ساخت سدها بدون اجرای شبکه‌های پایین‌دست، به‌جای شیرین‌سازی آب‌ دریا در روستاهای بی‌آب نوار ساحلی چابهار مشکلات زیادی را برای مردم زیان‌دیده از خشکسالی این منطقه ایجاد کرده است.  چابهار به‌رغم ساحلی بودنش و صد البته اهمیت راهبردیش پایین‌ترین سرانه دسترسی به آب را در کشور دارد، سرانه دسترسی به آب در کشور بالای ۹۰ درصد است اما در سیستان‌وبلوچستان به گواه مسؤولان استانی ۷۰ درصد و در چابهار حدود ۲۱ درصد است. این سرانه اندک در حالی است که سیستان‌وبلوچستان نزدیک به دو دهه است درگیر یک خشکسالی همه‌جانبه و فراگیر شده و این خشکسالی به گواه مسؤولان هواشناسی سیستان‌وبلوچستان، امسال در تمام پهنه پهناورترین استان کشور محسوس شده است.  معین‌الدین سعیدی، رئیس شورای اسلامی شهرستان چابهار می‌گوید: ۹۰ درصد روستاهای عمدتاً نوار ساحلی چابهار فاقد شبکه آبرسانی است و به‌صورت سقایی آبرسانی می‌شود. وی در گفت‌وگو با مهر، می‌افزاید: تنها ۲۱ درصد جمعیت ۳۰۰ هزار نفری شهرستان چابهار به شبکه آب دسترسی دارند که آن‌هم به‌صورت مداوم نیست، آب شهر چابهار دهه‌هاست جیره‌بندی می‌شود و گاه برخی محله‌ها هفته‌ها آب ندارند. سعیدی تصریح می‌کند: هم‌اکنون ۴۶۷ روستای شهرستان عمدتاً ساحلی چابهار به‌وسیله تانکر آبرسانی می‌شوند، در روستاهای نوار ساحلی چابهار نظیر «بریس» و «پسابندر» بااهمیت ویژه شیلاتی برای کشور و با جمعیتی بالغ‌ بر ۶ هزار نفر حتی یک متر لوله‌گذاری هم انجام نشده است.  رئیس شورای اسلامی شهرستان چابهار می‌گوید: خشکسالی‌ پی‌درپی میلیاردها تومان به روستاییان چابهار خسارت وارد کرده و آنها را مجبور کرده به‌خاطر بی‌آبی به ‌صورت فزاینده‌ای به شهر مهاجرت کنند. چابهار به‌واسطه این مهاجرت‌ها بالاترین نرخ رشد جمعیت و رشد حاشیه‌نشینی نسبت به جمعیت را در کشور پیدا کرده است.  روستاییانی که هم‌اکنون با شرایطی فاجعه‌بار در حاشیه‌ شهر چابهار زندگی می‌کنند روزگاری بهترین و مرغوب‌ترین‌ میوه‌های گرمسیری نظیر موز، انبه و... را در مزارع «باهوکلات» پرورش می‌دادند.  بنا به این گزارش، زمانی که از بی‌آبی و خشکسالی در روستاهای نوار ساحلی چابهار سخن به میان آورده می‌شود نخستین‌ راهکار و راهبردی که به ذهن یک انسان آگاه می‌رسد استفاده از آب دریا و شیرین‌سازی آن برای استفاده شرب یا حتی کشاورزی است؛ دقیقاً تجربه‌ای که به‌صورت موفقیت‌آمیز در کشورهای بی‌آب و خشک حاشیه خلیج‌فارس اجرا شده و بیابان‌های آنها را تبدیل به مکان‌هایی تفریحی و توریستی کرده است اما با وجود آب‌های بی‌انتهای عمان، راه‌حلی که به ذهن مدیران در سال‌های قبل برای رفع مشکل بی‌آبی چابهاری‌ها رسیده، سدسازی است؛ پروژه‌ای رد شده و گاه مخرب در کشورهای دارای شرایط مشابه. دو سد بزرگ «پیشین» و «زیردان» روی رودخانه‌های بالادست شهرستان چابهار در حالی ساخته شد که هیچ تدبیری برای ایجاد شبکه‌های پایین‌دست آنها نشد.  این یعنی علاوه‌بر آنکه از نعمت دریا برای شیرین‌سازی آب به مردم بی‌آب نوار ساحلی بهره‌گیری نشد، با ساخت سدها و آن‌هم بدون اجرای شبکه‌های پایین‌دست، مشکلات فراوانی به مردم زیان‌دیده از خشکسالی تحمیل شد.  رئیس شورای اسلامی شهرستان چابهار می‌گوید: جای سؤال است برای ما و مردم چابهار که چرا از آب دریا برای شیرین‌سازی استفاده نمی‌شود، زمانی طرح آبرسانی از چابهار به فلات مرکزی ایران مطرح بود، شاید آن طرح فعلاً شدنی نیست ولی برای مردم چابهار که در کنار دریا زندگی می‌کنند این طرح می‌تواند حتمی باشد. سعیدی می‌افزاید: این واقعاً بی‌تدبیری است که سد ایجاد بشود، آب پشت سد سال‌ها بلااستفاده بماند و هیچ راهکاری برای ایجاد شبکه‌های پایین‌دست ارائه نشود.  مجیب حسنی، فرماندار شهرستان سرباز اخیرا گفته است: هم‌اینک حجم آب سد «پیشین» کمتر از ۲۵ میلیون مترمکعب است که ۱۸ میلیون مترمکعب آن رسوب و غیرقابل بهره‌برداری است، این یعنی عملاً سد «پیشین» بلااستفاده بوده و خشک‌ شده است. سد «پیشین» در حالی خشک می‌شود که قرار بود با احداث شبکه پایین‌دست آب آشامیدنی آن به بیش از ۹۷ هزار نفر از مردم ۲۰۷ روستای شهرستان «سرباز» و شرق چابهار آبرسانی کند و این ‌روستاها را بعد از سال‌ها محرومیت و آبرسانی سقایی، از نعمت آب برخوردار کند. سد «زیردان» همزمان با افتتاح آن در سال ۹۰ به دلیل بارندگی خوبی که در آن سال اتفاق افتاد پرآب شد، این سد به گواه مدیران منابع آب سیستان‌وبلوچستان ۷۰ میلیون مترمکعب آب داشته است اما باوجود خشکسالی با رهاسازی این آب مخالفت می‌شد. هم‌اکنون سد «زیردان» حدود ۵۰ میلیون مترمکعب آب ذخیره‌شده دارد و منتظر به‌بهره‌برداری رسیدن شبکه پایین‌دست آن است. معین‌الدین سعیدی، رئیس شورای اسلامی شهرستان چابهار می‌گوید: خط انتقال آب از سد زیردان به‌ «پیر سهراب» و آبرسانی به ۲۶۱ روستای پایین‌دست هم‌اکنون معطل ۱۴ کیلومتر لوله‌گذاری است.  قول‌های زیادی در سال‌های اخیر برای به‌بهره‌برداری رسیدن پروژه سد «زیردان» داده‌ شده ازجمله قول استاندار سابق؛ او قول داده بود سال ۹۵ پروژه آبرسانی این سد به بهره‌برداری برسد که عملی نشد. در این باره، عبدالغفور ایران‌نژاد، نماینده مردم چابهار در مجلس شورای اسلامی گفت: هم‌اکنون تنها منبع آب بهداشتی مردم چابهار و کنارک، آب شیرین‌کن کنارک با ۲۸ هزار مترمکعب ظرفیت روزانه است که باآنکه قدیمی و فرسوده است باید با این ظرفیت اندک جوابگوی جمعیت چابهار، کنارک، صنایع و برخی روستاها باشد. وی تأکید کرده بود: برای جمعیت فعلی حدوداً ۱۰۰ هزار نفری شهر چابهار نیاز به حداقل ۴۰ تا ۵۰ هزار مترمکعب آب است تا شهر چابهار از وضعیت جیره‌بندی آب دربیاید و آب شبانه‌روزی داشته باشد اما در حال حاضر سهم شهر چابهار از آب‌شیرین‌کن کنارک حدود ۱۲ هزار مترمکعب است یعنی در خوش‌بینانه‌ترین حالت ۲۸ هزار مترمکعب کمتر از نیاز آبی. نماینده مردم چابهار در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: با توجه به نیاز موجود در شهر و روستاهای ساحلی شهرستان چابهار و کنارک احداث یک آب‌شیرین‌کن ۲۰۰ هزار مترمکعبی برای شهرستان چابهار و یک آب ‌شیرین‌کن ۱۰۰ هزار مترمکعبی برای کنارک لازم است تا مردم حوزه شهرستان چابهار از کنارک تا «گواتر» به حداقل‌های موجود در سرانه شبکه آب بهداشتی دسترسی پیدا کنند.
 

محیط‌زیست هم با شیرین‌سازی آب موافق است
 معاون محیط‌زیست دریایی سازمان حفاظت محیط‌زیست در گفت‌وگویی گفته است، انتقال آب از دریای عمان محدودیت زیست‌محیطی ندارد.  پروین فرشچی با اشاره به اینکه در بحث انتقال آب دریای عمان تأکید دارم حتماً استان سیستان‌وبلوچستان در اولویت قرار گیرد، تصریح می‌کند: اگرچه کم‌آبی و بی‌آبی در سه استان سیستان‌وبلوچستان، هرمزگان و خراسان رضوی بیداد می‌کند اما سیستان‌وبلوچستان به دلیل مجاورت با دریای عمان باید در اولویت آبرسانی قرار گیرد. وی می‌افزاید: پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد تا ۳ سال آینده استان‌های سیستان‌وبلوچستان، هرمزگان و خراسان رضوی حتماً به منابع آبی جدید نیاز دارند و انتقال آب به این استان‌ها حتماً باید انجام شود. 

مدیرعامل شرکت برق منطقه‌ای خوزستان با اهدای لوح تقدیر از عباس راکی، داور ملی فوتبال کشورمان تقدیر و تشکر کرد.  در لوح تقدیر اهدایی محمود دشت‌بزرگ آمده است: «به پاس تلاش‌های تحسین‌برانگیز و کوشش شما همکار محترم، جهت انجام امور داوری فوتبال در سطح ملی، این لوح تقدیر اهدا می‌گردد.  امید است با استعانت از درگاه الهی شاهد توفیق خدمت روزافزون به نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران و ارائه هر چه بهتر خدمات به مردم شریف استان باشیم».  عباس راکی از پرسنل معاونت طرح‌های توسعه برق شرکت برق منطقه‌ای خوزستان، داور بین‌المللی فوتبال ایران، عضو ارشد مجمع انتخاب هیات فوتبال خوزستان، رئیس هیات فوتبال ایذه و داور لیگ برتر است. همچنین وی به عنوان بهترین داور خوزستان طی چندین سال شناخته شده و داور چهارم فینال جام حذفی بین دو تیم استقلال تهران و خونه‌به‌خونه بابل بوده است.
 

 گروه‌‌های مرجع در جامعه باعث ایجاد یا تسریع تحولات هستند. این گروه از افراد کسانی هستند که می‌توانند بر افکار عمومی اثر گذاشته و ایشان را به سمتی سوق دهند یا از گرایش مردم جامعه به گروه، شخص یا جریانی جلوگیری کنند. یکی از عواملی که موجب می‌شود فردی جزو گروه مرجع به حساب بیاید دیده شدن است؛ پس افرادی که جزو گروه مرجع هستند در بیشتر موارد دارای این خصوصیت هستند که «دیده می‌شوند». البته در اینجا به گروه مرجعی اشاره داریم که مرجعیت‌شان برای عموم است اگرنه گروه‌های مرجع برای خواص شاید نیازمند دیده شدن نباشند. به هر روی گروه مرجع همانگونه که از نام و تعریفش پیداست، گروهی مهم در شکل‌‌‌گیری جریانات اجتماعی به حساب می‌آید. «بازیگران» یکی از مشهورترین گروه‌‌های مرجع شمرده می‌شوند که با موضع‌گیری‌‌های خود بر تحولات تاثیرگذارند؛ از همین رو افراد موثر در فرآیند قدرت هرگز چشم بر بازیگران و مزایای ایشان در نیل به اهداف خویش نمی‌بندند. چندی قبل عده‌ای از بازیگران با انتقاد از وضعیت اقتصادی موجود در جامعه مراسم افطار ریاست‌جمهوری را تحریم کردند و با انتشار مطالبی از پشتیبانی خویش نسبت به دکتر روحانی ابراز پشیمانی کردند. این عمل را که با بازتاب گسترده‌ای میان اقشار مختلف جامعه روبه‌رو شد می‌توان از زوایا و ابعاد مختلف نگریست. عده‌ای بر این باورند بازیگران تحریم‌کننده مراسم افطاری نمی‌دانستند چه می‌کنند ولی امروز به اشتباه خویش پی برده‌‌اند و عده‌ای می‌گویند این دسته از بازیگران به دلیل برخی تغییر و تحولات که به مذاق‌شان خوش نیامده است مانند گران شدن عوارض خروج از کشور و... معترض آقای رئیس‌جمهور شده‌‌‌اند؛ ممکن است تحلیل‌ها و نگاه‌‌های دیگری نیز وجود داشته باشد که ما از آنها بی‌خبریم اما شاید بتوان اینگونه نیز نگاه کرد: یک «مرکز فرماندهی هوشمند» وجود دارد که خوراک دوستان سلبریتی را تامین می‌کند. این مرکز هوشمند می‌داند هرکس بلیت‌‌‌هایی برای خرج کردن دارد حتی سلبریتی‌ها‌‌‌‌‌‌‌‌‌، وقتی ما ایشان را در موضوعی مانند انتخابات خرج می‌کنیم باید دوباره آنها را ریکاوری یا تجدید قوا کنیم، یعنی اگر سلبریتی‌ها موثر هستند دلیل آن مردمی بودن ایشان است.
پس لازم است این چهره که با طرفداری از یک کاندیدا تا حدودی خدشه‌دار شده است، دوباره اعاده شود. پس با انتقاد از رئیس‌جمهور می‌توان به این هدف رسید؛ رئیس‌جمهوری که دیگر نیازی به حمایت ندارد و به صورت قانونی تا 3 سال آینده نبض کشور را در دست دارد. اگر بخواهیم این موضوع را روشن‌‌‌‌‌‌تر بیان کنیم بد نیست مثالی بزنیم؛ اگر شما شیئی را پرتاب کنید لازم نیست دنبال آن بروید. شما با انرژی‌ای که به آن جسم داده‌‌‌‌‌‌‌‌اید همراه آن هستید و آن جسم به سمتی که شما می‌خواهید در حرکت است. پس سلبریتی‌ها هم لازم نیست دنبال رای خود بروند، زیرا تصمیم‌گیری‌‌های دولتی به سمت مطلوب ایشان حداقل در حوزه فرهنگ در حال حرکت است، حال وقت آن رسیده که فاز دیگر عملیات با راهبری مرکز فرماندهی هوشمند اجرا شود که همان بازپس‌‌‌گیری وجهه است. فرصت کافی نیز تا 3 سال آینده وجود دارد، زیرا در آن زمان شاید کسی یادش نباشد این دولت را چه کسانی حمایت کرده و رای از مردم گرفته‌اند. پس سلبریتی‌ها آماده می‌شوند بار دیگر به نفع جریانی که مکمل جریان حاضر است به میدان بیایند. پس آنچه امروز به عنوان تحریم افطار رئیس‌جمهور دیده می‌شود، تکمیل پازل یک جریان سیاسی است که در حال آماده کردن خویش برای ورود به عرصه انتخابات آتی است.

مدیر فروش و بازاریابی بین‌الملل گروه صنعتی زر ماکارون می‌گوید: عراق یک کشور استراتژیک در حوزه صادرات است و سهم صادرات غیرنفتی ایران به این کشور 40 درصد یعنی 605 میلیون دلار  است.  به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، جواد رزاقی با اشاره به تغییر نگرش تولیدکنندگان برای تولید کالای صادراتی، گفت: باید نگرش صادرات‌محور را از داخل بنگاه‌های تولیدی شروع کنیم یعنی هنگام تولید بخشی از نیاز آنها را در نظر بگیریم. وی افزود: بنگاه‌های اقتصادی ما باید برای جا افتادن در بازارهای جهانی  به تشکیل اتاق فکر اقتصاد بین‌المللی جهت بررسی نیاز بازارهای همسایه بپردازند؛ متاسفانه در این زمینه بازرگانانی داریم که برای تجارت، ذائقه کشور مورد نظر را رعایت نکرده‌اند در نتیجه این امر موجب متضرر شدن آنها شده است. رزاقی با اشاره به عدم وجود ثبات کیفی و قیمتی در بازار داخلی گفت: اگر در قیمت‌ها و کیفیت‌ها تعادل صورت نگیرد، صادرات محصولات به کشورهای همسایه با  توجه به رقبای خارجی  نظیر عربستان، کویت، قطر و ترکیه که  تقریبا شرایط یکسانی  با ما دارند سخت خواهد شد.  وی افزود: کشورهایی نظیر ترکیه و عربستان در کشور مقصد صادراتی خود دفاتر ارزیابی و بازاریابی را تعبیه می‌کنند تا بتوانند با ارزیابی استقبال مشتریان برون‌مرزی از کالاهای‌شان، برای تبلیغ بهتر آن مطابق با نیاز کشور متقاضی تلاش کنند.  رزاقی با اشاره به اینکه بیشترین تاکید ما برای تحکیم روابط بین دو کشور، وجود رایزن‌های بازرگانی در کشورهاست، اظهار کرد: در حال حاضر  در 21 کشور به طور رسمی رایزن بین‌المللی بازرگانی داریم از این رو نیازمند افزایش این تعداد در کشورهای مختلف هستیم. مدیر فروش و بازاریابی بین‌الملل گروه صنعتی زر ماکارون افزود: البته باید بگویم رایزنان بازرگانی تنها در ایجاد کانال‌های مناسب اقتصادی به تجار کمک می‌کنند و صادرکنندگان  پس از برقراری ارتباط با بازار مشترک  به تبلیغ و فروش کالای‌شان اقدام می‌کنند. این صادرکننده خاطرنشان کرد: گسترش بیش از پیش علم رایزنی بازرگانی بین کشورهایی که ایران در آنها فروش دارد، نیاز جدی دیپلماسی اقتصادی است، وظایف اصلی وزارتخانه‌های امور خارجه و صمت در این راه، آموزش تخصصی رایزنان بازرگانی برای ایجاد ارتباط درست و اصولی بین کشورهاست.

حسن رضایی: وابسته شدن اقتصاد کشور به مسائل خارجی، فارغ از اینکه چه دولتی بر سر کار باشد، امری معقول و منطقی نیست. بر همین اساس، خلاف آن چیزی که معمولاً از سوی رسانه‌ها تبلیغ می‌شود، کشورها حتی در باب میزان و چگونگی فعالیت سرمایه خارجی در اقتصادشان هم ملاحظات متعددی دارند و عدم توجه به این مهم را مساوی در مخاطره قرار دادن امنیت اقتصادی و ملی خود تلقی می‌کنند. با این همه، دولت طی سال‌های گذشته به صورت بی‌ملاحظه‌ای، اقتصاد داخلی را نه به سرمایه که مستقیماً به سیاست(!) کشورهای خارجی وابسته کرده است. این در حالی است که کارشناسان اقتصادی موافق و مخالف دولت، طی سال‌های گذشته به صورت متفق‌القول و مکرر از تاثیر حداکثر 20 درصدی تحریم‌ها بر اقتصاد ایران سخن گفته‌اند و برخی چون دکتر حسین راغفر این رقم را تا 5 درصد هم کاسته‌اند.
آنچه مسلم است زیرساخت‌های اقتصادی ایران طی 5 سال گذشته، تغییر قابل توجهی نداشته است، لذا درصد تاثیر وجود یا عدم تحریم، در حال حاضر نیز تفاوتی با اردیبهشت ماه 92 ندارد. جامعه اما به لحاظ روانی، طی سال‌های گذشته به سندروم «زندگی تحریمی» دچار شده است. سندروم «زندگی تحریمی» را می‌توان نوعی بیماری اجتماعی دانست که جامعه بر اثر ابتلا به آن، بدون آنکه بفهمد، تصمیمات شخصی، شغلی، خانوادگی و سیاسی خود را با ضرباهنگ تحریم‌ها تنظیم می‌کند. ابتلای جوامع هدف به چنین سندرومی را می‌توان نهایی‌ترین هدف طراحان تحریم‌ها در واشنگتن، لندن و پاریس دانست. هدفی که طی 5 سال گذشته، به مهم‌ترین هدف برخی در داخل کشور بدل شده است! در واقع، بیماری فوق‌الذکر نسبت مستقیمی با گره زدن آب خوردن مردم به رفع تحریم و شعارهای قدیمی و کلیدی‌تری چون «چرخیدن همزمان چرخ سانتریفیوژ و چرخ زندگی مردم» دارد.
دولت و رسانه‌های اصلاح‌طلب، متاسفانه طی سال‌های گذشته تمام هم و غم خود را شرطی کردن افکار عمومی نسبت به مساله تحریم قرار داده‌اند و به نوعی آن را تبدیل به مساله اول کشور کرده‌اند. 
سعید حجاریان، تئوریسین مشهور اصلاح‌طلبان در همین زمینه تا آنجا پیش رفت که انتخابات مجلس گذشته را رقابت مابین برجامیان و نابرجامیان نامید و از تغییر مدل نظام انتخابات مجلس خبر می‌داد! از همان روز نخست اجرای برجام اما بتدریج مشخص شد برجام قرار نیست تاثیر محسوسی بر زیست اقتصادی مردم بگذارد و به فاصله کوتاهی، رئیس بانک مرکزی هم از عایدی «تقریبا هیچ» برجام برای اقتصاد ایران گفت. بخشی از واقعیات اقتصادی کشور اما باز هم به مردم گفته نشد و همچنان تا خروج آمریکا از برجام سانسور شد. واقعیات سانسور شده در واقع چیزی جز همان بدیهیات ابتدای این یادداشت نیست!
درصد قابل توجهی از جامعه اما حالا به سختی این واقعیات را می‌پذیرد، چرا که 5 سال ذهنش درگیر «مساله»‌ای بوده که اولاً دولت آن را به مساله اول کشور تبدیل کرده و ثانیاً اثبات‌کننده تاثیر فوق‌العاده تحریم‌ها ولو بر آب خوردنش بوده است! بر این اساس، راه رهایی از سندروم «زندگی تحریمی» در شرایط کنونی جز این نیست که دولت، سرانجام وزن واقعی تحریم‌ها را به مردم بگوید و مهم‌تر اینکه عملاً نشان دهد همچنان که برجام، چنان رونقی ایجاد نکرد تا کذا! نابودی برجام هم چنان مصیبتی ایجاد نمی‌کند که واویلا! اینکه اکنون باز دوباره تمام هم و غم خود را  مصروف توافق با اروپا به هر قیمت ممکن کنیم، چیزی جز ارسال همان پیام خطرناک قبلی به جامعه و تعمیق سندروم «زندگی تحریمی» در بطن جامعه نیست. پیامد روشن چنان وضعیتی، چیزی جز بستن دست نیروهای فعال اقتصادی به لحاظ ذهنی و عملیاتی، تزریق پنهان خودباختگی به جوانان این ملک و کشتن انگیزه، خلاقیت و پتانسیل‌های ملی نیست. بر این اساس، القای توهم وجود بن‌بست در کشور پس از خروج آمریکا از برجام، همانقدر مضحک است که ادعای ارتباط آب خوردن مردم به رفع تحریم‌ها، چنین بود! در زمینه القای این دروغ بزرگ دوم به جامعه هم اما دقیقاً کسانی پیشتاز شده‌اند که در ترویج دروغ اول نقش کلیدی داشته‌اند.
سعید حجاریان، تئوریسین اصلاح‌طلبان اخیراً طی مصاحبه‌ای، حرف از استعفای روحانی به دلیل ناتوانی وی در اداره امور کشور در مقطع کنونی به میان آورده است. به راستی کاسبی عجیبی است؛ اینکه 5 سال مردم را از تحریم بترسانی تا نانت در تنور اعتدال بپزد و حالا برای پوشاندن دروغ اول و عهده‌دار نشدن مسؤولیتش، دوباره مردم را بترسانی که تندروها می‌خواهند روحانی را وادار به استعفا کنند! ورای این بازی‌های سیاسی بی ارتباط با منافع ملی اما واقعیت همین است که برجام اساساً قرار نبود بار مهمی از دوش اقتصاد مملکت و دولت بردارد که حالا با نبودش، اتفاق خاصی افتاده باشد.
خود آمریکایی‌ها هم می‌دانند به واسطه پیچیدگی‌های روابط کشورها سازوکار تحریم برای مدت طولانی قابل ادامه دادن نیست. اساساً معنای روشن اینکه باراک اوباما و جان کری گفته بودند در صورت عدم انعقاد برجام، سازمان تحریم‌ها دچار فروپاشی می‌شد، چیزی جز همین نبود. چنانکه اکنون بانک‌های اصلی کشور چین به دلایل فنی، عملاً تحریم‌ناپذیر شده‌اند و بانک‌های روسی نیز به دلایلی دیگر از چنین مزیتی برخوردار هستند. ورای تمام اینها اما باید به منابع عظیم انسانی، سرزمینی و طبیعی کشور بی‌نظیری چون ایران نظر انداخت تا معنای دروغ اول و دوم را فهمید. پرداختن به این مهم البته فرصتی دیگر می‌طلبد!