پس از نخستین واریزی همسان‌سازی حقوق بازنشستگان و واریز ۳ میلیون تومان علی‌الحساب توسط صندوق بازنشستگی کشوری به حساب بازنشستگان کشوری، لشکری و فولاد، روز گذشته نیز مبلغ ۳ میلیون تومان بابت علی‌الحساب متناسب‌سازی و معیشت بازنشستگان برای ماه‌های فروردین تا خرداد به حساب بازنشستگان سازمان تامین اجتماعی واریز شد؛ واریزی که رئیس سازمان تامین اجتماعی ابتدای هفته جاری وعده آن را داده بود و محقق شد. این در حالی است که معوقات فروردین مستمری‌بگیران‌ سازمان تامین اجتماعی (مبلغی بالغ بر ۱۳ هزار میلیارد تومان) مطابق اعلام قبلی، هفتم تیر ماه جاری پرداخت شده بود.

 مدیرعامل سازمان تامین ‌اجتماعی دیروز از پرداخت مبلغ ۳ میلیون تومان بابت علی‌الحساب متناسب‌سازی و معیشت بازنشستگان برای ماه‌های فروردین تا خرداد خبر داد. میرهاشم موسوی با اشاره به رویکرد دولت مردمی سیزدهم و شهید جمهور درباره ارتقای معیشت اقشار بازنشسته و مستمری‌بگیر گفت: یکی از دغدغه‌های اصلی و مهم دولت مردمی سیزدهم و شخص آیت‌الله رئیسی، توجه به معیشت و زندگی بازنشستگان و مستمری‌بگیران بود. 

مدیرعامل سازمان تامین ‌اجتماعی افزود: در استمرار این نگاه، دولت بر اساس مصوبه‌ای که هفته گذشته به موجب قانون بودجه داشت، به همه صندوق‌های بازنشستگی ابلاغ کرد ۳ میلیون تومان بابت متناسب‌سازی فروردین تا خرداد به‌صورت علی‌الحساب برای متناسب‌سازی و معیشت بازنشستگان عزیز واریز کنند. ما هم اعلام کرده بودیم در تلاش هستیم به محض تامین منابع که رقمی بالغ بر ۱۲ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان می‌شود، این مبلغ علی‌الحساب را پرداخت ‌کنیم. به لطف خداوند متعال و با همکاری سازمان برنامه و نظام پولی و بانکی کشور و عزیزانی که در سازمان تلاش کردند، این منابع تامین شده و مبلغ ۳ میلیون تومان به همه حساب مستمری‌بگیران و بازنشستگان عزیز سازمان تامین ‌اجتماعی واریز می‌شود. 

وی افزود: بعد از این ما در تعامل با بازنشستگان و نمایندگان کانون‌های بازنشستگی، احکام و شرایطی را که به موجب قانون باید تطبیق و اجرا کنیم، جمع‌بندی خواهیم کرد. به ‌گزارش روابط‌ عمومی سازمان تامین ‌اجتماعی، وی افزود: این واریز برای همه بازنشستگان و مستمری‌بگیران خواهد بود و با هماهنگی فنی با بانک، همین امروز (چهارشنبه) به صورت کامل به حساب همه بازنشستگان و مستمری‌بگیران تامین ‌اجتماعی واریز می‌شود.

بر اساس بند الحاقی یک ماده ۲۹ لایحه برنامه هفتم توسعه، به منظور عدالت در پرداخت حقوق شاغلان و بازنشستگان و متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان با ۹۰ درصد حقوق و فوق‌العاده‌های مستمر مشمول کسور شاغلان مشابه و همتراز، دولت مکلف است تا پایان سال سوم برنامه اقدام لازم را به عمل آورد. این افزایش از سال ۱۴۰۳ در سال اول معادل ۴۰ درصد و در سال‌های دوم و سوم هر کدام ۳۰ درصد مابه‌التفاوت تا ۹۰ درصد یادشده خواهد بود. آیین‌نامه اجرایی این بند به تصویب هیات‌وزیران می‌رسد. 

رئیس سازمان برنامه و بودجه ۱۲ خرداد سال جاری در نشست خبری درباره همسان‌سازی حقوق بازنشستگان گفت: در برنامه هفتم توسعه این موضوع دیده شده که طی 3 سال اجرایی شود، به طوری که در سال اول اجرای برنامه (۱۴۰۳) ۴۰ درصد و در 2 سال بعد (۱۴۰۴ و ۱۴۰۵) هر سال ۳۰ درصد انجام شود. داوود منظور افزود: منابع همسان‌سازی حقوق بازنشستگان در قانون بودجه ۱۴۰۳ پیش‌بینی شده است. وی بیان کرد: درباره صندوق‌های بازنشستگی بخش دولتی در قانون بودجه با همکاری مجلس، منابع آن دیده شده تا این پرداخت‌ها بدون مشکل انجام شود به طوری که یک درصد مالیات ارزش افزوده به مبلغ ۵۰ هزار میلیارد تومان منابع برای آن پیش‌بینی شده است. منظور ادامه داد: با ابلاغ قانون بودجه، در حال تنظیم احکام حقوقی بازنشستگان هستیم و مقدمات اجرای همسان‌سازی حقوق بازنشستگان در حال انجام است و از ابتدای سال در حقوق بازنشستگان اجرایی و اعمال می‌شود. رئیس سازمان برنامه و بودجه درباره همسان‌سازی حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی هم گفت: در قانون بودجه امسال پیش‌بینی شده دولت ۱۳۰ هزار میلیارد تومان از بدهی خود را به تامین اجتماعی برای این موضوع پرداخت کند تا همسان‌سازی اجرایی شود.

بنا بر این گزارش، همسان‌سازی حقوق بازنشستگان شامل تعدیل میزان پاداش بازنشستگی، افزایش سطح مزایای پزشکی، تغییر در سیاست‌های بازنشستگی و اعمال تغییرات در قوانین مربوط به این حقوق است. این اقدام با هدف ایجاد تعادل و عدالت بیشتر در سیستم بازنشستگی کشور انجام می‌شود. همسان‌سازی حقوق بازنشستگان معمولا توسط دولت یا سازمان‌های مربوط انجام می‌شود؛ به منظور حفظ تعادل و عدالت در پرداخت حقوق و مزایای بازنشستگی به افراد. این اقدام به منظور بهبود شرایط بازنشستگی افراد و تضمین زندگی شایسته برای آنها انجام می‌شود.

تکریم بازنشستگان در مقابل خدمات ارزشمند آنها در طول 30 سال و حتی بیشتر این قشر، کمترین کار است و قطره‌ای در مقابل دریای زحمات آنهاست؛ عزیزانی که مجاهدان عرصه تلاش و کوشش بوده و همه ما مدیون زحمات و از خودگذشتگی آنها هستیم.

بازنشستگان عزیز گرانبهاترین سرمایه زندگی‌شان یعنی عمر عزیز خود را در راه پیشرفت و تعالی کشور صرف کردند، لذا بهبود معیشت آنها ضروری است.

البته سازمان تامین اجتماعی کشور جهت تکریم بازنشستگان خود و بهبود کیفیت زندگی آنها، طی سال‌های اخیر اقدام به ارائه طرح‌های تسهیلاتی گوناگونی کرده است. سفر رایگان مشهد مقدس و سایر اماکن زیارتی در قالب طرح کرامت از جمله این موارد به شمار می‌آید. علاوه بر این سازمان تامین اجتماعی اقداماتی چون پرداخت وام قرض‌الحسنه ۳۰ میلیون تومانی را برای بازنشستگان فراهم کرده است تا از این طریق حداقل نیازهای مادی آنها تا حدی با اخذ وام بدون سود تامین شود.

خانواده شهید رئیسی از سعید جلیلی در انتخابات ریاست جمهوری اعلام حمایت کرد. خانواده آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور شهید، با صدور بیانیه‌ای از سعید جلیلی در انتخابات ریاست‌جمهوری حمایت کرد. متن بیانیه بیت شهید رئیسی به این شرح است: سیدالشهدای خدمت با رب ادخلنی مدخل صدق وارد عرصه ریاست‌جمهوری شد، صادق‌الوعد بود، مجاهدت کرد تا به لقاء‌الله رسید. کذب‌گویی‌ها و توهین‌ها و تخریب‌ها، نه تنها خدشه‌ای بر اخلاص و صفا و صداقت در حکمرانی کارآمد ایشان وارد نمی‌کند، بلکه ننگی بر پیشانی مدعیان بی‌انصاف خواهد بود. امروز اگر چه آن شهید عزیز در بین ما نیست اما راهی که او گشود پیش روی ما است. برای تداوم پیشرفت مادی و معنوی کشور در این مسیر، از شما ملت عزیز دعوت می‌کنیم ضمن مشارکت پرشور و آگاهانه در انتخابات روز جمعه، با انتخاب درست، نگذاریم گفتمان «ما می‌توانیم» و «عزت»، به «نمی‌شود و نمی‌توانیم» و «عبرت» تبدیل شود. ضمن احترام به هر ۲ نامزد محترم، امید داریم برادر گرامی جناب آقای دکتر سعید جلیلی، با تفضل الهی و مجاهدت، بتواند با صیانت از میراث شهید جمهور در عرصه مدیریت و رعایت تقوای سیاسی، ادامه‌دهنده راه این عزیز کشور امام رضا علیه‌السلام باشد.

 

گروه بین‌الملل: خبرهای برخی رسانه‌ها درباره حمله قریب‌الوقوع اسرائیل به جنوب لبنان باعث شده برخی گروه‌های مقاومت در سراسر منطقه غرب آسیا اعلام کنند اگر اسرائیل قصد حمله به لبنان را داشته باشد در حمایت از حزب‌الله در برابر اسرائیل خواهند ایستاد. یک منبع نزدیک به کتائب حزب‌الله عراق در واکنش به تهدیدهای رژیم صهیونیستی برای حمله به لبنان گفت: همه چیز از موشک و پهپادهای انتحاری تا موشک‌های حرارتی ضد زره و ضد تانک برای پاسخ به این رژیم آماده شده است.

در همین حال، یکی از فرماندهان نظامی کتائب حزب‌الله عراق که نامش را ذکر نکرد، در تماس تلفنی با العربی الجدید اعلام کرد: نمایندگان گروه‌های مقاومت عراق بویژه کتائب حزب‌الله، سیدالشهدا، جنبش النجبا و جنبش الاوفیا نشست‌هایی با دیگر گروه‌های مقاومت در سوریه و لبنان داشتند که نتیجه آن اتاق عملیات مشترک در راستای آمادگی برای هر تحولی در عرصه لبنان بود. این فرمانده نظامی کتائب حزب‌الله از انجام عملیات مشترک میان گروه‌های مقاومت عراق و انصارالله یمن نیز خبر داد و آن را نتیجه مصوبات اتاق عملیات مشترک دانست.

وی گفت: حملات و مواضع هماهنگ شده و نشست‌ها برقرار است. در همین حال، «فراس الیاسر» در گفت‌وگو با العربی الجدید اعلام کرد: منافع آمریکا در عراق و سوریه، در صورتی که رژیم صهیونیستی با حمایت آمریکا به لبنان حمله گسترده کند، اهدافی برای مقاومت عراق خواهد بود و این موضوع مورد توافق گروه‌های مقاومت است و قابل تغییر نیست.

به گفته وی، بیانیه منتشر شده از سوی مقاومت عراق روشن‌کننده موضوع است. الیاسر با اشاره به هماهنگی کامل میان گروه‌های محور مقاومت در سوریه، عراق و لبنان در چارچوب وحدت میادین جنگ، بیان کرد: هم‌اکنون اتاق عملیات مشترکی داریم که همه گروه‌های محور مقاومت منطقه را در خود دارد و نشست‌هایی میان گروه‌ها و فرماندهان برقرار است.

وی ادامه داد: بیانیه مقاومت عراق پس از نشست‌ها و دیدارها و هماهنگی میان گروه‌های مقاومت در عراق، سوریه، لبنان و یمن صادر شده است.

شورای هماهنگی مقاومت عراق یکشنبه شب در بیانیه‌ای اعلام کرد: در صورت حمله رژیم صهیونیستی به لبنان، تمام منافع آمریکا در عراق و منطقه را هدف قرار می‌دهیم. در این بیانیه آمده است: اگر تهدید رژیم صهیونیستی علیه لبنان عملی شود، دامنه و کیفیت عملیات آنان نیز بالاتر خواهد رفت و در صورت این حمله، منافع آمریکا در عراق و منطقه به اهداف مشروعی برای نیروهای مقاومت بدل خواهد شد. مقاومت عراق در این بیانیه با تاکید بر اینکه در پی کشتارها در فلسطین باید مواضع قاطعی در قبال کشورهای عربی سازشکار با رژیم صهیونیستی اتخاذ کرد، افزود: خط لوله نفتی العقبه - بصره که هزینه‌های زیادی برای عراق داشته و هیچ بهره اقتصادی نیز ندارد، شاید نقطه آغازی برای وارد کردن عراق به طرح پلیدی باشد که زمینه را برای عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی فراهم می‌کند.

از سوی دیگر «اسحاق بریک» در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی صهیونیستی «کان» اظهارات مقامات کابینه حاکم رژیم صهیونیستی درباره جنگ تا نابودی جنبش حماس را شعار دانست و افزود: با وجود نابود شدن زیرساخت‌های شهری نوار غزه، تونل‌های جنبش حماس در حدود ۹ ماه جنگ علیه این منطقه از بین نرفته‌اند. این مقام صهیونیست از احیای نیروی انسانی و قدرت جنبش حماس در نوار غزه خبر داد و افزود: حماس مثل دوران پیش از جنگ، ده‌ها هزار نیروی رزمی دارد و جوانان، جایگزین (رزمندگان شهید حماس) شده‌اند.

بریک، اظهارات «دانیل هاگاری» سخنگوی ارتش رژیم صهیونیستی درباره شهادت صدها عضو جنبش حماس در نبردهای میدانی را دروغ دانست و گفت: ارتش اسرائیل از جنگ خسته شده، مهمات کافی ندارد و خواهان آتش‌بس است.

وی به نقل از فرماندهان میدانی ارتش اشغالگر در جنگ علیه نوار غزه گفت: ارتش اسرائیل در جنگ علیه غزه شکست خورد و فرماندهان معتقدند پیروزی بر حماس ممکن نیست و ادامه جنگ، فقط منجر به کشته شدن نظامیان بیشتری می‌شود.

ژنرال ذخیره ارتش رژیم صهیونیستی با بیان اینکه ورود به جنگ زمینی، هوایی و دریایی علیه حزب‌الله لبنان نیز به یک جنگ منطقه‌ای تبدیل خواهد شد، افزود: ایران نیز به جنگ خواهد پیوست زیرا ما با حمله به کنسولگری ایران در سوریه، ایران را به دشمن اساسی خود در هر گونه حادثه‌ای تبدیل کردیم. بریک همچنین نبرد کنونی چند گروه محور مقاومت با رژیم صهیونیستی را یادآور شد و گفت در صورت وقوع جنگ (گسترده)، روزانه 4 هزار موشک و پهپاد (از لبنان)، این رژیم را هدف قرار خواهند داد.

وی، رسیدن ارتش صهیونیستی به رودخانه لیطانی در مرز لبنان را در صورت وقوع جنگ فراگیر با حزب‌الله و حمله زمینی به جنوب لبنان غیرممکن دانست و افزود: در صورت جنگ (گسترده) با حزب‌الله، همه اسرائیل زیر آتش خواهد بود و مراکز جمعیتی، برق و آب نخواهند داشت. شبکه تلویزیونی کان رژیم صهیونیستی همچنین از ارسال نامه محرمانه فرماندهان میدانی جنگ در نوار غزه به «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر و گلایه آنها از کمبود امکانات و مهمات و فرسایشی شدن جنگ و خستگی نظامیان صهیونیست خبر داد. منابع آگاه نیز به الاخبار اعلام کردند هوکشتاین در آخرین سفر خود به بیروت اعلام کرد رژیم صهیونیستی طی چند هفته به عملیات غزه پایان می‌دهد و حملات بزرگ را متوقف خواهد کرد. وی همچنین گفت دولت کشورش در حال تلاش برای احیای پیش‌نویس توافق پیشنهادی به جنبش حماس است. هوکشتاین در دیدار با «نبیه بری» رئیس پارلمان لبنان گفت: می‌دانیم جبهه لبنان با جنگ غزه مرتبط است و پیش از پایان جنگ، جایی برای هیچ ترتیب سیاسی در مرزهای لبنان وجود ندارد.

بر این اساس، نماینده آمریکا به چند نکته اشاره کرد؛ نکته نخست این است که جنبش حزب‌الله به دلیل ارتباط نزدیکش با جنبش حماس، با متقاعد کردن این جنبش به پذیرش پیشنهاد آتش‌بس «جو بایدن» رئیس‌جمهور آمریکا به توقف جنگ کمک کند. نکته دوم هوکشتاین، بر این موضوع تاکید دارد که اگر حزب‌الله مایل به برقراری ارتباط با حماس در این باره نیست، اگر اسرائیل تصمیم به توقف «عملیات بزرگ» بگیرد، چرا حزب‌الله می‌خواهد جبهه لبنان را باز نگه دارد؟ سوم، هوکشتاین اشاره کرده است: اسرائیل به دلیل بی‌خانمان شدن ۱۰۰ هزار شهرک‌نشین با بحران بزرگی مواجه است و به‌رغم مخالفت ما اما هیچ‌کس نمی‌تواند مانع انجام هرگونه اقدام نظامی آن علیه لبنان شود.

گروه اقتصادی: در حالی که ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار واحد نهضت مسکن ملی در حال ساخت است، مسعود پزشکیان از اینکه بگوید این پروژه‌ها را در اولویت قرار می‌دهد خودداری کرد، این در حالی است که اقتصاد مسکن، پیشران رشد اقتصادی، اشتغال و توسعه کشورهاست. تاریخچه پروژه‌های مسکن اجتماعی برای نخستین‌بار به کشورهای اروپایی مانند آلمان و انگلستان بازمی‌گردد که بعد از جنگ دوم جهانی، مسکن دهک‌های پایین جامعه را به طور کامل تامین کردند. با این حال امروز اصلاح‌طلبان آن را مغایر سیاست‌های اقتصادی توسعه می‌دانند. این در حالی است که سعید جلیلی، دیگر کاندیدای ریاست‌جمهوری قول داده مهم‌ترین برنامه او در دولت بعد ساخت مسکن باشد.

به گزارش «وطن امروز»، در حالی که ایده ساخت مسکن اجتماعی برای حل بحران مسکن گروه‌های کم‌درآمد در کشورهای صنعتی بعد از جنگ دوم جهانی مطرح شد اما برخی جناح‌های سیاسی در ایران اعتقادی به این موضوع ندارند. در سال‌های اخیر تورم ناشی از گرانی مصالح ساختمانی و افزایش مهاجرت از روستا به شهر برای کار در صنایع باعث گرانی مسکن در شهرها شده است. دولت سیزدهم نیز ساخت ۴ میلیون مسکن را برنامه‌ریزی کرد و برای ساخت این تعداد مسکن حدود ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار قطعه زمین آماده‌سازی شد. در شرایط کنونی بیشتر این واحدها در حال ساخت هستند و به گفته وزارت راه و شهرسازی بیش از ۵۰۰ هزار واحد تاکنون تحویل شده است.

در حال حاضر یکی از نگرانی‌های جامعه نیمه‌کاره ماندن پروژه‌های نهضت مسکن ملی در دولت، رئیسی است. این موضوع در آستانه انتخابات به یکی از بزرگ‌ترین دغدغه‌های دهک‌های پایین جامعه تبدیل شده است. در شرایط کنونی بسیاری از مردم معتقدند با حضور جلیلی در دولت چهاردهم پروژه‌های نهضت مسکن ملی به سرعت اجرایی و تحویل می‌شود و از دغدغه مردم که حدود ۷۰ درصد هزینه‌های سبد خانوارشان را مسکن تشکیل می‌دهد، کاسته خواهد شد. 

* چرا غربی‌ها برای مردم مسکن ساختند اما اصلاح‌طلبان نه؟

باید توجه داشت امروز همان‌هایی که مدعی اقتصاد لیبرال و ساخت مسکن توسط خود مردم هستند، فراموش کرده‌اند کشورهای پیشرو در زمینه مسکن اجتماعی انگلستان، آلمان و هلند بودند. در واقع آنها بعد از جنگ دوم جهانی اقدام به ساخت خانه و اجاره واحدهای مسکونی به قشر کم‌درآمد کردند. ساخت مسکن اجتماعی در دهه‌های ۱۹۵۰، ۱۹۶۰ و نیمه اول ۱۹۷۰ به صورت گسترده رواج داشت.

 در دهه ۸۰ شمسی نیز سیاست‌های مسکن اجتماعی با نام مسکن مهر در کشورمان کلید خورد. بسیاری از مردم ذهنیت مثبتی نسبت به مسکن مهر دارند، زیرا اگر آن پروژه در آن زمان ساخته نمی‌شد، قطعا آنها خانه‌دار نمی‌شدند. از طرف دیگر اکثر کشورهای اروپایی و آمریکایی در سیاست‌گذاری بخش مسکن دخالت در بازار را در صدر سیاست‌های خود داشته‌اند. برای نمونه دولت‌هایی مانند انگلیس و آمریکا که از اقتصاد آزاد پیروی می‌کنند، در بخش مسکن به روشنی دخالت کردند. در واقع تنظیم بازار مسکن در راستای حمایت از گروه‌هایی که قادر به تامین مسکن خود نیستند، اهمیت بالایی دارد.

البته در دولت‌های قبل برخی افراد مانند عباس آخوندی معتقد بودند اصولا ساخت‌وساز کار دولت نیست. این در حالی است که در دولت سیزدهم هم تأکید شده دولت در تولید مسکن اجتماعی از ظرفیت بخش خصوصی استفاده کند. در واقع دولت در تامین زمین و هزینه ساخت نقش مؤثری دارد. بخش اعظم بودجه از وام‌های بلندمدت با بهره‌ کم، یارانه‌های مختلف و کمک‌های مالیاتی یا حتی معافیت مالیاتی برای دوره‌ای معین برای کاهش هزینه ساخت مسکن در نظر گرفته می‌شود.

* چرا مردم به نهضت مسکن ملی نیاز دارند؟

این مسکن‌ها با توجه به رایگان بودن زمین در مقایسه با مسکن بازار آزاد هزینه کمتری دارند و معمولا برای گروه‌های کم‌درآمد در نظر گرفته می‌شوند، همچنین سیاست‌گذاری مورد استفاده در صدور وام‌های مرتبط با مسکن، می‌تواند نقطه عطفی در تحریک بازار مسکن دولت شناخته شود. در واقع بسیاری از اقتصادهای بزرگ دنیا در سال‌های گذشته با تکیه بر اقتصاد مسکن علاوه بر اینکه نیاز دهک‌های پایین جامعه را رفع کرده‌اند، از این طریق در توسعه اشتغال کشور نیز گام برداشته‌اند، حتی بسیاری از صنایع پایین دستی کشور را هم فعال کرده‌اند.

نهضت مسکن ملی یکی از طرح‌های دولت سیزدهم است که با هدف کمک به خانه‌دار شدن اقشار متوسط و ضعیف جامعه طراحی شد. ثبت‌نام در طرح مسکن ملی، از ۳ سال پیش آغاز شد. دولت وعده داده ۴ میلیون واحد مسکونی به متقاضیان واجد شرایط واگذار شود. زمان ثبت‌نام نهضت مسکن ملی نیمه سال ۱۴۰۰ آغاز شد. محدودیت زمانی برای ثبت‌نام، مشابه ثبت‌نام وام ساخت مسکن وجود داشت. پس از اعلام زمان توسط وزارت راه و شهرسازی، متقاضیان ثبت‌نام کردند. در مرحله اول حدود ۳ میلیون نفر از متقاضیان مسکن ثبت‌نام کردند.

اهداف طرح مسکن ملی برای کمک به افراد ضعیف و متوسط اقتصادی برای خانه‌دار شدن است. این طرح، به دلیل تامین مسکن برای این افراد، به عنوان راه‌حلی مهم در کمک به کاهش بار بیکاری و توسعه اقتصاد، مورد توجه قرار دارد. به همین دلیل آسیب به این طرح می‌تواند آمال دهک‌های پایین جامعه را هدف قرار دهد.

اکنون این طرح در حالی پیش می‌رود که طی 8 سال دولت قبل به طرح‌های اینچنینی اهمیتی داده نشد. در حال حاضر تامین این شکل از واحدهای مسکونی در نتیجه تحولاتی که طی ۱۰ سال اخیر در اقتصاد کشور و در نتیجه بازار مسکن رخ داده ضروری است. به طور قطع رئیس‌جمهور بعدی باید برای اجرای این طرح از نظر تیراژ تولید، تسهیلات و احتمالا گروه‌های هدف اولویت‌هایی را مدنظر داشته باشد.

* مخاطبان مسکن اجتماعی چه کسانی هستند؟

بخش قابل ‌توجهی از مخاطبان مسکن اجتماعی کسانی هستند که نمی‌توانند برای تامین مسکن مورد نیاز خود به بازار مسکن رجوع کنند. در واقع آنها قدرت خرید و اجاره مسکن در این بازار را ندارند. دولت باید خود را موظف بداند به این اقشار کمک کند، به همین دلیل دولت در مسکن اجتماعی، باید تامین مسکن برای اقشار کم‌درآمد بویژه دهک‌های ضعیف را تسهیل کند.

دولت سیزدهم در این راستا اقدامات دیگری نیز انجام داد، به طوری که در حوزه خرید مسکن پرداخت تسهیلات ارزان‌قیمت به دهک‌های ضعیف درآمدی در طرح نهضت ملی مسکن در دستور کار قرار داد، همچنین برای دهک‌های یک تا ۳ جامعه که توان مالی مناسبی ندارند با حمایت‌های دولت برای تامین مسکن آنها اقدام شد، به گونه‌ای که قرار شد مابه‌التفاوت سود تسهیلات از صندوق ملی مسکن پرداخت شود.

همچنین بر اساس تصمیمات شورای عالی مسکن برای متقاضیانی که جزو دهک‌های یک و ۲ هستند تسهیلات ارزان مدنظر قرار گرفته و در قالب برنامه هفتم توسعه پیشنهاد شده به دهک‌های اول تا سوم زمین رایگان واگذار شود.

دولت در حمایت از مستأجران نیز اقدامات مهمی از جمله تعیین سقف برای اجاره، همچنین راه‌اندازی سامانه ثبت رایگان قراردادهای اجاره در سامانه املاک انجام داد. بر این اساس مستأجران و مالکان توانستند بدون نیاز به مراجعه به دفاتر مشاوران املاک، اجاره‌نامه‌ها و قراردادهای اجاره مسکن را به رایگان ثبت کنند.

کارشناسان این روزها به دولت بعد پیشنهاد می‌کنند طرح نهضت مسکن ملی را تحت هر شرایطی اجرا کند. دولت سیزدهم تأکید ویژه‌ای بر کارشناسی ‌شدن پروژه‌های نهضت مسکن ملی داشته است، به همین دلیل بیشتر راه ساخت اینگونه مسکن‌ها را رفته است. همچنین در این سال‌ها بسیاری از متقاضیان اقساط مبالغ مسکن ملی را پرداخت کرده‌اند. به همین دلیل هرگونه تأخیر در اجرای این پروژه ظلم به دهک‌های پایین مردمی است که در سال‌های گذشته زیر فشار تورم و پرداخت اجاره‌های سنگین بوده‌اند، بنابراین در این مرحله عملیات اجرایی پروژه باید به دست افراد کاردان و متخصص انجام شود، همان‌طور که در دولت سیزدهم این پروژه به شرکت‌های بزرگ تحویل شد.

هرچند بانک‌ها در پرداخت تسهیلات بانکی چندان همراه نبودند اما با توجه به اینکه برآوردهای مالی، فنی و خدماتی مورد نیاز به‌درستی و به صورت دقیق انجام شده است، شرکت‌های سازنده بزرگ باید همچنان پای کار باشند. در حال حاضر دولت توانسته درآمد حاصل از صادرات نفت را افزایش دهد و برای همین اعتبار مورد نیاز برای پروژه‌های نهضت مسکن ملی تا حدودی تامین شده است. به همین دلیل دولت بعدی طبیعتا باید نهضت مسکن ملی را در اولویت قرار دهد، مگر اینکه پزشکیان رئیس‌جمهور شود. در این حالت حتی اگر درآمد نفتی کشور ۲ برابر شود، باز هم امیدی به ساخت نهضت مسکن ملی نیست، زیرا سابقه این جریان فکری نشان داده است آنها نمی‌خواهند برای دهک‌های پایین جامعه مسکن بسازند.

***

گروه بین الملل: وضعیت سلامت جو بایدن بعد از مناظره با ترامپ و شکست فاجعه‌بار او چنان ضربه سختی به دموکرات‌ها ‌زده است که خود بایدن در پاسخ به این انتقادات اعلام کرد در سفر بوده و به همین دلیل در زمان مناظره خوابش می‌آمده است. این اتفاق، بحث سلامت بایدن را دوباره به عرصه رسانه‌ها کشانده است. 

تاکنون مطالب و موضع‌گیری‌های زیادی درباره عدم سلامت فیزیکی و فکری رئیس‌جمهور آمریکا منتشر و مطرح شده است، البته نشانه‌ها و شواهد نیز در این رابطه کم نبوده و نیست. به عنوان مثال دست دادن‌های بایدن با افراد خیالی یا زمین خوردن‌های مکرر او در پلکان هواپیما یا اشارات غلط به اسم رهبران خارجی و حتی اعضای دولت خود و جدیدا قفل شدنش در جلسات رسمی و عمومی و حتی هدایت راه رفتن او در محیط‌های مختلف از سوی تیم محافظان و نزدیکانش، همه و همه تصویری ضعیف را از بایدن به افکار عمومی آمریکا و جهان مخابره کرده ‌است. کار به جایی رسیده که ترامپ به تمسخر، به بایدن لقب «جوی خواب‌آلود» را داده و قبل از مناظره اخیر ۲ طرف در ایالت جورجیای آمریکا نیز تاکید کرده بود باید از بایدن آزمایشات پزشکی گرفته شود تا مبادا دوپینگ کرده باشد، زیرا به زعم ترامپ، تجربه و شواهد نشان می‌دهد بایدن بدون تزریق برخی مواد خاص نمی‌تواند سرپا بایستد و تمرکز داشته باشد. بایدن حتی برای دوره‌ای کوتاه در جریان ریاست‌جمهوری‌اش، به دلیل انجام یک عمل جراحی ضروری مجبور شد اختیاراتش را به صورت موقت به کاملا هریس واگذار کند. بگذریم که تاکنون پزشکان زیادی در آمریکا به صراحت گفته‌اند رئیس‌جمهور آمریکا به زوال عقل دچار است و قادر به انجام وظایف سنگین ریاست‌جمهوری نیست. با این همه، همان‌طور که پیش‌تر نیز اشاره شد، عملکرد بشدت ضعیف بایدن در جریان مناظره با ترامپ که به میزبانی شبکه سی‌ان‌ان برگزار می‌شد، سطح انتقادات از سلامت جسمی و فکری بایدن را چند برابر افزایش داده است. بایدن در جریان مناظره مذکور بارها اشتباهات لفظی داشت و حتی در چندین نوبت نیز رشته افکار خود را از دست داد. وی کاملا گیج به نظر می‌رسید. او در بخشی از سخنان خود به نحو عجیبی گفت که دولتش در دوره پاندمی کرونا توانسته نظام بهداشت و سلامت آمریکا را شکست دهد. جالب اینکه ترامپ نیز بلافاصله پس از وی گفت حقیقتا با او در این رابطه موافق است! پس از اتمام مناظره نیز شاهد بودیم «جیل بایدن» همسر رئیس‌جمهور آمریکا دست او را گرفت تا مبادا از پله‌های استودیوی محل برگزاری مناظره سقوط کند. خود جو بایدن هم پس از برگزاری مناظره اخیر با ترامپ و تشدید انتقادات علیه او اعتراف کرد در جریان مناظره با ترامپ خواب‌آلود بوده است؛ مساله‌ای که سبب شده در روزهای اخیر شاهد باشیم بنا بر آنچه رسانه‌های نزدیک به حزب دموکرات اعلام کرده‌اند، از هر 3 عضو حزب دموکرات، یک نفر خواستار خروج بایدن از قدرت است و البته برخی سیاستمداران ارشد حزب دموکرات بر این باورند باید فردی دیگر نظیر کاملا هریس، معاون بایدن جایگزین او در جریان انتخابات ریاست‌جمهوری سال 2024 آمریکا شود. باراک اوباما نیز که از بایدن حمایت کرده بود به صراحت هشدار داده عملکرد فعلی جو بایدن می‌تواند شانس‌های وی برای تداوم حضور در کاخ سفید را بشدت به خطر بیندازد. در این رابطه، جالب است بدانیم که بتازگی نشریه آمریکایی اینسایدر در گزارشی که در نتیجه گفت‌وگو با مقام‌های نزدیک به دولت بایدن منتشر شده، واقعیت عجیبی را درباره ضعف عملکرد رئیس‌جمهور آمریکا در جریان مناظره اخیرش با ترامپ فاش کرده است.

بر اساس گزارش مذکور، بایدن پس از یک پنجره کاری 6 ساعته از کار روزانه که فاصله میان ساعت‌های 10 صبح تا 16 را شامل می‌شود، بشدت با افت عملکرد روبه‌رو می‌شود. نزدیکان بایدن به نشریه اینسایدر گفته‌اند او پس از این دوره ۶ ساعته، مستعد هرگونه «گاف» چه در عرصه سیاست داخلی و چه حتی در سفرهای خارجی‌اش است. 

در عین حال، واشنگتن پست نیز در گزارشی پس از گفت‌وگو با برخی مقام‌های ارشد دولت بایدن تاکید کرده عملکرد ضعیف رئیس‌جمهور آمریکا در جریان مناظره اخیرش با ترامپ تا حد زیادی نتیجه تلاش‌های فراوان در حزب دموکرات برای آماده کردن بایدن جهت حضور در مناظره با ترامپ بوده است!

واشنگتن پست فاش کرده یک تیم بزرگ و پرشمار از مشاوران و کارشناسان حزب دموکرات در فرآیند آماده کردن بایدن برای مناظره با ترامپ ایفای نقش کرده‌اند. با این حال، خود بایدن که کاملا به عملکرد ضعیفش در جریان مناظره اخیر با ترامپ واقف بوده، بتازگی در جریان یک سفر انتخاباتی به ویرجینیای آمریکا مدعی شده می‌داند مثل گذشته خوب نیست با این حال بلد است چگونه حقیقت را بگوید. او تاکید کرده برخلاف ادعاهای مختلف علیه وی، در جریان رقابت‌های انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا مساله سن و سال افراد به هیچ عنوان موضوعی جدی نیست. بایدن حتی پا را فراتر از این حرف‌ها گذاشته و گفته آنهایی که معتقدند رئیس‌جمهور فعلی آمریکا سلامت فیزیکی و فکری ندارد، حقیقتا باید شرم کنند. با این همه، برخی تحلیلگران و مفسران بین‌المللی بر این باورند حضور فردی نظیر بایدن در راس هرم قدرت سیاسی آمریکا و رقابت برای تداوم حضور در کاخ سفید، در نوع خود حامل 2 نکته و پیام معنادار است.

اولا، حضور بایدن در قدرت بیش از آنکه ایجابی باشد و وی با تکیه بر برنامه‌ها و توانمندی‌هایش در قدرت باشد، صرفا برای دور کردن آنچه شبح بازگشت ترامپ به کرسی ریاست‌جمهوری آمریکا عنوان می‌شود، در صحنه رقابت‌های انتخاباتی و قدرت سیاسی حضور دارد. در حقیقت، فلسفه حضور فعلی بایدن در قدرت و معادلات سیاسی آمریکا، کاملا سلبی است و البته خود بایدن هم به این موضوع معترف بوده و در جایی گفته است وی بهترین گزینه برای آمریکا نیست، بلکه او بهترین آلترناتیو در قیاس با ترامپ برای این کشور است. 

دوم اینکه تاکنون بارها و بارها به این مساله اشاره شده که حضور بایدن با وضعیت نامساعد کنونی‌اش در قدرت در آمریکا، خود جلوه‌ای عینی از افول هژمونی جهانی آمریکاست. 

اکنون آمریکا باید میان یک نفر (بایدن) که سلامت جسمی و فکری مناسب ندارد و در عین حال فردی دیگر (ترامپ) که با انبوهی از پرونده‌های قضایی در آمریکا روبه‌رو است و حتی حکم کیفری هم از نظام قضایی آمریکا دریافت کرده و جز جنجال، به چیزی برای بازگشت به کاخ سفید چشم ندارد، یکی را به عنوان رئیس‌جمهور آتی خود انتخاب کند؛ مساله‌ای که حداقل با ادعاهای دور و دراز حکمرانی آمریکایی در زمینه قدرت جهانی این کشور و البته تصویرسازی از آمریکا به عنوان یک مدینه فاضله جهانی، به هیچ عنوان همخوانی ندارد. 

***

سپهر ستاری: با شروع فصل نقل‌وانتقالات تیم‌های لیگ برتری به‌ دنبال جذب بازیکنان مورد نظر خود هستند. با اتمام فصل ۰۳-۱۴۰۲ فوتبال ایران، این روزها تیم‌های لیگ برتری در تعطیلات به ‌سر می‌برند و مدیران باشگاه‌ها مشغول خرید بازیکن برای فصل جدید هستند. مانند هر سال تیم‌های مدعی رقابت شدیدی برای جذب ستاره‌های لیگ برتر دارند و همین موضوع باعث شده ارقام عجیبی درباره قرارداد بازیکنان به گوش برسد. تیم‌های لیگ برتری در شرایطی مشغول ریخت‌وپاش در بازار و ارائه پیشنهادات ۳۰ و ۴۰ میلیاردی هستند که فدراسیون فوتبال برای این فصل هم تاکید زیادی روی اجرای قانون سقف بودجه داشته است؛ اتفاقی که با توجه به ارقام این روزهای بازار می‌تواند جنجال بزرگی در فصل آینده لیگ برتر به راه بیندازد.

* سقفی که پارسال تبدیل به کف شد

فدراسیون فوتبال در حالی برای لیگ برتر بیست‌وچهارم هم قانون سقف بودجه را تصویب کرده که این قانون سال گذشته حواشی زیادی داشت و در مقاطعی از لیگ به سوژه اول مسابقات تبدیل شد. سال گذشته سپاهان و پرسپولیس تیم‌هایی بودند که به ‌دلیل عدم رعایت قوانین مربوط به قراردادها با جرائم نقدی و کسر امتیاز مواجه شدند که البته کمیته استیناف احکام صادرشده را رد کرد. با این حال اغلب فوتبالی‌ها معتقد بودند تیم‌های مدعی قانون سقف بودجه را با ترفندهای مختلف دور زده‌اند و در مجموع انتقادات زیادی نسبت به قانون سقف بودجه وجود داشت. در شرایطی که تصور می‌شد فدراسیون فوتبال برای فصل جدید لیگ برتر قید اجرای این قانون را بزند ولی برای این فصل هم قوانین مربوط به سقف بودجه به تیم‌های لیگ برتری ابلاغ شده است. قوانینی چون افزایش قرارداد بازیکنان برای سال دوم تا سقف ۳۰ درصد می‌تواند جلوی بعضی تخلفات را در فصل جدید بگیرد ولی نکته مهم درباره قانون سقف بودجه این است که فدراسیون فوتبال برای تیم‌های خاطی مجازاتی در آیین‌نامه نیاورده و این موضوع امکان رخ دادن اتفاقات سال گذشته را بیشتر می‌کند. مهدی تاج ابتدای لیگ بیست‌وسوم اعلام کرده بود نتایج دیدارهای تیم‌هایی که قانون سقف بودجه را دور بزنند ۳ بر صفر خواهد شد ولی در عمل از سپاهان و پرسپولیس به ترتیب ۴ و یک امتیاز کسر شد که آن امتیازات هم پس از مدتی برگردانده شد. البته سپاهان و پرسپولیس تنها تیم‌هایی نبودند که به تخلف متهم شدند و دیگر مدعیان هم شرایط‌شان از این ۲ تیم بهتر نبود.

* سقف ۴۵۰ میلیونی برای استقلال و پرسپولیس

فدراسیون فوتبال برای لیگ برتر بیست‌وچهارم مبلغ پایه سقف بودجه را ۳۲۵ میلیارد تومان اعلام کرده است. استقلال و پرسپولیس با توجه به کسب سهمیه حضور در لیگ نخبگان و دریافت مجوز حرفه‌ای ۱۰۰ میلیارد بیش از دیگر تیم‌ها می‌توانند هزینه کنند و پاداش ۸۰۰ هزار دلاری AFC برای حضور در این رقابت‌ها سقف بودجه این ۲ تیم را به بیش از ۴۵۰ میلیارد تومان رسانده است. سپاهان هم در صورت موفقیت در ۲ بازی پلی‌آف صعود به لیگ نخبگان شامل این موضوع خواهد شد و می‌تواند مثل ۲ رقیب خود هزینه کند.

AFC همچنین برای هر برد در لیگ نخبگان پاداشی ۱۰۰ هزار دلاری در نظر گرفته که این هم می‌تواند در زمره درآمدهای تیم‌ها قرار بگیرد و مبلغ سقف بودجه آنها را افزایش دهد؛ اتفاقی که سقف بودجه استقلال و پرسپولیس و احتمالا سپاهان را تا بیش از ۵۰۰ میلیارد تومان افزایش می‌دهد.

* مدعیان دوباره سقف بودجه را دور می‌زنند؟

در شرایطی که این روزها فدراسیون فوتبال تاکید زیادی روی اجرای قانون سقف بودجه دارد، ارقامی که از پیشنهادات مدعیان به بازیکنان لیگ برتری به گوش می‌رسد، باعث شده خیلی‌ها به این نتیجه برسند این قانون امسال هم رعایت نخواهد شد. در روزهای اخیر ارقامی در حدود ۲۰ تا ۳۰ میلیارد برای رضایتنامه جواد آقایی‌پور شنیده شده و گفته می‌شود خود این بازیکن هم دستمزدی ۳۰ میلیاردی ‌طلب کرده است؛ مبالغی که باعث می‌شود تیم‌های خواهان این ستاره مجبور باشند رقمی حدود ۶۰ میلیارد برای در اختیار گرفتن او پرداخت کنند. در چنین شرایطی سوال بزرگی که پیش می‌آید این است: چگونه با وجود سقف بودجه ۴۰۰ تا ۴۵۰ میلیاردی، تیم‌ها می‌توانند برای خرید فقط یک بازیکن! چنین ریخت ‌و پاشی کنند؟ در واقع به نظر می‌رسد باشگاه‌های لیگ برتر مانند فصل گذشته قصد دارند قانون سقف بودجه را دور بزنند و با توجه به مماشات فدراسیون با تیم‌های متخلف در فصل قبل، احتمالا نگرانی خاصی هم از این بابت ندارند. از طرفی پرداخت این ارقام برای جواد آقایی‌پور که تنها یک فصل در لیگ برتر حضور داشته و ۹ گل به ثمر رسانده، کمی عجیب و دور از انتظار است. او فصل قبل نمایش درخشانی در استقلال خوزستان داشت ولی تضمینی نیست که بتواند با فشارهای بازی در تیم‌های مدعی کنار بیاید و همین پرداخت چنین مبالغی برای او را عجیب‌تر از قبل می‌کند. این بازیکن گیلانی روز گذشته به باشگاه سپاهان رفت و با این تیم قرارداد امضا کرد. مدیرعامل استقلال خوزستان هم در مصاحبه‌ای اعلام کرد ما قیمت رضایتنامه این بازیکن را 30 میلیارد تومان تعیین کردیم که در این بین سپاهان با آن موافقت کرد اما باید ببینیم این پول را می‌دهند یا نه! البته از یاد نبریم که سپاهان موفق شد با قیمت 400 هزار دلار شهریار مغانلو را به یک تیم اماراتی بفروشد. احتمالا پول رضایتنامه آقایی‌پور از فروش شهریار مغانلو تهیه شده است و باید در این مورد حق را به باشگاه سپاهان داد که معقولانه عمل کرده است. ولی آیا این بازیکن می‌تواند همانند مغانلو ۲ دوره متوالی آقای گل لیگ برتر شود؟ جواد آقایی‌پور تنها بازیکن خبرساز فصل نقل‌وانتقالات نیست و ارقام مطرح‌شده نشان می‌دهد اقدامات فدراسیون فوتبال برای تعدیل هزینه‌ها نتیجه مثبتی در پی نداشته است. حتی به ‌رغم ممنوعیت عقد قرارداد دلاری با بازیکنان، اخبار عجیبی درباره پرداخت مبالغی در حدود یک میلیون دلار به بعضی بازیکنان به گوش رسیده که شوک بزرگی به بازار نقل‌وانتقالات فوتبال ایران وارد کرده است. در چنین شرایطی فدراسیون فوتبال کار بسیار سختی برای حفظ قانون سقف بودجه دارد و باید دید چگونه از پس آن برمی‌آید.

* درخواست ۴۰ میلیاردی بیرو برای بازگشت به پرسپولیس!

بر اساس اطلاعات کسب شده توسط ایسنا، دروازه‌بان تیم فوتبال پرسپولیس به مسؤولان این باشگاه اعلام کرده در قبال قراردادی ۴۰ میلیارد تومانی حاضر به بازگشت به این تیم است. بعد از فسخ یک‌طرفه قرارداد از سوی علیرضا بیرانوند با باشگاه پرسپولیس، صحبت‌هایی مطرح شد که نشان می‌داد ۲ طرف تمایل دارند به دور از درگیری‌های حقوقی به همکاری خود ادامه دهند اما پیشنهاد بالای بیراوند مذاکرات را به بن‌بست کشاند. علیرضا بیرانوند به باشگاه پرسپولیس گفته است در قبال قراردادی ۴۰ میلیارد تومانی حاضر به بازگشت است اما پرسپولیسی‌ها در پاسخ گفته‌اند بیرو تنها در صورتی می‌تواند بازگردد که دقیقا بر اساس همان قرارداد قبلی‌اش دوباره قرارداد امضا کند. بیرانوند پارسال وقتی قراردادش را یک‌طرفه فسخ کرد، برای بازگشت قراردادی 2 ساله به امضا رساند که بر اساس آن برای امسال (فصل دوم قرارداد) ۲۰ درصد به پایه قرارداد پارسالش اضافه می‌شد. این یعنی قرارداد ۱۵ میلیارد و ۹۰۰ میلیونی او به حدود ۱۹ میلیارد تومان در این فصل می‌رسید و باشگاه پرسپولیس برای بازگشت بیرانوند راضی به عقد قراردادی به این ارزش است.

* پاسخ منفی به علیپور

مدیرعامل باشگاه پرسپولیس هرگونه شرایط مالی بهتر برای جذب یا تمدید قرارداد بازیکنان، بیشتر از سقف تعیین شده را ممنوع کرد. باشگاه پرسپولیس در حالی به عنوان قهرمان فصل گذشته لیگ برتر فوتبال ایران کمترین حضور را در روزهای نخست نقل و انتقالات تابستانی ۱۴۰۳ داشته است که دغدغه اصلی آنها حفظ بازیکن‌هایی است که قراردادشان به اتمام رسیده است. با این حال سرخپوشان پایتخت همزمان با موضوع تمدید قرارداد، در حال رایزنی برای جذب بازیکن‌هایی هستند که مد نظر باشگاه هستند. رضا درویش، مدیرعامل باشگاه پرسپولیس برای حفظ تراز مالی در قرارداد بازیکنان تیم اعلام کرده است هیچ مبلغی فراتر از سقف قرارداد تعیین شده از سوی هیات‌مدیره به بازیکنان نخواهد داد و خبری از پرداختی بیشتر نیست. او برای اینکه تنشی در رختکن تیم بابت اعداد و ارقام قراردادها پیش نیاید، چنین تصمیمی گرفته است تا حسین بادامکی، معاون ورزشی باشگاه نیز در جلسه با علی علیپور برای بازگرداندن دوباره او به فوتبال ایران و تیم پرسپولیس حاضر به پذیرش شرط ۳۵ میلیارد تومانی‌اش نشود و اعلام کند تنها با مبلغی حدود ۲۱ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان می‌توانند آقای گل پیشین لیگ برتر را جذب کنند. همچنین تمام بازیکنان فعلی که سابقه حضور در تیم‌ ملی را داشته یا به اردوهای فعلی دعوت می‌شوند نیز قرار است همین مبلغ را به عنوان سقف قرارداد دریافت کنند.

مردم در آن دنیا: سلام. همون طور که مستحضرید، امروز قراره پادشاهی رو برای بخش ایرانیان مقیم برزخ انتخاب کنیم. بر همین اساس در خدمت شما مردم عزیز هستیم با مناظرات انتخاباتی پادشاهان قاجار. پادشاهان پهلوی هم برای این مناظره دعوت شده بودند که پدر و پسری فرار کرده بودند و متاسفانه نتونستیم ازشون استفاده کنیم. امیدوارم بتونید پادشاه خوبی رو انتخاب کنید.

طبق قرعه‌کشی با ناصرالدین شاه شروع می‌کنیم. جناب پادشاه شما چهار دقیقه وقت دارید!

ناصرالدین شاه: پدر سوخته. چرا به مردم سلام کردی؟ اول باید به شاهنشاه سلام کنی! این جناب اعصابم خرد شده و برای جلای خاطر به سرسره بازی می‌رویم (میکروفن را پرتاب کرده و از استودیو بیرون می‌رود. صدای فریاد ناصرالدین شاه می‌آید که می‌گوید: یکی گردن این پدرسوخته را بزند تا ما برمی‌گردیم!)

مجری: ببخشید جناب شاه (دو نفر مجری را به بیرون می‌برند!)

مجری دوم: خب با عرض پوزش از پادشاهان گرامی. شاهنشاه لطفا بنده حقیر را ببخشاید. طبق قرعه سراغ آغامحمدخان می‌ریم. لطف کنید برنامه خودتون رو با مردم در میون بگذارید!

آغامحمدخان: ما برنامه خاصی نداریم. باید روی کرسی شاهی بنشینیم تا مشکلات را پیدا کنیم. مشکلات که پیدا شد نظر خواهیم کرد که چه کسی این مشکلات را دیده. فی‌الفور چشمانش را از حدقه بیرون خواهیم آورد و مشکل مرتفع خواهد شد!

مجری دوم: جسارتا شاهنشاه در مورد حل خود مشکل هم برنامه‌ای دارند؟ یا فقط صدای مشکلات را...

وقتی حرف مجری دوم به اینجا رسید آغامحمدخان آرام آرام نزدیک مجری دوم شده و در همینجا صدای او را با فشار دادن انگشت شصت به روی چشمان مجری خاموش کرد. دو نفر هم آمدند که مجری را مثل لطفعلی خان زند در ملأ عام ادب کنند. 

مجری سوم با ترس گلویش را صاف می‌کند و می‌گوید: شاهنشاه جان مجری را ببخشایند بر ما. حضرت سلطان فتحعلیشاه اگر صلاح می‌دانند اشاره کنند که چرا باید ایشان را به شاهی برگزینیم؟

خواجه دربار که نزدیک جایگاه فتحعلیشاه ایستاده بود بدو بدو رفت و سریع برگشت و گفت: جناب سلطان از حرمسرا سلام ملوکانه رساندند و فرمودند به شما بگویم: ما چون فرزند شاه بودیم باید شاه شویم.

مجری سوم گفت: نه خدمت شاهنشاه عرض کنید منظور ما توانایی‌های خاص ایشان است.

خواجه رفت و با یک جلاد برگشت و گفت: شاهنشاه گفتند: اعدامش نکنید. بیاوریدش اول پوستش را مثل پوست بادمجان بکنیم بعد ببرید سر جوب پخ‌پخش کنید.

مجری چهارم جای مجری سوم را گرفت و گفت: بنده کمترین در حد سوال از شاهنشاه نیستم. جناب مظفرالدین اگر فرمایشی دارند بفرمایند.

خادم مظفرالدین شاه: شهنشاه به خاطر رسیدگی به امور رعیت، کسالت دارند و اینک در اتاق کارشان در کاخ خواب هستند.

مجری چهارم: اما گفته بودند در سفر به برزخ فرنگی هستند و ظل‌السلطان را برای مناظرات می‌فرستند...

ظل‌السطان یقه مجری چهارم را گرفته و بدون توجه به غلط کردم و خورد و خوراکش، او را به بیرون می‌برد!

مجری پنجم روی صندلی می‌نشیند و می‌گوید: کوچولو تو اینجا چیکار میکنی‌؟ بعد در حالی که لپ کودک را می‌کشد می‌گوید: اینجا مناظره برای انتخاب شاهه!

احمدشاه می‌گوید: مردک من شاهنشاهم... احمد شاه قاجار... یکی این پدرسوخته را ببرد سر به نیست کند...

مجری از ترس خود‌ش را خیس کرد اما کسی نیامد! مجری به دو طرف نگاه کرد و وقتی مطمئن شد کسی برای حرف احمدشاه تره هم خورد نمی‌کند با لگد او را به سمت در هدایت می‌کند. اما جلوی در با توپخانه برزخی روسیه مواجه می‌شود که به دستور محمدعلی شاه آمده‌اند مجلس مناظرات را به توپ ببندند.

متأسفانه از ادامه مراسم مناظرات خبری در دسترس نیست. آواربرداری هنوز ادامه دارد و احتمالا تا انتخابات بعد پادشاه برزخ ایرانیان به بعد از مرگ ربع پهلوی موکول شود. 

سیاست خارجی در واقع هم می‌تواند یک نقطه قوت در دولت محسوب شود و هم پاشنه آشیل آن باشد و همین مساله اتفاقا یکی از نقاط افتراق اساسی میان ۲ کاندیدای مرحله دوم انتخابات ریاست‌جمهوری چهاردهم است. یکی معتقد به ادامه روند گذشته در دولت یازدهم و دوازدهم (ادامه برجام و نگاه به غرب) است و دیگری راه را در کنار گذاشتن غرب‌زدگی و تقویت نگاه به شرق و تمرکز بر همسایگان و البته استفاده از فرصت‌ها در حوزه غرب می‌داند.

این مساله زنگ خطر را برای هر مخاطب آگاه به صدا در می‌آورد که با روی کار آمدن یک دولت غرب‌گرا و معتقدان به کدخدایی آمریکا سیاست خارجی دستخوش یک عقب‌گرد چند ساله خواهد شد و این خسارت با روی کار آمدن محتمل ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا می‌تواند چند برابر شود.

در واقع سیاسیونی که حتی حاضرند تلاش‌های داخلی برای رفع برخی تحریم‌ها - مثلا در فروش نفت - را هم به حساب دل‌رحمی(!) رئیس‌جمهور دموکرات فعلی آمریکا فاکتور کنند (و همین‌ها نقش اساسی در ستاد انتخاباتی آقای پزشکیان دارند) خودشان با صدای بلند می‌گویند دست‌شان در برابر خطر ترامپ خالی است.

خطر تحجر و بازگشت به عقب در سیاست خارجی نزدیک‌تر از آن چیزی است که به نظر می‌آید و این خطر رفع نمی‌شود مگر آنکه اجازه ندهیم دولت غرب‌گرای دیگری بر سر کار آید.

گروه سیاسی: حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای، میزان مشارکت در مرحله اول انتخابات را کمتر از حد توقع و خلاف پیش‌بینی‌ها خواندند و گفتند: این مساله عللی دارد که اهل سیاست و جامعه‌شناسان آنها را بررسی می‌کنند. 

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی مقام معظم رهبری، ایشان تصور برخی‌ را مبنی بر اینکه هر کسی در مرحله اول رای نداده مخالف نظام است، صددرصد اشتباه خواندند و گفتند: ممکن است عده‌ای از برخی مسؤولان یا حتی نظام اسلامی خوش‌شان نیاید، همان‌گونه که آزادانه این حرف‌ها را می‌زنند اما این ذهنیت که هر کسی رای نداده متصل به این افراد و این طرز فکر است کاملا غلط و اشتباه است.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای افزودند: خیلی‌ها مشکل، کار و گرفتاری دارند و یا به علل دیگر در رای‌گیری شرکت نکردند که ان‌شاءالله در مرحله دوم اجتماع مردم پای صندوق‌های رای، شوق‌انگیز و مایه‌ آبروی نظام باشد.

رهبر حکیم انقلاب مشارکت مردم را پشتوانه و مایه‌ سربلندی نظام خواندند و تاکید کردند: هر قدر مشارکت بهتر، صریح‌تر و روشن‌تر باشد نظام برای تحقق اهداف خود در داخل و پیگیری اهداف در مجموعه امتداد راهبردی کشور، از توانایی بیشتری برخوردار خواهد شد که این مساله فرصت بسیار بزرگی است.

ایشان ابراز امیدواری کردند خداوند توفیق بهترین انتخاب را به مردم عنایت فرماید تا فرد منتخب بتواند اهداف نظام و ملت را محقق کند.

رهبر انقلاب در ابتدای این دیدار،‌ برنامه‌های تحولی مدرسه عالی شهید مطهری را حرکتی ضروری و صحیح خواندند و گفتند: برنامه‌ها، باید با حفظ اصول و مبانی و بر حسب نیازهای زمان، نوبه‌نو متحول شود، چرا که حوزه‌های علمیه واقعا به حرکات جدید نیاز دارند.

ایشان با تاکید بر مساله انضباط و اشراف مدیریتی بر فعالیت‌‎ها گفتند: مدرسه عالی شهید مطهری می‌تواند مظهر حوزه تهران بشود، ضمن اینکه به عنوان محیطی حوزوی و دانشگاهی باید افرادی را پرورش دهد که علاوه بر علم، ‌دارای تقوا و تزکیه نفس باشند.

گروه سیاسی:‌ عصر دیروز مصلای تهران جای سوزن انداختن نبود! آخرین برنامه تبلیغاتی سعید جلیلی، کاندیدای چهاردهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری در برگزار شد؛ برنامه‌ای پرشور با حضور هزاران نفر از اقشار مختلف مردم که آمده بودند با شعار ادامه راه رئیس‌جمهور شهید سیدابراهیم رئیسی، از کاندیدای جبهه انقلاب حمایت کنند. در این مراسم که پرویز فتاح با زبان آذری برای مردم صحبت کرد و علی نکیزاد، رئیس ستاد قالیباف حمایت خود را از جلیلی اعلام کرد، کاندیدای جبهه انقلاب گفت: تفاوت است بین کسی که جمهوری اسلامی را حرم می‌بیند و کسی ایران را قفس می‌بیند.

سعید جلیلی اظهار داشت: خوشحالم که در این مکان مقدس در جمع شما حضور پیدا کردم اما فلسفه حضور ما چیست. این شور و شوق و شعور و این مسؤولیت‌شناسی برای چیست؟ برای یک انتخاب بزرگ. وی گفت: ملت ما نشان داده است که هنر او انتخاب‌های صحیح و به‌موقع است. با انقلاب، اسلام را انتخاب کرد و احیا شد. ملت ما ۴۵ سال یک حرکت بزرگ را دنبال کرد. از حوادث حماسه ایجاد کرد و امروز می‌خواهد بار دیگر انتخاب کند. وی با بیان اینکه امروز سر یک دوراهی هستیم، ادامه داد: دوراهی یک انتخاب که در ۴ سال آینده و چه‌بسا ۴۰ سال آینده تأثیرگذار باشد. دشمنان ما از انقلاب اسلامی راضی نبودند. جنگ تحمیل کردند. ترور کردند. فشار اقتصادی آوردند اما جواب نگرفتند.

کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری گفت: امروز رقیب یک اهرم شکسته ناکارآمد به اسم تحریم را دست خود گرفته و هنوز می‌خواهند از آن استفاده کنند. چون کسانی در این کشور از یک طرف با تحقیر ملت و از سوی دیگر با تحریف آنچه می‌گذرد، می‌خواهند تحریم را کارآمد نشان دهند اما ملت ما اجازه نخواهد داد. وی اظهار داشت: اگر دشمنان زر و زور و تزویر را به کار می‌بردند اما امروز ابزار آنها تحریم و تحقیر و تحریف است. تفاوت است بین کسی که جمهوری اسلامی را حرم می‌بیند و کسی که ایران را قفس می‌بیند.

وی همچنین بیان کرد: کسانی به نداشتن برنامه افتخار می‌کنند. به اینکه نمی‌توانند بر موضوعات اشراف داشته باشند افتخار می‌کنند. ملت ما امروز در این انتخاب قرار گرفته است؛ اینکه چه راهی را انتخاب کند، اینکه چه چیز را دنبال کند.

جلیلی همچنین گفت: امروز تماما تلاش دشمن رو آوردن به تحقیر و تحریف واقعیت‌هاست، زیرا می‌داند یک ملتی وقتی اراده می‌کند مهم‌ترین موفقیت‌ها را رقم می‌زند. همه آنها می‌گفتند شاه نرود و ملت گفتند برود و شاه رفت. وی با بیان اینکه ملت ایران یک ملت تمدن‌ساز است و آنچه را می‌خواهد محقق و تکثیر می‌کند و الگو برای دنیا می‌شود، گفت: خود دشمن اعتراف می‌کند در منطقه قدرت جمهوری اسلامی مهم‌ترین قدرت تأثیرگذار است. یعنی اگر صدها موشک به سمت اسرائیل شلیک می‌کند او جرأت پاسخگویی ندارد. وی افزود: ایران برای همه ایرانیان است نه عده‌ای خاص که با رانت از منابع بهره‌مند شوند و در بزنگاه‌های تاریخی بر کوس ناامیدی بکوبند و بگویند نمی‌شود و نمی‌توانیم، ملت ما می‌گوید می‌شود و ما می‌توانیم.

وی تاکید کرد: مباحث رقیب، علمی و واقعی نیست. حتی دیپلماسی هم نیست، این را هم بلد نیستند.

وی گفت: با انتخاب شما مردم این حرکت پرقدرت ادامه می‌یابد و روزبه‌روز موفقیت‌های بیشتر در انتظار مردم خواهد بود. امروز باید با قدرت در همین ساعات باقیمانده، همین مباحث را تبیین کرد. وی بیان داشت: ما از صبح شنبه حرکت پرشکوه به سمت جهش را شروع می‌کنیم و ان‌شاءالله با مشارکت شما مردم این حرکت پیش خواهد رفت. تلاش دشمن و به‌کارگیری ابزارها برای این است که می‌داند وقتی ملت اراده کرده و می‌ایستد موفقیت را رقم می‌زند. آنها می‌خواهند ملت ما هسته‌ای و موشکی نشود ولی ملت ما هم موشکی و هم هسته‌ای می‌شود و بر لبه فناوری حرکت می‌کند. وی ادامه داد: دشمن می‌بیند جمهوری اسلامی یک الگو از حضور سالم و موثر زن مسلمان در اجتماع را نشان می‌دهد اما غرب در مساله زن به بن‌بست رسیده و ناچار است رو به تحریف بیاورد.

وی تصریح کرد: رؤسای‌جمهور آمریکا و فرانسه برای زنان ایران اشک تمساح می‌ریزند ولی دنیا می‌بیند که وقتی هزاران زن با موشک در غزه به شهادت می‌رسند همین‌ها عکس یادگاری می‌گیرند. نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری عنوان کرد: دشمن می‌خواهد نقطه قوت ما را هدف قرار دهد و می‌فهمد که زن در جامعه ما نقطه‌ قوت است. وقتی نمی‌تواند، تحریف و تحقیر می‌کند. ملت ما تبدیل به یک قدرت شده است؛ ما سخن از آزادی می‌گوییم و ملت ما پیشگام آزادی بوده است.

جلیلی گفت: ما می‌خواهیم نه‌تنها کشور اداره شود، بلکه کشور باید جهش هم داشته باشد. اگر امروز سخن می‌گوییم که کشور ما یک جهان فرصت دارد، ملت ما در بزنگاه تاریخی می‌تواند از این فرصت‌ها استفاده کند. من امروز به پشتوانه اینکه شما می‌خواهید اقتدار ایران در جهان افزایش یابد، برنامه داده‌ام؛ برای اینکه می‌خواهید با فساد مبارزه شود پا به میدان گذاشتم و محتاج کمک شما هستم.

ابوالفضل اقبالی*: دیروز در یک گروه تلگرامی بحثی درباره برنامه دکتر پزشکیان برای مدیریت کشور شد و یکی از حامیان ایشان (که از اصلاح‌طلبان پروپاقرص است) جمله‌ای گفت که به نظرم بنیان دوم خرداد و جریان اصلاحات بر چنین درکی از مردم استوار است. مضمون جمله این بود: توده‌های مردم برنامه سرشان نمی‌شود! این جمله باعث شد من این یادداشت را بنویسم و درباره استراتژی جریان اصلاحات در رقابت‌های انتخاباتی سال‌های اخیر توضیح دهم.

صحنه رقابت‌های انتخاباتی در کشور ما غالبا معطوف به ۲ مساله مهم بوده است؛ معیشت و آزادی‌های مدنی. زیرا این ۲ موضوع در نقطه کانونی نظام مسائل مردم قرار داشته و دارند. رفتار انتخاباتی مردم در تمام ادوار تابعی از وعده‌های معیشتی یا افق‌گشایی‌های مدنی کاندیداها بوده است. در برخی ادوار دغدغه‌های مدنی پررنگ‌تر شده و در دوره‌هایی مطالبات اقتصادی. تا قبل از دهه 90 همواره نتیجه انتخابات را «طرح و برنامه جدید» رقم می‌زد و بسیج عمومی حول «گفتارهای ایجابی» شکل می‌گرفت. گفتار توسعه و سازندگی در دهه 60، گفتار آزادی و توسعه سیاسی در دهه 70 و گفتار عدالت در دهه 80، همگی طرح جدیدی از مناسبات اقتصادی و سیاسی ایران پیش‌ رو ارائه می‌کردند، اگرچه متضمن رویکردهای انتقادی به گذشته خود نیز بودند.

اما رقابت‌های انتخاباتی از دهه 90 وارد فاز جدیدی شد. تجربه نسبتا موفق دولت نهم در تحقق عدالت اجتماعی که منجر به جابه‌جایی مرزهای خدمت‌رسانی به کشور شد و اقبال توده‌های مردم را به همراه داشت، شانس و امکان بازگشت جریان مقابل را به قدرت بسیار محدود کرده بود و باعث شکست قاطع آنها در انتخابات 88 شد. این اتفاق جریان اصلاحات را به این نتیجه رساند که برای بازگشت به قدرت باید رویکرد سنگ‌اندازی و تخریب رقیب را در دستور کار قرار دهد. توضیح این رویکرد در صحنه‌های سیاسی و اقتصادی آن ایام بماند برای مجالی دیگر.

اما از همان ایام بود که رقابت‌های انتخاباتی ماهیت متفاوتی با گذشته پیدا کرد و جریان شکست‌خورده اصلاحات به جای ارائه گفتار جدید و کارآمد از خود، به «اهریمن‌سازی» از رقیب و ایجاد هراس اجتماعی نسبت به او رو آورد. در یک جمله می‌توان گفت اگر تا قبل از دهه 90 تلاش رقبا معطوف به ایجاد «اقبال مردمی» نسبت به گفتار خود بود، پس از آن جریان اصلاحات راهبرد انتخاباتی خود را بر گسترش «نفرت عمومی» نسبت به رقیب متمرکز کرد.

رسانه ملی نیز در این میان با ایجاد سازوکار «مناظره‌های سرپایی» به این فضا ضریب بیشتری داده بود. در چنین فضایی این جریان دیگر نیاز به تدوین برنامه و طرح مدون درباره آینده اقتصادی و سیاسی کشور احساس نمی‌کرد و صرفا بر ایجاد «کمپین» متمرکز شد. لذا از همان دوران کم‌کم کارشناسان رسانه‌ای و فعالان توئیتری جای کارشناسان اقتصاد را در ستادهای انتخاباتی اصلاح‌طلبان گرفتند. امروز نیز صحنه رقابت دارای چنین مختصاتی است. نشان به آن نشان که در این دوره نماینده جریان اصلاحات اساسا بدون هیچ طرح و برنامه مشخص و سابقه درخشان در انتخابات ثبت‌نام کرده و در تبلیغات تلویزیونی، تقریبا درباره تمام موضوعات مهم اقتصادی، سیاسی و فرهنگی یا به بیان کلیات و لزوم اجرای سیاست‌های مقام معظم رهبری اکتفا می‌کند یا با این توجیه که «من کارشناس نیستم»، مردم را به کارشناسان ارجاع می‌دهد. حال باید پرسید: چرا ایشان در دور اول از رقبای با برنامه و دارای کارنامه خود آرای بالاتری کسب کرد؟

پاسخ این سوال با ارجاع به تجربه انتخابات 96 کاملا روشن خواهد شد. ستاد انتخاباتی دکتر پزشکیان دقیقا همان ستادی است که تجربه‌ موفق فریب مردم در سال 96 را در کارنامه خود دارد. ستاد انتخاباتی دکتر روحانی رئیس‌جمهور بسیار محبوب(!) کشورمان در دوران طلایی دهه 90 دقیقا با همان راهبرد گذشته، امسال هم وارد کارزار انتخابات شده و مجددا ۲ محور اصلی را در دستور کار خود دارد: تحریم و آزادی‌های مدنی. یعنی دقیقا همان محور اصلی مناقشات انتخاباتی از ابتدا تاکنون اما با این تفاوت که قرار نیست در این زمینه حرف ایجابی بزنیم. یعنی بگوییم با توجه به سابقه ناموفق ما در برجام و خروج یکطرفه آمریکا از آن، چگونه می‌خواهیم تحریم‌ را رفع کنیم. فقط کافی‌ است جریان مقابل را به عنوان مقصر در وضع و تداوم تحریم‌ها معرفی کنیم. یا درباره حجاب قرار نیست بگوییم با وجود نهادهای تقنینی و سیاست‌گذار حجاب در بیرون از قوه مجریه، چگونه می‌خواهیم حجاب را آزاد کنیم! فقط کافی ا‌ست جریان مقابل را طالبان معرفی کنیم. جریان اصلاحات تحریم را در ذهن مردم به عنوان مهم‌ترین عامل کوچک شدن سفره‌شان جا انداخته‌ و موضوع آزادی‌های اجتماعی را به عنوان مزیت خودش و نقطه ضعف جریان مخالف مطرح کرده‌ تا به این واسطه بتواند نتایج مدیریت نادرست و سیاست‌های غلط اقتصادی خود در بورس، کنترل تورم، ایجاد رکود، رشد بیکاری، کاهش ارزش ریال و... را به آن حواله دهد.

پژوهشگر مطالعات اجتماعی *

محسن الویری*: ۱- إِنَّمَا الْمومنونَ إِخْوَهُ فَأَصْلِحُوا بَیْنَ أَخَوَیْکُمْ وَاتَّقُوا ‌الله لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ (حجرات/ ۱۰)

بر پایه آموزه‌های دینی مومن بودن و در جبهه حق بودن به مفهوم بری بودن از هر اشتباه و خطا نیست و چه بسیارند کسانی که به عنوان یک مسلمان پیرو مکتب اهل بیت علیهم‌السلام مرتکب خطاها یا گناهانی کوچک و بزرگ از عرصه شناخت تا رفتار می‌شوند.

نصیحت، خیرخواهی نسبت به یکدیگر، کمک فکری، تبیین، موعظه، ارشاد و مانند آن که جایگاهی بلند در آموزه‌های اخلاقی اسلامی دارد، همگی بر این پیش‌فرض استوار است که چه بسا یک مومن معتقد هم دچار اشتباه شود لذا نیازمند راهنمایی و خیرخواهی و مانند آن است. پیش‌فرض آیه شریفه دهم سوره مبارکه حجرات هم که مخاطبان خود را به آشتی دادن برادران دینی فرا می‌خواند، همین است که چه ‌بسا ۲ برادر یا ۲ جریان که هر دو موصوف به ایمان هستند، هر دو یا یکی از آن دو، سخن یا رفتار نادرستی داشته باشد که موجب اختلاف و درگیری منجر به کشتن یکدیگر (حجرات/ ۹) در جامعه دینی شود.

یعنی حتی خطاهایی تا این اندازه بزرگ هم موجب بیرون رانده شدن از دایره ایمان نیست. از یاد نبریم که مومن دور از هر خطا و کاستی در عرصه شناخت و رفتار، امام معصوم علیه‌السلام است. همین تحلیل درباره ارزش‌های ثانویه مانند انقلابی بودن صدق می‌کند. اینگونه نیست که فرد یا جریانی صرفا به دلیل رفتاری که ما آن را انقلابی نمی‌دانیم یا حتی به دلیل ارتکاب یک خطا از دایره انقلابی بودن بیرون گذاشته شود. وقتی درباره ایمان که بنیادی‌ترین معیار سنجش و ارزیابی انسان‌هاست قرآن می‌فرماید به دشمنی که در میدان جنگ اظهار اسلام کرد نگویید مومن نیستی (نسا/ ۹۴)، به طریق اولی در سلب ارزش‌هایی مانند انقلابی بودن از کسانی که خود را در جبهه انقلاب می‌دانند و پیشینه آنها هم گواه این ادعاست، باید احتیاط کرد. 

یکی از چالش‌های اخلاقی در عرصه انتخابات که اکنون به فراوانی دیده می‌شود، مطلق‌نگری‌هایی زیر پوشش دین است که با آموزه‌های دینی سازگار به نظر نمی‌رسد.

خودحق‌پنداری به‌گونه‌ای که خود را حق مطلق و جانب دیگر را شر مطلق بدانیم، آشکارا برخلاف آموزه‌های دینی است، همان‌گونه که یافتن یک خطا یا کاستی موهوم یا واقعی در طرف مقابل و آن را بهانه‌ای برای بیرون نهادن او از دایره ارزش‌ها قرار دادن ناسازگار با آموزه‌های دینی است. هیچ‌یک از ۲ نامزد راه‌یافته به دور دوم انتخابات و جبهه پشتیبان آنها، خیر مطلق نیست و هیچ‌کدام هم شر مطلق نیست، هر دو ممکن است خطاهایی داشته باشند؛ حال اگر یک جریان به نام دین و به بهانه این خطاها خود را خیر مطلق و طرف مقابل خود را شر مطلق بداند برخلاف آموزه‌های دینی رفتار کرده است. به همین ترتیب، این تلقی که عده‌ای خود را جبهه انقلاب به صورت مطلق بدانند و طرف مقابل خود را خارج از جبهه انقلاب بشمرند، سخنی قابل دفاع نیست.

بر این پایه، یکی از معیارهای داوری درباره 2 نامزد همین است که ببینیم آنها تا چه اندازه با وجود احتمال خطا در طرف مقابل از متهم ساختن آنها به خروج از دایره ارزش‌های دینی و انقلابی پرهیز می‌کنند. 

۲- وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَى آمَنُوا وَاتَّقَوْا لَفَتَحْنَا عَلَیْهِمْ بَرَکَاتٍ مِنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ ... (اعراف/ ۹۶)

اگر مردمان آبادی‌ها ایمان می‌آوردند و پروا داشتند، برکاتی از آسمان و زمین بر آنها می‌گشودیم...

برکت به مفهوم بازدهی بیش از حد متعارف یا کارکردی فراتر از حد انتظار یکی از مهم‌ترین آموزه‌های دینی است که در دنیای پیشامدرن با زندگی مردم در هم آمیخته بود و اکنون به نظر می‌رسد یکی از بیگانه‌ترین مفاهیم حتی بین دینداران است. در منابع دینی ما، رفتارهایی مانند ایمان همراه با عمل صالح (آیه ۹۶ سوره مبارکه اعراف) یا عدالت‌ورزی (بالعدل تتضاعف البرکات) مایه برکت و در برابر آن رفتارهایی مانند گناه و خیانت و تکذیب پیامبران موجب کاهش یا از بین رفتن برکت است. چیستی و عوامل ایجاد‌کننده و تضعیف‌کننده برکت به‌راستی شایسته بازخوانی از ابعاد مختلف است.

برکت دادن خدا و برکت یافتن کارها و سرمایه‌ها امری ماورائی است و عقل جزءنگر حسابگر بشری از درک چرایی و فرآیند آن ناتوان است؛ اینکه چرا و چگونه ایمان و پرواپیشگی موجب فروریختن برکت از آسمان می‌شود بر ما پوشیده است ولی تجربه همگی ما نشان می‌دهد این سخن گزاف نیست و به یقین شواهدی برای آن در تجربه زیسته خود سراغ داریم.

دور از ذهن نیست که گفته شود چه‌بسا یکی از عوامل به نتیجه نرسیدن طرح‌های ترویج ارزش‌های اخلاقی در دهه‌های گذشته، با وجود خوب بودن برنامه‌ها، آمیختگی اقدامات اجرایی آن با انواع رفتارهایی است که به هر دلیل مورد تأیید شرع نبوده و در نتیجه اجرای این طرح‌ها برکت‌زدا بوده است.

رای دادن در انتخابات، یک ابزار برای تحقق یک هدف مقدس یعنی مشارکت در سرنوشت و برگزیدن یک خدمتگزار برای مردم در چارچوب نظام اسلامی است. اگر این ابزار با حرام آمیخته شود برکت آن در معرض تهدید قرار می‌گیرد و اگر پاکیزه و منزه باشد برکت خواهد یافت. آمیختگی با حرام در امور مختلف مصداق می‌یابد، مانند استفاده از امکانات دولتی و عمومی برای تبلیغ نامزد موردنظر خود، توزیع ناعادلانه امکانات عمومی برای تبلیغ نامزدها، سوق دادن رای مردم به یک نامزد با تطمیع و فریب، کوشش برای تخریب شخصیت رقیب با تهمت و دروغ و پرداختن به امور شخصی غیرمرتبط با صلاحیت فرد. از بین رفتن برکت هم می‌تواند مصادیق مختلفی داشته باشد؛ همچون: متقاعد نشدن مخاطب، بروز عوامل بیرونی بر باددهنده کوشش انتخاباتی، شکننده بودن همراهی مخاطب و حتی ناموفق شدن یا ناکام ماندن فرد منتخب. سزاوار است خود و طرفداران نامزدها را در معرض این پرسش قرار دهیم: در مقام تبلیغ مردم و کشاندن آنها پای صندوق رای و بویژه برای متمایل ساختن آنها به یک نامزد یا دلسرد کردن آنها نسبت به یک نامزد دیگر، کنش انتخاباتی ما تا چه اندازه برکت‌زا یا برکت‌زداست؟ طلبه یا غیرطلبه‌ای که پا در فعالیت انتخاباتی گذاشته و مشتاق است به نتیجه مطلوب برسد صرف‌نظر از مسؤول بودن نسبت به سخن و رفتار خود در پیشگاه خداوند متعال، سزاست مدام این پرسش را از خود داشته باشد: آیا به راستی خود را دور از انواع گناهان زبانی و آلودگی‌های مالی نگاه داشته است یا نه؟ آیا کنش تبلیغی - انتخاباتی او برکت‌زا یا برکت‌زداست و اگر در تحلیلی صادقانه دریافت که رفتار او آمیخته با حرام است، انتظار نداشته باشد به نتیجه مطلوب برسد. اینگونه افراد حتی اگر در کوتاه‌مدت، به آنچه می‌خواهند دست یابند، دست تقدیر الهی در زمانی دیگر جزای کژاندیشی و کژرفتاری آنها را خواهد داد و چه تجربیات عبرت‌آموزی در این‌باره وجود دارد!

یکی دیگر از شاخصه‌های ارزیابی ۲ نامزد و تصمیم‌گیری برای برتر نهادن یکی از آنها بر دیگری، همین است که ببینیم رفتار انتخاباتی آنها تا چه اندازه برکت‌زا یا برکت‌زداست و رای پاک و حلال و پاکیزه نزد کدام‌یک از آنها بیشتر است؟

دانشیار دانشگاه باقرالعلوم(ع) *