رئیس‌جمهور فرتوت 79 ساله آمریکا طی مراسمی در ایالت نیوجرسی بار دیگر مشکل زوال عقل خود را عیان کرد و به سوژه رسانه‌ها تبدیل شد. جو بایدن در انتهای سخنرانی‌اش در شهر «کرنی» درباره طرح دولتی «بازسازی بهتر پساکرونا» به خیال آنکه شخصی روی سن در کنارش قرار دارد، به سمت راست خود چرخید و دستش را برای دست دادن با این شخص فرضی دراز کرد؛ صحنه‌ای باور نکردنی که به خنده‌دارترین سکانس‌های فیلم‌های کمدی هالیوود پهلو می‌زد. البته این تنها گاف آن روز بایدن نبود و او دستش را در حالی به سوی فرد خیالی کنار خود دراز کرد که نه‌تنها در یک مراسم مربوط به کرونا، ماسک بر صورت نداشت، بلکه لحظاتی قبل هنگام سرفه دستش را جلوی دهانش برده بود. بایدن پس از آنکه با «خورزو خان» دست داد، از پله‌ها پایین رفت و با همان دست آلوده با مقامات محلی دست داد. این در حالی است که اخیرا «جن ساکی» سخنگوی کاخ سفید در مقابل فشارهای روزافزون نمایندگان کنگره و رسانه‌ها درباره ضرورت انجام تست پزشکی از رئیس‌جمهور سالخورده مظنون به آلزایمر تسلیم شده بود. 

اشاره تلویحی دوست قدیمی و همکار رئیس‌جمهور آمریکا در کاخ سفید به مساله سلامت ذهن بایدن، عملا به معنای رسمیت یافتن گزارش‌ها و گمانه‌های متعددی است که طی ۲ سال اخیر درباره بیماری زوال عقل رئیس‌جمهور فرتوت آمریکا منتشر شده است.  بایدن پیرترین فردی است که به ریاست‌جمهوری ایالات متحده می‌رسد. او حتی پیش از انتخابات 2020 نیز به دادن گاف‌های متعدد و لکنت زبان در سخنرانی‌ها، کنفرانس‌های خبری، مصاحبه‌ها و حتی ملاقات با مردم، همکاران و مقامات مشهور بود و مدت‌ها چنین توجیه می‌شد که این بخشی از عادت رفتاری و کلامی او بوده است. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا و رقیب شکست‌خورده بایدن در انتخابات گذشته نیز بارها روی این نقطه ضعف او دست گذاشته و بایدن را «جوی خواب‌آلود» توصیف ‌کرده است. پیش از اعتراف اخیر ساکی نیز جمعی از نمایندگان جمهوری‌خواه کنگره در نامه‌ای خواستار سنجش سلامت ذهنی رئیس‌جمهور شده بودند، البته کِلی دانل، خبرنگار ان‌بی‌سی نیوز نیز در نشستی خبری در ماه سپتامبر پس از سرفه‌های بایدن در چند رویداد عمومی درباره سلامت وی از جن ساکی سوال کرده بود که ساکی آن را به دروغ سرماخوردگی ساده خوانده بود. با این حال این خبرنگار فاش کرد همیشه یک پزشک همراه بایدن سفر می‌کند. تقریبا همان زمان، یعنی حدود یک ماه پیش، بحثی جدی میان یک سناتور ارشد جمهوری‌خواه کنگره و وزیر خارجه آمریکا درباره کنترل مرموز افرادی در کاخ سفید بر بایدن در گرفت. جیمز ریش به تونی بلینکن تاخته بود که چه کسانی در مناسبت‌های عمومی یا کنفرانس‌ها بر بایدن تسلط دارند تا جلوی حرف زدن او را بگیرند. فرافکنی وزیر خارجه در این باره باعث شد این سناتور ایالت آیداهو به فیلم‌ها و عکس‌هایی استناد کند که در آنها یک شخص خاص در لباس محافظان رئیس‌جمهور، در برخی مواقع به بایدن نهیب می‌زد و پس از آن رئیس‌جمهور خاموش می‌شد و سخن نمی‌گفت. در گزارش اخیر تارنمای نشریه هیل، ارگان کنگره نیز به دخالت مقامات کاخ سفید برای کنترل بایدن و مدیریت نحوه تعامل او با خبرنگاران اشاره شده است. این گزارش که پس از اعتراف ساکی منتشر شده، به عدم تمایل بایدن به انجام مصاحبه با رسانه‌ها پرداخته و نوشته است او برخلاف اوباما و ترامپ در مدت کمتر از یک سال که از ریاست‌‌جمهوری‌اش می‌گذرد، تنها ۱۰ مصاحبه انجام داده، در حالی که اوباما در این مدت در ۱۱۳ مصاحبه رسانه‌ای و ترامپ در ۵۰ مصاحبه شرکت کرده بودند.

 آخرین مصاحبه بایدن با جورج استفانوپولوس از شبکه ‌ای‌بی‌سی در ماه آگوست (مرداد) بوده است. استیو هیلتون، مجری شبکه فاکس‌نیوز بعد از ۳ بار زمین خوردن بایدن هنگام بالارفتن از پله‌های هواپیما برای سفر به آتلانتا گفته بود: «بایدن در کاخ سفید مسؤولیتی ندارد و براساس برنامه دولت وی، بایدن تنها در اسم رئیس‌جمهوری آمریکاست». او با توجه به شائبه‌هایی درباره عدم سلامت مستاجر کاخ سفید گفته بود: «توانایی فرمانده کل ما یک مساله اساسی است، فقط این گاف نیست بلکه تقریبا هر روز یکی از این موارد وجود دارد که به نظر می‌رسد فراموش می‌کند کجاست یا چه کاری انجام می‌دهد. او تلو تلو می‌خورد و چرت می‌زند».

گاف‌های بایدن این روزها تبدیل به لطیفه‌های محاورات روزانه آمریکایی‌ها شده است، مثل آن کنایه‌ای که ترامپ در کارزار انتخاباتی به پیرمرد دموکرات زد و او را تمسخر کرد که حتی نمی‌داند برای چه مقامی رقابت می‌کند، ریاست‌جمهوری یا سناتوری. از سوی دیگر پزشک سابق کاخ سفید در دوران اوباما و ترامپ حدس‌ زده بود بایدن با یک بیماری جدی مواجه است و مجبور خواهد شد پیش از پایان دوره‌ مسؤولیتش استعفا کند. دکتر رانی جاکسون که جزو ۱۴ قانونگذار جمهوری‌خواه بود که خواهان آزمایش سلامتی جامع از بایدن شدند، در یک برنامه تلویزیونی گفته بود: «بایدن با یک مشکل جدی مواجه است و وضعیت او بدتر خواهد شد. این دیگر یک آبرو‌ریزی نیست. وی گیج است و گمشده به نظر می‌رسد. او به ندرت می‌تواند یک جمله پیوسته و کامل بگوید. بایدن باید یک آزمایش جامع انجام دهد و نتیجه آن را منتشر کند».

با وضع موجود حتی اگر بایدن استعفا نکند، طبق ماده بیست‌و‌پنجم قانون اساسی آمریکا، فاقد صلاحیت برای تصدی ریاست‌جمهوری خواهد بود و در صورت تشخیص سنا تا سال 2024، معاون او کاملا هریس، به عنوان نخستین رئیس‌جمهور زن آمریکا پشت میز اتاق بیضی کاخ سفید خواهد نشست.

 

* تداوم دیپلماسی ترامپی بایدن در منطقه

با آنکه دولت بایدن از ابتدای روی کار آمدن مدعی ترامپ‌زدایی از سیاست خارجی واشنگتن بوده و به رویکرد دیپلماتیک برای اصلاح دیپلماسی رئیس‌جمهور پیشین آمریکا مباهات می‌کند اما فشار آوردن به ریاض و دیگر حکومت‌ها و شیخ‌نشین‌های عربی برای عادی‌سازی سریع روابط خود با تل‌آویو دقیقا در امتداد طرح ترامپ در خاورمیانه موسوم به «توافق آبراهام» است. این در حالی است که هفته گذشته برخی منابع آمریکایی و سعودی از اتمام حجت کاخ سفید با ولیعهد جاه‌طلب سعودی درباره عادی‌سازی روابط ریاض با تل‌آویو خبر داده بودند. به گزارش تارنمای واللانیوز، نزدیک به موساد، برخی مقامات آمریکایی و عربستانی که خواسته بودند نام‌شان فاش نشود، فاش کرده‌اند جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی ایالات متحده 27 سپتامبر گذشته در سفر به عربستان با محمد بن‌سلمان، فرزند پادشاه فرتوت سعودی که در عمل حاکم این کشور است، دیدار کرده بود. 

«باراک راوید» خبرنگار اسرائیلی تارنمای آمریکایی آکسیوس نیز چهارشنبه هفته گذشته به نقل از چند منبع نوشته بود در این دیدار، سالیوان امکان پیوستن عربستان به «توافق آبراهام» را مطرح کرده و ولیعهد سعودی این امکان را بلافاصله رد نکرده است. 

بن‌سلمان گفته روند عادی‌سازی روابط عربستان با رژیم صهیونیستی ممکن است زمانبر باشد و فهرستی از اقدامات لازم برای این کار را به سالیوان ارائه کرده که مهم‌ترین آنها بهبود مجدد روابط خدشه‌دار شده واشنگتن با ریاض در دوران 10 ماهه به قدرت رسیدن دموکرات‌ها در کاخ سفید است. سالیوان عالی‌رتبه‌ترین مقام دولت بایدن است که تاکنون به عربستان سفر کرده و از مهم‌ترین موضوعات مطرح شده در این سفر، تلاش برای اقناع بن‌سلمان برای برقراری آتش‌بس در جنگ داخلی یمن بوده است؛ جایی که سعودی‌ها در صدر ائتلافی که بیشتر متشکل از متحدان عربی‌شان است، ۷ سال بدون نتیجه، همه‌گونه جنایت جنگی علیه ملت یمن مرتکب شده‌اند. پیداست بخش نانوشته ماموریت سالیوان، فشار آوردن بر بن‌سلمان با پرونده‌های حقوق بشری و فساد و جنایت ولیعهد سعودی به منظور سوق دادن او به سمت دولت جدید رژیم صهیونیستی بوده است. فیصل بن‌فرحان آل‌سعود، وزیر خارجه سعودی با آنکه پیش‌تر مدعی شده بود عادی‌سازی روابط میان تل‌آویو و ریاض به سود کل منطقه است ولی هر گونه توافق احتمالی در این زمینه را تا حد زیادی منوط به روند پیشرفت مذاکرات صلح رژیم اشغالگر اسرائیل با فلسطینیان و تشکیل کشور مستقل فلسطین در مرزهای سال ۱۹۶۷ دانسته بود. سلمان بن‌عبدالعزیز پادشاه سعودی و اسلاف او ترجیح می‌دادند برای حفظ ظاهری مشروعیت خود به عنوان متولیان مکه و مدینه به عنوان مقدس‌ترین اماکن مسلمانان، وانمود کنند به سیاست سنتی آل‌سعود درباره مساله اسرائیل و فلسطین پایبندند اما شتاب بن‌سلمان در این زمینه آن هم بدون محقق شدن حقوق فلسطینی‌ها، نشانگر فشار مضاعفی است که آمریکایی‌ها بر او وارد می‌کنند تا هر چه زودتر صهیونیست‌ها را به رسمیت بشناسد. بخش مهمی از فشارهای وارده به بن‌سلمان برای عادی‌سازی فوری روابط با رژیم صهیونیستی رسانه‌ای است و شامل دست داشتن ولیعهد جاه‌طلب سعودی در پرونده قتل جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار عربستانی واشنگتن‌پست و ده‌ها چهره و فعال عربستانی دیگر می‌شود. جدیدترین مورد به افشاگری‌های «سعد الجبری» یکی از مقامات ارشد امنیتی پیشین عربستان در زمینه اقدامات مشترک با آمریکا در مبارزه با تروریسم مربوط می‌شود که در گفت‌وگوی اخیرش با برنامه «۶۰ دقیقه» شبکه آمریکایی سی‌بی‌اس نیوز اعلام کرده اسراری دارد که خواب بن‌سلمان را مشوش خواهد کرد. جبری مدعی شده فرزند پادشاه فعلی سعودی، 7 سال پیش در زمان پادشاهی عبدالله، آمادگی خود را برای ترور او اعلام کرد. او همچنین از وجود ۲ نسخه فیلم‌ ضبط ‌شده درباره جنایات بن‌سلمان صحبت کرد که تضمینی است برای زنده ماندن او از دست عوامل ترور بن‌سلمان. 

 

* فرود هواپیمای اسرائیلی در خاک عربستان

همزمان با هتک حرمت صهیونیست‌ها علیه شهدای فلسطینی و خانواده‌های آنان، روز گذشته برخی منابع عبری از فرود یک هواپیمای صهیونیستی در خاک عربستان خبر دادند. «ایتالی بلومنتال» خبرنگار روزنامه صهیونیستی «یدیعوت آحارانوت» در صفحه توئیتر خود از فرود یک هواپیمای صهیونیستی در خاک سعودی خبر داد. ایتالی بلومنتال اعلام کرد این هواپیما متعلق به یک میلیاردر صهیونیست است که پس از توقف در «امان» به ‌سمت ریاض حرکت کرده است. بر اساس گزارش منابع عبری، این هواپیما توقف کوتاهی به ‌مدت ۵ دقیقه در امان داشته است. «آوی اسکارف» سردبیر روزنامه عبری «هاآرتص» نیز از پرواز یک هواپیمای اسرائیلی به ‌سمت عربستان سعودی خبر داد، این در حالی است که مقامات سعودی درباره این خبر هیچ‌گونه اظهاراتی ارائه نکرده‌اند. روز گذشته همچنین رسانه‌های صهیونیستی گزارش دادند نخستین پرواز مستقیم از خاک عربستان به فلسطین اشغالی عصر روز دوشنبه در فرودگاه بن‌گوریون به زمین خواهد نشست. رسانه‌های عبری اعلام کردند این پرواز توسط شرکت هواپیمایی «جت ایرلاین» امارات انجام خواهد شد و مبدأ پرواز ریاض، پایتخت سعودی خواهد بود. پس از امضای توافق سازش میان امارات و بحرین با رژیم صهیونیستی، عطش رژیم آل‌سعود نیز برای سازش با این رژیم و رابطه علنی با تل‌آویو بیشتر شده است، به ‌حدی که بارها مقامات این رژیم از ابراز علاقه خود برای برقراری رابطه با اشغالگران فلسطین سخن گفته‌اند. عربستان سعودی سال گذشته در ادامه تلاش‌های خود به ‌منظور هموار کردن مسیر برای عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی، با عبور هواپیما‌های این رژیم از حریم هوایی خود به ‌مقصد امارات و بحرین موافقت کرده بود اما از مبدأ این کشور پروازی به سرزمین‌های اشغالی صورت نگرفته است. اخیرا یک رسانه اسرائیلی به‌ نقل از منابع آگاه سعودی خبر داد گام‌های مهمی در راستای به ‌رسمیت شناختن اسرائیل توسط عربستان سعودی و عادی‌سازی روابط با آن برداشته خواهد شد و بزودی شاهد برقراری روابط ریاض با اسرائیل خواهیم بود. تحولات اخیر در پرونده روابط عربستان و رژیم صهیونیستی بیانگر وجود نشانه‌هایی درباره عادی‌سازی قریب‌الوقوع روابط میان ریاض و تل‌آویو است. «دوری گلد» -که یک افسر اطلاعاتی و نماینده اسبق رژیم صهیونیستی در سازمان ملل است- در مصاحبه‌ای تلویزیونی اعلام کرد محمد بن‌سلمان کسی است که پرونده عادی‌سازی روابط را در عربستان مدیریت می‌کند و او قول داده است مساله عادی‌سازی رسمی روابط را اجرایی کند. «گلد» در این مصاحبه اظهار کرد محمد بن‌سلمان نه ‌فقط درباره عربستان، بلکه وعده داده است عادی‌سازی را در منطقه غرب آسیا محقق کند. 

علی کلهری: از رقابت‌های هفته دوم لیگ برتر فوتبال تیم‌های استقلال و ذوب‌آهن به مصاف هم رفتند که این دیدار با نتیجه ۲ بر صفر به سود شاگردان فرهاد مجیدی به پایان رسید. آبی‌های تهران در این دیدار مثل بازی‌‌های گذشته با سیستم ۳ دفاعه وارد میدان شدند؛ 1- 2- 4- 3. فرهاد مجیدی به دلیل اردوی تیم‌ ملی امید ناگزیر تغییراتی را در ترکیب تیمش به وجود آورد و به دلیل اینکه سبحان خاقانی در ترکیب تیم‌ ملی امید حضور داشت، فرهاد مجیدی مجبور شد از یامگا به جای سبحان خاقانی‌ای استفاده کند که در بازی اول ثابت برای استقلال بازی کرده بود. 

در میانه میدان هم استقلال یک تغییر را تجربه کرد و در خط هافبک فرهاد مجیدی از زبیر نیک‌نفس استفاده نکرد و مهدی مهدی‌پور را به جای او وارد میدان کرد. یکی از مشکلات اصلی استقلال در دیدار قبلی، میانه میدان بود؛ جایی که بازیسازی استقلال به دلیل شیوه بازی زبیر نیک‌نفس شکل نمی‌گرفت و در بازی گذشته هم دیدیم وقتی در نیمه دوم مهدی مهدی‌‌پور به جای زبیر نیک‌نفس وارد زمین شد، تازه موتور میانه زمین استقلال روشن شد و ظاهرا فرهاد مجیدی توانست پستی مناسب برای مهدی مهدی‌پور پیدا کند. مهدی‌پور فصل گذشته هیچ گاه نتوانست در پست مناسبی قرار بگیرد و برای استقلال با تمام پتانسیل‌هایش بازی کند. حالا در غیاب ریگی، مهدی مهدی‌پور با تحرک کمتر و استفاده بیشتر از دقت پاس‌هایش بازی‌های بهتری را به نمایش می‌گذارد و به نوعی جای خود را در ترکیب استقلال پیدا کرده است. جلوتر از مهدی مهدی‌پور هم آرش رضاوندی حضور دارد که گاه برای بازیسازی از عقب جایش را با مهدی‌پور عوض می‌کرد اما در مجموع استقلالی‌ها در این دیدار هم نتوانستند خیلی خوب در میانه میدان، بازی را کنترل کنند. 

اصلی‌ترین نقطه ترکیب استقلال حضور کوین یامگا بود؛ یامگایی که به نوعی در تمام فرآیندهای هجومی تیم استقلال شرکت داشت و نیمه اول که به عنوان وینگر راست برای تیم بازی می‌کرد با انجام کارهای ترکیبی با وریا غفوری و بازیکنان هم‌دسته توپ را بخوبی وارد محوطه ذوب‌آهن می‌کرد و در یک صحنه هم با توپ‌گیری و چرخشی مناسب دروازه ذوب‌آهن را باز کرد. 

گلی که استقلال را خیلی زود جلو انداخت، چرا که اگر استقلالی‌ها نیمه اول به گل نمی‌رسیدند در نیمه دوم بعید بود ذوب‌آهن براحتی گلی را دریافت کند. باید به استقلال حق داد دنبال این باشد در شرایط عادی دفاع ذوب‌آهن را باز کند و اگر یک نیمه بدون گل پیش می‌رفت و ذوب‌آهن برای حفظ نتیجه «جمع‌تر» می‌شد، استقلال همان‌طور که فصل قبل با پیکان تارتار مساوی کرد، این فصل هم با ذوب‌آهن تارتار به مساوی رضایت می‌داد. همین گل تعیین‌کننده استراتژی استقلال برای ادامه بازی بود. در بازی‌های ابتدایی فصل یکی از اصلی‌ترین فاکتورها برای موفقیت، رسیدن گل در 30 دقیقه ابتدایی است، چرا که اگر تیم زود به گل نرسد، هم وارد یک بحران روانی می‌شود و هم به دلیل عدم هماهنگی 100 درصدی بعید است بازیکنان بتوانند ایده‌آل‌ترین فرم خود را برای بازی به نمایش بگذارند. استقلال در نیمه دوم کاملا به دنبال دفاع از گل ‌زده‌اش بود و همین قضیه هم به استراتژی اصلی آبی‌ها تبدیل شد. پس از اینکه تیم ذوب‌آهن در حال ایجاد موقعیت خطرناک از کانال‌های مرکزی بود، فرهاد مجیدی با اضافه کردن سعید مهری به ترکیب به جای ارسلان‌ مطهری یکی از مهاجمان تیم را کم کرد و یک هافبک به ترکیب تیم اضافه کرد و در این شرایط کوین یامگا به پست مهاجم نوک منتقل شد؛ جایی که جلوتر از تمام استقلالی‌ها به دنبال استفاده از ضد حملات بود که در دقایق پایانی بازی هم بخوبی روی همین قضیه گل دوم را به ثمر رساند. البته در این بین باید به یکی از اصلی‌ترین ترفندهای استقلال برای رسیدن به موقعیت گل اشاره کنیم و آن هم حضور پرتعداد بازیکنان در فرآیند حمله است. این قضیه حتی شامل حضور مدافعان میانی تیم هم در حملات می‌شود؛ قضیه‌ای که ما در زمان استراماچونی شاهد آن بودیم. در فوتبال روز دنیا نیز تیم‌هایی که با سیستم مشابه استقلال بازی می‌کنند، حساب ویژه‌ای روی برتری عددی در فاز نهایی حمله باز می‌کنند. 

یک مهاجم، ۲ وینگ‌بک، ۲ مهره پشت مهاجم و گاه حتی یک مدافع و هافبک دیگر هم به حملات اضافه می‌شوند و حریف را وارد دردسر بزرگی می‌کنند. این روزها رگه‌هایی از مدرن بازی کردن چه هنگام حمله و چه هنگام دفاع در ترکیب استقلال دیده می‌شود و این می‌تواند ارتباط مستقیمی با ترکیب کادر فنی استقلال داشته باشد. در این بین از عملکرد خوب خط دفاعی استقلال و ترکیب ۳ نفره دانشگر، یزدانی و مرادمند هم نباید گذشت که استحکام خوبی به دفاع استقلال بخشیده است. این هفته‌ها استقلال بخوبی شبیه تیم‌های قهرمان رفتار می‌کند؛ خوب دفاع می‌کند و با انگیزه و شور بالایی به دروازه حریفان حمله می‌برد. جوان‌تر شدن ترکیب استقلال به همراه اضافه شدن بازیکنی مثل یامگا هارمونی خوبی در ترکیب استقلال به وجود آورده است و آبی‌ها باید از این سیستم و ترکیب بخوبی محافظت کنند تا مثل فصول قبل درگیر سرماخوردگی و بیماری‌های مختلف نشوند. 

***

مصطفی خدابخشی‌: هفته گذشته خودسوزی یکی از فرزندان شهدا در استان کهگیلویه‌و‌بویراحمد به دلیل بیکاری، فقر و عدم توانایی در تامین معیشت خانواده‌اش موجی از ناراحتی و همدردی عمومی را به همراه داشت. این فرزند شهید در حالی به نقطه پایانی زندگی خود رسید که بر اساس قانون تمام دستگاه‌های دولتی، سازمان‌ها و شرکت‌هایی که از ردیف بودجه‌ای دولت استفاده می‌کنند موظف به جذب حداقل 25 درصد از ظرفیت استخدامی خود از خانواده شهدا و ایثارگران هستند. متاسفانه عدم عمل به مر صریح قانون از سوی برخی دستگاه‌ها باعث شده شرایط زندگی و تامین معاش برای بخشی از جامعه ایثارگران با چالش رو‌به‌رو شود. به منظور بررسی این موضوع و چرایی عدم تمکین به قانون از سوی دستگاه‌های دولتی، گفت‌وگویی با مهدی ایزدی‌قهفرخی، معاون حقوقی و مجلس بنیاد شهید و امور ایثارگران انجام دادیم. 

***

* جناب ایزدی! به عنوان سؤال اول، بفرمایید مشخص‌ترین قانون در زمینه به‌کارگیری فرزندان شهدا و ایثارگران چه قانونی است؟

بر اساس پیگیری‌های صورت‌‌گرفته از سوی مجلس شورای اسلامی و بنیاد شهید و امور ایثارگران، قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران در تاریخ دوم دی‌ماه 1391 به تصویب رسید و سال 92 به منظور اجرا به دولت ابلاغ شد. بر این اساس مهم‌ترین قانون که زوایای مختلف امر را در دستور قرار داده، قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران است. 

 

* در ذیل این قانون فرآیند جذب فرزندان شهدا، ایثارگران و خانواده آنها در سازمان‌های دولتی و شرکت‌های تابعه به چه شکل است؟

به استناد ماده 21 قانون جامع خدمات‌رسانی به ایثارگران، طی مجوزهایی که به دستگاه‌های اجرایی داده می‌شود آنها موظفند 25 درصد سهمیه‌های استخدامی خود را به ایثارگران و فرزندان جانبازان بالای 25 درصد و فرزندان شهدا اختصاص دهند و همچنین 5 درصد ظرفیت استخدامی باید به جانبازان زیر 25 درصد و برادر و خواهر شهید اختصاص یابد. 

 

* از زمان تصویب و ابلاغ این قانون آیا سازمان‌ها و نهادها به مر قانون عمل کرده‌اند؟

از سال 92 که این قانون ابلاغ شده متاسفانه شاهد این هستیم که سهمیه استخدامی دستگاه‌ها بسیار پایین آمده ولی تلاش شده تا براساس بندهای قانونی سازمان‌ها به وظایف خود در این بخش عمل کنند. به جرأت می‌توانیم بگوییم دقیقا این قانون انجام شده و حداقل 30 درصد استخدام‌ها به ایثارگران اختصاص یافته است ولی نکته اساسی اینجاست که به دلیل پایین بودن سهمیه‌های استخدامی، بخشی از ایثارگران نتوانستند استخدام شوند. در تحلیل این موضوع نباید این نکته را فراموش کرد که حتی برخی دستگاه‌ها بیش از وظیفه قانونی خود در این زمینه عمل کرده‌اند و از 30 درصد تعریف شده در جذب جامعه ایثارگری فراتر رفته‌اند. 

 

* با تمام این تعاریف که فرمودید اما باید قبول کرد هنوز برخی سازمان‌ها به وظیفه خود عمل نمی‌کنند و فعلا تصمیمی مبنی بر تمکین به قانون ندارند. 

متاسفانه بله! در این زمینه باید توضیح داد که ما تاکنون جلسات زیادی را با سازمان اداره استخدامی برگزار کرده‌ایم و در کمیسیون اجتماعی و فراکسیون ایثارگران پیگیر این مطالبه قانونی هستیم. بخشی از دستگاه‌ها این قانون را انجام دادند و بخشی به دلایل مختلفی از جمله ابهام در قانون یا تفسیرهای مختلفی که دارند از اجرای آن استنکاف می‌کنند. همچنین برخی کمبود بودجه را مطرح می‌کنند. ما پیگیر اجرای قانون هستیم و اگر به نتیجه نهایی نرسیم موضوع را از طریق کمیسیون اصل 90 مجلس پیگیری می‌کنیم و با دستگاه‌های مستنکف برخورد خواهد شد. 

 

* در بخشی از صحبت‌تان از بهانه‌گیری در زمینه نبود شفافیت در قانون سخن گفتید، این در حالی است که نمایندگان مجلس بر این باورند که قانون جامع و مانع است و ایرادی به آن وارد نیست. 

شفافیت در قانون وجود دارد اما برخی بهانه می‌آورند. برای مثال آن دسته از شرکت‌هایی که به استناد اصل 44 قانون اساسی واگذار شده‌اند، بهانه می‌آورند که ما خصوصی شده‌ایم و با این بهانه از اجرای قانون عدول می‌کنند. عدم تمکین به قانون از سوی این شرکت‌ها در حالی مطرح می‌شود که آنان به استناد ماده 66 قانون الحاق ۲، موظفند درباره ایثارگران از قوانین و مقررات مربوط به استخدام تبعیت کنند، لذا ابهام‌آفرینی آنها جایز نیست و همه شرکت‌ها، سازمان‌ها و ارگان‌های دولتی موظفند ایثارگران و منصوب‌شان را طبق ماده 21 تغییر وضعیت دهند. در زمان ابلاغ قانون جامع ایثارگران، قانون ۵ ساله توسعه حاکم بود و به استناد آن ایثارگران از شرط آزمون و شرایط سنی معاف بودند که این موضوع در برنامه ششم دیگر تکرار نشد و متاسفانه کسانی که به هر طریقی به غیر از رسمی یا ثابت در دستگاه‌ها به کار گرفته شدند، تبدیل وضعیت نکردند. 

 

* مجلس در این زمینه ورود نکرد؟

 اقدامی که مجلس انجام داد این بود که استفساریه‌ای را سال گذشته دادند، همچنین در برنامه پنجم توسعه شرکتی‌ها هم مشمول ماده 21 شدند و در گام سوم در بند «د» تبصره 20 بودجه 1400 تکلیف شد دستگاه‌ها به هر طریق ایثارگران مشمول ماده 21 را به‌کارگیری کنند. 

 

* در بالا اشاره کردید برخی نبود بودجه را دلیل اجرا نشدن قانون می‌دانند؛ رقم بودجه مصوب برای این قانون در سال 1400 چه میزان است؟

رقم بودجه برای سال 1400، 500 میلیارد تومان است. در بودجه دستگاه‌های بودجه‌بگیر پیش‌بینی‌‌های لازم صورت گرفته ولی همان شرکت‌هایی که واگذار شده‌اند گاه به بهانه نداشتن بودجه به قانون عمل نمی‌کنند، در حالی که مشخصا آنها باید از بودجه عملیاتی خود در این زمینه پرداخت لازم را داشته باشند و قانون را محقق کنند. 

 

* تاکنون گزارشی تهیه شده که چه شرکت‌هایی از قانون سرپیچی کرده‌اند؟ 

بله! گزارش‌گیری‌های لازم انجام شده و گزارش کامل داریم که این گزارش در اختیار بنیاد شهید، دیوان محاسبات و مجلس شورای اسلامی قرار گرفته است.

 

* طی سال‌های گذشته کسانی که استنکاف می‌کردند، خود را در حاشیه امن می‌دیدند؛ آیا بعد از این هم همین منوال خواهد بود؟

در این زمینه صد درصد کمیسیون اجتماعی موظف است گزارش مستنکفین را به کمیسیون اصل 90 بدهد و آنها نیز اسامی را به مراجع قضایی معرفی می‌کنند. ما پیگیر اجرای قانون هستیم. 

 

* بنیاد شهید به عنوان متولی پیگیری امور جامعه ایثارگری، خود نسبت به اجرای قانون جامع خدمات‌رسانی چگونه عمل کرده است؟

در سال‌های گذشته بعضی مؤسسات و واحدهای تابعه بنیاد که ردیف استخدامی نداشتند و مشمول قانون خدمات کشوری نبودند این قانون را به اجرا درنیاورده بودند که این موضوع بعد از انتصاب آقای قاضی‌زاده به عنوان رئیس بنیاد شهید با جدیت مورد توجه رئیس بنیاد قرار گرفته و دستورات لازم جهت اجرایی شدن این امر را داده‌اند. ما در اجرای این قانون در بنیاد متعهد هستیم. 

***

مجازات دستگاه‌های عدول‌کننده از قانون جامع ایثارگران

گروه اقتصادی: پیش از ظهر روز گذشته در نقاط مختلف کشور خبرهایی مبنی بر اختلال در جایگاه‌های سوخت و قطع ناگهانی نازل‌های بنزین در رسانه‌ها مطرح شد. بروز مشکل فنی در سیستم، مورد حمله سایبری قرار گرفتن سیستم فنی سوخت‌رسانی و پیش‌زمینه‌ای برای افزایش قیمت بنزین، از پرتکرار‌ترین گمانه‌زنی‌های اولیه درباره علت این اتفاق بود.

پس از وقوع این اتفاق شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران طی اطلاعیه‌ای تاکید کرد هیچ مشکلی در زمینه تامین بنزین و نفت‌گاز در جایگاه‌ها وجود ندارد و توقف فعالیت برخی جایگاه‌های کشور موقت است. در پی توقف فعالیت برخی جایگاه‌های عرضه سوخت کشور در روز گذشته، اطلاعیه‌ای از سوی روابط عمومی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران صادر شد. در این اطلاعیه آمده بود: «به اطلاع هموطنان عزیز می‌رساند به دلیل بروز مشکل فنی در سامانه هوشمند سوخت، موقتا امکان سوختگیری در برخی جایگاه‌های عرضه سوخت با اختلال مواجه شده و عرضه سوخت خارج از سیستم سامانه سوخت با نرخ دوم در حال انجام است، لذا تا رفع مشکل فنی از هموطنان عزیز تقاضا داریم صبوری نمایند. ضمنا پیرامون تامین بنزین و نفتگاز در جایگاه‌ها مشکلی وجود ندارد و فرآورده به میزان کافی در انبارهای نفت و جایگاه‌ها وجود دارد و هیچ‌گونه نگرانی در این باره متصور نمی‌باشد. ضمنا شایعات مربوط به افزایش قیمت سوخت نیز قویا تکذیب می‌شود». 

 

* اعزام کارشناسان شرکت پخش به جایگاه‌های مشکل‌دار

پس از وقوع این اتفاق کارشناسان شرکت ملی پخش در تمام استان‌ها موظف شدند با رصد میدانی و مراجعه حضوری به جایگاه‌ها، در صورتی که خروج از مدار سیستم هوشمند سوخت موجب توقف فعالیت جایگاهی شده، بلافاصله امکان عرضه آزاد بنزین در آن جایگاه فراهم شود. 

 

* سخنگوی جایگاهداران: فقط سامانه سوخت از مدار خارج شده است

سخنگوی صنف جایگاهداران سوخت کشور روز گذشته با بیان اینکه مشکل پیش‌آمده در جایگاه‌های سوخت یک مشکل نرم‌افزاری است، گفت: هیچ مشکلی برای سوختگیری با نرخ آزاد وجود ندارد و مردم از هجوم به جایگاه‌ها خودداری کنند.  امین رضانواز درباره اختلال در پمپ‌بنزین‌های سراسر کشور گفت: تمام متخصصان شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی در حال کار هستند، چرا که مشکل به‌ وجود آمده یک مشکل نرم‌افزاری است. 

وی افزود: هیچ زمانی برای رفع مشکل قابل پیش‌بینی نیست اما مردم می‌توانند بنزین و گازوئیل را با نرخ آزاد تهیه کنند تا اختلال در سامانه رفع شود. رضانواز از مردم خواست به هیچ‌وجه در پمپ‌بنزین‌ها تجمع نکنند و گفت: متأسفانه در 8 سال گذشته به‌ لحاظ بی‌توجهی به‌ سامانه هوشمند سوخت، این سامانه دچار استهلاک شده است. 

پیگیری‌های مسؤولان و کارشناسان فنی موجب شد از حدود ساعت 15 دیروز بخش‌های مختلف سوخت کشور به مدار بازگردد. 

 

* تأیید حمله سایبری

دیروز همچنین مرکز ملی فضای مجازی درباره حمله سایبری به سامانه هوشمند سوخت اطلاعیه‌ای صادر کرد که در آن آمده بود: به اطلاع هموطنان گرامی می‌رساند، ساعت ۱۱ صبح روز سه‌شنبه (04/۰۸/1400) مرکز افتا گزارشی درباره حمله سایبری به سامانه هوشمند سوخت کشور اعلام کرده و به تبع آن جایگاه‌ها در ارائه خدمات سوخت‌رسانی از مدار خارج شدند.

 

* از اواسط امروز شرایط پمپ‌بنزین‌ها عادی می‌شود

جلیل سالاری دیشب در یک برنامه زنده تلویزیونی درباره مشکل سامانه کارت سوخت گفت: از اواسط امروز (دیروز سه‌شنبه) مشکلی در سامانه کارت سوخت ایجاد شد که بلافاصله کارگروه مدیریت بحران در شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران شکل گرفت. وی افزود: روش‌های مختلف برای رفع این مشکل بررسی و در نهایت قرار شد سامانه سوخت‌رسانی غیرفعال و سوختگیری به صورت دستی انجام شود. مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران یادآور شد: آموزش سوختگیری به جایگاه‌ها زمانبر شد اما در حال حاضر (ساعت 18 عصر دیروز سه‌شنبه) ۵۰ درصد جایگاه‌های سوخت وارد مدار شده‌اند. وی گفت: در چند جایگاه دیگر سوخت‌گیری از طریق سامانه کارت سوخت بررسی شد که در حال حاضر در ۵ جایگاه در سراسر کشور سوخت‌گیری با کارت انجام می‌شود. معاون وزیر نفت یادآور شد: قول نمی‌دهم امشب (دیشب) صد درصد جایگاه‌های سوخت وارد مدار شوند. اگر چه رفع مشکلات سامانه در هر جایگاه چند دقیقه بیشتر زمان نمی‌برد اما باید به همه جایگاه‌های سوخت حتی بین راهی‌ها هم سر بزنیم. وی تاکید کرد: به دنبال بازگرداندن سوخت‌گیری به روش کارت سوخت هستیم. به نظر می‌رسد تا اواسط فردا (امروز) شرایط عادی شود.

 

* نیمی از جایگاه‌های کشور فعال شدند

مسعود رضایی، مدیر سامانه هوشمند سوخت هم با تایید بازگشت سوختگیری با کارت از امروز اظهار داشت: هم‌اکنون (ساعت 19 سه‌شنبه) نیمی از جایگاه‌های کشور فعال شده و سوخت‌رسانی به صورت آزاد انجام می‌شود. تا پایان امشب (دیشب) تلاش می‌شود جایگاه‌ها همگی به شرایط عادی سوخت‌رسانی بازگردند. رضایی گفت: از فردا (امروز چهارشنبه) به مرور بحث عرضه سوخت از طریق کارت سوخت و سهمیه بنزین نیز به مرور رفع و مردم بدون نگرانی سوختگیری خواهند کرد.

***

گروه اقتصادی: بررسی کارنامه خصوصی‌سازی طی 15 سال گذشته نشان از انحراف جدی در اجرای این سیاست دارد، حالا قوای مختلف با درک این موضوع به دنبال اصلاح این رویه هستند.

به گزارش «وطن‌امروز»، رئیس قوه قضائیه در نشست تخصصی بررسی آسیب‌های واگذاری شرکت‌های دولتی به بخش خصوصی که با حضور وزرای اقتصادی دولت و‌ مقامات عالی قضایی برگزار شد، اظهار داشت: امروز دشمن به طور جد اقتصاد کشور ما را هدف قرار داده و امید بسته که از طریق فشار اقتصادی برای نظام و مردم عزیز ما مشکل‌آفرینی کند. 

حجت‌الاسلام‌والمسلمین غلامحسین محسنی‌اژه‌ای افزود: باید متناسب با اهمیت اقتصاد و اهمیت شرایطی که در جنگ اقتصادی قرار داریم، با ابتکار و خلاقیت و اصلاح ساختار‌ها و تغییر قوانین متناسب با این شرایط در جهت مقام‌سازی اقتصاد گام برداریم. 

وی خاطرنشان کرد: ساختار، قوانین و مقررات و مصوبات مربوط به دهه‌های گذشته پاسخگوی نیاز‌ها و مقتضیات امروز کشور نیست و باید با همفکری همه بخش‌های حاکمیتی قوانین اصلاح و به‌روز‌رسانی شود. رئیس قوه ‌قضائیه با تاکید بر لزوم اجرای خصوصی‌سازی بر اساس اصل ۴۴ قانون اساسی اظهار داشت: قانون بر واگذاری بنگاه‌های اقتصادی به بخش خصوصی تاکید دارد و باید اجرا شود و اگر خصوصی‌سازی‌ها اشکال داشته، باید ایرادات این کار برطرف شود، نه آنکه جلوی آن گرفته شود. حجت‌الاسلام‌والمسلمین محسنی‌اژه‌ای افزود: همه ارکان کشور ساعت‌ها برای تدوین سیاست‌های اصل ۴۴ تلاش کرده و اهدافی را برای واگذاری‌ها تعیین کردند و این سیاست‌ها به تایید مقام معظم رهبری رسیده است و نباید دوباره به یکباره سیاست‌ها را عوض کنیم. رئیس دستگاه قضا با اشاره به موضوع پرونده‌های متعدد و سنگینی که درباره واگذاری‌ها تشکیل شده و برای دولت و مردم حاشیه‌ساز بوده و بعضا مورد سوءاستفاده دشمنان قرار گرفته، اظهار داشت: واگذاری‌ها از هدف اصلی خود منحرف شده‌اند؛ این مسأله نیازمند توجه ویژه وزیر اقتصاد و اتخاذ تدابیر لازم است. 

وی فراهم نکردن زمینه‌های واگذاری را از مهم‌ترین معضلات در واگذاری‌ها عنوان کرد و متذکر شد: بنگاه‌هایی که بر اساس قانون و با تدبیر و دقت واگذار می‌شوند، باید پس از فراهم کردن مقدمات، پس از واگذاری هم برای تداوم فعالیت‌شان مورد حمایت قرار گیرند اما در حال حاضر یا حمایت نمی‌شوند یا حمایت شایسته از آنها نمی‌شود. 

رئیس قوه ‌قضائیه گفت: امروز بخش خصوصی به واگذاری‌ها عمدتا اعتماد ندارد، در حالی که قرارداد‌های دولتی باید مطمئن‌ترین قرارداد‌ها باشد. حجت‌الاسلام والمسلمین‌ محسنی‌اژه‌ای افزود: وقتی دولت در هر زمینه‌ای قراردادی منعقد می‌کند، باید همه محاسبات را انجام داده باشد تا آن قرارداد از محکم‌ترین قرارداد‌ها باشد که براحتی به هم نخورد اما متاسفانه در ادوار و دولت‌های مختلف دیده شده قرارداد‌ها با تغییر دولت‌ها و سیاست‌ها ابطال یا عوض شده است. وی با بیان اینکه بخش قابل توجهی از واگذاری‌ها از سوی دولت‌ها فسخ شده است، تاکید کرد: این مساله خیلی مهم است که اگر قرارداد می‌بندیم، در کارشناسی و اعتبارسنجی و سایر ملاحظات نهایت دقت را داشته باشیم تا پای قرارداد خود بایستیم. 

رئیس قوه ‌قضائیه با تاکید بر لزوم برخورد با فساد‌هایی که در واگذاری‌ها رخ داده است، اظهار داشت: در کنار این برخورد یکی از بستر‌های فساد در واگذاری‌ها، تبانی برخی مدیران دولتی و کارشناسان در قیمت‌گذاری‌هاست که باید نسبت به آن حساس بود. 

حجت‌الاسلام والمسلمین‌ محسنی‌اژه‌ای با بیان اینکه در واگذاری‌ها باید از ابتدا مراقبت شود همه ضوابط رعایت شود و پس از واگذاری نیز از مالکان جدید بنگاه‌ها حمایت شود، تصریح کرد: گاهی اوقات در فسخ قرارداد‌ها حقوق حکومت و افراد ضایع می‌شود که بهتر آن است به جای فسخ که مشکلات جدیدی به وجود می‌آورد، با اصلاحیه و الحاقیه ایرادات شکلی و ماهوی را برطرف کنیم. 

 

* بین متهم و کسب‌و‌کار تفاوت قائل شوید

رئیس قوه ‌قضائیه درباره نحوه برخورد با مفاسد در واگذاری‌ها نیز گفت: باید بین متهم و کسب‌و‌کار تفاوت قائل شد و به گونه‌ای با مفاسد رخ‌داده در واگذاری‌ها برخورد شود که بنگاه‌ها و نیروی کار آسیب نبینند. حجت‌الاسلام محسنی‌اژه‌ای افزود: تلاش ما این است حتی‌الامکان اگر ایرادی در اداره بنگاه‌های تولیدی و اقتصادی به وجود آمد، افراد بازداشت نشوند اما اگر هم کسی بازداشت شد، بتوان آن بنگاه را به گونه‌ای اداره کرد که در فعالیتش خللی به وجود نیاید. 

 

* شفافیت گمشده واگذاری‌ها

ریل خصوصی‌سازی در ایران در دهه 80 خورشیدی گذاشته شد و تاکنون قریب به 850 بنگاه دولتی به بخش خصوصی یا تعاونی واگذار شده‌ است. با این حال قطار واگذاری‌ها تقریبا هیچگاه روی ریل صحیح خود قرار نگرفته است. تاکنون گزارش شفافی درباره واگذاری‌های صورت گرفته منتشر نشده و هیچ‌کس نمی‌داند چه بلایی بر سر واحدهای واگذار شده آمده است، حتی سامانه منسجمی برای دریافت نام واحدهای واگذار شده وجود ندارد و روسای سازمان‌ خصوصی‌سازی هر ساله در نشست‌های خبری خود تعداد واحدهای واگذار شده را اعلام می‌کنند. در سال‌های اخیر اما با تشدید شکست‌های پی در پی در واگذاری‌های صورت گرفته، در کنار اعتراضات کارگری، گوشه‌ای از فجایع رخ‌داده به نام خصوصی‌سازی در حال برملا شدن است. در این بین کارنامه دولت حسن روحانی در اجرای خصوصی‌سازی از دیگر دولت‌ها سیاه‌تر است. از خصوصی‌سازی‌های شکست‌خورده در سال‌های اخیر می‌توان از شرکت کشت و صنعت نیشکر هفت‌تپه، پالایشگاه کرمانشاه، کشت و صنعت مغان، آلومینیوم المهدی هرمزگان، کشت و صنعت کارون خوزستان، مجتمع گوشت اردبیل و... نام برد؛ کارخانه‌هایی که حکم قلب تپنده جغرافیای خود را دارند و حالا هزاران کارگر و کارمند این بنگاه‌ها بیکار شده‌اند. وضعیت خصوصی‌سازی در دولت روحانی آنقدر وخیم بود که رئیس سازمان خصوصی‌سازی آن، یعنی میرعلی‌اشرف عبدالله‌‌‌پوری‌حسینی تحت پیگرد قانونی قرار گرفت. پوری‌حسینی اوایل مهر 92 از سوی وزیر امور اقتصادی و دارایی به عنوان رئیس سازمان خصوصی‌سازی و معاون وزیر اقتصاد منصوب شد. روایت واگذاری‌های صورت‌گرفته در دوره وی را می‌توان با عنوان «آنچه نباید در خصوصی‌سازی انجام داد» در اختیار آیندگان قرار داد تا از اشتباهاتش پند بگیرند. پوری‌حسینی تا سال 98 در این سازمان فعالیت داشت تا اینکه مرداد 98 خبر بازداشت او با دستور مقامات قضایی و با اتهام اخلال در نظام اقتصادی کشور و تضییع گسترده اموال عمومی و دولتی در رسانه‌ها منتشر شد. در بین تمام این خصوصی‌سازی‌ها اما داغ و سوز واگذاری هفت‌تپه از دیگر موارد بیشتر است.

طرح اقدام ملی مسکن یکی از موضوعات اولویت‌دار حسابرسی است که در تحقق شعار سال «تولید؛ پشتیبانی‌ها، مانع‌زدایی‌ها» مورد بررسی و نظارت دیوان محاسبات کشور قرار گرفته است. نگاهی گذرا به آمار احصا شده از میزان پیشروی این پروژه گویای نارسایی آن از زمان شروع (سال ۱۳۹۸) تا پایان تیر ۱۴۰۰ است. البته در برخی استان‌ها به دلیل ادغام طرح مسکن مهر و انتقال واحدهای آماده یا با پیشرفت بالا به طرح ملی مسکن، درصد پیشرفت بالایی قید شده است ولی در عمل طرح اقدام ملی مسکن در این استان‌ها هم به تنهایی پیشرفت چندانی نداشته است. 

دیوان محاسبات در بررسی‌های کارشناسی، عوامل دخیل در عدم پیشرفت فیزیکی و عملی این طرح را نیز مورد موشکافی قرار داده و برخی از مهم‌ترین آنها را در قالب موارد زیر بیان کرده است:

- سیاست‌‌گذاری‏های مقطعی در تامین مسکن مانند طرح اسکان ضربتی ۷۷، طرح استیجاری، طرح مسکن مهر، اجاره‏داری ۵ ساله و نیز طرح اقدام ملی مسکن باعث بلاتکلیفی دستگاه‏های اجرایی و مردم شده است. 

- نرخ بالای تسهیلات (۱۸ درصد) تزریق مالی پروژه‌ها و روند احداث آنها را دچار مشکل کرده است. 

- تخصیص اراضی و نقشه‌های ساخت برخی پروژه‌ها هنوز قطعی نیست. 

- سازمان ملی زمین و مسکن فاقد اراضی مناسب و کافی جهت اجرای طرح اقدام ملی مسکن در برخی از استان‌هاست. 

- در بسیاری از استان‌ها هیچ گونه منابع مالی دولتی تخصیص نیافته است و هزینه ساخت، صرفا از طریق آورده خود متقاضی و تسهیلات بانکی تامین شده است. 

همچنین عواملی از جمله تورم و عدم ثبات قیمت مصالح، عدم نظارت بر بازار مصالح، عدم تخصیص مصالح به صورت یارانه‌ای، عدم تطبیق تعدیلات با نرخ واقعی تورم، عدم پرداخت تسهیلات در زمان مقرر توسط بانک، بروکراسی اداری طولانی، کمبود اراضی دولتی مناسب جهت اختصاص به متقاضیان، موقعیت نامناسب جغرافیایی و هزینه‌های بالای آماده‌سازی، ضعف در اجرای شبکه‌های خدماتی، تاخیر در شروع عملیات ساخت، عدم همکاری مناسب دستگاه‌های ذی‌ربط (شهرداری، شرکت‌های خدماتی شامل آب، برق،گاز و...) در ارائه خدمات به سایت، عدم پیش‌بینی اعتبار پیرامون تامین خدمات زیربنایی توسط دستگاه‌های ذی‌ربط و عدم تعهد دستگاه‌های فوق جهت اجرای ساختمان‌های مورد نیاز مانند مسکن مهر و عدم چابکی دستگاه‌های مجری در اجرای این طرح تاثیر زیادی در بر زمین ماندن آن داشته است.  گفتنی است طبق اصول ۳۱ و ۴۳ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و مفاد ماده یک قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن و ماده ۵۹ قانون برنامه 5 ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، دولت موظف به تامین مسکن مناسب برای آحاد ملت بویژه اقشار کم‌درآمد است، لذا به منظور رونق و تعادل‌بخشی به بازار مسکن به عنوان یکی از بازارهای مهم در ایجاد فرصت‌های شغلی و به تحرک واداشتن سایر بخش‌های اقتصادی کشور، در برنامه‌های ابلاغی وزارت راه‌و‌شهرسازی مقرر شده است ظرف مدت ۳ سال عملیات اجرایی ساخت تعداد ۴۰۰ هزار واحد مسکونی با هدایت و راهبری مجموعه وزارت راه‌و‌شهرسازی آغاز شود. اجرای این طرح از سال ۱۳۹۸ کلید خورده است.

 

گروه سیاسی: «موجودی‌ای وجود ندارد»؛ این بخش از پاسخ محمود واعظی رئیس دفتر رئیس‌جمهور سابق خطاب به رئیس وقت سازمان برنامه و بودجه در پایان نامه‌ای به تاریخ 9 مرداد‌ماه سال جاری یعنی کمتر از یک هفته تا پایان دولت حسن روحانی را احتمالا می‌توان خلاصه‌ای از میراث به جا مانده دولت دوازدهم برای دولت سیزدهم دانست. به گزارش «وطن‌امروز»، با آغاز به کار دولت جدید به ریاست حجت‌الاسلام سیدابراهیم رئیسی گمانه‌زنی‌ها درباره امکان‌های بالقوه تغییر وضع موجود و سرعت تغییرات بالا گرفته است. از سویی رئیس‌جمهور بر پایبندی به وعده‌های انتخاباتی‌اش تاکید دارد و از سوی دیگر حامیان دولت روحانی از همین حالا شمشیرهای‌شان را برای نزاع با رئیس‌جمهور تیز کرده‌اند تا شرایط موجود را به مدیریت دولت جدید منسوب کنند. در این میان اما رئیس‌جمهور و دولتمردان در 3 ماه گذشته تمایل چندانی به شرح وضعیت کشور و موقعیتی که تحویل گرفته‌اند ندارند؛ سکوتی که البته در ۲ هفته گذشته تا حدی شکسته شد و رئیسی ۲ بار در سخنانش اشاره مختصری به شرایط تحویل گرفتن دولت داشت. نخستین‌بار در جریان جلسه شورای اداری استان فارس بود که رئیسی با بیان اینکه در دولت سیزدهم ترجیح دادیم به جای پرداختن به اینکه کشور را در چه وضعی تحویل گرفتیم، در عمل به حل مشکلات اقدام کنیم، گفت: هیچ نیازی برای تشریح وضع کنونی کشور وجود ندارد و هرکس، نگاهی به سفره خودش بیندازد بخوبی درک می‌کند که با چه وضعی مواجه هستیم. بار دوم اما در گفت‌وگوی تلویزیونی هفته گذشته با مردم و در پاسخ به سوال مجری برنامه درباره وضعیت خزانه کشور بود که رئیس‌جمهور لب به گلایه گشود و اظهار داشت: دولت در شرایط خوبی تحویل ما نشد و اگر بگویم وضع خزانه چه بود، ممکن است برخی بگویند شما هم دنبال این هستید که با گله‌گذاری کار را آغاز کنید. اگر کسی فقط به سفره مردم و ارزش پول ملی، میزان بدهکاری دولت و میزان کسری بودجه، نگاه کند متوجه می‌شود دولت را در چه وضعی تحویل گرفته‌ایم. بویژه دولت قبل در 6-5 ماه آخر، تعهدات بسیاری ایجاد کرد که این تعهدات مزید بر مشکلات شد. با مجموعه این اوصاف و به رغم شکستن سکوت رئیس‌جمهور، کماکان چشم‌اندازی روشن از سیاست دولت در مواجهه با افکار عمومی و شرح شرایط موجود کشور و میراث روحانی وجود ندارد؛ مساله‌ای که البته می‌توان در پس آن میلی به عدم تکرار رویه حسن روحانی در آغاز دولتش را مشاهده کرد. روحانی سال 92 و پس از در دست گرفتن قدرت اجرایی کشور تمام ظرفیت ارتباط خود با مردم را به ۲ بخش تقسیم کرد؛ نیمی حمله به دولت سابق و نیم دیگر خلاصه کردن راه‌حل عبور از هر مشکلی به توافق هسته‌ای، مساله‌ای که البته هیچ‌گاه نقطه پایانی پیدا نکرد و او حتی تا زمان تحویل دادن جایگاه ریاست‌جمهوری کماکان به تکرار آن پرداخت و لاجرم به فراگیر شدن موجی از ناامیدی در میان مردم، بویژه لایه‌های میانی جامعه منجر شد که مهم‌ترین حامیان دولت یازدهم و دوازدهم به شمار می‌آمدند. بر این اساس طبیعی است دولت سیزدهم تمایلی به تکرار رویکرد دولت سابق نداشته و بر گزاره تغییرپذیری شرایط در سایه مدیریت صحیح تاکید داشته باشد، با این حال باید نسبت به این مساله نیز آگاه باشد که گذر زمان و عدم تشریح مناسب و کامل شرایطی که از دولت سابق به ارث رسیده است از ظرفیت‌های عمومی دولت جدید برای همراه کردن مردم با تغییرات می‌کاهد. 

 

* چرا میراث روحانی نباید «راز سر به مهر» باشد؟

تشریح موقعیت کنونی کشور و زمین سوخته‌ای که تحویل دولت سیزدهم شده است از مهم‌ترین پیش‌شرط‌های دولت رئیسی برای تغییرآفرینی خواهد بود. هر چند آنچنان که رئیس‌جمهور نیز تاکید داشته موقعیت آشفته فعلی کشور برای تمام مردم قابل لمس است ولی آگاهی کاملی از این شرایط وجود ندارد. آنچه در نامه جدید منتشرشده از رئیس دفتر روحانی خبرساز شده تنها بخشی از میراثی است که دولتمردان سابق به آن اعتراف کرده‌اند. یقینا متوقف ماندن در این شرایط و سرمایه‌گذاری روی تکرار روزمره این شرایط بدون ایجاد بستر تغییر و بهبود (آنچنان که در 8 سال گذشته تجربه شد) نه‌تنها دوای درد نیست، که حتی آرامش و تمرکز جامعه را نیز بیش از پیش با مخاطره مواجه می‌کند اما نواخته شدن هر بانگ تغییری باید به موازات تشریح وضعیت موجود و تغییر آن به سمت موقعیت مطلوب باشد. به عبارت دیگر گذر زمان به ازدیاد درخواست‌ها از دولت منتهی می‌شود و عدم تشریح شرایط موجود حتی تغییرات احتمالی سازنده را نیز در قضاوت افکار عمومی تضعیف خواهد کرد. سکوت فعلی اگر از روی رضایت نباشد و بیانگر این باشد که دل دولتمردان اهل شکایت از پیشینیان نیست، باز هم به مسیر آتی دولت ضربه خواهد زد. 

یکی از مهم‌ترین سرمایه‌های رئیس‌جمهور طبق نظرسنجی‌ها رضایت نسبی و امید بالای جامعه نسبت به کارآمدی و توانایی دولت جدید است؛ سرمایه‌ای که البته در صورت عدم مدیریت صحیح به مرور زمان هرز خواهد رفت. در چنین شرایطی روشن کردن شرایط اصلی کشور برای افکار عمومی می‌تواند به تقویت رابطه میان دولت و ملت برای تغییر ریل مدیریتی کشور کمک شایانی کند. چشم‌پوشی بر این واقعیت و عدم شکل‌گیری یک روایت صحیح تنها فشارها به رئیسی را در سال‌های آتی افزایش خواهد داد. 

 

* جایی میانه امکان و انکار

عمل هر دولتی در نسبت با روایتی که به جامعه ارائه می‌دهد سنجیده می‌شود و روایت هر دولت در نسبتی که میان وضعیت موجود و امکان‌هایش برای تغییر یا تثبیت این وضعیت برقرار می‌کند. از همین رو یکی از مهم‌ترین نقایص موجود در 3 ماه گذشته فقدان روایت منسجم از سوی رئیس‌جمهور و دولتمردان بوده است. به گونه‌ای که عملا دولت سیزدهم در ارتباط با مردم نه‌ چندان به شرح وضعیت موجود پرداخته و نه امکان‌هایش برای عبور از این شرایط را ارائه کرده است. روایت اصلی دولت سابق مبتنی بر «اضطرارآفرینی» برای جلو بردن پروژه سیاست خارجی مدنظر روحانی و ظریف بود. به گونه‌ای که در روایت دولتمردان سابق عمدتا از شرایط موجود به عنوان شرایطی در آستانه سقوط و فروپاشی یاد می‌شد که تغییر آن وابسته به توافق هسته‌ای با کشورهای غربی بود، از همین رو رئیس‌جمهور صراحتا حل شدن مشکل آب آشامیدنی را نیز مرتبط با مذاکرات می‌دانست. در چنین فضایی در نهایت شکست پروژه دولت و بی‌سرانجامی برجام باعث شد هم دولت در عرصه مدیریت با بی‌عملی مواجه شود و هم بخشی از جامعه عملا امکان بهبود شرایط را مردود بداند. در نقطه مقابل «اضطرارآفرینی» دولت سابق باید از «امکان‌آفرینی» به عنوان یک دال مطلوب برای روایت دولت سیزدهم یاد کرد؛ روایتی که بر مبنای آن هم شرایط موجود بخوبی فهم و تشریح می‌شود و هم دولت با استناد به امکان‌هایی که برای تغییر این شرایط دارد جامعه را برای همراهی با سیاست‌های مطلوب دولت آماده می‌کند. در چنین شرایطی می‌توان امید داشت حتی بخشی از سرخوردگی جامعه ایران که ناشی از احساس قرار گرفتن تقدیر کشور در بن‌بست است ترمیم شود. اختصارا ماموریت دولت در مواجهه با افکارعمومی نه انکار انباشت بحران‌ها و سکوت در برابر میراث به جا مانده از روحانی، که تبیین امکان‌ها برای خروج از این موقعیت است. 

گروه فرهنگ و هنر: ترافیک فیلم‌های آماده اکران سینمای ایران همیشه از دغدغه‌های اصلی سینماگران طی سال‌های اخیر بوده است. سنگین‌تر شدن بار چرخه اکران طی سالیان گذشته موجب ایجاد حواشی مختلف و حرف و حدیث‌هایی میان اهالی سینما و مسؤولان شورای صنفی نمایش شده است؛ حواشی‌ای که جز ضربه به بدنه سینمای ایران، هیچ سود و منفعتی برای سینما نداشته است. چرخه اکران هر سال سنگین‌تر می‌شد تا اینکه با شیوع ویروس کرونا سنگین‌تر از همیشه شد، زیرا همزمان با شیوع ویروس کرونا، سالن‌های سینمایی کشور در پیک‌های مختلف با تعطیلی‌هایی مواجه بوده‌اند و از سوی دیگر در زمانی که سالن‌های سینما به صورت نصف و نیمه‌مشغول به کار بودند هم به خاطر شرایط کرونایی مردم استقبال چندانی از فیلم‌های در حال اکران نمی‌کردند، از سویی برخی فیلمسازان مطرح همچنان ترجیح می‌دهند اکران آثارشان را به دوران پساکرونا به تعویق بیندازند. اما در حالی که اکران فیلم «قهرمان» اصغر فرهادی از امروز آغاز می‌شود، شورای صنفی نمایش بخشی از برنامه اکران پاییز سینماها را اعلام کرد که بر اساس آن از 12 آبان تا اول دی حداقل 12 فیلم اکران می‌شود. «تومان» ساخته مرتضی فرشباف از ۱۲ آبان، «آپاچی» آرش معیریان از ۲۶ آبان، «شهر گربه‌ها» سیدجواد هاشمی از سوم آذر، «آتابای» نیکی کریمی از سوم آذر، «ملاقات با جادوگر» جمشید بهرامیان از ۱۰ آذر، «جوجه تیغی» مستانه مهاجر از ۱۰ آذر، «بندر بند» منیژه حکمت از ۱۰ آذر، «بی‌همه چیز» محسن قرایی از ۱۷ آذر، «تی‌تی» آیدا پناهنده از ۲۴ آذر و «عروسی مردم» مجید توکلی از اول دی‌ماه اکران می‌شوند. به این ترتیب و با اضافه شدن احتمالی «گشت ارشاد ۳» به این جمع، حداقل 12 فیلم در اکران پاییز نمایش داده می‌شوند. با این شرایط انتظار می‌رود اکران چند فیلم در کنار «قهرمان» و افزایش فروش سینماها در این مقطع موجب افزایش متقاضیان اکران شود، هرچند بعید است در این اکران شلوغ تعداد سینماهای مناسبی به همه این فیلم‌ها برسد اما در مجموع این مساله اتفاق خوشایندی برای سینمای کشور محسوب می‌شود که پس از سکته طولانی‌مدت چرخه اکران -به خاطر کرونا- گیشه‌ سینمای ایران جانی تازه بگیرد. همچنین اگر تصور کنیم روند جدید فعال شدن سینماهای کشور به همین صورت ادامه پیدا کند، حداقل ۴ سال طول می‌کشد تا تمام فیلم‌های تولید شده تا سال 1400 به نمایش درآیند و آنجاست که باید گفت یکی از مسیرهای رهایی از گسترش چشمگیر ظرفیت ناوگان اکران آثار سینمایی جدی گرفتن طرح نوپای «اکران آنلاین» در سینمای کشور است که همچنان می‌تواند راهگشا باشد. اکران آنلاین در چند ماه ابتدایی شیوع کرونا در کشور با رونق اقتصادی معقول و استقبال مناسبی از سوی اهالی سینما و مخاطبان روبه‌رو شده بود اما با بازگشایی نصف و نیمه سینماها، انگار دوباره این سیستم نوپای اکران از سوی برخی سینماگران به دست فراموشی سپرده شده است و بسیاری از اهالی سرشناس سینما قید اکران آثارشان در این چرخه را‌‌ زده و تصمیم گرفته‌اند منتظر نوبت‌شان برای اکران در سینماها در دوران پساکرونا بمانند. اینکه به چه دلایلی بسیاری از سینماگران سرشناس تمایلی به اکران آنلاین ندارند، ریشه در مسائل مختلفی همچون ضرر مادی به خاطر عدم رعایت قانون کپی‌رایت دارد و طی چند ماه اخیر شاهد بوده‌ایم برخی فیلمسازان شناخته شده شک و تردید‌های بسیاری برای حضور آثارشان در اکران آنلاین داشته‌اند و ترس از پخش غیرقانونی فیلم‌های‌شان، مهم‌ترین علت این تردیدها بوده است. این در حالی است که این طرح سال‌هاست توسط کمپانی‌های بزرگی همچون نتفلیکس در حال انجام است و سینمای ایران بالاخره باید به سمت اجرای چنین طرح‌هایی می‌رفت. 

***

علیرضا کریمی: هنوز صحنه‌های خروج خفت‌بار نیروهای آمریکایی از خاک افغانستان از خاطره‌ها زدوده نشده؛ خروجی ذلت‌بار از کشوری که 20سال تحت اشغال نیروهای آمریکایی و متحدان آنها در ناتو بود اما در نهایت به همان نیرویی واگذار شد که پیش از این اشغال‌گری سراسر خشونت و جنایت، بر بخش اعظم سرزمین افغانستان حکمرانی می‌کرد. هنوز رسانه‌های آمریکایی از ماجرای خروج نیروهای هموطن‌شان از افغانستان فارغ نشده‌اند و میزان تایید عملکرد بایدن در افکار عمومی آمریکا تحت تاثیر این ماجرا همچنان در حال سقوط آزاد است؛ سقوطی نه با شتاب جاذبه زمین؛ که با شتاب دافعه مالیات‌دهندگان آمریکایی که میلیاردها دلار از پولی که باید صرف بازپروری زیرساخت‌های کشورشان می‌شد، صرف کسب حقارت در افغانستان شد. اما گویا ماجرای سرزمین افغانستان دست از سر دولتمردان کاخ سفید برنمی‌دارد. حدود 2 ماه پس از خفت اجبار به خروج، اکنون آمریکایی‌ها شاهد شکستی دیگر در منطقه هستند. یکی از اولویت‌های سیاست خارجی واشنگتن در منطقه غرب آسیا طی سال‌های اخیر بالاخص در دوران دولت «دونالد ترامپ» منزوی‌سازی سیاسی و دیپلماتیک ایران بود که بویژه با سیاست فشار حداکثری دنبال می‌شد. تقریبا همین سیاست با ادبیات اندکی متفاوت در دوران دولت «جو بایدن» نیز علیه جمهوری اسلامی ایران دنبال شده است. اما با این وجود، امروز چهارشنبه پنجم آبان، این ایران است که میزبان نشست مهم کشورهای همسایه افغانستان است؛ کشورهایی که همگی به ‌نوعی با تبعات سال‌ها اشغال‌گری و تنش‌آفرینی واشنگتن در افغانستان دست و پنجه نرم می‌کنند. هر چند گروه طالبان که اکنون بر افغانستان حاکم است در این نشست حضور ندارد اما اهمیت نشست مزبور تا آنجا است که وزرای خارجه چین و روسیه در آن به ‌صورت مجازی سخنرانی می‌کنند. آن همه تلاش برای منزوی کردن ایران با تحریم‌هایی که واشنگتن خود بارها آنها را فلج‌کننده خوانده، نتوانسته تهران را به کشوری منزوی تبدیل کند و در عوض، ایران به‌ عنوان یک قدرت منطقه‌ای، نقش خود را در تنش‌زدایی ایفا می‌کند؛ زدودن تنش‌هایی که آمریکا بیشترین نقش را به ‌بهانه مبارزه با تروریسم در آفریدن آنها داشته است. بازی در افغانستان برای واشنگتن تمام نشده است. اگر «مایک پمپئو» روزی مجبور شد با نماینده طالبان سر یک میز بنشیند و مذاکره کند و دولت بایدن هم چاره‌ای جز خروج عجولانه و ذلت‌بار از خاک افغانستان نداشت، مطمئنا ابعاد این شکست، نو به نو تجدید خواهد شد و خود را در فضای سیاست داخلی آمریکا به رخ خواهد کشید.

ثمانه اکوان: هنوز یک ‌‌سال از دوران رقابت‌های انتخاباتی سال 2020 و برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری در آمریکا که منجر به شکست ترامپ در این انتخابات شد نگذشته ‌است و در عین ‌حال نزدیک به ۳ سال دیگر نیز تا پایان دوران ریاست‌جمهوری بایدن مانده ‌است اما به ‌نظر می‌رسد رقابت‌های انتخاباتی و اتهام‌زنی‌های رسانه‌ای درباره تقلب در انتخابات همچنان در آمریکا ادامه داشته باشد. دونالد ترامپ که از همان ابتدا بر طبل تقلب در انتخابات می‌کوبید، همچنان حاضر به پذیرش نتایج انتخابات ۲۰۲۰ نیست و اخیرا از حامیانش خواسته است تا زمانی‌که نتایج قطعی انتخابات ریاست‌جمهوری و مساله تقلب در انتخابات مشخص نشده، در انتخابات کنگره سال ۲۰۲۲ و همچنین ریاست‌جمهوری سال ۲۰۲۴ رای ندهند. نکته جالب در این‌ میان این است که نمایندگان جمهوری‌خواه در کنگره آمریکا نیز تا حد زیادی با صحبت‌های ترامپ همراهی کرده و خواستار رسیدگی ویژه به مساله تقلب در انتخابات هستند و گمان نمی‌کنند تلاش ترامپ برای وادار کردن مردم به حضور نیافتن در انتخابات به ضرر آنها در انتخابات ۲۰۲۲ تمام شود. موضوع دیگری که ترامپ بشدت در حال پیگیری آن در کنگره است، ایجاد اختلال در روند بررسی دلایل و ریشه‌های حادثه ۶ ژانویه و حمله معترضان به ساختمان کنگره است. یاران ترامپ مانند استیو بنن مشاور او، که بعضا در طول دوران ریاست‌جمهوری او از دولتش خارج شده بودند و انتقاداتی نیز به او داشتند، اعلام کرده‌اند با تحقیقات کنگره همکاری نمی‌کنند و حاضر شده‌اند در این راه حتی متهم و دادگاهی نیز بشوند. ترامپ در عین ‌حال از دولت بایدن به دلیل اعطای مجوز به کنگره برای بررسی اسناد محرمانه کاخ‌ سفید در روز ۶ ژانویه شکایت کرده ‌است و این نشان می‌دهد مسلما مسائل پشت ‌پرده زیادی در روزهای منتهی به ۶ ژانویه در کاخ‌ سفید رخ داده ‌است که ترامپ مایل نیست آنها فاش شوند. از سوی دیگر همه این مسائل در شرایطی رخ می‌دهد که بر اساس آخرین نظرسنجی‌هایی که توسط سایت یاهو و مؤسسه YouGov انجام شده است، ۶۶ درصد جمهوری‌خواهان معتقدند در انتخابات ریاست‌جمهوری سال20۲۰ تقلب شده و رأی‌های ترامپ دزدیده شده ‌است. در همین‌ حال ۱۸ درصد جمهوری‌خواهان نیز بر این باورند جو بایدن به‌ صورت ناعادلانه‌ای انتخابات را برده ‌است. 

مهم‌ترین مساله‌ای که در حال حاضر آمریکا و دموکرات‌ها را تهدید می‌کند تلاش ترامپ برای روشن ساختن ابعاد تقلب‌ها یا مهندسی انتخابات در سال ۲۰۲۰ است. از همین ‌رو رسانه‌های دموکرات و برخی شخصیت‌های تاثیرگذار در مجلس نمایندگان آمریکا اعلام کرده‌اند ترامپ نه به‌ دنبال اثبات پیروزی خود در انتخابات سال 2020، بلکه به‌ دنبال زیر سوال بردن دموکراسی آمریکایی است. لیز چنی نماینده جمهوری‌خواه کنگره که انتقادات زیادی به ترامپ دارد، اعلام کرده ‌است او به ‌دنبال شرکت در انتخابات ریاست‌جمهوری نیست بلکه می‌خواهد در تاریخ آمریکا ثبت شود که قربانی یک انتخابات همراه با تقلب بوده ‌است. همین صحبت‌ها باعث شده ‌است جمهوری‌خواهان به ‌دنبال اخراج چنی از کنگره باشند، زیرا معتقدند این حق ترامپ است که اگر اعتقاد دارد تقلبی در انتخابات شده آن را پیگیری کرده و صحبت‌های خود را ثابت کند. 

درگیری‌های جدید دموکرات‌ها با جمهوری‌خواهان در مجلس نمایندگان و سنا بر سر لوایحی که دولت آمریکا به این مجالس ارائه کرده ‌است، نشان می‌دهد درگیری‌ها بین 2 حزب آمریکا قرار نیست به این زودی‌ها پایان یابد. دولت بایدن در پاسخ به تلاش جمهوری‌خواهان در برخی ایالت‌های آمریکا برای محدود کردن حق رای مردم، لایحه‌ای را به کنگره داده ‌است که بر اساس آن تمام این اقدامات که معمولا توسط فرمانداران انجام می‌شود، غیرقانونی شناخته می‌شود. با این‌ حال جمهوری‌خواهان با انجام «فیلی باستر» یا برگزاری جلسات سخنرانی طولانی، مانع بررسی این لایحه در کنگره شده‌اند. حالا هر ۲ حزب آمریکا به این نتیجه رسیده‌اند که راه فتح کاخ‌ سفید یا بررسی مساله تقلب در انتخابات سال 2020، رسیدن به ساختمان کنگره است؛ از همین ‌رو انتخابات کنگره در سال 2022 از اهمیت بالایی برخوردار است. تا زمانی‌ که کنگره آمریکا درباره حادثه ۶ ژانویه تحقیق می‌کند، سایر اقدامات ترامپ برای اثبات تقلب در انتخابات ریاست‌جمهوری 2020 بی‌نتیجه باقی می‌ماند. از سوی دیگر تا زمانی‌که ترامپ و حامیان جمهوری‌خواه او در کنگره به ‌دنبال بررسی ادعاهای خود و اثبات آنها هستند، دموکرات‌ها نیز نمی‌توانند کار تبلیغاتی لازم برای مقصر جلوه دادن ترامپ در حادثه ۶ ژانویه را انجام دهند. بن‌بست به‌ وجود آمده در رفتار نمایندگان دموکرات و جمهوری‌خواه و رؤسای هر ۲ حزب، نشان می‌دهد شکاف سیاسی به‌ وجود آمده در فضای سیاسی واشنگتن و در عین ‌حال فضای اجتماعی آمریکا همچنان قرار است ادامه داشته و آثار خود را روی تصمیمات و سیاست‌گذاری‌های سیاسی و اقتصادی نیز به نمایش بگذارد. جامعه آمریکا حالا یک‌سال پس ‌از آشفتگی انتخابات 2020 همچنان در تنش به سر می‌برد و به نظر نمی‌رسد با قاطعیت هر ۲ حزب برای پیگیری منافع خود، بتوان انتظار داشت مردم زیادی در انتخابات کنگره شرکت کنند. از همین رو تحلیلگران آمریکایی عقیده دارند زمستان سرد بی‌اعتمادی و بی‌اعتنایی مردم به فضای سیاسی واشنگتن در راه است.

نوید مومن: رئیس‌جمهور ترکیه گفته است سفرای ۱۰ کشور از جمله آمریکا و آلمان که خواستار آزادی «عثمان کاوالا» فعال سیاسی ترکیه‌ای شده بودند، عنصر نامطلوب اعلام خواهند شد. اردوغان با اشاره به اصطلاحی که در دیپلماسی به کار می‌رود و به معنای نخستین قدم قبل از اخراج است، تاکید کرده است: «من به وزیر خارجه کشورمان دستور داده‌ام این ۱۰ سفیر را در اسرع وقت به عنوان عنصر نامطلوب اعلام کند».

زمانی که یک سفیر یا دیپلمات به عنوان عنصر نامطلوب معرفی می‌شود، معمولا از سوی کشور فرستنده فراخوانده می‌شود. در غیر این صورت، دولت میزبان می‌تواند وی را اخراج کند. فارغ از آنکه اردوغان در نهایت سفرای آمریکا و 9 کشور غربی دیگر از جمله فرانسه، آلمان، کانادا و سوئد را اخراج کند یا خیر، نکته اساسی و مهمی در تحلیل رفتارهای رئیس‌جمهور ترکیه وجود دارد که لازم است مورد توجه قرار گیرد.

رویکرد اعتقادی - سیاسی نامتوازن، دفرمه و ریاکارانه رئیس‌جمهور ترکیه در عرصه‌های گوناگون، وی را به سیاستمداری نامتعادل در منطقه و نظام بین‌الملل تبدیل کرده است. پشت پرده رجزخوانی‌های چند روز اخیر اردوغان، حقایق آشکاری مشاهده می‌شود که نیت استقلال‌طلبانه وی در قبال کشورش را به صورت کامل زیر سوال می‌برد. رئیس‌جمهور ترکیه همچنان به حمایت از گروه‌های تروریستی و تکفیری - داعش و جبهه‌النصره- ادامه می‌دهد و مرز ترکیه به سوریه را تبدیل به گذرگاهی امن برای رفت و آمد آنها به کشورهای مختلف کرده است. فراتر از آن، دستگاه امنیتی ترکیه (میت) به کارگزار سازمان جاسوسی-تروریستی موساد در آسیای مرکزی و قفقاز تبدیل شده و با دمیدن عناصر توهم و طمع در ذهن محدود الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان، صحنه خطرناکی را در این منطقه خلق کرده است. 

بسی جالب و البته تلخ است! اردوغان از یک سو در نبرد اخیر غزه رگ‌های گردن خود را در دفاع از فلسطینیان کلفت کرده و از توحش صهیونیست‌ها سخن می‌گفت اما در همان زمان، ماموران وابسته به سازمان اطلاعات ترکیه و اعضای حزب عدالت و توسعه، مشغول مرور نقشه کلان منطقه‌ای مشترک «آنکارا- تل‌آویو» بودند. نام این پدیده پارادوکس نیست، خباثت است! 

اردوغان در عین حال از ناتو و اتحادیه اروپایی شدیدا خشمگین است. رئیس‌جمهور ترکیه از سال 2002 میلادی تاکنون، به دنبال عضویت در اروپای واحد بود اما سوسیال- دموکرات‌ها و محافظه‌کاران اروپایی هر دو، وی و حزب متبوعش را سرکار گذاشتند! یک بار سارکوزی رئیس‌جمهور اسبق فرانسه از اتحادیه اروپایی به عنوان باشگاه مسیحیان یاد کرد و متعاقبا، عضویت ترکیه در این مجموعه را ناممکن دانست. یک بار دیگر نیز آنگلا مرکل، صدر اعظم سرزمین ژرمن‌ها آب پاکی را بر دستان اردوغان ریخت و تاکید کرد امکان عضویت ترکیه در اروپای واحد عملا منتفی است و باید به فکر گزینه‌های دیگری در ترسیم مناسبات آنکارا-بروکسل بود. 

در ناتو ماجرا به مراتب پیچیده‌تر است! سال 2015 میلادی، جنگنده سوخوی روسی توسط ارتش ترکیه در خاک سوریه سرنگون شد. در مقابل، مقامات کاخ کرملین اعلام کردند آنکارا منتظر عواقب و تبعات سخت اقدام خود باشد. اگر چه مقامات ترکیه‌ای اصرار داشتند حمله به کشورشان را مطابق متن پیمان ناتو به مثابه حمله به این مجموعه تلقی کنند اما مقامات ناتو پشت آنکارا را رسما خالی کردند! حتی برخی اعضای ناتو از جمله آلمان و یونان تاکید کردند اعضای پیمان آتلانتیک شمالی مسؤول حماقت‌های ترکیه در منطقه غرب آسیا نیستند! اعضای ناتو حتی در باتلاقی که خود آنها ترکیه را به درون آن افکنده بودند، حاضر به دفاع از آنکارا نشدند. «استیو وارن» سخنگوی ائتلاف غربی به ظاهر ضدداعش در آن زمان صراحتا اعلام کرد حمله به جنگنده سوخوی روسی از سوی ارتش ترکیه بوده و نیروهای ائتلاف نقشی در آن نداشته‌اند. در نهایت، کار به جایی رسید که اردوغان ناچار شد در مقابل ولادیمیر پوتین زانو بزند و بابت سرنگونی جنگنده سوخوی روسی از وی عذرخواهی کند. 

طی ماه‌های اخیر نیز برخی اعضای ناتو گزینه‌ای به نام «اخراج ترکیه از پیمان آتلانتیک شمالی» را در دستور کار قرار داده و در مقابل، افرادی مانند ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو در مقابل این موضوع، مقاومت کرده‌اند. مختصات سیاست خارجی آنکارا هر انسان سالمی را آزار می‌دهد: بازیگری از اروپا رانده و از ناتو مانده که در عین حال متعهد به تامین منافع کلان غرب و رژیم اشغالگر قدس در غرب آسیا و آسیای مرکزی است! بهتر است اردوغان به جای توهمات نئوعثمانیستی، به فکر محبوبیت زیر 40درصدی خود در کشورش و احتمال حذف دائم خود از معادلات سیاسی و اجرایی آنکارا باشد، البته تاریخ مصرف کارگزاران واشنگتن، اتحادیه اروپایی و تل‌آویو در منطقه هیچ گاه دائم نیست! اردوغان احتمالا زمانی متوجه این حقیقت محض خواهد شد که بسیار دیر شده و مشغول نگارش خاطرات خیانت غربی‌ها و صهیونیست‌ها به خودش است!