سازمان اطلاعات سپاه گیلان در اطلاعیه‌ای از شناسایی و بازداشت عوامل هتک حرمت به یک بانوی محجبه در پارک ملت شهر رشت خبر داد. در این اطلاعیه آمده ‌است: در پی هتک حرمت و ضرب‌و‌جرح یک بانوی محجبه در پارک ملت شهر رشت سربازان گمنام امام زمان(عج) در سازمان اطلاعات سپاه استان، 3 نفر از عوامل غیربومی و بومی این اتفاق ناخوشایند را شناسایی و دستگیر کردند.

محمد سلحشور: ایران در 10روز گذشته روزهای ملتهبی را از سر گذراند؛ التهابی که برخاسته از خشم، ابهام و تهییج در واکنش به حادثه‌ای تلخ بود. موج همدردی و اعتراض عمومی بازتاب یکسان و همشکلی در محیط بیرونی نداشت و طیف گسترده‌ای از واکنش‌ها را در برگرفت؛ موجی که در یک سوی آن سوال و مطالبه‌گری و در سوی دیگرش اردوکشی خیابانی و آشوب را می‌توان تماشا ‌کرد. با همه این اوصاف، این پرسش که «جامعه ایران از چه کسانی تاثیر می‌گیرد؟» با توجه به حوادث هفته اخیر به شکل جدی‌تری در فضای سیاسی و رسانه‌ای کشور مطرح شد. 

این پرسش را از چند جهت می‌توان واجد اهمیت دانست:

1- تحلیل صحیح حوادث هفته‌های اخیر نیازمند شناخت دقیق فضای ایجاد شده است. به عبارت دیگر فهم اینکه منبع ادراک مردم نسبت به حادثه مرگ مرحومه مهسا امینی چه بوده و این منبع چه روایتی از این حادثه ارائه کرده است، پیش‌شرط فهم واکنش‌های گروه‌ها و طبقات مختلف به این حادثه است. 

2- فهم اینکه چه گروه‌های مرجعی در جامعه شکل گرفته‌اند، گستره تاثیرگذاری‌شان در چه حد است و در نهایت چه زبان و منطقی را در روایتگری خود اتخاذ می‌کنند تصویر ما از واکنش بیرونی را تکمیل می‌کند. 

 

* بی‌مرجعی و بدمرجعی

حداقل در نگاه اولیه آنچه در هفته‌های اخیر مشهود بود قرار گرفتن جامعه در موقعیت بی‌مرجعی و لاجرم گرفتار شدن در دامان بدمرجعی بود. به بیان ساده‌تر جامعه ایران در سال‌های گذشته به دلایل عدیده بسیاری از مراجع سنتی خود را از دست داده است؛ مراجع سیاسی و اجتماعی‌ای که هم موقعیت کنونی را برای مردم تحلیل می‌کردند و هم شرایط ایده‌آل ‌را تصویر، مراجعی که نقش واسطه‌گری در نزاع‌های سیاسی و اجتماعی را نیز به عهده داشتند. البته این مراجع لزوما مصلح نبودند و در بسیاری از مواقع خود پایه‌گذار نزاع‌های سیاسی و اجتماعی می‌شدند. با این حال توانایی بسیج‌کنندگی آنها باعث می‌شد جامعه عمدتا به ثبات نسبی برسد. با این حال تجربیات تلخ جامعه ایران در سال‌های اخیر و به موازاتش وجود یک میل خارجی برای بی‌اعتبار کردن مراجع سیاسی، جامعه را به نقطه‌ای رساند که عمده چهره‌ها، گروه‌ها و جریانات واجد نفوذ در جامعه ضعیف شوند. در این فضا اما به موازات بی‌مرجعی جامعه با گسترده شدن دایره نفوذ شبکه‌های اجتماعی و تسخیر حوزه عمومی، چهره‌های مشهور به یکباره در جایگاه مراجع جدید اجتماعی و سیاسی ظهور می‌کردند تا این بار در کشاکش بی‌مرجعی، جامعه با بحران بدمرجعی روبه‌رو شود؛ مراجعی که صرفا نان شهرت خود را در حوزه‌های غیرتخصصی می‌خوردند و در این مسیر تبدیل به نیرویی تعیین‌کننده در شکل دادن به ادراک عمومی جامعه می‌شدند. البته بخشی از مراجع سیاسی کلاسیک نیز که دوره مرجعیت خود را رو به افول می‌دیدند عامدانه از این گذار حمایت می‌کردند. نقل قول مشهور سعید حجاریان مبنی بر اینکه اصلاحات باید حرفش را از زبان سلبریتی‌ها بزند و در کنار آن تجربه‌هایی همچون انتخابات ریاست‌جمهوری سال96 نسل جدیدی از مراجع اجتماعی را رونمایی کرد. هرچند در این نوشتار به دنبال آن نیستیم که بدمرجعی فعلی را به مرجعیت سلبریتی‌ها تقلیل بدهیم اما می‌توان آنها را نمونه کاملی از این مثال به حساب آورد؛ مرجعیتی برآمده از شهرت، فاقد چشم‌‌انداز و تحلیل و در نهایت منفعت‌طلب که در عمده موضع‌گیری‌هایش پیش و بیش از همه تاثیر موضع اتخاذ شده بر شهرت و منفعت خود را لحاظ می‌کند. 

 

* تراژدی در جهان کمدین‌ها

حادثه تلخ مرگ مهسا امینی و ابهام عمومی روزهای نخست درباره علت مرگ وی بار دیگر فضایی را به وجود آورد تا مراجع جدید جلودار تبیین این حادثه و آتش‌‌بیار معرکه برای درگیری خیابانی شوند. در این فضا جامعه عمده اطلاعات و ادراک خود را از منبعی دریافت می‌کرد که یا صلاحیتی در این عرصه نداشت یا کاملا تحت تاثیر ایده و نقشه جریانات خارج‌نشین بود. 

فضای هیجانی ایجاد شده که با قطعیت حکم صادر می‌کرد و دیگران را برای وارد شدن به میدان تحت فشار می‌گذاشت عملا به سمت و سویی رفت که اصل مطالبه‌گری درباره علت مرگ مهسا امینی، انتقادات و پیشنهادهای جایگزین و در نهایت باب گفت‌وگو مسدود می‌شد. این چاقو حتی دسته خود را نیز برید و بسیاری از چهره‌های مشهور نیز به علت آنکه مواجهه مشابهی با فضای ایجادشده نداشتند مورد خشم و غضب قرار گرفتند. در این فضا دیگر امکان طرح سوالی وجود نداشت و همه محکوم به عمل بودند. از سوی دیگر امکان هرگونه تعاملی با بدنه معترض را نیز مسدود می‌کرد. بر همین اساس از نخستین ساعات شکل‌گیری اعتراضات خیابانی مسیر این اعتراض به سمت مقصد مطلوب جریانی پیش رفت که هیچ چشم‌اندازی از آینده این اعتراض ارائه نمی‌داد. مضاف بر اینها بخشی از چهره‌های مشهور عملا تبدیل به بازیگران ترویج خشونت و دوقطبی‌سازی جامعه شدند. معیار قرار گرفتن خشونت در رفتار و گفتار جمعیتی که خود را معترض و خونخواه می‌خواند فضا را روزبه‌روز تندتر کرد. 

 

* مراجع معتبر، شرط اعتراض مصلحانه

تجربه‌های گرانی که در سال‌های اخیر بر کشورمان رفته است، احیای مراجع معتبر به عنوان گروهی را که شرایط حال را تفسیر و مطلوبیت آینده را تصویر کنند ضروری ساخته است. مراجع معتبر به موازات اینکه چشم‌اندازی مصلحانه برای اعتراض و تحول‌خواهی به وجود می‌آورند، مسؤولیت‌پذیرند و حاد شدن بحران را برای تقویت جایگاه خود ضروری نمی‌دانند. 

حوادث تلخی که در هفته‌های اخیر در خیابان‌های کشور اتفاق افتاد قبل از هر چیز انعکاسی از ادراک جامعه درباره یک حادثه پر اما و اگر بود. در این شرایط، بی‌مرجعی و در نهایت بدمرجعی، فضای عمومی جامعه را از انسجام به سمت انشقاق و دیگرستیزی پیش برد. از سوی دیگر هم امکان تعامل جامعه با دولت را کاهش داده و حتی مسدود کرد. بر همین مبنا نجات اجتماعی ایران در گرو احیای مراجع معتبر و مسؤولیت‌پذیری است که در سال‌های اخیر بشدت ضعیف شده‌اند.

گروه سیاسی: سخنگوی سازمان ملل شامگاه شنبه از آزادی باقر و سیامک نمازی از زندان خبر داد؛ خبری که البته حاشیه‌ای پررنگ‌تر از متن، یعنی آزادسازی بخشی از منابع مسدود شده کشورمان در خارج از کشور را داشت. 

به گزارش «وطن‌امروز»، وزیر امور خارجه کشورمان چندی پیش در گفت‌وگو با المانیتور درباره امکان مبادله زندانیان شامل دوتابعیتی‌هایی مثل عماد شرقی، مراد طاهباز و باقر و سیامک نمازی گفته بود: ما هیچ ارتباطی بین موضوع انسانی زندانیان و بازداشت‌شدگان با برجام قائل نیستیم. لذا برای تبادل زندانیان به عنوان اقدام انسانی آمادگی داریم و به طرف آمریکایی هم گفته‌ایم. حسین امیرعبداللهیان در پاسخ به این سوال خبرنگار که اگر این موضوع انسانی است، اجازه دهید باقر نمازی از ایران خارج شود هم گفته بود: آقای نمازی از همه تسهیلات برخوردار است، بهترین امکانات پزشکی به شکل وی‌‌‌آی‌پی در اختیارش هست، حتی بارها امکان دسترسی خانواده‌اش و ملاقات‌های متعدد خانواده و پسرش فراهم شده است. لذا در چارچوب تبادل زندانیان و بازداشت‌شدگان، ایشان هم می‌تواند مورد تبادل قرار گیرد. این موضوع دست مقامات قضایی ما است و من خوشبین هستم. 

بر این اساس در نهایت شامگاه شنبه بود که «استفان دوجاریک» سخنگوی سازمان ملل خبر داد «باقر نمازی» از زندان آزاد شده و ایران را ترک کرده و سیامک نمازی نیز آزاد شده (اما همچنان در ایران) است. حساب کاربری سازمان ملل نیز اعلام کرد «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل قدردان این است که پس از درخواست از رئیس‌ جمهوری اسلامی ایران برای آزادی باقر نمازی، به وی اجازه ترک ایران برای درمان داده شده است. 

معاون امور بین‌الملل قوه ‌قضائیه و دبیر ستاد حقوق بشر هم روز گذشته در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران درباره باقر و سیامک نمازی گفت: باقر نمازی به خاطر مسائل پزشکی و درمانی نزدیک به 4 سال است خارج از زندان و در منزل خود در تهران به سر می‌برد. کاظم غریب‌آبادی ادامه داد: با توجه به درخواست‌های مطرح برای ادامه معالجه در خارج از کشور، بنا بر ملاحظات انسان‌دوستانه چهارشنبه گذشته از باقر نمازی رفع ممنوع الخروجی به عمل آمد و هر زمانی که بخواهد، می‌تواند از کشور خارج شود. 

وی با اشاره به اینکه یک هفته مرخصی نیز به سیامک، فرزند باقر نمازی داده شده تا بتواند با والدینش دیدار کند، ابراز امیدواری کرد زندانیان ایرانی در بند آمریکا نیز هر چه سریع‌تر آزاد شوند. 

گفتنی است سیامک و باقر نمازی چند سال پیش به اتهام جاسوسی و همکاری با دولت آمریکا هر کدام به 10 سال حبس محکوم شده بودند. 

 

* آزادسازی میلیاردها دلار از منابع ارزی بلوکه ایران

همزمان با انتشار خبر آزادی باقر و سیامک نمازی، خبری دیگر مبنی بر آزادسازی منابع مسدود شده کشورمان در کره‌جنوبی منتشر شد. پایگاه خبری نورنیوز که از منابع نزدیک به شورای عالی امنیت ملی است، در گزارشی نوشت: در حالی که مذاکرات رفع تحریم‌ها به دلیل عدم اتخاذ تصمیم سیاسی از سوی ایالات‌متحده آمریکا همچنان بدون حصول نتیجه باقی مانده است، این کشور مستقل از روند مذاکرات هسته‌ای، در حال پیگیری موضوع آزادی زندانیان خود در ایران و همزمان آزادسازی منابع مسدود شده ارزی کشورمان در کره‌جنوبی است. بر اساس این گزارش، طی هفته‌های اخیر مذاکرات فشرده‌ای با وساطت یکی از کشورهای منطقه درباره آزادسازی همزمان زندانیان ایران و آمریکا انجام شده و میلیاردها دلار از منابع ارزی مسدود شده کشورمان نیز در این چارچوب در شرف آزادسازی است. بر این اساس، ایران هنوز حساب‌های اعلامی برای انتقال منابع مذکور را بنا بر ملاحظات بانکی نپذیرفته و حساب‌های جدیدی را به این منظور معرفی کرده است. پیش از این در اسفند سال گذشته نیز همزمان با آزادی نازنین زاغری، زندانی امنیتی و دوتابعیتی، دولت انگلیس بدهی قدیمی 400 میلیون پوندی خود را که مربوط به قرارداد فروش تانک‌های چیفتن بود پرداخت کرده بود. 

***

گروه سیاسی: فرمانده ‌کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی گفت: به جوانان عزیزمان عرض می‌کنیم وقتی به خیابان می‌آیید پشت سرتان را نگاه کنید که امتداد مسیری که در آن هستید به چه کسانی می‌رسد. ما شما را دوستان خودمان می‌دانیم و اجازه نمی‌دهیم دشمن به شما تعرض کند. 

سرلشکر حسین سلامی در همایش یادها و نام‌ها (تجلیل از فرماندهان راوی تاریخ شفاهی و رونمایی از آثار جدید پژوهشی و اسنادی) در موزه انقلاب اسلامی و دفاع‌مقدس بیان داشت: دشمنان نفوذ منطقه‌ای ما را سد بزرگی می‌دانند، می‌گویند «نفوذتان را قطع کنید»، بعد می‌خواهند ما را احاطه و به درون سرزمین‌مان جاری شوند. ما هر درسی را بلدیم جز دیکته‌ای که شما بگویید. 

فرمانده کل سپاه با بیان اینکه دشمنان می‌خواهند با اغوا و فریب جوان‌ها را به خیابان‌ها بکشانند، گفت: این آخرین سیاست دشمن است. ما کارآزموده‌ایم. کافی است دشمن را بشناسیم. نداشتن شناخت، موجب شکست است. به جوانان عزیزمان عرض می‌کنیم وقتی به خیابان می‌آیید پشت سرتان را نگاه کنید که امتداد مسیری که در آن هستید به چه کسانی می‌رسد. شما فرزندان این مملکت هستید. ما از همه دفاع می‌کنیم، حتی برای آنهایی که به ‌دلیل فریب و اغوای دشمن ما را دوست ندارند. وقتی از استقلال کشور دفاع می‌کنیم، شناسنامه کسی را نمی‌بینیم. وی ادامه داد: ما شما را دوستان خودمان می‌دانیم و اجازه نمی‌دهیم دشمن به شما تعرض کند؛ موقعیت خود را نسبت به دوست و دشمن مشخص کنید. آنهایی که از شکسته شدن قلب‌های به‌‌هم‌‌پیوسته و ناامنی خوشحال می‌شوند و مستقیم تصاویر آتش‌سوزی را نشان می‌دهند، دوستان شما نیستند؛ اینها همان کسانی هستند که ثروت ما را به ‌غارت بردند. ملت ایران بسیار آگاه است. سردار سلامی عنوان کرد: ملت ایران آگاه و بصیر دشمن را تحویل نگرفت. ذبح شدن و قربانی شدن در راه آرزوی این ملت، آرزوی ماست. بزرگ‌ترین آرزوی ما قطعه قطعه شدن در برابر فتنه‌های دشمن است. به دشمنان‌مان آمریکا، انگلیس و سعودی‌ها و اینهایی که از طریق رسانه‌های مخرب و ویرانگر تلاش می‌کنند، هشدار می‌دهیم ما شما را می‌شکنیم، شما راهی به این سرزمین ندارید. 

فرمانده ‌کل سپاه اظهار داشت: جوانان ما آگاه هستند، آنها برمی‌گردند و در صف مقابل شما می‌ایستند، ما مردم و جوانان‌مان را می‌شناسیم، پرچم را به ‌دست می‌گیرند، آرام و مطمئن حرکت می‌کنند. ملت ما آماده و مستحکم و بیگانه‌ستیز است، می‌داند کجا باید عمل کند. ما رهبری داریم که بارها شما را خلع ‌سلاح کرده و شکست داده است. راه بر شما بسته است و شکست خورده‌اید. در دایره معارف سیاسی این ملت شکست معنا ندارد. ما این راه را به‌ قوت مردم شریف ادامه می‌دهیم، این روزها موج اقتدار را دیدید. 

سردار سلامی در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه جاده و بیرق استقلال برافراشته شده است، گفت: ایران شاید جزو معدود سرزمین‌هایی باشد که هیچ بیگانه سلطه‌طلبی بر آن راه ندارد. این گنجینه دفاع‌مقدس است که به مردم روح می‌بخشد و به آنها جرأت می‌دهد. وی افزود: دشمن اکنون به‌دنبال جبران شکست‌ها، یک جنگ رسانه‌ای و سیاسی را آغاز کرده است. شما نشانه‌های تهاجم دشمن برای جبران آن شکست‌های سخت را می‌بینید، می‌خواهند اجازه ندهند به نام اسلام، جغرافیایی وجود داشته باشد، نفوذ منطقه‌ای ما را سد بزرگی می‌دانند. 

***

رئیسی: 

دشمنان در توطئه اخیر به قصد انزوای کشور وارد میدان شدند اما شکست خوردند

حجت‌الاسلام والمسلمین سیدابراهیم رئیسی در چهارمین جلسه شورای ‌عالی ترویج و توسعه فرهنگ ایثار و شهادت به جنجال رسانه‌ای غرب علیه کشورمان اشاره کرد و درباره معیارهای دوگانه آنها گفت: با اینکه در ایران موضوع جان باختن خانم امینی به طور کامل و دقیق در حال پیگیری است و تمام مسؤولان بر آن تاکید کرده‌اند اما دشمن در حالی با تدارک اقدامات گسترده رسانه‌ای در تلاش برای انحراف افکار عمومی است که جمعی از دختران افغانستانی به دست گروه‌های تروریستی مورد حمایت آمریکا در یک آموزشگاه به خاک و خون کشیده می‌شوند و واکنشی از طرف این مدعیان دیده نمی‌شود! وی هدف دشمن از طراحی توطئه جدید را بازداشتن کشور از پیشرفت دانست و گفت: زمانی که جمهوری اسلامی در حال پشت سر گذاشتن مشکلات اقتصادی و فعال شدن برای حضور بیشتر در منطقه و جهان بود، دشمنان به قصد انزوای کشور وارد میدان شدند اما در این توطئه هم شکست خوردند. 

***

وزیر اطلاعات: 

گروهک‌های تروریستی نتیجه اعمال ننگین خود را خواهند دید

حجت‌الاسلام سیداسماعیل خطیب، وزیر اطلاعات با صدور پیامی شهادت سردار سیدحمیدرضا هاشمی، فرمانده اطلاعات سپاه سلمان استان سیستان‌وبلوچستان را به رهبر حکیم انقلاب اسلامی، رئیس سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، سایر همسنگران، خانواده محترم ایشان و مردم شهیدپرور استان سیستان‌وبلوچستان تبریک و تسلیت گفت. 

متن این پیام به شرح زیر است:

بدون شک شهادت، پاداش مجاهدان فی‌سبیل‌‌الله و عنایت خاص حضرت حق به پاکان عالم و رهروان حقیقت و آزادگی است. خبر شهادت سردار سیدحمیدرضا هاشمی، فرمانده اطلاعات سپاه سلمان استان سیستان‌وبلوچستان و عضو شورای هماهنگی اطلاعات استان توسط تروریست‌‌های کوردل وابسته به استکبار جهانی موجب تأسف و تأثر گردید. مجاهدت‌های سترگ و شکوهمند آن شهید عالی‌قدر در عرصه‌های دفاع از انقلاب و نظام مقدس اسلامی و صیانت از امنیت و آرامش این سرزمین در رویارویی با تروریسم تکفیری و دشمنان امت اسلامی برای همیشه ماندگار و الهام‌بخش جوانان غیرتمند و انقلابی امروز و فردای میهن اسلامی بویژه نسل جدید پاسداران خواهد بود. شهادت مظلومانه این مجاهد فی‌سبیل‌‌الله را محضر مقام معظم رهبری (مدظله‌‌العالی)، همسنگران، خانواده محترم ایشان و مردم شهیدپرور استان سیستان‌وبلوچستان تبریک و تسلیت گفته و از درگاه خداوند منان برای آن شهید والامقام‌ طلب علو درجات و برای بازماندگان صبر جزیل مسألت می‌‌نمایم. گروهک‌‌های تروریست وابسته به استکبار جهانی بدانند بزودی نتیجه اعمال ننگین خود و اغتشاش و آشوب و ترور مردم بی‌گناه را خواهند دید و پاسداران انقلاب اسلامی و دیگر نیروهای مقتدر و مصمم اطلاعاتی‌، امنیتی و انتظامی، به تفرقه‌افکنی‌ها و جنایات مزدوران پاسخ قاطع خواهند داد. 

***

نمایندگان مجلس: 

قوه ‌قضائیه با برهم‌زنندگان نظم عمومی برخورد کند

ابوالفضل ابوترابی، نماینده مردم نجف‌آباد در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با فارس گفت: نمایندگان مجلس با امضای بیانیه‌ای اغتشاشات اخیر در کشور را محکوم کردند. 

وی افزود: نمایندگان در این بیانیه صراحتا حمایت خود را از دستگاه‌هایی که به تأمین امنیت مردم در اغتشاشات اخیر پرداختند، اعلام و از این دستگاه‌ها و پرسنل آنها تقدیر و تشکر کردند. نماینده مردم نجف‌آباد در مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: نمایندگان در بیانیه خود همچنین بر برخورد قاطع قوه‌قضائیه با برهم‌زنندگان نظم عمومی در اغتشاشات اخیر کشور تأکید کردند. ابوترابی خاطرنشان کرد: این بیانیه به امضای حدود یکصد نفر از نمایندگان رسیده و امضاهای آن رو به افزایش است. 

***

رئیس ستاد کل نیروهای مسلح: 

دانشجو نباید دچار سیاست‌زدگی و حزب‌گرایی شود

سردار سرلشکر پاسدار محمد باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح در دیدار جمعی از دانشجویان دانشگاه‌های سراسر کشور، با تاکید بر توجه به تهدیدات امنیتی و توطئه‌هایی که انقلاب اسلامی با آن مواجه است، گفت: طبیعتا قشر دانشجو مسؤولیت و رسالت خطیر و سنگینی را در عرصه مقابله با تهدیدات پیش رو بر عهده دارد. از دانشجویان انتظار می‌رود در ارتباط با مسائل مختلف روحیه پرسشگری و مطالبه‌گری داشته باشند و نسبت به مسائل آگاه و توجیه باشند و مهم‌تر اینکه دیگران را نیز در مواجهه با مسائل توجیه کنند. 

وی خاطرنشان کرد: تشکل‌های دانشجویی امروز اصیل‌ترین و مهم‌ترین تشکل‌ها محسوب می‌شوند و این مجموعه‌ها رسالت مهمی در پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی، خصوصا در تحقق گام دوم انقلاب اسلامی عهده‌دار هستند. 

وی با بیان اینکه تشکل‌های دانشجویی ما نباید دچار سیاست‌زدگی، حزب‌گرایی و جریان‌زدگی شوند، افزود: تشکل‌های دانشجویی به جهت انگیزه و اهداف، بسیار فراتر از جریان‌های سیاسی هستند، چرا که آنان به دنبال به دست گرفتن مناصب، پست‌ها و قدرت هستند اما تشکل دانشجویی به دنبال پیشبرد اهداف اصل نظام و انقلاب و در نهایت سربلندی کشور است.