«والتر ماتزاری» سرمربی سابق اینتر و ناپولی، بار دیگر پیشنهاد پرسپولیس را رد کرد و دست مدیران باشگاه را خالی گذاشت.

پرسپولیس این روزها در تلاش است پیش از شروع تمرینات نیم‌فصل، تکلیف نیمکت خود را روشن کند. بعد از اینکه کریم باقری اعلام کرد فقط برای 2 بازی تیم را هدایت می‌کند و روی موضع خود نیز پافشاری کرد، رضا درویش، مدیرعامل باشگاه چاره‌ای جز انتخاب سرمربی جدید ندارد.

* ۳ گزینه خارجی؛ بدون نتیجه

درویش به طور موازی با ۳ مربی خارجی مذاکره می‌کند و یکی از مهم‌ترین گزینه‌هایش والتر ماتزاری است. ماتزاری که در ابتدای فصل نیز نزدیک به پذیرش هدایت پرسپولیس بود، همان زمان قید کار در لیگ ایران را زد و جای خود را به گاریدو داد.

حالا با رفتن گاریدو، باشگاه پرسپولیس دوباره سراغ ماتزاری رفته است اما این مربی ایتالیایی بار دیگر به پیشنهاد سرخ‌پوشان پاسخ منفی داد و تاکید کرد تمایلی به کار در فوتبال آسیا ندارد. این تصمیم باعث شد پرونده حضور ماتزاری روی نیمکت پرسپولیس برای همیشه بسته شود.

* چالش بزرگ درویش

مدیرعامل پرسپولیس حالا در شرایطی قرار گرفته که باید در کوتاه‌ترین زمان ممکن، گزینه مناسب دیگری پیدا کند. هواداران که از نتایج پرنوسان نیم‌فصل اول ناراضی‌اند، انتظار دارند انتخاب سرمربی با دقت و استراتژی انجام شود.

اما با توجه به گزینه‌هایی که تاکنون مطرح شده‌اند، به نظر می‌رسد این فرآیند بیشتر از همیشه با ابهام روبه‌رو است.

پرسپولیس اگر چه روی کاغذ برای ۴ جام می‌جنگد اما با نیمکتی خالی و بدون سرمربی، این جنگ بیشتر شبیه دویدن روی طناب باریکی است که هر لحظه ممکن است زیر پای تیم خالی شود. آیا مدیران باشگاه می‌توانند این بحران را مدیریت کنند؟ یا هواداران باید هر روز منتظر شنیدن اخبار منفی درباره گزینه‌های ردشده باشند؟

سرخ‌ها زمان زیادی برای آزمون و خطا ندارند. انتخاب یک مربی باتجربه و توانمند، نه‌تنها می‌تواند فصل را نجات دهد، بلکه امید هواداران را هم زنده نگه می‌دارد. حالا همه نگاه‌ها به اتاق مدیریت است؛ آیا این بار تصمیم درست گرفته خواهد شد؟

محمد‌علی‌ حسن‌نیا: خبر کوتاه بود؛ جیمی کارتر در 100 سالگی مرد. رئیس‌جمهور یک‌دوره‌ای آمریکا که بعد از اتمام دوره نخست حضور در کاخ سفید انتخابات را به طرز بسیار بدی به رقیب بازیگر جمهوری‌خواه خود یعنی رونالد ریگان باخت. اکنون تنها میراث جیمی باقی مانده است؛ گذشته‌ای که برخی از آنها در سیاست خارجی و امنیت مربوط به خاورمیانه می‌شود. علاوه بر اینکه همواره نام کارتر با انقلاب سال 1979 ایران و ماجرای گروگان‌گیری لانه جاسوسی آمریکا در تهران گره خورده است، یکی از مهم‌ترین توافق‌های صلح میان اسرائیل و اعراب توسط جیمی کارتر مدیریت شد؛ توافقی که هنوز بین مصر و اسرائیل باقی مانده است و جرقه نخستین آشتی و توافق بین اعراب و رژیم صهیونیستی در غرب آسیا بود. کارتر خالق کمپ دیوید بود که سپتامبر 1979 بین رئیس‌جمهور مصر و نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در آمریکا بسته شد. کارتر درصدد بود از این صلح استفاده کند و دومینویی از توافق بین اعراب و اسرائیل را منجر شود که در انتها به صلحی دائم تبدیل شود. کارتر چه قبل، چه حین و بعد از دوران ریاست‌جمهوری، همواره سعی داشت این مسیر را ادامه دهد تا بتواند صلحی پایدار بین آنها ایجاد کند اما همواره این نکته از ذهن کارتر حذف نمی‌شد که چرا تل‌آویو امتیازی برای اعراب قائل نمی‌شود تا بتوان صلح را برقرار کرد؛ همان سوالی که بیل کلینتون در ذهن داشت. خانم شعبان، مشاور رسانه‌ای و مترجم حافظ اسد در کتاب خود به این نکته اشاره کرده است که کلینتون هم مانند کارتر بارها به سوریه و اراضی اشغالی فلسطین سفر کرد و در آخر دریافت تل‌آویو عزمی برای صلح ندارد. اکنون کارتر نیز میراثی از خود برای خاورمیانه برجا گذاشته است که شاید مهم‌ترین آنها «توافق کمپ دیوید» باشد. البته می‌توان کارتر را احیاکننده اسرائیل هم دانست. زمانی که سال 1977 کارتر به اتاق بیضی کاخ سفید رسید، اسرائیل 4 جنگ بزرگ با اعراب در سال‌های 1948، 1956، 1967 و 1973 کرده بود و کاملا در یک لاک محاصره شده بود. کارتر سعی کرد از این فرصت استفاده کند و تل‌آویو را از خفگی راهبردی نجات دهد. اغراق نیست بگوییم که جیمی باعث رهایی اسرائیل از قفس شد. بلافاصله بعد از اینکه اسرائیل قرارداد سال 1979 با مصر را امضا کرد و انور سادات را به اراضی اشغالی و کنست اسرائیل کشاند، بلندپروازی‌های خود را آغاز و در سال 1982 به لبنان حمله کرد. فشارها در کرانه باختری و نوار غزه به فلسطینی‌ها را بیشتر و اعلام کرد جولان اشغالی بخشی از خاک اسرائیل است و دیگر به سوریه بازپس نخواهد داد. کارتر با توافق کمپ دیوید بزرگ‌ترین تهدید دولتی اسرائیل یعنی مصر و ارتش قدرتمند این کشور را کنار گذاشت و تا هم‌اکنون این میراث صلح که برای اعراب هزینه و ضرر و برای اسرائیل منفعت و سود داشت، حفظ شده است. همین میراث باعث شد اسرائیل بی‌محابا به غزه حمله و 150 هزار نفر را کشته و زخمی کند و قاهره که روزی رهبری جهان عرب را برای مقابله با اسرائیل برعهده داشت و در 4 جنگ توان اسرائیل را مستهلک کرده بود، هیچ کاری نکرد و تنها نظاره‌گر بود. کارتر خود می‌گفت برای کمپ دیوید وقت گذاشت و زمان خرج کرد. تایم دونیلون، مشاور امنیت ملی دوران اوباما و یکی از کارمندان دفتر کارتر در زمان ریاست‌جمهوری درباره خلق کمپ دیوید نوشته است: «کارتر آسیب‌پذیری اسرائیل را تشخیص داد. به‌رغم اینکه تقریبا همه مشاوران به او گفته بودند از وضعیت خاورمیانه دور بماند، همانطور که او در خاطرات خود بازگو می‌کند، کارتر در نخستین روز ریاست‌جمهوری خود منطقه (غرب آسیا) را یک اولویت اعلام کرد». سپتامبر 1978، کارتر رهبران اسرائیل و مصر را در خلوتگاه ریاست‌جمهوری در تپه‌های مریلند گرد هم آورد. در آن زمان، اقتصاد آمریکا در حال مبارزه بود، ایران به سمت انقلاب حرکت می‌کرد و انتخابات میان‌دوره‌ای نزدیک بود. با این حال کارتر همه چیز را کنار گذاشت تا «13 روز را در کمپ دیوید» بگذراند. او در آنجا از هر ابزاری که در اختیار داشت برای منعقد کردن توافق بین مناخیم بگین، نخست‌وزیر اسرائیل و انور سادات، رئیس‌جمهور مصر استفاده کرد. او سعی کرد بازوهای آنها را بچرخاند و اسرائیل و مصر را به از دست دادن کمک‌های آمریکا تهدید کند.

مارس 1979، برای شکستن بن‌بست، کارتر بدون اطمینان از موفقیت، برای چندین روز مذاکرات شخصی شدید، بین اورشلیم و قاهره رفت و آمد کرد. سرانجام 26 مارس، ۶ ماه پس از کمپ دیوید، بگین و سادات، کنار دست کارتر، در چمن شمالی کاخ سفید ایستادند تا معاهده صلح مصر و اسرائیل را امضا کنند! این شد که کارتر توانست مصر انقلابی جمال عبدالناصر را که داعیه رهبری عربی و مبارزه با اسرائیل را داشت برای همیشه از صحنه خارج کند. 

این راهبرد مصر را از کشور درجه یک عربی به درجه دوم و سوم تبدیل کرد و اکنون دیگر آن قدرت و اقتدار عربی ناصری در مصر نیست. بعد از این توافق بود که مصر از اتحادیه عرب اخراج شد. سادات دیگر مانند ناصر محبوب نبود و حسنی مبارک هم راه سادات را رفت. قاهره دچار تنهایی عربی شد و برای چند دهه از معادلات قدرت کنار گذاشته شد اما تل‌آویو سود سرشاری کرد. از قفس رها شده به فکر سرکوب لبنان، سوریه و اردن افتاد. هر کدام را با ترفندی کنار زد؛ اردن را با قرارداد عقبه، سوریه را با حملات متناوب و حتی سوپ صلح و لبنان را با حمله و جنگ داخلی. دیگر اعراب مانند 1948 و 1967 متحد نبودند. کمپ دیوید مانند یک فروپاشی دیوار برلین برای اعراب بود. به یک‌باره همه‌‌شان را از هم گسست و دیگر مانند قبل اتحاد نداشتند. این صلح دستاورد بزرگ کارتر بود که برای همیشه میراثی از او به ‌جا گذاشت که روسای جمهوری بعدی آمریکا از 2 طیف دموکرات و جمهوری‌خواه از آن استفاده کردند و توافق‌هایی مانند اسلو که بعدها در حیاط کاخ سفید بسته شد، مولود کمپ‌دیوید بود. 

مرتضی کاکائی: پرسش از نقش ایالات متحده آمریکا در تحولات جهانی، همواره موضوعی جنجال‌برانگیز بوده است. رسانه‌های غربی این کشور را به دلیل توان نظامی و اقتصادی بالایش ستایش می‌کنند اما بخش قابل توجهی از متفکران روابط بین‌الملل آن را تهدیدی برای صلح جهانی می‌دانند. کتاب تازه‌ای که به دست ناتان جی. رابینسون گردآوری و در اکتبر 2024 شده و به ‌طور عمده متکی بر نوشته‌ها و گفتارهای نوآم چامسکی، استاد برجسته زبان‌شناسی و منتقد دیرپای سیاست‌های آمریکاست، تصویری عمیق و انتقادی از این نقش ارائه می‌دهد. عنوان این کتاب، «افسانه ایده‌‌آلیسم آمریکایی: چگونه سیاست خارجی ایالات متحده جهان را به خطر می‌اندازد»، به تنهایی گویای دغدغه‌محوری کتاب است: بازخوانی روایت غالب درباره نجابت و خیرخواهی آمریکا در صحنه جهانی و نشان دادن ریشه‌های پیچیده و بعضا ویرانگر سیاست خارجی این کشور. نوآم چامسکی که خود دهه‌هاست یکی از تأثیرگذارترین و صریح‌ترین منتقدان هژمونی آمریکا به ‌شمار می‌رود، در این کتاب بیان می‌کند آمریکا بارها و بارها در عرصه نظامی و سیاسی شکست خورده است اما هر بار، این شکست‌ها یا به «سوء‌تفاهم» و «اشتباه» تعبیر می‌شود یا از آنها تحت عنوان «رفتارهای نجیبانه‌ای که بد از آب درآمدند» یاد می‌شود. چامسکی به کمک اسناد تاریخی، نمونه‌هایی همچون مداخلات نظامی آمریکا در ویتنام، آمریکای مرکزی، افغانستان و عراق را یادآوری می‌کند و سپس نقش این کشور در مناقشاتی مثل اوکراین، همچنین رقابت‌هایی را که با چین و روسیه دارد، تحلیل می‌کند. در مطلب حاضر خلاصه‌ای از نکات کلیدی این کتاب و چشم‌اندازی که ارائه می‌کند، می‌آید اما پیش از آن باید توضیح داد انتشار این اثر، بویژه زمانی که جهان درگیر تنش‌های متعددی است -از جنگ اوکراین گرفته تا تهدید تشدید تنش‌ها با چین- بسیار معنادار است. افزون بر آن، به‌روزرسانی استدلال‌های چامسکی برای سال ۲۰۲۴، نشان از استمرار همان پرسش بنیادینی دارد که او قریب به 50 سال پیش مطرح کرده بود: «آیا ایالات متحده واقعا حامل خیر مطلق در جهان است، یا همان‌طور که بسیاری از شواهد نشان می‌دهد، پای منافع و اهدافی در میان است که منجر به بدبختی ملت‌های مختلف می‌شود؟»

* ایده‌‌آلیسم یا پوششی برای جاه‌طلبی؟

چامسکی به نقل از ناتان جی. رابینسون خاطرنشان می‌کند اخلاق‌گرایی ظاهری ایالات متحده در سیاست خارجی، عمدتا پوششی است برای به کرسی نشاندن قدرت و منافع تجاری و راهبردی خاص. او مثالی از هنری کیسینجر (مشاور امنیت ملی ریچارد نیکسون) می‌آورد که در جریان مداخله آمریکا در شیلی پیش از کودتای ۱۹۷۳ و سرنگونی دولت سالوادور آلنده، به ‌صراحت گفته بود: «من نمی‌بینم چرا باید بایستیم و نظاره‌گر باشیم که یک کشور به دلیل بی‌مسؤولیتی مردمش کمونیست شود». این جمله به وضوح نشان می‌دهد واژه «دموکراسی» برای برخی مقامات آمریکایی، انعطاف‌پذیر است و هر وقت منافع ایالات متحده اقتضا کند، می‌توان ملت‌ها را به ‌خاطر انتخاب‌های‌شان، هر چند دموکراتیک باشد، تنبیه کرد.

از نظر چامسکی، چنین دیدگاه‌هایی به شکل‌دهی سیاست خارجی آمریکا انجامیده است؛ سیاستی که به طور ساختاری، حق تعیین سرنوشت مردمان در کشورهای دیگر را به رسمیت نمی‌شناسد. مهم‌تر آنکه، وقتی آمریکا دست به اقدام نظامی یا تحریم‌های گسترده می‌زند و فاجعه‌های انسانی رخ می‌دهد، غالبا با این توجیه همراه می‌شود که «نیات ما خوب بود اما متأسفانه اوضاع وفق مراد پیش نرفت». چامسکی استدلال می‌کند این «نیات نجیب» فقط بخشی از یک تبلیغات سیاسی برای توجیه قدرت‌طلبی آمریکاست.

* آمریکایی‌ها پایمال کردن حقوق دیگران را «اشتباهات غیرعمد» خود می‌نامند!

همان‌طور که در کتاب اشاره شده، اگر رویدادهایی نظیر جنگ ویتنام، مداخلات آمریکا در آمریکای مرکزی، حمله به افغانستان و عراق و همدستی با عربستان سعودی در حمله به یمن یا حمایت از اسرائیل در سرکوب فلسطینیان را به صورت یک فهرست منسجم کنار هم بگذاریم، به‌ ندرت می‌توان آنها را صرفا «اشتباهات غیرعمد» دانست. چامسکی به تفصیل نشان می‌دهد رهبران ایالات متحده در بسیاری از این عملیات‌ها، یا به ‌روشنی از پیامدهای اقدامات مرگبارشان باخبر بوده‌اند یا پس از وقوع این بحران‌ها، باز هم به این باور ادامه داده‌اند که هدف عالی «حفظ نظم جهانی به رهبری آمریکا» یا «پیشگیری از نفوذ کمونیسم/ تروریسم» چنان ارزشمند است که هر گونه تلفات انسانی را توجیه می‌کند.

به زعم چامسکی، این توجیهات همان‌قدر که در دهه ۱۹۷۰ برای جلوگیری از گسترش کمونیسم در شیلی به کار گرفته می‌شد، امروز برای پیشگیری از گسترش نفوذ اقتصادی چین یا «تضعیف ارتش روسیه» به کار می‌رود. برای او، این پدیده الگویی ثابت در سیاست خارجی آمریکاست؛ الگویی که می‌کوشد «دشمن» را هر بار با برچسبی جدید (مثل کمونیسم، بنیادگرایی اسلام‌گرا، تروریسم، تهدید هسته‌ای، نفوذ چینی یا روسی و...) معرفی کند تا تداوم سلطه و نظامی‌گری ایالات متحده مشروع جلوه کند.

* چرا چین «دشمن» شده است؟

یکی از بحث‌های مطرح شده در کتاب، دشمن‌تراشی ایالات متحده در قبال چین است. نویسنده می‌گوید چین برای آمریکایی‌ها نه از جهت تهدید نظامی، بلکه از زاویه تهدید برتری اقتصادی و تکنولوژیکش خطرناک شمرده می‌شود. چامسکی بارها تأکید کرده نظامیان پنتاگون و شرکت‌های بزرگ آمریکایی، زمانی موضع تهاجمی نسبت به کشوری می‌گیرند که احساس کنند جایگاه اقتصادی یا ژئوپلیتیک ایالات متحده را در خطر می‌اندازد. او به پرونده‌هایی در تاریخ معاصر اشاره می‌کند که در آن حتی تلاش برخی کشورهای اروپایی برای ایجاد استقلال اقتصادی نیز با مخالفت شدید آمریکا روبه‌رو شده است؛ در واقع، کمتر کشوری می‌تواند بدون مزاحمت به قدرتی مستقل تبدیل شود.

از این منظر، نوآم چامسکی رقابت با چین را نه صرفا در چارچوب «اخلاقیات» یا «حقوق بشر» - که دولت آمریکا گهگاه آن را دستاویزی برای فشار بر چین قرار می‌دهد - بلکه بیشتر در بستر رقابت بر سر بازارها، تولیدات صنعتی پیشرفته، فناوری‌های نوین و نفوذ در کشورهای در حال توسعه تحلیل می‌کند.

* جنگ اوکراین ناشی از جاه‌طلبی روسیه بود یا حاصل تحریک غرب؟

چامسکی و گردآورنده کتاب، ناتان جی. رابینسون معتقدند باید میان تهاجم روسیه به اوکراین و ریشه‌های این بحران که به رفتارهای تحریک‌آمیز ناتو و ایالات متحده بازمی‌گردد، تمایز گذاشت. از دید این منتقدان، چنانچه راهکارهای دیپلماتیک (برای مثال اطمینان دادن به روسیه درباره عدم گسترش ناتو به مرزهایش) جدی گرفته می‌شد، شاید این جنگ هیچ‌گاه آغاز نمی‌شد. از سوی دیگر، استمرار جنگ اوکراین از سوی برخی مقامات آمریکایی به نفع تضعیف نظامی روسیه دانسته شده است؛ دیدگاهی که سناتور میت رامنی صراحتا بیان کرد. در کتاب، این ادعا مطرح می‌شود که اگر ایالات متحده واقعا به فکر ملت اوکراین بود، می‌توانست هر چه سریع‌تر برای راه‌حل دیپلماتیک فشار بیاورد اما به ‌جای آن، از طولانی‌شدن جنگ نیز بیم ندارد، زیرا بهانه و فرصتی برای محاصره بیشتر روسیه و تضعیف توانش در عرصه بین‌المللی می‌بیند.

* «جمهوری‌خواه» و «دموکرات» در یک چیز مشترکند؛ جنگ و سرکوب!

یکی از نکاتی که چامسکی به ‌کرات تکرار می‌کند، این است که نباید برچسب «جمهوری‌خواه» یا «دموکرات» را نشانگر تفاوتی بنیادین در سیاست خارجی آمریکا فرض کرد. او معتقد است بسیاری از «بدترین موارد نقض سیاست خارجی آمریکا» از جمله حمایت بی‌چون ‌و چرا از اسرائیل در سرکوب فلسطینی‌ها، حمله نظامی به عراق و تحمیل تحریم‌های فلج‌کننده به کشورهای مختلف، با اجماع نسبی هر دو حزب شکل گرفته است. در کتاب آمده است جرج دبلیو بوش با بهانه‌جویی‌های دروغین (مانند ادعای وجود سلاح‌های کشتار جمعی در عراق) موجب ویرانی یک کشور و کشتار هزاران غیرنظامی شد اما در نهایت، باراک اوباما بود که عملا او را مورد بازخواست قرار نداد. اوباما اعلام کرد ترجیح می‌دهد «به جای نگاه به عقب، رو به جلو نگاه کند.» به اعتقاد چامسکی، این رفتار به‌ مشروعیت‌بخشی به جنگ‌های پیشگیرانه می‌انجامد و نشان می‌دهد حتی رؤسای جمهوری که چهره لیبرال‌تری دارند، در بزنگاه‌های تاریخی از محاکمه همتایان سابق خود شانه خالی می‌کنند. از نمونه‌های دیگر، هم‌سویی دونالد ترامپ و جو بایدن در قبال عربستان سعودی است. هر دو رئیس‌جمهور، برای تضمین منافع نفتی و راهبردی خود، با «رژیم سرکوبگر» سعودی روابط نزدیکی داشتند و حتی دولت بایدن نیز که در کارزار انتخاباتی سخن از «تجدیدنظر» در رابطه با عربستان می‌گفت، در عمل از «محمد بن‌سلمان» ولیعهد سعودی در پرونده ترور جمال خاشقجی حمایت حقوقی کرد.

* با روند «حذف وقایع ناخوشایند» از حافظه جمعی آمریکاییان وجدان عمومی را آرام می‌کنند

کتاب به این پرسش مهم می‌پردازد که چطور ممکن است در کشوری با فضای رسانه‌ای بازتر نسبت به بسیاری از کشورهای دیگر، بسیاری از مردم آمریکا از ابعاد واقعی سیاست خارجی کشورشان بی‌اطلاع باشند یا انگیزه‌ای برای تغییر آن احساس نکنند؟ پاسخ از نظر چامسکی، در کارکرد نظام‌مند پروپاگاندای دولتی، همچنین عدم تمایل بخش بزرگی از مطبوعات به «شکافتن زخم‌های کهنه» نهفته است.

اصطلاح «اشتباهات نجیبانه» که در رسانه‌های غربی بسیار تکرار می‌شود، خود نمونه‌ای از این پروپاگانداست: انگار همواره سیاستمداران آمریکایی با حسن‌نیت وارد میدان می‌شوند اما دست بر قضا فرجام کارشان فاجعه‌بار می‌شود. این رویه باعث می‌شود مردم کمتر احساس مسؤولیت اخلاقی کنند و سیاستمداران نیز از پاسخگویی در امان بمانند. 

رابینسون در یادداشتی که بخشی از آن در نشریه «کارنت افرز» منتشر شده، اینطور می‌نویسد: «چامسکی به من کمک کرد بفهمم چرا جنگ رخ می‌دهد و این پدیده را در بستر مجموعه‌ای طولانی از تلاش‌های ایالات متحده برای اعمال سلطه از راه زور برایم توضیح داد؛ او پیشینه مستندی ارائه کرد که هرگز به من آموزش داده نشده بود، مثلا اینکه ایالات متحده سال ۱۹۸۰ هنگامی‌که ایرانیان دیکتاتور وحشی‌ای را که ما بر سر کار آورده بودیم سرنگون کردند، از صدام برای حمله به ایران حمایت کرد». در کنار آن، روند «حذف وقایع ناخوشایند» از حافظه جمعی آمریکاییان نیز به تلطیف چهره سیاسی این کشور کمک کرده است. بسیاری از اقدامات خشونت‌آمیز، از بمباران لائوس گرفته تا نقش آمریکا در حمله وحشیانه ارتش اندونزی به تیمور شرقی، در کتاب‌های درسی و خاطرات رسمی بسیار کمرنگ است؛ گویی تاریخ رسمی آمریکا تمایل دارد تنها روایت‌های قهرمانانه خود را برجسته کند و مسؤولیت فجایع را به گردن «خطاهای فردی» یا «دشمنان بدطینت» بیندازد.

* بسیاری از آمریکایی‌ها نمی‌دانند دولت‌شان در خارج از مرزها دقیقا چه می‌کند

از جمله استدلال‌های اساسی کتاب آن است که مردم آمریکا اگر با واقعیت‌های سیاست خارجی کشورشان مواجه شوند، امکان دارد سیاستی «کاملا متفاوت» را بخواهند، چرا که بسیاری از آنها نمی‌دانند دولت‌شان در خارج از مرزها دقیقا چه می‌کند و همین عدم آگاهی موجب می‌شود نتوانند ظرفیت عظیمی برای فشار مدنی و اصلاحات به وجود آورند.

در تاریخ ایالات متحده، نمونه‌های مشخصی وجود دارد که نشان می‌دهد حساسیت افکار عمومی می‌تواند تا حدی جلوی اقدامات دولت را بگیرد؛ برای مثال، اعتراضات گسترده به جنگ ویتنام باعث شد دولت آمریکا تحت فشار اجتماعی عقب بنشیند. با این حال، چامسکی عقیده دارد ساختار رسانه‌ها و نفوذ لابی‌های سیاسی قدرتمند در واشنگتن، عملا دسترسی شهروندان آمریکایی به اطلاعات شفاف و دقیق را محدود می‌کند و هنگامی که آمریکایی‌ها از ابعاد واقعی بحران‌ها (مثلا تلفات انسانی جنگ عراق یا جنایت‌های انجام‌ شده در خاورمیانه) باخبر شوند، اغلب به ‌دلیل شوکه ‌شدن یا ناامیدی، به‌سختی می‌توانند یک جنبش اعتراضی قدرتمند را پایه‌ریزی کنند.

حنیف غفاری: مقامات ۲ حزب سنتی آلمان (دموکرات ـ مسیحی و سوسیال ـ دموکرات) شدیدا از ایلان ماسک و مواضع وی خشمگین هستند. صورت ماجرا از این قرار است که ماسک، متحد نزدیک دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آتی آمریکا و یکی از وزرای وی، در موضع‌گیری اخیر خود از جریان ملی‌گرای افراطی و به صورت خاص حزب آلترناتیو برای آلمان (AFD) به عنوان جریانی نجات‌بخش در این کشور یاد کرده و درباره پیروزی آن در انتخابات سراسری زودهنگام آلمان ابراز امیدواری کرده است. ماسک این حزب را تنها جریانی معرفی کرد که قادر است آلمان را «نجات» دهد. این اظهارات، درست در زمانی انجام شده که انتخابات زودهنگام پارلمانی آلمان قرار است بهمن‌ماه امسال  برگزار شود. این ماراتن سیاسی  در پی سقوط دولت ائتلافی اولاف شولتس، صدراعظم آلمان انجام می‌شود؛ همان سیاستمداری که در جریان جنگ غزه و لبنان، تبدیل به کارگزار رسمی واشنگتن و تل‌آویو شد و برخی مواضع وی در حمایت از کشتار کودکان و زنان در غزه، از مواضع مقامات رسمی آمریکا و اسرائیل نیز تندتر بود!  

اگرچه آلیس وایدل، نامزد صدراعظمی از سوی حزب آلترناتیو برای آلمان از حمایت ایلان ماسک استقبال کرده است اما سران ۲ حزب رقیب سنتی این مواضع را محکوم کرده و آن را مصداق بارز دخالت دولت آینده آمریکا در انتخابات سراسری خود قلمداد کرده‌اند. نکته قابل تامل اینکه تیم انتخاباتی ترامپ نیز وقعی نسبت به اعتراض مهره‌های اروپایی آمریکا در برلین ننهاده و اهمیتی برای آن قائل نشده است.  

همگان به یاد دارند در دوره اول ریاست‌جمهوری ترامپ، آنگلا مرکل، صدراعظم وقت آلمان (از حزب دموکرات ـ مسیحی) بارها بر اصل وابستگی یک‌طرفه آلمان به آن سوی آتلانتیک یعنی آمریکا تاکید و حتی تشکیل ارتش واحد اروپایی در برابر ناتو را ایده‌ای غیرعملیاتی قلمداد کرد. ترامپ و همراهانش در آستانه ورود مجدد به کاخ سفید قرار دارند. یکی از استراتژی‌های دولت ترامپ، در هم شکستن اتحادیه اروپایی و حوزه یورو است، همان حوزه جغرافیایی و اقتصادی اروپاییان که بارها آن را خط قرمز خود تلقی کرده‌اند. فراتر از آن، واشنگتن اعلام کرده برلین، پاریس و دیگر اعضای اروپایی پیمان آتلانتیک شمالی باید علاوه بر تبعیت مطلق از سیاست‌های کاخ سفید و پنتاگون، هزینه‌های سالانه خود در ناتو (به عنوان حق عضویت سالانه خود) را تا 2 درصد تولید ملی کشورهای‌شان افزایش دهند.  

ژرمن‌ها پس از جنگ دوم جهانی، کشورشان را تبدیل به حیاط خلوت سیاسی آمریکا کرده و حتی جرات پیگیری ماجرای جاسوسی تلفنی آژانس امنیت ملی آمریکا از تلفن همراه صدراعظم و مقامات ارشد خود را نداشتند! در چنین شرایطی ایلان ماسک به‌سادگی با یک اظهارنظر مداخله‌گرانه، پاسخ بازی همیشگی اروپاییان مفلوک را در زمین واشنگتن می‌دهد. بهتر است مقامات آلمانی به جای سرزنش ماسک و محکوم کردن موضع‌گیری اخیر وی در حمایت از جریان ملی‌گرای افراطی، پاسخگوی ساختار و قواعدی باشند که در تبعیت مطلق از واشنگتن ایجاد و تقویت کرده‌اند. ۲ حزب سنتی آلمان طی دهه‌های اخیر سکان قدرت را در برلین در دست داشته‌اند. حتی در دوران صدارت اعظمی گرهارد شرودر که مصادف با اشغال عراق (سال 2003 میلادی) شد، مخالفت مشترک شرودر و شیراک رئیس‌جمهور وقت فرانسه با اشغال عراق جنبه‌ای تشریفاتی داشت، زیرا پس از آن، برلین نقش بسزایی در تکمیل منظومه‌های جاسوسی - نظامی واشنگتن در منطقه ایفا کرد. این قاعده درباره فرانسه نیز صادق است؛ جایی که ۲ حزب سوسیالیست و محافظه‌کار، در زمینه جلب رضایت مطلق کاخ سفید از خود با یکدیگر رقابتی نزدیک داشتند.