وارش  گیلانی: مجموعه ‌شعر «از شرابه‌های روسری مادرم»، از سیدحسن حسینی، مجموعه‌ای است در 63 صفحه که توسط انجمن شاعران ایران منتشر شده است. کتاب دارای طرح‌ها و گرافیک است؛ کار و اثر «باسم الرسام» و شعرها روی آنها نوشته شده که زیبایی بصری آفریده است.
شعرهای این دفتر همگی سپید است، منتها از یک آهنگ و موسیقی خاص و ویژه برخوردار است. یعنی آهنگ ملایم و زیبای شعرهای سپید این دفتر از بس به وزن‌های آرام عروضی نزدیک است که ممکن است مخاطبان را به این اشتباه بیندازد که نکند این اشعار وزن دارد و شعرها نیمایی‌ است!  مجموعه‌ شعر «از شرابه‌های روسری مادرم» دارای یک مقدمه کوتاه به قلم یار دیرین شاعر، قیصر امین‌پور است که اسفند 1384 نوشته شده است. پاره‌ای از این مقدمه چنین است:
«در درازنای تاریخ، کمتر شاعر و نویسنده‌ای سراغ داریم که دست‌کم یکی از آثار را برای یا به نام «مادر» نیافریده باشد.
وقتی برای گزینش دفتری همراه با آقای عبدالملکیان، آثاری را که خانواده محترم حسینی در اختیارمان گذاشته بودند مرور می‌کردیم، دیدیم بعضی کارها انگار حال و هوا و رنگ و بوی ویژه‌ای دارند. در همه آنها به‌گونه‌ای سخن از مادری در میان بود که گاه چندان نزدیک می‌نمود که انگار مادر زمینی خود شاعر است و گاه چندان دور، با صفاتی آنچنان آسمانی که او را از مادر زمینی به فراسوها و فراسوترها می‌برد. در عین حال سخن از کوچ مادر در میان بود، حال آنکه در تاریخ سرودن این شعرها تا یک سال پس از کوچ نابهنگام سید، مادرش زنده بود و سرزنده!
چنین شد که موضوع شعرها را دریافتیم و ترجیح دادیم آنها را جداگانه در دفتری، اگرچه کم‌حجم، فراهم بیاوریم.
چنان که پیداست بیشتر شعرها حال و هوایی خاص دارند و تاریخ سرودن آنها محدوده زمانی معینی را دربرمی‌گیرد اما شعرها رنگ و بوی شعرهای مناسبتی را ندارند... شاید شعرهای این دفتر نیز در ادامه راه عاشورایی‌ها و دنباله پروازی باشد که اوج آن به گنجشک و جبرئیل می‌رسد».
سیدحسن حسینی یکی از بنیانگذاران شعر انقلاب، احیاکننده رباعی و رواج‌دهنده رباعی نو که در بسیاری از قالب‌ها و شیوه‌ها آثار برجسته‌ای از خود به یادگار گذاشته، اگرچه بیش از هر چیز مرد میدان رباعی و شعر سپید بوده است، البته بیشتر از نوع آیینی‌اش. یعنی در رباعیات مشهور به «رباعیات آیینه» که سیدحسن آنها را بعد از مجموعه «همصدا با حلق اسماعیل» سروده و چشمه‌های عرفانی در آنها فوران می‌زند، باز رباعیات سمت و سوی آیینی خود را گم نمی‌کند. اساساً سیدحسن حسینی شاعری است مذهبی و دنیا را از منظر دینی می‌نگرد؛ منتها آن دینی که وابسته و بسته به معدن معرفت و عرفان خود است؛ از مسائل روزمر‌ه‌ گرفته تا واقعه کربلا.
سیدحسن حسینی در نهایت، در عین علاقه‌مندی به قالب‌های دیگر، شعر سپید را برای نگاه‌ها و احساس‌ها و اندیشه‌های آیینی خود برگزید؛ آنگونه که قیصر نیز در عین علاقه‌مندی به دیگر قالب‌ها، شعر نیمایی را انتخاب کرد.
سیدحسن حسینی چه در شعرهای سپید و مجموعه‌شعرهای سپید پیشین و چه در مجموعه‌ شعر «از شرابه‌های روسری مادرم» که اشعار سپید است، آهنگین‌بودن کلام را جایگزین وزن عروضی کرد؛ کاری که احمد شاملو و بسیاری از شاعران سپیدسرای پیش از او و بعد از او کردند یا اینکه بهتر است بگوییم سعی کردند چنین کنند، چرا که رعایت آهنگ در شعر بی‌وزن، تبحر و تمرین و تجربه لازم دارد و امری دلخواه نیست. به زبان دیگر اینکه ممکن است من دوست داشته باشم شعرم آهنگین باشد اما توانایی این کار را نداشته باشم.
بسیاری معتقدند احاطه شاعر سپیدسرا بر وزن عروضی سبب تسلط او در ساختن اشعار سپید آهنگین می‌شود اما من اعتقادی به این امر ندارم. در عوض معتقدم این احاطه و تسلط دو سو دارد، در بعضی سبب توانایی ساختن اشعار سپید آهنگین می‌شود و در بعضی دیگر برعکس عمل می‌کند؛ چون بعضی‌ها، آن دسته از آهنگ‌های سپیدی را که نزدیک به اوزان عروضی باشد آهنگ می‌پندارند، در صورتی که وزن‌های عروضی دارای سکسکه و شکسته و در کل دارای مشکل، طبعاً آهنگ‌شان ایجاد تنافر می‌کند. این فتوای غلط را شخصی در کتاب «موسیقی شعر سپید» صادر فرموده است! در صورتی که آهنگ‌های شعر سپید ممکن است به ندرت و اتفاقی، یک جاهایی نزدیکی‌هایی با بعضی از اوزان عروضی پیدا کند؛ آنگونه که کلام قرآن کریم با توجه به اینکه مطلقاً عروضی نیست، گاه تنها چند آیه از آن بر حسب اتفاق، قابل صرف‌کردن در وزن عروضی هم می‌شود؛ مانند:  وَأَن «لَّیْسَ للْإنسَان إلَّا مَا سَعَى» و «بسم‌الله الرحمن الرحیم» که اتفاقی قابل صرف در دو وزن «فاعلاتُن فاعلاتُن فاعلات» و «مُفتَعلُن مُفتَعلُن فاعلُن» است.
بی‌شک شعرهایی که در مجموعه‌شعر «از شرابه‌های روسری مادرم» از سیدحسن حسینی خواهید شنید، چون برای مادر است و درباره او است و در حال و هوا و ستایش او (آن هم نه تنها این مادر زمینی که گاه در حال و هوای آن مادری که مادر همه بود و هست، حتی مادر پدر خود که خاتم پیامبران است!) باید عاطفی‌ترین حالت‌ها و زیباترین احساس‌ها را رقم بزند اما از چه طریق و چگونه؟ یعنی این بیان عاطفی باید راهی برای بیان بهتر و درست‌تر و غلیظ‌تر پیدا کند؟ شکی نیست که آهنگین‌بودن کلام به عاطفی‌ترشدن آن کمک خواهد کرد و سید ناخودآگاه از این راه رفته است:
«کوهی را به شانه گرفتم
و اندوهی ابدی را
                   نشانه رفتم
خانه‌ام دور می‌شد
و ترانه‌هایم
            می‌خشکید
زنی
چون روزنی عتیق
پیش چشمم
             شکفت
و در گوشم
         رازی گفت...»
یا:
«مادرم ایستاده بود
و به مارپیچ توفان
در گردنه شقایق‌ها می‌نگریست
ستاره‌ها
از مدار پلکش می‌گریختند
و صدایی
پیش پایش متبرک می‌شد
مادر ایستاده بود
و مثل باران
می‌چکید بر جبهه‌های نابرابر
دست پدرم
به دنبال قبضه‌ای باستانی می‌گشت
و تاریخ گل
عطر غریبی داشت
وقتی مادرم ایستاده بود
و با زخم پلک‌های کبودش
شهید می‌شد!»
وزن شعرهای سپید سیدحسن حسینی بیشتر به وزن شعرهای سپید م. موید شباهت دارد که وزنی ملایم‌تر است و کمی به زبان ادعیه می‌ماند. البته زبان م. موید آشکارتر و نزدیک‌تر به زبان عربی ادعیه می‌ماند، در حالی که تنوع و صدای آهنگ شعرهای سپید احمد شاملو بیشتر و بلندتر است و حتی گاهی یکی دو سطر از شعرش نزدیک به وزن عروضی می‌شود، آن هم با ظرافتی که ایجاد تنافر نمی‌کند هیچ، بلکه حتی با زیرکی و چابکی، یک سطر از وزن عروضی را از آن آهنگ شعر سپید خود می‌کند:
«میوه بر شاخه شدم
سنگپاره در کف کودک
طلسم معجزتی مگر پناه دهد از گزند خویشتنم
چنین که دست تطاول به خود گشاده منم....»
بی‌شک ستایش و ستودن مادر، بویژه مادری که مادر 11 امام و همسر امام و فرزند خاتم پیامبران است، شاعری می‌خواهد که چگونه‌گفتن را بلد باشد، زیرا چه‌گفتن که در مشت ما است و اگر نه با خواندن کتاب‌هایی به دست می‌آید. این است که ما در پی بیان آنیم که چه چیزهایی شعر را زیبا می‌کند و در شناخت بهتر مخاطب کمک می‌کند؛ از آهنگ‌های ملیح و ظریف و آرام گرفته تا چینش کلماتش، شعر را به چگونه‌گفتن وا دارد تا معنا و محتوا و معنویت کلام رشدیافته نشان داه شود:
«مادرم
به مهربانی خورشید همجوارش
                                      جلوه می‌داد
و اختران گوشواره‌اش
خاکسترها را  به آتش می‌سپرد
گلوبندی از صدای
 جبرئیل
و خلخالی از سکوت حلقوی عرش
از چاه ترانه‌های خشکیده
غزل‌های آبدار می‌کشید
و شاعران تشنه ازل را سیراب می‌کرد
وقتی مادرم آینه شد
چهره‌های مسخ یکی یکی طبله کردند
و دیوارهای ریایی
                          در نسیم زلفش فروریختند
مادرم
به خورشید همجوارش جلوه‌ای جاودانه بخشید!»
سرودنی آنگونه عاطفی و اندیشه‌ورز که رفت و سرودی حماسی و اندیشمندانه که در پی می‌آید، نه تنها در آهنگ و موسیقی خود، بلکه در عاطفه و حماسه‌ای که آهنگ و موسیقی‌اش را ساخته، شاعرانه غوطه‌ور است:
«مادرم از روز ازل
باردار اناالحق بود
و زایمان شگفت تاریخ
بستگی به بازوی نیلی او داشت
مادرم پنجره می‌پَروَرد
و دیوارها را به خاک تکیه می‌داد
افزون بر تمام ترانه‌ها
زیر لب
به علیم فرشته‌ها
                         نغمه می‌خواند
و ملکوت عرش
فرش ساده‌ای بود
زیر گام‌های حضور بی‌بدیلش!
زبان‌آور بامداد ازل
مادرم باردار اناالحق بود
و دامنی پر از ستاره و
جاودانگی داشت!»

دکتر عاطفه رحیمی: شاید روزی که زیادخان صیادشیرازی نامه‌ای تند به محمدرضا پهلوی نوشت و آن طور بی‌پروا درباره ارتش شاهنشاهی و شرف دادن روسپی‌خانه به آن ارتش اظهارنظر ‌کرد، فکرش را هم نمی‌کرد سال‌ها بعد فرزندش لباس رزم بپوشد و با درجه ستوانی رودرروی تیمسار ارتش شاهی بایستد و از کاری که کرده دفاع کند و در نهایت باعث شود تیمسار ارتش مقابلش کوتاه بیاید. کاری که ستوان جوان انجام داده بود، در ارتش شاهی عملی غیرعادی نبود اما آنچنان هم عادی نبود که صیاد جوان بابت توبیخش از کوره در برود و از مقام مافوقش بابت 48 ساعت بازداشت توضیح بخواهد؛ اتفاقی که شاید برای امرای ارتش عجیب بود اما برای خاندان صیادشیرازی امری عادی بود. این خصلت را علی صیادشیرازی از پدرش به ارث برده بود که وقتی در کوران حوادث دهه 20 دید سران ارتش به مردم ظلم می‌کنند، بی‌معطلی لباسش را کند و نامه‌ای بدین شرح به فرمانده‌‌‌‌اش نوشت: «صاحب این لباس باید حافظ ناموس و اموال مردم باشد اما اکنون حرمتش شکسته شده و هر دزد گردنه‌‌‌گیری این را پوشیده و به جان مردم افتاده است. تا وضع بدین نمط است، این بنده هرگز نمی‌تواند لباس نظام به تن کند». طبیعی است پدری با این روحیه، چنان پسری همانند علی صیادشیرازی تربیت کند که در ارتش شاهنشاهی برای نماز و روزه‌‌‌‌اش با امرای ارتش و مافوق خودش سر و کله بزند و جالب اینجا که سربلند و پیروز از میدان خارج شود. البته این امری طبیعی است، چرا که علی صیادشیرازی نظر کرده است و وقتی در حالت خفگی می‌افتد امام رضا به مادرش می‌گوید «تو نگران علی نباش» و این بهترین سند است برای کسی که سال‌ها در ارتشی کار کرد که دینداری در آن سخت بود. علی جوان با آنکه ارتش را با عشق انتخاب کرد اما دینش را چنان در بزنگاه‌ها حفظ کرد و چنان محکم و استوار رفتار کرد که در دهه 50 یکی از امرای بلندمرتبه ارتش پیش‌بینی کرد روزی فرمانده نیروی زمینی ارتش شود و شد.
«در کمین گل سرخ» روایتی داستانی از زندگی شهید علی صیادشیرازی است که به قلم محسن مومنی به رشته تحریر آمده است. چاپ اول کتاب در سال 1381 چهار سال پس از شهادت صیادشیرازی توسط انتشارات سوره مهر منتشر شد و تا بهار سال 98 بیست چاپ را پشت‌سر گذاشته است. این کتاب در 5 بخش تالیف شده است. نویسنده در فصل اول دوران کودکی صیادشیرازی تا پیروزی انقلاب را آورده است. در فصل دوم به روزهای انقلاب تا زمان انتصاب او به فرماندهی نیروی زمینی پرداخته شده است. در فصل سوم دوران فرماندهی صیاد تا پایان عملیات مرصاد مرور شده است. فصل چهارم کتاب به 2 سال آخر جنگ اختصاص دارد که به صورت تفصیلی این بخش نوشته شده است. بخش پنجم هم به سرانجام زندگی وی که ختم به شهادت شده پرداخته است. این کتاب اواخر فروردین با تقریظ رهبر انقلاب روی کتاب مجددا در چرخه بازار نشر قرار گرفت. محسن مومنی از آنجا که داستان‌‌‌‌‌‌‌‌نویس است در اینجا هم سراغ داستان رفته و زندگی صیادشیرازی را به صورت داستانی روایت کرده است اما از آنجا که خود صیادشیرازی دست به قلم بوده، بسیاری از بزنگاه‌های مهم زندگی خود را نیز یادداشت کرده است و نویسنده هم در اینجا روایت خود و صیاد را به صورت موازی کنار هم مطرح می‌کند به طوری که روایت صیاد در بسیاری از مواقع مکمل روایت نویسنده است و مخاطب می‌تواند آنچه را به صورت روایت آمده، از زبان خود صیاد درک کند و این نقطه قوتی برای کتاب است.
حقیقت این است که صیادشیرازی دوران جنگ در نظر مردم شناخته‌‌‌‌‌‌ شده‌تر است تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی. در دورانی که ارتش شاهنشاهی در نظر مردم منفور بود، افرادی چون صیادشیرازی در درون آن بودند که سعی می‌کردند زمینه را برای دیندار کردن سایر افراد آماده کنند. از این جهت اتفاقات آن دوره بسیار خواندنی است. یکی از اتفاقات مشهور آن دوران بازداشت 48 ساعته صیادشیرازی است اما درباره سفر صیادشیرازی جوان به آمریکا برای گذراندن دوره آموزشی خیلی سخن گفته نشده است. شاید این سفر 3 ماهه به آمریکا نقطه عطفی در زندگی وی باشد، چرا که فرصتی برای خودسازی و البته تبلیغ دین را برایش در آن سوی کره زمین مهیا کرد. جالب اینجاست که او در سفر به آمریکا همراه خود علاوه بر قرآن و مفاتیح، تعدادی از نسخه‌های مجله مکتب اسلام به زبان انگلیسی را برده بود و این نشان می‌دهد او به این سفر فراتر از یک دوره صرفا آموزشی نگاه کرده است. او از هر فرصتی برای تبلیغ دین استفاده می‌کرد، مثلا وقتی در ماه رمضان درباره غذا نخوردنش سؤال پرسیده می‌شود، از فرصت استفاده کرده و درباره دین اسلام صحبت می‌کند. جالب اینجاست که از نگاه سرپرست دانشجویان ایرانی در آمریکا صحبت از دین اسلام یک امر سیاسی محسوب می‌شود اما گوش صیاد به این حرف‌ها بدهکار نبود و حتی در گعده‌‌های شبانه دانشجویان ارتشی در آمریکا هم فرصت را از دست نمی‌دهد و به تبلیغ اسلام می‌پردازد؛ اتفاقی نادر که به گفته خودش باعث می‌شود 2 ساعت در آمریکا درباره اسلام صحبت کند. راوی کتاب این بخش را اینطور روایت می‌کند: «علی وقتی خداحافظی کرد  بیش از 500 نفر برایش دست زدند. او پایین آمد  اما همچنان تشویق می‌شد. از فردا دعوتنامه‌‌های زیادی از خانواده‌‌های آمریکایی برای علی می‌آمد که یک فرصتی میهمان‌شان باشد». صیادشیرازی عزتمند بود و در هیچ حالتی تحقیر شدن را قبول نمی‌کرد و به همین دلیل بود که در مقابل بازداشت غیرمعقولانه‌‌‌‌اش ایستاد اما بعدها که ورق برگشت و انقلاب پیروز شد، او حتی جلوی اعدام کسی را علیه‌‌‌‌اش اقدام کرده بود گرفت، چرا که به مساله‌ای بالاتر از مسائل شخصی نگاه می‌کرد و اینطور است که وقتی در کتاب از یکی از افسران مافوقش که دارای شخصیتی سالم و قوی بود یاد می‌کند، همواره در کلامش احترام موج می‌زند و اینچنین است که شخصیت وی برای همگان قابل احترام می‌شود و بلافاصله در جریان انقلاب به معتمدی از طرف ارتش میان مردم و مبارزان و روحانیون تبدیل می‌شود. روایت مجاهدت‌‌های صیاد شیرازی در دوره جنگ مجالی بیش از این می‌طلبد و نگارنده این قلم ترجیح داد به دوره‌ای بپردازد که عموم مردم کمتر به آن توجه می‌کردند.

رضا  شیبانی: بیش از یک دهه از شروع  جشنواره شعر فجر می‌گذرد اما همیشه در این مدت یک سوال مهم وجود دارد؛ چرا هرگز جشنواره شعر فجر آن اعتباری را که جشنواره فیلم فجر در میان اهالی سینما دارد، در میان اهالی شعر پیدا نکرده است؟
این سوال شاید پاسخ‌های فراوان و متفاوتی داشته باشد که همگی نیز مسلح به منطق باشد و گزاره‌هایی صاحب دلیل تلقی شود. درست است! این به آن دلیل است که جشنواره شعر فجر در تبعیتی طبیعی از وضعیت شعر معاصر ایران، دچار صد و یک ایراد و مشکل اساسی است که هر کدام از این ایراد‌ها یکی از پاسخ‌های ما است.
شعر ایران، در قرن معاصر، گذشته از جوی باریکه‌هایی که اصالت  خود را حفظ کرده‌ و از مسیر سلامت علمی و ادبی خارج نشده و نوآوری بر مبنای خردمندی کرده و به بیراهه‌های بی‌معرفتی و بی‌سوادی نرفته‌اند، گرفتار سیلاب‌های بی‌خردی است. سیلاب‌هایی که به هیچ صراطی مستقیم نیستند. از یک سو جریانات مضحکی که ادبیات را در جشنواره‌ها و روزی‌نامه‌ها می‌جویند و از طرف دیگر بی‌سواد‌های خود روشنفکرپنداری که با سهل گرفتن پدیده پیچیده و بشدت علمی شعر، رو به انواع و اقسام تجارب ساختارشکن آورده‌اند. شاید شما هم در کنار دو دسته‌ای که من بر شمردم، دسته‌های دیگر نیز سراغ دارید. قطعا چنین است. شعر معاصر ایران اجتماع 72 ملت شده است.
جشنواره شعر فجر از روز آغازین 2 گونه مدیریت شده است؛ یک مدیریت بر این مبنا بوده که جشنواره را به عرصه تجلیل برخی شاعران تبدیل کند. یک عده دور هم جمع شده‌اند و رای گرفته‌اند و فی‌المثل 10 شاعر برتر پس از انقلاب را به سلیقه خود برگزیده‌اند یا اینکه چهره سال انتخاب کرده‌اند و...
نوع دیگر مدیریت نیز البته جشنواره را با میهمانی‌آشتی‌کنان یا شرکت سهامی اشتباه گرفته است. در دوره‌هایی دیده شده که مثلا فلان شاعر گریخته از ایران که به یک کشور متخاصم خارجی پناهنده شده، به عنوان میهمان ویژه یا داور به جشنواره دعوت شده است. آش شلم‌شوربایی که نشانه‌ای است از جدی نبودن جشنواره شعر برای برگزارکنندگانش!
همه این مسائل حکایت از آن دارد که جشنواره شعر فجر از آغاز گفتمان نداشته است. البته گروه اول خواسته‌اند با نگاه خط‌کش‌دار، خود را مسلح به گفتمان نشان دهند اما خط‌کشی، با خط‌دهی و خط‌سازی و جریان‌پروری تفاوت‌های اساسی دارد که در مدیریت  این جشنواره، به آن توجهی نشده است. تکلیف گروه دوم هم که مشخص است؛ گروهی که تکلیف خودشان را هم با خودشان نمی‌دانند و یک روز در بنیاد حفظ و نشر آثار امام از امام صحبت می‌کنند و روز دیگر برای تجلیل از شاعرانی که دشمن انقلابند، سینـه چاک
می‌کنند.
علی ‌ایحال بهتر است گفتمان‌پروری در ‌یک جشنواره هنری را از همان اروپاییان یاد بگیریم. مثلا همین جشنواره فیلم  کن که در ده‌ها سال سابقه برگزاری خود یک بار هم از دستش در نرفته که به یک فیلم مخالف با آرمان‌های غرب جایزه بدهد اما هیچ‌گاه هم خط‌کش به دست نداشته است، چون خود را در نقطه‌ای قرار داده که جریان سینمای غرب را منشا باشد. وقتی برگزار‌کنندگان جشنواره شعر فجر، از گذشته انقلابی خود نادم باشند یا وقتی اگر نادم نیستند اما در تمام عمر ادبی خود جز شعار چیزی نگفته باشند و حتی یک بیت از شعرهای به اصطلاح انقلابی خود را ورد زبان مردم کوچه و بازار نکرده باشند، چه انتظاری برای اصالت  گفتمان داریم؟ گفتمان شعری برای شکل‌گیری نیاز به سه جزء دارد: یکم- تئوری فلسفی، دوم- شاعری برای پیاده کردن خودجوش این تئوری در عرصه سخن و سوم- مردمی که تشنه آن شعر گفتمانی باشند.
ما هر سه این اجزا را داریم اما مدیر و رسانه‌ای که بتواند این سه حلقه را به هم گره‌ زده و تبدیل به زنجیر کند، هرگز سراغ نداشته‌ایم.