سیگنال قدرت ایران به جهان
سمیه خلیلی: در دل تحولات پرآشوب منطقه‌ای و جهانی، رویدادی عمیق در پایتخت ایران رخ داد که تحلیلگران بین‌المللی را به تأمل واداشت: حضور پرمعنای رهبر عالی انقلاب اسلامی ایران در جمع عزاداران حسینی در شب عاشورای امسال. این واقعه که پس از تجربه‌ای پرچالش از تقابل نظامی با طرف‌های متخاصم منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای رقم خورد، نه‌تنها بازتابی از استحکام داخلی بود، بلکه به مثابه سیگنالی قدرتمند به جبهه مقاومت و سایر ملت‌های آزاده جهان مخابره شد. برای بررسی ژرفای این پیام‌ها و تحلیل تأثیرات آن بر صحنه بین‌المللی، خبرنگار «وطن امروز» گفت‌وگویی با ژنرال روبینسون فارینازو کاسال، فرمانده پیشین نیروی دریایی برزیل و عضو کنونی شورای شهر سائوپائولو، انجام داد. نگاه یک تحلیلگر نظامی و سیاسی از آمریکای لاتین به این تحولات، چشم‌اندازهای جدیدی را پیش روی ما قرار می‌دهد.
***
* ژنرال کاسال! از اینکه وقت خود را در اختیار «وطن امروز» قرار دادید، سپاسگزارم. شب عاشورای امسال در ایران، پس از تقابلی نظامی با ایالات متحده و رژیم صهیونیستی که ۱۲ روز به طول انجامید و با واکنش قاطع جمهوری اسلامی همراه بود، حال و هوای ویژه‌ای داشت. حضور آیت‌الله خامنه‌ای در مراسم عزاداری، در چنین شرایطی، چه پیامی را به افکار عمومی جهان منتقل کرد؟ آیا این یک کنش صرفاً مذهبی بود یا ابعاد سیاسی - استراتژیک پنهان نیز داشت؟
تشکر از دعوت شما و روزنامه محترم «وطن امروز». بگذارید ابتدا بگویم از منظر یک افسر نظامی بازنشسته و تحلیلگر سیاسی، هیچ رویدادی، بویژه در کشوری با پیشینه فرهنگی و تمدنی غنی مانند ایران، صرفاً تک‌بعدی نیست. حضور عالی‌ترین مقام یک کشور در یک مراسم آیینی و جمعی، بویژه پس از یک دوره تنش نظامی، قطعاً حامل پیام‌های چندلایه است. این اقدام، فراتر از یک حضور مذهبی متعارف، نشان‌دهنده استحکام و انسجام درونی یک جامعه است. در واقع، حضور در جمع مردم عزادار، به جهانیان این پیام را می‌رساند که با وجود تلاش‌های خصمانه برای ایجاد تفرقه و ناامیدی، پیوند «رهبر - ملت» همچنان ناگسستنی و عمیق است. این رویداد نه‌تنها قدرت نرم جمهوری اسلامی را به نمایش گذاشت، بلکه اثبات کرد حتی در سخت‌ترین شرایط، ملت ایران در کنار رهبر خود ایستاده و از آرمان‌هایش دفاع می‌کند. این همبستگی داخلی، خود به تنهایی یک عامل بازدارنده قدرتمند در برابر هرگونه فشار خارجی است. ملت‌هایی که در لحظات بحران، رهبران‌شان را در کنار خود می‌بینند، از توانایی بی‌نظیری برای مقاومت برخوردار می‌شوند.
* شما به «تجربه تنش نظامی» اشاره کردید؛ تاریخ معاصر ایران مملو از چالش‌های بزرگ بوده است، از جمله جنگ تحمیلی ۸ ساله اما به نظر می‌رسد تقابل نظامی اخیر، یک آزمون جدی برای توانایی دفاعی و ارادی ملت ایران بود. از دیدگاه یک فرمانده نظامی بفرمایید واکنش جمهوری اسلامی در برابر آن حمله چه معنایی دارد و چگونه می‌توان آن را تحلیل کرد؟
رویدادهای نظامی اخیر، بدون شک یک نقطه عطف مهم در ژئوپلیتیک منطقه خاورمیانه و حتی فراتر از آن محسوب می‌شود. از منظر دکترین نظامی، آنچه ایران به نمایش گذاشت، نمونه‌ای از بازدارندگی مؤثر و دفاع فعال بود. وقتی کشوری مورد تهاجم قرار می‌گیرد، واکنش آن می‌تواند از چند حالت خارج نباشد: تسلیم، دفاع منفعلانه یا پاسخ قاطع و بازدارنده. آنچه جمهوری اسلامی ایران نشان داد، قاطعیت در پاسخ بود؛ پاسخی که نه‌تنها به تجاوز پایان داد، بلکه طرف‌های متخاصم را وادار به عقب‌نشینی و در نهایت تقاضای آتش‌بس کرد. این نتیجه، به طور مستقیم حاصل قدرت فرمانده کل قوا و هوشمندی استراتژیک در سطح رهبری، همچنین آمادگی عملیاتی و قدرت تاکتیکی نیروهای مسلح ایران بود.
از دیدگاه نظامی، توانایی یک کشور در وارد کردن خسارات غیرقابل قبول به مهاجم، حتی در شرایطی که ممکن است برتری تسلیحاتی نداشته باشد، کلید بازدارندگی است. ایران نشان داد توانایی لازم برای یک پاسخ متناسب و قدرتمند را داراست. این یک پیام صریح نظامی بود؛ تعرض به خاک یا منافع حیاتی جمهوری اسلامی، بدون پاسخ نخواهد ماند و هزینه‌های گزافی برای مهاجم به همراه خواهد داشت. چنین واکنشی، اعتماد به نفس ملی را تقویت می‌کند و به بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی نشان می‌دهد موازنه قدرت در حال تغییر است و ایران یک بازیگر منفعل نیست که بسادگی به زانو درآید. این توانایی دفاعی و اراده سیاسی برای استفاده از آن، مؤلفه‌های اساسی برای حفظ حاکمیت ملی در دنیای امروز است.
* با توجه به این پس‌زمینه نظامی و سیاسی، بازگردیم به شب عاشورا. حضور رهبر انقلاب اسلامی ایران در میان عزاداران، پس از این تقابل، به عنوان یک تجلی از پیوند رهبری و ملت، چه تأثیری بر روحیه داخلی بویژه جبهه مقاومت داشت؟ خواست ایشان برای خواندن سرود «ای ایران» در آن فضای مذهبی، چه معنایی داشت؟
این صحنه، واقعاً آموزنده و قابل تحلیل از چندین منظر است. حضور یک رهبر عالی‌مقام در میان مردم در یک مراسم آیینی با این عمق تاریخی و فرهنگی، در درجه اول نشانگر پیوند عمیق عاطفی و اعتقادی است. این تنها یک ارتباط سیاسی یا حکومتی نیست، بلکه ریشه در باورها و هویت مشترک دارد. در لحظاتی که کشور از یک بحران خارجی عبور کرده است، این پیوند نمادی از استحکام بنیادهای جامعه می‌شود. برای مردم ایران، دیدن رهبرشان با چنین صلابتی، تأثیر روانی بسیار قدرتمندی دارد. این عمل، پیامی از آرامش، اعتماد به نفس و اطمینان به پایداری نظام اسلامی ایران است. در شرایطی که رسانه‌های خصم، به طور مداوم در تلاش برای تزریق یأس و تفرقه هستند، چنین حضوری می‌تواند به مثابه یک پادزهر ملی عمل و روحیه جمعی را بشدت تقویت کند. این یک نمایش قدرت از نوع «قدرت نرم» است که از پیوندهای اجتماعی - معنوی سرچشمه می‌گیرد.
اما درباره خواست اجرای سرود «ای ایران»، این یک حرکت بسیار هوشمندانه و چندوجهی بود. سرود «ای ایران» یک نماد بی‌بدیل از غرور ملی و وطن‌پرستی است که فراتر از هرگونه گرایش سیاسی یا مذهبی، همه ایرانیان را زیر یک پرچم جمع می‌کند. خواست اجرای آن در یک مراسم عاشورایی، پیامی دوگانه داشت: نخست، تأکید بر وحدت ملی فراگیر در کنار هویت مذهبی نشان می‌دهد هویت مذهبی و هویت ملی در ایران نه‌تنها در تضاد نیستند، بلکه یکدیگر را تقویت می‌کنند. دوم، این خواست پیامی از اعتماد به نفس و استواری در برابر تهدیدات خارجی بود. گویی رهبر به مردم و جهان می‌گوید این ملت، با تکیه بر هویت ملی و ایمان مذهبی خود، از هر آزمونی سربلند بیرون خواهد آمد. این یک اقدام استراتژیک برای تقویت روحیه جمعی و ارسال سیگنالی از استحکام داخلی به بیرون از مرزها بود. این موضوع بویژه برای جبهه مقاومت در منطقه، پیامی قوی‌تر بود؛ ایران نه‌تنها از لحاظ نظامی مقتدر است، بلکه از پشتیبانی عمیق مردمی و رهبری برخوردار است که در لحظات حساس، نماد وحدت ملی است.
* همین‌طور که اشاره کردید، این رویداد پیام‌هایی فراتر از مرزهای ایران داشت. از دیدگاه شما، پیام این حضور و استحکام داخلی برای جبهه مقاومت در غرب آسیا، همچنین آزادی‌خواهان و ملت‌های تحت ستم سراسر جهان چه بود؟
قطعاً این رویداد ابعاد بین‌المللی گسترده‌ای داشت. برای جبهه مقاومت در منطقه، حضور رهبر عالی ایران در شب عاشورا پس از یک تقابل نظامی، پیامی از قاطعیت و عدم تزلزل بود. گروه‌های مقاومت که اغلب خود را در خط مقدم مواجهه با قدرت‌های هژمونیک می‌بینند، از این صحنه الهام می‌گیرند. این به آنها اطمینان می‌دهد جمهوری اسلامی ایران، به عنوان ستون فقرات این جبهه، همچنان قوی و پایدار است و از اصول خود عقب‌نشینی نخواهد کرد. این نمادی از استمرار حمایت و عزم راسخ بود که می‌تواند روحیه و مقاومت آنها را برابر فشارهای فزاینده افزایش دهد. این یک تقویت‌کننده روانی و استراتژیک برای کل محور مقاومت محسوب می‌شود.
اما برای آزادی‌خواهان جهان و ملت‌های تحت ستم، پیام این واقعه عمیق‌تر و جهانی‌تر است. در دنیایی که بسیاری از ملت‌ها احساس می‌کنند تحت سلطه و فشار قدرت‌های بزرگ هستند، تصویر یک رهبر مقتدر که پس از پیروزی در برابر تجاوز، در میان مردم خود با این شور مذهبی و ملی حاضر می‌شود، می‌تواند به مثابه نقطه امید عمل کند. این نشان می‌دهد حتی در برابر قوی‌ترین قدرت‌ها، مقاومت و ایستادگی بر پایه وحدت ملی و رهبری خردمندانه، می‌تواند به پیروزی منجر شود. این درسی از خودباوری و توانایی مقاومت در برابر استکبار است که می‌تواند الهام‌بخش جنبش‌های رهایی‌بخش در سراسر جهان باشد؛ از آمریکای لاتین تا آفریقا و آسیا. این نشان می‌دهد مفهوم عدالت‌خواهی و مبارزه با ظلم که در عاشورا ریشه دارد، یک مفهوم جهانی و فرازمانی است و تنها به یک فرهنگ خاص محدود نمی‌شود. این تصویر به آنها می‌گوید ممکن است راه دشوار باشد اما امکان پیروزی و حفظ کرامت وجود دارد.
* دشمنان جمهوری اسلامی ایران، بویژه آمریکا و رژیم صهیونیستی، چگونه این رویدادها را تحلیل می‌کنند؟ آیا این وقایع بر راهبردهای آینده آنها در قبال ایران تأثیر خواهد گذاشت؟
بدون شک! سرویس‌های اطلاعاتی و تحلیلگران نظامی و سیاسی در واشنگتن، تل‌آویو و دیگر پایتخت‌های متخاصم، با دقت فراوان این صحنه‌ها و پیامدهای آن را زیر نظر داشته و خواهند داشت. این وقایع به آنها یادآوری می‌کند رویکردهای مبتنی بر تهدید و اقدام نظامی، دیگر نمی‌تواند بدون عواقب جدی برای آنها بماند. از دیدگاه نظامی، توانایی ایران در واکنش سریع و قاطع، مفهوم بازدارندگی را در عمل اثبات کرد. این به دشمنان ایران نشان می‌دهد هرگونه محاسبات اشتباه درباره ضعف یا عدم اراده ایران برای پاسخگویی، می‌تواند به شکست‌های نظامی بزرگ و هزینه‌های غیرقابل جبران منجر شود. این، مفهوم «بازدارندگی تهاجمی» ایران را تقویت کرده است.
آنها اکنون باید درک کنند تضعیف جمهوری اسلامی از طریق فشار خارجی یا تحریک داخلی، با موانع جدی روبه‌رو است. حضور رهبر در میان مردم در شب عاشورا، به آنها این پیام را می‌دهد تلاش برای ایجاد شکاف بین مردم و حکومت، در لحظات بحران بی‌ثمر است. این نشان‌دهنده عجز و ناتوانی راهبردهای مبتنی بر تغییر رژیم از خارج یا تحریک شورش‌های داخلی است. این یک هشدار صریح است که ایران، تحت پرچم یک رهبر قوی، با حمایت مردم آماده دفاع از خود و آرمان‌هایش است. این واقعیت، فضای مانور دشمنان را محدود کرده و آنها را مجبور می‌کند در تاکتیک‌ها و راهبردهای آتی خود در قبال تهران، تجدید نظر اساسی کنند. در واقع، این واقعه می‌تواند به عنوان یک عامل مهم در تغییر موازنه قوای منطقه‌ای به نفع ایران و محور مقاومت در نظر گرفته شود.
* در پایان، با توجه به تحلیل‌های شما، عاشورای امسال را چگونه می‌توان به طور کلی توصیف کرد؟ آیا این شب، صرفاً یک مراسم مذهبی بود یا نمادی از «مقاومت و اقتدار» در تاریخ معاصر ایران خواهد بود؟
به هیچ‌وجه نمی‌توان عاشورای امسال را صرفاً یک مراسم مذهبی عادی تلقی کرد. این شب، در متن وقایع اخیر و حضور پرمعنای رهبر عالی ایران، به یک نماد قدرتمند از «مقاومت و اقتدار» تبدیل شد. این رویداد به وضوح نشان داد پیوند میان رهبر و ملت در ایران، بسیار عمیق‌تر از چیزی است که رسانه‌های غرب و دشمنان تصور می‌کنند. این پیوند، نه‌تنها یک عامل حیاتی برای انسجام داخلی است، بلکه به ایران این امکان را می‌دهد که با اقتدار در برابر تهدیدات خارجی ایستادگی کند.
حضور آیت‌الله خامنه‌ای در میان عزاداران حسینی، در لحظه‌ای حساس پس از یک رویارویی نظامی، یک پیام قاطع و الهام‌بخش به سراسر جهان بود. این رویداد، یادآور درس‌های جاودانه عاشوراست؛ ایستادگی برابر ظلم و عدم تسلیم مقابل زورگویی، حتی اگر بهای آن سنگین باشد. برای ملت ایران، آن شب تأکیدی بر این باور بود که با وحدت ملی و رهبری خردمندانه، می‌توان بر چالش‌های بزرگ فائق آمد. برای جبهه مقاومت، این پیامی از پایداری و حمایت بی‌وقفه بود و برای آزادی‌خواهان جهان، عاشورای امسال، تجلی امید و نمونه‌ای از توانایی ملت‌ها برای دفاع از کرامت و آرمان‌های‌شان برابر قدرت‌های استکباری شد.
در مجموع می‌توان گفت عاشورای امسال، در بستر تحولات اخیر، به یک رویداد تاریخی تبدیل شد که نه‌تنها بازدارندگی نظامی ایران را تقویت کرد، بلکه قدرت نرم و مشروعیت داخلی جمهوری اسلامی را نیز به رخ جهانیان کشید. آن شب، بار دیگر تأکید کرد راه مقاومت، با تمام دشواری‌ها می‌تواند به پیروزی نهایی و تحقق اهداف بزرگ منجر شود. این درسی است که فراتر از مرزهای جغرافیایی و اعتقادی، برای تمام ملت‌هایی که به دنبال رهایی و عدالت هستند، طنین‌انداز خواهد شد.
ایران بار دیگر اثبات کرد با اتکا به رهبر مقتدر و اراده خلل‌ناپذیر مردم، هرگز تسلیم فشار و تهدید نخواهد شد و برای ساختن آینده‌ای روشن و پرافتخار، مصمم است.
* بسیار متشکرم بابت این تحلیل‌های عمیق و ارزشمندتان.
من هم از شما و روزنامه «وطن امروز» برای فرصتی که فراهم آوردید، سپاسگزارم.