گروه بین‌الملل: «اف‌بی‌آی» و وزارت امنیت داخلی آمریکا پس از بازرسی از عمارت ترامپ در فلوریدا، در بیانیه‌ای مشترک درباره افزایش تهدیدات علیه مقامات فدرال هشدار دادند. این ۲ نهاد در بیانیه خود هشدار دادند تهدیدهای احتمالی علیه مقامات اجرایی فدرال پس از یورش اف‌بی‌آی به عمارت مارالاگو در برخی رسانه‌های اجتماعی، انجمن‌های اینترنتی و پلتفرم‌های اشتراک‌گذاری تصاویر و ویدئوها دیده شده است. این بیانیه که در شبکه سی‌بی‌اس نیوز منتشر شده، به مقامات محلی، دولتی و قبیله‌ای در سراسر آمریکا هشدار داده که جانب احتیاط را رعایت کنند. همچنین در این بیانیه درباره تهدید به بمب‌گذاری در مقرهای اف‌بی‌آی و دیگر تهدیدات داخلی با عناوین «جنگ داخلی» و «طغیان مسلحانه» در سراسر کشور هشدار داده و تاکید کردند این تهدیدات ممکن است اهداف، تاکتیک‌ها و تسلیحات را هدف قرار دهد. 

بر اساس این بیانیه، وزارت امنیت داخلی هشدارهای متعددی را شناسایی کرده و درباره احتمال کشته شدن مقامات قضایی، اجرایی و دولتی مرتبط با پرونده تفتیش عمارت ترامپ از جمله قاضی فدرالی که حکم تفتیش را تایید کرد، هشدار داد. علاوه بر این، در این بیانیه هشدار داده شده که اطلاعات شخصی مانند آدرس و مشخصات اعضای خانواده عوامل این بازرسی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است. 

اف‌بی‌آی در این باره گفت: اف‌بی‌آی همیشه درباره خشونت و تهدیدهای خشونت‌آمیز علیه مقامات اجرایی این نهاد نگران است. ما با همکاران خود برای مقابله با این تهدیدها همکاری نزدیکی داریم. ما مثل همیشه از مردم می‌خواهیم که اگر مورد مشکوکی دیدند بلافاصله آن را به اطلاع مقامات برسانند. 

سخنگوی وزارت امنیت داخلی آمریکا نیز اظهار کرد که این وزارتخانه به طور مستمر اطلاعات مرتبط با تهدیدهای فزاینده علیه مقامات فدرال، دولتی و محلی را به اشتراک می‌گذارد تا امنیت و ایمنی تمام جوامع در سراسر کشور را تضمین کند. 

در همین حال، روز گذشته گروهی از طرفداران مسلح دونالد ترامپ در اعتراض به یورش پلیس به عمارت وی در فلوریدا، در مقابل دفتر اف‌بی‌آی در ایالت فونیکس تجمع کرده و اعتراض خود را نسبت به این موضوع اعلام کردند. بر اساس این گزارش، معترضان پلاکاردهایی با عنوان «اف‌بی‌آی را منحل کنید» در دست داشته و فریاد اعتراض سر دادند. 

روز یکشنبه هم پلیس واشنگتن دی‌سی اعلام کرد مردی بامداد روز یکشنبه پس از کوبیدن خودروی خود به موانع نزدیک محوطه ساختمان کنگره آمریکا و تیراندازی هوایی از داخل خودرو، خودکشی کرده است. خبرگزاری آسوشیتدپرس در این باره نوشت هنوز هویت یا انگیزه این مهاجم روشن نشده که به گفته پلیس کپیتول با نزدیک شدن ماموران خودکشی کرده است. این در حالی است که مجلس نمایندگان و سنا در تعطیلی موقت به سر می‌بردند و در ساعت‌های اولیه بامداد شمار بسیار اندکی از کارکنان کنگره در آن حضور داشتند.  این اتفاق افکار عمومی را به واقعه ۶ ژانویه 2021 که در آن حامیان ترامپ رئیس‌جمهوری وقت آمریکا به ساختمان کنگره یورش بوده و آن را اشغال کردند معطوف کرد. در رخدادی دیگر، پنجشنبه گذشته مرد مسلحی که طرفدار ترامپ بود، پس از تلاش برای ورود به دفتر اف‌بی‌آی در سینسیناتی، مورد اصابت گلوله پلیس قرار گرفت و کشته شد. این در حالی است که روزنامه نیویورک‌تایمز در یک گزارش تحلیلی نوشت در سال های گذشته طرفداران دونالد ترامپ، هر زمان که مأموران اجرای قانون قصد تحقیق از رئیس‌جمهور سابق را داشته‌اند بشدت به این مأموران تاخته و تلاش کرده‌اند آنها را تضعیف کنند. اما مطابق این تحلیل، این بار واکنش طرفداران ترامپ به بازرسی اف‌بی‌آی فراتر از خشم و انزجارهای متداول و مرسوم بوده است. شماری از حامیان ترامپ و حتی بعضی چهره‌های طرفدار او در رسانه‌ها یا نامزدهای حزب جمهوری‌خواه اکنون به زبان خشونت برای ابراز مخالفت‌شان با اقدام اف‌بی‌آی روی آورده‌اند. 

در تازه‌ترین مورد، رودی جولیانی شهردار سابق نیویورک و یکی از دوستان و طرفداران ترامپ در مصاحبه با نشریه نیویورک‌پست اظهار کرد اگر ترامپ در انتخابات 2024 پیروز شود، به خانه جو بایدن حمله خواهد کرد.  رودی جولیانی، وکیل ترامپ و شهردار پیشین نیویورک اعلام کرد اگر موکل او در انتخابات ریاست‌جمهوری 2024 آمریکا پیروز شود، به املاک جو بایدن، رئیس‌جمهور فعلی حمله می‌کند. به گزارش تارنمای اینسایدر، جولیانی که یکی از وفاداران قدیمی ترامپ است در گفت‌وگو با روزنامه نیویورک‌پست به تشریح انتقام احتمالی ترامپ از بایدن در صورت بازگشت به قدرت پرداخت و در عین حال آمریکا را به «جمهوری موز» تشبیه کرد.

 

* سی‌ان‌ان: انتخابات 2022 نقطه آتش‌ جدید برای تهدید

سی‌ان‌ان در تحلیل این گزارش بیان می‌کند تهدیدهایی که تاکنون از زمان جست‌وجوی عمارت ترامپ مشاهده شده، به این احتمال اشاره می‌کند که افراط‌گرایان خشونت‌طلب داخلی می‌توانند انتخابات میان‌دوره‌ای 2022 در نوامبر را به ‌عنوان «نقطه آتش‌سوزی جدید برای تشدید تهدیدات علیه مخالفان ایدئولوژیک، از جمله کارکنان مجری قانون فدرال» ببینند. 

«جاناتان گرینبلات» مدیرعامل اتحادیه ضد افترا (ADL) در توئیتر نوشت: «جزئیات این بولتن DHS/FBI خیره‌کننده است. بگذارید واضح بگویم، این نتیجه مستقیم لفاظی‌های غیرمسؤولانه و تحریک‌آمیز از سوی سیاستمداران و مفسران دست راستی است». 

در همین حال یک مقام سابق که در «اف‌بی‌آی» و سیا خدمت می‌کرد، گفت پیامدهای یورش «مارآلاگو» شبیه وقایعی است که منجر به حمله 6 ژانویه به ساختمان کنگره شد و پیش‌بینی کرد ممکن است «رویداد فاجعه‌بار» دیگری رخ دهد. 

«فیل ماد» که اکنون یک تحلیلگر ضد تروریسم CNN است و قبلا برای سیا به عنوان یک تحلیلگر متخصص در جنوب آسیا و خاورمیانه کار می‌کرد، گفت: زمانی که افراط‌گرایان را در خارج از کشور دنبال می‌کردم، هرگز پیش‌بینی نمی‌کردم چنین چیزی را در آمریکا ببینم. آنها به رهبری نیاز دارند که به آنها بگوید آنچه فکر می‌کنند، خوب است. آنها به تأیید آن رهبر نیاز دارند تا به آنها توصیه کند ابراز خشونت مشکلی ندارد».

ماد به اظهارات ترامپ در هفته گذشته اشاره کرد که به تحقیقات پیرامون جست‌و‌‌جو به عنوان یک اقدام فریب‌دهنده اشاره کرد و بدون شواهد نشان داد که «اف‌بی‌آی» ممکن است موادی را در «مارآلاگو» عمداً کار گذاشته باشد. او در اشاره‌ای آشکار به ادعاهای ترامپ درباره انتخابات 2020 قبل از شورش کنگره، گفت: «همان چیزی که قبل از 6 ژانویه اتفاق افتاد، امروز نیز اتفاق می‌افتد». در همین رابطه نیویورک‌تایمز نوشت ترامپ در پی یورش «اف‌بی‌آی» به اقامتگاهش در فلوریدا، تلاش کرد پیامی مرموز به دادستان کل «مریک گارلند» برساند. آن پیام این بود: «کشور در آتش است؛ برای کاهش گرما چه کار کنم؟»

مهدی تقوی: صبح دیروز برای هواداران استقلال با سرخوشی شروع شد؛ جایی که بازگشت سیاوش یزدانی به استقلال رسمی شد و قائدی، مرادمند و محبی نیز قرارداد خود را امضا کردند. هواداران استقلال هر چقدر از شروع کار مدیران باشگاه خود در نقل و انتقالات دلخور بودند، از پایانش خوشحالند؛ جذب ستاره‌های بزرگ در روزهای گذشته سبب شده استقلالی‌ها حتی با وجود شکست در هفته نخست، به آینده تیم خود امیدوار باشند. حالا استقلال آنقدر ستاره‌های مختلف در ترکیب خود دارد که لیست بزرگسالانش نیز پر شده و با اضافه شدن سیاوش یزدانی باید یک بازیکن را از فهرست خود خارج کند! با همه این تفاسیر صبح دوشنبه برای استقلالی‌ها حال و هوای دیگری داشت. اگرچه از قبل حضور مهدی قائدی، سیاوش یزدانی، محمدحسین مرادمند و محمد محبی در جمع آبی‌پوشان قطعی شده بود اما اعلام رسمی باشگاه برای عقد قرارداد با این نفرات حال طرفداران این تیم را خوب کرد. 

 

* پول به حساب سانتاکلارا نشست؛ محبی بست

اولین خبری که صبح دیروز رسانه رسمی باشگاه استقلال منتشر کرد، انعقاد قرارداد رسمی با محمد محبی بود. ستاره ایرانی سانتاکلارا برای حضور در استقلال نیاز به رضایت باشگاهش داشت. مسؤولان استقلال در این باره با باشگاه پرتغالی به توافق رسیدند و با نشستن پول رضایتنامه به حساب باشگاه سانتاکلارا انتقال محبی نهایی شد. بازیکن سابق تیم ‌ملی که چند روزی بود در تمرینات استقلال حضور یافته بود، دیروز خبر پیوستن رسمی‌اش به استقلال از سوی باشگاه منتشر شد و حالا با رسیدن ITC از پرتغال می‌تواند برای تیمش به میدان برود. 

 

* سرانجام سیاوش بازگشت

بعد از محبی، نوبت به معرفی سیاوش یزدانی رسید. باشگاه استقلال از برگزاری جلسه‌ای میان سیاوش یزدانی و مصطفی آجورلو بعد از تایید معافیت مدافع پیشین تیم‌ ملی از خدمت سربازی خبر داد. در این جلسه توافق برای بازگشت یزدانی که 1.5 سال دیگر با استقلال قرارداد دارد، انجام شد و این مدافع پس از سفر به انزلی برای انجام مراحل اداری معافیت از خدمت خود، بزودی به تمرینات استقلال بازمی‌گردد. با بازگشت یزدانی به استقلال حالا دوباره جمع ستاره‌های بزرگ و توانمند در خط دفاعی این تیم جمع می‌شود. 

 

* قائدی با لبخند دوباره در استقلال

مهدی قائدی نیز چند روز قبل انتقالش از شباب الاهلی امارات به استقلال قطعی شد. او چند روز پیش به تهران سفر کرد و بعد از جلسه‌ای با مسؤولان باشگاه رسما قراردادش را امضا کرد تا در لیگ بیست‌و‌دوم پیراهن آبی‌پوشان را دوباره بر تن کند. خبر انعقاد قرارداد رسمی قائدی نیز از سوی باشگاه منتشر شد و به نظر می‌رسد او به تمرینات برود و رسما کارش را زیر نظر ریکاردو ساپینتو شروع کند. 

 

* مرادمند مقابل ملوان بازی می‌کند؟

مدافع باتجربه آبی‌پوشان با گرفتن کسری خدمت، سربازی خود را به پایان رساند. در این باره البته با رایزنی‌های باشگاه استقلال او توانست زودتر از موعد سربازی‌اش را تمام کند. مرادمند که مدت زیادی است در تمرینات استقلال حضور دارد، با دریافت کارت پایان خدمت سربازی خود رسما قراردادش را امضا کرد تا بتواند به جمع آبی‌ها بازگردد. مرادمند که حالا کارت بازی‌اش را نیز دریافت کرده، با صلاحدید کادر فنی می‌تواند بدون مشکل مقابل ملوان در هفته دوم لیگ برتر به میدان برود. 

 

* چه کسی از لیست خارج می‌شود؟

لیست بزرگسالان استقلال بعد از بازگشت سیاوش یزدانی 21 بازیکن در خود دارد و مشخص است یک نفر باید از این فهرست خارج شود. در این شرایط مدیران استقلال قرار است بزودی نظر ساپینتو را درباره لیست نفرات بپرسند و با هماهنگی سرمربی یک نفر را از فهرست خارج کنند. باید دید طی روزهای آینده کدام بازیکن استقلال را به مقصد یک تیم دیگر ترک خواهد کرد. 

***

اسدالله خسروی: به‌رغم گذشت نزدیک به 9 ماه از اعلام وصول طرح «صیانت از حقوق عامه در مقابل حیوانات خطرناک» و ارجاع آن به کمیسیون اجتماعی مجلس اما هنوز اقدامی در این باره انجام نشده است. 

به گزارش «وطن‌امروز»، طبق گزارش‌های موجود حدود 2میلیون سگ ولگرد در ایران وجود دارد که هر از گاهی شاهد حمله‌ور شدن آنها به مردم، سلب آسایش شهروندان به دلیل ترس از این حیوان و حتی مرگ شهروندان بویژه کودکان بر اثر حملات سگ‌ها هستیم؛ فقط در ماه جاری یک بانوی خوزستانی 48 ساله به دلیل گاز گرفتگی سگ‌های ولگرد و ابتلا به هاری جان باخت، همچنین ماه گذشته علاوه بر اینکه یک کودک 4ساله در قم طعمه این حیوانات شد، سگ‌ها در خوزستان گوش یک نوجوان را هم کندند. 

در حال حاضر مقابله با سگ‌های ولگرد، جلوگیری از ازدیاد آنها و ساماندهی این حیوانات به معضلی اجتماعی تبدیل شده و مطالبه عمومی است. سگ‌های ولگرد  باعث سلب آسایش شهروندان شده‌اند و این در حالی است که روز‌به‌روز بر تعداد‌شان افزوده می‌شود و به حیات‌وحش هم آسیب می‌رساند.

یک دامپزشک و کارشناس حیات‌وحش گفت: مطابق دستورالعمل ابلاغی سال 87 وزارت کشور، شهرداری‌های سراسر کشور موظف به جمع‌آوری سگ‌های ولگرد و بلاصاحب هستند و این جمع‌آوری باید با ساخت پناهگاه‌های استاندارد انجام شود اما متاسفانه شهرداری‌ها به دلیل هزینه‌بر بودن این موضوع تمایل چندانی به این کار ندارند. 

دکتر فهیمه اسلامی در گفت‌وگو با «وطن‌امروز» اظهار داشت: مطابق دستورالعمل قانونی ابلاغ شده، شهرداری‌ها علاوه بر جمع‌آوری سگ‌های ولگرد، باید یک دامپزشک را برای رسیدگی به سگ‌های ولگرد در پناهگاه‌ها بگمارند. 

از جمله کار‌هایی که باید در این پناهگاه‌ها انجام شود، عقیم‌سازی سگ‌ها و از بین بردن سگ‌های بیمار لاعلاج به شیوه یوتانازیز است. وی افزود: چنانچه شهرداری‌ها در این زمینه به قانون تمکین کنند، نه فقط شاهد طغیان جمعیت سگ‌ها در هر کوی و برزنی نخواهیم بود، بلکه خبرهای ناگوار چون حمله سگ‌ها به کودکان نیز دیگر مخابره نخواهد شد. 

این دامپزشک و کارشناس حیات وحش درباره موضوع برخی افراد ناآگاه که با تصور حمایت از حیوانات به آنها غذا می‌دهند و معتقدند سگ‌ها باید آزاد باشند و نباید آنها را عقیم کرد، گفت: این افراد متاسفانه در حمایت از حیوانات فقط سگ‌ها را دیده‌اند، در حالی که چنین اشخاصی اگر حیوان‌دوست هستند، باید سایر گونه‌های حیات‌وحش را که توسط سگ‌ها تکه و پاره می‌شوند هم ببینند. به طور مثال چندین قلاده پلنگ آسیایی در کشور را سگ‌ها از بین برده‌اند، همچنین چند قلاده یوزپلنگ آسیایی که گونه بشدت در معرض خطر انقراض است، توسط سگ‌ها از بین رفته‌اند. این حیوانات در قلمرو خود به هیچ حیوانی رحم نمی‌کنند؛ از لاکپشت گرفته تا مارمولک و... .

اسلامی نقش رسانه‌ها را در بالا بردن آگاهی مردم نسبت به غذا ندادن به حیوانات به دلیل جلوگیری از ازدیاد جمعیت آنها کمرنگ عنوان کرد و افزود: اگر مردم بدانند پشت پرده حامیان سگ‌ها چه کسانی هستند و این حیوانات چه بلایی بر سر حیات‌وحش می‌آورند، هیچ‌وقت به سگ‌ها غذا نمی‌دهند. 

وی در ادامه گفت: حدود 4 میلیون سگ ولگرد در کشور وجود دارد و در هر مسیری شاهد گله‌های سگ هستیم. این سگ‌ها اگر ساماندهی نشوند، نه فقط باعث ناامنی برای مردم خواهند بود، بلکه به حیات‌وحش نیز آسیب جدی می‌رسانند. 

 

* طرح «صیانت از حقوق عامه در مقابل حیوانات خطرناک» بیشتر به نفع خود حیوانات است

 عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی گفت: طرح «صیانت از حقوق عامه در مقابل حیوانات خطرناک» هم به نفع انسان و هم به نفع حیوانات است و حتی در این طرح بیشتر به حقوق حیوانات پرداخته شده است. 

حجت‌الاسلام مجتبی ذوالنور، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با تسنیم درباه طرح صیانت از حقوق عامه در مقابل حیوانات خطرناک اظهار کرد: هدف از این طرح همان‌طور که از عنوان آن مشخص است، حفاظت از مردم در مقابل حیوانات مضر و خطرناک است؛ این طرح هم به نفع انسان و هم به نفع حیوانات است. وی توله‌کشی از سگ‌ها را از مصادیق بارز پایمال شدن حقوق حیوانات دانست و تصریح کرد: یکسری افراد سودجو با اقداماتی غیرانسانی از سگ‌ها توله‌کشی می‌کنند و مثلا از 8 سگ حاصل از این توله‌کشی 3 سگ را برمی‌دارند و بقیه را رها می‌کنند! سگ‌های رها شده گرسنه می‌مانند و به این دلیل ممکن است به کودکان حمله کنند؛ حال اگر قرار باشد این حیوان مهار شود، یا آن را عقیم می‌کنند یا باید بکشند که در هر 2 صورت، حق حیوان ضایع می‌شود. نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: در نتیجه به منظور جلوگیری از ضایع شدن حقوق حیوانات باید تولید، تکثیر و واردات حیوانات کنترل شود، علاوه بر سگ‌ها، نگهداری حیواناتی مانند گاندو، سوسمار و پرندگانی مانند عقاب نیز در کشور رواج دارد که این موارد به هیچ عنوان صحیح نیست و ظلم به این حیوانات است؛ سگ‌های آپارتمانی در نژادهای مختلف نیز همین‌گونه‌اند، چرا که بشر برای استفاده خود این حیوان را با تغییرات ژنتیکی به وجود آورده است. ذوالنور خاطرنشان کرد: بیماری‌های مختلفی از حیوانات به انسان منتقل می‌شود که بنده در طرح صیانت به 34 مورد از این بیماری‌ها اشاره کرده‌ام، همچنین قوانین تنظیم‌ شده در کشورهای مختلف جهان درباره موضوع مورد بحث نیز در طرح صیانت از حقوق عامه در مقابل حیوانات خطرناک دیده شده است.

 

* مهربانی ناآگاهانه به حیوانات بلای جان همشهریان

یکی از مسائلی که سبب افزایش سگ‌های ولگرد در سطح شهرها شده، غذا دادن و جمع کردن این حیوانات توسط برخی حامیان محیط‌زیست است. عضو هیات علمی دانشکده محیط‌زیست دانشگاه تهران در رابطه با معضل سگ‌های ولگرد اظهار کرد: به تمام سگ‌ها و توله سگ‌هایی که عمداً یا سهواً توسط مالکان خود در شهر یا خارج شهر رها می‌شوند سگ ولگرد یا بلاصاحب گفته می‌شود. آسیبی که به حیات وحش کشور ما وارد می‌شود هم از جانب سگ‌های ولگرد و هم از جانب سگ‌های گله است. 

مهدی اسماعیلی بیدهندی ادامه داد: آسیب سگ‌های گله به حیات وحش زمانی اتفاق می‌افتد که چوپانان و دامداران گله‌های خود را به اراضی و مراتعی می‌برند که یا زیستگاه گونه‌های حیات وحش مانند کل، بز و...، است یا در مجاورت این زیستگاه‌هاست. سگ‌‌ها به دلیل خوی مهاجم خود در صورت مواجهه با آنها، یا به ‌صورت اختیاری یا با فرمان چوپانان به این حیوانات حمله می‌کنند. 

عضو هیات علمی دانشکده محیط‌زیست دانشگاه تهران گفت: در سال‌های اخیر به دلیل اینکه جمعیت سگ‌های ولگرد در مناطق شهری و حومه شهرها افزایش شدیدی پیدا کرده است، گونه‌هایی از حیات وحش که در این مناطق زندگی می‌کنند، توسط این سگ‌ها تهدید می‌شوند. در مجموع می‌توان گفت حیات وحش شهری و روستایی بیشتر توسط سگ‌های ولگرد و حیات وحش در حال زیست در مناطق حفاظت شده و اراضی دور از محل سکونت انسان‌ها، بیشتر توسط سگ‌های گله تهدید می‌شود. 

استاد دانشگاه تهران توضیح داد: نخستین قدم برای مهار جمعیت سگ‌های ولگرد شناسایی کانون‌های مولد سگ‌های بلاصاحب در یک جامعه شهری یا روستایی است؛ یکی از این کانون‌ها همین کلونی سگ‌های بلاصاحب موجود در کشور است که این سگ‌ها مرتباً در بین خود زاد و ولد می‌کنند و بر تعداد آنها افزوده می‌شود. توله‌کشی از سگ‌ها و رهاسازی توله‌های مازاد عامل دیگری است که یا توسط افراد سودجو که قصد فروش و کسب درآمد از سگ‌ها را دارند اتفاق می‌افتد یا توسط گله‌داران و دامداران انجام می‌شود. 

آمار مرگ‌ومیر و بستری‌شدگان سویه جدید اُمیکرون در موج هفتم نسبت به سویه‌های پیشین کمتر است اما کارشناسان بهداشت تاکید دارند این بیماری گویا به این زودی‌ها دست‌بردار نیست و تاریخ انقضای مشخصی ندارد، بنابراین انجام واکسیناسیون و رعایت پروتکل‌های بهداشتی همچنان ضروری است. به گزارش «وطن‌امروز»، وزارت بهداشت دیروز اعلام کرد در طول ۲۴ ساعت گذشته، متاسفانه ۷۱ بیمار مبتلا به «کووید-۱۹» در کشور جان خود را از دست دادند و مجموع جان‌باختگان این بیماری به ۱۴۳ هزار و ۱۵ نفر رسید. بر این اساس از ظهر یکشنبه تا ظهر دوشنبه ۲۴ مردادماه، ۷۳۴۸ بیمار جدید مبتلا به «کووید-۱۹» در کشور شناسایی و ۱۲۵۴ نفر از آنها بستری شدند. این در حالی است که خوشبختانه تاکنون ۷ میلیون و ۱۸۱ هزار و ۸۲ نفر از بیماران، بهبود یافته یا از بیمارستان‌ها ترخیص شده‌اند. ۱۴۸۶ نفر از بیماران مبتلا به «کووید-۱۹» نیز در بخش‌ مراقبت‌های ویژه بیمارستان‌ها تحت مراقبت قرار دارند. همچنین تاکنون ۵۳ میلیون و ۵۳۶ هزار و ۱۸ آزمایش تشخیص «کووید-۱۹» در کشور انجام شده است. طبق اعلام وزارت بهداشت، تاکنون ۶۴ میلیون و ۸۴۰ هزار و ۸۵۵ نفر دوز اول، ۵۸ میلیون و ۲۰۸ هزار و ۶۱۷ نفر دوز دوم و ۳۰ میلیون و ۳۲۷ هزار و ۴۴۱ نفر دوز سوم و بالاتر واکسن کرونا را در کشور تزریق کرده‌اند. به این ترتیب مجموع واکسن‌های تزریق شده در کشور به ۱۵۳ میلیون و ۳۷۶ هزار و ۹۱۳ دوز رسید. در شبانه‌روز منتهی به ۲۴ مرداد ۱۱ هزار و ۱۵۵ دوز واکسن کرونا در کشور تزریق شده است. از سویی در حال حاضر ۷۸ شهرستان در وضعیت قرمز، ۱۸۴ شهرستان در وضعیت نارنجی، ۱۷۴ شهرستان در وضعیت زرد و ۱۲ شهرستان در وضعیت آبی قرار دارند. در این باره یک اپیدمیولوژیست گفت: تجربه دنیا از کرونا تجربه جدیدی است و تاریخ انقضای مشخصی هم ندارد. دکتر حمید سوری درباره احتمال ابتلای مجدد به اُمیکرون گفت: این ویروس کاملا هوشیارانه و هوشمندانه عمل می‌کند و به عنوان بازیگر اصلی جامعه بشری را به دنبال خودش می‌کشاند به طوری که حجم محدودی از ویروس جامعه جهانی را زمینگیر کرده لذا باید یاد بگیریم در کنار این ویروس، چگونه زندگی کنیم. وی با اشاره به اینکه زنجیره انتقال ویروس کرونا همچنان فعال است، اظهار کرد: اگر ما شرایط را برای انتقال ویروس و ابتلای بیماری فراهم کنیم قطعا بیمار می‌شویم و این زنجیره انتقال هم 6 حلقه دارد؛ مانند وجود عامل بیماری‌زا و تغییرات آن، وجود میزبان حساس (افراد مبتلا به نقص سیستم ایمنی) و امکان انتقال ویروس از فرد مبتلا به فرد سالم. سوری تأکید کرد: در شرایط اپیدمی که یک بیماری در جامعه غالب است هر فرد مبتلا به بیماری با علائم شدید و نزدیک به بیماری غالب، به احتمال قوی همان بیماری را گرفته، بنابراین اول باید فرض را بر اُمیکرون گذاشت و در مرحله بعد هم با انجام تست پی‌سی‌آر و بررسی سایر علائم بالینی آن را تأیید یا رد کرد. وی گفت: میزان کشندگی ویروس در سویه اُمیکرون بر خلاف واریانت دلتا پایین آمده و تعداد مرگ‌و‌میر به اندازه گذشته نیست اما هیچ تضمینی هم وجود ندارد که جهش‌های بعدی ویروس مجددا باعث شدت مرگ‌و‌میرها نشود.

 

* باید مجدداً رعایت پروتکل‌های بهداشتی جدی گرفته شود

عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی با اشاره به افزایش میزان مبتلایان به کرونا در کشور گفت باید مردم مجددا رعایت پروتکل‌های بهداشتی را جدی گرفته و از ساده‌انگاری درباره کرونا پرهیز کنند. محمدعلی محسنی‌بندپی اظهار کرد: با شیوع سویه جدید کرونا در کشور، هر روز تعداد شهرهای آبی کمتر شده و به تعداد شهرهای زرد، نارنجی و قرمز اضافه می‌شود و به تبع آن میزان بستری بیماران کرونایی هم در حال افزایش است که این هشدار جدی برای نظام سلامت به شمار می‌آید. وی ادامه داد: باید مجددا رعایت پروتکل‌های بهداشتی جدی گرفته شود. مراقب سلامت خودمان باشیم تا هم هزینه‌های نظام سلامت کمتر شود و هم جان عزیزان‌مان به دلیل رعایت نکردن پروتکل‌های بهداشتی‌ به خطر نیفتد. باید تجربه تلخ پیک‌های اول تا ششم را مدنظر داشته باشیم.

***

زهرا فریدزادگان: پژوهشگران حوزه اقتصاد بر این باورند بدون داشتن یک نظام مالیاتی دقیق و به‌روز نمی‌توان به تحقق اهداف برنامه‌های توسعه امیدوار بود، چرا که مالیات پاک‌ترین و پایدارترین نوع درآمد برای دولت و ابزاری است کارآمد جهت اجرای سیاست‌های اقتصادی و حتی هدایت اقتصاد در مسیر اهداف کلان. بنابراین یک نظام مالیاتی کارآمد برای تداوم فعالیت‌های دولت از ضرورت‌هایی است که به هیچ عنوان نمی‌توان آن را نادیده گرفت. از سوی دیگر صاحب‌نظران اقتصادی معتقدند در کشورهایی مانند ایران که دولت‌ها برای تأمین هزینه‌های خود متکی به درآمدهای فروش منابع طبیعی (یا تک‌محصولی) هستند، توجه بیشتر به نقش مالیات در بودجه دولت و تلاش و اقداماتی برای افزایش سهم این نوع درآمدها از کل درآمدهای دولت بسیار ضروری است. البته ناگفته نماند مالیات صرفا یکی منبع درآمدی نیست، بلکه نقش مهمی در توزیع عادلانه ثروت و همچنین فعالیت‌های اقتصادی دارد. 

به طور کلی در نظام مالیاتی ایران 2 نوع درآمد مالیاتی شامل مالیات‌های مستقیم و مالیات‌های غیر مستقیم وجود دارد. مالیات‌های مستقیم شامل مالیات بر دارایی و مالیات بر درآمد است.

 

* رویکرد دولت سیزدهم در حوزه مالیات

اصلاحات اساسی در نظام مالیاتی ایران برای دستیابی به اهداف سند چشم‌انداز ۲۰ ساله و اقدام برای تحول در نظام مالیاتی یکی از وعده‌های انتخاباتی سید ابراهیم رئیسی و مورد توجه و تأکید دولت سیزدهم بوده است. رئیس‌جمهور در آغاز به کار دولت سیزدهم وعده داد برای تحول و اصلاح نظام مالیاتی کشور اقدامات مهمی را در دستور کار خود قرار دهد. برقراری سامانه هوشمند نظام مالیاتی یکی از وعده‌های مهم رئیسی بود که به تولیدکنندگان داد و قرار شد با واقعی شدن مالیات، واحدهای تولیدی شاهد کاهش مالیات از ۲۵ درصد با شیب ملایم به ۱۰ درصد باشند. 

همچنین با توجه به اینکه در کشور به‌ میزانی که مالیات گرفته می‌شود، فرار مالیاتی نیز وجود دارد، لذا هوشمندسازی نظام مالیاتی امکان رصد و رهگیری فرارهای مالیاتی را فراهم می‌کند. 

 

* رشد چشمگیر درآمدهای مالیاتی دولت

بر اساس آمارهای اعلام شده از سوی سازمان امور مالیاتی، در ۳ ماه ابتدایی 1401 مجموع مالیات‌های وصول شده‌ مستقیم و مالیات مربوط به کالاها و خدمات معادل ۹۷ هزار و ۵۵۴ میلیارد تومان مالیات بوده است. با توجه به بررسی‌های انجام شده در بخش مالیات‌های مستقیم؛ مالیات اشخاص حقوقی، مالیات بر درآمد و مالیات بر ثروت به ترتیب برابر با 37 هزار و 337 میلیارد تومان، 15 هزار و 576 میلیارد تومان و 3 هزار و 900 میلیارد تومان بوده است. 

همچنین مالیات ارزش افزوده وصولی در ۳ ماهه ابتدایی سال جاری نیز به رقم 32 هزار و 103 میلیارد تومان رسیده است. مضاف بر اینکه مجموع مالیات بر کالاها و خدمات 40 هزار و 739 میلیارد تومان برآورد شده است. به این ترتیب سهم مالیات از منابع بودجه عمومی در سال گذشته به ۴۰ درصد افزایش یافته و در سال ۱۴۰۱ نیز این رقم حدود ۴۰ درصد در نظر گرفته شده که نشان می‌دهد دولت در شرایط فعلی تحریمی و با استفاده از این فرصت تلاش کرده از بودجه نفتی فاصله بگیرد. 

رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور نیز در آخرین اظهارات خود از رشد ۶۹ درصدی وصول درآمدهای مالیاتی در ۴ ماه اول امسال نسبت به سال گذشته خبر داد و گفت: این رشد ناشی از شناسایی مؤدیان جدید و مقابله با فرار مالیاتی بوده است. 

سازمان امور مالیاتی در توضیحاتی درباره اقدامات دولت سیزدهم در حوزه مالیات، اعلام کرده است سال ۱۴۰۰ نزدیک به ۳۰۶ هزار میلیارد تومان درآمدهای مالیاتی از محل منابع مالیات‌های مستقیم و کالاها و خدمات وصول شده است که این رقم رشد ۵۹ درصدی و تحقق ۱۱۳ درصدی نسبت به سال گذشته را نشان می‌دهد. این میزان تحقق در درآمدهای مالیاتی در ۲۰ سال گذشته بی‌سابقه بوده است. این اتفاق بزرگ حاصل اجرای برنامه‌های تحولی دولت سیزدهم و افزایش کوشش مالیاتی در حوزه‌های گوناگون از جمله مبارزه با فرار مالیاتی و شناسایی مؤدیان جدید، تسریع در وصولی معوقات مالیاتی، تسریع در رسیدگی به پرونده‌های مالیاتی و اصلاح فرآیندهای حسابرسی و دادرسی مالیاتی بوده است. 

رویکرد اصلی سازمان امور مالیاتی کشور در فرآیند مالیات‌ستانی این بوده است که ضمن برنامه‌ریزی هدفمند برای استفاده بهینه از ظرفیت‌های موجود، رشد درآمدهای مالیاتی با تکیه بر اطلاعات شفاف، دقیق و بدون فشار بر مؤدیان دارای پرونده و منضبط انجام گیرد و به گونه‌ای عمل شود که با تمرکز بر پایه‌های جدید مالیاتی، حتی از بار مالیاتی بخش تولید نیز کاسته شود. 

 

* پیگیری اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی

سازمان امور مالیاتی برای ساماندهی واحدهای صنفی و تجاری، قانون مشخصی را با عنوان قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان تعریف کرده است که در واقع دستورالعمل این سازمان برای نحوه ثبت‌نام و پرداخت مالیات است. به این ترتیب همه اشخاصی که در قانون مشخص شده است، باید برای ثبت‌نام در سامانه مؤدیان اقدام کنند و در غیر این صورت، امکان دریافت پایانه‌های فروشگاهی یا همان دستگاه POS وجود دارد. این سامانه در واقع پل ارتباطی واحدهای صنفی و تجاری با سازمان امور مالیاتی است. قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان در 6 فصل با ماده‌ها و تبصره‌های مختلف و در مجموع ۲۹ ماده قانونی تدوین شده است.

طبق قانون پایانه‌های فروشگاهی، رایانه، دستگاه کارتخوان بانکی (POS)، درگاه پرداخت الکترونیکی و تمام وسایلی که امکان اتصال به شبکه پرداخت اینترنتی را داشته باشند، به عنوان پایانه شناخته می‌شوند. برای تمام این وسایل، باید ثبت‌نام در سامانه مؤدیان انجام شود. تمام این دستگاه‌ها می‌توانند از دریافت صورت‌حساب مالیات الکترونیکی برخوردار شوند. به موجب این مصوبه قانونی، مشمولانی که برای عضویت در این سامانه فراخوان می‌شوند، مکلفند برای خرید و فروش تمام کالاها صورتحساب الکترونیک صادر کرده و نسخه‌ای از آن را برای سامانه پایانه‌های فروشگاهی ارسال کنند.

داوود منظور رئیس سازمان امور مالیاتی گفته است: در چارچوب فراهم کردن زیرساخت‌ها و سامانه‌های لازم برای اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه‌های مؤدیان، این قانون به شکل تدریجی و مرحله‌ای اجرا می‌شود. به گفته وی، در دولت سیزدهم عقب‌افتادگی‌ها در اجرای این قانون جبران و زیرساخت‌های لازم با دقت و پیگیری جدی فراهم شده است و با اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان، شفافیت در اقتصاد و عدالت مالیاتی و همزمان کاهش فرار مالیاتی، اعتماد عمومی مردم و مؤدیان به نظام مالیاتی افزایش خواهد یافت.

 

* عدالت مالیاتی با تفکیک حساب‌های شخصی و تجاری

یکی دیگر از اقداماتی که در راستای شفافیت مالیاتی و جلوگیری از فرار مالیاتی در دولت سیزدهم انجام شده است، تفکیک حساب‌های شخصی و تجاری است. با این قانون هر فردی باید اطلاعات خود را در سامانه مؤدیان ثبت و مشخص کند که کدام‌یک از حساب‌های مربوط به وی به فعالیت‌های تجاری مرتبط می‌شود.

رئیس مرکز تنظیم مقررات سازمان امور مالیاتی ضمن اعلام آغاز تفکیک حساب‌های تجاری و شخصی از اول خرداد سال جاری گفته است: در پی این اقدام، صاحبان حساب‌های تجاری باید به سازمان امور مالیاتی تجاری بودن حساب خود را اعلام کنند. در این زمینه، تمام حساب‌های بانکی در کشور شخصی فرض می‌شود و فقط دارندگان حساب‌های تجاری و مرتبط به کسب‌وکار باید به سازمان امور مالیاتی اعلام کنند که این حساب مرتبط به کسب‌وکار و فعالیت تجاری یا اقتصادی آنهاست.

به گفته محمد برزگری، این اقدام در راستای فراهم‌سازی مقدمات اجرای کامل قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان انجام می‌شود، زیرا یکی از الزامات این قانون اعلام ماهیت حساب‌های تجاری به سازمان امور مالیاتی به منظور شفافیت و نظارت مالی است. در همین راستا فرآیند‌های لازم برای تفکیک حساب‌های تجاری و شخصی انجام شده است.

تا پیش از تفکیک حساب‌های شخصی از تجاری، عده‌ای در گزارش تراکنش‌ حساب‌های خود از این موضوع سوءاستفاده می‌کردند که باعث می‌شد تشخیص مالیات بحق مشکل باشد. 

بر اساس قانون مالیات، هر مبلغی که در حساب تجاری و اقتصادی افراد وارد می‌شود، مشمول مالیات خواهد شد اما اگر پول به حساب شخصی فرد بیاید که مبلغ آن نامتعارف و سنگین باشد، باید با دلیل و مدرک ثابت کند که منشأ این پول به خاطر کسب درآمد یا انجام کار نبوده که در این صورت مالیات به آن تعلق نمی‌گیرد. 

 

* اتصال تمام کارتخوان‌ها به سامانه مؤدیان مالیاتی

به گفته مهران محرمیان، معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی هم‌اکنون تمام دستگاه‌های کارتخوان و درگاه‌های پرداخت اینترنتی دارای پرونده‌های مالیاتی شده‌اند. در این راستا قریب ۹ میلیون کارتخوان از مدار خارج شدند و در حال حاضر قریب به ۸ میلیون دستگاه قادر به سرویس‌دهی هستند. در این راستا اگر پرونده مالیاتی شبکه‌های پرداخت، تا مهلت داده شده تشکیل نشود، مطابق رویه‌ای که ظرف چند ماه گذشته پیگیری شده، قطع خواهد شد. به گفته معاون فناوری‌های نوین بانک مرکزی انجام این کار، دشوار بود، البته با همکاری خوب شبکه پرداخت و مردمی که پرونده مالیاتی تشکیل دادند و کارتخوان‌ها را به پرونده متصل کردند، خوشبختانه کار به انتها رسیده و بزودی بحث انتهای اجرایی شدن ماده ۱۱ قانون پایانه‌های فروشگاهی را خواهیم داشت.

به این ترتیب حساب‌های اشخاص حقوقی، حساب پشت کارتخوان‌ها و حساب افرادی که خود به عنوان حساب تجاری به امور سازمان مالیاتی اعلام کردند، همگی به صورت خودکار بین ۲ سازمان رد و بدل خواهد شد و به عنوان حساب تجاری ثبت می‌شوند و اطلاعات آنها به سازمان مالیاتی داده خواهد شد. در این میان حساب‌هایی که رفتار تجاری دارند ولی به عنوان حساب شخصی ثبت شده‌اند، شناسایی شده‌اند و مطابق قانون برنامه و بودجه و مصوبه شورای پول و اعتبار به سازمان امور مالیاتی به صورت دوره‌ای اعلام شده و در این سازمان در دست بررسی است.

سخنگوی گمرک از تجارت غیرنفتی ۲۷ میلیون تنی ایران با ۱۵ کشور همسایه به ارزش 16.9 میلیارد دلار در 4 ماه نخست امسال خبر داد و گفت: سهم صادرات کالای ایرانی در تجارت با همسایگان ۲۰ میلیون و ۷۱۱ هزار تن کالا به ارزش 8 میلیارد و ۸۷۱ میلیون هزار دلار بوده که رشد ۲۲ درصدی داشته است. سیدروح‌الله لطیفی درباره تجارت غیرنفتی ۴ ماهه ایران با کشورهای همسایه اظهار داشت: از ابتدای سال تا پایان تیر ۲۷ میلیون و ۳۵ هزار تن کالا به ارزش ۱۶ میلیارد و ۸۷۱ میلیون و ۸۷۳ هزار و ۷۹۲ دلار بین ایران و کشورهای همسایه تبادل شد که نسبت به مدت مشابه ۱۸ درصد رشد داشته است.

 

* رشد ۲۲ درصدی صادرات کالای ایرانی به کشورهای همسایه

وی افزود: سهم صادرات کالای ایرانی در تجارت با همسایگان ۲۰ میلیون و ۷۱۱ هزار و ۶۵۷ تن کالا به ارزش ۸ میلیارد و ۸۷۱ میلیون و ۷۳۳ هزار و ۶۵۵ دلار بوده که با رشد ۲۲ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل همراه بوده است. لطیفی درباره میزان واردات از کشورهای همسایه گفت: در ۴ ماه نخست امسال ۶ میلیون و ۳۲۳ هزار و ۵۴۰ تن کالا نیز به ارزش ۸ میلیارد و ۱۴۰ هزار و ۱۳۷ دلار از ۱۵ کشور همسایه واردات به ایران داشتیم که ۱۳ درصد بیشتر از مدت مشابه بوده است.

 

* تراز مثبت 871.5 میلیون دلاری ایران با همسایگان

وی تاکید کرد: با پیشتازی صادرات غیرنفتی ایران به کشورهای همسایه نسبت به واردات از این کشورها، تراز تجاری ایران با همسایگان در 4 ماه نخست امسال مثبت ۸۷۱ میلیون و ۵۹۳ هزار و ۵۱۸ دلار شد. 

سخنگوی گمرک با تشریح جزئیات صادرات به کشورهای همسایه تاکید کرد: عراق با خرید 6.9 میلیون تن کالا به ارزش 2.4 میلیارد دلار و کاهش ۱۵ درصدی، امارات با ۴ میلیون تن به ارزش 2.3 میلیارد دلار با رشد ۳۹ درصدی، ترکیه با 3.4 میلیون تن به ارزش ۲ میلیارد و ۶۰ میلیون دلار و رشد ۱۲۳ درصدی، افغانستان با ۹۳۸ هزار تن به ارزش ۴۹۷ میلیون دلار و کاهش ۳۲ درصدی، عمان با 1.1 میلیون تن به ارزش ۴۱۵ میلیون دلار و رشد ۱۳۵درصدی، پاکستان با ۸۵۵ هزار تن به ارزش ۳۷۷ میلیون دلار و رشد ۱۰ درصدی و روسیه با ۴۲۷ هزار تن خرید کالای ایرانی به ارزش ۲۳۲ میلیون دلار و رشد ۲۵ درصدی نسبت به مدت مشابه، 7 کشور نخست صادرات کالای ایرانی در بین همسایگان بودند. وی ادامه داد: جمهوری آذربایجان با خرید ۲۵۰ هزار و ۵۰۰ تن کالای ایرانی به ارزش ۲۳۲ میلیون دلار و رشد ۷۸ درصدی، ترکمنستان با ۴۳۹ هزار تن به ارزش ۱۳۲ میلیون دلار و رشد ۳۷ درصدی، ارمنستان با ۲۷۹ هزار تن به ارزش 113.4 میلیون دلار و رشد ۳۶ درصدی، کویت با یک میلیون و ۶۶۰ هزار تن به ارزش ۵۸ میلیون دلار و رشد ۳۵ درصدی، قزاقستان با ۲۰۷ هزار تن کالا به ارزش 49.4 میلیون دلار و کاهش 7 درصدی، قطر با ۲۸۷ هزار تن کالا به ارزش ۴۰ میلیون دلار و کاهش ۱۲ درصدی، بحرین با ۳ هزار و ۸۴۰ تن کالا به ارزش ۳ میلیون دلار و رشد ۴۳ درصدی و عربستان با خرید ۱۲۱ تن کالا از ایران به ارزش ۱۵ هزار و ۶۸۸ دلار و کاهش ۵۲ درصدی، به ترتیب هشتمین تا پانزدهمین مقاصد کالاهای ایرانی در بین همسایگان ایران بودند.

 

* جزئیات واردات ایران از ۱۵ کشور همسایه

سخنگوی گمرک درباره جزئیات واردات از ۱۵ کشور همسایه تصریح کرد امارات با فروش 3.6 میلیون تن کالا به ارزش 4.9 میلیارد دلار و رشد ۴ درصدی، ترکیه با ۹۸۳ هزار تن به ارزش 1.8میلیارد دلار و رشد ۱۸ درصدی، روسیه با ۹۳۰ هزار تن به ارزش ۵۹۹ میلیون دلار و رشد ۳۹ درصدی، پاکستان با ۳۰۰ هزار تن به ارزش ۳۲۴.۵ میلیون دلار و رشد ۲۹۸ درصدی، عمان با ۲۶۲ هزار تن به ارزش 323.3 میلیون دلار و رشد ۳۲ درصدی، قزاقستان با ۱۷۳ هزار تن به ارزش 76.2 میلیون دلار و رشد ۱۶۷ درصدی و عراق با فروش ۳۹ هزار تن به ارزش  54.7 میلیون دلار و کاهش ۶۱ درصدی 7 تامین‌کننده کالاهای مورد نیاز کشور در بین همسایگان در ۴ ماه نخست امسال بودند. لطیفی بیان کرد: قطر با فروش ۷۰۲ تن کالا به ارزش 13.8 میلیون دلار و رشد ۲۰۸ درصدی، جمهوری آذربایجان با 8.6 هزار تن به ارزش 13.5 میلیون دلار و رشد ۲۵ درصدی، ترکمنستان با 18.2 هزار تن به ارزش 10.6 میلیون دلار و کاهش ۲۳ درصدی، افغانستان با 6.4 هزار تن به ارزش ۷ میلیون و ۳۲۶ هزار دلار و رشد ۱۳۵ درصدی، کویت با 1.3 هزار تن کالا به ارزش ۳ میلیون دلار و کاهش ۲۶ درصدی، ارمنستان با 1.5 هزار تن به ارزش 2.8 میلیون دلار و کاهش ۷۱ درصدی و عمان با فروش ۲۸ تن کالا به ارزش ۵۱۳ هزار دلار و رشد 8 درصدی نسبت به ۴ ماه نخست سال قبل در رتبه‌های بعدی تامین کالا در بین همسایگان ایران قرار دارند.

گروه سیاسی: مذاکرات هسته‌ای برای بازگشت آمریکا به برجام به نقطه پایانی خود رسیده است؛ جایی که دولت بایدن باید نشان دهد اراده‌ای برای تصمیم‌گیری دارد یا خیر که مرور رفتار و گفتار مقامات آمریکایی تا الان نشانی از بازگشت آمریکا به توافق ندارد. 

به گزارش «وطن‌امروز»، جمع‌بندی درباره پیشنهاد اروپایی‌ها که در متنی به ابتکار جوزپ بورل تهیه شده در پایتخت‌های سیاسی ایران، آمریکا و کشورهای ۱+۴ در حال بررسی است. از طرف کشورمان با وجود آنکه انعطاف‌های زیادی برای تفاهم نسبت به رسیدن به اعلام توافق صورت گرفته است اما تهران با توجه به تجربه‌ای که نسبت به توافق سال 2015 کسب کرده است، حصول یک توافق پایدار و غیرمتزلزل را منوط به 3 مساله کرده است؛ موضوعاتی که ارتباط مستقیم با نفع اقتصادی کشور و همچنین کسب منافع ملی کشورمان دارد. این مسائل که در اظهارات روز گذشته رئیس دستگاه دیپلماسی و پیش‌تر دیگر مقامات مرتبط با مذاکرات بیان شده شامل دامنه رفع تحریم‌ها و مهم‌تر از آن، 2 محور بسیار مهم یعنی مختومه کردن ادعاهای سیاسی درباره موضوعات پادمانی و «پی‌ام‌دی» و در نهایت تضمینی است که آمریکایی‌ها باید برای بقای توافق بدهند. 

به نظر می‌رسد با نگاهی به آنچه طرف آمریکایی درباره متن پیشنهادی اروپا و شرایط بیان کرده چندان نمی‌توان انتظار انعطاف از دولت آمریکا برای پذیرش شرایط ایران داشت، بویژه اینکه با نزدیکی به انتخابات کنگره آمریکا واگذاری هرگونه امتیازی به ایران برای دولت بایدن و دموکرات‌ها حکم یک انتحار سیاسی را دارد، همچنین موضوعات پادمانی و PMD اگرچه مساله‌ای است که به طور غیرقانونی، غیرحرفه‌ای و مغرضانه علیه ایران به کار گرفته شده اما اگر طرف مقابل بپذیرد آن را مختومه کند به معنای این است که در آینده دستاویز حقوقی علیه برنامه هسته‌ای ایران نخواهد داشت. در همین رابطه راب مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران و رئیس تیم مذاکره‌کننده دولت بایدن در مذاکرات وین در گفت‌وگوی اخیر خود با شبکه PBS، به روشنی گفت نه در حوزه تحریم‌ها و نه موضوع پادمان توافقی حاصل نشده و آمریکا در متن پیشنهادی اروپا امتیازی به ایران نداده است. 

افزون بر همه این موارد، متن پیشنهادی اروپایی‌ها بر خلاف ادعاها، دارای ایرادات فاحشی است و مقامات دولت بایدن نظیر ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا به صراحت اعلام کرده‌اند متن پیشنهادی بورل همان متن آمریکا است که در ماه مارس- اسفندماه پارسال- روی میز گذاشته شد!

 

* خبری می‌شود؟

بر این اساس در جلسه فوق‌العاده بعدازظهر روز گذشته شورای عالی امنیت ملی به ریاست حجت‌الاسلام رئیسی، گزارش مبسوطی توسط علی باقری، مذاکره‌کننده ارشد کشورمان درباره گفت‌وگوهای مرتبط با رفع تحریم‌ها به اعضای شورا ارائه و اعلام شد جمع‌بندی نظرات کارشناسی در حال تدوین نهایی است. گزارش‌های رسیده حاکی است باقری در این جلسه ضمن تشریح روند دور اخیر گفت‌وگوها در وین که ۵ روز ادامه داشت، توضیحات کاملی پیرامون محتوای ایده‌های طرح شده از سوی «انریکه مورا» معاون هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپایی ارائه کرد. 

باقری در ادامه ضمن تشریح روند بررسی ایده‌ها در تهران گفت: بر اساس راهبردهای تعیین شده، پایان دادن به ادعاهای سیاسی مرتبط با مسائل پادمانی و ایجاد ضمانت‌های لازم برای اطمینان‌یابی از پایداری انتفاع اقتصادی ایران از توافق، محور گفت‌وگوهای هیات مذاکره‌کننده در وین بوده است. مذاکره‌کننده ارشد کشورمان افزود: جلسات متعدد کارشناسی درباره بررسی ایده‌های ارائه شده از سوی هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپایی از بدو بازگشت هیات مذاکره‌کننده جمهوری اسلامی ایران به تهران برگزار شد و جمع‌بندی نظرات کارشناسی در حال تدوین نهایی است. در جلسه روز دوشنبه، اعضای شورای عالی امنیت ملی ضمن قدردانی از تلاش‌های شبانه‌روزی رئیس و اعضای هیات مذاکره‌کننده ایران، بر تداوم اقدامات این هیات و سایر دستگاه‌های ذی‌ربط تا حصول نتیجه نهایی بر اساس مطالبات قانونی کشورمان تاکید کردند. 

 

* ارسال آخرین جمع‌‌بندی برای طرف اروپایی 

همچنین وزیر امور خارجه روز گذشته در جلسه با خبرنگاران با تشریح مذاکرات وین از ارسال جمع‌بندی ایران از پیشنهادهای اروپایی‌ها که در ابتکار جوزپ بورل، مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپایی مطرح شده تا ساعت پایانی شب گذشته خبر داد. بر این اساس حسین امیرعبداللهیان اعلام کرد: جمع‌بندی نهایی خود را به طرف مقابل ندادیم و تا ۱۲ امشب- شب گذشته- آخرین جمع‌بندی خود را راجع به مسائل باقیمانده بین ما به صورت مکتوب به هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپایی ارائه می‌دهیم و باید ببینیم چه بازخوردی می‌بینیم و واکنش آمریکا چه خواهد بود. رئیس دستگاه دیپلماسی ادامه داد: اگر واکنش آمریکا با واقع‌بینی و انعطاف همراه باشد در نقطه توافق خواهیم بود و اگر آمریکا به تکرار مصیبت‌های داخلی خود بپردازد و بخواهد امتیاز بگیرد و انعطاف نشان ندهد باید بیشتر گفت‌وگو کنیم و طرف‌هایی که تلاش می‌کنند دیدگاه‌ها را به هم نزدیک کنند آمریکایی‌ها را به دیدگاه‌های منطقی ما نزدیک‌تر کنند. 

 

* نوبت انعطاف آمریکاست

وزیر امور خارجه همچنین بیان کرد: الان به صورت مشخص درباره ۳ موضوع با آمریکا در حال تبادل پیام هستیم و طی روزهای آینده آخرین نظرات خود را اعلام می‌کنیم. کشورهای دیگر و به صورت مشخص آمریکایی‌ها که به پایتخت‌ها رفتند نظرات را با هماهنگی بورل و مورا مورد بررسی قرار می‌دهند. به آمریکا به صراحت گفتیم اگر نظرات ما روی این ۳ موضوع که نظرات منطقی است تامین شود آمادگی داریم وارد مرحله اعلام توافق شویم و نشست جمع‌بندی را با حضور وزرای خارجه در وین برگزار کنیم و مراحل بعدی را براساس جدول زمانبندی و توافقی که داریم پیش ببریم. وی خاطرنشان کرد: به صراحت به پیام آمریکایی‌ها که گفته بودند در آستانه انتخابات هستیم و مشکل بنزین داریم و در حوزه انرژی مشکل داریم و کمک کنید، پاسخ دادیم، برای اینکه قدم نهایی را برداریم حتما طرف آمریکایی باید انعطاف نشان دهد. ما در همه مراحل مذاکره در موضوعاتی که می‌توانستیم انعطاف نشان دهیم، نشان دادیم. آمریکا بخوبی می‌فهمد چقدر انعطاف نشان دادیم که حسن‌نیت را در رسیدن به توافق نشان دهیم. الان نوبت انعطاف طرف آمریکایی است. 

 

* قول شفاهی قبول نیست

امیرعبداللهیان خاطرنشان کرد: طرف آمریکایی در مذاکرات اخیر وین در حد نسبی در ۲ موضوع انعطاف شفاهی خود را بیان کرده و باید تبدیل به متن شود و در موضوع سوم برای ما مهم است که به مساله تضمین‌ها برمی‌گردد که گارانتی لازم و انعطاف لازم و واقع‌بینی آمریکا را باید داشته باشیم. روزهای آینده روزهای مهمی برای توافق هسته‌ای است. اگر آمریکا انعطاف نشان دهد در روزهای آینده به نقطه توافق می‌رسیم. اگر هم نشان ندهد دنیا به آخر نمی‌رسد. آنها از «پلن بی» صحبت می‌کنند، ما هم «پلن بی» خود را داریم. معتقدیم این موضوع باید با واقع‌بینی همه طرف‌ها از طریق مذاکرات به نتیجه برسد. وزیر امور خارجه گفت: الان در نقطه‌ای هستیم که شاید شروع پایان توافق باشد ولی اینکه شروع پایان توافق چقدر می‌‌تواند زمان ببرد، دقیقا بستگی به طرف آمریکایی دارد. آنچه بین ما و ۳ کشور اروپایی و چین و روسیه باید انجام می‌شده، انجام شده است. آنچه بین ما و آمریکا باید انجام شود، موضوع اساسی لغو تحریم‌هاست. تمام منافع ما روی این است ولی در مدیریت بحث هسته‌ای باید یکسری چیزها را از دست بدهیم که بتوانیم این طرف چیزهایی را در حوزه تحریم به دست بیاوریم. 

وی افزود: در مذاکرات اخیر وین پیشرفت‌هایی داشتیم و به طرف آمریکایی از قبل گفتیم. واسطه‌هایی برای مذاکره هستند. واسطه رسمی ما در سطح مذاکره‌کنندگان ارشد آقای مورا است و رئیس مورا آقای بورل است و بورل شاید تا ۳ ماه پیش کمتر خودش مستقیم وارد موضوع می‌شد ولی از زمانی که به تهران آمد به صورت مستقیم وارد طراحی‌‌ها و بحث‌های مذاکره و ارائه متن شده است. ما خیلی موافق نبودیم که هماهنگ‌کننده متن ارائه بدهد ولی می‌گویند ما پستچی نیستیم که پاکت شما را به آمریکا بدهیم و پاکت آمریکا را به شما برگردانیم. برای خودمان فکر داریم. بورل تا الان ۲ متن داده و متن‌های آنها تلفیقی از ایده‌های طرف‌های مقابل است. 

 

* نمی‌خواهیم از خط قرمز عبور کنیم

امیرعبداللهیان بیان کرد: در هر دور از مذاکرات یک پشت‌پرده و عقبه‌ای وجود دارد. رفت و آمدهایی هست. وزیر خارجه قطر، عمان، عراق، فرانسه و ایتالیا در کنار کاری که اتحادیه اروپایی انجام می‌دهد پیام‌هایی را می‌آورند و می‌برند و منتقل می‌کنند و تلاش می‌کنند دیدگاه‌های ما و طرف آمریکایی به هم نزدیک شود. آمریکایی‌ها می‌خواهند در مذاکرات مشکلات خود را بزرگ کنند. در هر مقطعی یک ادبیات تکراری نخ‌نما دارند و می‌گویند این همه چیزی است که ما می‌توانیم بدهیم و ما می‌گوییم نمی‌خواهیم از خطوط قرمز خود عبور کنیم، نمی‌خواهیم توافقی را به نتیجه برسانیم که بعد از 3-2 ماه بگوییم توافق انجام شد ولی روی زمین هیچ اتفاقی رخ نداد. 

رئیس دستگاه دیپلماسی ادامه داد: در چانه‌زنی‌ها خطوط قرمز ما این است اگر قرار باشد روی کاغذ توافقی انجام شود و مردم حس نکنند در زندگی‌شان تاثیری رخ داده چه اتفاقی را این دولت توانسته رقم بزند؟ ضمن اینکه خود را معطل توافق نکردیم و دولت برنامه اقتصادی را با همه فراز و نشیب‌ها با جدیت دنبال می‌کند. ما در وزارت امور خارجه خودمان را متعهد می‌‌دانیم ماموریتی که به ما واگذار شده را به نقطه توافق برسانیم ولی نقطه توافق عزتمند. امیرعبداللهیان بیان کرد: تیم با نگاه به اینکه می‌خواهیم توافق انجام شود اعزام شده است و صرف‌نظر از نگاه فردی من یا دیگران، تصمیم کشور این است که چنانچه خطوط قرمز ما رعایت و منافع ما تامین شود، توافق را کار معقولی می‌دانیم ولو اینکه دوست داشتیم سقف توافق فراتر از برجام باشد. وقتی وارد مذاکره شدیم، علاقه‌مند بودیم اگر ایراداتی در برجام وجود دارد رفع شود. حتی بخشی از ایرادات را تیم قبلی که همکاران ما هستند، تایید می‌کنند که بله تا اینجا را توانستیم بگیریم، از این به بعد را نتوانستیم بگیریم. یکی از دلایلی که مذاکرات طولانی شده به این خاطر است که نمی‌خواهیم از خطوط قرمز عبور کنیم. روی خطوط قرمز ایستاده‌ایم و برای‌مان مهم است روی خطوط قرمزی که درباره آن منطق داریم بایستیم، روی بخش‌هایی از آن هم نتیجه گرفتیم. 

 

* کشور را به برجام گره نمی‌زنیم

رئیس دستگاه دیپلماسی با اشاره به اینکه تلاش دولت این است که کشور را به برجام گره نزند، خاطرنشان کرد: دیپلماسی اقتصادی ۴۰ درصدی را تیم همکاران من در برنامه‌های وزارت امور خارجه به صورت جدی دنبال کردند. جلسات شورای عالی را هر ۱۵ روز یک بار برای هماهنگی مسائل اقتصادی کل کشور در وزارت امور خارجه داریم و همه وزارتخانه‌های ذی‌ربط و بخش خصوصی در این زمینه دخیل هستند. وی همچنین گفت: شعار دولت این است که توافق هسته‌ای را وزارت امور خارجه که مسؤول است دنبال کند ولی دولت کشور را به برجام گره نخواهد زد، برنامه توسعه پایدار اقتصادی را دولت دنبال می‌کند، حتی اگر فردا برجام به نتیجه رسید و حتی اگر برجام خوب و به‌درستی کار کرد، باز تنها تحریم‌های ثانویه برداشته شده و تحریم‌های اولیه پابرجاست. از این رو سیاست توسعه اقتصادی پایدار و سیاست بی‌اثر کردن تحریم‌ها را در حوزه تحریم‌های اولیه باید بتوانیم دنبال کنیم. 

محمد سلحشور: دولت سیزدهم میزانسن یک سالگی خود را در فضا و طرحی متمایز و کلیشه‌شکن نسبت به تصویر ثبت‌شده از نهاد دولت در 8 سال دولت روحانی به پایان رساند. تصویر پایان یک سالگی دولت حجت‌الاسلام سیدابراهیم رئیسی همانند عمده تصاویر ثبت‌شده از دولت مستقر، شکل و نمایی متفاوت با نمادهای مدیریتی دولت‌های یازدهم و دوازدهم داشت. انجام 31 سفر فشرده استانی در کمتر از یک سال و سرکشی به دورافتاده‌ترین مناطقی که اصطلاحا زیرپونز نقشه توصیف می‌شوند، باعث شد جامعه شاهد رئیس‌جمهوری باشد که نه‌تنها از میان مردم رفتن احساس شرمساری نمی‌کند که حتی به دنبال فرصت می‌گردد تا سرزده و بدون اطلاع قبلی در میان مردمی حاضر شود که در سال‌های اخیر زندگی سختی را تجربه کرده‌اند. از این منظر دولت سیزدهم با هر نقدی که احتمالا بتوان بر آن وارد کرد، در تغییر «تصویر عمومی» نسبت به نهاد دولت تا حد زیادی موفق بوده است؛ تصویری که ترمیم آن را می‌توان یکی از شروط احیای اعتماد عمومی و بازگشت امید به جامعه‌ای دانست که در سایه انباشت نارضایتی‌ها به حدی از سرخوردگی رسیده است. از این منظر «تصویر عمومی» از سیدابراهیم رئیسی در یک سال گذشته تا حد زیادی روی ذهنیت کسانی که در سیزدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری شرکت نکرده بودند هم تاثیرگذار بوده است. 

با این حال احتمالا چالش جدی‌‌تری که دولت در 3 سال آینده باید با آن دست و پنچه نرم کند نه «تصویر عمومی از دولت» که «تصور عمومی از شرایط آینده کشور» است. گذر زمان لاجرم بیش از پیش دولت را از جایگاه توصیف‌کننده شرایط به موقعیت پاسخ‌دهنده وضعیت عمومی کشور می‌کشاند و در این فضا تصویر جامعه از دولت نیز از تصوری که نسبت به آینده شکل گرفته تاثیر می‌پذیرد. از همین منظر موضع رئیس‌جمهور در جریان سی‌ویکمین سفر استانی دولت درباره دور جدید سفرهای استانی را که بیشتر جنبه نظارتی برای پیگیری دستورات صادر شده در سفر اول را دارد، می‌توان امیدوار‌کننده دانست. به زبان ساده‌تر، هر قدر شکستن کلیشه مدیریت غیرمردمی روحانی امری ضروری برای جامعه سرخورده ایران به حساب می‌آمد، پس از این حضور رئیس‌جمهور و دولتمردان در میان مردم باید متضمن تغییر نگاه جامعه نسبت به آینده کشور باشد. سفرهای استانی به عنوان مهم‌ترین نمود این امر باید در دور جدید خود (که به گفته رئیسی پس از وقفه‌ای کوتاه مجددا آغاز می‌شود) تصور عمومی را نسبت به تغییر شرایط و نظارت بر حسن اجرای آن بهبود بخشد. یکی از نقدهای صحیحی که در یک سال گذشته به دولت سیزدهم وارد شده، فقدان «روایت» در ادبیات رسمی دولتمردان بوده است؛ فقدان روایتی که نسبت به شرایط موجود و سیر تغییرات، جامعه را آگاه کرده و با خود همراه سازد. بر همین اساس «روایت» هر دولت را می‌توان به‌مثابه نخ تسبیحی به حساب آورد که مجموع حوادث و آمدوشدهای سیاسی را حول خود تنظیم می‌کند. دولت بی‌روایت لاجرم حتی اگر مجموعه‌ای از فعالیت‌های سازنده را در نقاط مختلف کشور و دستگاه‌ها و نهادهای اجرایی پی بگیرد، به علت آنکه عنصر زبانی وحدت‌بخشی ندارد، توانایی همراه کردن عموم مردم را با خود نخواهد داشت. در این مسیر رقبای دولت نیز همواره سعی می‌کنند با طرح موضوعات مختلف ذهنیت عموم را نسبت به عملکرد دولت آشفته و چندپاره سازند. برای نمونه دولت رئیسی در عرصه‌های مختلف تلاش کرده با تغییر «تصویر عمومی از دولت»، خود را در موقعیتی متفاوت از دولت سابق تعریف کند اما در نشان دادن مسیر آتی کشور در سایه مدیریت جدید چندان موفق نبوده است. عموم مردم و جریاناتی که مخالفت ذاتی با دولت مستقر ندارند، درباره اینکه دولت مسیر تغییرات را از چه کانال و به چه روشی پی می‌گیرد ابهامات جدی دارند. برای نمونه، دولت سیزدهم از زمان آغاز به کار در شهریور سال گذشته بارها این گزاره را که «دولت قصد گره زدن سفره مردم به برجام را ندارد» تکرار کرده‌ و در این مسیر تحرک و پویایی قابل توجهی را در چارچوب سیاست همسایه‌گرایی پی گرفته‌ است اما کماکان در ارائه روایتی که این گزاره را برای مردم ملموس سازد کامیاب نبوده است. سهل‌گیری نسبت به این امر می‌تواند «تصور عمومی از دولت» را نیز مخدوش کند. به زبان ساده‌تر، تقویت تصویر یا تصور عمومی از دولت به تقویت دیگری منتهی می‌شود اما در صورتی که جامعه تصوری خلاف تصویر تثبیت‌شده پیدا کند لاجرم تصویر نیز تضعیف می‌شود.  

گروه بین‌الملل: در حالی که قرار بود لاپید، نخست‌وزیر موقت اسرائیل دومین سالگرد «توافق آبراهام» را با حضور برخی کشورهای عربی برگزار کند، با جواب منفی این دولت‌ها روبه‌رو شد. این موضوع نشان می‌دهد حکام عرب منتظر دولت بعدی رژیم صهیونیستی  هستند. 

رژیم صهیونیستی قصد داشت ۱۵ سپتامبر آینده جشنی به مناسبت ۲ سالگی توافق‌های موسوم به «آبراهام» برگزار و روی آن تبلیغات کند و به همین مناسبت از نمایندگان کشورهای عربی مختلف برای حضور در این جشن دعوت کرده بود اما پس از آنکه بیشتر نمایندگان کشورهای عربی به این دعوت پاسخ منفی دادند و اعلام کردند حضور آنها در جشن مذکور ممکن است مداخله در تبلیغات انتخاباتی کنست (پارلمان رژیم صهیونیستی) تفسیر شود، رژیم صهیونیستی ناچار به لغو جشن مذکور شد. «عیساوی فریج» وزیر همکاری‌های منطقه‌ای رژیم صهیونیستی ضمن اعلام این خبر گفت تل‌آویو نگرانی‌های کشورهای عربی مبنی بر اینکه ممکن است از مشارکت آنها در جشن مذکور مداخله در انتخابات برداشت شود درک می‌کند، بنابراین اسرائیل تصمیم به لغو این جشن گرفت. 

کابینه ائتلافی رژیم صهیونیستی چند ماهی است که مقدمه‌چینی برای برگزاری این مراسم را آغاز کرده و تماس‌هایی با کشورهایی که دست به عادی‌سازی روابط با این رژیم زده‌اند، داشته است. روزنامه الاشرق‌الاوسط در گزارشی در همین باره به دستورکارهای مراسم مذکور پرداخت و نوشت، قرار بوده به موارد زیر پرداخته شود: افتتاح مسیر تجاری زمینی از طریق فلسطین اشغالی یا از فلسطین اشغالی به کشورهای عرب حاشیه خلیج‌فارس، پیشبرد پروژه‌های منطقه‌ای برای حل مشکلات زیرساختی نوار غزه با مشارکت مصر، رژیم صهیونیستی و کشورهای عرب حاشیه خلیج‌فارس، بحث درباره انرژی، غذا و آب که به دلیل جنگ اوکراین باعث بحران شده است، افتتاح سفارت مغرب در فلسطین اشغالی با حضور «ناصر بوریطه» وزیر خارجه مغرب و گسترش توافقنامه‌ها با کشورهای عربی و اسلامی دیگر. 

وزرای خارجه بحرین و امارات، ۱۵ سپتامبر ۲۰۲۰، در کاخ سفید، توافق عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی را با حضور «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر اسبق این رژیم و «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور سابق آمریکا امضا کردند. سودان ۲۳ اکتبر ۲۰۲۰ عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی را اعلام کرد اما برخی گروه‌های سیاسی این کشور از جمله تعدادی از احزابی که در ائتلاف حکومتی مشارکت دارند، قاطعانه با سازش با این رژیم مخالفت کرده‌اند. 

مغرب نیز دهم دسامبر ۲۰۲۰ این توافقنامه را امضا کرد و درست در همان روز، دونالد ترامپ رئیس‌جمهور وقت آمریکا رسما اعلام کرد منطقه مورد منازعه صحرای غربی را برای کشور مغرب به رسمیت می‌شناسد. در توافق آبراهام خطوط هوایی بین دوبی و تل‌آویو، منامه و فلسطین اشغالی برقرار شد و نخست‌وزیر اسرائیل و برخی مقامات ارشد این رژیم به بحرین، امارات و عمان سفر کردند. لغو دومین سالگرد توافق آبراهام در حالی انجام می‌شود که رقابت‌ها برای انتخابات پارلمانی رژیم صهیونیستی آغاز خواهد شد و این نشان می‌دهد فعلا عرب‌ها نمی‌خواهند با دولت لاپید که متزلزل است کار کنند.

مهدی حاجی*: بزرگ‌ترین دستگاه‌های رسانه‌ای جهان اکنون تلاش می‌کنند در مرز فناوری‌ها و ابزارهای رسانه‌ای حرکت کنند تا با خلق جلوه‌های دیداری و شنیداری جذاب، مخاطب را با خود همراه کنند و مفاهیم مورد نظرشان را منتقل کنند. 

متاورس یا زیست چندوجهی مجازی اکنون سعی می‌کند ابعاد مختلف یک پیام را طراحی کرده و به نمایش درآورد تا انتقال پیام را به شکل کامل‌تری برای مخاطب رقم زند، به امید اینکه مفاهیم کامل‌تر و محسوس‌تر باشد برای مخاطبان. 

امروز افرادی که در معرض رسانه‌ها هستند، انتظار دارند مفاهیم را در کوتاه‌ترین زمان ممکن و به صورت کاملا ملموس دریافت کنند و بر همین اساس ابزارهای متنوع و جدیدی در حال ساخت است تا به این فرآیند کمک کند. 

حال در جهان پیشرفته‌ترین رسانه برای انتقال خاص‌ترین واژه‌ها و مفاهیم آفریده شده است که هر ثانیه از این نمایش بی‌بدیل کاملا مستند بشری، بیشتر از کل دستگاه‌های رسانه‌ای جهان دارای قدرت انتقال مفاهیم و مخاطب‌سازی است. 

اکنون اربعین حسینی، پیشرفته‌ترین رسانه جهان است که کاملا مشهود، حقیقی و واقعی مخاطب را با خود همراه می‌کند.

هر فردی در توفان امواج رسانه اربعین قرار گیرد حیرت‌زده می‌شود و گویی آن انسان زمینی از صداهای روزمره هزاران رسانه کذایی و پوشالی که فقط اشتهای کاذب برای روح و جان مخاطب تولید می‌کنند، رها شده و ناگهان با صدای اربعین حسینی بیدار می‌شود و ‌ذهن با تمام ابعاد آن وارد دنیای دیگری می‌شود؛ دنیایی که متاورس در نهایت فناوری و‌ پیشرفت خود حتی نمی‌تواند یک درصد رسانه اربعین باشد. 

بشر در حال ورود به زیست رسانه‌ای است و یقینا آن رسانه‌ای پیشتاز این میدان خواهد بود که با بیشترین سرعت، ساده‌ترین بیان و پرمحتواترین مطلب بتواند مخاطب‌سازی کند؛ آن هم مخاطبی که هم جسمی و هم روحی به صورت حقیقی طی مسافت کند تا در اتمسفر آن رسانه قرار گیرد. 

امروز در جهان رسانه‌ها به جای اینکه پیام را به مخاطب برسانند، مخاطب را به رسانه و پیام‌ خود می‌رسانند.

و کدامین رسانه را سراغ دارید جذاب‌تر از مغناطیس امام حسین علیه‌السلام در اربعین؟!

* دبیر قرارگاه مسجد معاونت سیما پژوهشگر رسانه

شروین طاهری: در روزهایی که بار دیگر نام سلمان رشدی، نویسنده مفلوک،‌ مطرود و مجروح کتاب موهن «آیات شیطانی» از بستر احتضار در نیویورک بر سر زبان‌ها افتاده، به طرز عجیبی هیچ خبری از پیرمرد مردنی همنام او در بستر بیماری در ریاض نیست. با این حال میان توجه وحشتناکی که به نویسنده هندی- انگلیسی- آمریکایی می‌شود و توجهی که عامدانه از سلمان بن‌‌ عبدالعزیز، پادشاه نامرئی 86 ساله سعودی دریغ می‌شود، شباهت بسیار است. هر دوی آنها در حصر اجباری و در انتظار مرگ، روزگار می‌گذرانند. یکی در محاصره همیشگی ماموران امنیتی آمریکایی و دیگری هم در حصر قصری که توسط پسر و ولیعهد جاه‌طلبش ایجاد شده و البته در هر صورت باز هم در محاصره سفت و سخت ماموران امنیتی آمریکایی که باید مراقب باشند همان پسر، پدرش را سر به نیست نکند‌. 

 هر دو سلمان قصه ما، افرادی مالیخولیایی هستند و با وهم به دنیای اطراف خود می‌نگرند؛ اولی طبق مصاحبه‌های خود و گفته‌های اندک اطرافیانش، عذاب‌های روانی‌ای را که در زندگی شخصی با آنها دست به گریبان است، به عنوان تجربه‌ای شخصی در رمان‌هایش بازتاب می‌دهد. بارها گفته شرایط حصر خودخواسته برای محافظت از جانش، او را به وضعیتی جنون‌آسا کشانده است و اصلا به همین خاطر از وضعیت همیشه تهدید‌آمیز خود در انگلیس مملو از مسلمانان هندی و پاکی و عرب به کنج انزوای فعلی‌اش در آمریکا کوچید که البته ظاهرا افاقه نکرد. در عین حال اگرچه رشدی خود را پیرو سبک رئالیسم جادویی جا می‌زند اما تمام دغدغه‌اش را بر نوعی ژانر جادویی سخیف گذارده که بیشتر از آنکه واجد ارزش‌های اومانیستی باشد، شیطانی و منحرف است. 

آن یکی سلمان هم به گواه تمام منابع خارجی یا داخلی، پزشکی یا دیپلماتیک و موافق یا مخالف که در 9-8 سال اخیر لااقل یک بار وضعیت زندگی نباتی پادشاه هپروتی عربستان را از نزدیک مشاهده کرده‌اند، تحت تاثیر آلزایمر، حتی گاه از تشخیص بچه‌های خود عاجز است. هر دو سلمان، در ابراز نامسلمانی ید طولایی دارند. در اولی این موضوع به طور جلی متجلی است؛ هم با کتاب بدنامش به طور صریح سب قرآن و پیامبر گرامی اسلام را می‌کند و هم اینکه بارها در مصاحبه‌ها و نوشته‌هایش حتی از مسلمان‌زاده بودن خود ابراز ندامت کرده تا بر مرتد بودن خود مهر تایید ‌زده باشد. 

 دومی اما سال‌ها به عنوان پرده‌دار خاندان حاکم بر سرزمین وحی، در جایگاه فرماندار پایتخت به ساماندهی مجالس عشرت و شراب‌خواری برای آل‌سعود و میهمانان خارجی‌شان مشغول بود و برای بالا کشیدن خود از هیچ فساد و جنایتی کوتاهی نکرد. 

مجتهد، کانال توئیتری مشهوری که به افشای زوایای تاریک و اسرار مگوی آل‌سعود و حاکمان عربستان می‌پردازد، در چندین روایت مختلف، از تمسخر سنت‌ها و باورهای اسلامی توسط او در گعده‌های خانوادگی پرده برداشته است. هر چند چشم‌انداز قدرت‌طلبی در کشوری مسلمان که حکومتش مدعی پرده‌داری خانه کعبه است، این سیاستمدار مکار را از فاش‌گویی علیه دین مبین بازداشته اما بر کسی پوشیده نیست محمد بن‌سلمان، فرزند حقیقتا خلف او، از نظر افکار عمومی نه فقط در عربستان و جهان اسلام، بلکه حتی بر اساس ارزش‌های سست لیبرال در غرب نیز ناخلف‌ترین حاکم حال حاضر دنیا شناخته می‌شود. 

«سعود السبعانی» برجسته‌ترین مؤلف اسرار زندگی این خاندان شیطانی غاصب خانه خدا، در کتاب «عربده‌کش ریاض» که جامع‌ترین بیوگرافی منتشرشده درباره سلمان بن عبدالعزیز محسوب می‌شود، به روند تباهی شخصیت پسر سوگلی بنیانگذار حکومت سعودی و عدول او از اصول اسلام می‌پردازد. 

بر این اساس او در همان دوره جوانی در «شراب‌خواری و زن‌بارگی» غرق می‌شود و سپس به قربانی کردن نزدیکان خود از جمله پدرزنش «فلاح بن سلطان» برای فرار از رسوایی و ترقی در سلسله مراتب قدرت می‌پردازد. در قسمت چهارم کتاب اما رسوایی‌ها از راه می‌رسند. او به سرقت اموال جمعیت‌های خیریه توسط سلمان و سپس با ورود به عرصه «فرهنگ و هنر و رسانه» به محقق کردن ایده‌اش برای اسلام‌زدایی از منظومه فکری خاندان سعودی و نخبگان عربستانی می‌پردازد. در فصل پنجم، ظهور نخستین زمینه‌های بیماری روانی در سلمانی که حالا تبدیل به یکی از رجال قدرتمند سعودی شده، از جمله آغاز وسواس مفرط برای جوا‌ن‌تر دیده شدن و روی آوردن به عمل‌های زیبایی، تزریق بوتاکس و بزک کردن از دهه ششم زندگی‌اش را می‌بینیم. همچنین نحوه ارتباط‌گیری نخستین او با اسرائیلی‌ها و سازمان سیا را می‌خوانیم؛ عاملی که به سکوی پرتاب او به مقام ولایتعهدی و سپس پادشاهی تبدیل می‌شود. 

در نهایت در فصل ششم، آبروریزی این شاهزاده در قامت وزیر دفاع و ولیعهد عربستان در مراسم استقبال از باراک اوباما، رئیس‌جمهور وقت آمریکا توصیف می‌شود و اینکه چگونه سلمان و دیگر شخصیت‌های متنفذ، کلیدی‌ترین تصمیمات حکومتی را در جلسات «ورق‌بازی» می‌گرفتند. با همه اینها بزرگ‌ترین تشابه سلمان رشدی و سلمان بن عبدالعزیز در طالع نحس آنهاست. بر خلاف تصویر دراماتیک رایج در ادبیات کلاسیک غرب، در زندگی واقعی حتی سرنوشتی فاوستی انتظار آنها را نمی‌کشد. این دو که روح‌شان را به برای رسیدن به شهرت و قدرت به شیطان فروخته‌اند، به نمادین‌ترین شکل ممکن لعنت شده و هیچ آرامش و لذتی را در اوج قله مادی مورد نظرشان نیافتند. 

اولی از همان نخستین روزهای انتشار بین‌المللی عنادآمیز کتاب «آیات شیطانی» در سال 1988، بلافاصله از مقام یک نویسنده برگزیده مشرق‌زمین به یک عنصر آلت دست سرویس‌های اطلاعاتی غرب در راستای فضا‌سازی برای ایده نومحافظه‌کاران آنگلوصهیونیست مبنی بر «‌جنگ تمدن‌ها» سقوط کرد. سپس به دنبال فتوای تاریخی امام خمینی(ره) حتی نتوانست ثمره شهرت جهانی‌ای را که به واسطه تبلیغات رسانه‌های غربی برای اثر موهنش به دست آورده بود، بچشد و مستقیما در خانه متروک و همیشه تحت‌الحفظ خود در انگلیس حبس شد، در حالی که مدام سایه مرگ را بالای سر خود می‌دید. طی ۳ دهه او ۲ بار مستقیما مورد هجوم ۲ مسلمان غیرتمند قرار گرفت و چند تن از مترجمان و همکارانش نیز به خاطر او کشته شده‌اند. پس از حمله دوم که همین هفته گذشته در نیویورک رخ داد، او تا یک قدمی جهنم رفت و برگشت. 

طالع نحس سلمان سعودی چندان بهتر از نسخه هندی- انگلیسی‌اش نیست. او در ۷ سالی که پس از مرگ برادر منفورش، ظاهرا به مقام پادشاهی عربستان رسیده، نه واقعا سلطنت کرده و نه با توجه به زوال عقلی و بدنی، قادر بوده طعم تکیه زدن بر قدرتی را که در همه حیات برای آن حرص زده، بچشد.

او جسدی متحرک است که بدون کوچک‌ترین اختیاری در کاخ الیمامه ریاض به اسارت گرفته شده تا هم مترسکی برای کودتاچیان آل‌سعود باشد و هم ماشین امضای احکام برای پسر قدرت‌طلبش که تحت لوای نام پدر، یک دیکتاتوری سرکوبگر و خون‌ریز به راه انداخته است. با این حال نباید فراموش کرد اوج‌گیری فتنه تکفیری- تروریستی داعش در منطقه بویژه عراق و سوریه، همراه با انتصاب سلمان بن عبدالعزیز به سمت وزارت جنگ سعودی در سال 2012 بود. او که با همه اسلام‌ستیزی‌اش رابطه نزدیکی با مفتیان وهابی داشت که جنایات داعش را تئوریزه می‌کردند، همزمان - تا اوایل سال 2014 که مشاعرش را رفته رفته از دست داد - یکی از تصمیم‌گیرندگان اصلی اتاق جنگ مشترک غربی- عبری- عربی برای اجرای طرح اهریمنی ارعاب و کشتار و براندازی در خاورمیانه محسوب می‌شد. 

وقتی روزنامه نیویورک‌تایمز گزارش معروف «داعش سیاه و سفید» را اوایل سال 2016 منتشر می‌کرد، عملا در حال قیاس رژیم تروریستی عربستان سعودی تحت سلطنت سلمان بن عبدالعزیز و تحت اراده بن‌سلمان (داعش سفید) با سازمان تروریستی موسوم به امارت اسلامی عراق و شام (داعش سیاه) بود. بالای تیتر مزبور روی جلد نیویورک‌تایمز، وهابیت، پدر فکری داعش نامیده شده و در همان نخستین جمله گزارش، «دولت وهابی‌پرور» عربستان نوع دوم داعش خوانده شده بود. 

دست روزگار از سلمان نویسنده و سلمان پادشاه، ۲ ملعون ساخت اما شجره ملاعین امتداد دارد. پسر شاه ملعون سعودی به مراتب ملعون‌تر از پدرش به نظر می‌رسد. «ام‌بی‌اس» بی‌بند و بار و خیره‌سر که در داخل خاندان او را «طفیله سلمان» و خرس می‌نامیدند، سال 2015 به محض به تخت نشستن پدرش، با مانور خفقان و جنایت، قدرت را در حجاز قبضه کرد و حتی پیش از آنکه رسما ولیعهد لقب بگیرد، همه‌کاره کشور شد. او بلافاصله برای راضی کردن اربابانش در واشنگتن، لندن و تل‌آویو جنگی جنایتکارانه و پرهزینه را علیه ملت مظلوم یمن به راه انداخت. او همچنین تمام شخصیت‌های رقیب خود در عربستان را زندانی و شکنجه کرد. او همزمان ضمن ادامه دادن پروژه داعش، صریحا از حمله به دیگر کشورهای منطقه علاوه بر یمن داد سخن داد. 

بن‌سلمان تنها ظرف کمتر از ۳ سال حضور در قدرت، با قصابی کردن جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار مخالف عربستانی واشنگتن پست، به نمادین‌ترین شکل ممکن، در سراسر جهان از خود تصویری از یک شیطان مجسم به نمایش گذاشته است.