همه پای کار ایران
میلاد جلیل‌زاده: یک هفته پیش اگر از خودمان می‌پرسیدیم چطور ممکن است اتفاقی بیفتد که بشود ذیل آن تمام مردم ایران، از هنرمندان و طیف‌های مختلف سیاسی و فکری گرفته تا لایه‌ها و طبقات متفاوت اجتماعی، همه را دست در دست هم و یکصدا کنار هم قرار دهد، بعید به نظر می‌رسید چنین چیزی به این راحتی‌ها و به این زودی‌ها قابل تحقق باشد اما دشمن که ذات آن ضربه زدن است، گاهی اوقات از روی حماقت، چنین دستاوردهایی هم برای ما می‌سازد؛ دشمنی که قبلا هم نشان داده به محض قرار گرفتن در تنگنای وجودی، کاملا عقل خود را از دست داده و به لحاظ رسانه‌ای و نوع تاثیرگذاری در افکار عمومی جهان، به شکلی کاملا خودویرانگر عمل می‌کند. اگر قدری با دقت مرور کنیم، می‌بینیم آنها در این مدت که از توفان الاقصی گذشته، از این رفتارهای خودویرانگر کم نداشته‌اند. روزی که صهیونیست‌ها ویدئوی لحظه شهادت یحیی سنوار، رئیس دفتر سیاسی حماس و از طراحان عملیات توفان الاقصی را منتشر کردند و باعث ایجاد یک موج فراگیر و جهانی در ستایش این مرد در سراسر جهان شدند، معمای بزرگی در ذهن خیلی از کسانی که این رفتار را رصد می‌کردند به وجود آمد. انتشار این ویدئو نه‌تنها مهر بطلانی بود بر تمام شایعاتی که درباره زندگی پرزرق و برق این مرد در کنار فقر و آوارگی مردم غزه ایجاد شده بود، بلکه سیمای مردی آرمانگرا و مبارزی را که تا آخرین نفس می‌جنگد در برابر تمام ناظران جهانی قرار داد. چرا صهیونیست‌ها باید چنین حماقتی می‌کردند و این ویدئو انتشار پیدا می‌کرد؟ واقعیت این است که به قدری روی هوش رسانه‌ای صهیونیست‌ها غلو شده بود و حتی خیلی از ما آنها را دست بالا گرفته بودیم که باور نمی‌کردیم چنین حماقت واضحی بکنند و تصور می‌کردیم نقشه‌ای چند لایه در کار بوده و لابد از این کار هدفی را پیگیری می‌کنند که هنوز از آن سر درنیاورده‌ایم اما به واقع چنین نبود. جامعه در خود بسته صهیونیستی خبری از بیرون خود نداشت و غرق در روحیات خون‌آشام‌صفتش از دیدن این ویدئو لذت می‌برد. آنها نمی‌توانستند خود را لحظه‌ای جای افرادی غیر از آن جامعه بسته‌شان بگذارند و ببینند که از زاویه دید باقی مردم دنیا، مردی که تا آخرین گلوله جنگیده و وقتی زخمی و از نفس افتاده است، با چوبی که کنار دستش قرار دارد به ریزپرنده دشمن حمله می‌کند، چه قهرمان بزرگی دیده می‌شود. این حماقت‌ها در موارد مختلفی ادامه پیدا کرد؛ چنانکه اخیراً وقتی موسسه تحقیقاتی پیو درباره نگاه افکار عمومی جهان به اسرائیل یک نظرسنجی بین ۲۴ کشور دنیا انجام داد، غیر از کشورهای مسلمان مثل ترکیه و اندونزی که منفور بودن اسرائیل در میان مردم آنها طبیعی‌تر به نظر می‌رسد، اعلام شد ۷۹ درصد ژاپنی‌ها، ۷۲ درصد آلمانی‌ها و یونانی‌ها، ۶۶ درصد ایتالیایی‌ها، ۶۳ درصد فرانسوی‌ها، ۶۰ درصد مردم کره‌جنوبی و کانادا و حتی ۵۳ درصد مردم ایالات متحده از رژیم صهیونیستی متنفر هستند. سال‌های سال بود صهیونیست‌ها به عنوان صاحبان بزرگ‌ترین و موثرترین بنگاه‌های رسانه‌ای و تبلیغاتی دنیا شناخته می‌شدند که می‌توانند در روز روشن به مردم هر سرزمینی چنین القا کنند که شب است و بالعکس اما این آمارها به طور کلی و مواردی جزئی‌تر که از اظهار نظرهای وقیحانه مسؤولان اسرائیلی نسبت به هر خبری گرفته تا پیوست‌های رسانه‌ای عملیات نظامی، مثل ویدئوی ترور یحیی سنوار، خیلی مسائل را شامل می‌شد، همگی نشان می‌داد باید بپذیریم آن هیولای مخوف هیمنه‌اش فروپاشیده و شکم خودش را پاره کرده و در حال جویدن دل و روده خودش است. دیگر نه‌تنها افسانه تسلط تام صهیونیست‌ها بر افکار عمومی و فضای رسانه‌ای فروپاشیده، بلکه حالا آنها طوری رفتار می‌کنند که انگار برای تبلیغ علیه خودشان، توسط دشمنان‌شان استخدام شده‌اند.
آنچه در بامداد ۲۳ خردادماه ۱۴۰۴ در ۱۲ استان ایران و ده‌ها شهر و شهرستان مختلف توسط ارتش رژیم صهیونیستی رخ داد، دقیقا در راستای همین حماقت جنون‌آمیز است. چیزی که آن را با حمله ژاپن به بندر پرل‌هاربر آمریکا در جنگ دوم جهانی مقایسه می‌کننــد و تماماً نـشانه‌ای از قدرت نظامی نبود، چرا که صددرصد بر پایه غافلگیری متمرکز شد و در ادامه می‌تواند پاسخ‌های سنگینی بگیرد. همین حرکت اما در عوض باعث شد افکار عمومی ایران، بویژه بعد از چند دور اتفاقات اجتماعی که شکاف‌ها و قطبی‌سازی‌هایی را در جامعه به وجود آورده بود، ناگهان به راحتی، یک‌شبه، یا بهتر است گفته شود چند ساعته، زیر و رو شود. حالا تمام آن شکاف‌ها و انقطاب‌ها که دشمنان ایران آنها را طی چند سال برنامه‌ریزی و با صرف میلیاردها دلار هزینه ایجاد کرده بودند، نابود کند. حتی روزی که دشمن صهیونیستی برای این حمله انتخاب کرد نشان می‌داد چقدر از فرهنگ ایران دور هستند و با آن آشنایی ندارند. این اتفاق در روز پیش از عید غدیر افتاد و باعث شد پاسخ ایران در روز عید، با آیین شادی غدیر ترکیب شود و فضا به جای غمگین بودن، جلوه‌های حماسی پیدا کند. به‌علاوه با ادامه این نبرد همزمانی آن با ایام عزاداری محرم و صفر، می‌تواند جلوه‌های معنوی و ملی قوی‌تری به آن ببخشد. امروز وقت گلایه از تمام کسانی نیست که حتی وقتی خیابان‌های اروپا و آمریکا در سیلاب مردم معترض به جنایات صهیونیست‌ها غرق بود، حاضر نبودند کلمه‌ای در محکومیت جنایات این رژیم حرف بزنند و از هر گزاره‌ای که تهدید وجودی برای انگاره‌های غرب‌گرا بود به‌شدت پرهیز داشتند، اما به هر حال تمام این سازه ناگهان فرو ریخت و مارپیچ سکوت در برابر جنایات نیروی نیابتی غرب متلاشی شد. رژیم صهیونیستی صبحگاه ۲۳ خردادماه ۱۴۰۴ تمام رفتارهایی را کرد که اگر یک داستان‌نویس می‌خواست در فهرست رفتارهای شخصیت بد و هیولاصفت قصه‌اش بگنجاند، از این می‌ترسید که به غلو کردن متهم شود. آنها اما انگار دیگر از اینکه آبرویی داشته باشند ناامید شده‌اند و هیچ ملاحظه‌ای یا هزینه‌ای برای افکار عمومی جهان نمی‌کنند ولی یک مساله مهم و استراتژیک را درباره اقدامات اخیرشان در نظر نگرفتند؛ این تجاوز وحشیانه، این‌بار نسبت به ایران صورت گرفت و باعث شد جامعه ایران یکدست و یکپارچه شود و حتی خیلی‌ها اعلام کنند با اینکه مخالف حکومت هستند یا محکومیت قضایی هم داشتند، این بار پشت حکومت در مقابل این دشمن بی‌رحم می‌ایستند. این شعار نیست؛ اگر جامعه ایران یکپارچه شود و علیه دشمن صهیونیست موضع بگیرد، آنقدر توان دارد که این جرثومه فساد را به ورطه نابودی بکشاند. آنها با نوع رفتارشان این بلا را خودشان بر سر خودشان آوردند. نگاهی به مواضعی که هنرمندان ایران در فضای مجازی طی همان چند ساعت اولیه اقدامات جنایتکارانه اسرائیل اتخاذ کردند، به وضوح برای کسانی که فضای اجتماعی ایران را در سال‌های اخیر رصد کرده بودند، روشن می‌کند حرکتی خودجوش اما بزرگ در سطح جامعه اتفاق افتاده و این نشانه‌ای است از ایجاد یک موج اجتماعی غافلگیرانه در سطح جامعه ایران و همین قضیه، بزرگ‌ترین سرمایه را برای سیاست‌گذاران جبهه مقاومت و رزمندگان وطن فراهم خواهد آورد؛ یعنی سرمایه اجتماعی قوی در قلب جبهه مقاومت. در ادامه مروری کلی شده است بر مواضعی که هنرمندان و اهالی فرهنگ ایران، طی ۲۴ ساعت اولیه پس از حمله رژیم صهیونیستی در فضای مجازی انجام دادند.
* بالاخره هنرمندان تعارف را کنار گذاشتند
به طور طبیعی از میان اقشار مختلف هنرمندان، پررنگ‌ترین حضور را در فضای مجازی هنرپیشگان سینما دارند. پس از حمله رژیم صهیونیستی به چند نقطه ایران، بازیگران متعددی به این اتفاق واکنش سرشار از خشم نسبت به متجاوزان و همدلی با مردم ایران نشان دادند که از آن جمله می‌توان به چهره‌هایی از قبیل پریناز ایزدیار، بهاره رهنما، هومن حاج‌عبداللهی، ستاره اسکندری، پرویز پرستویی، الهام پاوه‌نژاد، محمدرضا گلزار، شهره سلطانی، کمند امیرسلیمانی، نازنین بیاتی، نرگس محمدی، شبنم قلی‌خانی، الهام حمیدی، نیما شعبان‌نژاد، سمیرا حسن‌پور، فلور نظری، مسعود صادقلو، آزیتا ترکاشوند، نسرین مقانلو، لیلا بلوکات، نیوشا ضیغمی، باربد بابایی، علی شادمان، روشنک عجمیان، لیلا اوتادی، میلاد کی‌مرام، امیر غفارمنش، بهرنگ علوی، حسین مهری، محمدرسول صفاری، مجید واشقانی، علیرام نورایی، فرزین محدث، الهام اخوان، صدف اسپهبندی، علی سرابی، بهاره کیان‌افشار، رزیتا غفاری، هلیا امامی و حتی فریبرز عرب‌نیا که در خارج از کشور زندگی می‌کند و طی سال‌های اخیر مواضع منتقدانه‌ای داشت اشاره کرد. حتی او هم به وضوح از رژیم جنایت‌پیشه صهیونیستی اسم می‌برد و آن را به سبب این رفتارها محکوم می‌کند. چهره‌های سینمایی دیگر مثل محمد شایسته که از تهیه‌کنندگان مطرح است یا فرزاد معتمن که کارگردان شناخته‌شده به حساب می‌آید هم در فضای مجازی به محکومیت تجاوز رژیم صهیونیستی پرداختند اما موردی که توجهات را بسیار به خودش جلب کرد، اظهار نظر ابراهیم حاتمیکیا بود، چرا که او از فیلمسازان دفاع‌مقدس است و حالا که بوی جنگ در کشور پیچیده، آنچه می‌گوید، انگار از زبان یکی از کهنه‌سربازان بیرون آمده است. حاتمیکیا در این باره نوشت:
«بسم‌الله قاصم الجبارین
برادرانم؛ آقا حسین سلامی و آقا محمد باقری و آقا غلامعلی رشید که شما را با نام‌تان در جبهه می‌شناختیم، جز شهادت هیچ درجه‌ای بر قامت شما نمی‌ارزید. برای شهیدان هسته‌ای و دفاعی هم که با چشمانی باز و آرمانی روشن پا به این عرصه جهاد نهادند، جز تبریک و حسرت از غیبت‌شان و غبطه برای من کوچک‌ترین چیزی ندارم اما دلم برای عزیزان بیگناه می‌سوزد. حریف صهیون، نامرد است. کودک‌کش است. از رزم در میدان فراری است و تخصص‌اش رعب و هراس بر دل‌های سوخته است. اینک وقت دفاع از حریم قدسی این خاک پاک ایران است و جز ادب کردن این متجاوز صهیون راهی نمانده است».
خانه سینما هم پس از این اتفاقات بیانیه‌ای داد که با آیه‌ای از قرآن درباره شهدا آغاز می‌شد: «وَ لَا تَحْسَبَنَّ الَّذِینَ قُتِلُوا فِی سَبِیلِ‌الله أَمْوَاتًا بَلْ أَحْیَاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ یُرْزَقُونَ» و در آن ضمن تاکید بر همدلی و انسجام ملی، بر مطالبه انتقام شهیدان تاکید شده بود.
در میان اهالی موسیقی هم خواننده‌هایی مثل علی زندوکیلی، همایون شجریان، محسن چاووشی، مسعود صادقلو، رضا صادقی، فریدون آسرایی، فرزاد فرزین و محمد علیزاده و موزیسین‌های نامداری مثل کارن همایونفر و طهمورث پورناظری نسبت به این اتفاق واکنش‌های صریحی نشان دادند.
اما اهل قلم به وقایع اخیر واکنش‌های مفصل‌تری داشتند. به طور مثال اسدالله امرایی نوشت: «به مردم عادی کاری ندارند! ابلهی گفت و احمقی باور کرد». علی‌اصغر سیدآبادی، نویسنده ادبیات کودک و نوجوان نیز در مطلبی نوشت: «مقررات بین‌المللی، خطوطی روی کاغذند که ناکارآمدی‌شان وقتی مشخص شد که اسرائیل هزاران کودک را در غزه کشت و هیچ دولت و سازمان بین‌المللی نتوانست یا نخواست کاری کند و چه‌بسا که این جنایت‌ها با پشتیبانی برخی از همان دولت‌ها انجام شد». مهدی یزدانی‌خرم، روزنامه‌نگار و داستان‌نویس و داوود امیریان، نویسنده ادبیات کودک و نوجوان هم واکنش‌هایی به این اتفاق داشتند و در کنار اینها بسیاری از شعرا با سرودن قطعاتی فوری، نخستین هنرمندانی بودند که در مواجهه با این اتفاقات، آثار هنری‌شان را خلق کردند. مثلا محمدکاظم کاظمی، شاعر افغانستانی ساکن ایران، با تسلیت به «به همزبانان همدل»، سرود:
«مشت جهان و اهل جهان بازِ باز شد
دیگر کسی نمانده که ترفندمان زند
سر می‌دهیم زمزمه‌های یگانه را
حتی اگر زمانه دهان‌بندمان زند».
افشین علاء هم شعر نویی با عنوان «نتانیاهو» سرود که چنین آغاز می‌شد:
«حک شدی مانند دشنام رکیکی روی دیوار مبال جاده‌ای منفور
مثل مرداری نهان در آشغال کوچه‌ای متروک
یا چو مولود پلیدی حاصل دلالی قواده‌ای منفور».
میلاد عرفان‌پور یک رباعی زیبا سرود از این قرار:
«صبح از دل این غبار برمی‌خیزد
از معرکه بانگ یار برمی‌خیزد
این خون غدیر است به جوش آمده باز
پیداست که ذوالفقار برمی‌خیزد».
محمدمهدی عبدالهی هم در رباعی دیگری سرود:
«این خون که سرآغاز قیام است امروز
یاریگر فصل انتقام است امروز
با نغمه یا علی بگو بر صهیون
کار همه کفر تمام است امروز».
و رضا شیبانی غزلی سرود با این مطلع:
«این زلف به خون تر شده، زلف وطن ماست
این پیکر صدپاره، تن ماست، تن ماست».
بسیاری از شاعران دیگر هم ابیاتی را که قبلا سروده بودند و با حال و احوال این روزها همخوانی داشت جلوی دوربین‌های شخصی‌شان از نو قرائت کردند و به مناسبت این ایام منتشر کردند. غیر از اینها هم بسیاری از هنرمندان دیگر از جمله مجریان تلویزیونی مثل مژده لواسانی، علی ضیا، احسان علیخانی، نیما کرمی، فاطمه افشاریان و هنرمندانی از تئاتر، کاریکاتور، نقاشی و سایر شاخه‌های هنری، نسبت به جنایت رژیم صهیونیستی، واکنش‌هایی در فضای مجازی نشان دادند.