پاسداران اقدامی کند، این دیگر خطا اندر خطاست؛ اینها فکر می‌کنند سپاه پاسداران یک واحد نظامی است. سپاه که یک واحد نظامی نیست. سپاه در دل مردم است. سپاه پاسداران در همه روزهای خطر از منافع ملی ما دفاع کرده است. سپاه نه‌تنها محبوب ملت ایران است، محبوب مردم عراق هم است چون بغداد را نجات داده است. محبوب کردهای عراق هم است چون اربیل را نجات داده است. محبوب مردم سوریه هم است چون دمشق را نجات داده است. محبوب لبنان هم است چون حیثیت و استقلال لبنان را به کمک مردم لبنان نجات داده است. سپاه در سایر کشورهای مسلمان منطقه-جز یکی، دو کشوری که شرایط خاص دارند- همیشه کمک مظلو‌مان بوده است. سپاه در برابر تروریست‌ها ایستاده است. بله! اگر شما دلتان می‌خواست داعش را 20 سال در این منطقه نگه دارید و از این ابزار استفاده کنید، حق شماست که از سپاه عصبانی باشید، چون سپاه با برنامه‌ریزی خودش و با حمایت خودش از ملت عراق و سوریه، داعش را ذلیل کرده است. بله! شما ناراحتید و معلوم است. روحانی افزود: آمریکا باید به ملت‌های منطقه جواب دهد. چرا این بلا را سر افغانستان آورده؟ چرا مردم افغانستان را بدبخت کرده است؟ چرا ناامنی را در افغانستان در 18 سال اخیر ایجاد کرده؟ چرا در عراق ناامنی درست کرده؟ چرا داعش را بر مردم مسلط کرده؟ چرا در امور داخلی کشورها مداخله می‌کند؟ فقط به این امید که سلاح بیشتری بفروشد؟ اگر آدم تجارت هم می‌کند تجارت آبرومندانه باید بکند، نه تجارت اسلحه برای کشتار مردم منطقه. شما بروید و نظرسنجی کنید. دیروز مقام عالیرتبه ترکیه گفت 80 درصد مردم ما ضد آمریکا هستند. شما نگاه کنید در این کشورها چند نفر طرفدار شما هستند؟ هر روز شما در این منطقه منفورتر می‌شوید. تنها ایران نیست. کدام کشور است که از شما دفاع می‌کند و مدافع شما است؟ چه کسی از شما دل خوشی دارد؟ شما همه جا مداخله می‌کنید! بعد می‌گویید ایران مداخله می‌کند؟ ایران کجا مداخله می‌کند؟ اگر کشوری مظلوم تحت ستم قرار گرفته و از ما تقاضا کرده، ما رفتیم یاری‌اش کردیم و کمکش کردیم.
ملت ایران هیچ وقت به کدخدا اعتماد نداشته است
روحانی در ادامه اظهاراتش درباره تبعات اقدام آمریکا علیه برجام هم گفت. او با اشاره به رفتار دولت آمریکا علیه توافق هسته‌ای اظهار داشت: ملت ایران هیچ‌گاه به آمریکا اعتماد نداشته و می‌داند آمریکا چه اقداماتی علیه منافع ملی ما انجام داده و می‌دهد ولی امروز واضح‌تر و آشکارتر همه کنار هم قرار گرفته‌اند. رئیس‌جمهور تصریح کرد: آمریکا اگر بخواهد علیه یک معاهده و قرارداد بین‌المللی که مورد تایید شورای امنیت سازمان ملل و بخشی از قطعنامه 2231 است،  موضع‌گیری خصمانه کند، تنها با ایران مخالفت نمی‌کند، بلکه با کشورهای جهان مخالفت کرده و  در برابر سازمان ملل ایستاده است که البته این را گاهی به‌ صراحت هم می‌گوید «این سازمان ملل به‌درد ما نمی‌خورد». روحانی با تأکید بر اینکه اگر آمریکا دچار خطا شده و از برجام خارج شود، ضرر این کار صرفاً برای آمریکایی‌هاست، افزود: امروز روشن می‌شود که دولت یاغی کیست. ما راه‌های مختلفی را پیش‌رو  داریم و هر راهی که مصلحت نظام و کشور ما در آن باشد را انتخاب می‌کنیم و هیچ مشکلی در پیشبرد اهداف و مسیرمان نخواهیم داشت. وی ادامه داد: امروز 5 کشور مذاکره‌کننده با ایران، کشورهای اتحادیه اروپایی و سایر کشورهای جهان همراه با ایران هستند و اگر آمریکا این خطا را مرتکب شود، علیه منافع ملی و حیثیت آمریکا اقدام کرده است. روحانی با تذکر اینکه «نباید هیچ‌گونه نگرانی در داخل کشور نسبت به این اقدامات داشته باشیم»، گفت: تا زمانی که ملت ما متحد، منسجم و یکصدا بوده و رهبری شجاع بالای سر ما هست و همه مطیع او هستیم، هیچ مشکلی برای کشور ما پیش نمی‌آید. فراز و نشیب وجود دارد اما بخوبی از آن عبور می‌کنیم. او همچنین گفت: شاید خروج آمریکا از برجام در بخش‌هایی به نفع ما باشد.

انگلیس: حفظ برجام به شرط عقب‌نشینی ایران از منطقه!
انگلیسی‌ها هم همانند فرانسوی‌ها می‌گویند طرفدار حفظ برجام و مخالف خروج آمریکا از این توافق هسته‌ای هستند اما در مقابل ایران باید نسبت به سیاست‌های خود در منطقه و همینطور برنامه دفاع موشکی خود تجدیدنظر کند. بوریس جانسون، وزیر خارجه انگلیس دیروز پس از دیدار با علی‌اکبر صالحی در اظهاراتی توهین‌آمیز ایران را متهم به اخلال در منطقه کرد و گفت ایران باید نقش خود در منطقه خاورمیانه را کاهش دهد. وزیر خارجه انگلیس پس از دیدار با رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در توئیتر خود نوشت: انگلیس برجام را حفظ خواهد کرد اما ایران هم باید نقش اخلالگرانه خود را در منطقه خاورمیانه کاهش دهد. وزارت خارجه انگلیس در بیانیه‌ای درباره این دیدار، به گفت‌وگوی سه‌شنبه‌شب بوریس جانسون با رکس تیلرسون وزیر خارجه آمریکا و محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران اشاره کرد و نوشت جانسون در گفت‌وگو با ظریف، تعهد پادشاهی متحده به توافق هسته‌ای ایران را بیان داشت. در این بیانیه آمده است،‌ بوریس جانسون گفت لندن برجام را توافقی حیاتی می‌داند که تهدید اتمی ایران را خنثی کرد. انگلیس ضمن حمایت از برجام بر اهمیت این مساله که همه طرفین به تعهدات‌شان پایبند بمانند، تاکید دارد. جانسون همچنین گفت: تردیدی در نگرانی عمیق ما درباره فعالیت‌های ثبات‌زدای ایران در منطقه از جمله برنامه موشک‌های بالستیک این کشور وجود ندارد.
 

محمد نجارصادقی: دلار از مبادلات ایران و ترکیه حذف شد تا رسما اجرای پیمان‌های پولی دوجانبه توسط کشورمان آغاز شود. بر اساس آنچه بین 2 کشور به امضا رسیده، از این پس بانک‌ها در ایران و ترکیه ریال و لیر را بسیار ساده‌تر از گذشته مبادله می‌کنند و از این طریق هزینه ارزی مبادلات بین 2 کشور کاهش می‌یابد. از سوی دیگر بانک‌های 2 کشور این امکان را خواهند داشت از نظام‌های پرداخت بین‌المللی در مبادله ریال و لیر استفاده کنند. به گزارش «وطن‌امروز»، پیمان‌های پولی دوجانبه به مثابه یک کمربند ایمنی در روابط اقتصادی کشور است که با وجود آن به صورت عملی تحریم‌های مالی آمریکا به حاشیه می‌رود. در کنار این موضوع، دیگر شاهد شوک‌های ارزی و افزایش ناگهانی نرخ ارز نخواهیم بود. در روزهای اخیر افزایش جهشی قیمت دلار باعث ایجاد نگرانی شده است. مدیریت قیمت دلار به دلیل اثرات مستقیم و غیرمستقیمی که بر اقتصاد و معیشت مردم دارد، بسیار مهم است و باید در اختیار حاکمیت باشد. در ایران بانک مرکزی به عنوان بازوی حاکمیت، باید حد و مرز افزایش یا کاهش قیمت دلار را تعیین کند. کارشناسان 2 عامل اصلی را برای کنترل قیمت دلار توسط بانک مرکزی مطرح کرده‌اند که شامل عرضه کافی ارز به بازار و ایجاد مکانیزمی برای کاهش تقاضای دلار توسط مصرف‌کنندگان ارز می‌شود. در سال‌های اخیر بانک مرکزی ایران تنها از عامل اول استفاده کرده یعنی با تزریق ارز به بازار، از افزایش قیمت آن جلوگیری کرده است. اما این عامل در بحران ارزی سال 91 مردود شد و بانک مرکزی هرچه تلاش کرد قیمت ارز را با تزریق بیشتر کنترل کند به دلیل وجود سفته‌بازان و دلالان جزء و نافرمانی بانک‌های عامل، این امر محقق نشد. این بحران ارزی بخوبی نشان داد برای کنترل ارز، باید از عامل دوم یعنی کاهش تقاضای مصرف به یک ارز انحصاری استفاده شود. برای اینکه فعالان اقتصادی تقاضای کمتری برای دریافت دلار داشته باشند، باید نیازهای آنها به شکلی دیگر رفع شود. بانک مرکزی باید با روش‌های غیردلاری، نیاز فعالان اقتصادی به ارز را تامین کند. یکی از روش‌های اصلی تامین غیردلاری نیازهای ارزی، «پیمان‌های پولی دوجانبه» است. پیمان پولی دوجانبه توافقی بین
2 کشور است که به‌واسطه آن، کشورها به جای استفاده از ارزهای جهان‌روای دلار و یورو، از ارزهای ملی خودشان استفاده می‌کنند. این روش بین هر دو کشوری که با هم مبادلات اقتصادی دارند قابلیت اجرا دارد. با وجود پیمان پولی دوجانبه، بانک‌های مرکزی 2 کشور طرف توافق، میزان مشخصی از پول ملی خود را در اختیار کشور دیگر قرار می‌دهند. بدین ترتیب، در مبادلات به جای استفاده از دلار، از پول ملی 2 کشور استفاده می‌شود و بنابراین کاهش تقاضای دلار باعث کاهش قیمت آن شده و پول ملی تقویت می‌‎شود.
کمرنگ کردن نقش دلار با پیمان‌های پولی
بنا بر این گزارش، پیمان پولی دوجانبه، علاوه بر تقویت پول ملی و ثبات بخشیدن به بازار ارز، می‌تواند اثر قابل توجهی بر تحریم‌های پولی و بانکی نیز داشته باشد. مهم‌ترین و اثرگذارترین بخش از تحریم‌های آمریکا و اروپا علیه ایران، تحریم‌‎های پولی و بانکی است. تحریم بانکی در واقع به معنای محرومیت استفاده ایران از نظام‌های مالی و بانکی بر مبنای دلار است. این تحریم‌ها با وجود اجرای برجام، همچنان به قوت خود باقی است. ایران با تنظیم روابط بانکی دوجانبه با چند کشوری که مبادلات اصلی خود را با آنها انجام می‌دهد، می‌تواند از دستگاه پولی و مالی آمریکا بی‌نیاز شده و در حوزه بانکی مقاوم شود. پیمان پولی دوجانبه روشی است که در چند سال اخیر بشدت در دنیا رواج پیدا کرده و بیشتر از 180 کشور (نزدیک به کل دنیا) به حذف ارزهای واسط دلار و یورو از مبادلات خود روی آورده‌‌‌اند. طبق گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، اگر ایران با چند کشور اصلی طرف تعامل خود پیمان پولی دوجانبه منعقد کند، می‌تواند تا 60 درصد و با پیمان‌های چندجانبه تا 80 درصد کل تجارت خود را پوشش دهد.
پیمان دو جانبه علیه شوک ارزی
نوسانات ارزی در روزهای اخیر با توجه به رشد نقدینگی در چند سال اخیر و کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی بیم یک شوک ارزی قریب‌الوقوع را می‌دهد. تمام این عوامل در کنار رکود بی‌سابقه اقتصاد ایران، سرمایه صاحبان سرمایه را به بازارهای غیرمولدی مانند بازار طلا و دلار سرازیر می‌کند. اگر این غول سرکش نقدینگی با جو و شایعات خبری افزایش نرخ ارز همراه شود می‌تواند یک شوک ارزی حتی بزرگ‌تر از سال 91 را رقم بزند.  قطعا پیمان دو جانبه پولی می‌تواند مانع بزرگی در مسیر شوک‌های ارزی باشد و دولت نهایت استفاده را باید از این فرصت ببرد.
پیمان‌های پولی دو جانبه کمربند ایمنی اقتصاد
مخالفان پیمان‌های پولی دو جانبه ادعا می‌کنند برای انعقاد این قراردادها باید بین 2 کشور تناسب تجاری وجود داشته باشد یعنی سبد تجاری 2 کشور با یکدیگر توازن داشته باشد و با همین ادعا به کلی پیمان‌های پولی دوجانبه را ناکارآمد قلمداد می‌کنند. مجید شاکری، کارشناس مسائل اقتصادی در گفت‌وگو با «وطن‌امروز» درباره این ادعا، می‌گوید لزوما وجود توازن اقتصادی احتیاج نیست زیرا پیمان‌های پولی دوجانبه سقف دارد، آنچه مهم است تنوع کالا و رقابتی بودن آنهاست که برای 2 طرف جذابیت ایجاد کند. وی افزود: چین و روسیه با یکدیگر هم‌وزن نیستند چه رسد به چین و ویتنام. این جمله که باید کشورهای داخل پیمان دوجانبه پولی تناسب داشته باشند، اشتباه است. ایران می‌تواند با اکثر کشورها وارد پیمان پولی دوجانبه شود و حتی کسری تجاری را با نفت جبران کند. وی در پاسخ به این سوال که آیا باید حتما بانک مرکزی دو کشور برای این امر وارد کار شوند؟ گفت: خیر! اینطور نیست تنها بانک مرکزی‌ای که در جهان موضوع فرآیند تسویه را انجام می‌دهد بانک مرکزی ایران است، بلکه باید 2 بانک عامل با ضمانت بانک مرکزی خود این کار را انجام دهند. ضمانت بانک مرکزی برای این پیمان‌ها لازم است اما خود بانک مرکزی نقشی ندارد. این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: اینکه گفته می‌شود با این پیمان‌ها اقتصاد کشور وابسته می‌شود، از اساس غلط است زیرا ما با کشورهای مشخصی تجارت می‌کنیم و این پیمان تنها کمربند احتیاط است، نکته دیگر اینجاست که با وجود این پیمان‌ها راه‌های دیگر بسته نمی‌شود بلکه یک راه احتیاطی باز می‌شود. در انتها این کارشناس اقتصادی گفت: هدف ایران از پیمان‌های پولی دوجانبه کاهش ریسک نقدینگی است اگرنه کشورهای دیگر بیشتر از این طریق جهت اشائه پول خود استفاده می‌کنند حتی در حال حاضر خود انگلیس و آمریکا هم با یکدیگر پیمان پولی دوجانبه دارند که اهداف‌شان با ایران متفاوت است.
دستاوردهای اجرای پیمان‌های دو جانبه
در سال‌های اخیر با وجود اینکه کشورهایی مانند ترکیه و روسیه برای پیمان پولی دوجانبه با ایران اعلام آمادگی کرده‌اند اما هیچگاه ایران به سمت پیمان پولی دوجانبه حرکت نکرده است در واقع هنوز در مرحله اقدامات اولیه برای ایجاد پیمان‌های پولی قرار داریم که این سوال را به ذهن متبادر می‌کند چرا پس از این همه سال به سمت پیمان پولی دوجانبه می‌رویم؟ جعفرزاده‌ایمن‌آبادی، عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات در این‌باره با اشاره به کشورهایی که با ایران پیمان پولی دوجانبه دارند، گفت: ما تاکنون در دو سه جا اقدام کردیم یک‌بار با هند، یک‌بار هم باکره‌‌جنوبی که بسیار ضعیف بود. ۱۸۶ کشور دنیا باهم پیمان پولی دارند و این کار خوبی است اما ایران از این موضوع عقب افتاده به‌رغم اینکه 5-4 سال پیش هم اقدام کردیم، البته دولت یازدهم به هر دلیلی این موضوع را  در دستور کار جدی خودش قرار نداد. رهبر معظم انقلاب تابستان سال گذشته با اشاره به یکی از ابعاد بسیار مهم اقتصاد مقاومتی در عرصه کاهش وابستگی مالی و پولی به دشمنان گفتند: «اگر مسؤولان و مردم بتوانند اقتصاد مقاومتی را به معنای واقعی محقق و کشور را از جادوی مالی و پولی دشمن خلاص کنند و ارزش و آقایی دلار را در زندگی اقتصادی بشکنند، کشورهای دیگر را نیز نجات داده‌اند و برای آنها الگو خواهند شد». حال شاید این سوال مطرح شود که دلیل اصرار رهبر انقلاب بر تغییر رویه اقتصادی کشور در وابستگی به دلار چیست و چرا ایشان از تعبیر «جادوی مالی و پولی دشمن» برای دلار استفاده کرده‌اند و کاهش یا قطع این وابستگی را به عنوان یکی از مصادیق اجرای واقعی اقتصاد مقاومتی مشخص کرده‌اند. با این وجود حذف دلار از مبادلات ایران و ترکیه یک اقدام تاریخی و مثبت تلقی می‌شود و قطعا دولت دوازدهم با ادامه این روند می‌تواند در اقتصاد مقاومتی و حوزه تجارت بین‌الملل موفقیت‌های بی‌شماری کسب کند.

سفیر انگلیس در تهران در مصاحبه‌ای با بیان اینکه هیچ بانک بزرگی در اروپا با ایران همکاری نمی‌کند گفت که لندن نمی‌تواند بانک‌ها را مجبور به اتخاذ تصمیم خاصی کند. به گزارش تسنیم، «نیکلاس هاپتون» در مصاحبه با «بی‌بی‌سی» به موضوع عدم تمایل بانک‌های بین‌المللی برای همکاری با ایران به‌رغم حصول برجام پرداخت و ادعا کرد لندن تلاش‌هایی را برای ترغیب این بانک‌ها جهت همکاری با ایران انجام داده است.  او به‌رغم این، در پاسخ به این سوال که آیا با توجه به سهامدار بودن دولت انگلیس در برخی بانک‌ها، دولت نمی‌تواند سفارشی درباره همکاری با ایران انجام دهد، گفت: «دولت‌ها نمی‌توانند بانک‌ها و بخش خصوصی را مجبور کنند تصمیم خاصی بگیرند». دیپلمات انگلیسی در ادامه خاطرنشان کرد: «می‌توان اعتمادسازی کرد و درباره مسائل با جزئیات توضیح داد، ما تمام این اقدامات را انجام می‌دهیم ولی تصمیم با خود بانک‌هاست. درست است که دولت بریتانیا در برخی بانک‌ها سهام دارد ولی این برای اجبار هیات‌مدیره این بانک‌ها برای کار با ایران کافی نیست». وی اضافه کرد: «این مسأله مختص بریتانیا نیست، در سطح اروپا هیچ بانک بزرگی با ایران کار نمی‌کند ولی بانک‌های کوچک و متوسط بیشتری در حال همکاری با ایران هستند. مسیر تحولات مثبت است».
 

سرانجام پرونده صعودهای مستقیم به جام‌جهانی و تیم‌هایی که باید در پلی‌آف رو در روی هم صف‌آرایی کنند مشخص نیست. از شامگاه سه‌شنبه تا بامداد چهارشنبه به وقت تهران بازی‌های متعددی در نقاط مختلف جهان برگزار شد که با انجام این دیدار‌ها تیم‌های ملی آمریکا، شیلی و هلند به طور قطع جام‌جهانی 2018 روسیه را از دست دادند. آرژانتین هم با درخشش مسی توانست عاقبت صعود مستقیمش را مسجل کند. در ابتدا اما نگاهی بیندازیم به اروپا. 8 تیم صعود کرده به پلی‌آف جام‌جهانی ۲۰۱۸ روسیه در منطقه اروپا مشخص شدند. سه‌شنبه شب دیدارهای مرحله مقدماتی جام‌جهانی ۲۰۱۸ روسیه در منطقه اروپا به پایان رسید و تیم‌های آلمان، اسپانیا، انگلیس، بلژیک، فرانسه، پرتغال، ایسلند، صربستان و لهستان با صدرنشینی در گروه‌های‌شان به جام‌جهانی صعود کردند. 8 تیم برتر رتبه دوم هم به پلی‌آف راه یافتند. ضعیف‌ترین تیم دوم اسلواکی ۱۸ امتیازی بود و این تیم نتوانست در شانس مجدد حضور داشته باشد. بر این اساس سوییس، ایتالیا، کرواسی و دانمارک در سید یک قرار می‌گیرند و تیم‌های سوئد، ایرلند، یونان و ایرلند شمالی در سید 2 حضور دارند. حریفان هر یک از تیم‌ها بر اساس قرعه‌کشی مشخص خواهند شد و پیروز 2 بازی رفت و برگشت به جام‌جهانی صعود خواهد کرد.
آمریکا جام‌جهانی را از دست داد
تیم‌ملی فوتبال آمریکا با شکست برابر ترینیداد و توباگو فرصت حضور در جام‌جهانی 2018 را از دست داد و هندوراس با صعود به پلی‌آف، حریف استرالیا شد. بامداد چهارشنبه آخرین دیدارهای مرحله مقدماتی جام‌جهانی 2018 روسیه در منطقه کونکاکاف برگزار شد که مهم‌ترین اتفاق آن ناکامی آمریکا در رسیدن به جام‌جهانی بود. آمریکا در حالی به مصاف ترینیداد و توباگو رفت که با پیروزی می‌توانست به جام‌جهانی صعود کند اما 2 بر یک مغلوب میزبانش شد تا فرصت حضور در بزرگ‌ترین فستیوال فوتبال جهان را از دست بدهد. پاناما هم با پیروزی 2 بر یک برابر کاستاریکا در جایگاه سوم جدول قرار گرفت و به صورت مستقیم به جام‌جهانی صعود کرد. در دیگر بازی نیز هندوراس به سختی توانست مکزیک را شکست دهد و به پلی‌آف صعود کند. این تیم باید در دو دیدار رفت و برگشت به مصاف استرالیا برود و در صورت پیروزی فرصت حضور در جام‌جهانی را خواهد داشت. پیش از این تیم‌های مکزیک و کاستاریکا از این منطقه به جام‌جهانی صعود کرده بودند.
هت‌تریک مسی آرژانتین را به جام‌جهانی رساند
تیم‌ملی آرژانتین با گلزنی ستاره‌اش توانست اکوادور را شکست دهد و به جام‌جهانی 2018 روسیه صعود کند اما شیلی مغلوب برزیل شد و از رسیدن به این رقابت‌ها بازماند. بامداد چهارشنبه چهره 3 تیم دیگر صعودکننده به جام‌جهانی مشخص شد. در مهم‌ترین بازی آرژانتین برابر اکوادور قرار گرفت و توانست با درخشش لیونل مسی پیروز شود. آرژانتین که در ابتدا یک بر صفر عقب افتاد در نهایت با درخشش مسی و هت‌تریک این بازیکن موفق شد با نتیجه 3 بر یک ازسد اکوادور بگذرد. به این ترتیب آرژانتین به صورت مستقیم راهی روسیه شد. در یکی دیگر از بازی‌های مهم شیلی برابر برزیل قرار گرفت و با 3 گل مغلوب میزبانش شد. با این نتیجه لاروخا به رتبه ششم سقوط کرد و فرصت حضور در جام‌جهانی را از دست داد. گل‌های برزیل را پائولینیو و گابریل ژسوس به ثمر رساندند. اروگوئه هم با پیروزی 4 بر صفر برابر بولیوی صعودش به جام‌جهانی را تثبیت کرد. دبل لوییس سوارز و گل‌های ادینسون کاوانی و کاسرس این پیروزی را رقم زدند. کلمبیا برابر پرو متوقف شد اما توانست به دور بعد صعود کند. خامس رودریگز تک گل کلمبیا را به ثمر رساند. از طرفی پرو با این تساوی در جایگاه پنجم قرار گرفت و به پلی‌آف رفت. این تیم با پیروزی برابر نیوزیلند می‌تواند به جام‌جهانی صعود کند. در دیگر بازی این منطقه پاراگوئه برابر ونزوئلا قرار گرفت و با یک گل مغلوب میهمانش شد. به این ترتیب برزیل، آرژانتین، اروگوئه و کلمبیا راهی جام‌جهانی شدند و پرو در پلی‌آف برای رسیدن به این رقابت‌ها تلاش خواهد کرد.
فیفا موجب حذف شیلی شد
جریمه فیفا موجب شد شیلی نتواند به جام‌جهانی ۲۰۱۸ صعود کند. بولیوی در مرحله مقدماتی جام‌جهانی ۲۰۱۸ از نلسون کابررای محروم در ترکیب خود بهره برد به همین خاطر فیفا این تیم را جریمه کرد و تساوی‌اش برابر شیلی (صفر-صفر) و پیروزی‌اش مقابل پرو
(۲-صفر) را لغو کرد. هر دو بازی 3 بر صفر به نفع دو تیم ذکر شده اعلام کرد. 2 تیم شیلی و پرو از این اتفاق بهره بردند و 3 امتیاز کسب کردند اما لاروخا هرگز فکر نمی‌کرد این موضوع به ضررش تمام شود. در این اتفاق 3 امتیاز به پرو افزوده شد و این تیم در هفته پایانی با تساوی برابر کلمبیا ۲۶ امتیازی شد و با تفاضل گل بهتر توانست بالاتر از شیلی قرار بگیرد. پرو با قرار گرفتن در رتبه پنجم به پلی‌آف صعود کرد و باید برای حضور در جام‌جهانی نیوزیلند را در این مرحله شکست دهد. اگر 3 امتیاز به پرو نمی‌رسید شیلی اکنون در شانس مجدد حضور داشت.
 

رئیس دولت خودمختار کاتالونیا با وجود اعلام حکم یکطرفه استقلال این ایالت از اسپانیا، آن را به منظور انجام گفت‌وگو با دولت مرکزی به حالت تعلیق درآورد. «کارلس پوژدمونت»، رئیس جنرالیتات سه‌شنبه‌شب در پارلمان کاتالونیا اعلام کرد که با نتایج همه‌پرسی یکم اکتبر (9 مهر) این ایالت حق استقلال یافتن و تبدیل به یک کشور به شکل جمهوری را به دست آورده است. با این حال، او اثر این اعلام استقلال را برای آغاز گفت‌وگوها با حکومت مادرید به منظور یافتن یک راه‌حل برای مطالبات کاتالان‌ها تعلیق کرد.
به گفته پوژدمونت، روابطی بین دولت خودمختار در بارسلونا و دولت مرکزی مادرید وجود نداشته و تاکنون 18 بار خواهان مذاکره با دولت اسپانیا شده اما همه این درخواست‌ها رد شده‌ است.
او همچنین سخنرانی «فیلیپ ششم» پادشاه اسپانیا را  بدترین سناریوی ممکن خواند و با انتقاد از اقدامات خشونت‌بار پلیس اسپانیا در جریان همه‌پرسی 2 هفته پیش در کاتالونیا، هدف آن را ایجاد رعب و وحشت در یک اقدام بی‌سابقه ضددموکراتیک در اتحادیه اروپایی عنوان کرد.
ایالت کاتالونیا در منتهی‌الیه شمال شرقی شبه‌جزیره ایبریا، با 7 میلیون و 523هزار نفر جمعیت، ثروتمند‌ترین ایالت اسپانیا محسوب شده و به لحاظ مالی، بانکی و امور بندری نیز مهم‌ترین بخش خودمختار این کشور است که به تنهایی نزدیک به 20 درصد تولید ناخالص ملی اسپانیا و 30 درصد مالیات‌ها را تامین می‌کند. مهم‌ترین بهانه کاتالان‌ها برای استقلال از دولت مرکزی این است که سهم‌شان 15میلیارد یورو کمتر از سهمی است که کاتالونیا به خزانه مرکزی می‌پردازد. اما اعلام استقلال یکجانبه رئیس دولت کاتالونیا، واکنش‌هایی را در مادرید و اتحادیه اروپایی برانگیخت. دولت مرکزی مادرید که چند روز پیش سران کاتالونیا را تهدید به حبس و حتی اعدام کرده بود، ضمن محکوم کردن اظهارات پوژدمونت، همزمان برای گفت‌وگو با مقامات استقلال‌طلب این ایالت اعلام آمادگی کرد. ماریانو راخوی، نخست‌وزیر اسپانیا نیز با تشکیل جلسه فوری کابینه گفته است که از همه اختیاراتش- شامل قوه نظامی- برای جلوگیری از استقلال این ایالت استفاده خواهد کرد. همچنین در حالی که آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان اعلام استقلال کاتالونیا را نشان‌دهنده بروز بحران عمیق در اسپانیا دانسته، وزیر خارجه او زیگمار گابریل، این اقدام یکطرفه از سوی بارسلونا را غیرمسؤولانه دانست. ضمنا اتحادیه اروپایی نیز در حال بررسی پیشنهاد طرح انتخابات سراسری در اسپانیا با هدف اعطای امتیازات بیشتر به کاتالان‌ها برای ماندن در منظومه اسپانیاست.

گروه اجتماعی: در پی بازگشت رئیس سازمان حج و زیارت از حج تمتع ۹۶، جمعی از خانواده‌های شهدای منا ضمن مراجعه به صفحه اینستاگرام حمید محمدی نسبت به عدم پیگیری حق و حقوق معنوی این خانواده‌ها اعتراض کردند و خواستار تعیین‌تکلیف این وضعیت شدند. به گزارش فارس، حمید محمدی بعد از بازگشت از حج تمتع 96 مورد آماج اعتراضات و حملات جمعی از خانواده‌های‌ شهدای منا در صفحه اینستاگرامش قرار گرفت. این افراد در صفحه اینستاگرام حمید محمدی از عدم پیگیری حقوق معنوی خانواده‌های شهدای منا در حج تمتع از سوی سازمان حج و زیارت معترض بودند. جمعی از خانواده‌های شهدای فاجعه منا در صفحه شبکه اجتماعی رئیس سازمان حج و زیارت از عدم تعیین‌تکلیف وضعیت شهدای مفقود فاجعه منا، عدم تشکیل کمیته حقیقت‌یاب، لزوم عذرخواهی رسمی دولت عربستان سعودی بابت عدم کفایت لازم مدیریت حج، لزوم احقاق حقوق معنوی خانواده شهدای منا و همچنین عدم گذشت از خون شهدای منا و بیان صریح این موضوع در مذاکرات حج با طرف سعودی مطالبی را به حمید محمدی متذکر شدند.  با آنکه حمید محمدی، رئیس سازمان حج و زیارت بارها بر احقاق حقوق خانواده‌های شهدای منا و سقوط جرثقیل مسجدالحرام اظهاراتی را بیان داشته است اما این خانواده‌ها از عدم تحقق وعده‌های سازمان حج و زیارت و متولیان آن و پاسکاری بین دستگاه‌ها و سازمان‌ها خبر می‌دهند.
 

 آتش‌سوزی عظیم کالیفرنیا، 4 روز پس از آغاز همچنان تیتر یک رسانه‌های ینگه دنیاست. به گزارش شبکه سی‌ان‌ان، بزرگ‌ترین آتش‌سوزی تاریخ مکتوب آمریکا در مناطق شمالی کالیفرنیا از جمله سوناما، ناپا و مندوسینو که از بامداد یکشنبه این هفته با سرعتی باورنکردنی در حال پیشرفت است تنها ظرف 3 روز نخست 17کشته، 200مفقود و صدها زخمی برجای گذاشته و دست‌کم 20 هزار نفر را از خانه‌های‌شان آواره کرده است و مسؤولان محلی در تلاشند سایر ساکنان را که در میان دود و آتش گرفتار شده‌اند، به مناطق امن منتقل کنند. به گفته پلیس فدرال بخش «سوناما» در شمال خلیج سانفرانسیسکو، دست‌کم 11 تن از قربانیان از این منطقه بوده‌اند. براساس آخرین برآوردها بیش از 120 هزار هکتار از اراضی سبز شمال کالیفرنیا طی 6 حریق بی‌سابقه سوخته‌اند و علاوه بر وارد آمدن خسارات جبران‌ناپذیر به طبیعت منطقه، عمده محصول انگور این نواحی در آستانه فصل برداشت از بین رفته است. حومه مشهور ثروتمندنشین سانتا روزای سانفرانسیسکو یکی از اولین مناطقی بود که به طور کامل در آتش سوخت. طی شبانه‌روز گذشته پخش تصاویر هوایی تاکستان‌های سوخته منطقه سانتا روزا در نزدیکی سانفرانسیسکو، حال و هوایی آخرالزمانی به شبکه‌های تلویزیونی خبری آمریکایی بخشیده است. همچنین به گزارش اسکای‌نیوز، جسد سوخته یک زوج 75 ساله در منزل‌شان در شمال کالیفرنیا پیدا شده است.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا دیروز در واکنش به این اتفاق، فرمان شرایط اضطراری ملی ناشی از بروز فاجعه طبیعی را صادر کرد. فرمانداری ایالت کالیفرنیا از بامداد سه‌شنبه در 3منطقه مزبور که عمدتا جنگل‌ها و تاک‌های انگور را شامل می‌شود حالت فوق‌العاده اعلام کرده بود که دلیل آن خشکی غیرمعمول منطقه در ابتدای فصل پاییز امسال بود. پدیده بادهای سوزان تحت تاثیر همین هوای گرم و خشک، ماه پیش نیز باعث آتش‌سوزی بزرگی در ارتفاعات جنگلی شمال لس‌آنجلس در جنوب همین ایالت شده بود.
 

عارف ابو*: داستان آمار تورم رسمی-آماری که توسط بانک مرکزی و مرکز آمار اعلام می‌شود- و تورم حسی- آن تورمی که حقیقتا بر خانوار‌ها در بازار تحمیل می‌شود- مساله‌ای ‌‌زنده و در عین حال مستقیما متاثر روی هزینه‌های مصرفی خانوار‌هاست. آمار رسمی تورم بر اساس شاخص CPI مبتنی بر میانگین رشد شاخص قیمت‌های یک سبد کالایی مشخص، محاسبه می‌شود اما تفاوت وزن هر یک از این کالاها در مصرف روزمره عمومی موجب اختلاف آمار اعلامی رسمی با تغییر قیمتی که واقعا خانوار احساس می‌کند می‌شود.
بی‌توجهی به این واقعیت و تأکید بر نرخ متوسط تورم، 2 زیان عمده دارد؛ نخست آنکه اکثریت مردم که با نرخ بالاتر روبه‌رو هستند، اعتمادشان به مسؤولان کم شده و از همکاری و سیاست‌پذیری‌شان کاسته می‌شود و دوم آنکه مسؤولان که روی نرخ متوسط اصرار دارند، سیاست‌گذاری‌های دیگرشان با همین فرض اتخاذ می‌شود و در نتیجه سنگینی بار روی دوش مستضعفان را درک نمی‌کنند. مثلاً وقتی می‌خواهند با افزایش حقوق و دستمزد اثر تورم را خنثی کنند با تکیه بر نرخ رسمی که از نرخ تورم فقرا بسیار کمتر است، دستمزد را افزایش می‌دهند که نتیجه آن جز کاهش قدرت خرید طبقات فرودست نیست.
این مساله به قدری پیامدزا بوده که رهبر انقلاب در شهریور 96 خطاب به رئیس‌جمهور و وزیران فرمودند: «آمارهای ارائه شده در بخش اقتصاد بر اساس مبانی علمی مطرح می‌شود اما این آمارها به طور کامل و در همه‌جا نشان‌دهنده وضع واقعی کشور و زندگی مردم نیست... بر اساس این آمارها، تورم از چند ده درصد به زیر 10 درصد رسیده اما آیا قدرت خرید مردم و ارزش پول ملی نیز در همین مقیاس بالا رفته است؟» شاهد مثال علمی این مهم نیز فهرستی از ۶ کشور است که دانشگاه جان‌هاپکینز آمریکا، چند سال قبل تحت عنوان کشورهایی که «ارزش پول ملی خود را به صورت مصنوعی بالا نگه می‌دارند و آمار نرخ تورم‌شان واقعی نیست» منتشر کرده است.
متاسفانه هیچ رویکرد آماری متفاوتی در نهاد‌های دولتی مربوط- شاید به علت خصلت محافظه‌کارانه آنها- موجود نیست که با لحاظ واقعیات عینی مصرفی خانوارها انعکاسی بی‌طرفانه از هزینه‌های مصرفی ارائه کند، لذا این مهم دائما در هاله‌ای از ابهام باقی مانده و امکان مطالعه‌ای دقیق، مبتنی بر فکت‌های احصا شده را منتفی کرده است، البته با تدقیق و تامل در شاخص‌های قیمت مصرف‌کننده، بررسی بودجه خانوار‌های شهری و تفکیک درصد‌های تغییر شاخص بهای کالا و خدمات و... می‌توان پرتویی بر زوایای پنهان این آمارسازی‌های دولتی افکند. بنا بر خبر نسبتا جدیدی که ماه گذشته از مرکز آمار منتشر شد، بناست زین‌پس نرخ تورم به تفکیک تورم روستایی، شهری و کشوری ارائه شود که در مردادماه امسال به ترتیب نرخ تورم روستایی 8/8 ، تورم شهری 7/7 و تورم ملی  9/7 بوده است. نکته قابل توجه اختلاف ملموس تورم شهری و روستایی است. اما چرا؟ نرخ تورم شهری از سبد کالای مصرفی متشکل از 451 قلم کالا و تورم روستایی بر اساس 279 قلم کالا محاسبه می‌شود. آنچه واضح است کوچک‌تر بودن سبد کالایی روستایی است که وزن کالا‌های روزمره و کم‌کشش (یعنی کالاهایی که تحت هر قیمتی میزان تقاضای مصرفی‌شان نوسان چندانی پیدا نمی‌کند) را که همه، روزانه با آن مواجه هستند بیشتر می‌کند. این اقلام حتی در شهر‌ها و با لحاظ کالاها و خدمات متنوع شهری، نقش بسزایی دارند اما نرخ افزایش قیمت آنها در سبد روستایی بیشتر تاثیر می‌گذارد، لذا سبد روستایی واقعیت افزایش قیمت‌ها را بیشتر نمایان می‌کند اما این اختلاف چند درصدی، همه ماجرا نیست.
اختلاف فاحش زمانی هویدا می‌شود که درصد تغییر شاخص بهای کالاها و خدمات را به تفکیک گروه‌های مختلف کالاها و خدمات و با توجه به وزنی که هر کدام بر کل هزینه‌ها دارند، مورد واکاوی قرار دهیم. البته آخرین اطلاعات جمع‌آوری شده از بانک مرکزی مربوط به سال ۹۵ است اما نسبتی مشابه با نسبت‌های سالیان پیشین دارد. شاخص تورم ۹ درصد، متشکل از میانگین تورم بخش‌هایی از قبیل خوراک، پوشاک، مسکن و آب و برق و...، بهداشت، حمل‌ونقل، تحصیل و ... است اما درصدی که هرکدام از کل هزینه‌ها اشغال می‌کنند، یکسان نیست. از قضا ثقل مرکزی همه مناقشه‌های چند سال اخیر بر سر تورم رسمی و حسی، در این نکته نهفته است که آن بخش از اقلامی که درصد تورمی بیشتری را شامل می‌شوند، دقیقا وزن بیشتری در کل هزینه‌های خانوار دارند. مثلا بخش مسکن و آب و برق و سوخت با تورم 3/12 درصدی که بیش از 3 درصد بیشتر از میانگین تورم است، بیشترین حجم هزینه خانوار را با اختلاف فاحش به خود اختصاص داده، یعنی 5/35 درصد. ۳۳ درصد آن، هزینه اجاره‌بهاست و از آنجا که خانواده‌های کم‌درآمد غالبا اجاره‌نشینند، معنای آن، فشار بیشتر روی طبقات فرودست است که خود امری مزید بر علت است و تورم حسی را برای آنها مضاعف می‌کند. تورم بخش‌های بزرگ دیگر مثل بهداشت و درمان (7/16)، تحصیل (۱۶)، حمل‌ونقل(1/16)، کالاها و خدمات متفرقه(7/9) به ترتیب نسبت‌های هزینه‌ای 9/5،  9/1،  6/10و 4/8  درصد را شامل می‌شود. از طرفی مواد خوراکی که 2/23 درصد هزینه خانوار را شامل می‌شود با اینکه متوسط افزایش بهایی حدود 2/8 درصد را دارد اما همین فقره خانواده‌ها بیشترین هزینه را صرف خرید زیرمجموعه انواع گوشت می‌کنند که خصوصا در مدت اخیر، افزایش قیمت فاحش و ملموسی را تجربه کرده است.
اما نکته مهمی که باید در کنار همه این برآوردها پیش چشم داشت، مساله میل نهایی به مصرف در ایران است. میل نهایی به مصرف شاخصی است که نشان‌دهنده آن بخش از درآمد اشخاص است که مستقیما مصرف می‌شود، یعنی درآمد منهای سرمایه‌گذاری و پس‌انداز. این شاخص در ایران حدود 8/0 از یک واحد است که نسبت بسیار بالایی را نشان می‌دهد. وارد شدن این شاخص در بحث تورم حسی، از این جهت برجسته است که چون خانوار‌ها عمده درآمدشان را به مصرف اختصاص می‌دهند؛ از طرفی یعنی هزینه صرف شده، در واقع نسبتی تقریبا مشابه با کل درآمد را دارد و از طرف دیگر اندک تورم مضاعف، اثری کاملا دفعتی و تاثیرگذار بر زندگی خانوار‌ها می‌گذارد، چون مابه‌ازای هزینه اضافه شده، پس‌انداز قابل توجهی وجود ندارد تا اثر آن را خنثی کند و این به نوبه خود، همین اختلاف تورم واقعی و حسی را برجسته‌تر می‌کند. هر چه با تحلیل‌های مختلف و از وجوه مختلف به این معضل روز پرداخته شود، به دلیل فقدان شفافیت و انحصار مراکز آماری و ساختار‌های تصمیم‌ساز در دست دولت، امکان دریافتی جامع و روشن از این مساله، عملا ممتنع است اما با امکانات و اطلاعات هرچند محدود می‌شود به براهینی قانع‌کننده و بصیرت‌بخش از تعین و تقرر روزافزون این اختلاف که صرفا منحصر در آمار تورم به مثابه رکن رکین دفاعیات دولت از  عملکرد اقتصادی خود نیست، دست پیدا کرد. باشد تا پیگیری مصرانه، مداوم و علمی متخصصان و فعالان اقتصادی، نهادهای‌آماری و سیاست‌گذاران مالی و سیاسی را به تجدید نظر وا داشت.
*کارشناس اقتصاد

دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: اگر امروز حزب‌الله لبنان و جِیش وطنی سوریه مقتدر هستند و موفق عمل می‌کنند به خاطر انتقال خوب تجارب از دفاع‌مقدس به آنهاست؛ دوره MPPA تجارب را درست منتقل کند.
به گزارش باشگاه خبرنگاران پویا، نشست خبری و افتتاح «پروژه ملی توسعه و توانمندسازی هزار مدیر خط‌مشی‌گذار بخش عمومی» صبح دیروز با حضور محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام برگزار شد. این پروژه تنها دوره‌ای است که با هدف توسعه و توانمندسازی مدیران خط‌مشی‌گذار بخش دولتی و عمومی و با استفاده از ابزارهای روزآمد جهانی، طراحی و ارائه شده است. این دوره با هدف ارتقای شایستگی‌های رفتاری مهارتی مدیران طراحی شده و چارچوب آن شامل آموزش، پژوهش، سمینار، کارگاه، مورد‌کاوی بومی و ملی و بازدیدهای بین‌المللی است.
ساختار دوره عالی مدیریت خط‌مشی‌گذاری عمومی که با عنوان (MPPA) شناخته و توسط اندیشکده سیاست‌گذاری منابع انسانی (اسما) برگزار می‌شود، در 3 بخش مدیریت فرهنگی، مدیریت سیاسی و مدیریت مالی و اقتصادی است که برای هر کدام از این سطوح 6 ترم تحصیلی در نظر گرفته شده و در ترم ششم، بازدید از مدرسه ملی مدیریت در فرانسه گنجانده شده است. شرایط ورود به این دوره که در نهایت با ارائه مدرک مورد تأیید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری توأمان است، داشتن حداقل مدرک لیسانس، داشتن حداقل 5 سال سابقه کار مدیریتی مرتبط، آزمون سنجش استعدادهای مدیریتی و مصاحبه اختصاصی و بررسی رزومه متقاضیان است.
محسن رضایی در این جلسه که با حضور خبرنگاران برگزار شد، اشاره‌ای به کادرسازی در برگزاری این دوره‌ها داشت و اظهار کرد: ملت ایران در ایام پیروزی انقلاب اسلامی اهداف بزرگ و بلندی را انتخاب کردند، لذا برای دستیابی به آنها نیازمند تلاش و آماده‌سازی نسل‌های سوم و چهارم بر اساس تجاربی که از فعالیت نسل‌های قبل داشتیم، هستیم.
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام با تأکید بر اینکه مردم با انقلاب کردن تنها درصدد براندازی رژیم شاه نبودند و خواهان رسیدن به تمدنی بزرگ بودند، خاطرنشان کرد: خیز بلند ملت ایران در راستای باعظمت کردن مجدد کشور نیازمند فعالیت‌های بسیاری است.
وی افزود: هر چند در تحقق اهداف انقلاب، پیشرفت‌های معجزه‌آسایی را تجربه کردیم اما در بعد فناوری و علم، اقتصاد، حوزه اجتماعی و نظام شهری یا بهتر است بگویم در یک کلام «تمدن‌سازی»، هنوز ابتدای راه هستیم، همچنان در نوسازی صنایع، به‌روزرسانی فناوری و حتی نظام شهری با مشکلات و عقب‌افتادگی‌هایی مواجه هستیم.
رضایی با تأکید بر اینکه جهاد توانمندسازی برای برون‌رفت از این مشکلات، نیاز فوری و اساسی کشور ما است، ابراز کرد: برای اینکه بدانیم چطور توانستیم قله انقلاب را فتح کنیم باید به دانشگاه انقلاب مراجعه کنیم؛ تمام کادرهای نسل‌های اول و دوم انقلاب در دانشگاه دفاع‌مقدس تربیت شده بودند و همین باعث شد اکنون در موضوعات دفاعی، امنیتی و... بتوانیم حرفی در منطقه داشته باشیم. وی تصریح کرد: امروز برای حل مشکلات اقتصادی، علم ‌و فناوری و دیگر حوزه‌ها نیازمند رهبران تغییر هستیم که با شجاعت و آگاهی در این وادی اقدام کنند؛ عبور از مواردی نظیر تحریم‌های ظالمانه و عقب‌افتادگی‌های 300-200 ساله اخیر جز با وجود رهبرانی شجاع و آگاه در سیستم‌های فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و... ممکن نیست.
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه نقطه آغاز به عقیده من توانمندسازی روحی است تا نسل‌های سوم و چهارم بتوانند وارد انجام کارهای بزرگی شوند، گفت: البته اعتماد به نفس هم باید مورد توجه قرار گیرد تا بتوانیم این نسل‌ها را به این باور برسانیم که می‌توانند از مشکلات بزرگ عبور کنند. رضایی با تأکید بر اینکه توانمندسازی متکی بر دانش‌های اثربخش است، اظهار کرد: کسب دانایی و دانش‌های اثربخش به شیوه‌های آموزش حال حاضر و مواردی که در سیستم آموزش‌وپرورش شاهد هستیم، به دست نمی‌آید، لذا نیازمند دوره‌هایی نظیر «مدیریت خط‌مشی‌گذاری عمومی» هستیم تا خلأ موجود را برطرف کند. وی افزود: کسب مهارت‌های لازم، سیاست‌گذاری در حوزه‌های مردمی و توانمندسازی بخش خصوصی از جمله ضروریاتی است که باید به آنها توجه شود. دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام پیشنهاد کرد: دانش، مهارت‌ها و تخصص‌های موجود بدرستی منتقل شود تا با گسست بین نسلی مواجه نشویم؛ به عبارت دیگر نسل‌های سوم و چهارم تجربه‌های قبلی را در قالب مستندسازی یا دوره‌های تربیتی فرا گیرند.
 وی ادامه داد: اگر امروز حزب‌الله لبنان و جِیش وطنی سوریه مقتدر هستند و موفق عمل می‌کنند به خاطر انتقال خوب تجارب از دفاع‌مقدس به آنهاست؛ اینکه می‌گویند ایران به برخی کشورها پول فراوان و سلاح زیاد می‌دهد تا به مقاومت برابر دشمنان بپردازند دروغی بیش نیست، زیرا سندی برای اثبات ادعاهای خود ندارند.
رضایی تصریح کرد: این افراد که چنین حرف‌هایی می‌زنند، چرا از خود نمی‌پرسند که در جنگ تحمیلی مگر پول زیاد یا سلاح فراوان داشتیم؟ سرمایه ما فوق‌تکنولوژی، سلاح و پول بود و به آن سرمایه انسانی می‌گوییم، لذا همین سرمایه را در اختیار لبنان، سوریه و عراق قرار دادیم.
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه اگر حزب‌الله لبنان امروز توانسته به شکلی سازمان‌یافته، نیروهای رژیم صهیونیستی را به زانو درآورد، تنها به دلیل همین سرمایه انسانی، معنوی، دانشی و تجربی است، گفت: خلاقیت و نوآوری در مسائل دانشی را باید سرلوحه مباحث آموزشی قرار دهیم، زیرا موتور پرواز ملت‌ها خلاقیت است.

 

میثم مهرپور: بیش از 3 دهه از تصویب و اجرای قانون بانکداری بدون ربا در ایران می‌گذرد. قانونی که به‌رغم تمام فرازونشیب‌های موجود در طول این سال‌ها و به رغم اثبات ناکارآمدی‌اش همچنان بدون کوچک‌ترین تغییر، به‌روزرسانی یا اصلاح با همان روال گذشته در حال اجراست. اگرچه در دولت دهم و در راستای اصلاح این قانون، لایحه‌ای در دولت و مجلس وقت مطرح شد اما این پیش‌‌‌‌‌‌‌‌نویس هرگز فرجامی نیافت و در حال حاضر همان روند گذشته در حال تداوم است. سقوط بی‌سابقه سهام بانک‌ها در بورس، وضعیت موسسات اعتباری غیرمجاز، رکود بی‌سابقه در اقتصاد کشور و... باعث شده موضوع نظام بانکی  به مهم‌ترین مساله اقتصادی کشور تبدیل شود. موضوعی که چنان از اهمیت برخوردار است که یک سر تمام تصمیمات اقتصادی دولت دوازدهم در ماه‌های گذشته به بانک و نظام بانکی کشور برمی‌گردد؛ از پرداخت تسهیلات 30 هزار میلیارد تومانی به بخش تولید تا انتصاب اعضای جدید شورای پول و اعتبار و حتی کنفرانس زوریخ با حضور ده‌ها بانکدار از بانک‌های مختلف دنیا!
این‌بار «پرویز عقیلی‌کرمانی» که در حال حاضر مدیر و مالک یکی از بانک‌های خصوصی ایران (بانک خاورمیانه) است در سخنانی از ادغام یا تعطیل شدن بانک‌های ایرانی سخن گفته و با انتقاد از ترازنامه‌های بانکی در ایران مدعی شده است: اوضاع ترازنامه‌های بانکی بد است و برای بهبود این ترازنامه مالی و ساماندهی بخش بانکی ایران حداقل به 3 سال زمان و 180 تا 200 میلیارد دلار هزینه نیاز است که ما توانایی تامین این هزینه‌ها را نداریم! سخنانی که بیان آن در کنفرانس زوریخ و رودرروی رسانه‌های خارجی از زبان آقای بانکدار از چند حیث قابل بررسی است.
1- برای شناخت بیشتر وی باید گفت عقیلی‌کرمانی مرد پشت‌پرده نظام بانکی ایران و از جمله مشاوران غیررسمی حسن روحانی است. وی که فعالیت بانکداری خود را از شعبه یک بانک انگلیسی در دوبی آغاز کرده، رفاقت دیرینه‌ای با لیبرال‌هایی که حالا خیلی از آنها به صورت رسمی و غیررسمی در دولت هستند دارد. فردی کثیرالسفر، آن هم به اروپا و آمریکا و بسیار علاقه‌مند به گفت‌وگو با رسانه‌های خارجی. چنانکه رویترز در وصف او از عبارت «یکی از مقامات ارشد بانکداری ایران» استفاده کرده است. موضوعی که این سوال را به ذهن متبادر می‌کند: اگر عقیلی‌کرمانی به عنوان مدیرعامل و مالک یک بانک خصوصی در این کنفرانس حضور یافته، سخنان وی از چه جایگاهی بوده و آیا مدیرعامل یک بانک از 35 بانک فعال در کشور به لحاظ حقوقی و قانونی در جایگاهی قرار دارد که درباره نظام بانکی کشور آن هم به صورت دستوری و امر و نهی سخن بگوید؟ یا چنین فردی را می‌توان مقام بلندپایه بانکی در یک کشور دانست؟ و اگر وی نماینده رسمی دولت در این اجلاس بوده است، این مسؤولیت توسط چه کسی و طی کدام حکم به وی واگذار شده است؟
2- سخنان آقای بانکدار در باب عدم توانایی اقتصاد ایران در حل مشکلات نظام بانکی ایران در کنفرانس زوریخ و در گفت‌وگو با رسانه‌‎های خارجی می‌تواند چه معنایی داشته باشد؟ اگر چه عقیلی‌کرمانی دارای مقام رسمی در ایران نیست اما چه کسی است که از رفاقت دیرینه وی با افرادی چون نیلی، نهاوندیان و سیف باخبر نباشد. و چه‌بسا این ارتباط نزدیک با دولتی‌ها و حضور پررنگ وی در رسانه‌های جریان لیبرال در کشور باعث شده رویترز از وی به عنوان یکی از مقامات ارشد بانکداری ایران یاد کند. حال القای چنین مسائلی آیا جز ارسال پالس‌های معنی‌دار و بیان ضعف‌ها و کاستی‌های نظام بانکی کشور آن هم خطاب به رسانه‌های غربی است؟ در حالی که طبیعتا این کنفرانس برای حل مشکلات نظام بانکی ایران تشکیل نشده است و عملکرد صاحبان این شبکه‌ها و برگزارکنندگان این کنفرانس‌ها خود بزرگ‌ترین مانع و سنگ‌انداز برای حل مشکلات بانکی در ایران است.  
3- عقیلی علاوه بر تاکید روی ادغام و تعطیلی بیش از نیمی از بانک‌های ایرانی در بخشی از سخنانش دولت ایران را مخاطب قرار داده و از دولت خواسته است ترس را کنار گذاشته و با جسارت با این موضوع برخورد کند. وی با نگاهی آمرانه خطاب به دولت ایران گفته است: «اگر بانکی لازم است بسته شود دولت باید آن را ببندد و مهم نباشد که چه‌کسی خوشش می‌آید یا نمی‌آید!» سوال این است: مگر قرار است دولت چه کاری انجام دهد و این کار قرار است چه تبعاتی داشته باشد که دولت باید ترس را کنار گذاشته و جسارت به خرج دهد! آیا قرار است پروژه جدیدی در حوزه بانکی از سوی لیبرال‌های دولتی کلید زده شود؟
4- «بانک‌ها باید درآمدزا باشند و بانک‌‌‌هایی که نتوانند درآمدزایی کنند باید تعطیل شوند.» این بخش دیگری از سخنان وی در کنفرانس زوریخ است. اگرچه هر فردی در بیان نظرات و عقایدش آزاد و مختار است اما نکته اینجاست وقتی وی به عنوان یک بانکدار ایرانی و- احتمالا یک مقام ارشد بانکداری جمهوری اسلامی- در کنفرانسی حضور داشته و سخن می‌گوید باید اظهاراتش مطابق قوانین کشور باشد. واضح است که فلسفه وجودی بانک در جامعه اسلامی ایران نباید مبتنی بر سود باشد، بلکه بانک صرفا واسطه‌ای میان دارندگان سپرده مازاد و متقاضیان سپرده برای تولید و سرمایه‌‌گذاری است. قطعا این جملات نه با روح قانون اساسی و نه قوانین جاری کشور من‌جمله قانون بانکداری بدون ربا مصوب سال 62 همخوانی ندارد و نظرات شخصی گوینده آن است.
در خاتمه باید گفت به نظر می‌رسد با نزدیک شدن به سرانجام قانون اصلاح نظام بانکی، تصمیمات دولت رنگ و بوی بانکی‌تری به خود گرفته که سخنان عقیلی‌کرمانی درباره ادغام و تعطیل شدن بیش از نیمی از بانک‌‌های فعال کشور در کنار انتصاب مسعود نیلی و محمد نهاوندیان به عضویت شورای پول و اعتبار را می‌توان در این پازل دید؛ پازلی که چیزی تا تکمیل نهایی آن نمانده و حکایت از انجام اقداماتی از سوی دولت در آینده دارد. اقداماتی که دولت در حال زمینه‌‌سازی آن از طریق اتاق فکر  خود است. اینکه این تصمیمات چه خواهد بود و چه سرانجامی خواهد داشت باید به انتظار نشست اما نشانه‌‌های موجود حکایت از آن دارد که اتفاقات آینده چندان خوشایند نظام اقتصادی کشور نبوده و دولت دوازدهم صرفا در پی تغییر زمین بازی و انداختن توپ به زمین دیگران برای انحراف اذهان عمومی و فرار از پاسخگویی در قبال عملکردش است.
*کارشناس ارشد اقتصاد