میثم مهر‌پور: موضوع امنیت غذایی را می‌توان یکی از مهم‌ترین اصول و اولویت‌های اقتصادی جمهوری اسلامی طی 4 دهه گذشته دانست به نحوی که تاکیدات حضرت امام(ره) و رهبر حکیم انقلاب بر تولید کالاهای اساسی، امنیت غذایی و تکیه بر ظرفیت‌های کشاورزی کشور طی دهه‌های گذشته، بر کسی پوشیده نیست. البته در این میان همواره عده‌ای که گاه از مدیران اجرایی دولت‌های مختلف نیز بوده‌اند با اطلاعات سطحی و نگاه بخشی معتقد بودند تولید هر کالایی که امکان واردات آن با قیمت کمتری از هزینه‌های تولید آن کالا در داخل، وجود داشته باشد اشتباه است. این افراد می‌گفتند چه لزومی دارد وقتی می‌توان گندم را با قیمت کمتری نسبت به قیمت تمام‌شده در ایران وارد کرد، در داخل کشور گندم تولید کنیم؟ کسانی که به بهانه کمبود آب طرح نکاشت را مطرح کرده و حتی پا را فراتر گذاشته و صراحتا خودکفایی گندم را مزخرف می‌دانستند! با این حال، تاکید و توجه نهادها و تفکرات انقلابی به حوزه امنیت غذایی طی این سال‌ها، باعث شده اقتصاد ایران هرگز با تهدید یا خطر جدی در این حوزه مواجه نباشد. برای درک بهتر اهمیت امنیت غذایی ذکر نکاتی ضروری است. 

1- بر اساس جدیدترین آمار منتشر شده از سوی سازمان جهانی خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) در رده‌بندی ۱۹۵ کشور جهان که بر اساس آمار سال ۲۰۲۰ تهیه شده است، چین و آمریکا بزرگ‌ترین واردکنندگان محصولات کشاورزی بوده و در مجموع چیزی بیش از 300 میلیارد دلار محصول کشاورزی وارد کرده‌اند. در رده‌بندی بزرگ‌ترین وارد‌کنندگان محصولات کشاورزی کشورهایی مانند آلمان، هلند، انگلیس، ژاپن، فرانسه، ایتالیا، بلژیک و کانادا بعد از چین و آمریکا در رده‌های سوم تا دهم جهان قرار دارند. این در حالی است که ایران با وجود اینکه جزو 20 کشور بزرگ و پرجمعیت دنیا محسوب می‌شود باید متناسب با مساحت و جمعیت خود جزو 20 کشور بزرگ وارد‌کننده محصولات غذایی نیز باشد اما با واردات 8.3 میلیارد دلاری محصولات کشاورزی و غذایی در رتبه ۴۳ رده‌بندی جهانی بزرگ‌ترین واردکنندگان این محصولات قرار دارد، به نحوی که بسیاری از کشورهای کم‌جمعیت جهان مانند لهستان، امارات، سوییس و... در قیاس با ایران وابستگی بیشتری به غذای وارداتی داشته و در رتبه بالاتری از ایران قرار دارند گزاره‌ای که نشان می‌دهد موضوع امنیت غذایی و خودکفایی در حوزه تولید مواد غذایی از اولویت‌های اقتصاد ایران بوده است.

2- اگر چه عده‌ای تلاش دارند بحران غذایی پیش آمده در دنیا را صرفا مربوط یا محدود به موضوع تقابل نظامی میان روسیه و اوکراین - به عنوان بزرگ‌ترین صادرکنندگان گندم به بازار جهانی- کنند اما واقعیت این است که این موضوع در نهایت نقش یک کاتالیزور را برعهده داشته و اصل موضوع فراتر از این ماجراست، به نحوی که ماجرای قحطی و کمبود مواد غذایی در سطح جهان بسیار جدی است. برای مثال به گزاره‌های زیر دقت کنید: 

الف- نشریه اکونومیست در هفته‌های گذشته گزارشی از بحران غذایی در جهان منتشر کرده و در آن به احتمال قحطی و کمبود شدید مواد غذایی در سال جاری اشاره کرده بود. 

ب- بر اساس آمارهای منتشر شده از ابتدای سال 2022 تاکنون قیمت جهانی گندم بیش از 50 درصد افزایش داشته و این روند همچنان ادامه دارد. 

پ- دولت هند ماه گذشته با هدف کنترل رشد افسارگسیخته قیمت گندم در این کشور، صادرات گندم را‌‌‌‌‌‌‌‌ ممنوع کرد. 

ت- بسیاری از کشورهای تولیدکننده گندم در پی کاهش تولید گندم در جهان و وجود ممنوعیت‌هایی در واردات آن در پی جنگ روسیه و اوکراین تصمیم گرفتند هرگونه خرید و فروش گندم به اشخاص حقیقی را ممنوع کنند. 

 حالا سوال این است: کسانی که تا همین چند صباح پیش اصل خودکفایی، بویژه در تولید محصولات استراتژیک مانند گندم را مزخرف می‌دانستند، امروز چه نظری دارند؟ کاش کشورها و دولت‌هایی که امروز با مشکل تامین مواد غذایی خود دست به گریبانند به این آقایان دلار بدهند تا برای‌شان گندم وارد کنند!

* کارشناس و پژوهشگر اقتصاد

باشگاه فنرباغچه که سرمربی سابق تیم بنفیکای پرتغال را به خدمت گرفته است، با نظر این مربی مشتری مهدی طارمی، مهاجم تیم پورتو شده است. مهدی طارمی، مهاجم ایرانی تیم فوتبال پورتو در فصل گذشته عملکرد بسیار خوبی داشت و یکی از عوامل اصلی قهرمانی این تیم در لیگ و جام حذفی پرتغال بود. هر چند طارمی تا سال ۲۰۲۴ با پورتو قرارداد دارد و این باشگاه پرتغالی هم شرایط سختی را برای جدایی پیش پای او گذاشته اما از ترکیه خبر می‌رسد باشگاه فنرباغچه دوباره مشتری این مهاجم شده است. فنرباغچه که تابستان سال گذشته دنبال به خدمت گرفتن طارمی بود و در جذب او ناکام ماند، این بار با هدایت «خورخه ژسوس» سرمربی سابق بنفیکا که از توانایی‌های طارمی بخوبی شناخت دارد، این برنامه را پیگیری می‌کند. طبق اعلام سایت takvim ترکیه، فنرباغچه پیشنهاد انتقال قرضی و یک ساله طارمی را به باشگاه پورتو ارائه کرده است. این رسانه نوشت: «در حالی که فنرباغچه به تلاش‌های خود برای نقل و انتقالات سرعت می‌بخشد، نام مهدی طارمی مهاجم ایرانی به میان آمد. آبی و زردها (لقب فنرباغچه) درهای باشگاه پرتغالی را برای جذب ستاره ایرانی زدند؛ بازیکنی که در ۳۲ بازی ۲۰ گل به ثمر رساند و ۱۳ پاس گل داد و فصل گذشته در پورتو شگفتی‌ساز بود. شنیده‌ها حاکی از آن است که طارمی در لیست خورخه ژسوس قرار دارد و بسیار مایل است به ترکیه بیاید اما تصمیم نهایی را باشگاه پورتو خواهد گرفت». در ادامه این گزارش آمده است: «گفته می‌شود پورتو خواهان خرید اجباری مهاجم ایرانی با ارزش ۲۰ میلیون یورو است. طارمی تا ژوئن ۲۰۲۴ با پورتو قرارداد دارد. نام دیگر مهاجمی که فنرباغچه برای تقویت خط حمله در نظر دارد، اریسون از تیم بوتافوگو است. اریسون ۲۳ ساله با این باشگاه قراردادی 1.5 ساله دارد اما ژسوس او را به مدیران فنرباغچه توصیه کرده است، چون او بازیکنی جوان، آینده‌دار و اقتصادی است».

takvim همچنین به سابقه حضور طارمی در لیگ ترکیه و تیم ریزه‌اسپور در سال ۲۰۱۶ پرداخت و اعلام کرد طارمی آن زمان بدون انجام بازی برای ریزه‌اسپور به ایران بازگشت و از سوی فیفا جریمه و محروم شد. با وجود اینکه رسانه ترکیه‌ای گفته است طارمی تمایل دارد به فنرباغچه برود اما پیش از این علیرضا نیکومنش، مدیر برنامه این مهاجم گفته بود مهدی از حضور در پورتو راضی و خوشحال است و هرگونه تصمیم‌گیری برای مقصد بعدی را به پورتو و مدیران این باشگاه سپرده است: «جاه‌طلبی طارمی نامحدود است اما نخستین و آخرین تصمیم با باشگاه پورتو است. آنها هستند که برنامه‌ریزی می‌کنند، آنها هستند که آنچه را که از بازیکن می‌خواهند می‌گویند و طارمی همیشه و صد درصد به آن احترام خواهد گذاشت».

گروه سیاسی: چهارشنبه هفته گذشته (۱۸ خرداد) قطعنامه پیشنهادی ۳ کشور آلمان، فرانسه و انگلیس به همراه آمریکا درباره برنامه هسته‌ای ایران به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه شد. 

به گزارش «وطن‌امروز»، این قطعنامه که پس از گزارش اخیر «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تهیه و به شورای حکام ارائه شد، با ۳۰ رای مثبت، ۲ رای منفی چین و روسیه و ۳ رای ممتنع لیبی، پاکستان و هند به تصویب رسید. 

با آنکه جریانی در داخل کشور سعی دارد با بزرگ‌نمایی این قطعنامه، ایران را از عاقبت بد ادامه این مسیر از سوی آژانس بترساند و کوتاه آمدن در برابر آمریکا و اروپایی‌ها را تئوریزه کند، حقیقت امر این است که تصویب چنین قطعنامه‌ای از سوی شورای حکام که به پیشنهاد آمریکا و ۳ کشور اروپایی انجام گرفت، نشان از آن دارد که آمریکا در ارتباط با تقابل با ایران در حوزه هسته‌ای به آخر خط رسیده است. آمریکا دیگر از به‌کارگیری شیوه‌های جدید برای مقابله با ایران عاجز است و پیشنهاد قطعنامه اخیر از سوی این کشور نیز بیشتر به این جهت است که ایران را وادار به پذیرش شرایط مد نظر آمریکا در مذاکرات احیای برجام کند. 

در ارتباط با عجز واشنگتن در به کار بستن راه‌های جدید برای مقابله با توسعه هسته‌ای ایران، شبکه خبری «سی‌ان‌ان» در گزارشی خطاب به بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا نوشته است: گزینه‌های آمریکا درباره ایران تمام شده است. 

این رسانه دموکرات آمریکایی در گزارش خود ادعا کرد: «در حالی که گزینه‌های بایدن تمام می‌شود، ایران بیش از هر زمان دیگری به سلاح اتمی نزدیک شده است».

«سی‌ان‌ان» در ادامه گزارش خود نوشت: «تنش‌های ادامه‌دار کهنه بر سر توانمندی‌های هسته‌ای ایران شاید طی هفته جاری به یک نقطه بدون بازگشت رسیده باشد؛ موضوعی که خاورمیانه را وارد موقعیتی ناشناخته و خطرناک می‌کند».

در گزارش مورد اشاره این رسانه آمریکایی آمده است: «تحلیلگران اعتقاد دارند تهران شاید همین حالا مواد مورد نیاز برای تولید یک بمب اتمی را در اختیار داشته باشد».

این رسانه نزدیک به طیف سیاسی بایدن در گزارش خود به اقدامات جبرانی ایران در قبال فشارهای آمریکا و ۳ کشور اروپایی عضو برجام علیه برنامه هسته‌ای ایران و سیاسی‌کاری آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز اشاره کرده است. 

در ادامه گزارش «سی‌ان‌ان» آمده است: سرعت گرفتن برنامه هسته‌ای ایران در بحبوحه تنش‌های فزاینده بین این کشور و آمریکا اتفاق می‌افتد. مذاکرات برجام به دلیل افزایش فشار تهران برای حذف سپاه پاسداران این کشور از فهرست سازمان‌های تروریستی، متوقف شده است. این باور وجود دارد که این موضوع آخرین نقطه بن‌بست در مذاکرات نزدیک به یک سال و نیمه بین ۲ کشور (درباره احیای برجام) باشد. دو طرف (ایران و آمریکا) تاکنون به دلیل فشارهای سیاسی داخلی در کشورهای متبوع خود از تسلیم شدن در زمینه این موضوع خودداری کرده‌اند. 

این رسانه در همین رابطه افزود: ترامپ در آخرین هفته‌های ریاست‌جمهوری خود سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را در فهرست سازمان‌های تروریستی خارجی قرار داد. این تصمیم توسط منتقدان وی «قرص مسموم» خوانده شد و آنها ترامپ را متهم کردند با این کار تلاش کرد از مذاکرات آینده بر سر احیای برجام ممانعت کند. این مذاکرات متوقف شده، پیامدهای خطرناکی برای منطقه دارد. 

«سی‌ان‌ان» در ادامه نوشت: زمانی که ترامپ در سال ۲۰۱۸ از برجام خارج شد، موجی از تحریم‌های خردکننده را علیه اقتصاد ایران به راه انداخت. دولت ایالات متحده در آن زمان در جریان بود که تهران همچنان به این توافق پایبند است اما ترامپ در ضدیت با بسیاری از سیاست‌های دوره اوباما با استناد به ادامه مداخله ایران در خاورمیانه از طریق گروه‌های شبه‌نظامی همسو با تهران، قصد برچیدن این توافق هسته‌ای مهم را داشت. 

رسانه نزدیک به دموکرات‌های آمریکا در گزارش خود آورده است: جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا که از مخالفان سرسخت کارزار موسوم به «فشار حداکثری» ترامپ علیه ایران بود، با روی کار آمدن خود مذاکرات [برجام] را احیا کرد اما سیاست بایدن تاکنون در احیای مجدد توافق شکست خورده است و ایران به طور مداوم تلاش خود را در نقض تعهدات خودش در این توافق افزایش داده است. 

«سی‌ان‌ان» با اشاره به اینکه شیوه تحریم برای مقابله با توسعه هسته‌ای ایران قبلا از سوی ترامپ به کار گرفته شده، نوشت: با توجه به اینکه ایالات متحده قبلا ایران را در دولت ترامپ تحریم کرده است، گزینه‌های بایدن تمام شده است. تحریم‌ها ضربه سنگینی به اقتصاد این کشور وارد کرده است اما آن را نابود نکرده است و احتمالا حساسیت ایران نسبت به مجازات‌های اقتصادی بیشتر از بین رفته است. 

این رسانه آمریکایی در ادامه گزارش خود به ترور کارشناسان و دانشمندان هسته‌ای ایران توسط رژیم صهیونیستی نیز اشاره کرده و نوشته است: اقدامات اسرائیل در ترور مقامات ارشد [ایران] در سال‌های اخیر از جمله یک دانشمند برجسته هسته‌ای نیز در مهار غنی‌سازی اورانیوم ایران ناکام بوده است. 

اما «سی‌ان‌ان» ضمن اعلام اینکه گزینه‌های آمریکا برای ناکام گذاشتن ایران در پیشرفت صنعت هسته‌ای به پایان رسیده، مدعی شده است دولت ایالات متحده جز تحریم‌های تکراری، تنها یک راه دیگر برای مقابله با ایران دارد و آن حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران است. 

«سی‌ان‌ان» در این رابطه نوشت: این امر ممکن است باعث شود ایالات متحده و متحدانش به دنبال یک گزینه نظامی فکر کنند. جنگ علیه ایران ممکن است برنامه هسته‌ای آن را از بین ببرد اما ویرانی غیرقابل توصیفی را در کل منطقه به همراه خواهد داشت، علاوه بر اینکه ایالات متحده را به منطقه‌ای می‌کشاند که سعی کرده از آن جدا شود.

تحریم‌های آمریکا دیگر کارآیی خود را از دست داده و این کشور راه دیگری برای مقابله با پیشرفت هسته‌ای ایران ندارد. «وطن‌امروز» در گزارش‌های پیشین خود (مهر 1400) نوشته بود: زمان اصلا به نفع واشنگتن نمی‌گذرد. نگاهی به مواضع اخیر تیم سیاست خارجی دولت بایدن و همچنین ترافیک دیپلماتیک اخیر در آمریکا و منطقه درباره موضوع هسته‌ای ایران بیانگر آن است که اهرم‌های فشار کاخ سفید کارایی خود را از دست داده و دولت بایدن گزینه بیشتری برای وادار کردن ایران برای تن دادن به توافق ضعیف مطلوب ایالات متحده ندارد. 

در همان زمان جوزپ بورل، مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی در واکنش به اظهارات مقام‌های آمریکایی مبنی بر اینکه همه گزینه‌ها درباره ایران روی میز است، گفت: اتحادیه اروپایی در صورت شکست دیپلماسی حول برجام، درباره «نقشه دوم» (حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران) فکر نمی‌کند. 

بورل گفته بود: زمان بازگشت به میز مذاکره فرارسیده است. من نمی‌خواهم به نقشه دوم فکر کنم، زیرا هیچ نقشه دومی که من می‌توانستم تصور کنم، طرح خوبی نخواهد بود. 

اکونومیست نیز در یکی از گزارش‌های خود با اشاره به ناکامی بایدن در مقابله با پیشرفت صنعت هسته‌ای ایران نوشته بود: بایدن در زمان رقابت‌های انتخاباتی وعده احیای برجام را داد اما در مقام ریاست‌جمهوری، به امید حفظ اهرم قدرت چانه‌زنی، بیشتر تحریم‌های دوره ترامپ را حفظ کرد و در حال حاضر به تعبیر «مارک فیتزپاتریک» عضو موسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک «این ایران است که فشار حداکثری را بر بایدن اعمال می‌کند». 

این رسانه در ادامه گزارش خود آورده بود: از نظر منطقه‌ای نیز ایران قدرتمندتر شده است. در غرب، قدرت بشار اسد تثبیت شد و تهران از دوستان خود در بغداد در برابر داعش دفاع کرد. در جنوب، متحدان حوثی ایران در صنعا، ائتلاف نظامی تحت رهبری عربستان سعودی را مجبور کرده‌اند راهی برای خروج از جنگ پیدا کند. در شرق نیز، در افغانستان، طالبان که احتمالا کمتر از آمریکا دشمن ایران تلقی می‌شود، نیروهای ایالات متحده را به بیرون بدرقه کرده‌ است. 

«وطن‌امروز» پیش‌تر در گزارشی با عنوان زیر و رو کشی واشنگتن، ضمن اشاره به آینده مبهم مذاکرات احیای برجام، نوشته بود: گفتار و رفتار دوگانه دولت آمریکا نشان از این دارد که بایدن برای تأمین اهداف سیاسی خود که مصرف داخلی دارد، سریع‌تر نیازمند توافقی با ایران است که کمترین هزینه را به آمریکا وارد کند. به عبارت بهتر، دولت فعلی آمریکا از ادامه مسیری که ترامپ پی‌ریزی کرد به ستوه آمده اما از طرف دیگر چندان هم بی‌میل نیست برخی ابزارهای تحریمی ترامپ از جمله حضور نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در لیست سازمان‌های تروریستی خارجی را بر سر ایران نگه دارد اما این چیزی نیست که مورد قبول جمهوری اسلامی ایران واقع شود و همین عامل نیز باعث شده کاخ سفید در اتخاذ یکی از این ۲ مسیر، ناتوان باشد و معطل کردن ایران و ۱+۴ را در دستور کار خود قرار دهد. 

دولت بایدن می‌خواهد ایران را به محدودیت‌های استثنایی و سنگین توافق 2015 بازگرداند بدون اینکه بخواهد امتیازی به تهران واگذار کند!

با این وجود، کاخ سفید عملا هیچ گزینه‌ای برای فشار به ایران برای تن دادن به خواسته‌های واشنگتن ندارد، چراکه هر چه وجود داشت دونالد ترامپ ذیل کارزار فشار حداکثری آن را خرج کرد و فاجعه‌بارتر برای تیم سیاست خارجی بایدن این است که قمار ترامپ با اهرم در دست آمریکا نه ‌تنها نتایج مطلوب و عملی به بار نیاورد و شکست خورد، بلکه تاب‌آوری تهران را افزایش داد و ایران را در مسیر بازدارندگی هسته‌ای و تکمیل یک برنامه غنی‌سازی «گسترده‌تر و پیشرفته‌تر» قرار داد. 

برای کاخ سفید که رویای جلوگیری از توسعه صنعت هسته‌ای ایران را در سر می‌پروراند، گزینه و راهی جز ترساندن ایران باقی نمانده و تصویب قطعنامه اخیر در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را نیز در همین راستا می‌توان تحلیل کرد. 

دولت جو بایدن نه ‌تنها هیچ اراده‌ای برای پذیرش تعهدات خود که لازمه حصول توافق نهایی است از خود نشان نداده، بلکه در این بازه زمانی اقدام به وضع یا تمدید برخی تحریم‌ها درباره صنایع نظامی و فروش نفت ایران کرده است. 

دولت بایدن همچنین در دنباله‌روی آشکار از دونالد ترامپ، به ایجاد برخی مزاحمت‌ها برای شهروندان ایرانی در ورود و خروج به این کشور مبادرت کرده است. افزون بر این موارد، نزدیک بودن موعد انتخابات کنگره آمریکا و جو سنگین داخلی که جمهوری‌خواهان و حتی برخی دموکرات‌ها در مخالفت با برجام به راه انداخته‌اند هم مزید بر علت شده تا بایدن و تیمش درباره برجام محافظه‌کارانه‌تر رفتار کنند. 

پیش از این «وطن‌امروز» اول خرداد سال جاری خبر داده بود: «وبگاه آمریکایی «دیپلمات» گزارش کرد مقام‌های فعلی و سابق اروپا ابراز نگرانی کرده‌اند دولت «جو بایدن» رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا به دلیل یک موضوع کاملا نمادین، اجازه دهد احیای برجام با شکست مواجه شود. «لورا روزن» خبرنگار آمریکایی این وبگاه گزارش کرد یک دیپلمات اروپایی که در مذاکرات وین برای احیای برجام مشارکت دارد، در حالی که خواست نامش فاش نشود، گفت: «هر روز که بدون دستیابی به توافق می‌گذرد، خطر از دست دادن همه چیز به طرز چشمگیری افزایش می‌یابد». این دیپلمات اروپایی با اشاره به ایالات متحده و ایران گفت: «تا جایی که من می‌بینم، ۲ طرف در مسیرهای متفاوتی گام برمی‌دارند و فاصله کم نمی‌شود».

«کلسی داونپورت» مدیر سیاست عدم اشاعه در انجمن کنترل تسلیحات نیز به وبگاه دیپلمات گفت سریع‌ترین و مؤثرترین راه برای بازگرداندن برنامه هسته‌ای ایران به جایگاه قبلی، بازگشت متقابل ایران و آمریکا به پایبندی کامل به تعهدات برجامی قبل از آنکه دیر شود، است. وی در این باره گفت: «بهترین گزینه ممکن، بازگرداندن برنامه هسته‌ای ایران به عقب و راه‌اندازی هر چه سریع‌تر نظارت سرزده (از تأسیسات هسته‌ای ایران) است و تنها راه انجام این کار، احیای توافق هسته‌ای ایران است. عدم اقدام دولت بایدن این پنجره حیاتی برای عقب راندن برنامه هسته‌ای ایران را به ‌خطر می‌اندازد».

بر اساس گزارش وبگاه دیپلمات، مقام‌های فعلی و سابق اروپایی نگرانی زیادی دارند که دولت بایدن به خاطر مساله خارج کردن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از لیست سازمان‌های تروریستی، اجازه شکست مذاکرات برجامی در وین را بدهد».

اگرچه با توجه به قدرت نظامی ایران که اتفاقا خود آمریکایی‌ها هم به آن اذعان دارند، گزینه حمله نظامی به تاسیسات هسته‌ای ایران نیز به دور از دسترس واشنگتن است. 

دی‌ماه سال گذشته کنت مک‌کنزی، رئیس وقت سازمان تروریستی ستاد فرماندهی مرکزی ارتش آمریکا در گفت‌وگو با نشریه آمریکایی نیویورکر بار دیگر به بهانه یادآوری حمله موشکی ایران به پایگاه عین‌الاسد آمریکا اظهار کرد برنامه موشکی ایران به تهدیدی فوری‌تر از برنامه هسته‌ای‌اش بدل شده است. وی در ادامه تصریح کرد: موشک‌های ایرانی در پایگاه عین‌الاسد «تقریبا هر جا را که خواستند زدند». 

مک‌کنزی گفت: آنها اکنون می‌توانند به هر جا در خاورمیانه ضربه بزنند. آنها می‌توانند حملات‌شان را با دقت و در حجم بالا انجام دهند. 

به گفته فرمانده سنتکام، ایران به سطحی از توانایی‌ها دست یافته است که شکست دادنش دشوار است. وی در این رابطه عنوان کرد: توانایی‌های راهبردی ایران هم‌اکنون عظیم است. آنها در این زمینه سرتر هستند. 

مک‌کنزی گفت: ایران از لحاظ نظامی به سطح سرآمد رسیده؛ آنها در میدان [نبرد] به سرآمدی رسیده‌اند، یعنی مرحله‌ای که می‌توانند [توان دیگران] را از کار بیندازند. 

وی در رابطه با درگیری احتمالی با ایران گفت: اگر آنها ناگهانی حمله کنند، جنگی خونین رخ می‌دهد. ما بشدت آسیب می‌بینیم. مک‌کنزی همچنین مدعی شد احتمالا آمریکا پیروز این نبرد خواهد بود اما این جنگ یک سال به طول خواهد انجامید. 

مک‌کنزی همزمان با آغاز دور قبل گفت‌وگوها میان ایران و 1+4 نیز در موضعی نسبتا مشابه اظهار داشته بود: «ایران نشان داده موشک‌هایش می‌توانند با دقت به هدف خود برسند». 

او گفت این موشک‌ها در حملات به پایگاه‌های آمریکا در منطقه در ۱۰ متری هدف فرود ‌آمده‌اند. وی افزود: یکی از کارهایی که ایرانیان در ۳ تا ۵ سال گذشته انجام داده‌اند، ساخت برنامه پلتفرمی برای موشک‌های بالستیک توانمند بوده است.  

اذعان رئیس سازمان تروریستی ستاد فرماندهی مرکزی ارتش آمریکا (سنتکام) به تعیین‌کنندگی قدرت موشکی ایران در معادلات احتمالی جنگی در منطقه در حالی است که وی پیش از این نیز اذعان کرده بود قدرت پهپادی جمهوری اسلامی باعث پایان برتری هوایی آمریکا شده است. مک‌کنزی اردیبهشت‌ سال جاری ضمن اذعان به قدرت هواپیماهای بدون سرنشین ایران گفت: استفاده گسترده ایران از پهپادها در اندازه‌های کوچک و متوسط به‌ منظور شناسایی و حمله، باعث شده است ما برای نخستین‌بار از زمان جنگ کره، بدون برتری هوایی کامل عملیات کنیم. وی با هشدار درباره قدرت پهپادی ایران، توضیح داد: «تا زمانی که نتوانیم یک توان شبکه‌ای برای شناسایی و شکست دادن سامانه‌های هوایی بدون سرنشین ایجاد و [در منطقه] مستقر کنیم، برتری با مهاجم خواهد بود».

علاوه بر آمریکایی‌ها، مقامات رژیم صهیونیستی نیز به قدرت نظامی و تعیین‌کننده ایران در منطقه واقفند. 

دی‌ماه سال گذشته شبکه 12 تلویزیون اسرائیل به‌ نقل از «ایهود اولمرت» نوشت: این ادعا که ما قادر به تهاجم به ایران هستیم یک لاف بیجاست. نخست‌وزیر اسبق رژیم صهیونیستی گفت: چنین رفتارها و لاف‌هایی بیش از آنکه نشانگر قدرت باشد، بیانگر ضعف ما است. 

اولمرت ابراز کرد: شرایط توافق هسته‌ای سابق از وضعیت فعلی که در آن هستیم بسیار بهتر است، این صرفا نظر شخصی من نیست، بلکه بسیاری از اعضای عالی‌رتبه سابق مؤسسه نظامی اسرائیل هم همین نظر را دارند. 

وی افزود: پس بهتر است بنشینیم و منتظر دستیابی قدرت‌های بزرگ به توافق هسته‌ای جدیدی با ایران باشیم؛ توافقی که بتواند پاسخگوی خواست‌های اسرائیل باشد. 

اولمرت پیش از این هم در یک سخنرانی، هدف لفاظی مقامات این رژیم علیه ایران را فاش کرده و گفته بود تمام آمادگی‌ها و اقداماتی که اسرائیل مدعی است برای حمله به ایران انجام می‌دهد با هدف ترساندن آمریکایی‌ها به جای ایجاد قابلیت‌هایی برای آسیب رساندن به برنامه هسته‌ای تهران است. مقام سابق رژیم صهیونیستی گفت اسرائیل هرگز به تاسیسات هسته‌ای ایران حمله نخواهد کرد و وی از 10 سال پیش به این نتیجه رسیده که تخصیص بودجه و آماده‌سازی ارتش برای حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران، تنها هدر دادن میلیاردها دلار است. 

لحاظ کردن گزینه نظامی در رویارویی تل‌آویو با برنامه هسته‌ای ایران نیز اگرچه در رسانه‌های غربی بازتاب داشته اما در میدان عمل آنقدر فاقد کارایی است که بشود دلایل متعددی برای نفی آن برشمرد. 

به فرض، تل‌آویو بتواند از سد موانع عملیات نظامی بگذرد و تاسیسات ایران را هدف قرار دهد اما این اقدام شروع گرفتار آمدن اسرائیل در یک بحران بی‌پایان است. 

عملیات نظامی رژیم صهیونیستی به فرض موفقیت نمی‌تواند برنامه هسته‌ای ایران را از کار بیندازد و چیزی که تل‌آویو را مثل واشنگتن از این انتحار باز می‌دارد، پیامدهای چنین اقدامی است.

اسدالله خسروی: درس ایثار، شهامت، شجاعت و از خود‌گذشتی بار دیگر مشق شد؛ این بار در لرستان، شهرستان سلسله، منطقه لکستان؛ جایی که  جوان 34 ساله کشاورزی برای نجات جان پیرمرد و پیرزن روستایی همسایه که در میان شعله‌های آتش محاصره شده بودند، جان‌نثاری کرد. به گزارش، «وطن‌امروز» محمد حاجری، جوان لک‌زبان الشتری که برای نجات جان پیرمرد و پیرزن از شعله‌های آتش جان خود را نثار کرد، شامگاه چهارشنبه هفته گذشته ساعت یک بامداد همراه پدرش در یکی از روستاهای شهرستان سلسله مشغول آبیاری بود که در همین حین متوجه زبانه کشیدن آتش از یکی از خانه‌های روستا می‌شود؛ خانه‌ای که ساکنانش پیرمرد و پیرزنی ناتوان بودند. 

این جوان غیور لکستانی وقتی متوجه آتش‌سوزی می‌شود به ‌سرعت خود را برای نجات جان پیرمرد و پیرزن همسایه به آنجا می‌رساند. محمد که با مشاهده زبانه‌های بلند آتش نمی‌خواهد دیگر همسایه‌ها وارد آتش شوند خود به نبرد آتش می‌رود اما متاسفانه زبانه‌های آتش به سیم‌های برق سرایت کرده و محمد که در تلاش برای خاموش کردن و نجات انسان‌های گرفتار است، پس از نجات محاصره‌شدگان در آتش، خود در میان آتش و جریان بی‌رحم برق گرفتار شده و جانش را در یک فداکاری کم‌مانند، فدا می‌کند. پیکر پاک این جوان شجاع روز شنبه بر روی دستان مردم قدرشناس تشییع و در آرامستان رباط نمکی به خاک سپرده شد. 

مرادی حسن‌زاده یکی از اقوام مرحوم محمد حاجری در گفت‌وگو با «وطن‌امروز» گفت: محمد جوانی ‌باتقوا، ولایی و علمدار و سقای هیات زنجیرزنی بود؛ او ایثار و گذشت را در مکتب علمدار کربلا آموخته بود. علاوه بر این، محمد فردی با اخلاق و با سخاوت بود. 

خانواده وی از سهم آب کشاورزی بیشتری در روستا برخوردارند اما محمد بخشی از آن سهم را به دیگر کشاورزان می‌داد و می‌گفت درست است که ما از سهمیه‌ای بیشتری برخورداریم اما این آب باید به همه برسد. این مرثیه‌سرای شاخص اهل‌بیت در منطقه لک زبان می‌گوید: همه اهل روستا این روزها سیاه‌پوش کوچ محمد هستند چون به همه کمک می‌کرد، خوشرو و مهربان و با خدا بود و در آخر، دفتر زندگی‌اش نیز پس از 34 سال عمر با جانثاری و شهامت بسته شد. 

 

* جان‌نثاری برای نجات جان 

حجت‌الاسلام پرویز صالحی، امام جمعه سابق سلسله و دبیر فعلی ستاد اقامه نماز این شهرستان در گفت‌وگو با «وطن‌امروز» در این باره گفت: کار محمد حاجری، جوان ازخودگذشته‌ای که با جان‌نثاری خود جان 2 نفر از همنوعانش را نجات داد، بیانگر وجود روحیه ایثار و شهامت در بین جوانان است. دیروز علی لندی و امروز محمد حاجری؛ جوانان و نوجوانانی که درس ازخودگذشتگی را مشق کرده‌اند.

وی با بیان اینکه قدر جوانان اهل ایثار را که با ایثارگری می‌خواهند دیگران در آرامش و آسایش باشند باید دانست و پاس داشت، افزود: چنین اقدامی که فردی از جان خود می‌گذرد تا جان همنوعان را نجات دهد به نوعی ایثارگری و شهادت‌طلبی است. هر چند شهادت درجات خود را دارد اما این ازخودگذشتگی نیز مصداق شهادت است که مسؤولان باید به این مهم توجه ویژه کنند. 

مسؤول بازسازی عتبات شهرستان سلسله اظهار داشت: محمد حاجری با جان‌نثاری خود درس ازخودگذشتگی را به جوانان داد. این جوانمردی نشانگر روحیه ایثار و ازخودگذشتگی در جامعه است که همچنان پابرجاست و قطعا نسل جوان این اشخاص را الگوی خود قرار می‌دهند. 

 

* تداوم روحیه ایثار‌گری با پاسداشت نام ایثارگران

دکتر شریف خسروی، جامعه‌شناس و فرماندار سابق سلسله نیز درباره شهامت جوان الشتری و از‌جان‌گذشتگی او برای نجات ۲ نفر از همسایه‌هایش که در میان آتش گرفتار بودند، با بیان اینکه مقوله ایثار و ازخودگذشتگی در جای جای ایران اسلامی شاخصی است که مورد توجه بوده و هست، گفت: در لرستان و غرب کشور به دلیل پیوستگی و در کنار هم بودن در مراسم‌های شادی، عزا، کار و... شاید این گونه اقدامات نمود بیشتری دارد، به طور مثال شهرستان سلسله با آنکه در منطقه مرزی قرار ندارد اما جوانان منطقه دوشادوش رزمندگان اسلام در جنگ تحمیلی در جبهه حق علیه باطل حضور داشتند و متناسب با میزان جمعیتی که دارند شهدای زیادی را نثار انقلاب کردند. 

وی اضافه کرد: اقدام شجاعانه جوانی که اخیرا در روستای «پرسک علیا» از توابع شهرستان سلسله جان خود را برای نجات جان دیگران نثار کرد، نشان از وجود فرهنگ همنوع‌دوستی و ایثارگری دارد. بنابراین نام و یاد کسی را که با ازخودگذشتگی، دیگران را بر خود ترجیح می‌دهد و با بذل جانش، درس شهامت و شجاعت می‌دهد، باید پاس داشت و به دلیل روحیه سلحشوری عنوان شهید باید به او اعطا شود. 

وی در پایان اضافه کرد: لذا توقع این است با توجه به اینکه چنین منطقه‌ای ریشه در دلاوری و سلحشوری دارد، بنیاد شهید برای پاسداشت مقوله ازخودگذشتگی و ایثار در این منطقه و فداکاری محمد حاجری، ایشان را شهید تلقی کند تا روحیه ایثارگری همچنان در بین جوانان این خطه تقویت شود. 

بنا بر این گزارش، نماینده ولی‌فقیه در استان لرستان نیز با حضور در منزل پدر این جوان فداکار از خانواده آن مرحوم دلجویی کرد.

 

گروه اقتصادی: قیمت بنزین در ایالات متحده که یکی از کلیدی‌ترین عوامل افزایش تورم در این کشور به شمار می‌رود، روز شنبه به رکورد تاریخی 5 دلار در هر گالن رسید. بسیاری از جناح‌های راست آمریکا افزایش قیمت‌ها را به گردن سیاست‌های غلط جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا می‌اندازند. برخی دیگر نیز حمله روسیه به اوکراین را عامل تورم می‌دانند و از طرف دیگر دموکرات‌ها شرکت‌های نفتی را به افزایش قیمت متهم می‌کنند. بر اساس آمارهای دولتی، در واقع آغاز افزایش قیمت‌ها از آوریل 2020 بود؛ زمانی که شوک ناشی از همه‌گیری ویروس کرونا باعث شد بنزین به کمتر از 1.80 دلار در هر گالن برسد. قیمت سوخت در مه ‌2021 به 3 دلار رسید و در مارس امسال از 4 دلار گذشت. بر اساس گزارش انجمن خودروی آمریکا، روز شنبه میانگین قیمت یک گالن بنزین در سراسر آمریکا به کمی بالاتر از 5 دلار رسید که یک رکورد تاریخی به حساب می‌آید. میانگین قیمت بنزین در این کشور نسبت به سال گذشته بیش از 60 درصد افزایش یافته است. قیمت بنزین که بر اساس منطقه متفاوت است، در ایالت کالیفرنیا به 6.43 دلار، در نوادا به 5.64 دلار، در آلاسکا و ایلینوی به 5.56 دلار و در واشنگتن نیز به 5.54  دلار افزایش یافته است. قیمت بنزین در ایالات متحده طی 8 هفته گذشته به طور مداوم در حال افزایش بوده و رکورد شکسته است. با افزایش تقاضا در بازارهای جهانی و نگرانی از ناکافی بودن تولید، قیمت نفت خام برنت و نفت خام غرب تگزاس به بالای 120 دلار در هر بشکه رسیده است. افزایش قیمت انرژی نقش مهمی در ادامه روند افزایش تورم دارد که باز هم در ماه مه تسریع شده و در حال ‌حاضر با سریع‌ترین سرعت از دسامبر 1981 بالا می‌رود. جدیدترین شاخص قیمت مصرف‌کننده در آمریکا که در روز جمعه منتشر شد، نشان می‌دهد قیمت‌ها یک درصد نسبت‌به ماه قبل و 8.6 درصد نسبت‌ به همین زمان در سال گذشته افزایش‌ یافته است. 

 

* متهم ردیف اول افزایش قیمت‌ها

تهاجم روسیه به اوکراین و تحریم‌های ناشی از آن توسط ایالات متحده و متحدانش را می‌توان اصلی‌ترین دلیل افزایش قیمت انرژی در آمریکا نام برد. اگرچه ایالات متحده بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت جهان است اما به گفته وزارت انرژی آمریکا ظرفیت این کشور برای تبدیل نفت به بنزین از پایان سال 2019 به میزان 900 هزار بشکه در روز کاهش یافته است. از طرفی با پایان همه‌گیری کرونا و بازگشت اقتصاد به روز‌های پیش از همه‌گیری، تقاضا برای انرژی افزایش یافته و همین امر باعث افزایش قیمت‌ها شده است. تحلیلگران می‌گویند هیچ راه‌‌حل سریعی برای این افزایش قیمت وجود ندارد، زیرا جای خالی انرژی روسیه را نمی‌توان یک‌شبه پر کرد. 

در واقع اغلب پیشنهاداتی که به دولت بایدن برای افزایش تولید بنزین و کنترل قیمت بنزین داده می‌شود، ماه‌ها یا سال‌ها طول می‌کشد تا منجر به تولید بنزین بیشتر در پمپ‌های ایالات‌متحده شود. پایان ماه مارس بود که بایدن از بهره‌برداری دیگری از ذخایر استراتژیک نفت خبر داد. میانگین قیمت هر گالن بنزین از آن زمان تاکنون 77 سنت افزایش یافته است که به گفته تحلیلگران تا حدودی به دلیل کاهش عرضه از سمت پالایشگاه‌هاست. برخی پالایشگاه‌ها در طول همه‌گیری کرونا، زمانی که تقاضا کاهش یافت، تعطیل شدند. در حالی که انتظار می‌رود تعداد کمی در سال آینده ظرفیت خود را افزایش دهند، برخی دیگر تمایلی به سرمایه‌گذاری ندارند، زیرا حرکت به سمت خودروهای الکتریکی تقاضا برای سوخت‌های فسیلی را کاهش می‌دهد. قیمت‌های بالای انرژی بیشترین ضربه را به خانواده‌های کم‌درآمد وارد می‌کند. بر اساس تخمین‌های موجود، 20 درصد خانواده‌هایی که کمترین درآمد را دارند، امسال 38 درصد درآمد خود را صرف انرژی از جمله بنزین می‌کنند که این رقم در سال 2020، 27 درصد بود. 

 

* قیمت بنزین در هلند هم رکورد زد!

قیمت بنزین در هلند نیز به بیشترین حد خود رسید و داده‌ها نشان می‌دهد هزینه هر لیتر بنزین در پمپ بنزین‌ها تا 2.55 یورو افزایش یافته است. 

بر اساس داده‌های گروه مصرف‌کننده هلندی یونایتدکانسیومر، قیمت‌ها در پمپ بنزین‌های هلند به دلیل افزایش قیمت نفت به بالاترین حد خود رسیده است. داده‌ها نشان می‌دهد که در حال حاضر قیمت خرده‌فروشی یک لیتر بنزین 2.50  یورو است که در پمپ بنزین به 2.505 یورو در هر لیتر می‌رسد. قیمت بنزین در مقایسه با قیمت ثبت شده در ۱۰ مارس 0.2 سنت در هر لیتر افزایش داشت. قیمت گازوئیل نیز افزایش یافته و به طور متوسط به 2.22 یورو در هر لیتر رسیده است. افزایش قیمت سوخت به افزایش قیمت نفت نسبت داده شده است به طوری که قیمت نفت برنت در روز جمعه به ۱۲۲ دلار در هر بشکه رسید. به گفته کارشناسان، تصمیم اتحادیه اروپایی برای توقف واردات نفت روسیه تا پایان سال ۲۰۲۲ تأثیر قابل توجهی بر میزان پرداخت رانندگان هلندی در پمپ بنزین‌ها خواهد داشت. تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند قیمت بنزین در ماه‌های آینده بیشتر افزایش خواهد یافت. 

 بر اساس داده‌های آمار هلند، افزایش قیمت نفت، گاز و برق، شرکت‌ها و مصرف‌کنندگان را در سراسر اروپا تحت تاثیر قرار داده است. تورم در این کشور همچنان بالاست که ناشی از افزایش قیمت انرژی و مواد غذایی است. 

 

* دنیا آماده قیمت‌های بالاتر برای نفت شود

با توجه به تورم بالا در سراسر دنیا و شدت گرفتن بحران انرژی به ‌خاطر جنگ اوکراین و عدم توانایی اوپک برای افزایش تولید، دنیا باید آماده افزایش بیشتر قیمت نفت باشد. جیمی دیمون، مدیر‌عامل بانک سرمایه‌گذاری «جی‌ پی مورگان» عقیده دارد قیمت نفت در ادامه سال جاری میلادی به 175 دلار در هر بشکه می‌رسد. جرمی ویر، رئیس گروه تجارت کالای ترافیگورا هم قیمت نفت را رو به بالا پیش‌بینی کرد. 

بانک سرمایه‌گذاری «گلدمن ساچز» متوسط قیمت نفت در سه‌ماهه سوم سال جاری میلادی را 140 دلار در هر بشکه تخمین می‌زند. قیمت نفت در حال حاضر به بیش ‌از 120 دلار در هر بشکه رسیده‌ است. بحران انرژی که با کاهش عرضه گاز طبیعی روسیه به اروپا پس ‌از جنگ اوکراین آغاز شد و بعد به کل دنیا گسترش یافت، هنوز هم ادامه دارد و احتمال می‌رود با توجه به تورم بالا در سراسر دنیا روزبه‌روز بدتر شود. 

اتحادیه اروپایی بتازگی واردات نفت دریایی از روسیه را تحریم و این کشور را مجبور به صادرات نفتش به خریداران دوردست‌تر مانند هند و چین کرده‌ است. این ۲ کشور چشم خود را به روی حمله روسیه به اوکراین بسته و محموله‌های ارزان‌قیمت نفت این کشور را دریافت می‌کنند. اما با توجه به افزایش صادرات روسیه به این کشورها، توانایی و تمایل پالایشگاه‌های آسیا برای ادامه‌ قبول نفت روسیه زیر سوال رفته ‌است. 

چالش بزرگ بعدی احتمال توقف بیمه کشتی‌های حامل نفت روسیه در اتحادیه اروپایی و انگلیس است که عملا روسیه را از بازارهای اصلی نفتکش دور می‌کند، بنابراین تخمین‌ زده می‌شود تولید نفت روسیه 20 درصد نسبت ‌به قبل از جنگ اوکراین کاهش یابد که برابر با 2 میلیون بشکه در روز است. 

آژانس بین‌المللی انرژی کاهش 3 میلیون بشکه‌ای تولید نفت روسیه را پیش‌بینی می‌کند که برابر با تقریبا کل تولید کویت است. جایگزین کردن این نفت چندان آسان نیست. دولت‌های غربی همین حالا هم به ذخایر استراتژیک خود روی ‌آورده و یک میلیون بشکه از آنها را آزاد کرده‌اند اما این اقدام تنها از شدت افزایش قیمت نفت کم کرده و آن را پایین نیاورده ‌است. 

گروه سیاسی: تحولات هسته‌ای ایران همچنان تحت تاثیر قطعنامه ضد ایرانی شورای حکام آژانس و اقدام متقابل ایران در توقف فعالیت دوربین‌های فراپادمانی آژانس قرار دارد و مقامات کشورمان همچنان در حال واکنش به اقدام غیرحرفه‌ای آژانس هستند. به گزارش «وطن‌امروز»، در همین رابطه حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل متحد شنبه‌شب (۲۱ خرداد) درباره برخی تحولات هسته‌ای و مذاکرات متوقف‌شده وین، تلفنی به بحث و تبادل نظر پرداختند. آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد در این گفت‌وگوی تلفنی بر اهمیت ادامه مذاکرات وین تاکید کرد و دیپلماسی را بهترین مسیر حل اختلافات بین جمهوری اسلامی ایران و برخی دیگر از طرف‌های مذاکرات برجام خواند. دبیرکل سازمان ملل همچنین در این گفت‌وگو قطعنامه اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره ایران را صرفا دارای محتوای توصیه‌ای خواند و بر اهمیت تداوم مذاکرات تأکید کرد. امیرعبداللهیان نیز در این گفت‌وگوی تلفنی درباره مذاکرات رفع تحریم‌ها، اقدام آمریکا و ۳ کشور اروپایی در ارائه قطعنامه به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را رفتاری شتابزده و سیاسی خواند. وزیر امور خارجه کشورمان با اشاره به مذاکرات هسته‌ای تاکید کرد: ایران در برابر رفتار مبتنی بر منطق طرف مقابل در چارچوب منطقی، ابتکارات و ایده‌هایش را ارائه داده و به آن عمل کرده است. رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در این گفت‌وگوی تلفنی همچنین با ابراز حمایت از تداوم آتش‌بس در یمن، بر ضرورت رفع کامل محاصره انسانی تاکید کرد و آن را بستر مناسبی برای آغاز گفت‌وگوهای بیشتر گروه‌های یمنی برشمرد. امیرعبداللهیان همچنین در بخش دیگر گفت‌وگوی خود با اشاره به مکالمه روز جمعه خود با فیصل المقداد همتای سوری، تداوم تجاوزات رژیم صهیونیستی به خاک سوریه و حمله نظامی به فرودگاه غیرنظامی دمشق را نقض فاحش اصول منشور ملل متحد خواند و افزود: شرایط منطقه ثابت کرده که آتش‌افروزی رژیم صهیونیستی علیه امنیت و ثبات منطقه به خودش برخواهد گشت. 

گفتنی است رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز شنبه پس از توقف تعهدات فراپادمانی کشورمان در پی تصویب قطعنامه ضدایرانی در شورای حکام، با دستپاچگی و ابراز نگرانی خواستار حضور هر چه سریع‌تر در تهران و رایزنی با مقامات کشورمان شد. مدیرکل آژنس هر بار پس از کاهش تعهدات هسته‌ای خود را به تهران دعوت می‌کند تا روزنه‌ای برای فعالیت‌های آژانس که فراتر از پادمان و در قالب پروتکل الحاقی است باقی بگذارد. تحلیلگران بین‌المللی و حتی طرف روس و چینی بشدت از اقدام آژانس و بانیان قطعنامه علیه ایران- آمریکا و 3 کشور اروپایی در برجام- انتقاد کرده‌ و اظهار داشتند این اقدامات خارج از منطق دیپلماسی می‌تواند اندک امیدها برای احیای برجام را هم از بین ببرد. حضور امیرعبداللهیان در مجلس و جلسه با اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس از دیگر اقدامات رئیس دستگاه دیپلماسی بود. وزیر امور خارجه پس از حضور در نشست کمیسیون امنیت ملی مجلس در جمع خبرنگاران گفت: طرف مقابل هرگاه زیاده‌خواهی کرده باشد، از ابزارها و اقتدار کشور استفاده کرده‌ایم تا طرف مقابل بداند منافع و آسایش ملت ایران برای ما مهم است. وی افزود: امیدواریم در مجموعه اقداماتی که برای بازگرداندن همه طرف‌ها به توافق هسته‌ای موسوم به برجام انجام می‌شود، اقتدار کشور، مطالبات و انتظارات مردم و نحوه پیگیری آنها حفظ شود. 

 

* توضیحات امیرعبداللهیان در مجلس

همچنین سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در توضیح جلسه روز گذشته کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی با حضور وزیر امور خارجه گفت: این جلسه با حضور حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه برگزار شد که گزارشی از روند مذاکرات و تاثیر قطعنامه ضدایرانی شورای حکام بر مذاکرات ارائه کرد. محمود عباس‌زاده مشکینی توضیح داد: مذاکرات مسیر خاص خود را دارد اما قطعنامه شورای حکام هم بر آن تاثیرگذار خواهد بود. از آنجا که جمهوری اسلامی ایران با جدیت و حسن نیت وارد گفت‌و‌گو با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شد، انتظار صدور قطعنامه خلاف توافقات ایران و آژانس را نداشتیم. هرچند این قطعنامه محتوای محکم و خاصی ندارد و به نظر یک توصیه است که برای ما حائز اهمیت نیست. وی اضافه کرد: شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با صدور این قطعنامه دنبال ژست اقتدار و همگرایی با غربی‌ها و آمریکا بود به همین دلیل قطعنامه مصوب از هیچ جایگاه قانونی و بین‌المللی برخوردار نیست. 

 

* هراس بنت از پیشرفت هسته‌ای ایران

«نفتالی بنت» نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی مدعی است ایران «به طور خطرناکی» در حال تکمیل برنامه تسلیحات هسته‌ای خود است و در صورتی که غرب در برابر ایران نایستد، تهران دست خود را روی بمب اتم می‌گذارد. وی که با نشریه تلگراف مصاحبه می‌کرد، از کشورهای غربی و انگلیس خواست فشارها علیه ایران همچنان حفظ شود. بنت در این مصاحبه گفت: «ایران در حال غنی‌سازی اورانیوم با نرخ بی‌سابقه‌ای بوده و به طور خطرناکی به دستیابی به تسلیحات هسته‌ای نزدیک شده‌ است». «نفتالی بنت» در ادامه این مصاحبه گفت جهان باید با ایران به دلیل برنامه تسلیحات هسته‌ایش مقابله کند. وی گفت: «بدون فشار از سوی غرب، رژیم اسلامی در ایران بسیار زود می‌تواند دستان خود را روی بمب هسته‌ای قرار دهد». نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی اضافه کرد: «جهان باید موضع قاطعانه‌ اتخاذ کرده و به رژیم اسلامی در ایران بگوید کنار گذاشتن هسته‌ای، لغو تحریم‌ها را به همراه خواهد داشت. تا زمانی که برنامه هسته‌ای ایران را متوقف نکنیم، متوقف نخواهد شد». 

***

گروه اقتصادی: رئیس و نمایندگان مجلس شورای اسلامی اوایل خرداد سال جاری با رهبر حکیم انقلاب اسلامی دیدار کردند. در این دیدار معظم‌له ضمن بر‌شمردن نقاط قوت و ضعف مجلس سیزدهم، رهنمودهایی را برای ادامه مسیر قوه مقننه در ۲سال آینده بیان کردند. 

ایشان در بخشی از بیانات‌شان به موضوع دیوان محاسبات اشاره و اظهار کردند: «یک مسأله‌ دیگری که مورد توجه بنده است، مسأله‌ دیوان محاسبات است که خب! بحمدالله در این سال‌های اخیر دیوان محاسبات چابک، فعال و خوب شده؛ یعنی این گزارش‌های تفریغ بودجه در موعد خودش خیلی زود و خوب [انجام می‌شود]، این چیز بسیار خوبی است که اخیرا به بررسی شرکت‌های دولتی هم پرداخته‌اند؛ این باید ادامه پیدا کند. حالا برخی شرکت‌های دولتی مورد توجه و بررسی دیوان محاسبات است، اگر این به همه‌ شرکت‌های دولتی تعمیم پیدا کند- البته من حالا یک فکری است که دارم می‌گویم، روی آن [باید] بررسی شود- و اگر بتوانید این کار را بکنید، به نظر من این یکی از امتیازات بزرگ مجلس شما خواهد بود». 

روز گذشته محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی در جلسه‌ای با مهرداد بذرپاش، رئیس کل دیوان محاسبات کشور، اظهار خرسندی رهبر معظم انقلاب از این دستگاه نظارتی را نعمتی بزرگ برای دیوان محاسبات دانست و شکر این نعمت را استمرار و تکمیل نقاط قوت انجام گرفته دانست. رئیس مجلس یازدهم ارائه زودهنگام گزارش‌های تفریغ بودجه و حسابرسی برخی شرکت‌های دولتی و توجه به هوشمندسازی فرآیندهای رسیدگی را از نقاط قوت دوره جدید مدیریتی این نهاد برشمرد و اظهار امیدواری کرد این روند تحولی در آینده نیز استمرار داشته باشد. قالیباف همچنین با اشاره به تاکید رهبر فرزانه انقلاب پیرامون حسابرسی شرکت‌های دولتی، خواستار اهتمام جدی‌تر دیوان محاسبات در این مقوله پراهمیت شد. مهرداد بذرپاش، رئیس کل دیوان محاسبات کشور نیز در این دیدار ضمن قدردانی از حمایت‌ها و پشتیبانی‌های ریاست محترم مجلس و نمایندگان محترم مجلس یازدهم از فعالیت‌های دیوان محاسبات، مسؤولیت این نهاد نظارتی پس از تمجید بزرگوارانه رهبر معظم انقلاب را بیش از گذشته دانست. گفتنی است طی روزهای آینده و با حضور رئیس مجلس شورای اسلامی، از گزارش تحقق اهداف برنامه ششم توسعه کشور در دیوان محاسبات رونمایی خواهد شد. 

 

* عصر جدید محاسبات

با برگزاری انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی در دوم اسفند 98 و تشکیل مجلس انقلابی، همزمان با تغییر ریل سیاست‌گذاری در قوه مقننه، دیوان محاسبات کشور هم دستخوش تغییرات گسترده‌ای شد به طوری که پس از انتخاب مهرداد بذرپاش به ریاست دیوان محاسبات کشور از ابتدای مرداد سال 99، شاهد تغییرات محسوس و موثری در فرآیند و روند فعالیت اصلی‌ترین بازوی نظارتی مجلس شورای اسلامی بودیم. 

تمام فعالیت‌های دیوان محاسبات طی سال‌های گذشته صرفا معطوف به گزارش‌های تفریغ بودجه آن هم با یک فاصله بیش از یک ساله که عملا هیچ آورده‌ای هم برای اقتصاد کشور نداشت‏، بود اما از مرداد 99 ضمن اصلاح سازوکار انتشار تفریغ بودجه و تبدیل نظارت پسینی سابق به نظارت پیشگیرانه و پیشینی، اعتباربخشی به گزارش تفریغ بودجه به عنوان الگویی برای بودجه‌ریزی سال بعد و چراغ راهی برای سیاست‌گذاری حال دولت شد. مصداق این گزاره را می‌توان گزارش‌های ۲ ماهه تفریغ بودجه از سال 1400 دانست که نقش بسزایی در اصلاح رویه‌های تصمیم‌‌گیری دولتمردان داشته است. در کنار تحولی که در زمینه تفریغ بودجه طی این مدت رقم خورده است، دیوان محاسبات حوزه ‌کاری خود را تسری داده و برای نخستین ‌بار به مسائلی ورود کرده که آنچنان که باید و شاید دیوان در آن فعال نبوده است. نقطه اشتراک این فعالیت‌ها هم آن بوده که جزو دغدغه‌های مردم است. تشکیل نهضت کاهش قیمت تمام شده، ورود به انحرافات صندوق توسعه ملی، برگزاری جلسه پیگیری مطالبات بانک‌ها و موضوع ابربدهکاران، پیگیری خلع ید مالک هفت‌تپه، ایجاد مرکز ارتباط مردمی و گزارش‌های کارشناسی و ممتد در رابطه با مسائلی مانند آلودگی هوا، واکسن‌ کرونا، پیگیری دلایل ترخیص نشدن کالاهای اساسی و فاضلاب خوزستان بخشی از عملکرد دیوان محاسبات در ۲ سال اخیر آن هم با شعار «دیوان فناورانه مردم‌پایه» بوده است.

گروه اقتصادی: همزمان با تشدید نوسانات ارزی در بازار، دیروز رئیس کل بانک مرکزی در میرداماد میزبان صرافان ارزی بود تا هماهنگی‌های لازم برای اجرای سیاست‌های جدید ارزی را با فعالان بازار ارز انجام دهد. 

در پی تشدید نوسانات ارزی که عمدتا ناشی از خبرهای سیاسی و حواشی مربوط به مذاکرات هسته‌ای است، در روزهای گذشته نرخ ارز در بازار آزاد افزایش یافت. 

فعالان بازار علت اصلی نوسانات اخیر ارزی را جو روانی می‌دانند و می‌گویند عرضه ارز مناسب است اما بانک مرکزی نباید اجازه دهد اختلاف دلار نیمایی و آزاد افزایش یابد. 

 

* نرخ دلار بازار آزاد در کانال 32 هزار تومان

قیمت فروش دلار دیروز در صرافی‌های بانکی با ۲۴۴ تومان افزایش نسبت به روز گذشته ۲۷ هزار و ۴۴ تومان اعلام شد. همچنین دلار در بازار آزاد در محدود 33 هزار و 200 تومان داد و ستد شد. قیمت خرید هر دلار توسط صرافی‌های بانکی نیز دیروز ۲۶ هزار و ۷۷۵ تومان و نرخ خرید هر یورو ۲۸ هزار و ۱۸۸ تومان اعلام شد. 

علاوه بر این، بهای خرید دلار در بازار متشکل ارزی ۲۶هزار و ۲۷۶ تومان و نرخ فروش آن ۲۶ هزار و ۵۱۴ تومان بود. 

این در حالی است که نرخ خرید یورو در این بازار ۲۷ هزار و ۶۳۹ تومان و نرخ فروش آن ۲۷ هزار و ۸۹۰ تومان اعلام شد. 

 

* اقداماتی برای مهار نوسانات ارزی در حال انجام است

رئیس کل بانک مرکزی ضمن تشریح جزئیات برنامه‌های ارزی بانک مرکزی گفت: در جلسه با صرافان مقرر شد در زمینه اسکناس، میزان عرضه ارز را بیشتر کنیم و مقررات مربوط به تقاضای بازار در حوزه اسکناس را هم تسهیل کنیم. در بازار اسکناس هم صادرکنندگان عرضه خواهند کرد و علاوه بر آن بانک مرکزی به عنوان بازارساز در بازار حضور دارد. 

علی صالح‌آبادی تأکید کرد: هیچ موقع در تاریخ بانک مرکزی این میزان از اسکناس را که الان در بانک داریم، نداشتیم. به هر نحوی که بازار تقاضای واقعی داشته باشد، آمادگی پوشش آن را داریم. 

وی با اشاره به جلسه با صرافی‌ها گفت: با صرافی‌ها توافقات خوبی انجام دادیم تا در زمینه اسکناس هم میزان عرضه‌ها را افزایش دهیم؛ مقررات مربوط به تقاضای بازار در حوزه اسکناس را در روزهای آینده تسهیل خواهیم کرد که این موضوع در بازار اثرگذار خواهد بود. حجم معاملات بالا خواهد رفت و می‌تواند نیاز واقعی بازار را به صورت کامل پوشش دهد. 

صالح‌آبادی تأکید کرد: علاوه بر این بانک مرکزی در سایر حوزه‌ها که مرتبط با بازار ارز است و در این بازار اثرگذار بوده، حضور جدی و فعال دارد و مطمئنا با توجه به وضعیت خوبی که در حوزه درآمدهای ارزی کشور چه به لحاظ حواله و چه اسکناس داریم، می‌توانیم تعادل خوبی را در بازار ایجاد کنیم. 

رئیس کل بانک مرکزی در ادامه با بیان اینکه یکی از مهم‌ترین بازارهای ما بازار حواله ارزی در کشور است که حجم معامله قابل توجهی را به خود اختصاص می‌دهد، اظهار داشت: از ابتدای امسال تا 20 خرداد 8 میلیارد و 100 میلیون دلار در بازار حواله معامله داشتیم که صادرکنندگان نفتی و غیرنفتی در این بازار عرضه داشتند و تمام‌ تقاضاها را پوشش دادند. 

وی با تاکید بر اینکه در مدت مشابه سال گذشته این میزان 4.6 میلیارد دلار بوده است که رشد قابل ملاحظه‌ای داشتیم، ادامه داد: روزانه 200 تا 300 میلیون دلار در بازار حواله معامله می‌شود که عرضه بیشتر از تقاضاست. 

رئیس کل بانک مرکزی تصریح کرد: این موضوع را دنبال می‌کنیم که بانک مرکزی تنها خریدار ارز دولت نباشد و بانک‌های دولتی هم بتوانند ارز بفروشند و بانک مرکزی هم‌ بتواند فروشنده ارز باشد و ریال را از بازار جمع کنیم. 

رئیس کل بانک مرکزی درباره پوشش تقاضاهای واردات عنوان کرد: خوشبختانه بالا رفتن قیمت ‌نفت، پتروشیمی‌ و محصولات فولادی‌ در بازار جهانی و همچنین رشد صادرات غیرنفتی، حجم عرضه ما را در بازار حواله بیشتر کرده و در پوشش تقاضای واردات هیچ مشکلی نداریم. از سویی هم صادرکنندگان و هم بانک مرکزی و بانک‌ها عرضه ارز دارند، بنابراین ما می‌توانیم تقاضاها را به صورت کامل پوشش دهیم. به این معنا که صادرکنندگان نسبت به عرضه ارز خود اقدام می‌کنند و بانک مرکزی نیز به عنوان بازارساز وجود دارد.

فرزانه دانایی: ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه در طول دوران مقابله با جبهه غرب، بارها به‌طور تلویحی خود را با پتر کبیر، یکی از معروف‌ترین تزارهای روسیه مقایسه کرده بود. این بار اما در جشن سیصد‌و‌پنجاهمین سالگرد تولد پتر کبیر که در مسکو برگزار می‌شد، پوتین به صورت رسمی در مقابل رسانه‌های جمعی خود را با او مقایسه کرد و گفت ایده‌هایش برای روسیه و عزت و اقتدار این کشور تا حد زیادی با پتر کبیر شباهت دارد. کشورهای غربی اما با شنیدن این صحبت‌ها بیش از پیش راجع به اهداف و ایده‌های پوتین برای گسترش نفوذ کشورش در کشورهای همسایه‌اش نگران شدند، زیرا پتر کبیر، یکی از تزارهای روس بود که حامی نظریه گسترش سرزمینی روسیه بود و در عین حال روسیه را از یک کشور قدرتمند به یک ابرقدرت در حوزه تکنولوژی‌های نظامی و گسترش علم تبدیل کرد. 

به نظر می‌رسد با این صحبت‌ها کشورهای غربی، بویژه آمریکا در حال تدوین سیاست‌های جدید در مقابل کرملین هستند، زیرا ماجرای حمله به اوکراین حالا با این صحبت‌ها برای آنها جدی‌تر و چالش‌برانگیز‌تر شده است. پتر کبیر، تزار روسیه در ۳ قرن پیش، مانیفست کشورگشایی برای روسیه را تدوین کرد و سیاست خود را مبنی بر افزایش قلمرو روسیه ثبت کرد. او در عین حال عقیده داشت روسیه تا زمانی که در عرصه فناوری به پای اروپا نرسد، هرگز یک امپراتوری قدرتمند نخواهد شد. به همین دلیل کارشناسان فنی خارجی را استخدام کرد تا چگونگی ساخت کشتی‌های بهتر و بنای استحکامات نیرومندتر را به روس‌ها بیاموزند. برخی رسانه‌های غربی سیاست‌های پوتین در چند سال گذشته مبنی بر ساخت تجهیزات و جنگ‌افزارهای نوین را سیاستی شبیه همان سیاست‌های تاریخی دانسته‌اند. 

کشورهای اروپایی، بویژه اروپای شرقی، نسبت به سخنرانی تازه پوتین بشدت واکنش نشان داده‎اند. این رسانه‌ها بیان کرده‌اند پوتین خود را با پتر کبیر مقایسه کرده است و کشورگشایی و اشغالگری او را «بازپس‎گیری» اراضی توصیف کرده است. سخنان او به قدری حساسیت‌برانگیز بوده است که نگاه‌ها را به سمت جدی کردن حداکثری سیاست‌های کوتاه‎مدت برای مقابله با او معطوف کرده است. کشورهای اروپای شرقی مانند اوکراین یا استونی، نسبت به انگیزه‌های پوتین در تدوین روابط خود با کشورهای همسایه‌اش ابراز نگرانی کرده‌اند. سوئد و فنلاند نیز در همین باره نگرانی‌های خاص خود را دارند، زیرا در سخنرانی ولادیمیر پوتین مستقیما به کشورهای حوزه اسکاندیناوی اشاره شد. پوتین با اشاره به جنگ‌های شمالی پتر کبیر که در واقع جنگ با سوئد بود، گفته است: «ممکن است فکر کنید پتر کبیر به جنگ سوئد رفت تا سرزمین آنها را اشغال کند اما او هیچ چیز نگرفت، بلکه سرزمین‌ها را پس گرفت». آنطور که واشنگتن‌پست گزارش داده، پوتین در ادامه با پوزخند گفته است: «به نظر می‌رسد بازپس‌گیری و تقویت روسیه بر عهده ما گذاشته شده است». رسانه‌های غربی بر این عقیده‌اند کنایه پوتین به وضعیت فعلی اوکراین و همچنین تهدیدهایش علیه سوئد و فنلاند اشاره دارد. جنجال رسانه‌ای پیرامون صحبت‌های پوتین اما در حالی است که معمولا در وضعیت‌های خاص در سیاست هر کشوری، رهبران نیم‌نگاهی نیز به حوادث تاریخی دارند و سعی می‌کنند شرایط را با مثال آوردن از تاریخ برای مردم‌شان توضیح و شرح دهند. مثال‌های تاریخی البته می‌تواند کنایه‌های خاصی به دشمنان نیز داشته باشد. این روایت اما طرف غربی را به این نتیجه رسانده که شاید رئیس‌جمهور روسیه به دنبال این است که پس از مدتی دوباره به سمت استراتژی اشغال تمام اوکراین برود؛ اتفاقی که به نظر می‌رسد اگر پتر کبیر در حال حاضر در روسیه حضور داشت و حکومت می‌کرد، همان را انجام می‌داد. 

این صحبت‌ها با این حال روی دیگری نیز دارد و آن نشان‌دهنده تقلای چند وقت اخیر روسیه برای هشدار دادن درباره زیاده‌خواهی غربی‌هاست. پوتین در واقع با این مثال به طرف غربی هشدار داد اگر بخواهید همچنان بر سیاست گسترش ناتو و تهدید مرزهای روسیه تاکید داشته باشید و از سوی دیگر تلاش کنید روسیه را از لحاظ اقتصادی در انزوا و تحریم اقتصادی قرار دهید و باز هم توقع داشته باشید که روسیه به دنبال بازگشت به دوران پرشکوه خود در تاریخ نرود، توقع نابجایی دارید. 

البته رسانه‌های غربی نیز در همین راستا تلاش کردند مساله تاریخی دیگری را برای پوتین مثال بزنند و آن زمان جنگ در مرزهای شمالی در زمان پتر کبیر بود. آنها با اشاره به پیروزی‌های او در جنگ علیه کشورهای حوزه بالتیک، در عین حال خاطرنشان کردند در همان زمان روسیه به مدت ۲۱ سال مشغول جنگ با شمالی‌ها یعنی سوئدی‌ها بود. دقیقا همان استراتژی‌ای که گمان می‌رود این روزها آمریکا در حال اجرایی کردن در جنگ اوکراین است؛ جنگی طولانی که قوای نظامی و اقتصادی روسیه را تحلیل برده و این کشور را برای مدتی طولانی در صحنه بین‌المللی با انزوا رو به رو سازد.