با وجود نصف شدن دوره محرومیت ورزش روسیه از حضور در رویدادهای بین‌المللی در دادگاه عالی ورزش، این کشور حضور در المپیک توکیو و جام‌جهانی ۲۰۲۲ را از دست می‌دهد. دادگاه عالی ورزش(CAS)‌ صبح روز پنجشنبه محرومیت ۴ ساله روسیه از حضور در مسابقات بین‌المللی ورزش را به نصف کاهش داد اما روسیه حتی با این حکم هم المپیک توکیو و جام‌جهانی فوتبال در سال 2022 را از دست خواهد داد. 

سرانجام رسیدیم به روز سرنوشت‌ساز؛ روزی که فوتبال باشگاهی ایران مدت‌ها منتظرش بود. از روزی که جام باشگاه‌های آسیا با جام در جام این قاره ادغام شد و لیگ قهرمانان آسیا جان گرفت، این تورنمنت مهم یک قهرمانی به فوتبال ایران بدهکار است. پیش‌تر در ۳ مرحله مختلف تیم‌های سپاهان، ذوب‌آهن و همین پرسپولیس به فینال این رقابت‌ها رسیده‌اند که در هر ۳ نوبت، دست نمایندگان ایران از رسیدن به جام قهرمانی کوتاه مانده است؛ یک قصه تکراری و ۳ باره که دیگر تحمل چهارمی‌اش سخت است. 

شاید مهم‌ترین دلیل این ناکامی‌های متوالی، قدرت و انسجام تیم‌های باشگاهی شرق آسیا باشد. آنها هم از بازیکنان بسیار مستعد و استاندارد داخلی برخوردار هستند و هم بودجه لازم و کافی را برای خرید خارجی‌های کارآمد در جیب دارند. در فوتبال اما هیچ چیز قابل پیش‌بینی نیست. شاید اگر تیم گل‌محمدی با بازیکنان ۶ ماه قبل خود در مسابقه امروز حاضر بود تعادل در زمین تا حدودی برقرار می‌شد. علیرضا بیرانوند، شجاع خلیل‌زاده، محمد نادری، مهدی ترابی و علی علیپور از بهترین‌های چند سال اخیر پرسپولیس بودند که هر یک به دلایلی از این تیم جدا شدند و خبر بدتر اینکه وحید امیری، احسان پهلوان و عیسی آل‌کثیر هم محروم هستند؛ 8 بازیکن یعنی تقریبا شاکله اصلی یک تیم که باید باشند و نیستند و چاره‌ای نیست جز ساختن با خودی‌ها، همان‌هایی که ثابت کردند اهل کارستان هستند. شاید مهدی عبدی به اندازه علی علیپور و عیسی آل‌کثیر تجربه نداشته باشد اما قدرت جوانی و میل به پیروزی چیزی است که امروز چند برابر همیشه در خون عبدی و باقی قرمزهاست؛ از سیامک نعمتی تا لک و سرلک و کنعانی‌زادگان. 

اولسان هیوندای امروز در حالی مقابل قرمزهای ایران قرار می‌گیرد که برخلاف حریف، در چند هفته اخیر بازی‌های بسیار سخت و فشرده‌ای را پشت سر گذاشته است. این شاید تنها نقطه برتری شاگردان گل‌محمدی باشد. آنها 2 بازی آخرشان در لیگ ایران به دلایل گوناگون لغو شد و حالا با بدنی کاملا ساخته و پرداخته آماده یک نبرد 90 یا 120 دقیقه‌ای پرفشار هستند. امروز می‌تواند تولد دوباره‌ای برای فوتبال باشگاهی ایران در آسیا باشد. پرسپولیس تنها 90 یا 120 دقیقه با صید نخستین جام لیگ قهرمانان آسیا فاصله دارد اما اگر بنا به هر دلیلی دست شاگردان گل‌محمدی از رسیدن به این جام کوتاه ماند، سزاوار نیست آنها را نقد و شماتت کنیم. همین که پرسپولیس با این همه تغییرات و سوءمدیریت بسیار وزارت ورزش توانست از سد غول‌های متمول غرب آسیا بگذرد، خودش کاری بود کارستان. وقتی السد با ژاوی و هزینه‌های سرسام‌آور و النصر سعودی با بازیکن 16 میلیون دلاری نتوانستند به فینال برسند، یعنی شاهکار قرمزها. 

 

* کار نشد ندارد

ما از آذرماه فوتبالی خاطرات خوشی داریم. 8 آذر 1376 یادآور حماسه ملبورن و صعود به جام‌جهانی 1998 است؛ عصر پاییزی که در خاطره ملت ایران جاودانه شد و هنوز هم خاطرات خوب آن روز در ذهن و قلب همه ایرانیان پابرجاست. حالا در 29 آذر پرسپولیس در فینال لیگ قهرمانان آسیا به مصاف تیم قدرتمند اولسان کره‌جنوبی می‌رود. این مرتبه نیز اکثریت قریب به اتفاق ایرانی‌ها منتظر خلق حماسه‌ای دیگر در فوتبال ایران و آسیا هستند. شاید عده‌ای از هواداران ایرانی به خاطر کری‌خوانی‌های رایج با هواداران پرسپولیس، دوست نداشته باشند این تیم موفق شود (این یک موضوع متداول و کاملا حرفه‌ای بین فوتبال‌دوستان در فوتبال جهان است) اما اکثر ایرانی‌ها منتظر قهرمانی پرسپولیس، نماینده ایران در این رقابت بزرگ هستند. 

اولسان کره‌جنوبی از نظر امکانات مالی، ساختاری و حتی مدیریتی فرسنگ‌ها از پرسپولیس جلوتر است اما قوانین فوتبال کاملا متفاوت از این چیزهاست. فرگوسن در کتاب خاطراتش نوشته است: بین بازیکنان مستعد و بازیکنان باانگیزه؛ من دسته دوم را انتخاب می‌کنم. اکنون هم بازیکنان پرسپولیس ضمن مستعد بودن قطعا بیش از بازیکنان حریف برای قهرمانی و پیروزی انگیزه دارند. 

شاید روی کاغذ اولسان کره‌جنوبی را بتوان برنده فینال دانست بویژه اینکه پرسپولیس ۳ بازیکن اصلی خود یعنی وحید امیری، احسان پهلوان و عیسی آل‌کثیر را به دلیل محرومیت در اختیار ندارد اما یادمان باشد نفرات جایگزین آنها انگیزه‌شان چندین برابر است تا توانایی‌ها و استعداد خود را به رخ فوتبال آسیا بکشند. 

لقب تیم اولسان، ببرهای کره‌جنوبی است. حالا پسران سرخپوش ایرانی به دنبال شکار ببرهای کره‌ای خواهند بود. سرمربی 50 ساله کره‌ای‌ها کیم دو هون خاطره خوشی از رویارویی با فوتبال ایران ندارد. او در باخت سنگین و تاریخی 6 - 2 کره مقابل ایران حضور داشت و زننده گل دوم تیم کره به ایران بود اما در پایان مسابقه او غم‌انگیز‌ترین شکست حرفه‌ای را در کارنامه خود دید و بخوبی می‌داند فوتبال ایران چه توانایی‌های ویژه‌ای دارد. 

اولسان کره‌جنوبی ۳ بازیکن خارجی قدرتمند دارد؛ جونیور نگرائو برزیلی و بیورن یانسن نروژی بازیکنان گلزن و خطرناک این تیم هستند و یک بازیکن استرالیایی به نام جیسون دیویدسون هم در این تیم بازی می‌کند. برخی کارشناسان فوتبال ایران معتقد هستند باید پرسپولیس با روش دفاعی برابر اولسان بازی کند تا مسابقه به وقت‌های اضافه و پنالتی کشیده شود اما برخی دیگر عقیده دارند با انجام بازی هوشمندانه و منطقی، پرسپولیس می‌تواند در جریان مسابقه گلزنی هم بکند و پیروز شود. پرسپولیس در صورت پیروزی مقابل اولسان می‌تواند با معجزه فوتبال یک بار دیگر باعث شور و شادی و نشاط اجتماعی در کشور شود؛ یک بار دیگر در یک عصر پاییزی خاطره خوب حماسه ملبورن تکرار شود و کشور غرق در شادی ملی شود و برای ساعاتی هم که شده مشکلاتی نظیر کرونا، گرانی و... را فراموش کند. 

 

* ناکام در کره، موفق در آسیا!

 در ۱۳ دوره‌ای که از عمر برگزاری سوپرلیگ کره می‌گذرد، اولسان هیوندای هرگز رنگ قهرمانی را به خود ندیده و اغلب یا نایب‌‌قهرمان شده یا سوم! بیشترین قهرمانی‌ها و افتخارات فوتبال کره‌جنوبی از آن تیم چونبوک موتورز بوده. البته این تیم در لیگ قهرمانان آسیا در منطقه شرق، عملکرد ضعیفی داشت و در همان مرحله گروهی حذف شد اما در مقابل اولسان اگرچه در سوپرلیگ و گروه قهرمانی لیگ کره، ۴ باخت داشته و سنگین‌ترین شکست آن (۴ بر صفر) مقابل پوهانگ در گروه قهرمانی بوده اما در لیگ قهرمانان آسیا عملکرد قابل قبولی داشته و بدون باخت فینالیست شده است. با همه اینها سران باشگاه اولسان در پایان مسابقه فینال با «کیم دو هون» سرمربی خود قطع همکاری خواهند کرد. 

نکته: در لیگ ۱۲ تیمی کره‌‌جنوبی، اولسان هیوندای با ۵۰ امتیاز صدرنشین شد ولی «قهرمان» نشد، چرا؟ سازمان لیگ فدراسیون کره، بعد از پایان سوپرلیگ یک ‌دوره مسابقه با حضور ۶ تیم اول تحت عنوان «گروه قهرمانی» برگزار می‌کند و ۶ تیم بعد هم برای «گروه سقوط» می‌جنگند. در جدول «گروه قهرمانی»  اولسان در رده سوم قرار گرفته و به این ترتیب در مجموع با سوپرلیگ و گروه قهرمانی، با ۵۷ امتیاز نایب‌قهرمان شده و چونبوک موتورز مثل همیشه و این ‌بار با ۶۰ امتیاز روی سکوی اول قرار گرفت. 

 

* بازی خداحافظی بشار

هافبک ملی‌پوش عراقی پرسپولیس با عقد قرارداد قطعی ۳ ساله به لیگ ستارگان قطر پیوست. بشار رسن، هافبک تیم‌ ملی فوتبال عراق پس از توافق بر سر ماندن در پرسپولیس تا پایان فینال لیگ قهرمانان آسیا، برگه‌ای را از مهدی رسول‌پناه، سرپرست وقت باشگاه و رئیس هیأت‌مدیره پرسپولیس دریافت کرد که بر اساس آن می‌تواند جمع شاگردان یحیی گل‌محمدی را پس از دیدار نهایی این تیم در آسیا ترک کند. رسن نیز طبق این توافق با باشگاه القطر به توافق قطعی رسید و قرارداد ۳ ساله خود را نیز با این باشگاه امضا کرد تا پس از فینال لیگ قهرمانان که در قطر برگزار می‌شود، همانجا بماند و فوتبالش را در این کشور ادامه دهد. هافبک تیم ‌ملی عراق با مبلغ ۳ میلیون و ۲۷۰ هزار دلار برای مدت ۳ فصل به القطر پیوسته است. او در نامه‌ای رسمی به مدیران باشگاه پرسپولیس اعلام کرده است بابت حضور در فصل جاری رقابت‌های لیگ برتر مبلغی را از این باشگاه دریافت نمی‌کند تا همان چند دیداری هم که برای سرخ‌ها بازی کرده است رایگان محسوب شود. 

***

قهرمانی ایران‌مال در فینال جنجالی لیگ کشتی آزاد

تیم متمول ایران‌مال برای چندمین مرتبه با استفاده از چهره‌های مطرح موفق شد به عنوان قهرمانی لیگ برتر کشتی آزاد برسد. به گزارش ایسنا، در جریان فینال رقابت‌های لیگ برتر کشتی آزاد، تیم بازار بزرگ ایران با برتری ۷ - ۳ مقابل تیم استقلال به عنوان قهرمانی رسید. این برتری در حالی به دست آمد که استقلال ۳ مهره اصلی خود یعنی امیرمحمد یزدانی در ۶۵، یونس امامی در ۷۰ و امیر محمدی در ۹۷ کیلوگرم را در اختیار نداشت و همین امر باعث ایجاد جنجال در ابتدای دیدار فینال شد تا جایی که استقلال قصد نداشت به میدان برود. رضا یزدانی، سرمربی تیم استقلال در اعتراض به حواشی به وجود آمده برای تیم استقلال در سالن مسابقه حاضر نشد. وزیر ورزش و جوانان نیز با حضور در سالن نظاره‌گر دیدار فینال بود. 

***

لواندوفسکی بهترین بازیکن جهان شد

گلزن بایرن‌مونیخ با سبقت از کریستیانو رونالدو و لیونل مسی، بهترین بازیکن جهان در سال ۲۰۲۰ لقب گرفت و این جایزه را با سورپرایز رئیس فیفا دریافت کرد. 

مراسم بهترین‌های فوتبال جهان‌(The Best) پنجشنبه‌شب به‌ صورت آنلاین برگزار شد. در این برنامه که رود گولیت، اسطوره فوتبال هلند و باشگاه میلان یکی از مجریان بود، برندگان به ‌صورت آنلاین صحبت می‌کردند. اسامی برندگان عناوین به ‌شرح زیر است.

بهترین دروازه‌بان زن: سارا بوحدی (تیم ملی فرانسه-  المپیک لیون)

بهترین دروازه‌بان مرد: مانوئل نویر (تیم ملی آلمان- بایرن‌مونیخ)

بهترین گل سال (جایزه پوشکاش): سون هیونگ‌مین (تاتنهام به برنلی)

بهترین سرمربی زن: سارینا ویگمن (سرمربی تیم ‌ملی بانوان هلند)

بهترین سرمربی مرد: یورگن کلوپ (سرمربی لیورپول)

جایزه بازی جوانمردانه: ماتیا آگنسه (تیم اوسپدالتی)

این بازیکن جوان در یکی از دیدارهای تیمش، با بازیکن حریف از ناحیه سر برخورد داشت. بر اثر این برخورد بازیکن تیم رقیب هوشیاری خود را از دست داد که آگنسه جان او را نجات داد. 

جایزه هوادار منتخب: ماریوالدو فرانسیسکو داسیلوا 

ماریوالدو برای تماشای دیدارهای خانگی تیمش یعنی اسپورت رسیف برزیل، 60 کیلومتر پیاده‌روی می‌کند. 

تیم منتخب مردان: آلیسون بکر (دروازه‌بان)، الکساندر آرنولد، ویرجیل فن‌دایک، سرخیو راموس، آلفونسو دیویس (مدافعان)، یاشوا کیمیش، کوین دی‌بروینه، تیاگو آلکانتارا (هافبک‌‌ها)، لیونل مسی، روبرت لواندوفسکی و کریستیانو رونالدو (مهاجمان)

بهترین بازیکن زن: لوسی برونز (تیم ملی انگلیس- المپیک لیون/  منچسترسیتی)

بهترین بازیکن مرد: روبرت لواندوفسکی (تیم ملی لهستان- بایرن‌مونیخ)

هنگام اهدای جایزه بهترین بازیکن مرد جهان در سال 2020، برنامه با جیانی اینفانتینو ارتباط برقرار کرد. رئیس فیفا هنگامی که این جایزه را در دست داشت، لواندوفسکی را سورپرایز کرد و وارد اتاق او شد تا شخصا جایزه را به لواندوفسکی اهدا کند.

در اواخر این مراسم، یاد و خاطره ۲ اسطوره فقید فوتبال جهان یعنی دیگو آرماندو مارادونا و پائولو روسی، با پخش آیتمی از بازی‌های آنها و گفت‌وگو با هم‌تیمی‌های پیشین مارادونا و روسی از جمله چیرو فرارا، گرامی داشته شد.

***

سکوت کی‌روش با مطرح کردن نام ایران شکست

آنها شهامت نداشتند

سرمربی سابق تیم‌ ملی فوتبال کلمبیا سکوت خود را بعد از اخراج از این تیم شکست و ضمن اشاره به نام ایران و دوره کاری‌اش در تیم ملی، از مسؤولان فدراسیون کلمبیا به خاطر نداشتن شهامت انتقاد کرد. عمر کاری کارلوس کی‌روش، سرمربی پیشین تیم‌ ملی فوتبال ایران در تیم‌ ملی کلمبیا به ۲ سال نرسید. کی‌روش بعد از اتمام کار در ایران، راهی کلمبیا شد و قرار بود این تیم را تا جام‌جهانی ۲۰۲۲ همراهی کند اما در مرحله مقدماتی این مسابقات، بعد از ۲ باخت سنگین به اروگوئه و اکوادور، از سمت خود برکنار شد. کی‌روش برای نخستین‌بار بعد از جدایی از کلمبیا، سکوت خود را درباره اتفاقات و حواشی پیرامون این تیم شکست و از تیم‌ ملی ایران هم نامی به میان آورد. این مربی پرتغالی در گفت‌وگو با آژانس خبری EFE درگیری و تنش‌هایش با بازیکنان کلمبیا را رد کرد و گفت: همه چیز خارق‌العاده بود. رسانه‌ها گفتند بین ما اختلافات و درگیری‌هایی وجود داشته است. این دروغ بود. بعد از بازی با اکوادور استدلال‌هایی درباره تقابل بازیکنان ایجاد شد. یک بار دیگر به شما می‌گویم جو تیم‌ ملی کلمبیا دوستانه بود. وی ادامه داد: من در باشگاه‌ها و تیم‌های ملی مختلفی کار کرده‌ام؛ از پرتغال گرفته تا ایران. همیشه روابط بسیار خوبی با بازیکنان داشته‌ام و اکنون از طرف بازیکنان کلمبیا این روابط وجود دارد با پیام‌هایی همراه با ابراز علاقه، دوستی و محبت که مرا متاثر می‌کند و وقتی آنها را می‌خوانم احساساتی می‌شوم و گاهی گریه می‌کنم. این را هرگز فراموش نخواهم کرد. این فوتبالیست‌ها همیشه در قلب من خواهند بود. کی‌روش یادآور شد: من با اشتیاق وارد کلمبیا شدم تا به پنجمین دوره مسابقات جام‌جهانی راه یابم. صعود به جام‌جهانی در منطقه آمریکای لاتین یکی از سخت‌ترین رقابت‌های فوتبال جهان است. صعود این نیست که شما چطور شروع می‌کنید، بلکه نحوه اتمام کارتان است. فدراسیون باید تصمیمات را با شجاعت بگیرد. پس از نتایج نامناسب، فدراسیون جرأت رویارویی با توفان‌های پیش ‌رو را نداشت. آنها تصمیمی گرفتند و من باید بپذیرم (برکناری کی‌روش) اما با آن موافق نیستم. واقعیت‌ها نشان می‌دهد این یک تصمیم منطقی نیست. متاسفانه بعد از ۲ نتیجه اخیر مقابل اروگوئه و اکوادور، فدراسیون همان شهامتی را که ابتدا داشت، نشان نداد.

علیرضا هنرمنش: کادر فنی تیم‌ ملی کشتی فرنگی با توجه به پایان مسابقات لیگ برتر در صدد است اردوهای آماده‌سازی ملی‌پوشان برای حضور در رقابت‌های قهرمانی آسیا را از ماه آینده آغاز کند. پرونده رقابت‌های لیگ برتر کشتی فرنگی روز سه‌شنبه ۲۵ آذرماه با قهرمانی تیم بازار بزرگ ایران بسته شد؛ مسابقاتی که در شرایط و محدودیت‌های کرونایی و با رعایت پروتکل‌های بهداشتی به جریان افتاد و در نهایت با تمام کم و کاستی‌های خود به پایان رسید. 

حال با توجه به پایان پیکارهای لیگ برتر، کادر فنی تیم‌ ملی کشتی فرنگی کشورمان نیز در صدد آغاز برنامه‌های مدون خود برای حضور ملی‌پوشان در رقابت‌های قهرمانی آسیا و مسابقات گزینشی المپیک است. 

طبق برنامه اتحادیه جهانی کشتی، مسابقات قهرمانی کشتی آسیا طی روزهای ٢٨ بهمن تا سوم اسفندماه به میزبانی شهر آلماتی قزاقستان برگزار خواهد شد. همچنین پیکارهای گزینشی المپیک نیز طی فروردین و اردیبهشت سال آینده برگزار می‌شود که ملی‌پوشان کشتی فرنگی ایران باید برای کسب ۳ سهمیه باقیمانده تلاش کنند. 

در همین راستا حبیب‌الله اخلاقی، مربی تیم‌ ملی کشتی فرنگی کشورمان درباره برنامه‌های آتی این تیم با توجه به پایان لیگ برتر گفت: با توجه به اهمیت زمان آغاز دور جدید تمرینات تیم‌ ملی برای شرکت در مسابقات قهرمانی آسیا و رقابت‌های گزینشی المپیک، باید برنامه‌های خود را بزودی وارد فاز اجرایی کنیم.  با این وجود می‌توان پیش‌بینی کرد بتوانیم از دی‌ماه اردو داشته باشیم، البته همه چیز در نهایت به شرایط و محدودیت‌های کرونایی بستگی دارد اما به هر حال پیش‌بینی می‌کنیم اردوی ملی‌پوشان برای حضور در پیکارهای قهرمانی آسیا ماه‌های دی و بهمن‌ تشکیل و پیگیری شود. وی در پایان به احتمال برخی تغییرات در برنامه‌های مدون کادر فنی با توجه به شیوع کرونا هم اشاره کرد و گفت: وضعیت موجود و محدودیت‌های کرونایی در ماه‌های اخیر باعث تغییرات فراوانی شده و طبیعتاً تصمیمات کادر فنی و متولیان کشتی را هم بارها تغییر داده است. به عنوان مثال، همین رقابت‌های لیگ کشتی قرار بود بعد از رقابت‌های جهانی برگزار شود اما لغو این مسابقات باعث شد لیگ هم دوباره به جریان بیفتد و در نهایت پرونده این دوره از رقابت‌ها نیز بتازگی بسته شود.

محمدعلی صمدی*: «بزرگ‌ترین راهپیمایی تاریخ ایران با شرکت جمعیتی فراتر از ۳ میلیون نفر دیروز در سراسر کشور برگزار شد. دیروز تهران شاهد بزرگ‌ترین تظاهرات سال‌های اخیر بود. صدها هزار نفر که بعد از برگزاری نماز عید فطر به راهپیمایی طو‌لانی پرداختند، تظاهرات آرام خود را تا پاسی از شب گذشته ادامه دادند. بزرگ‌ترین راهپیمایی از تجریش (شمیران) آغاز شد و در میدان راه‌آهن (جنوبی‌ترین نقطه شهر تهران) پایان یافت. این مسافت حدود ۲۰ کیلومتر طول دارد. 

نکته قابل توجه در تظاهرات دیروز تهران شرکت فعال و گسترده بانوان بود. صدها زن سیاه‌پوش پابه‌پای مردان در این راهپیمایی گام برمی‌داشتند. 

طولانی‌ترین راهپیمایی از قیطریه شمیران تا میدان شوش تهران بود. در راهپیمانی طولانی دیروز تهران، نزدیک به ۲۰۰ هزار نفر مرد و زن شرکت داشتند. یک راهپیمایی هم از شرق تهران از خیابان وثوق به طرف میدان ژاله و یک راهپیمایی بزرگ دیگر از غرب از بیابان‌های کن آغاز شد و تا میدان راه‌آهن ادامه داشت. 

در نخستین ساعات بامداد دیروز ده‌ها هزار نفر برای شرکت در نماز عید فطر در بیابان جنب پل قیطریه گرد آمده بودند و در اطراف محل برگزاری نماز، نوشته‌های بسیاری به چشم می‌خورد و یک عکس بزرگ از آیت‌الله العظمی خمینی نیز در پیشاپیش صف نمازگزاران دیده می‌شد. بعد از اتمام نماز، آقای دکتر باهنر به منبر رفت و سخنرانی مبسوطی پیرامون اوضاع کشور ایراد کرد». 

آنچه خواندید تنها بخشی از گزارش بلندی است که در شماره 15703 روزنامه اطلاعات (14 شهریور 57) منتشر شد. این نخستین بار طی ربع قرن گذشته بود که مطبوعات کشور، اعتراضات مردمی را چنین با تفصیل و آب و تاب پوشش می‌دادند (آن هم روزنامه سناتور عباس مسعودی که ۴ سال قبل، با یک تشر شاه، دق کرد و مرد) و هیچ‌کس شک نداشت این مساله جز با اجازه «ساواک» میسر نیست. اما 15 شهریور ساختار سیاسی به قدری از نتیجه این اجازه به وحشت افتاد که نتیجه‌اش، صدور فرمان حکومت نظامی در تهران و 11 شهر دیگر از روز 17 شهریور بود و خون‌های ریخته شده در 17 شهریور، سد مستحکمی را که 25 سال در برابر خشم عمومی برپا شده بود، در هم شکست و سیلاب انقلاب، تومار شاهنشاهی را از تاریخ کشور در هم پیچید.

 در این مختصر، البته مقصود ما، پاسداشت آن «عید فطر» تاریخ‌ساز نیست بلکه بنا داریم یادی کنیم از امام آن نماز پرشکوه در قیطریه که در حقیقت پرچمدار راهپیمایی بزرگ 13 شهریور بود در قم و تهران، مجتهدی شناخته شده بود و دکترای الهیات و معارف اسلامی از دانشگاه تهران داشت اما در میان جوانان مذهبی ‌انقلابی پایتخت، به عنوان امام جماعت «فعال و پرجوشِ» مسجد «قبا» شناخته می‌شد. اگر چه نام او در گزارش‌های مطبوعاتی روز 13 شهریور برده نشد اما اقامه نماز در آن عید فطر، باعث شد به قدری در میان انقلابیون شناخته شود که در راهپیمایی ۱۶ شهریور از سوی مأموران حکومت بشدت مضروب و روز بعد دستگیر و مدت ۲ ماه را در زندان به سر برد. هیچ کدام از ماموران «ساواک» تصورش را هم نمی‌کردند 150 روز بعد از نماز در قیطریه، هنگامی که امام روح‌الله خمینی، در بهشت زهرای تهران، اعلام می‌کند: «توی دهن این دولت می‌زنم»، روی جایگاه و شانه به شانه چپ ایشان، «محمد مفتح» نشسته باشد. 

آیت‌الله دکتر «محمد مفتح» سال 57 به خیل انقلابیون ملحق نشده بود بلکه 15 سال در کنار دوستان صمیمی‌اش آقایان مطهری، بهشتی، خامنه‌ای، قدوسی، سعیدی، ربانی شیرازی و باهنر، مشغول کشمکش و رویارویی با حکومت پهلوی و جریان غرب‌گرای حاکم بر کشور بود و در این مسیر، تجربه بازداشت و تبعید را نیز داشت. هر چند او از سال 43 برای «ساواک» تنها یک «روحانی ناراحتِ طرفدار خمینی» به شمار می‌رفت اما در دهه 50 خورشیدی، میان نخبگان ناراضی از حکومت، از جایگاهی ویژه برخوردار بود. این شیخ خوش‌سیما و کلام همدانی، علاوه بر اینکه در دانشگاه تهران، صاحب کرسی درس بود، همزمان در حوزه علمیه قم نیز تدریس می‌کرد و یکی از اعضای اصلی «جامعه مدرسین حوزه علمیه قم» بود. در آن سال‌ها، چنین تقارنی نه متعارف بود و نه مورد پسند اما اصرار ایشان به تداوم چنین وضعی باعث شد پس از پیروزی انقلاب اسلامی، وی به عنوان صاحب مکتب «وحدت حوزه و دانشگاه» شناخته شود. او تنها 310 روز پس از پیروزی انقلاب اسلامی، در قید حیات بود اما در همین مدت کوتاه، اعتبار و از همه مهم‌تر، انرژی این روحانی 50 ساله باعث شد، مسؤولیت‌های متنوع و تعیین‌کننده‌ای را عهده‌دار شود: «عضویت در شورای گسترش آموزش عالی کشور، عضویت در هیأت علمی دانشگاه تهران، سرپرستی دانشکده الهیات دانشگاه تهران و فرماندهی کمیته منطقه ۴ تهران». همین حضور موثر و مورد اقبال یک استاد توأمان حوزه و دانشگاه در جامعه نخبگانی و انقلابی کشور، روز‌به‌روز بر درخشش او به عنوان شخصیتی تاثیرگذار در مقدرات کشور می‌افزود و ناگزیر وی را به نقطه توجه نخستین عارضه‌های انحرافی پس از پیروزی انقلاب اسلامی تبدیل می‌کرد. دار‌و‌دسته‌ای که خود را «فرقان» (به معنای جداکننده حق از باطل) می‌نامیدند، پیش از انقلاب هم به دلیل ممانعت شهید مفتح از فعالیت و تبلیغات آنان در مساجد تحت مسؤولیتش، کینه‌ای سخت از او داشتند اما هنگام انتخاب افراد برای ترور، شاید سهل‌الوصول بودن او مزید بر علت شد که نامش در جایگاه سوم فهرست قرار بگیرد. سرانجام روز 27 آذر 58، تیم ترور گروه فرقان، آیت‌الله دکتر محمد مفتح و ۲ پاسدار محافظش را هنگام ورود به دانشکده الهیات به گلوله بست و آرامش ابدی در جوار تربت پاک حضرت فاطمه معصومه سلام‌الله‌علیها پس از تشییعی باشکوه و به‌یادماندنی، اجر سال‌ها دوندگی و تکاپوی مثال‌زدنی علمی و سیاسی وی شد.

*پژوهشگر تاریخ