آیا انگلیس میتواند آمریکا را به تشدید درگیری اوکراین متقاعد کند؟
روزنامه «ایزوستیا»، چاپ مسکو در تحلیلی نوشته است: طی چند هفته اخیر گمانهزنیها درباره احتمال لغو محدودیتهای اعمالشده در خصوص حملات اوکراین به خاک روسیه با تسلیحات دوربرد آمریکایی افزایش یافته است. منابعی در پارلمان انگلیس فاش کردهاند که لندن ممکن است بتواند واشنگتن را برای ازسرگیری این نوع حملات متقاعد کند. حال سئوال اینجاست که آیا واشنگتن آماده است بار دیگر آتش درگیری نظامی بین روسیه و اوکراین را شعلهورتر کند؟
به عقیده کارشناسان گفتوگوهای اخیر بین دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا و کییر استارمر، نخستوزیر بریتانیا میتوانسته شامل همین موضوع باشد. انگلیس ظرفیت لازم برای فشار بر آمریکا و لغو این محدودیتها را دارد، هرچند تحلیلگران معتقدند ترامپ بهخوبی میداند که چنین اقدامی میتواند جنگ را طولانیتر کرده و با اهداف اعلامشده او درباره مناقشه اوکراین مغایرت دارد.
به نظر میرسد که لندن بهطور مستمر در نشستهای دوجانبه و چندجانبه موضوع برداشتن محدودیتها را مطرح میکند و در سالهای اخیر بطور مرسوم بهعنوان پلی میان ایالات متحده و اتحادیه اروپا برای تدوین یک استراتژی واحد در قبال روسیه عمل کرده است. انگلیس حتی آماده است تسلیحات آمریکایی را برای اوکراین خریداری کند، هرچند افکار عمومی در این کشور از ادامه این جنگ خسته شده است.
ریچارد بالف، عضو مجلس اعیان پارلمان، در این باره میگوید: «بریتانیا توانایی خرید سلاح برای اوکراین را دارد، ولی سئوال اصلی این است که آیا میخواهد این کار را انجام دهد یا نه. افکار عمومی از جنگ خسته شده، اما دولت میتواند هر اقدامی که پارلمان اجازه دهد را انجام دهد و به نظر میرسد پارلمان با ادامه روند فعلی کنار آمده است.»
اوکراین نخستین بار در نوامبر 2024 از موشکهای ATACMS آمریکایی برای حمله به عمق خاک روسیه استفاده کرد که در آن زمان پنج فروند از شش موشک شلیکشده سرنگون شدند. این حملات پس از تصمیم غیرعلنی جو بایدن، رئیسجمهور پیشین آمریکا، برای لغو محدودیت حملات به عمق خاک روسیه انجام شد، اما این مجوز تنها شامل حملات در برد 300 کیلومتری بود. در حال حاضر محدودیت واشنگتن برای استفاده از موشکهای دوربرد آمریکایی برای حمله به عمق خاک روسیه همچنان پابرجاست و هنوز لغو نشده، ولی اوکراین مدتهاست تلاش میکند این محدودیت را لغو کند. مقامات کییف دائما این مسئله را چه از طریق متحدان خود در ناتو و چه در تماسهای مستقیم با واشنگتن مطرح میکنند.
برای این منظور علاوه بر ATACMS، موشکهای Storm Shadow انگلیسی و SCALP فرانسوی نیز در اختیار اوکراین قرار گرفتهاند، البته این تصمیمها بهطور غیرعلنی و بدون اعلام رسمی پرسر و صدا اتخاذ شدهاند. با این وجود ذخایر تسلیحاتی دوربرد ارتش اوکراین تقریباً به پایان رسیده است. کییف همچنان خواستار دریافت موشکهای Taurus آلمانی است تا بتواند مراکز تولید و ذخیرهسازی سلاح روسیه را هدف قرار دهد. با این حال، آلمان هنوز از ارسال این موشکها خودداری میکند، هرچند صدراعظم جدید، فریدریش مرتس، احتمال چنین اقدامی را رد نکرده است.
این در حالی است که در عرصه دیپلماسی پیشرفت چندانی در حل و فصل مناقشه اوکراین حاصل نشده است. سومین دور مذاکرات صلح که در 23 جولای در استانبول برگزار شد، به نتیجه مشخصی نرسید. در این نشست احتمال دیدار رهبران دو کشور نیز مطرح شد، ولی مسکو تأکید دارد که چنین دیداری تنها در صورت آمادهبودن توافق صلح امکانپذیر است. با این حال، بعید به نظر میرسد توافقی در هفتههای آینده حاصل شود. ازاینرو تهدیدهای دونالد ترامپ، برای سختتر کردن موضع خود در قبال روسیه ابعاد واقعیتری پیدا کرده است.
رئیسجمهور آمریکا در اقدامی غیرمنتظره مهلت حلوفصل درگیری را از 50 روز به 10 روز کاهش داده و تهدید کرده تعرفههای 100 درصدی بر کالاهای روسی و همچنین بر کشورهای خریدار انرژی از این کشور، از جمله چین، هند و ترکیه، اعمال خواهد کرد. این مسئله میتواند فرصتی برای متحدان اروپایی باشد تا روشهای فشار خود، یعنی استفاده از تسلیحات دوربرد برای حملات به روسیه را پیش ببرند.
ولی تحلیلگران معتقدند که پس از پایان این مهلت، ترامپ تمرکز خود را بهجای لغو محدودیت در حملات، روی اعمال فشارهای اقتصادی بر مسکو متمرکز خواهد کرد، رویکردی که طی ماههای گذشته در قبال دیگر کشورها برای تحقق اهداف ژئوپلیتیکی و «عظمتبخشی دوباره به آمریکا» دنبال کرده است.
تیگران ملویان، تحلیلگر سیاسی میگوید: «با پایان مهلت تعیینشده برای روسیه، بعید است واشنگتن بهطور اصولی رویکرد خود در خصوص لغو محدودیتهای استفاده از تسلیحات را تغییر دهد. ترامپ ترجیح میدهد طبق روش خود عمل کند تا اینکه به توصیه متحدان کوچکتر مانند لندن و بروکسل گوش دهد. او همچنین مایل است خود را بهعنوان یک حافظ صلح و فردی معرفی کند که به جنگ اوکراین پایان داده و نه کسی که جهان را به آستانه جنگی بزرگتر کشانده است. به احتمال زیاد تلاشهای جدید بر گسترش فهرست تسلیحات ارسالشده و تشدید تحریمهای اقتصادی متمرکز خواهد بود.»
محدودیتهای اعمالشده بر استفاده اوکراین از تسلیحات دوربرد آمریکایی بیش از هر چیز با هدف جلوگیری از تشدید درگیری و پرهیز از ورود مستقیم واشنگتن به جنگ با روسیه صورت می گیرد و ارتباطی به بیمیلی آمریکا برای کمک به متحدان خویش ندارد. ملویان در این باره توضیح داد: «بهطور معمول دامنه مجاز استفاده از موشکهای آمریکایی توسط توافقهای دوجانبه و شروطی برای استفادهکننده تعیین میشود که ایالات متحده با دقت بر اجرای آنها نظارت کرده و بهخوبی از خطرات احتمالی نقض آن آگاه است.»
به گفته وی، اصلیترین خطر در دادن استقلال بیشتر در انتخاب اهداف حملات هوایی به اوکراین این است که این کشور بتواند با حمایت متحدان اروپایی و بدون هماهنگی با واشنگتن، حملات خود به تاسیسات راهبردی در عمق خاک روسیه را گسترش دهد.
بطور همزمان، فشارهای غرب تنها به روسیه محدود نمیشود. کشورهای عضو گروه بریکس و سازمان همکاری شانگهای که با مسکو همکاری تجاری دارند نیز تحت فشار قرار خواهند گرفت. غرب امیدوار است با این اقدامات، روسیه را از عرصه تجارت خارجی که همچنان در حال گسترش آن است منزوی سازد. در همین راستا، از اول آگوست تعرفههای وارداتی 25 درصدی و جریمههایی به دلیل همکاری با روسیه، از جمله خرید تسلیحات و انرژی، علیه هند اعمال خواهد شد.
در مجموع، تلاش دولت انگلیس برای متقاعد کردن آمریکا به تشدید درگیری و لغو محدودیتها همچنان ادامه دارد، اما سیاست ترامپ برای اجتناب از جنگ مستقیم با روسیه و تمایل به پایان سریع درگیری نشان میدهد که واشنگتن فعلاً به جای تشدید حملات، اعمال فشار اقتصادی و تحریمها را بهعنوان ابزار اصلی خود در این راستا دنبال خواهد کرد. خطر گسترش درگیری همچنان وجود دارد، بهویژه اگر اروپا بهطور مستقل اوکراین را به تسلیحات دوربرد مجهز کند، برای آنها راهحل دیپلماتیک و مذاکرات صلح اولویت ندارد و همچنان بر تحمیل شکست بر روسیه اصرار دارند، هرچند طی بیش از 3 سال گذشته حتی به این خواسته خود نزدیک هم نشدهاند.
انتهای پیام/