یک منبع نزدیک به رئیس‌جمهوری لبنان در گفت‌وگو با خبرگزاری آناتولی ترکیه، احتمال داد کابینه جدید پس از سال نوی میلادی اعلام شود. رئیس‌جمهوری لبنان که  در کاخ بعبدا میزبان دیاب بود در دیدار 2 ساعته با نخست‌وزیر مکلف لبنان آخرین تحولات مربوط به تشکیل کابینه را بررسی کرد. 

گروه بین‌الملل: تحولات دیروز عراق تحت تاثیر اعلام آمادگی رئیس‌جمهوری این کشور برای استعفا بود. برهم صالح اگرچه هنوز استعفا نکرده اما در روزهای گذشته به زادگاه خود بازگشته و «خانه‌نشینی» اختیار کرده است. 

دیروز برخی رسانه‌ها از احتمال بازگشت صالح به کاخ ریاست‌جمهوری عراق خبر دادند اما اگر این اتفاق هم بیفتد، وی باز هم با موضوع معرفی نخست‌وزیر مواجه خواهد بود و اگر کمافی‌السابق بخواهد در مقابل معرفی نامزد معرفی شده از سوی فراکسیون البنا- حال اسعد العیدانی باشد یا نباشد- مقاومت کند، باز هم همه چیز به نقطه آغاز بازخواهد گشت. 

به گزارش «وطن امروز»، رئیس‌جمهوری عراق روز پنجشنبه هفته گذشته در اقدامی که بسیاری از آن به عنوان انتحار سیاسی نام بردند، ضمن مخالفت با نخست‌وزیری اسعد العیدانی- کاندیدای حزب البنا به عنوان فراکسیون اکثریت مجلس- از آمادگی خود برای استعفا سخن گفت و بلافاصله کاخ ریاست‌جمهوری را به سمت سلیمانیه عراق، زادگاه خود، ترک کرد. 

تا عصر دیروز اخبار ضد و نقیضی از بازگشت برهم صالح به سر کار خود از سوی برخی منابع عراقی گزارش شد که با توجه به نبود شواهد میدانی، نمی‌توان درباره آن نظر داد. 

عراقی‌ها در سال‌های پس از صدام برای اولین بار است که به چنین مشکلی برخورده‌اند و خودشان هم نمی‌دانند دقیقا باید کدام مسیر را برای بازگشت اوضاع به حال و هوای طبیعی خود طی کنند. 

اعلام آمادگی صالح برای استعفا اگرچه بیشتر به یک شوی سیاسی شبیه است تا آنکه رنگی از واقعیت داشته باشد اما توانست روند تلاش برای تعیین نخست‌وزیر آتی عراق را فلج کند و نقطه تمرکز تحولات عراق را به هم بزند. 

برهم صالح با اعلام آمادگی برای استعفا تلاش داشت خود را تنها راه خروج از وضعیت فعلی عراق جلوه دهد اما اشتباه محاسباتی وی آنجا بود که تصوری از امکان به جریان افتادن روند قانونی برای برکناری خود نداشت. اولین جرقه این موضوع را معاون دوم رئیس پارلمان عراق زد که همان‌گونه که در شماره دیروز خواندید گفته اگر ظرف 7 روز آینده (در نهایت تا پنجشنبه همین هفته) برهم صالح به سر کار خود بازنگردد، پروژه استعفای وی نهایی تلقی شده و ساختارهای قانونی در نظر گرفته شده برای چنین مواقعی فعال می‌شود. در این بین انتقاد از صالح به خاطر معطل کردن امنیت عراق به بود و نبود خود، در سطح همه احزاب و شخصیت‌های عراقی ادامه دارد. دیروز اما تنها کسی که به دفاع از برهم صالح پرداخت، نچیروان بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق بود که با دفاع از صالح در بیانیه‌ای اعلام کرد، به نظر می‌رسد رئیس‌جمهوری عراق در موضوع انتخاب نخست‌وزیر بر خلاف سازوکارهای قانونی تحت فشار شدیدی قرار دارد.

با این حال نکته عجیب ماجرا این است که برهم صالح اصولا در دعوای فراکسیون‌های پارلمان بر سر انتخاب کاندیدای نخست‌وزیری در جایگاهی نبود که بخواهد دخالت کند یا خود را بازیگر اصلی میدان کند. وی برای تعیین فراکسیون اکثریت مجلس عراق چند نامه به رئیس پارلمان نوشت و بعد که فراکسیون البنا به عنوان فراکسیون اکثریت معرفی شد، در اقدامی عجیب، حاضر نشد نامزد معرفی شده از سوی البنا را به عنوان نخست‌وزیر معرفی کند. این رفتار برهم صالح کاملا برخلاف قانون اساسی عراق و بویژه اصل 74 این قانون است که صراحتا می‌گوید رئیس‌جمهوری «باید» نامزد اکثریت را به عنوان نخست‌وزیر معرفی کند و اختیار چون و چرا در این زمینه ندارد. 

 

* آغاز روند برکناری برهم صالح

در پارلمان عراق هم جریانی برای برکناری برهم صالح از سمت ریاست‌جمهوری فعال شده است که طراحان آن امیدوارند تا سه‌شنبه هفته جاری فعالیت خود را به ثمر بنشانند. در همین ارتباط یک منبع سیاسی دیروز فاش کرد تحرکاتی در پارلمان با هدف برکناری برهم صالح از ریاست‌جمهوری در حال انجام است. این منبع سیاسی در ادامه گفته وزیر دارایی فعلی، فواد حسین، گزینه مورد نظر پارلمان برای ریاست‌جمهوری است.

این منبع پارلمانی می‌گوید احزاب سیاسی پس از طرح اتهام نقض قانون اساسی علیه صالح، تحرکات گسترده‌ای را برای منزوی کردن وی با استناد به ماده 74 قانون اساسی مبنی بر ممنوعیت مخالفت رئیس‌جمهوری با نامزد نخست‌وزیری بزرگ‌ترین فراکسیون آغاز کرده‎اند. بر اساس اظهارات این منبع، در ۲ روز آینده این جنبش فعالیت خود را تشدید کرده و به نتیجه می‌رساند.

بر اساس قانون اساسی عراق، رئیس‌جمهور توسط دوسوم مجلس عراق تعیین می‌شود. از وظایف رئیس‌جمهور تنفیذ نخست‌وزیری بعد از انتخاب مجلس، تصویب معاهده‌ها و قوانینی که توسط مجلس نمایندگان تصویب شده یا برگشت آنها به مجلس جهت تجدیدنظر و همچنین امور قضایی شامل عفو و تخفیف مجازات‌های مجرمان جزایی که توسط نخست‌وزیر پیشنهاد می‌شود، است. نهاد ریاست‌جمهوری عراق متشکل از رئیس‌جمهور و 2 معاون وی است.

 

* کار صالح، حیله و نیرنگ بود

اکثر جناح‌های عراقی در برابر رها کردن امور کشور توسط برهم صالح، موضعی همراه با تعارف داشته‌اند اما برخی دیگر نیز تعارف را کنار گذاشته و موضع جدی‌تری اتخاذ و حتی او را به خیانت به کشور متهم کرده‌اند. در همین ارتباط، قیس خزعلی، دبیرکل جنبش عصائب اهل‌الحق عراق در واکنش به اعلام آمادگی رئیس‌جمهوری این کشور برای استعفا، از فراکسیون‌های سیاسی خواست رئیس‌جمهوری را به اتهام خیانت به قانون اساسی به دادگاه قانون اساسی تحویل دهند.

قیس خزعلی در گفت‌وگویی که شبکه تلویزیونی «العهد» آن را پخش کرد، گفت: رئیس‌جمهور یا باید استعفا کند یا به وظیفه خود بر اساس قانون اساسی عمل کرده و فراکسیون اکثریت را مکلف به تعیین نخست‌وزیر جدید کند. وی گفت: در صورت برقراری امنیت با برگزاری انتخابات در سریع‌ترین زمان ممکن موافق هستیم. دبیرکل جنبش عصائب اهل‌الحق افزود: اظهارات رئیس‌جمهوری درباره آمادگی برای استعفا حیله و فریب است، زیرا کشور با نیت‌ها اداره نمی‌شود و کسانی عامدانه به دنبال بقای کشور بدون وجود دولتی با اختیارات کامل و فرمانده کل نیروهای مسلح هستند. خزعلی با بیان اینکه این وظیفه رئیس‌جمهوری نیست که نظر معترضان را بیان کند، زیرا تظاهرکنندگان او را به این امر مکلف نکرده‌اند، گفت: قانون اساسی عراق نقشه راهی برای مأمور کردن نامزد نخست‌وزیری ترسیم کرده و پارلمان نیز موظف است به او رأی اعتماد بدهد. اینکه رئیس‌جمهوری نامزد فراکسیون اکثریت را برای سمت نخست‌وزیری کشور مامور نکرده، عراق را وارد هرج و مرج کرده و تهدیدی برای اتحاد کشور است.

 

* احتمال برگزاری انتخابات زودهنگام؟

حالا که بحث بودن یا نبودن برهم صالح داغ است، برخی به انتخابات زودهنگام در عراق فکر می‌کنند. این در حالی است که به گفته کارشناسان به دلیل فراهم نبودن زیرساخت‌های لازم، امکان برگزاری انتخابات حداقل تا یک سال آینده منتفی است. 

در همین ارتباط ریاض البدران، عضو شورای کمیساریای عالی انتخابات عراق در گفت‌وگو با خبرگزاری رسمی این کشور (واع)، زیرساخت‌های فنی برای برگزاری انتخابات زودهنگام در سطح شهرستان‌ها و کوچک‌تر از آن را غیرآماده خواند و گفت: حاضر شدن زیرساخت‌های برگزاری انتخابات به زمان نیاز دارد و کمتر از یک سال هم زمان نمی‌برد.

خبرگزاری عراقی به نقل از مقداد الشریفی، کارشناس مسائل انتخابات هم آورده است: کمیساریای جدید انتخابات و قانون جدید که نیازمند یک نهاد ناظر است، قادر نخواهد بود انتخابات زودهنگام برگزار کند. وی افزود: قانون انتخابات به دلیل مشخص نبودن نوع حوزه‌های انتخابیه کامل نیست و درباره تعداد حوزه‌های انتخابیه در استان‌ها متناسب با بزرگی و جمعیت آنها تصمیمی گرفته نشده است. الشریفی با پیش‌بینی اینکه شورای کمیساریای انتخابات تنها بعد از پایان دوره فعلی پارلمان می‌تواند انتخابات زودهنگام را برگزار کند، گفت: انتخابات نیاز به یک نهاد ناظر و مشخص شدن جدول زمانی برای برگزاری دارد، علاوه بر اینکه خلأهایی که در قانون انتخابات وجود دارد، باید رفع شود.

علاء عبد عوده، رئیس کمیساریای انتخابات در استان ذی‌قار عراق هم در گفت‌وگو با خبرگزاری واع تاکید کرد کمیساریای جدید حداقل تا یک سال دیگر قادر به برگزاری انتخابات جدید نیست .

سعد الراوی، نایب‌رئیس شورای کمیساریای انتخابات عراق هم در گفت‌وگو با خبرگزاری عراق تاکید کرد: ترسیم حوزه‌های انتخابیه در قانون جدید نیاز به یک کمیته ویژه و بی‌طرف دارد که همه طرف‌ها را راضی کند. این کمیته برای اینکه تشکیل شود به زمان نیاز دارد، علاوه بر آن وقتی هم برای ترسیم حوزه‌های انتخابیه لازم است، چیزی که خودش دلیل اصلی برگزاری انتخابات زودهنگام بوده است.

وی ادامه داد: ترسیم حوزه‌ها در سطح شهرستان‌ها نیاز به زمان دارد و باید عادلانه توزیع شود تا حقوق همه گروه‌ها مصون بماند و یک کمیته قضایی هم وجود داشته باشد که به هرگونه شکایتی و همچنین تعیین و ترسیم حوزه‌های انتخابیه رسیدگی کند. 

***

افراطی‌گری در آفریقا زاییده لیبرالیسم غربی است

 

رضا حجت‌شمامی*: مسأله رشد افراطی‌گری و تروریسم در آفریقا که باعث نگرانی اروپایی‌ها شده به طور جدی ناشی از سیاست‌های لیبرالیستی اروپا و آمریکا در قبال نظام بین‌الملل است. تاثیراتی که رشد اقتصادی و توسعه صنعتی کشورهای اروپایی بر شرایط اقلیمی و آب‌وهوایی آفریقا گذاشته است بر کارشناسان امر پوشیده نیست. این سیاست‌ها که با اقداماتی مثل معاهده آب‌وهوایی پاریس تلاش شده بود تا حدی کنترل شود، با خروج آمریکا از آن عملاً به محاق رفته است. به همان نسبت که اروپا و آمریکا در اثر این سیاست‌ها به سمت صنعتی شدن حرکت کردند، منابع طبیعی در آفریقا و دیگر مناطقی که آنها در آن مداخله می‌کردند با خطر نابودی مواجه شد و همین امر علاوه بر اینکه بحران مهاجرت از آفریقا به اروپا را پدید آورده، منجر به ضعف اقتصادی دولت‌های مرکزی در کشورهای آفریقایی شده و در پی آن سوءاستفاده گروه‌ها و قبایل افراطی و شبه‌نظامی از این ضعف برای کسب منافع بیشتر شکل می‌گیرد. چه آنکه در موضوع جنگ‌ها در غرب آسیا نیز همین مسأله مشهود است. دخالت یک کشور بیگانه یا فرامنطقه‌ای در امور سرزمینی کشورهای یک منطقه منجر به بروز اختلافات طایفه‌ای و در نتیجه تشدید نظامی‌گری خواهد شد که در پس خود صادرات تسلیحات و تضعیف کشورهای این مناطق را به دنبال دارد.

کارشناس مسائل اروپا*

کاندیداهای احتمالی جانشینی پادشاه عمان

مسأله تعیین جانشین سلطان قابوس، پادشاه عمان به دلیل وخامت شرایط جسمانی او بسیار اهمیت یافته است. کاندیداهای احتمالی برای جانشینی پادشاه عمان باید طبق بند 5 اساسنامه این کشور که در سال ۱۹۹۶ صادر شد، فردی مسلمان، با درایت، خردمند، فرزند مشروع پدر و مادری مسلمان و اصالتا عمانی و نیز از فرزندان ذکور ترکی بن‌سعید بن‌سلطان باشد که از سال ۱۸۷۱ تا ۱۸۸۸ پادشاه عمان بود. عمانی‌ها مدت‌هاست اسامی ۴ نفر از جمله 3 نفر از پسرعموهای سلطان قابوس را به عنوان جانشین وی اعلام کرده‌اند که عبارتند از اسعد بن‌طارق ۶۵ ساله، هیثم بن‌طارق 65 ساله، شهاب بن‌طارق ۶۳ ساله و تیمور بن اسعد بن‌طارق ۳۸ ساله. 

***

فیلیپین اجازه ورود به 2 سناتور آمریکایی را نداد

در9 ماه اول سال ۲۰۱۹ تعداد آمریکایی‌هایی که بدون اخذ ویزا مجوز تردد ۳۰ روزه در فیلیپین را داشتند، تقریبا به ۸۰۰ هزار نفر رسید. این تعداد ۱۳ درصد از کل خارجی‌هایی را تشکیل می‌دهد که در این بازه زمانی به فیلیپین سفر کرده‌اند. به گفته سخنگوی ریاست‌جمهوری فیلیپین، دولت این کشور اخیرا مانع ورود 2 قانونگذار آمریکایی به فیلیپین شده و همچنین قرار است اگر مقامات آمریکا بر سر حبس لیلا دولیما، سناتور فیلیپینی تحریمی را اعمال کنند، قوانین جدیدی را در رابطه با ویزا برای اتباع آمریکایی در نظر بگیرد. الوادور پانلو، سخنگوی ریاست‌جمهوری فیلیپین در کنفرانسی مطبوعاتی گفت:  اگر آنها به مداخله کردن در امور ما به عنوان یک دولت مستقل ادامه دهند، ما بیکار نمی‌نشینیم.

***

ترامپ: تعامل من با رهبران دنیا سخت شده است

رئیس‌جمهور آمریکا در توئیتی به این مساله اذعان کرد که فرآیند استیضاح وی در کنگره دشواری‌هایی را برای تعامل او با رهبران کشورهای خارجی ایجاد کرده است. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در پستی در توئیتر نوشت: «به‌رغم تمام موفقیت‌هایی که کشور ما در طول 3 سال گذشته کسب کرد، زمانی که من مجبور می‌شوم دائما از خودم در برابر دموکرات‌های بیکار و دسیسه قلابی آنها برای استیضاح دفاع کنم، کارم برای تعامل با رهبران کشورهای دیگر و دیگر رهبران خیلی دشوارتر می‌شود. این برای ایالات‌متحده آمریکا بد است!»

***

مجمع عمومی سازمان ملل نقض حقوق‌بشر در میانمار را محکوم کرد

 مجمع عمومی سازمان ملل قطعنامه‌ای را در محکومیت نقض حقوق بشر و سرکوبگری دولت میانمار علیه مسلمانان و دیگر اقلیت‌ها در منطقه «روهینگیا» تصویب کرد. به نوشته روزنامه «گاردین»، این قطعنامه که با ۱۳۴ رای موافق، ۹ رای مخالف و ۲۸ رای ممتنع تصویب شد، از دولت میانمار می‌خواهد هرچه سریع‌تر اقدامات لازم را برای مقابله با نفرت‌پراکنی علیه روهینگیا و دیگر اقلیت‌ها در ایالت‌های «راخین»، «کاچین» و «شان» انجام دهد.

***

ترس رئیس کمیسیون اروپا از برگزیت بی‌توافق

رئیس جدید کمیسیون اتحادیه اروپایی گفت ممکن است اتحادیه اروپایی و بریتانیا به زمان بیشتری برای مذاکره نیاز داشته باشند تا از برگزیت بدون توافق جلوگیری کنند اما نخست‌وزیر بریتانیا هرگونه تمدید زمان برای پس از پایان سال ۲۰۲۰ را رد می‌کند. بر اساس لایحه بوریس جانسون، نخست‌وزیر بریتانیا، لندن در صدد خروج از اتحادیه اروپایی تا اواخر ژانویه و بعد آغاز گفت‌وگوها برای روابط بلندمدتش با این اتحادیه است. طرفین تا ۳۱ دسامبر فرصت دارند روی یک توافق دائم کار کنند و نخست‌وزیر بریتانیا هرگونه تمدید این ضرب‌الاجل را رد کرده است. اگر مذاکره‌کنندگان به توافق نرسند بریتانیا بار دیگر با سناریوی خروج بدون توافق مواجه می‌شود.

***

اوضاع تکان‌دهنده 6 هزار کودک مهاجر در یونان

یک روزنامه انگلیسی خبر داد حدود 6 هزار کودک در اردوگاه مهاجران در جزیره «لسبوس» یونان زندگی می‌کنند که از انواع بیماری‌های مزمن و چادرهای سرد رنج می‌برند. «دیلی‌میل» این موضوع را یک «بحران شرم‌آور» برای کشورهای عضو اتحادیه اروپایی خوانده است. بر اساس این گزارش، سن اکثر این کودکان ۱۲ یا کمتر از ۱۲ سال است و با خانواده‌شان در چادر یا کانتینر زندگی می‌کنند. حدود ۱۱۴۹ کودک هیچ همراهی (خانواده‌ای) ندارند. اردوگاه موریا در لسبوس برای میزبانی از حدود 3 هزار نفر ساخته شد اما در حال حاضر ۱۸۵۰۰ نفر در آن ساکن هستند. سال قبل در این اردوگاه حدود 7 هزار نفر اقامت داشتند.

***

رزمایش کره‌جنوبی در جزایر مورد مناقشه با ژاپن

در حالی که رهبران ژاپن و کره‌جنوبی هفته گذشته برای کاستن از تنش‌ها میان 2 کشور با یکدیگر دیدار کردند اما ارتش کره‌جنوبی روز جمعه در جزایر مورد مناقشه این کشور با ژاپن رزمایش برگزار کرد. خبرگزاری یونهاپ به نقل از منابع نظامی سئول از برگزاری رزمایش ارتش کره‌جنوبی در جزایر مورد اختلاف این کشور با ژاپن در روز جمعه خبر داد. یونهاپ نوشت: این رزمایش درحالی برگزار می‌شود که نشانه‌هایی از تلاش‌ها برای حل‌وفصل اختلافات میان سئول و توکیو در زمینه مسائل تجاری و تاریخی مربوط به جنگ دوم جهانی دیده می‌شود. این خبرگزاری با اشاره به اینکه این رزمایش برای نخستین ‌بار طی 4 ماه گذشته انجام شده است، نوشت: کره‌جنوبی معمولا برای جلوگیری از افزایش تنش‌ها با ژاپن از علنی کردن برگزاری رزمایش در این منطقه که مورد ادعای ارضی توکیو است خودداری می‌کند.