گروه فرهنگ‌و‌هنر: روی پایگاه اطلاع‌رسانی صداوسیما در بخش نظرات مخاطبان، درباره HD شدن سازمان سوالات زیادی مطرح شده است. احتمالا در تماس‌هایی هم که با 162 گرفته می‌شود، یکی از درخواست‌ها همین HD شدن شبکه‌هاست. بویژه شبکه‌هایی مانند ورزش و البته پویا که طیف مخاطبان ثابت و همیشگی خود را دارند. روز گذشته خبری پیرامون HD شدن برخی شبکه‌های تلویزیون مطرح شد. با فراهم شدن زیرساخت‌های فنی در صداوسیما، ۸ شبکه تلویزیونی HD می‌شوند. گفته شده است طبق برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده و انجام زیرساخت‌ها، بناست ۸ شبکه تلویزیونی در آذرماه با کیفیت HD برنامه‌های خود را روی آنتن ببرند. شبکه‌های یک، ورزش، نمایش، نسیم، افق، کودک، خبر و ایران کالا در این فرآیند HD خواهند شد. به گزارش «وطن امروز» اما شبکه‌هایی که به طور قطعی در آذرماه با کیفیت HD پخش می‌شوند ۳ شبکه یک، خبر و ورزش هستند که فرآیندهای فنی برای نمایش HD‌ شان آماده شده است. این ظرفیت یکی از مطالبات مخاطبان تلویزیون بوده است، چرا که تصاویر را با 4 برابر کیفیت فعلی در اختیار بینندگان قرار می‌دهد. شفافیت و دقت بالای تصاویر، نمایش رنگ بیشتر و بهتر و افزایش وسعت طول و عرض تصویر، از ویژگی‌هایی است که ظرفیت اچ‌دی شدن به وجود می‌آورد. 

شبکه ورزش از شبکه‌هایی است که به این کیفیت تصویر بیش از شبکه‌های دیگر احتیاج دارد. بسیاری از مخاطبان تلویزیون و فوتبال از ظرفیت HD شبکه 3 سیما استفاده می‌کنند. شبکه ورزش شبکه‌ای برای نمایش انواع ورزش‌هاست و در فضای ورزشی، رنگ‌ها و پویایی تصاویر از اهمیت برخوردار است. اگرچه این امکان شاید امکانی طبیعی در بسیاری کشورها و شبکه‌ها باشد اما به دلیل تحریم‌های گسترده‌ای که کشور ما با آن مواجه است، این تغییر وضعیت‌ها کمی زمان‌بر شده است. گفته می‌شود مهندسان بومی بسیاری از فناوری‌های لازم برای این تغییرات را در داخل فراهم کرده‌اند. 

شبکه خبر نیز که می‌تواند دارای وجهه‌ای بین‌المللی باشد، در تغییرات پیش‌رو، HD خواهد شد. اصلاح کیفیت نمایش می‌تواند جایگاهی که این شبکه مدنظر دارد را فراهم کند. 

شبکه اول سیما نیز که همواره به عنوان شبکه‌ای ملی و فراگیرتر از شبکه‌های دیگر تبلیغ می‌شود، در گام اول اصلاح کیفیت‌ها به طور قطعی HD می‌شود. یکی دیگر از شبکه‌هایی که بعد از اصلاح و تقویت کیفیت می‌تواند مخاطبان بیشتری را جذب خود کند، شبکه پویا و نهال است. این شبکه به دلیل پخش انیمیشن‌های زیاد، به این ظرفیت بشدت احتیاج دارد. در واقع تلاش‌هایی که انیمیشن‌سازان داخلی و خارجی انجام می‌دهند در این قالب دیدنی‌تر خواهد بود. 

بالا رفتن کیفیت تصویر شبکه‌ها پیش از این تاثیرات مستقیمی بر جذب مخاطب داشته است. یکی از شبکه‌هایی که از این ظرفیت برای افزایش تعداد مخاطب بهره برده، شبکه مستند است؛ شبکه‌ای که به دلیل پخش تصاویر زنده و پویا از حیات وحش و همچنین پخش مستندها با این کیفیت توانسته در جذب مخاطب موفق عمل کند. در واقع قرار دادن برنامه‌هایی که مؤلفه تصویر در آنها مولفه‌ای حیاتی و تاثیرگذار است در کنداکتور، استفاده درست از این ظرفیت است. 

در کنار طرح‌هایی که برای HD شدن شبکه‌ها افتتاح می‌شود، نسل دوم تلویزیون دیجیتال نیز رونمایی خواهد شد که از مزیت‌های آن می‌توان به کیفیت بالاتر و بهره‌وری بالا از فضای فرکانسی اشاره کرد. همچنین نخستین شبکه 4K فارسی زبان دنیا که فیلم و سریال پخش می‌کند و قابلیت دریافت در 31 استان را دارد، در هفته‌های آتی معرفی و رونمایی خواهد شد؛ شبکه‌ای که هم‌اکنون نیز در حال فعالیت است. تسنیم در این رابطه نوشته است: تنها تلویزیون‌هایی که قابلیت نمایش 4k را دارند می‌توانستند از کانال 218 تلویزیون‌های‌شان این شبکه را دنبال کنند. به تعبیر مشاور معاون مرکز تولید و فنی سیما، فرکانس شبکه IRIB UHD، نخستین شبکه 4K رسانه ‌ملی روی ماهواره قرار دارد و به صورت پخش زمینی از روی کانال 54 سیستم دیجیتال زمینی (DVBT2‌) در شهر تهران قابل دریافت است. شبکه IRIB UHD نخستین شبکه فارسی زبان جهان با کیفیت 4K و فناوری رنگی HDR است، این مجموعه توسط کارشناسان فنی رسانه‌ ملی با حفظ کیفیت از SDR به HDR تبدیل شد. همچنین این شبکه قابلیت پخش صدای دالبی را هم داراست که انتظار می‌رود تولیدات داخل کشور به این سطح از فناوری صداگذاری نیز ارتقا یابند. پیش‌تر در اردیبهشت ماه امسال خبر‌ آغاز پخش آزمایشی شبکه IRIBUHD از طریق کانال ۵۷ در سیستم دیجیتال تهران توسط خبرگزاری صداوسیما منتشر شد. تصاویر  UHDK4‌ با رزولوشن ۲۱۶۰×۳۸۴۰ پیکسل، ۴ برابر تصاویر Full HD رزولوشن دارند.

گروه بین‌الملل: 15 روز بعد از برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا هر 2 سوی ماجرا خود را همچنان پیروز انتخابات ریاست‌جمهوری می‌دانند. جو بایدن به اتکای آنچه رسانه‌های آمریکایی اعلام کرده‌اند توانسته با کسب 290 رای الکترال در برابر 232 رای الکترال دونالد ترامپ، به عنوان رئیس‌جمهوری بعدی آمریکا انتخاب شود. 

آنچه اما کماکان باقی است، اینکه ترامپ همچنان با قوت خود را رئیس‌جمهور منتخب مردم در انتخابات امسال می‌داند و روایت رسانه‌ها از انتخابات را قبول ندارد. 

همین موضوع در نهایت سبب شده حاکمیت و مجموعه ساختار آمریکا که بایدن را پیروز انتخابات می‌داند، با واقعیتی به نام «فلج شدن فرآیند انتقال قدرت» مواجه باشد. فرآیند انتقال قدرت به مفهوم فراهم کردن زمینه آشنایی رئیس‌جمهوری منتخب و تیم او با ساختار و سیستم و دادن گزارش‌های مهم بویژه در حوزه‌های امنیتی و سیاسی به بایدن است. 

هر چه باشد 20 ژانویه دردناک‌ترین روند انتقال قدرت در تاریخ آمریکاست. ترامپ حتی اگر نتیجه را هم تحت فشارها بپذیرد، با ادامه جدال حقوقی‌اش بر سر نتیجه انتخابات می‌کوشد آبرویی برای بایدن در آغاز ریاست‌جمهوری‌اش نگذارد و او را منتخب متقلب نشان دهد. 

 

* مهم‌ترین مانع

مهم‌ترین مانع برای آغاز فرآیند تحویل قدرت به بایدن شخص ترامپ و تیم خواص او در کاخ سفید است که چون خود را برنده انتخابات ریاست‌جمهوری می‌داند و به نتیجه پیگیری‌های حقوقی و شکایات امیدوار است، همچنان مانع آغاز رسمی این فرآیند است. همین هم سبب شده بخشی از دولت که طبق قانون باید مجوز این موضوع را بدهد، تحت تاثیر فشار ترامپ همچنان حاضر به این موضوع نباشد. 

 

* انتقاد بایدن از توقف روند انتقال قدرت

جو بایدن بامداد دیروز در جمع مدیران شرکت‌ها و رهبران اتحادیه‌های کارگری سخنرانی کرد. انتقاد از عدم انتقال قدرت توسط ترامپ مهم‌ترین محور مورد اشاره بایدن در این سخنرانی بود. بایدن گفت: چنانچه این روند ادامه پیدا کند، انسان‌های بیشتری می‌میرند. وی گفت: اگر ما همکاری نکنیم، آدم‌های بیشتری خواهند مرد... چطور می‌خواهیم بیش از ۳۰۰ میلیون آمریکایی را واکسینه کنیم؟ وی اضافه کرد: اگر مجبور باشیم تا ۲۰ ژانویه -روز مراسم تحلیف رئیس‌جمهور جدید- برای آغاز برنامه‌ریزی صبر کنیم، عقب می‌افتیم. بنابراین مهم است که کار انتقال قدرت انجام شود و همین الان هماهنگی‌ها وجود داشته باشد. 

در همین حال دکتر آنتونی فائوچی، مدیر موسسه ملی آلرژی و بیماری‌های عفونی آمریکا در مصاحبه‌ای گفت بهتر است مقامات بهداشت و درمان دولت بتوانند کارشان را با تیم انتقال قدرت بایدن- هریس آغاز کنند. همچنین جو بایدن در بخش دیگری از اظهاراتش گفت: خودداری ترامپ از پذیرش نتیجه انتخابات، بیش از آنکه مانع انجام وظایف او شود، مایه آبروریزی برای آمریکاست. وی تصریح کرد: امیدوارم رئیس‌جمهور ترامپ قبل از آنکه به تاریخ ۲۰ ژانویه ۲۰۲۱ برسیم، قدری فرهیخته شود! 

 

* اولین گزارش به بایدن؟

به واسطه عدم اطلاع‌رسانی رسانه‌های آمریکایی اطلاع دقیقی از اوضاع فعلی ساختارهای نظامی و امنیتی آمریکا در دست نیست. اخراج وزیر دفاع و شایعه گسترده احتمال اخراج رئیس سیا می‌تواند دلیلی بر آشفتگی‌های فراوان سیستم امنیتی و نظامی آمریکا در این روزها باشد که تا استقرار دولت بعدی احتمالا بیشتر هم می‌شود. همین آشفتگی‌ها هم احتمالا سبب شد بخشی از سیستم امنیتی آمریکا دیروز نخستین گزارش خود به بایدن را به وی بدهد. هنوز مشخص نیست این گزارش با اطلاع یا رضایت ترامپ بوده یا خیر اما با توجه به اینکه ترامپ همچنان خود را پیروز انتخابات 13 آبان می‌داند، بعید است این اطلاع‌رسانی با اطلاع وی بوده باشد. 

در همین ارتباط دیروز تیم جو بایدن در بیانیه‌ای اعلام کرد رئیس‌جمهور منتخب آمریکا روز سه‌شنبه (به وقت آمریکا) درباره مسائل امنیت ملی آمریکا گزارش‌هایی دریافت خواهد کرد. در بیانیه روز دوشنبه تیم بایدن آمده است: روز سه‌شنبه ۱۷ نوامبر جو بایدن، گزارشی درباره امنیت ملی در ویلمینگتون ایالت دلاور دریافت خواهد کرد که در بخشی از آن حضور خبرنگاران و عکاسان هم هست. بر این اساس کامالا هریس، معاون رئیس‌جمهور منتخب هم حضور خواهد داشت اما مشخص نیست چه شخصی این جلسه را برگزار خواهد کرد و آیا عضوی از دولت ترامپ در آن مشارکت خواهد داشت یا خیر. 

 

* معرفی 3 مسؤول ارشد کاخ سفید

در حالی که هنوز جدال حقوقی و رسانه‌ای ترامپ با دموکرات‌ها بر سر نتیجه انتخابات ادامه دارد، دیروز نیویورک‌تایمز گزارش داد یکی از منابع نزدیک به فرآیند انتقال قدرت به جو بایدن اعلام کرد «جنیفر بریجید اومالی دیلان» که مدیر کارزار انتخاباتی نامزد دموکرات‌ها بود و ماموریت خود را با موفقیت به پایان رساند، جانشین مدیر کارکنان کاخ سفید خواهد بود. «سدریک آل‌ریچموند» هم که نماینده ایالت لوییزیانا در مجلس نمایندگان آمریکاست، به احتمال بسیار زیاد صندلی نمایندگی را به مقصد کاخ سفید ترک می‌کند تا یکی از مشاوران ارشد بایدن باشد. همچنین «استیو ریچتی» که رئیس کارکنان معاون رئیس‌جمهوری آمریکا در دوران پیشین حضور بایدن در کاخ سفید بود، پس از ۴ سال بار دیگر به واشنگتن‌دی‌سی بازمی‌گردد تا این بار مشاور رئیس‌جمهوری شود. با اعلام رسمی نخستین گروه از حلقه نزدیک بایدن، هر سه در کمترین فاصله از اتاق رئیس‌جمهوری آمریکا صاحب اتاق کار خواهند شد و از مقام‌های ارشد بال غربی کاخ سفید به شمار می‌روند. 

 

* میشل اوباما: امتناع ترامپ از انتقال قدرت شرم‌آور است

در همین حال میشل اوباما، همسر باراک اوباما که کمتر حاضر به اظهارنظرهای سیاسی می‌شود، دیروز مانع‌تراشی دونالد ترامپ در مسیر انتقال قدرت به دولت جدید جو بایدن را شرم‌آور توصیف کرد. میشل اوباما با انتشار پیامی در صفحه اینستاگرام خود نوشت: دونالد ترامپ دروغ‌های نژادپرستانه‌ای درباره شوهرم منتشر کرده بود که خانواده‌ام را به خطر انداخت. این چیزی نبود که من آماده بخشش آن باشم اما می‌دانستم که به خاطر کشورمان، باید قدرت و پختگی پیدا کنم تا عصبانیت خود را کنار بگذارم. همسر باراک اوباما یادآور شد به ‌رغم دروغ‌های ترامپ، او پس از انتخابات سال ۲۰۱۶ ملانیا ترامپ را به عنوان بانوی اول آمریکا در کاخ سفید مورد استقبال قرار داد و درباره تجربیات خود با او صحبت کرد. 

 

* مشاور امنیت ملی آمریکا: به نظر می‌رسد بایدن در انتخابات پیروز شده است

رابرت اوبراین، مشاور امنیت ملی آمریکا گفت: در صورتی که پیروزی جو بایدن در انتخابات آمریکا ثابت شود، انتقال قدرت به صورت بسیار حرفه‌ای انجام خواهد شد. وی که با شبکه خبری ان‌بی‌سی‌نیوز مصاحبه می‌کرد، گفت: ‌به نظر می‌رسد بایدن در انتخابات ریاست‌جمهوری پیروز شده است. 

 

* سخنان پمپئو درباره روند انتقال قدرت

وزیر خارجه آمریکا در مصاحبه با نشریه فرانسوی لوفیگارو گفت: به قانون اساسی آمریکا ایمان کامل دارم و انتظار دارم روند انتقال انجام شود. 

مایک پمپئو گفت: کاملا اطمینان دارم روزها و هفته‌های آتی نشان خواهد داد ما تا چه حد به چارچوب قانون اساسی در این انتخابات علاقه‌مند هستیم. فرآیند گذار اجرا (انتقال قدرت) و وظایف داخلی و خارجی ما رعایت خواهد شد. 

 

* افزایش جرائم نفرت‌محور در آمریکا

پلیس فدرال آمریکا از افزایش آمار «جرائم نفرت‌محور» از جمله قتل ناشی از تیراندازی در بخش‌های مختلف این کشور سال ۲۰۱۹ خبر داد. به نوشته روزنامه «واشنگتن‌پست» بر اساس آماری که روز دوشنبه پلیس فدرال آمریکا منتشر کرد سال ۲۰۱۹، ۵۱ فقره قتل ناشی از جرائم نفرت‌محور در این کشور رخ داده که از آغاز آمارگیری پلیس فدرال آمریکا در دهه 90 میلادی بالاترین رقم محسوب می‌شود. آمار سال ۲۰۱۹ همچنین از افزایش ۱۴ درصدی آن دسته از جرائم به نسبت میزان مشابه در سال ۲۰۱۸ حکایت دارد. بر اساس داده‌های پلیس فدرال، میزان جرائم نفرت‌محور در آمریکا در سال ۲۰۱۹، 7/2 درصد افزایش نشان می‌دهد. جرایم با گرایش جنسی نیز با ۱۱۹۵ مورد کماکان در سطح گذشته است. این داده‌ها همچنین نقش تیراندازی‌ها را در ۲ سال گذشته به عنوان عامل مهم در قتل با انگیزه نفرت در آمریکا نشان می‌دهد. در تازه‌ترین مورد و در پی تیراندازی‌های مرگبار آخر هفته در شیکاگو، ۴ نفر از جمله یک جوان ۱۸ ساله کشته و ۲۶ نفر دیگر زخمی شدند. 

 

* خطای انتخاباتی در ایالت جورجیا

پایگاه خبری AJC دیروز نوشت: مقام‌های ایالت جورجیا پس از بازشماری آرای این ایالت متوجه شده‌اند بیش از 2600 رأی در شهر فلوید در این ایالت شمرده نشده است. گابریل استرلینگ، از مقام‌های ایالت جورجیا شمرده نشدن این آرا را «خطایی عجیب» توصیف کرد و گفت مقام مسؤول انتخابات در شهر فلوید باید از سمتش استعفا کند. بر اساس این گزارش، به حساب آوردن این 2600 رأی می‌توانست 800 برگه رأی از اختلاف دونالد ترامپ را با رقیبش جو بایدن کم کند. از این 2600 برگه رای، 1643 رأی متعلق به ترامپ و 865 رأی متعلق به جو بایدن بوده است. علت بروز این اشتباه این بوده که مقام‌‌های شهر فلوید، آرای موجود در یک کارت حافظه را وارد دستگاه شمارش آرا نکرده‌اند. با وجود این، «براد رافنسپنگر» وزیر کشور ایالت جورجیا (مقام مسؤول برگزاری انتخابات در این ایالت) گفت: رهبران حزب جمهوری‌خواه از جمله لیندسی گراهام برای حذف آرای قانونی در انتخابات، به او فشار آوردند تا رئیس‌جمهوری آمریکا برنده انتخابات در این ایالت اعلام شود و بتواند 16 رای الکترال آن را به دست آورد.

***

دکتر سید محمد مرندی در گفت‌و‌گو با «وطن امروز»:

رکود اقتصادی منجر به تداوم دوقطبی و اعتراضات در آمریکا خواهد شد

دکتر غلامرضا حسنی‌درمیان*: «طرح جمعیت و تعالی خانواده» در راستای حمایت از نهاد «خانواده» و افزایش جمعیت کشورمان، در مجلس بررسی و منتظر تصویب نهایی است اما نکته بسیار مهم‌تر از اجرای این طرح، این است که دولت باید طرح «حمایت از خانواده» را در برنامه توسعه لحاظ کند و محور توسعه را «خانواده» قرار بدهد، نه صرفا افزایش جمعیت. 

1- از مهم‌ترین مسائل کشور، استحکام خانواده است. اگر خانواده از نظر ساختاری محکم باشد، می‌توان برای افزایش فرزندآوری برنامه‌ریزی کرد، در غیر این صورت حتی اگر ازدواج صورت گیرد، به دلیل مستحکم نبودن بنیان خانواده و از‌هم‌گسیختگی آن، فرزندآوری نه‌تنها مشکلی را حل نخواهد کرد، بلکه خود باعث ایجاد اختلال خواهد شد. خانواده‌ای که در آن‌ طلاق اتفاق افتاده یا دچار فقدان یکی از والدین به دلیل آسیب‌های اجتماعی است، نمی‌تواند- یا به‌ندرت می‌تواند- فرزند مناسبی تحویل جامعه دهد، بنابراین نباید تنها به کمیت جمعیت فکر کرد. 

2- برای رسیدن به جمعیت مناسب از نظر کمی و کیفی باید حمایتی چندجانبه در تمام ابعاد اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی از خانواده انجام شود. برای مثال آموز‌ش‌ها در دوران پیش از بلوغ و دبیرستان باید در چارچوب حمایت از نظام خانواده باشد تا افرادی که در آینده نه‌چندان دور اقدام به ازدواج می‌کنند از سطح آگاهی بالاتری برخوردار باشند. بنابراین این برنامه‌های حمایتی باید پیش از ازدواج در راستای ایجاد آمادگی ازدواج و آموزش اهمیت خانواده و ضرورت آن، در چارچوب مهارت‌های لازم برای تشکیل خانواده با توجه به پیچیدگی‌های نیازهای زوجین و تفاوت‌های جنسیتی باشد تا دخترها و پسرها بتوانند بهنگام و با آگاهی اقدام به ازدواج کنند و پس از ازدواج نیز این برنامه‌ها باید به صورت مشاوره‌های روانشناختی برای زوجین ادامه یابد و خانواده‌ها بتوانند با هزینه بسیار کم یا حتی به صورت رایگان در طول زندگی مشاوره‌های لازم را دریافت و مهارت‌های کافی را کسب کنند که در نتیجه با استحکام خانواده امکان فرزندآوری افزایش خواهد یافت. 

3- با توجه به موارد مذکور، حمایت‌ها باید شامل هر 2 بخش تشکیل و تحکیم خانواده باشد و ارکان دولتی و غیردولتی و حتی خانواده‌ها باید زوجین را از نظر عاطفی و اقتصادی حمایت کنند. پس از تحکیم خانواده، می‌توان به مساله توسعه خانواده و فرزندآوری و تعالی خانواده پرداخت. 

یکی از مهم‌ترین موارد برای حمایت از زوجین، ایجاد فرصت اشتغال و درآمد پایدار است. پشتیبانی تنها از طریق اعطای تسهیلات و قرض‌الحسنه، زوجین را وابسته خواهد کرد و اثرات منفی بر جا خواهد گذاشت. یکی از کارهایی که می‌توان انجام داد این است که حمایت دولت به گونه‌ای باشد که افراد متأهل در اولویت اشتغال قرار گیرند یا اعطای خانه یا تسهیلات مسکن متناسب با فرزندآوری و تعداد فرزندان تعریف شود. 

اگر بتوان مواردی از این دست را در تشکیل و تحکیم خانواده اجرایی کرد، احتمال توسعه خانواده وجود دارد. بنابراین با محور قرار دادن خانواده در سیاست‌های توسعه‌ای می‌توان برنامه‌های مناسبی در راستای افزایش جمعیت اجرا کرد. 

*پژوهشگر جمعیت/ استاد دانشگاه

امین خیام: کتاب تفسیر معنوی، نوشته حجت‌الاسلام‌والمسلمین «مصطفی نیک‌اقبال» با نگاهی نو به آیات قرآن کریم و روشی نوین در تفسیر آیات این کتاب آسمانی، وارد بازار نشر شد. 

به گزارش «وطن امروز»، یکی از بهترین توصیفات از قرآن کریم، در کلام امیرالمومنین علی علیه‌السلام آمده است، آنجا که فرمود: ظاهره انیق و باطنه عمیق، لاتفنی عجائبه و لاتنقضی غرائبه؛ قرآن، ظاهرش زیبا و خیره‌کننده و باطنش عمیق و ژرف است، عجایبش به پایان نمی‌رسد و اسرارش منقضی نمی‌شود. سالیان سال است که هزاران نفر از علما و اندیشمندان و متفکران، در ژرفای این اقیانوس حکمت و اسرار هدایت دست به کاوش می‌زنند و هر بار یافته‌های این کاوش خود را به دیگران عرضه می‌کنند و با این حال این معدن عمیق، جواهراتش تمام شدنی نیست. 

یکی از جدیدترین کاوش‌ها در معدن حکمت قرآنی به دست حجت‌الاسلام‌و‌المسلمین مصطفی نیک‌اقبال انجام شده که حاصل این کندوکاوها را در مجموعه‌ای به نام «تفسیر معنوی» گرد آورده است. حجت‌الاسلام‌و‌المسلمین مصطفی نیک‌اقبال که هم دانش‌آموخته رشته پزشکی از دانشگاه تهران است و هم مدارج حوزوی را تا سطح خارج فقه و اصول گذرانده، استفاده از محضر اساتیدی چون آیت‌الله خوشوقت، آیت‌الله مرتضی تهرانی و آیات عظام بهجت، جواد تبریزی و وحید خراسانی را در کارنامه حیات علمی خود ثبت کرده است. حجت‌الاسلام مصطفی نیک‌اقبال در مقدمه کتاب تفسیر معنوی، با استناد به هدف اصلی نزول قرآن کریم یعنی هدایت بشر، تاکید می‌کند که در شرح و تفسیر آیات سعی کرده بر امر «هدایت» متمرکز شود، به طوری که پیام اصلی آیه برای رشد معنوی، روحی و اخلاقی فرد را استخراج کرده و به مخاطب آیات عرضه کند. تفسیر معنوی چند ویژگی مخصوص و شاید منحصربه‌فرد دارد که آن را در بین سایر تفاسیر چهره‌ای ویژه می‌بخشد و جایگاهی ویژه می‌دهد. نخستین ویژگی این تفسیر، سادگی، روانی و صمیمیت قلم نویسنده است. خواننده گویی خود را در فضایی خصوصی، مخاطب دوستی صمیمی می‌بیند که از زبان او شرح آیات قرآنی را می‌شنود. حجت‌الاسلام مصطفی نیک‌اقبال سعی کرده وارد پیچ و خم‌های تفسیری نشود، بسیاری از دعواهای اهل فن در شرح آیات را رها کند و نتیجه آخر که نزدیک‌ترین احتمال به تفسیر آیه است را شفاف و روشن به خواننده عرضه کند. این امر باعث شده است ذهن خواننده دچار تشتت نشود و برای فهم معانی آیات، آماده و پذیرا باشد. 

ویژگی دوم تفسیر معنوی که آن را منحصربه‌فرد کرده است، شروع تفسیر از جزء سی‌ام قرآن کریم است. نویسنده در مقدمه کتاب توضیح می‌د‌هد که عامدانه این انتخاب را کرده است. حجت‌الاسلام مصطفی نیک‌اقبال توضیح می‌دهد که جزء 30 قرآن شامل سوره‌هایی می‌شود که اوایل بعثت بر پیامبر نازل شده، لذا اصل و اساس و روح و جان پیام دعوت پیامبر به روشنی در این سوره‌ها بیان شده است. پیامبر دین خود را با همین سوره‌های جزء 30 معرفی می‌کرد و کسانی که به پیامبر ایمان می‌آوردند، پیام همین سوره‌ها را می‌شنیدند و دلبرده آن می‌شدند. 

ویژگی سوم تفسیر معنوی، رویکرد تفسیری آن است. حجت‌الاسلام نیک‌اقبال در مقدمه تفسیر خود بیان می‌دارد که در طول سال‌هایی که از نزول قرآن می‌گذرد، ورود جریان‌های فکری، فلسفی و عرفانی مختلف در فضای جوامع اسلامی باعث شده فهم قرآن، از بی‌رنگی خارج شده و رنگ اصطلاحات و مفاهیم سایر مکاتب را به خود بگیرد. به عبارت دیگر ذهنیت‌های فلسفی، عرفانی، کلامی و حتی در دوره اخیر گرایش‌های علمی و تجربی، باعث شده تفسیر آیات قرآن به مفروضات بشری آلوده شود و پیام اصلی آن از شفافیت و زلالی ابتدای نزول فاصله بگیرد. لذا مفسر تلاش کرده بدون پیش‌فرض‌های علوم متداول در فضای تمدن و فرهنگ اسلامی، خود را در فضای نزول آیات قرآن قرار بدهد و به همان فهم اولیه از آیات که در زمان صدر اسلام بوده است، دست یابد. همین امر باعث شده تفسیر آیات چهره‌ای جدید و بدیع به خود بگیرد که در نوع خود کم‌نظیر است. ویژگی آخری که درباره این تفسیر قابل ذکر است، توجه ویژه به طراحی جلد و نحوه ارائه و توزیع کتاب است. متاسفانه یکی از مشکلات اصلی در حوزه نشر دینی، بی‌توجهی به جذابیت‌های ظاهری در عرضه کتاب‌های مذهبی است. تفسیر معنوی سعی کرده است از این نقیصه به دور باشد. طراحی روی جلد که کاشی‌کاری‌های حرم امام رضا علیه‌السلام را در ذهن خواننده تداعی می‌کند، آرامش و گیرایی ویژه‌ای را در چشم بیننده القا می‌کند.  نحوه انتشار این کتاب نیز به نوبه خود قابل توجه است؛ نویسنده محترم جهت تسهیل دسترسی مخاطبان به کتاب تفسیر معنوی، نسخه PDF آن را در سایت اینترنتی شخصی خود با نام www.nikeghbali.ir در بخش تالیفات قرار داده است. همچنین نسخه نرم‌افزاری این کتاب از طریق اپلیکیشن بازار قابل دسترسی است. این نحوه توزیع و انتشار کتاب باعث شده در دوران عسرت و سختی اقتصادی که خرید کتاب برای خیلی‌ها مشکل شده و بیشتر هزینه‌ها صرف تامین مایحتاج اولیه زندگی می‌شود، غنیمتی بس بزرگ باشد.

گروه اجتماعی: ادارات بخش خصوصی هم از اول آذرماه تعطیل خواهند بود اما منع آمد و شد بین استانی از صبح امروز چهارشنبه اجرا خواهد شد.

به گزارش «وطن ‌امروز»، قرار است از ابتدای هفته آینده محدودیت‌های بی‌سابقه اعمال شود اما برخی مشاغل مشغول به کار خواهند بود تا شاهد وضعیتی نیمه‌تعطیل و نه تعطیل کامل باشیم. مهم‌ترین اتفاقی که قرار است رخ دهد آن است که ورود به و خروج از شهرهای با وضعیت قرمز که شامل 150 شهر است و تردد درون‌شهری از ساعت 21 شب تا 4 صبح ممنوع خواهد بود. قطعا شرایط نیمه‌تعطیلی و شبه‌تعطیلی که دولت اصرار دارد آن را تعطیلی فراگیر بنامد، می‌تواند آمار مرگ‌و‌میر را تا حدودی کاهش دهد اما برخی متخصصان معتقدند برای کاهش تعداد قربانیان کرونایی چاره‌ای جزو تعطیلی کامل وجود ندارد. مسؤولان دولتی اشاره کرده‌اند که این نیمه‌تعطیلی می‌تواند تمرینی برای قرنطینه کامل باشد و آمارهای کرونایی بعد از ۲ هفته در تصمیمات بعدی تاثیر زیادی خواهد گذاشت. به همین علت است که وزیر بهداشت محدودیت‌های شدید فعلی را آخرین فرصت می‌داند.

 وزیر بهداشت علت منع تردد شبانه از ساعت 21 را تشریح کرد و گفت: 51 درصد انتقال از طریق دورهمی‌ها رخ می‌دهد و آخریم فرصت تاب‌آوری نظام سلامت با محدودیت‌های جدید اعمال خواهد شد. سعید نمکی صبح دیروز در جلسه ستاد استانی مقابله با کرونای اصفهان اظهار داشت: شنبه اول آذر ماه یکی از حیاتی‌ترین مقاطع کشور است، اگر کوتاه بیایید بازی را می‌بازیم و مرگ‌ها ۴ رقمی می‌شود. می‌دانید ۴ رقمی یعنی چی؟ یعنی افتادن به ورطه‌ای که نمی‌توانیم از آن بیرون بیاییم.

نمکی با تاکید بر اینکه غفلت در این مقطع چه از سوی مردم و چه مدیران یعنی پرتاب آخرین تیر ترکش، گفت: در مدیریت بیماری قاطعانه باید بایستیم و اگر کسی تخلف کرد رحم‌ نکنیم. کسی که بمب ویروس است را باید متوقف کنیم، همانطور که اگر بگویند کسی بمبی حمل می کند همه تلاش می کنند او را متوقف کنند، این درحالی است که قدرت سرایت ویروس ۱۰ برابر شده و درحال بستری خانواده‌ها هستیم.  در  جلسه‌ با حضور مقام معظم رهبری، اتفاقات عجیبی افتاد که این سرفصل جدید در تاریخ ثبت شد؛ ایشان چندین تصمیم داشتند که در مرحله اول گفتند مصادیق تعیین محدودیت‌ها برعهده وزارت بهداشت است و دیگران باید از وزارت بهداشت تبعیت کنند. وی افزود: تصمیم دوم ایشان این بود که باید برای بیماریابی طرح محله‌محور ایجاد شود و چون مصوبات ستاد ملی بلاعمل می‌ماند باید قرارگاهی تشکیل شود تا اجرای موارد بررسی شود، سریعا این موارد رخ داد و توانستیم در طول مدت کوتاه این طرح را تدوین کنیم. نمکی تصریح کرد: طرح جدید از شنبه آغاز می‌شود، اولین گام مهم، آموزش مردم است؛ هیچ آفتی برای اقتصاد یک کشور بدتر از تعطیلی و طولانی شدن اپیدمی نیست، به همین دلیل ایجاد تعطیلی بهتر از این است که فرد کاسبی بیمار شود و بیماری‌ خود را انتقال دهد یا بر اثر بیماری فوت کند.

وی با اشاره به طرح جدید، گفت: در طرح جدید که از شنبه آغاز می‌شود، نه استان‌ها بلکه شهرها را به ۳ گروه تقسیم کردیم؛ شهر زرد شهری است که در آن به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر 4 بیمار PCR مثبت داشته باشد؛ تا پیش از این متوسط زمان بستری 5/5 روز بود اما امروز به دلیل چموش شدن ویروس، این میزان به 5/9 روز رسیده است به این ترتیب در این شهر به ازای یک میلیون نفر جمعیت به ۶۰ تخت ICU نیاز است. نمکی ادامه داد: شهر نارنجی منطقه‌ای است که در روز ۶ بیمار مثبت داشته باشیم که در این منطقه به ازای هر یک میلیون نفر، ۱۸۰ تخت آی‌سی‌یو نیاز داریم و در شهر قرمز نیز ۱۰ بیمار مثبت به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت وجود دارد که در آن شهر به ازای هر یک میلیون نفر ۳۰۰ تخت آی‌سی‌یو نیاز داریم. وزیر بهداشت مطرح کرد: تا کنون نگذاشتیم بیماری به دلیل بی‌پولی یا دلایل دیگر پشت در بیمارستان بماند، چندین بیمار افغانستانی را رایگان پذیرش کردیم و نگذاشتیم قومیت یا سن و جنسیتی ترجیح داده شود.

وی بیان داشت: یکی از اهداف این محدودیت‌ها ایجاد فرصت آرامش برای کادر درمان است که اگر تعداد مریض کمتر شود کیفیت خدمت‌رسانی هم بیشتر می‌شود.  امید است اجرای محدودیت‌های جدید با جدیت و موفقیت انجام شود، زیرا این آخرین فرصت تاب‌آوری نظام سلامت کشور و کادر درمان در برابر کروناست.

سعید نمکی گفت: می‌توان گفت ۵۱ درصد عوامل ایجادکننده بیماری ناشی از ارتباطات خانوادگی است، بیماریابی سریع هم باید در کنار افزایش تست‌ها اجرا شود؛ ما از ۲۵ هزار تست به ۴۰ هزار تست روزانه رسیده‌ایم و در ادامه تعداد تست‌های ما به 100 هزار تست در روز خواهد رسید و افزایش تعداد بیماران روزانه به دلیل افزایش شناسایی بیماران است.

وی افزود: با کمک شرکت‌های دانش‌بنیان کیت‌های آنتی‌ژن ساخته شد که در ۲۰ دقیقه پاسخ تست را ارائه می‌دهد و کیت‌هایی که در داخل کشور تولید کردیم به مراتب از کیت‌های کرونای کره‌ای بهتر است و روزانه 170 هزار کیت تولید خواهیم کرد که متخصصان داخلی کیفیت آن را تأیید کرده‌اند.

 

* شرکت‌های خصوصی از شنبه تعطیل خواهند بود

چگونگی فعالیت شرکت‌های خصوصی نیز دیروز اعلام شد.

در همین ارتباط سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا گفت: تمام شرکت‌های خصوصی از شنبه شامل محدودیت‌های اعمال شده خواهند شد و در شهر‌های قرمز این شرکت‌ها از شنبه تعطیل خواهند بود.

علیرضا رئیسی درباره محدودیت‌های اعمال شده از شنبه افزود: منع تردد از ساعت ۹ شب برای وسایل نقلیه خواهد بود و افراد می‌توانند تردد داشته باشند. منع تردد شامل وسایل نقلیه است و پلاک‌ها جریمه می‌شوند. سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا درباره تعطیلی کارخانجات و شرکت‌های خصوصی گفت: شرکت‌های تولیدی و کارخانجات تعطیل نخواهند بود اما شرکت‌های بخش خصوصی که خط تولید مهمی ندارند در شهر‌های قرمز جزو شغل‌های درجه ۳ حساب می‌شوند و تعطیل هستند.ایرج حریرچی، معاون کل وزارت بهداشت نیز با تاکید بر پرهیز از تجمع‌های خانگی، خاطرنشان کرد: تجمع‌های خانگی عامل 51 درصد انتقال ویروس بوده و به این خاطر از ساعت ۹ شب محدودیت تردد در نظر گرفته شده است، البته وسایل نقلیه عمومی بیشتری در دسترس مردم قرار خواهد گرفت و انتظار داریم تراکمی در این باره نداشته باشیم.

حریرچی در پاسخ به این پرسش که «بعضی مدیران سازمان‌ها نسبت به دورکاری کارمندان خود مقاومت به خرج می‌دهند و آنها را مجبور به حضور در کار می‌کنند؟» گفت: اطلاعیه رسمی در این باره نیز تا صبح چهارشنبه اعلام خواهد شد و در همه شهرها مسؤول  اصلی اجرای تعطیلات  فرمانداران و در استان‌ها استانداران هستند.

معاون کل وزارت بهداشت با اشاره به اعمال جرایم درباره ممانعت برخی مدیران از دورکاری کارمندان خود، تاکید کرد: از جمله اعمال قوانین برای چنین مدیرانی این است که تا ۳ ماه انفصال از خدمت و جرایم نقدی پیش‌بینی شده و بنده فکر نمی‌کنم مدیری در بخش‌های دولتی و خصوصی در این باره مقاومت کند؛ چون این موضوع قانون است و برخورد قاطع می‌شود.

 وی اضافه کرد: کارمندان می‌توانند در صورت تخلف در این باره با سامانه ۱۹۰ تماس گرفته و شکایت کنند؛ ضمن اینکه دادستان‌ها و فرمانداران نیز وارد عمل می‌شوند.

 

* حفظ جان مردم باید اولویت اصلی مقابله با کرونا باشد

با وجود اینکه برخی‌ها به اثر محدودیت‌های جدید امیدوار هستند اما برخی متخصصان همچنان تعطیلی متناوب را بهترین راهکار برای مقابله با موج سوم کرونا می‌دانند. نایب‌رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس گفت: اقدامات اخیر دولت در ایجاد محدودیت برای مهار ویروس کرونا اقدامی تکراری و کم‌اثر است، چرا که با توجه به شیوع گسترده این بیماری در کشور و همچنین رشد آمار مرگ‌و‌میر ناشی از آن، فقط تعطیلی 2 تا 3 هفته‌ای تهران و برخی کلانشهرها می‌تواند در قطع زنجیره انتقال این ویروس اثربخش باشد.   سیدمحمد پاک‌مهر در گفت‌وگو با «وطن امروز»، درباره تاثیر‌گذاری تصمیم اخیر دولت در منع ترددهای شبانه و ایجاد محدودیت‌ برای کسب‌وکارها و... که قرار است از شنبه هفته آینده (اول آذر) در کشور انجام شود، گفت: رئیس‌جمهور اجرای این طرح را نیازمند همراهی و همکاری گسترده مردم و نهادهای مسؤول دانسته، در حالی که طرح‌های قبلی نیز با این شکل و شمایل بوده است و اجرای آن تاثیر قابل توجهی بر کاهش آمار مرگ‌ومیر و ابتلا به کرونا نداشته، بلکه آمارها حتی با وجود اعمال محدودیت‌ها صعودی هم شده است. وی خاطرنشان کرد: هر چند در ستاد ملی مقابله با کرونا نظر جمعی حائز اهمیت است اما گویا رئیس‌جمهور در این مساله حرف آخر را در تصمیم‌گیری‌ها برای چگونگی اعمال محدودیت‌ها و... می‌زند، چرا که با وجود هشدارهای جدی کارشناسان بهداشت مبنی بر قرار داشتن کشور در شرایط سخت کرونایی و نیاز به تعطیلی 2 هفته‌ای تهران و برخی کلانشهرها برای کاهش بار این بیماری اما متاسفانه توجهی به این موضوع نمی‌شود. 

نایب‌رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در ادامه به بی‌توجهی دولت در دعوت از اعضای کمیسیون وزارت بهداشت مجلس برای حضور در جلسات ستاد ملی مقابله با کرونا اشاره کرد و افزود: دولت حداقل باید یکی از اعضای کمیسیون بهداشت مجلس را عضو این ستاد می‌کرد تا از نظرات کارشناسی نمایندگان ملت نیز برای مقابله با کرونا استفاده شود. پاک‌مهر با بیان اینکه تصمیمات ضعیف و ناکارآمد برای مقابله با کرونا موجب شده است آمار مرگ‌ومیر و ابتلا به بیماری «کووید-19» در کشور با شیب تندی همچنان رو به بالا باشد، گفت: طبق برآوردهای انجام شده ایران بالاترین آمار مرگ‌ومیر کرونایی را در جهان متناسب با جمعیت دارد و از حیث انجام تست این بیماری نیز جزو کشورهای آخر محسوب می‌شود. 

نایب‌رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در ادامه گفت: خیلی از خانواده‌ها با مرگ عزیزان‌شان بی‌سرپرست شده و گذران زندگی برای آنها بسیار سخت می‌شود، از طرفی هر بیمار کرونایی که در بیمارستان بستری می‌شود بیش از 20 میلیون تومان هزینه به دولت تحمیل می‌کند. در چنین شرایطی سوال این است: چرا دولت به هشدارهای کارشناسان در تعطیلی قطعی تهران و برخی شهرها برای قطع زنجیره انتقال ویروس کرونا بی‌اهمیت است. این احتیاط به زیان خود دولت است، چرا که هر روز تخت‌های بیمارستانی به دلیل سرایت شدید ویروس کرونا پرتر از روز قبل می‌شود و هزینه‌ها همچنان برای خدمات‌رسانی به بیماران توسط دولت بیشتر می‌شود. پاک‌مهر اضافه کرد: دولت در تصمیمات خود برای مقابله جدی با کرونا بهتر است تجدیدنظر کند، از طرفی مردم نیز باید علاوه بر رعایت پروتکل‌های بهداشتی حتی‌الامکان از خانه‌های‌شان خارج نشوند. وی با بیان اینکه محدودیت‌های جدیدی که قرار است از شنبه (اول آذر) در کشور اعمال شود، نمی‌تواند کشور را به نقطه آرمانی مقابله جدی با بیماری «کووید-19» برساند، گفت: حفظ جان و سلامت مردم باید اولویت اصلی برنامه‌ریزان مقابله با کرونا باشد و نباید با رعایت احتیاط جوانب به استقبال مرگ رفت.

همچنین قرار است از امروز سفر ممنوع شود. سردار تیمور حسینی درباره محدودیت‌های اعمال‌شده بر ترددهای بین‌شهری گفت: بر اساس آخرین تصمیمی که گرفته شده است از ساعت ۱۰ صبح چهارشنبه (امروز) ممنوعیت ورود و خروج از مراکز استان‌ها انجام خواهد شد. از این زمان در کل کشور محدودیت به صورت ورود و خروج به مراکز استان‌ها انجام می‌شود. این محدودیت حدود ۲ هفته پیش نیز اجرا شده است. جانشین رئیس پلیس راهور ناجا خاطرنشان کرد: از فردا همکاران من در سطح کشور حضور داشته و مبادی ورودی و خروجی استان‌ها را کنترل می‌کنند. بر اساس این محدودیت، ورود پلاک‌های غیربومی به مرکز استان‌ ممنوع است همچنین خروج پلاک‌های بومی نیز ممنوع است. این محدودیت تا جمعه‌شب ادامه دارد.سردار حسینی تاکید کرد: هموطنان تدارک سفر در این ایام نبینند. در صورت مشاهده تخلف جریمه ۵۰۰ هزار تومانی اعمال می‌شود.

 

***

با حضور رئیس ستاد اجرایی فرمان حضرت امام(ره)

کیت ایرانی تشخیص سریع مبتنی بر آنتی‌ژن کرونا که در مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه می‌تواند مبتلایان به کرونا را شناسایی کند، با حضور معاون اول رئیس‌جمهور رونمایی شد. 

به گزارش «وطن امروز»، مراسم رونمایی از کیت ایرانی تشخیص سریع مبتنی بر آنتی‌ژن کرونا، دیروز با حضور اسحاق جهانگیری، محمدرضا مخبر‌دزفولی رئیس ستاد اجرایی فرمان حضرت امام(ره) و علیرضا زالی فرمانده ستاد مقابله با کرونای استان تهران برگزار شد. 

سیدسجاد مروجی، مدیرعامل شرکت سلامت الکترونیک برکت در حاشیه این مراسم گفت: در این مرحله کیت تشخیص سریع مبتنی بر آنتی‌ژن کرونا را تولید کردیم. 

وی در ادامه اظهار داشت: این کیت که امروز با حضور مسؤولان رونمایی شد، روانه بازار هم خواهد شد. 

مروجی خاطرنشان کرد: اواخر سال گذشته که کرونا شروع شد، کار روی کیت‌های تشخیصی کرونا را آغاز کردیم و سپس تولید نسل جدید کیت تشخیصی آغاز شد. این کیت در ۱۵ تا ۲۰ دقیقه می‌تواند شناسایی افراد مبتلا را انجام دهد. 

وی بیان داشت: این کیت می‌تواند زنجیره بیماری را قطع کند و به عبارتی در بیماریابی نقش بسیار بااهمیتی دارد. 

مدیرعامل شرکت سلامت الکترونیک برکت با تاکید بر اینکه این فناوری توسط محققان ایرانی به دست آمده است، گفت: شرکت سلامت الکترونیک برکت زیرمجموعه ستاد اجرایی فرمان حضرت امام در چند ماه گذشته به کار تحقیق و پژوهش در حوزه کیت‌های تشخیصی کرونا رو آورد. وی افزود: این کیت عملکرد مشابه تست‌های تشخیصی پی‌سی‌آر دارد. 

مروجی درباره تفاوت این محصول با کیت‌های معمولی گفت: این کیت برای بیماران سرپایی می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد و دسترس‌پذیری افراد در مناطق دوردست و محروم را فراهم می‌کند. 

وی ادامه داد: این کیت قیمت بسیار پایین‌تری در مقایسه به کیت‌های موجود در بازار دارد و قیمت آن حدود ۳۰ درصد کیت پی‌سی‌آر در بازار است. این محصول فناورانه می‌تواند صرفه‌جویی ارزی قابل توجهی برای کشور داشته باشد.

 

* توزیع 22 میلیون ماسک توسط اعضای انجمن‌های اسلامی دانش‌آموزان

از سوی دیگر، دبیرکل اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانش‌آموزان نیز گفت: با همکاری ستاد اجرایی فرمان امام خمینی(ره) شاهد توزیع بیش از 22 میلیون ماسک در 16 استان کشور و در 200 نقطه از سراسر کشور توسط اعضای انجمن‌های اسلامی بودیم. حسین تاریخی اظهار کرد: امسال با شیوع ویروس منحوس کرونا، کمک‌رسانی‌ها از طریق این اتحادیه شکل و شمایلی جدید پیدا کرده است که فرصت‌ها و ظرفیت‌های جدیدی برای این امر فراهم کرده است. وی ادامه داد: از همان روزهای نخست، بسیج امکانات و حضور میدانی اعضای انجمن‌های اسلامی در مبارزه با بیماری منحوس کرونا آغاز شد. ضدعفونی کردن معابر و تولید ماسک و فعالیت‌های میدانی آغاز شد و روح حماسه و ایثار و جهاد همچون گذشته در اعضای انجمن‌های اسلامی درخشیدن گرفت. تاریخی افزود: در طرح همدلی و مواسات نیز اعضای انجمن اسلامی کمک‌های شایانی را به نیازمندان داشتند و در همین مدت، مجموعه احسان در  این انجمن تشکیل شد تا مرکزی باشد برای دست‌گیری از نیازمندان. در این مدت شبکه منسجم تشکیلاتی اتحادیه به صورت مویرگی در شهرستان‌های سراسر کشور توسعه یافت و با همکاری ستاد اجرایی فرمان امام خمینی(ره) شاهد توزیع بیش از 22 میلیون ماسک در 16 استان کشور و در 200 نقطه از سراسر کشور توسط اعضای انجمن‌های اسلامی بودیم. 

گروه اقتصادی:‌ بنا بر شاخص‌های اقتصادی، اقتصاد ایران در سال‌های اخیر بدترین شرایط خود را پس از انقلاب سپری می‌کند. تورم نقطه به نقطه نزدیک به 40 درصد، رشد اقتصادی منفی 7 درصد، ضریب جینی 40 درصد، استمرار روند کم‌ارزش شدن پول ملی، افزایش بی‌محابای رقم نقدینگی و رسیدن آن به بیش از 3 هزار هزار میلیارد تومان، کاهش مصرف کالاهای اساسی در بین مردم و... گوشه‌ای از کتاب مفصل بیماری‌هایی‌ است که در یک دهه اخیر اقتصاد کشور را درگیر کرده است. تمام این مسائل حالا باعث شده دولت حتی نتواند سیاست‌های فاصله‌گذاری و تعطیلی فراگیر را به دلیل نارسایی‌های اقتصادی اجرایی کند و در روزهای اخیر اجبارا باید شاهد از دست رفتن روزانه بیش از ۴۵۰ نفر از هموطنان‌مان باشیم. در چنین شرایطی عاملان اصلی این فاجعه تاریخی به جای اصلاح رویه‌های سابق و اظهار ندامت، نمک بر زخم‌های معیشتی مردم می‌پاشند و می‌گویند «عملکرد ما از حافظه مردم پاک نخواهد شد».

معاون اول رئیس‌جمهور در جلسه با مدیران ارشد شبکه بانکی با اشاره به تأکید رهبر حکیم انقلاب مبنی بر ضرورت کمک به مسؤولان دولت برای حل مسائل کشور اظهار داشت: آیا شرایطی از این بدتر هم وجود دارد؟ برخی افراد که خیلی ادعا هم دارند فقط این جملات مقام معظم رهبری را تکرار و تصور می‌کنند دیگران متوجه عملکرد آنها نیستند. هر یک از ما در دوران مسؤولیت‌های مختلف خود کارنامه‌ای داریم و عملکرد ما از حافظه مردم پاک نخواهد شد. اگر می‌خواهیم مسائل کشور و مشکلات مردم را حل کنیم، جز از طریق تفاهم، انسجام و مشارکت ملی قابل انجام نیست.

 از سوی دیگر در برابر برنامه‌های حمایتی دیگر قوا برای نجات اقشار آسیب‌پذیر از زیر فشار گرانی با کنایه به آنها اظهار می‌کنند «مردم رفع تحریم می‌خواهند نه اعانه». 

محمدباقر نوبخت در نامه‌ای با اشاره به محدود شدن درآمدهای نفتی کشور در دوران تحریم اعلام کرد: امروز مردم ایران به جای اعانه و یارانه، از مدیران خود رفع تحریم و برداشتن زانوی زور از گلوی اقتصاد ایران را با حفظ عزت ‌ملی ‌طلب می‌کنند. مردم ما هنوز به خاطر دارند که با رفع تحریم می‌شود سال‌ها شاهد تثبیت نرخ ارز، تورم یک‌رقمی و رشد دو‌رقمی بود. دولت خواهان هیچ مذاکره‌ای نیست. رسانه‌های جهان شهادت می‌دهند در سفر قبلی جناب آقای دکتر روحانی، رئیس‌جمهور محترم به مقر سازمان ملل متحد، بارها ترامپ به انحای گوناگون و از طریق وساطت برخی رؤسای‌جمهور کشورهای اروپایی درخواست مذاکره داشت که قاطعانه رد و فقط و فقط موکول به رفع تحریم و شناخت حقوق ملت ایران شد. 

نوبخت همچنین گفت: «دولت همان‌طور که طی سال‌های تحریم در مسیر سیاست‌های ابلاغی رهبر معظم انقلاب، مقاومت کرد و خار در چشم و استخوان در گلو چیزی نگفت و کار کرد، امروز نیز برای رفع تحریم عزتمندانه از ملت ایران، همه رخدادها را عاقلانه رصد و برای کاهش آلام مردم تلاش می‌کند تا فرصت بسازد و برای سربلندی ملت بزرگ ایران اقدام کند. اما اگر دشمن منافع و مصالح ملت ما را به رسمیت نشناسد، مردم ایران نشان داده‌اند در برابر زورگویی‌ها مقاوم و پیروزند».

مساله اینجاست که در این 7 سال وقتی دولتی‌ها به دنبال رفع تحریم بودند، شرایط کنونی را پدید آوردند. در اصل شرایط وخیم کنونی که مردم را محتاج یارانه کرده ماحصل سیاست معطل کردن بیش از 7 سال اقتصاد کشور برای رفع تحریم‌هاست؛ تلاشی مذموم و نافرجام که هنوز هم نتیجه نداده است. مسببان وضع موجود حتی در مقابل اصلاحات بودجه‌ریزی هم مقاومت می‌کنند؛ «بودجه چوب ادب سیاستمداران بویژه سیاستمدارانی است که تنها شعار می‌دهند». و با چنین ادبیاتی خود را مبری از هر گونه اصلاحی دانسته و به مسیر پیموده شده افتخار می‌کنند.

معاون اول رئیس‌جمهور در جلسه ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی گفت: تجربه من به عنوان فردی که هم در دولت و هم در مجلس فعالیت کرده‌ام، می‌گوید بودجه چوب ادب سیاستمداران بویژه سیاستمدارانی است که تنها شعار می‌دهند. منابع و مصارف در بودجه کشور موضوعی واقعی است و باید با آن منطقی برخورد کرد. نمی‌توان ذهنی و خیالی منابع کشور را افزایش دهیم. متاسفانه برخی مسائلی که در حال حاضر عنوان می‌شود با 10 برابر بودجه کنونی نیز نمی‌توان به آن حرف‌ها جامه عمل پوشاند. 

جهانگیری اظهار داشت: «برخی می‌گویند منابع گمرکی را افزایش دهیم، کسی که این حرف را می‌زند نشان می‌دهد کمترین آشنایی‌ای با اقتصاد ندارد، زیرا این دست محاسبه‌ها موجب افزایش قیمت همه کالاها در کشور می‌شود. باید آشکارا و شفاف به مردم بگویند درآمدی که از این تصمیم حاصل می‌شود، پیامدهای آن تورم و افزایش سرسام‌آور قیمت همه کالاها خواهد بود». 

 نباید فراموش کرد که نقطه ثقل تمام مشکلات اقتصادی کنونی همین بودجه‌ریزی اشتباه است. بودجه مانند نقشه راه اقتصاد کشور است، زمانی که طراح نقشه فهمی از اقتصاد ندارد و بودجه را به جای قوه عاقله با قوه تخیل خود طراحی می‌کند مقصد اقتصاد مشخص است. بررسی شاخص‌های بودجه سال جاری نشان می‌دهد دولت به هیچ کدام از مقاصدی که پیش‌بینی کرده بود نرسیده است. فاصله 99 درصدی درآمدهای حاصل از فروش اموال مازاد دولتی و 89 درصدی درآمدهای نفتی نشان از موهومی بودن این بودجه‌ریزی دارد. شاید اساسا مسؤولان سازمان برنامه و بودجه دولت روحانی بودجه را برای کشوری دیگر تنظیم کرده باشند.

***

سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس:

چگونه حمایت معیشتی در غائله بنزینی اعانه نبود اما تأمین کالاهای اساسی اعانه است؟

گروه سیاسی: سفر وزیر دفاع عراق به ایران و طرح موضوعاتی از قبیل همکاری‌های نظامی دفاعی میان ۲ کشور بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های عراقی و منطقه داشته است. این سفر در برهه فعلی و در شرایطی اهمیت مضاعفی پیدا کرده است که دونالد ترامپ قصد دارد با صدور یک فرمان اجرایی، خروج نیروهای آمریکایی از عراق و افغانستان را سرعت ببخشد و مجموع نظامیان آمریکایی حاضر در این ۲ کشور را به ۵۰۰۰ نفر کاهش دهد. همین امر باعث شده رسانه‌های عراقی این سفر را اقدام رو به جلوی ایران در برابر عقبگرد آمریکا قلمداد کنند. 

به گزارش «وطن امروز»، در این زمینه شبکه Utv عراق در تحلیلی که از سفر «جمعه عناد» وزیر دفاع عراق به ایران ارائه داد، آورد: با وجود سستی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در خروج از کاخ سفید بعد از شکست در انتخابات اما به نظر می‌رسد وزیر جدید دفاع او دست به اقدامات غافلگیرکننده‌ای بزند؛ عقب‌نشینی از خاورمیانه و پایان دادن به جنگ‌های خسته‌کننده. ترامپ، کریستوفر میلر، رئیس مرکز ملی مبارزه با تروریسم را به عنوان سرپرست وزارت دفاع منصوب کرد. او مأموریت خود را با اعلام خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان و خاورمیانه و تبدیل نقش رهبری آمریکا به پشتیبانی آغاز کرد. این خبر فضای گیج‌کننده‌ای در بغداد ایجاد کرد، به‌گونه‌ای که سیاستمداران می‌پرسند آیا این خبر اعلام رسمی خروج آمریکا از عراق و منطقه است؟ اقدامی که برای رقیبان استراتژیک آمریکا در عراق یعنی روسیه، چین و ایران فرصتی را به وجود می‌آورد تا نفوذشان را بیشتر کنند. 

در ادامه گزارش این شبکه عراقی آمده: اما در تهران، جایی که سیاستمدارانش در واکنش به اقدامات طرف مقابل، هیچ تحرکی را انجام نمی‌دهند مگر آنکه مصالح‌شان را در نظر می‌گیرند، سرلشکر محمد باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح به جمعه عناد وزیر دفاع عراق پیشنهاد گسترش و بهبود همکاری‌های نظامی و تامین تسلیحات مورد نیازشان را می‌دهد؛ امری که از نظر کارشناسان به عنوان اقدام رو به جلوی ایران در مقابل عقبگرد آمریکا که با نتایج نامعلوم انتخابات ریاست‌جمهوری مواجه است، ارزیابی می‌شود، اگر چه اقدام رو به جلوی ایران با استقبال رهبران گروه‌های مسلح عراق مواجه شده اما آنها نگران اقدامات خصمانه ترامپ هستند، چرا که ممکن است بعد از شکست در انتخابات به دنبال هدف قرار دادن این گروه‌ها باشد و اینگونه جو بایدن را درگیر جنگ با آنها کند. 

وزیر دفاع عراق که با هیاتی از مقامات نظامی این کشور از جمله فرمانده نیروی هوایی، فرمانده پدافند هوایی و هوانیروز ارتش این کشور به تهران سفر کرد، دیدارهای متعددی با مقامات نظامی کشورمان داشت. این مقام عراقی به ترتیب با امیر حاتمی، وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، سرلشکر باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح، دریابان شمخانی، سرلشکر سلامی فرمانده کل سپاه پاسداران و سردار حاجی‌زاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه دیدار و گفت‌وگو کرد. 

در این ملاقات‌ها طیفی از همکاری‌های مشترک نظامی دفاعی مورد بحث قرار گرفت. در جریان این دیدارها امیر حاتمی اعلام کرد: وزارت دفاع جمهوری اسلامی ایران با داشتن ظرفیت‌ها و زیرساخت‌های فراوان این آمادگی را دارد تا برای تقویت قدرت دفاعی عراق، نیازهای نیرو‌های مسلح عراق را تامین و برآورده کند. 

همچنین سرلشکر محمد باقری در جریان دیدار این نظامی ارشد عراقی از تدوین سند همکاری‌های دفاعی ایران و عراق خبر داد و گفت: در گذشته همکاری‌هایی در حوزه دفاعی و تجهیزاتی داشتیم و در این رابطه قراردادهایی را نیز منعقد و اجرا کردیم و محصولاتی که کشور عراق نیاز داشته، توسط وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران تأمین شده است. رئیس ستاد کل نیروهای مسلح خاطرنشان کرد: همچنین همکاری‌های آموزشی، عملیاتی و مستشاری فراوانی با عراق داشتیم و در این رابطه مباحثی صورت گرفت که هر زمان طرف عراقی احساس نیاز و ضرورت کند، ما در کنار برادران‌مان هستیم و خواهیم بود که مقدمات آن فراهم شده است و قرار شد به تناسب وضعیت و مناطق مورد نیاز، این همکاری‌ها توسعه یابد.

در این دیدار وزیر دفاع عراق نیز در جمع خبرنگاران در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا لغو تحریم تسلیحاتی ایران و امکان خرید سلاح از ایران باعث این سفر شده است؟ گفت: عراق این اختیار را دارد که تعیین کند از چه کشوری سلاح بخرد یا نخرد و کشوری مستقل است. ما در این زمینه از هیچ ‌کسی اجازه نمی‌گیریم. وی همچنین خاطرنشان کرد: در سفر به تهران برخی پیشرفت‌های چشمگیر در حوزه دفاعی و نظامی را مشاهده کردیم و می‌توانیم از این توانمندی‌ها برای تقویت بنیه دفاعی خود بهره ببریم. کمک مستشاری ایران در عملیات ضدتروریسم داعش برای ما بسیار تعیین‌کننده و کارساز بود و ما در این زمینه روابطی دوستانه و برادرانه داشتیم. 

علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی هم در ملاقات جمعه عناد با اشاره به همکاری‌های خوب و موثر دفاعی و امنیتی ایران و عراق در مبارزه با تروریسم سازمان‌یافته از سوی آمریکا و ایادی‌اش در منطقه با تمجید از مصوبه مجلس عراق برای خروج نیروهای آمریکایی از عراق، تصریح کرد یکی از مهم‌ترین مولفه‌های ایجاد صلح و آرامش در این منطقه خروج کامل نظامیان آمریکاست. 

بازدید از نمایشگاه دستاوردها و توانمندی‌های راهبردی نیروی هوافضای سپاه، از دیگر اقداماتی بود که وزیر دفاع عراق در جریان سفرش به ایران به عمل آورد. جمعه عناد سعدون، وزیر دفاع جمهوری عراق همراه با سرلشکر شهاب جاهد علی زنگنه فرمانده نیروی هوایی، سرلشکر زید ابراهیم علوان فرمانده پدافند هوایی و سرلشکر سمیر زکی حسین فرمانده هوانیروز ارتش این کشور همچنین با سردار امیرعلی حاجی‌زاده دیدار کردند. 

فرمانده نیروی هوافضای سپاه در این دیدار با اشاره به اهمیت توسعه و گسترش همکاری‌های دفاعی، آموزشی و تبادل تجارب بین ۲ کشور، لزوم توجه به راهبردها و نقشه‌های پلید دشمنان امت اسلامی بویژه رژیم تروریست آمریکا برای منطقه از جمله کشور عراق را مهم ارزیابی کرد و افزود: آمریکا همواره در پی چاه‌های نفت و تجزیه عراق و تفرقه بین ملت و مسؤولان این کشور است. 

سردار حاجی‌زاده همکاری‌های آموزشی، عملیاتی و مستشاری سپاه با ارتش عراق طی دوران مبارزه با داعش و تروریسم تکفیری در این کشور را تعیین‌کننده و سرنوشت‌ساز توصیف و تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران، دوست دوران سخت ملت عراق بوده و همواره به یکپارچگی و قدرتمندتر شدن این کشور می‌اندیشد. 

روز گذشته هم در ادامه دیدارهای هیات عالیرتبه نظامی عراق با همتایان خود در کشورمان، سرلشکر خلبان شهاب جاهد علی زنگنه فرمانده نیروی هوایی عراق با سرتیب خلبان عزیز نصیرزاده فرمانده نیروی هوایی ارتش دیدار و درباره زمینه‌های همکاری دوجانبه و هم‌افزایی منطقه‌ای گفت‌وگو کرد. 

در این دیدار طرفین با تاکید بر وجود زمینه‌های همکاری مشترک عملیاتی، فنی، تعمیر و نگهداری سامانه‌های پروازی باسرنشین و بدون سرنشین و آموزش نیروی انسانی بر تعامل سازنده دوسویه تاکید کرد. 

همکاری و هم‌افزایی عملیاتی در مبارزه با نیروهای تروریستی تکفیری و سایر نیروهای تهدید‌کننده امنیت پایدار ۲ کشور از دیگر محورهای مطرح شده در دیدار سرتیپ خلبان نصیرزاده با شهاب جاهد علی زنگنه فرمانده نیروی هوایی عراق بود.

***

[اعلام آمادگی دانشگاه پدافند هوایی ارتش برای آموزش دانشجویان عراقی]

گروه سیاسی: تحریم و باز هم تحریم! شاید این را بتوان خلاصه‌ای از تمام عمر دولت روحانی دانست؛ واژه‌ای که هیچ‌گاه از مرکزیت گفته‌های مقامات دولتی خارج نمی‌شود؛ چه از روزی که روی کار آمدند و وعده برداشتن آن را دادند و چه حالا که در پایان عمر خود هنوز در پاسخ به هر نقد و پرسشی، مطالبات را به تحریم‌های خارجی حواله می‌دهند. چند روز پیش بود که حسن روحانی به یاد سال‌های نخست دولت خود از فرصت‌شناسی دولت برای رفع تحریم‌ها سخن گفت تا مردم بدانند حتی اگر این دفتر نیز به پایان آمده باشد، کماکان حکایت تحریم برپاست و نباید پرسشی درباره عملکرد قوه مجریه داشته باشند. روز دوشنبه نیز محمدباقر نوبخت در پاسخی نه‌چندان مرسوم و با ادبیاتی انتخاباتی، خطاب به رئیس مجلس نامه‌ای نوشت و از جانب مردم ایران گفت: امروز مردم ایران به جای اعانه و یارانه از مدیران خود رفع تحریم و برداشتن زانوی زور از گلوی اقتصاد ایران را با حفظ عزت ‌ملی‌ طلب می‌کنند. در این میان در نهایت روز گذشته نیز علی ربیعی، سخنگوی دولت در دفاعی تمام قد از عملکرد مقامات دولتی، مجددا همه مشکلات را به تحریم‌ها حواله داد و گفت: امروز تفسیر نادرستی از تلاش‌های دولت می‌شود. نمی‌دانم چرا عده‌ای از این می‌گویند که مساله آمریکا به ما ربطی ندارد اما خودشان خوشحال یا ناراحت می‌شوند. فارغ از اینکه در انتخابات آمریکا چه گذشته، یک تفسیر نادرست از فعالیت‌های دولت شده است. اگر ما از تحریم صحبت کرده‌ایم و از تحریم‌گران حرف زده‌ایم، این به عنوان چشم دوختن به خارج نیست. اگر ما از به دست آوردن حق ایرانیان از فرصت جهانی برای توسعه گفتیم و از عقب راندن تحریم حرف زدیم، باید به طور جدی با آثار تحریم مقابله کرد اما تحریم را هم باید عقب راند. ربیعی تاکید کرد: در شورای امنیت کاری کردیم که آمریکا حتی ۲ رای هم نداشته باشد؛ این کار بزرگی است. چرا نباید این کار را انجام دهیم؛ آیا این کار به منزله این است که شما چشم به خارج دوخته‌اید؟ این تفسیر نادرست ظلم به دولت و ستم به ملت است. ظلم به دولت است برای اینکه این واقعیت را کتمان می‌کنند که دولت به ‌رغم تحریم‌ها و تلاش‌های دشمنان برای پاشیدن ناامیدی تلاش زیادی کرده است. وی گفت: علت بسیاری از نگرانی‌های موجود در نسل‌های دهه 60 به بعد، نبود امید است و وظیفه داریم در جهت امید فعالیت کنیم و زیرساخت‌های آن را باید آماده کنیم. حتی با فشارهای سخت متحمل شده در داخل تلاش کردیم اقتصاد ملی را تاب‌آور کنیم. عدم این کار جفا به مردم است. ربیعی با بیان اینکه حتی دادگاه‌های بین‌المللی، رژیم آمریکا را به واسطه آسیب زدن به ایران به واسطه تحریم‌ها محکوم می‌کنند، ادامه داد: جامعه جهانی از قانون‌شکنی دولت ترامپ علیه مردم ایران به حقیقت رو آورده است. کم‌اهمیت دانستن تحریم‌ها بی‌رحمانه‌تر از اعمال تحریم‌هاست و کسانی که تحریم‌ها را کم‌اهمیت می‌شمارند، به شایستگی مردم ایران برای خودباوری اعتقاد ندارند. ما باید از مزیت‌های جهانی استفاده کنیم و سیاست‌های ظالمانه‌ای که آمریکا علیه ما داشته را به عقب برانیم. سخنگوی دولت در ادامه با اشاره به اینکه ما از رنج ناشی از تحریم آگاه هستیم و اساسا زندگی مردم مساله ملی و جدی همه ما است، اظهار داشت: اگر قرار باشد من می‌توانم با آمار و ارقام از رنج‌های بیشتری سخن بگویم ولی آیا این دلیل بر این است که شما تلاش دولت برای عقب راندن تحریم را مورد اتهام قرار بدهید؟ وی با اشاره به اینکه دولت از فرصت‌های جهانی که حق مردم ایران است، کوتاه نخواهد آمد و از هر فرصتی که ایجاد شود، استفاده خواهیم کرد، ادامه داد: متاسفانه برخی برای تضعیف دولت به گونه‌ای حرف می‌زنند که انگار آمریکا سردار سلیمانی را ترور نکرده و ما را ترور اقتصادی نکرده است. ربیعی خاطرنشان کرد: دولت از نقد استقبال می‌کند اما تلاش‌هایی را که برای عقب راندن تحریم می‌شود بدون اینکه انگ و برچسب بزنید که این تلاش یعنی دلبستگی شما به فضای خارجی [ببیند]؛ این حرف نادرستی است. 

 

* پرسش بی‌پاسخ

دومینوی اظهارات مقامات دولتی در سطوح مختلف برای تکمیل پازلی که تحریم را به عنوان متغیر اصلی تمام مسائل اقتصادی بازشناسی کند، در روزهای اخیر و پس از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا شدت بیشتری گرفته است. در این میان هر قدر آنها تلاش می‌کنند با پیش کشاندن صورت ‌مساله تحریم‌ها از الگوی مدیریتی خود دفاع کنند، باز این سوال مطرح می‌شود که دستاورد این مدیریت در از این میان برداشتن یا کاهش تاثیرگذاری تحریم‌ها چه بوده است؟ آیا تکرار این گزاره که تمام مشکلات کشور ناشی از تحریم‌های آمریکاست و متقابلا نشان ندادن هیچ تجربه موفقی در مهار این تهدید به تعیین‌کنندگی بیش از پیش تحریم‌ها منتهی نشده است؟ پاسخ به این پرسش‌ها هر قدر هم که برای مقامات دولتی نامطلوب باشد، بخش اصلی واقعیت را برملا می‌کند. لحن ادبیات مقامات دولت در ماه‌های پایانی عمر خود هیچ شباهتی به دولتی که باید عملکرد خود را شرح دهد، ندارد. آنها هنوز همانند سال 92 فارغ از درست و غلط، نقطه کانونی همه مشکلات را در تحریم‌های آمریکا می‌یابند و انتظار مردم برای بهبود شرایط را به تغییر رفتار آمریکا پیوند می‌زنند؛ رفتاری که البته در پایان عمر 8 ساله دولت بسیار تندتر از روزهای نخست دولت روحانی است. پاسخگویی به این پرسش که برای مهار فشار و ایجاد تغییر در رفتار آمریکا چه اقداماتی از سوی روحانی و کابینه‌اش شده است، به مراتب ضروری‌تر از تشریح نتایج تحریم‌های آمریکا، آن هم از زبان مردم ایران است. 

اولین سطح که در رأس هرم یک جامعه قرار دارد، سطح حکمرانی است. رفتار و رویکرد اخلاقی در قبال مواجهه با مسائل بیماری کرونا از سوی حکمرانان، نقش حیاتی و تعیین‌کننده‌ای در جهت‌دهی رفتار سایر سطوح دارد. در این بخش مشخصا به چند موضوع اخلاقی اشاره می‌کنم که جزو مسأله‌های سرآمد و مهم این حوزه است که باید مورد توجه ویژه حکمرانان قرار بگیرد. 

اولین مساله، توجه ویژه به عدالت توزیعی است. اخلاق حکمرانی ایجاب می‌کند در حوزه درمان بیماران کرونایی، تحقق عدالت توزیعی از سوی آحاد جامعه لمس شود. یعنی جامعه لمس کند امکانات درمانی برای بهبود بیماران، عادلانه توزیع شده است. کسی از حکمرانان صرفا به علت جایگاه ویژه و قدرت ویژه، از خدمات ویژه برخوردار نیست. اینطور نباشد که مردم احساس کنند اگر دارو، خدمات و لوازمی مورد نیاز بیماران کرونایی است، ابتدا یک قشر خاص به آن دسترسی پیدا می‌کنند و سپس اقشار مردمی به آن دسترسی پیدا خواهند کرد. احساس تحقق عدالت توزیعی باید در مردم ایجاد شود و این احساس هم با حرف ایجاد نمی‌شود، بلکه مردم باید آن را در عمل ببینند.

دومین مسأله در حوزه اخلاق حکمرانی، توجه ویژه به برقراری توازن در هنگام تزاحم ارزش‌هاست. به عنوان مثال حفظ جان و سلامت مردم یک ارزش است، از طرف دیگر معیشت مردم و تامین مایحتاج آنها نیز یک ارزش است. گاهی ۲ ارزش در تزاحم و تداخل با هم قرار می‌گیرند؛ اینجا جایگاه هنر مدیریت است. اساسا مدیریت یعنی همین؛ یعنی تشخیص اولویت‌ها و تدبیر حکیمانه یک سیستم طوری که ادامه حیات و بالندگی سیستم تضمین شود. مردم به مدیران رای می‌دهند که همین کار را کنند، اگرنه در بحران‌های اینچنینی، قربانی کردن یک ارزش پای ارزش دیگر که هنر خاصی نیست، از هر کسی هم بر‌می‌آید. هنر ایجاد توازن و بالانس بین این ارزش‌هاست به طوری که ارزشی قربانی ارزش دیگر نشود. برای مثال در همین بحث معیشت و سلامت، راهکارهای گوناگونی وجود دارد که توازن حفظ شود که شرح و بسط آنها مجال دیگری می‌طلبد. 

موضوع دیگری که در رابطه با اخلاق حکمرانی در مدیریت بحران کرونا وجود دارد، میزان و نوع مواجهه مدیران با موقعیت‌هایی است که خطر ابتلا به کرونا در آنها بالاست. برای توضیح بیشتر این موضوع باید بگویم یک مدیر به واسطه مسؤولیتی که قبول کرده و پذیرفته، طبیعتا نمی‌تواند در رعایت پروتکل‌های بهداشتی مانند سایر مردمی که این مسؤولیت‌ها را برعهده ندارند، رفتار کند. وقتی یک پرستار به علت مسؤولیتی که دارد، مجبور است در بخش بیماران کرونایی رفت و آمد کند، مدیر یک بیمارستان هم که باید از وضع خدمت‌رسانی به بیماران بیمارستان اطلاع داشته باشد، مسؤولیت دارد بر این خدمات نظارت کند. نمی‌تواند به بهانه رعایت پروتکل‌ها، نظارت را که وظیفه و مسؤولیتش است رها کند اما آن پرستار زیردست او بنا به مسؤولیتش در وسط میدان خطر باشد. شما همین هرم را بالا بروید تا مدیران حاکمیتی. مدیران ارشد اجرایی کشور نمی‌توانند به بهانه رعایت پروتکل‌ها از حضور در میدانی که وظیفه آنهاست، شانه خالی کنند. چگونه یک دانش‌آموز و یک معلم، باید با رعایت پروتکل‌ها در کلاس درس حاضر شود اما یک مدیر اجرایی از حضور در جلسه‌ای که قانونا وظیفه او است، به بهانه رعایت پروتکل‌ها اجتناب کند؟ این عقلانیت نیست، یک رفتار غیراخلاقی است. امیرالمومنین می‌فرمایند: فی تقلب الاحوال علم جواهر الرجال. در دگرگونی‌ها و زیر و رو شدن‌های شرایط روزگار، گوهر و جواهر رجال مشخص می‌شود. مردم باید احساس کنند مدیران آنها مجاهدانی هستند که عقلانیت را نه بر اساس نفع شخصی، بلکه بر مدار بیشترین نفع به مردم تعریف می‌کنند. 

مسأله آخری که در حوزه اخلاق حکمرانی باید به آن اشاره کرد، «صداقت» است. وقتی مردم شاهد اعلام سیاست‌های متناقض هستند، چه احساسی پیدا می‌کنند؟ غیر از این است که احساس می‌کنند حکمرانان توانایی مدیریت و تصمیم‌گیری ندارند؟ غیر از این است که احساس می‌کنند حکمرانان در اعلام شرایط واقعی صداقت ندارند؟ اینها نه تنها به سرمایه‌های اجتماعی دولت، بلکه به سرمایه اجتماعی کلیت حاکمیت ضربه می‌زند. 

در بخش دیگر، رفتار اخلاقی در سطح مشاغل حرفه‌ای است. از بین همه مشاغل، کادر درمانی از همه مهم‌تر است. اینکه کادر درمان خود را متعهد به رعایت معیارهای اخلاقی بداند. بیماری کرونا بیماری‌ای است که حفظ روحیه افراد در بهبود آن بسیار حائز اهمیت است. یک پزشک و پرستار با انسانی مواجه است که هم دچار اضطراب و استرس روحی و روانی است و هم از خانواده خود جدا شده و جامعه هم از او دوری می‌کند، به همین دلیل دچار یک شوک عاطفی می‌شود. 

بدن انسان یک جسم مکانیکی نیست که نیاز به تعمیر سخت‌افزاری محض داشته باشد، با تقویت روحیه بیماران و محبت‌ورزی به آنان قطعاً نرخ بهبود مبتلایان به کرونا افزایش چشمگیری پیدا خواهد کرد.

البته باید این نکته را تاکید کنم که در جامعه ما رعایت استانداردهای اخلاقی از سوی کادر درمان سطح قابل قبولی دارد که شایسته سپاسگزاری است. در بخش بعدی می‌توان به مساله رفتار اخلاقی در سطح فردی و سطح اجتماعی هم پرداخت.  البته این را باید در نظر گرفت که اخلاق اجتماعی به گونه‌ای حاصل جمع اخلاق در سطح فردی است؛ اینکه جامعه نسبت به مشاغل و خانواده‌های آسیب‌دیده در جریان بحران کرونا حساسیت به خرج دهد و نسبت به رعایت نکردن پروتکل‌ها توسط افراد حساسیت به خرج دهد؛ اینها مسائل و موضوعات رفتار اخلاقی در سطح اجتماعی است. این موضوعات بشدت با مساله مسؤولیت‌پذیری افراد جامعه در ارتباط است که این مسؤولیت‌پذیری در جریان فرآیند آموزشی و تربیتی توسط نهادهایی مثل خانواده، آموزش و پرورش، دین و رسانه شکل می‌گیرد. هرگونه خللی در فرآیند تربیتی، خودش را در رفتارهای یک فرد و یک جامعه نشان می‌دهد، از این رو سیاست‌گذاران باید بیش از پیش به دنبال ارزیابی نظام تربیتی جامعه و اصلاح نقاط ضعف آن باشند تا در چنین بلایای فراگیری هزینه‌های کمتری به ملت و دولت وارد شود.

* عضو هیأت علمی پژوهشگاه باقرالعلوم(ع)

میثم مهرپور: اگر چه مسؤولان دولتی از رئیس‌جمهور تا وزیر اقتصاد و رئیس‌کل بانک مرکزی طی یک سال گذشته در مقاطع زمانی مختلف، مردم را به حضور و سرمایه‌گذاری در بورس دعوت کرده و به نوعی خود را حامی بازار سرمایه معرفی می‌کردند اما بررسی رخدادهای پیش‌آمده در یک سال اخیر نشان می‌دهد نگاه دولت به بازار سرمایه، نه‌تنها حمایتی نبوده بلکه دولت در بسیاری موارد از اجرای قانون که وظیفه ذاتی‌اش به شمار می‌رود نیز سر باز‌ زده است؛ موضوعی که می‌توان آن را یکی از دلایل اتفاقات پیش‌آمده در بازار سرمایه دانست.

1- این استدلال که بخش قابل توجهی از ریزش‌های اخیر بورس به دلیل کم‌تجربگی سهامداران یا حضور مستقیم افراد حقیقی در بورس بوده و رفتارهای هیجانی سهامداران حقیقی، دلیل اصلی ریزش‌های اخیر در بازار سرمایه است، قابل قبول نیست؛ چرا که این موضوع تقریبا در تمام بورس‌های دنیا وجود داشته و مساله عجیب یا جدیدی و یا مختص اقتصاد و بورس ایران نیست. طبیعی است در هر نقطه‌ای از دنیا، افراد قصد دارند ثروت و سرمایه خود را از طریق سرمایه‌گذاری در بازارهای مختلف افزایش دهند. در این میان وظیفه دولت هدایت سرمایه مردم به سمت فعالیت‌های مولد و ایجاد مانع برای حضور این سرمایه‌ها در فعالیت‌های سفته‌بازانه است. در حوزه بازار سرمایه، سازمان بورس، ناظر دارای اراده و اختیار بوده و طبیعتا نظارت آن بر بازار باید با نظارت کارشناسان یا سهامداران حقیقی و حقوقی بازار سرمایه متفاوت باشد. 

2- بزرگ‌ترین و مهم‌ترین وظیفه دولت در راستای بازگشت آرامش به بازار سرمایه نه حمایت، بلکه اجرای قانون است. در واقع عدم اجرای قانون از سوی دولت را می‌توان یکی از دلایل ایجاد وضعیت موجود در بورس دانست. برای نمونه در بند «الف» ماده 28 قانون رفع موانع تولید، به موضوع صندوق تثبیت بازار سرمایه اشاره شده است. در این بند صراحتا آمده است: «به منظور کنترل و کاهش مخاطرات سامانه‌ای یا فرادستگاهی بازار سرمایه کشور در شرایط وقوع بحران‌های مالی و اقتصادی و اجرای سیاست‌های عمومی حاکمیتی در شرایط مذکور و به منظور حفظ و توسعه شرایط رقابت منصفانه در حوزه بازار سرمایه، صندوق تثبیت بازار سرمایه به عنوان نهاد مالی تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار، با شخصیت حقوقی مستقل تأسیس می‌شود و طبق اساسنامه خود در چارچوب مصوبات هیأت امنا متشکل از وزیر اقتصاد، رئیس کل بانک مرکزی، رئیس سازمان مدیریت، رئیس هیأت عامل صندوق توسعه ملی و رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار توسط هیأت عامل فعالیت می‌نماید». اما به رغم اینکه این قانون از سال 94 وجود دارد، هرگز اجرایی نشده است. در حالی که اگر از سال 94 تا امروز به این ماده و بند قانون رفع موانع تولید عمل می‌شد، امروز از شرایطی برخوردار بودیم که می‌توانستیم براحتی بازار سرمایه را مدیریت کنیم. 

3- موضوع توقف نمادها در همه بازارهای سرمایه در سراسر جهان وجود دارد. زمانی که یک سهم به طور مدام بیش از 20 درصد افزایش یا کاهش پیدا کند، آن نماد باید خاموش شده و اگر این نوسان بیش از 50 درصد باشد، باید برای آن نماد کنفرانس برگزار شده و علت این افزایش بررسی و بر اساس نتایج به دست آمده تصمیم گرفته شود. سوال این است: چرا این اتفاق به‌رغم اینکه یک موضوع کاملا پذیرفته‌شده و طبیعی است، در بازار سرمایه ایران مورد توجه قرار نگرفته است. برای مثال چرا در 3-2 ماه گذشته هیچ کنفرانسی برای سقوط سهم شرکت‌های بورسی برگزار نشده است؟ چرا سازمان بورس از ابزارهای قانونی در اختیار خود استفاده نمی‌کند؟ 

4- نکته آخر اینکه حقوقی‌های بورس که این روزها همه جا حرف از حضور و نقش آنها در بازار سرمایه است، نباید در صعود و نزول شاخص بازار دخالت کنند؛ چرا که اصولا هرگونه دخالت دولت فراتر از نقش حاکمیتی و نظارتی خود بر بازار سرمایه، این بازار را از مسیر واقعی‌اش خارج می‌کند. اینکه دولت حقوقی‌ها را موظف به تشکیل صف خرید برای ممانعت از ریزش قیمت سهام کند، نه‌تنها امری بی‌فایده بلکه مضر است؛ چرا که در چنین شرایطی با حضور حقوقی‌ها در صف خرید، سهامداران حقیقی نیز وارد صف خرید شده و با خروج حقوقی‌ها، این سهامداران حقیقی هستند که متضرر خواهند شد؛ زیرا افزایش قیمت سهم بر اساس حضور سنگین حقوقی‌ها و نه افزایش ارزش واقعی سهم بوده است. از این رو بهترین دخالت یا حمایت دولت از بازار سرمایه، اجرای صحیح قوانین، دستورالعمل‌ها و تکالیف قانونی دولت است. در غیر این صورت ورود دستوری حقوقی‌ها به بورس یا ورود پول جدید به بازار سرمایه به صورت دستوری در نهایت هیچ نتیجه مثبتی برای بازار و عمق بخشیدن به آن نخواهد داشت.