نشریه «فوربز» در گزارشی، ضمن اشاره به سفر قریب‌الوقوع «جو بایدن» رئیس‌جمهور آمریکا به منطقه خاورمیانه و به طور خاص اراضی اشغالی و عربستان سعودی، به این نکته اشاره کرده که دولت بایدن نباید رویه‌های امتحان‌شده و بی‌نتیجه در عرصه سیاست خارجی آمریکا در رابطه با خاورمیانه را که سال‌ها ناکارآمدی خود را نشان داده‌، همچنان ادامه دهد. فوربز تاکید می‌کند بایدن باید از «غیریت‌سازی» ایران در عرصه معادلات منطقه خاورمیانه دست بکشد و با اتخاذ رویه‌هایی نظیر ایجاد یک سپر دفاع هوایی در منطقه علیه ایران یا پیشبرد دستور کار عادی‌سازی روابط کشورهای عربی(بویژه عربستان) با اسرائیل، به تحریک ایران و متعاقبا ایجاد هزینه‌های سنگین برای واشنگتن مبادرت نکند. 

نشریه فوربز در گزارش خود می‌نویسد: «دولت آمریکا در حال تصویرسازی از سفر قریب‌الوقوع جو بایدن به منطقه خاورمیانه به مثابه حرکتی در راستای تقویت جریان صلح و ثبات در منطقه است. با این حال، پیامدها و نتایج این سفر امکان دارد آمریکا را درگیر منازعات گسترده‌تری کند. 

تلاش‌های جاری در دولت بایدن در راستای عادی‌سازی روابط دولت‌های عربی با اسرائیل (رویه‌ای که به نوعی تداوم «توافق آبراهام» و سیاست دولت ترامپ در این رابطه است) به یکی از منابع و منشأهای اصلی درگیری و منازعه در خاورمیانه بی‌اعتنایی می‌کند: «اشغال فلسطین توسط اسرائیل». این در حالی است که این قبیل تلاش‌ها بشدت با تحریک تقابل و جنگ علیه ایران، منطقه را به سمت بی‌ثباتی بیشتر سوق می‌دهد. در این فضا، ابتکار آمریکا در اضافه کردن عربستان سعودی به روند تشدید تقابل با ایران (در چارچوب عادی‌سازی روابط اسرائیل و عربستان)، صرفا منازعات و تنش‌ها در خاورمیانه را عمیق‌تر خواهد کرد. چه در گذشته و چه اکنون این نکته بیش از هر زمان دیگری روشن شده است که توافق آبراهام، نه اقدامی در راستای برقراری صلح و ثبات در خاورمیانه، بلکه عملا اقدام و سیاستی در راستای فروش تسلیحات بیشتر به کشورهای خاورمیانه‌ و البته تحکیم بلوک و اتحادهای نظامی ضدایرانی در منطقه است. یکی از موضوعاتی که قرار است در جریان سفر آتی بایدن به منطقه خاورمیانه مورد توجه ویژه قرار گیرد، انجام رایزنی جهت ایجاد یک سپر هوایی منطقه‌ای که از آن با عنوان «اتحاد دفاع هوایی خاورمیانه» نیز یاد می‌شود، است که اسرائیل و کشورهای عرب حاشیه خلیج‌فارس را در بر می‌گیرد. با این حال، ایجاد شبکه دفاع هوایی تنها یک بخش از ابتکارات نظامی آمریکا جهت افزایش تعهدات نظامی‌اش در منطقه است؛ مساله‌ای که به طور خاص با ارائه تضمین‌های امنیتی جدید و فزاینده به امارات و عربستان از سوی واشنگتن نیز همراه خواهد شد. با این همه، نکته اساسی در این میان این است که گرم گرفتن آمریکا با رژیم‌های سرکوبگر منطقه، نه به نفع آمریکا و نه به نفع ایجاد ثبات بیشتر در منطقه است. یک نمونه واضح در این رابطه مداخله خشونت‌بار عربستان سعودی و امارات در یمن است که منجر به کشته شدن صدهاهزار غیرنظامی در حملات هوایی شده که با استفاده از جنگنده‌ها و بمب‌های آمریکایی انجام شده است. بر اساس برخی آمارها، شمار افراد غیرنظامی که در نتیجه این قبیل حملات از سوی امارات و عربستان در یمن کشته شده‌اند، چیزی حدود 400 هزار نفر است؛ مساله‌ای که در نوع خود لکه ننگی بر دامان آمریکاست و عملا آن را به یک نیروی بی‌ثبات‌کننده در منطقه تبدیل کرده است. ایالات متحده آمریکا از سال 2015 که جنگ یمن آغاز شد، بر اساس آمارهای رسمی خود دولت آمریکا، چیزی نزدیک 54 میلیارد دلار کمک تسلیحاتی به عربستان و امارات انجام داده است. 

در این راستا، تحرک اخیر در یمن و ایجاد آتش‌بس موقت در این کشور، در نوع خود یک نکته مثبت است، با این حال آمریکا باید از اهرم خود به عنوان حامی اصلی ارتش‌های عربستان سعودی و امارات استفاده و یک روند صلح واقعی را در منطقه ترویج و روند تقابلات و منازعات در خاورمیانه را متوقف کند. اتخاذ این سیاست بویژه در جنگ یمن موجب خواهد شد بخش قابل ملاحظه‌ای از کمک‌های نظامی‌ای که آمریکا در برهه زمانی کنونی به عربستان ارائه می‌کند، کاهش یابد؛ موضوعی که در نوع خود هزینه‌های سنگینی را نیز برای واشنگتن به همراه دارد.

آمریکا باید بداند اقدام آن در ارسال تسلیحات بیشتر به عربستان سعودی و امارات، صرفا چشم‌انداز جنگ در منطقه بویژه در یمن را تقویت خواهد کرد و پیامدهای وخیم و ویران‌کننده‌ای را به دنبال خواهد داشت. در نقطه مقابل، توقف حمایت نظامی از رژیم‌های مذکور نیز این پیام را برای آنها به همراه خواهد داشت که آمریکا خواهان تداوم آتش‌بس در یمن است و در نهایت، به دنبال پایان یافتن قطعی جنگ مذکور بر پایه یک توافق جامع است. در این راستا، سناتور جمهوری‌خواه آمریکایی «آدام شف» می‌گوید: «واضح‌ترین و بهترین راه جهت تحت فشار قرار دادن تمام طرف‌های حاضر در میز مذاکره این است که کنگره خیلی فوری از اختیارات جنگی قانونی خود جهت خاتمه دادن به مداخله آمریکا در جنگ یمن استفاده کند». در این چارچوب، باید توجه داشت امارات نیز به سهم خود به هرج‌و‌مرج در منطقه به واسطه حمایت از نیروهای ضددولتی در لیبی با نقض صریح تحریم‌های تسلیحاتی سازمان ملل متحد علیه لیبی افزوده است. این کشور همچنین روند نظارت‌ها و جاسوسی‌بر/ از منتقدان امارات در اقصی نقاط جهان حتی در آمریکا را تشدید کرده و تلاش می‌کند در فرآیندهای سیاسی آمریکا به صورت فعال از طریق تلاش‌های لابی‌گرانه خود مداخله کند و البته از دلالان سیاسی که روابط عمیقی را میان امارات و مقام‌های دولت ترامپ ایجاد کردند، استفاده کند. امارات عربی متحده همچنین به دنبال تقویت پیوندهای خود با چین نیز هست. نه امارات و نه عربستان، هیچ‌گونه موضع‌گیری محکمی را نیز علیه روسیه در پی اوج‌گیری جنگ اوکراین انجام ندادند. در این راستا «سارا ویستون» تحلیلگر آمریکایی در مقاله‌ای برای نشریه «آمریکن پراسپکت» می‌نویسد: «نه‌تنها شرکای ما به درخواست‌های مکرر دولت بایدن جهت همراهی با واشنگتن درباره مجازات روسیه در بحبوحه جنگ اوکراین بی‌اعتنایی می‌کنند، بلکه آنها همچنین از قطعنامه‌های شورای امنیت که علیه روسیه مطرح می‌شوند یا تحریم‌هایی که علیه آن وضع شده‌اند نیز حمایت موثری نمی‌کنند و عملا پیوندهای مستحکم با روس‌ها را حفظ می‌کنند. این قبیل رویه‌ها را نمی‌توان اقداماتی دانست که از جانب شرکا و متحدانی قابل اتکا اتخاذ می‌شود».

ایالات متحده آمریکا به جای تاکید فراوان بر تقویت اتحاد با رژیم‌های سرکوبگری نظیر امارات عربی متحده و عربستان سعودی که می‌تواند آمریکا را به منازعات و درگیری‌های خطرناکی با ایران و البته در سطح منطقه بکشاند، باید بر احیای توافق برجام و فعال‌سازی مجدد آن متمرکز شود و البته رویکردی جامع و مثبت را در قبال جنگ یمن اتخاذ کند و به این جنگ هر چه سریع تر خاتمه دهد. اضافه بر این، آمریکا به جای تشدید حمایت‌های نظامی غیرمشروط خود از اسرائیل (که قرار است در دهه آتی میلادی به 37 میلیارد دلار برسد)، باید بر راه‌حلی عادلانه جهت خاتمه دادن به منازعه اسرائیل و فلسطینی‌ها تاکید کند. این اقدامات نقشی گسترده‌تر در تقویت صلح و امنیت در منطقه در مقایسه با افزایش پیوندهای نظامی آمریکا با حکام تمامیت‌خواه و اقتدارگرای خاورمیانه بازی می‌کنند. این قبیل اقدامات همچنین راه را جهت کاهش حضور نظامی و امنیتی آمریکا در منطقه خاورمیانه هموار می‌کند؛ مساله‌ای که از حیث راهبردی نیز در راستای منافع بلندمدت آمریکاست».

* مترجم: سامان سفالگر

محمد سلحشور: مواجهه با موج فشار خارجی و خنثی کردن نقشه استکبار برای کشاندن کشور به مرز فروپاشی، نیازمند 2 عامل و متغیر عینی و ذهنی است که در عین تفکیک وجودی‌شان، بر یکدیگر تاثیر گذاشته و تاثیر می‌پذیرند. کارآمدی و برنامه‌ریزی صحیح برای تغییر شرایط را می‌توان عامل عینی به حساب آورد؛ عاملی که در عمده مواجهات با شرایط نامطلوب موجود مورد تاکید و بررسی قرار می‌گیرد. با این حال امید به آینده و قائل شدن امکان تغییر شرایط، عاملی ذهنی است که کمتر مورد توجه نخبگان سیاسی و مدیران اجرایی قرار می‌گیرد. به بیان دیگر، تا زمانی که این عامل ذهنی در مواجهه با شرایط دشوار بیرونی ظهور و بروز نیابد امکان تغییر بسیار سخت و حتی محال به نظر می‌آید. 

بر همین اساس توجه به متغیر «امید» را می‌توان محوری‌ترین و پرتکرارترین موضوع در سخنان چند ماه اخیر رهبر حکیم انقلاب دانست. از همین رو معظم‌له در دیداری که اردیبهشت‌ماه با دانشجویان داشتند، بر این نکته تاکید ویژه داشته و فرمودند: «توصیه‌ من به شما دانشجوها پرهیز از انفعال و ناامیدی است؛ مواظب باشید؛ یعنی مواظب خودتان باشید، مواظب دل‌تان باشید، مواظب باشید دچار انفعال نشوید، دچار ناامیدی نشوید. شما باید کانون تزریق امید به بخش‌های دیگر باشید»؛ مساله‌ای که خردادماه و در دیدار با عشایر نیز از سمت ایشان مجددا مورد تاکید قرار گرفت. رهبر انقلاب در جلسه مذکور، تضعیف امید را حاصل برنامه‌ریزی دشمنان خواندند و نهایتا در تیرماه سال جاری در دیدار با مسؤولان قضایی، پاسداری از امنیت روانی جامعه در مواجهه با موج فضاسازی رسانه‌ها را به عنوان یکی از حقوق عامه مطرح کرده و فرمودند: «یکی از حقوق عمومی مردم همین است که امنیت روانی داشته باشند. امنیت روانی یعنی چه؟ یعنی هر روز یک شایعه‌ای، یک دروغی، یک حرف هراس‌افکننده‌ای در ذهن‌ها پخش نشود». 

با این توضیحات مقابله با امواجی که به اشکال مختلف امنیت روانی جامعه را تهدید می‌کند وظیفه‌ای انکارناپذیر برای پیشبرد حرکت اصلاحی در کشور است. در این بستر رویه ایجابی کارگزاران کشور باید امیدآفرینی باشد و به موازات آن مواجهه سلبی حساب‌شده با امواج نفرت‌افکنی در دستور کار قرار گیرد که باعث ناامیدی جامعه می‌شود. پاسداری از امنیت روانی جامعه دیگر نه صرفا یک بایسته تبلیغاتی که ضرورتی حاکمیتی برای هموار شدن مسیر تغییر و تحول است. قول و عمل مسؤولان امروز باید نسبتی مستقیم با پیگیری ضرورت امیدآفرینی داشته باشد.

حالا دیگر روزی نیست که خبری درباره صادر نشدن ویزا برای ورزشکاران کشورمان روی خروجی خبرگزاری‌ها نباشد. گویا سیاستمداران غربی و حامیان‌شان جنگ با مردم ایران را عیان‌تر از قبل کرده‌اند و چه جایی برای این تقابل بهتر از زمین ورزش؟ جایی که شعارش همواره دوری از مجادلات سیاسی عنوان شده اما خب! این تنها یک شعار است. این بار کاراته قربانی این سیاست ناجوانمردانه است؛ در حالی که رقابت‌های «ورلد گیمز» از تاریخ 17 تیرماه در بیرمنگام آمریکا آغاز می‌شود اما هنوز روادید ملی‌پوشان کاراته ایران برای حضور در این مسابقات صادر نشده است. این در حالی است که ۴ ملی‌پوش کاراته ایران همراه شهرام هروی، سرمربی تیم ‌ملی کاراته و سیدحسن طباطبایی، رئیس فدراسیون کاراته چندی پیش برای دریافت رویداد سفر به آمریکا به سفارت این کشور در ارمنستان مراجعه کردند اما در همان ابتدای کار درخواست صدور روادید سرمربی و رئیس فدراسیون کاراته رد شد. به نظر می‌رسد با این شرایط، امکان صدور روادید سایر ملی‌پوشان کشورمان همانند سایر رشته‌های ورزشی برای حضور در این مسابقات وجود ندارد تا کاراته ایران در رقابت‌های «ورلدگیمز» حضور نداشته باشد. بهمن عسگری، ذبیح‌الله پورشیب، سجاد گنج‌زاده، سارا بهمنیار و حمیده عباسعلی 5 کاراته‌کای کشورمان هستند که موفق به کسب سهمیه حضور در این مسابقات شده بودند. چند روز قبل دولت انگلیس با عدم صدور ویزا برای مشکات‌الزهرا صفی، تنیسور جوان کشورمان، مانع حضور او در مسابقات ویمبلدون شده بود. کنار هم قرار دادن این اتفاقات نشان‌دهنده این واقعیت است که دولت‌های غربی این بار هر نوع رودربایستی را کنار گذاشته‌اند و علنا اختلافات سیاسی خود را با ایران به زمین ورزش کشانده‌اند. از این رو می‌طلبد وزارت ورزش و جوانان و همچنین کمیته ملی المپیک تمام‌قد به این موضوع بسیار مهم و استراتژیک ورود کنند تا در آینده، این کشورها نتوانند با این حربه، مانع ضربه زدن به ورزشکاران کشورمان شوند. 

 

* طباطبایی: شعار سیاست از ورزش جدای آمریکا پوچ بود

رئیس فدراسیون کاراته در واکنش به عدم صدور روادید تیم ‌ملی برای اعزام به بازی‌های جهانی آمریکا گفت: آمریکا با دخالت سیاست در ورزش نشان داد شعارشان پوچ است. سیدحسن طباطبایی در واکنش به این سؤال که گویا روادید تیم ‌ملی کاراته برای اعزام به مسابقات جهانی آمریکا صادر نشده است، گفت: بله! تنها چند روز تا آغاز بازی‌های جهانی کاراته در بیرمنگام آمریکا زمان باقی مانده است اما سفارت آمریکا کارشکنی کرده و روادید تیم ‌ملی کاراته ایران را صادر نکرده است. این اتفاق در حالی افتاد که اعضای تیم ‌ملی در زمان مشخص شده با تمام مدارک در کشور ارمنستان و در سفارت آمریکا حضور پیدا کردند. در واقع هیچ بهانه‌ای برای صادر نشدن روادید وجود نداشته است اما حالا چند روز تا آغاز مسابقات، ملی‌پوشان کشورمان شانس حضور در این مسابقات را به خاطر عدم صدور روادید از دست داده‌اند. وی در ادامه افزود: بدون تعارف باید بگوییم کاراته ایران از قدرت‌های اصلی این رشته در دنیاست. ما تجربه ۳ دوره قهرمانی جهان، قهرمانی‌های مداوم در آسیا و مدال طلای المپیک را داریم. حضور در این مسابقات حق مسلم ورزشکاران کشورمان است اما کارشکنی آمریکا این فرصت را از ملی‌پوشان ما گرفت. متأسفانه آمریکا فقط مدعی است که نباید سیاست در ورزش دخالت داده شود اما حالا به وضوح شاهدیم رسما آنها سیاست را در ورزش دخیل کرده‌اند و این عدم صدور روادید تیم ‌ملی ایران مهر تأییدی است بر این شعار پوچ و توخالی. رئیس فدراسیون کاراته در ادامه صحبت‌های خود خاطرنشان کرد: آمریکا به عنوان میزبان این مسابقات به طور رسمی سیاست را در ورزش دخالت داده است و این رفتارها خلاف آنچه را که سال‌ها مدعی بوده‌اند نشان می‌دهد. بارها و بارها در شعارهای خود مدعی شده‌اند نباید سیاست در ورزش دخالت داده شود اما حالا به همان شعاری که خودشان داده‌اند عمل نمی‌کنند و کاملا تضاد در شعار آنها را می‌بینیم و شاهدیم به چه صورت سیاست را در ورزش دخالت داده‌اند. وی در پاسخ به این سؤال که آیا برای پیگیری دریافت روادید ملی‌پوشان رایزنی‌هایی با فدراسیون جهانی نیز انجام شده است یا خیر، گفت: تیم ‌ملی کاراته ایران در طول این مدت به صورت منظم و دقیق در اردوها حضور پیدا کرد. ما برای حضور در این مسابقات به شکل قانونی اقدام کرده‌ایم و رایزنی هم با فدراسیون جهانی انجام شد اما به اعتقاد من آمریکا فرصت بزرگی را از دست داد، چرا که حضور قهرمانان نامدار ایران در این مسابقات به برگزاری این رویداد اعتبار می‌بخشید. این رفتار خلاف آنچه است که آنها همیشه از اخلاق در ورزش صحبت می‌کنند. برگزاری بازی‌های جهانی کاراته بدون حضور قهرمانان ایران به اعتبار این مسابقه لطمه می‌زند. ما سجاد گنج‌زاده، قهرمان المپیک و جهان را داریم، همین‌طور ذبیح‌الله پورشیب که عنوان‌دار جهان و گرندوینر سال 2021 است، همچنین بهمن عسگری، حمیده عباسعلی و سارا بهمنیار که از قهرمانان جهان هستند. نبود آنها در بازی‌های جهانی به اعتبار میزبان لطمه می‌زند. 

 

* قهرمان جهان: آمریکایی‌ها مسائل سیاسی را در ورزش دخیل می‌کنند

کاپیتان تیم ‌ملی کاراته از اقدام غیر ورزشی آمریکا به دلیل صادر نکردن ویزا برای اعضای تیم‌های ملی کاراته ایران جهت حضور در بازی‌های جهانی انتقاد کرد. ذبیح‌الله پورشیب درباره عدم صدور ویزای آمریکا و احتمال لغو اعزام به بازی‌های جهانی آمریکا اظهار کرد: با آنکه تاکنون بار‌ها در نقاط مختلف جهان بدون هیچ مشکلی به میدان رفته‌ایم و اعضای تیم از نفرات شاخص و عنوان‌دار کاراته جهان محسوب می‌شوند و کشور‌های دیگر احترام زیادی را برای تیم ایران قائل هستند، متاسفانه آمریکا از صدور روادید برای تیم ایران برای حضور در این رویداد مهم جهانی خودداری کرد تا ایران فرصت حضور در این مسابقات را از دست بدهد. کاپیتان تیم ‌ملی کاراته افزود: آمریکا پیش از این نیز برای تیم‌های مختلف از جمله کشتی روادید سفر به این کشور را صادر نکرد که این موضوع نشان‌دهنده این است که آمریکایی‌ها مسائل غیر‌ورزشی و سیاسی را در ورزش دخیل می‌کنند. در شرایطی که کشور‌های اروپایی برای اعضای تیم ایران بار‌ها حتی ویزای بلندمدت صادر کرده‌اند، اقدام آمریکا در ندادن ویزا جای تاسف دارد. وی خاطرنشان کرد: فدراسیون کاراته همه تلاش خود را برای حل این مشکل به کار گرفت اما فدراسیون جهانی باید به میزبان فشار می‌آورد تا جلوی این اقدام آمریکا را بگیرد که متاسفانه این کار انجام نشد. قطعا میزبان مسابقات باید پاسخگوی این رفتار غیرورزشی خود باشد. در مسابقاتی که خیلی از رشته‌های رزمی حضور دارند، شیطنت و عدم همکاری آمریکا باعث شد تیم کاراته ایران فرصت حضور در این رقابت‌ها را از دست بدهد. پورشیب در پایان گفت: این مسابقات هر ۴ سال یک‌بار برگزار می‌شود و تنها ۸ نفر برتر هر وزن به میدان می‌روند و اهمیت زیادی دارد. متاسفانه ماه‌هاست در هیچ رویدادی حاضر نشده‌ایم و این اعزام نشدن‌ها به رقابت‌های مختلف خیلی ما را اذیت می‌کند. یک ورزشکار تمام جوانی‌اش را می‌گذارد تا به موفقیت برسد اما اینکه براحتی موقعیت حضور در مسابقات هر بار به دلایل مختلف از ما گرفته می‌شود، واقعا روی روحیه تیم تاثیر منفی دارد. 

ملی‌پوشان ایران اخیرا در پست اینستاگرامی مشترکی نسبت به صادر نشدن روادید آمریکا اعتراض و از فدراسیون جهانی درخواست کمک کرده بودند. 

 

شروین‌طاهری: سخنرانی روز تیرماه (24 ژوئن) رئیس‌جمهوری اسلامی ایران در نشست برخط بریکس پلاس به میزبانی چین در حضور رهبران 5 کشور عضو این اتحادیه و 13 کشور دیگر صاحب پتانسیل برای عضویت در آن یک رویداد تاریخی قلمداد می‌شود. مهم‌تر از آن اما ایده‌ای بود که سیدابراهیم رئیسی درباره نقشی که ایران می‌تواند در آینده این اتحادیه برای ایجاد نظم نوین جهانی بازی کند، مطرح کرد. در نهایت درخواست رسمی عضویت کشورمان در بریکس، این لحظه تاریخی را کامل کرد. 

در نگاه اول ایران تنها یکی از 13 کشوری بود که به اجلاس مجازی بریکس پلاس 2022 دعوت شده بود که فردای نشست سران اصلی بریکس شامل رؤسای‌جمهور چین، روسیه، برزیل و آفریقای جنوبی و نخست‌وزیر هند برگزار شد؛ نشستی با دستور گفت‌وگوی سطح بالا درباره توسعه جهانی که سران کشورهای صاحب بازارهای نوظهور و کشورهای در حال توسعه با جایگاه خاص منطقه‌ای یا جهانی در آن دعوت شده بودند؛ از جمله خود ایران، آرژانتین، مکزیک، قزاقستان، مصر، الجزایر، سنگال، نیجریه، اتیوپی، اندونزی، مالزی و تایلند. 

رویداد مهم این دوره بریکس پلاس این بود که ۲ کشور نخست فهرست دعوت‌شدگان یعنی ایران و آرژانتین درخواست رسمی برای عضویت در بریکس را ارائه کردند. درخواست‌های تهران و بوئنوس‌آیرس، فورا مورد استقبال پکن و شانگهای -به ترتیب پایتخت رئیس دوره‌ای و مقر سازمان مرکزی بریکس- قرار گرفت. چینی‌ها ایران را یک قطب منطقه‌ای معرفی کردند که می‌تواند حلقه اتحاد بریکس در خاورمیانه را کامل کند. روس‌ها نیز از عضویت ایران استقبال کردند و به موقعیت راهبردی کشورمان در ارتباط شمال و جنوب اشاره کردند. لازم به گفتن نیست که ۳ عضو دیگر یعنی هند، آفریقای جنوبی و برزیل نیز جزو نزدیک‌ترین شرکای بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران طی ۴ دهه پس از انقلاب اسلامی 1357 بوده‌اند و از عضویت کشورمان در بریکس راضی هستند. از درخواست عضویت آرژانتین به عنوان دومین کشور، اقتصاد و جامعه بزرگ آمریکای جنوبی نیز استقبال شد اما نه به اندازه ایران. 

آخرین بار که یک کشور خارج از جمع 5 کشور مؤسس بریکس -که حروف اول عنوان لاتین‌شان (برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی) عنوان اختصاری اتحادیه را تشکیل می‌دهد- درخواست عضویت در آن را مطرح کرده بود، به سال 2018 بازمی‌گشت که درخواست ترکیه با مخالفت رسمی چین، رئیس دوره‌ای بریکس و مخالفت ضمنی روسیه، عضو قدرتمند آن رد شد. با آنکه ظاهرا بریکس یک اتحادیه از 5 اقتصاد نوظهور بین‌المللی است و ترکیه نیز یک شریک اقتصادی مهم برای هر 5 عضو فعلی بویژه چین و روسیه محسوب می‌شود اما مهم‌ترین دلایل رد درخواست عضویت آنکارا نه اقتصادی، بلکه راهبردی و سیاسی بود. ترکیه عضو رسمی ناتو، نامزد عضویت در اتحادیه اروپایی و متحد سیاسی غرب طی حدود یک قرن اخیر است. 

از طرف دیگر رد درخواست دولت پاکستان، شریک راهبردی چین در آسیای جنوبی برای شرکت در اجلاس اخیر بریکس پلاس نیز به دلیل وتو شدن این درخواست توسط دولت هندوستان جالب توجه بود. هندی‌ها پاکی‌ها را رقیب منطقه‌ای خود در شبه‌قاره هند می‌بینند و تمایلی ندارند با آنها ائتلاف کنند. 

این 2 موضوع ثابت کرد بریکس خود را نه فقط یک اتحادیه اقتصادی، بلکه ائتلافی ژئوپلیتیک و حتی ایدئولوژیک به عنوان بدیلی برای سلطه در حال افول نظم جهانی غرب‌محور می‌بیند. 

از این منظر بریکس حتی از ایده تقسیم‌بندی سنتی دنیا به شرق و غرب ژئوپلیتیک یا شمال و جنوب اقتصادی نیز گذشته است به طوری که حتی این ایده که بریکس یک «شرق اقتصادی» در مقابل اقتصاد غربی است، کامل به نظر نمی‌رسد. از یک طرف روسیه همزمان از شرق راهبردی و شمال اقتصادی در تقسیم‌بندی‌های منسوخ شده یورو سنتریک می‌آید و از طرف دیگر چین هنوز پیوندهایش را با آن بخش از آسیای جنوب شرقی که جزو جنوب اقتصادی هستند، حفظ کرده است. در همان حال هند و آفریقای جنوبی کلا متعلق به تقسیم‌بندی جنوبی بوده و برزیل از غرب می‌آید. هر ۳ کشور از خاستگاه‌های جدیدی می‌آیند که هیچ تناسبی با تقسیم‌بندی‌های گذشته ندارند. 

این همان نگاهی است که چینی‌ها را واداشت در حاشیه نشست 2022 سران بریکس و با اشاره به درخواست عضویت ایران و آرژانتین در این اتحادیه، به کنایه از تشکیل یک گروه 7 جدید در مقابل «جی 7» متشکل از ۷ کشور صنعتی غربی آمریکا، کانادا، بریتانیا، آلمان، فرانسه و ایتالیا به همراه ژاپن سخن بگویند. مطرح کردن این موضوع درست در آستانه آغاز نشست سران «جی 7» در قصر «المائو» در ایالت باویرای آلمان -که رسانه‌های آلمانی آن را بی‌خاصیت‌ترین نشست گروه 7 خواندند- به منزله به چالش کشیدن جدی نظام بین‌المللی فعلی توسط بریکس بود. 

از طرف دیگر اجلاس بریکس پلاس که با شرکت 18 کشور برگزار شد نیز به عنوان بدیلی برای «جی 20» یا نشست سران 20  اقتصاد برتر جهان (19 کشور به علاوه اتحادیه اروپایی) مطرح شده است. اگر چه هر 5 کشور عضو بریکس و چند کشور مدعو بریکس پلاس مثل اندونزی -میزبان نشست امسال «جی 20»- در گروه 20 هم حضور دارند اما چشم‌‌انداز توسعه یک ائتلاف غیر غربی که نه توسط محافل و نهادهای غربی چون بیلدربرگ، داووس، سازمان تجارت جهانی یا بانک جهانی، بلکه توسط یک هیات مدیره از خود کشورهای عضو به شکل متوازن و با حقوق مساوی اداره می‌شود، چالشی واقعی برای سلطه غرب ایجاد خواهد کرد. ائتلافی که بر اساس حقایق دنیای چندقطبی امروز و نه دنیای تک‌قطبی مطلوب کدخدای آمریکایی تشکیل می‌شود و ارزش محوری آن چندجانبه‌گرایی و روابط توأم با عدالت انسانی است که در مقابل نگاه سلطه‌گر غربی پس‌مانده از دوران استعمار اروپا و آمریکا قرار می‌گیرد. 

 

* چشم‌انداز 2050

جالب اینجاست که سرمایه‌داری غربی از قبل این تحول را به چشم یک تهدید توأم با فرصت رصد کرده بود. در حقیقت عنوان «بریک» ابداع ۲ دهه پیش «گلدمن ساکس» است؛ شرکت بانکداری و خدمات مالی چندملیتی که بزرگ‌ترین موسسه سرمایه‌گذاری خارجی در آمریکا محسوب می‌شود. محققان این موسسه به عنوان بازوی سرمایه‌گذاری بین‌المللی کارتل صهیونیستی راکفلر، سال 2001 عنوان «بریک» را به مجموعه‌ای از کشورهای با رشد اقتصادی سریع‌تر از غرب اطلاق کرده و پیش‌بینی کردند آنها تا سال 2050 عمده اقتصاد جهانی را شکل خواهند داد. گلدمن ساکس هیچ‌‌گاه توضیح نداد آیا این عنوان مخفف نام ۴ کشور برزیل، روسیه، هند و چین بوده یا خیر اما به نظر می‌رسد چنین بوده است. البته آمریکایی‌ها که در آغاز قرن بیست‌ویکم میلادی خود را در اوج قدرت‌شان در جهان تک‌قطبی می‌دیدند، در برآوردهای ۲ دهه پیش تصور می‌کردند می‌توانند با ابزار سرمایه‌گذاری در کشورهای غیرغربی در حال رشد سریع، به آقایی خود در آینده ادامه دهند. 

با آنکه اتحادیه‌ای به نام بریک با حضور کشورهای نامبرده در سال 2009 اعلام موجودیت کرد و با پیوستن آفریقای جنوبی نام بریکس به خود گرفت اما آمریکایی‌ها این موضوع را چندان جدی تلقی نکرده و در سال 2015 متعاقب کند شدن موقت رشد اقتصادهای نوظهور بر اثر رکود جهانی 2008 و افت قیمت نفت، گلدمن ساکس پرونده پیش‌بینی بریک 2050 را مختومه اعلام کرد. 

گذشت زمان اما چهره‌ای دیگر از نظریه بریک رو کرد. در کمتر از یک دهه حالا بریکس خود را مهم‌ترین بدیل نظم جهانی معرفی کرده که حتی می‌تواند تا 2050 نظام نوینی در جهان چندقطبی بر پایه چندجانبه‌گرایی پدید آورد. 

 

* اینک چند‌جانبه گرایی

این هفته نیز شاهد بودیم که صدراعظم آلمان، رهبر واقعی اتحادیه اروپایی و بزرگ‌ترین اقتصاد گروه ۷ پس از ایالات متحده، همان برآورد ۲ دهه پیش هسته سرمایه‌داری غربی در نیویورک را از نو مطرح کرد. «اولاف شولتس» یکشنبه پیش در گفت‌و‌گو با شبکه آمریکایی «سی‌بی‌اس نیوز» پیش‌بینی کرد جهان در سال 2050 چندقطبی خواهد بود. او گفت:«من فکر می‌کنم جهانی که در سال 2050 در آن زندگی خواهیم کرد، چندقطبی خواهد بود. بسیاری از کشورها مهم خواهند بود. ایالات متحده، روسیه، چین، اتحادیه اروپایی و کشورهای عضو این اتحادیه و همچنین اندونزی و هند، یا حتی آفریقای جنوبی یا کشورهایی از آمریکای جنوبی».

البته تنها مشکل او با این جهان چندقطبی و بریکس به عنوان محور طبیعی چنین دنیایی، این است که غرب باید سازوکاری به جای بریکس تمهید ببیند. جانشین مرکل معتقد است در جهان در حال غرب‌زدایی فعلی نکته کلیدی این است که خود غربی‌ها هم با بسیاری از کشورها تجارت کنند تا بتوانند در صورت بروز مشکلات و بحران‌هایی مثل آنچه امروز شاهدش هستیم، به زندگی عادی ادامه دهند. شولتس از این کار تحت عنوان «وظیفه بزرگ» غرب یاد کرد و افزود: «چندقطبی هم کافی نیست، بلکه باید بر اساس چندجانبه‌گرایی با هم برای آینده‌ای بهتر کار کنیم، این چیزی است که ما باید برای آن هدف داشته باشیم».

شولتس همچنین درباره نشست اخیر ناتو که چین را به عنوان یک تهدید معرفی کرد، می‌گوید این بیانیه کاملا با راهبرد توصیف شده درباره چندجانبه‌گرایی از نوع غربی مطابقت دارد. به عبارت دیگر غرب متوجه زوال سلطه ۳ سده‌ای خود بر جهان شده و حالا خود به دنبال ایجاد سازوکاری شبیه بریکس است تا سلطه‌اش را در غالب رهبری بر این جهان چندقطبی ادامه دهد اما مهم‌ترین از این خوابی که او دیده، تعبیرش است؛ غرب نه تسلطی بر بریکس دارد و نه می‌تواند انگیزه‌های ضد غربی کشورهای عضو آن را درک کند. 

 تا قبل از جنگ اوکراین و غائله تایوان هنوز سطح این انگیزه‌ها بویژه در مسکو و پکن برای افکار عمومی بین‌المللی قابل درک نبود. با این حال ناظران تحولات سریع جهانی آگاه بودند رهبران مسکو که در کنار همتایان خود در پکن، نقش کلیدی در راه‌اندازی این اتحادیه اقتصادی داشته‌اند، از ابتدا به تجدید ساختار حاکمیت جهـانی می‌اندیشیده‌اند. 

از سال 2009 که سران برزیل، روسیه، هند و چین گردهم آمده و مجموعـه اولیه بریـک‌ را -پیش از آنکه آفریقای جنوبی در سال 2010 به آنها ملحق شود- به وجود آوردند، سایر کشورها را برای ایجاد یک نظم جهانی دموکراتیک‌تر، چندقطبی‌تر و مبتنی بـر قواعد بین‌المللی، مسؤولیت‌پذیری، همکاری و عملکرد هماهنگ و نیز تصمیم‌گیری مشترک، به نفع تمام ملـت‌ها، فراخواندنـد. جالب اینکه هیچ‌یک از تغییرات سیاسی داخلی و تغییر روندهای بین‌المللی در 13 سال اخیر نتوانسته چشم‌انداز رهبران فعلی 5 کشور عضو بریکس را نسبت به برپایی این اتحادیه تغییر دهد. 

در این میان فقط روسیه به رهبری پوتین است که تقریبا هنوز با همان کادر رهبری قبلی به کارش ادامه می‌دهد، در حالی که در این 13 سال در چین، هند، برزیل و آفریقای جنوبی شاهد تغییر جناح حاکم و حتی تغییر نسل در رأس نظام‌های سیاسی‌شان بوده‌ایم. 

با این وجود در چهاردهمین همایش سران بریکس (2022) که اوایل تیر ماه به صورت مجازی به میزبانی پکن برگزار شد، «شی جین پینگ» رئیس‌جمهور چین و رئیس دوره‌ای این اجلاس، خطاب به رهبران کشور‌های عضو و 13 کشور صاحب پتانسیل دیگر برای عضویت در آن گفت که آنها باید از چند‌جانبه‌گرایی واقعی، عدالت، انصاف و وحدت حمایت و با قلدری و تفرقه در جهان مخالفت کنند. او همچنین رویکرد بریکس را تزریق امید و انرژی مثبت به مردم دنیا اعلام کرد که دقیقا عکس رویکرد بسیار منفی آمریکا و ناتو تحت عنوان خصمانه «جنگ با تروریسم و تهدیدات بین‌المللی» است. 

 

* بریکس در آیینه نظریه‌ گذار قدرت

یک مقاله تحقیقی تحت عنوان «روسیه، بریکس و تاثیرگذاری بر ساختار نظام بین‌الملل» (فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز) که حدود ۲ سال پیش منتشر شد نشان می‌دهد نه تنها مسکو نگاهی مشابه پکن در این زمینه دارد، بلکه حتی می‌توان گفت شکل‌گیری ایده اولیه همکاری روس‌ها و چینی‌ها برای شکل دادن ایده بریکس، نتیجه روی کار آمدن سیاستمدارانی غیرغربی در کرملین، یک دهه پس از فروپاشی شوروی به دست غرب‌گرایان بوده است.

بر اساس این تحقیق، روس‌ها که پس از شوروی نتوانستند جایگاهی در خور در نظام انحصار‌طلب غربی به دست آورند، به غرورشان برخورد. در نتیجه از آغاز، به بریکس از منظر نظریه‌ گذار قدرت می‌نگریستند و تلاش خود را بر کانونی شدن نظامی بین‌المللی قرار داده‌اند، چرا که بر اساس این نظریه، بازیگران به طـور ذاتی لزوما مخالف و آنتی‌تز یکدیگر تلقـی نمی‌شـوند؛ همچنـین ایـن مفهـوم تنـوع بیـشتری بـرای بازیگران قائل می‌شود. تحلیلگران معتقدند مجموعه بریکس از طریق هم‌افزایی میان اعضای خود و تاثیرگـذاری بر سـاختار کنـونی قـدرت در نظام بین‌المللی درصدد تعدیل نظم کنونی به نظم چندکانونی است. 

مشهودترین حرکت و اقـدام در ایـن زمینـه باز هم از مسکو آغاز شد، حتی اگر مختصات شروع جریان بریکس از منابع آمریکایی، توسط طیف مشاوران لیبرال در اقتصاد بشدت غرب‌گرای روسیه اوایل قرن بیست و یکم میلادی به روسی ترجمه شده باشد. پـوتین در دومین دوره ریاست‌جمهوری خود در سال 2006 وزرای خارجه ۳ کشور چین، هند و برزیل را در حاشیه اجـلاس مجمـع عمـومی سازمان ملل در نیویورک گرد آورد و با در میان گذاشتن ایده خود، پیشنهاد مقدماتی برگزاری اجلاس سران بریک را مطرح کرد. او در همان روزها در سخنرانی‌اش در مجمع عمومی سازمان ملل نیز از بی‌عدالتی در ساختار قدرت نظام بین‌المللی تک‌قطبی به رهبری آمریکا گلایه کرده بود. 

بر اساس نظریه‌ گذار قدرت که ۶ دهه پیش از سوی «کنت ارگانسکی» عرضـه شد، انتقال قدرت به افزایش قابل توجه قدرت ملی یک کشور بزرگ به سبب توسـعه اقتصادی و در نتیجه، رشـد موقعیـت و جایگـاه مـسلط آن در نظـام بین‌المللـی مربوط می‌شود. 

اگر چـه بـه سـبب تمرکـز بـر روابـط قـدرت عمومـا ایــن نظریــه را بــه عنــوان زیرمجموعــه‌ای از مکتــب واقــع‌گرایــی تقلیل داده بودند امــا امروز متوجه می‌شویم بــه لحــاظ روش‌شناسی و محتوای مفهومی آن، نظریه‌ گذار قدرت به میزان قابل تـوجهی بـا کلیـت مکتـب واقـع‌گرایـی که نظریه حاکم بر نظامات غربی سلطه طی قرون اخیر بوده، تفـاوت دارد. از این منظر باثبات‌ترین سیستم زمانی است که یک قدرت مسلط که ائتلافی متشکل از متحدان مهم و راضی از نظم حاکم از او حمایت می‌کنند، در راس نظام قرار دارد. 

 قدرت و رضایت، اجزای کلیـدی نظریه‌ گذار قـدرت هستند. در مقاطعی که یک قدرت در حال صعود بر قدرت مـسلط حاکم سبقت می‌جوید، گذار قدرت نامیده می‌شود. این گذار در شرایطی که قدرت صـعود‌کننده از نظم جهانی راضی است، مانند سبقت جستن آمریکا از بریتانیا، می‌تواند صلح‌آمیز باشد اما در صورت عدم رضایت قدرت سبقت‌جوینده از نظم موجود، جنگ در می‌گیـرد. برای تبیین مفهوم قـدرت و چگـونگی سـاماندهی ساختارهای جهانی و منطقه‌ای، ارگانـسکی در تشریح میزان قـدرت، ابتـدا عناصر اقتصاد، جمعیت و سیاست را مورد سنجش و ارزیابی قرار می‌دهد امـا در چنـد مرحلـه بهره‌‌وری جمعیت و عملکرد سیاسی به عنوان معیارهای سنجش قـدرت مـورد اسـتفاده قـرار می‌گیرد. 

 او نظریه‌اش را در بحبوحه جنگ سرد مطرح کرد و از همان زمان تعامل میان بهـره‌وری جمعیـت و عملکـرد سیاسـی را مورد توجه قرار داد و پیش‌بینی کرد در درازمدت چین -و نه اتحاد جماهیر شوروی- بر آمریکا پیشی خواهد گرفت. 

شاید توجه به همین نظریه بود که رئالیست‌های حاکم بر کاخ سفید به رهبری «هنری کیسینجر» را واداشت ایده بسیار جنجالی همکاری اقتصادی آمریکای سرمایه‌داری با چین کمونیست و در مرحله بعد ایده چینی‌سازی اقتصاد جهانی را مطرح و اجرا کنند. وزیر خارجه دولت نیکسون هنوز هم در 98‌سالگی یکی از صاحب‌نظران اصلی در زمینه نگاه آمریکایی‌ها به جهان باقی مانده است. وی ماه گذشته در مصاحبه با روزنامه انگلیسی تایمز، ضمن صحبت درباره جنگ روسیه و اوکراین، درباره احتمال سلطه چین بر جهان هشدار داد اما در عین حال تاکید کرد تقابل غرب با چین مخرب خواهد بود. 

 

* نخستین خشت‌های نظم نوین

می‌توان گفت ایده‌ای که ۲ دهه پیش «گلدمن ساکس» (شاخه سرمایه‌گذاری بین‌المللی کارتل راکفلرهای آمریکا‌)تحت عنوان «بریک» مطرح کرد، چندان هم ابداعی نبوده و در حقیقت چیزی جز بسط نظریه ارگانسکی در دهه‌های پیش رو نبوده است. 

پیش‌بینی درخشان 6 دهه پیش ارگانسکی، امروز نه فقط در اوج‌گیری قدرت چین، بلکه در تشکیل یک ائتلاف جدید توسط قطب‌های شرقی با محوریت همکاری و تعامل با همه جهان متبلور است. این نشان می‌دهد چین و روسیه مطابق این نظریه به جای تنازع با قدرت رو به زوال غرب، به دنبال ایجاد تدریجی یک قدرت موتلفه مسلط برای منظم نگاه داشتن جهان هستند. 

مقوله‌های اصلی در نظریه ‌گذار قدرت با شرایط امروز چین و دیگر اعضای بریکس همخوانی عجیبی دارد. می‌توان شـاخص‌هـای اقتصادی شامل تولید ناخالص داخلی و سرمایه‌گذاری خارجی به عنوان رکنی برای جـذب توأمـان فناوری در کنار سرمایه، شاخص‌های نظـامی شـامل تـوان، نیـرو، فنـاوری و تجهیـزات نظـامی و شاخص‌های کلیـدی پایـه شـامل جمعیـت، سـرزمین و منـابع را در هر 5 کشور عضو مشاهده کرد. به عبارت دیگر هر 5 کشور در حوزه جغرافیایی خود از این نظر سرآمد هستند؛ چین در جهان و آسیای شرقی، روسیه در اوراسیا، هند در آسیای جنوبی و اقیانوسیه، آفریقای جنوبی در قاره آفریقا و برزیل در آمریکای جنوبی. 

علاوه بر این ۵ کشور بریکس ظرفیت‌های فوق‌العاده‌ای برای همکاری‌های اقتصادی و تجاری، نه فقط با یکدیگر، بلکه با دیگر کشورها دارند که می‌توان با توافق‌های تجارت آزاد از آن بهره برد. 

آمار‌هایی که در حاشیه اجلاس چهاردهم سران  بریکس مطرح شد، نشان می‌دهد این 5 کشور مجموعا ۱۸ درصد تجارت کالا و ۲۵ درصد سرمایه‌گذاری خارجی در سراسر جهان را به خود اختصاص داده‌اند. 

همچنین با توجه به تاثیر طولانی همه‌گیری کرونا بر تجارت جهانی، حجم کل تجارت کشور‌های بریکس در سال جاری نسبت به سال گذشته میلادی 4.34 درصد افزایش داشته است. این شاخص‌ها برای آینده درخشان اتحاد بریکس همان قدر ارزش دارد که شاخص‌های ذاتی این 5 کشور ارزشمند و دارای اهمیت است؛ یعنی موقعیت ژئوپلیتیک‌شان و اینکه 40 درصد جمعیت جهان و 30 درصد تولید ناخالص داخلی کل کشورهای کره‌زمین را به خود اختصاص می‌دهند. به گفته یک مشاور اقتصادی چینی، مقر اتحادیه بریکس در شانگهای، مزیت بریکس در ایجاد حمایت از سیستم تجاری چندجانبه برای بهبود اقتصاد جهانی برای جلوگیری از رکود است؛ از این منظر اگر بریکس بتواند زمینه‌ای برای تعامل اقتصادی و سیاسی کشورهای در حال توسعه فراهم کند، خود به خود نظم بین‌المللی را تغییر داده است. 

بدین ترتیب باید بریکس را -همان‌گونه که واژه Brics در زبان انگلیسی تداعی می‌کند- معادل نخستین خشت های ایجاد نظم نوین جهانی دانست. 

«مهدی خرسند» کارشناس مسائل اوراسیا در این باره می‌گوید: «پیمان امنیتی و راهبردی شانگهای که بزرگ‌ترین ائتلاف از این نوع هم در اوراسیا (اروپا و آسیا) و هم در نیمکره شرقی محسوب می‌شود، اهمیت بسزایی دارد اما مهم این است که بدانیم مقر مرکزی اتحادی مثل بریکس که در هر 5 قاره جای پاهای محکمی دارند و ماهیت آن نه فقط اقتصادی، بلکه ژئوپلیتیک است نیز در شانگهای قرار دارد. این یعنی چینی‌ها نگاهی بلندمدت به تغییر نظام بین‌المللی دارند و می‌خواهند شانگهای را بدیلی در برابر نیویورک آمریکا به عنوان مرکز سازمان ملل متحد و قلب مبادلات اقتصادی جهان قرار دهند».

***

ایران ، پدیده بریکس+

شاید برخی تحلیلگران اقتصادی، عضویت ایران در بریکس را بر اساس مؤلفه‌های اقتصادی غیرمحتمل بدانند؛ چون شاخص‌هایی مثل ارزش و تنوع صادرات، تولید خالص یا ناخالص ملی و قدرت ارز ملی کشورمان فاصله‌ای بعید با آفریقای جنوبی، هند و برزیل دارد که در این زمینه‌ها در رتبه‌های جهانی پایین‌تری در میان اعضای بریکس هستند اما آنچه برای رهبران اتحادیه اهمیت دارد، فقط اقتصاد نیست. هر چند ایران پتانسیل‌های اقتصادی خوبی دارد و یک مخزن مهم انرژی و نیروی انسانی نیز هست اما جایگاه راهبردی کشورمان در منطقه‌ای که چهارراه شرق و غرب و شمال و جنوب کره خاکی محسوب می‌شود و همین‌طور نقش ایدئولوژیک و ژئوپلیتیک جمهوری اسلامی در مقابله با سلطه غربی، از نگاه ائتلاف جدید، اهمیتی به مراتب بیشتر دارد. بر اساس نظریه گذار قدرت ارگانسکی، ایران از مؤلفه‌هایی حیاتی برخوردار است که ظرفیت ما برای تبدیل شدن به کشوری در سطح اعضای ارشد بریکس را افزایش می‌دهد. 

***

گروه اجتماعی: در چهارمین روز پس از زلزله مهیب هرمزگان که تخریب و ویرانی گسترده‌ای را در پی داشت، حالا علاوه بر تلاش‌های بی‌وقفه گروه‌های جهادی و دستگاه‌های خدمات‌رسان در امدادرسانی، آوار‌برداری و تامین نیازهای ضروری، محموله‌های کانکس توسط سپاه و سایر نهادها به این منطقه رسیده و به همت جهادگران سپاه و دستگاه‌های خدمات‌رسان در حال جانمایی و نصب است تا زلزله‌زدگان در هوای شرجی بیش از 40 درجه در کانکس‌هایی که مجهز به تجهیزات سرمایشی است، مستقر شوند. 

به گزارش «وطن‌امروز»، پس از وقوع زلزله 6.3 ریشتری هرمزگان، از همان لحظه‌های نخست دستگاه‌های دولتی، نیروهای امداد و نجات در کنار جهادگران بسیجی، سپاه و ارتش کار امدادرسانی، آواربرداری، اسکان زلزله‌زدگان و تامین نیازهای ضروری اولیه را شروع کردند و خدمات به مردم این منطقه همچنان بی‌درنگ در حال انجام است. طبق گزارش‌های رسیده، کامیون‌های حمل بار، بیل‌های مکانیکی و تجهیزات سبک و سنگین برای آواربرداری مشغول کارند و همه برای خدمات‌رسانی به زلزله‌زدگان از جمله تهیه و پخت غذای گرم، تامین چادر، موکت و وسایل ضروری درتلاشند. 

 

* تقسیم کار برای خدمات‌رسانی سریع

مشاهدات عینی خبرنگاران از منطقه سایه‌خوش، کانون بحران زلزله هرمزگان، حکایت از آن دارد که ۲ اقدام مهم در دستور کار مدیریت کلان صحنه بحران در مناطق زلزله‌زده قرار گرفته است. 1- برپایی کانکس‌های بحران برای مردم 2- آواربرداری منسجم و در گستره تمام روستاهای بحرانی گروهی دیگر نیز از نیروهای مهندسی نیروی دریایی سپاه در حال برپا کردن چادرهای اسکان گروهی در سوی دیگر روستای سایه‌خوش هستند تا نیروهای جهادی شب‌ها مکان مناسبی برای استراحت داشته باشند و برای کار دوباره در صبح فردا، جانی تازه‌ کنند. کانکس‌ها نیز بتدریج از ظهر روز دوشنبه 13 تیرماه به منطقه رسیده و با انتقال به حیاط منازلی که بخشی از آوار آنها تخلیه شده، ظرف حدود 10 تا 15 دقیقه برپا می‌شوند تا نور امید را در دل مردمی که در این گرما در چادرها زندگی‌ می‌کنند، زنده کنند. 

عده‌ای از مردم نیز با کمک اقوام و آشنایان خود و همین طور با استفاده از نیروهای جهادی موجود در روستا، فورا وسایل زندگی خود را تخلیه کرده‌اند و به همین دلیل در اولویت آوار‌برداری قرار گرفته‌اند. در برخی منازل نیز خارج‌سازی تدریجی لوازم زندگی مردم از زیر آوار انجام می‌شود. اگر چه نیروهای جهادی و پاسداران و نیروهای هلال‌احمر ممکن است پس از ساعتی کار و تلاش، برای رفع خستگی دست از کار بکشند و آبی بنوشند اما صدای کامیون‌ها، بیل‌های مکانیکی و لودرها حتی برای دقایقی نیز قطع نمی‌شود و هر گوشه از روستای سایه‌خوش و دیگر روستاهای بحران‌زده شاهد آوار‌برداری گسترده هستند. 

 

* توزیع بسته‌های مختلف غذایی و بهداشتی میان زلزله‌زدگان

در کنار حضور هلال احمر، مدیریت بحران استانداری هرمزگان، سپاه، بسیج، نیروی انتظامی، ارتش و دانشگاه علوم‌پزشکی و... گروه‌های مردمی نیز به منظور رساندن کمک‌ها به مردم در حال امداد‌رسانی‌اند. مردم نیز در حد توان ضروریات لازم را به ستاد مرکزی امدادرسانی می‌رسانند تا در زمان مناسب و در موقعیت مناسب به دست زلزله‌زدگان برسد. 

 

* قرارگاه «مدینه» امدادرسانی به 16 روستا را بر عهده گرفته است

امدادرسانی به 16 روستای زلزله‌زده ادامه دارد. روستاهای کلاتو، بنو، نرمستان، دم گیرز، کوچی، دوآب، حنادان، چاه‌‌خودرو، پشتگان، خورخوار، سنگ سیاه، گواکو، خومکو، دژگان، کنخ، چاه‌دراز و تنب چکین برای امدادرسانی و اسکان اضطراری و... به این قرارگاه واگذار شده و کارها با شتاب بیشتری در این مناطق دنبال می‌شود. سردار مارانی، فرمانده قرارگاه منطقه‌ای مدینه منوره نیروی زمینی سپاه گفت: کار نصب کانکس‌ها در کنار چادرهای مردم این چند روستا آغاز شده و با جدیت بیشتری پیگیری می‌شود. در مجموع این ۲ روستا 1700 خانوار زندگی می‌کنند که حدود 450 خانوار بر اثر زلزله آسیب کلی یا جزئی دیده‌اند. 

 

* اسکان اضطراری بیش از ۷۵۰۰ حادثه‌دیده

رئیس سازمان امدادونجات هلال‌احمر نیز با اشاره به اینکه تیم‌های «سحر» این جمعیت در مناطق زلزله‌زده هرمزگان در حال خدمت‌رسانی هستند، از اسکان بیش از ۷۵۰۰ نفر و تداوم کمک‌رسانی به حادثه‌دیدگان با بهره‌گیری از همه ظرفیت‌ها خبر داد. مهدی ولی‌پور درباره آخرین وضعیت امدادرسانی به مناطق زلزله‌زده گفت: تاکنون ۸۸۷ دستگاه چادر امدادی، ۱۳۵۶ تخته موکت، هزار قرص نان، ۲ هزار و ۷۱۷ بسته غذایی، ۶ هزار و ۱۲۶ بطری آب معدنی و ۲ هزار قوطی کنسرو برنج بین آسیب‌دیدگان زمین‌لرزه توزیع شده است. وی افزود: از لحظه وقوع زمین‌لرزه تا امروز ۳۰ منطقه روستایی و شهری شامل کوشک، کنخ، برکه سفلین، سایه خوش، گاومیری، چاه دراز، تنگ سیم، دوآب، باسعیدو، کنار سیاه، دولاب، چاه شرقی، گوران، دوربینی، کانی، لافت، حشم حودو، دژکان، کلاتو، حنادان، تنب گرو، نرمستان، چاه دیگی، دم گز و بنو مورد ارزیابی و پایش دقیق قرار گرفته است تا میزان خسارت‌ها برآورد شود و به متاثران احتمالی از زمین‌لرزه در حوزه مختلف کمک‌رسانی شود. ولی‌پور تصریح کرد: تا امروز، 1887 خانوار که شامل ۷ هزار و ۵۴۸ نفر می‌شوند، در محل‌های معین اسکان اضطراری داده شده و تمام اقلام مورد نیاز در اختیار آنها قرار گرفته است. هلال‌احمر تا آخرین لحظه در کنار متأثران از زلزله خواهد بود تا تمام نیازهای آنها را برطرف کند.

***

گروه اقتصادی: روز گذشته مرکز آمار شاخص و متوسط قیمت آپارتمان‌های مسکونی مناطق بیست‌ودوگانه شهر تهران در خرداد ١٤٠١ را منتشر کرد. بر اساس این گزارش، خرداد امسال میانگین قیمت هر مترمربع آپارتمان‌ مسکونی در شهر تهران به بیش از ۴۱ میلیون و ۴۰۸ هزار تومان رسید که نسبت به ماه مشابه سال گذشته افزایش 35.5 درصدی و نسبت به اردیبهشت‌ماه افزایش 7.1 درصدی را نشان می‌دهد.

به گزارش «وطن‌امروز»، بر اساس گزارش مرکز آمار، میانگین قیمت مسکن شهر تهران در خرداد امسال با افزایش 7.1 واحد درصدی نسبت به اردیبهشت‌ماه به بیش از ۴۱ میلیون و ۴۰۸ هزار تومان رسیده است. این در حالی است که چند روز گذشته بانک مرکزی میانگین قیمت مسکن شهر تهران را برابر با ۳۹ میلیون و ۴۱۰ هزار تومان گزارش کرده بود.

همچنین مقایسه قیمت‌ها در خرداد امسال نسبت به ماه مشابه سال گذشته، حاکی از افزایش 35.5 درصدی قیمت مسکن در شهر تهران است. به بیان دیگر خریداران باید برای خرید یک واحد مسکونی مشخص نسبت به خرداد سال گذشته به طور متوسط 35.5 درصد بیشتر پرداخت کنند.

 

* افزایش تورم نقطه به نقطه

منظور از تورم نقطه به نقطه، درصد تغییر عدد شاخص قیمت نسبت به ماه مشابه سال قبل است. در خرداد ١٤٠١ تورم نقطه به نقطه قیمت آپارتمان‌های مسکونی شهر تهران به عدد 35.5 درصد رسیده است؛ یعنی خریداران باید برای خرید یک واحد مسکونی مشخص در شهر تهران نسبت به خرداد ١٤٠٠ به طور متوسط 35.5 درصد بیشتر پرداخت کنند.  تورم نقطه به نقطه این ماه در مقایسه با ماه قبل (29.6 درصد) 9.5 واحد درصد افزایش داشته است.  در خرداد امسال منطقه یک با میانگین قیمت بیش از ۷۸ میلیون و۴۴۷ هزار تومان، گران‌ترین و منطقه ۱۷ با میانگین قیمت ۲۰ میلیون و ۷۸۸ هزار تومان به ازای هر مترمربع ارزان‌ترین منطقه تهران بودند. تعداد معاملات صورت گرفته در خردادماه برابر با 14 هزار و ۸۳ واحد مسکونی بوده است که نسبت به ماه مشابه سال گذشته افزایش حدود ۴۸ درصدی را نشان می‌دهد.

 

* افزایش تورم ماهانه

منظــور از تــورم ماهانــه، درصــد تغییــر عــدد شــاخص قیمــت مــاه جــاری نســبت بــه مــاه قبــل است. در خــرداد ١٤٠١ تــورم ماهانــه قیمــت آپارتمان‌های مسکونی شهر تهـران 7.1 درصـد بـوده اسـت. تـورم ماهانـه خـردادمـاه در مقایسـه بـا همـین اطـلاع در مـاه قبـل (‌6 درصـد)، 1.1 واحـد درصد افزایش داشته است.

 

* تورم سالانه در کانال 25درصد

منظور از نرخ تورم سالانه، درصد تغییر میـانگین اعـداد شـاخص قیمـت در یـک سـال منتهـی بـه مـاه جـاری نسـبت بـه شـاخص دوره مشـابه سـال قبـل است. نـرخ تـورم سـالانه خـرداد ١٤٠١ امـلاک مسـکونی شـهر تهـران بـه عـدد 25.1 درصـد رسـیده کـه نسـبت بـه همـین اطـلاع در مـاه قبل (25.6 درصد)، 6.0 واحد درصد کاهش داشته است.

 

* متوسط قیمت آپارتمان‌های مسکونی

خرداد ١٤٠١ متوسط وزنی قیمت آپارتمان‌های مسکونی فروش رفته در مناطق بیست‌ودوگانه شهر تهران به 414088 هزار ریال رسیده است. در این ماه منطقه یک با متوسط قیمت 784472 هزار ریال بیشترین و منطقه ١٧ با متوسط قیمت ٢٠٧٨٨٥ هزار ریال کمترین قیمت را در بین مناطق بیست‌ودوگانه شهر تهران به خود اختصاص داده‌اند.

 

* سهم هزینه مسکن در سبد خانوارهای شهری چقدر است؟

رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس سهم هزینه‌های مسکن در سبد خانوارهای شهری ایران را بین ۶۰ تا ۷۰ درصد خواند و تاکید کرد: این در حالی است که میانگین این شاخص در جهان ۱۸ درصد و در دامنه نوسانات حدودا ۱۵ تا ۲۵ درصد است. بابک نگاهداری گفت: صنعت تولید مسکن موتور رشد اقتصادی و تاثیرگذار بر صنایع مادر است. نگاهداری با اشاره به برخی از عوامل ایجادکننده مشکلات مسکن و اقدامات پژوهشگران این مرکز در راستای بهبود وضعیت کنونی، بیان داشت: تاثیر حوزه مسکن بر رشد و توسعه اقتصادی کشور غیر قابل انکار است. رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس خاطرنشان کرد: بخش مسکن با ایجاد رشد اقتصادی و اشتغال‌آفرینی در بخش ساختمان و بخش‌های وابسته از طریق تاثیر بر مخارج مصرفی، سرمایه‌گذاری و تغییرات در تولید ناخالص داخلی، نوسانات اقتصادی را به شدت تحت تاثیر خود قرار می‌دهد، بنابراین تاثیرات ناشی از آن نیز محدود به بخش مسکن نیست. وی ادامه داد: در کشور ما با توجه به ابعاد نیاز به مسکن در دوره‌های مختلف، قوانین و سیاست‌های متعددی وضع شده است اما مقطعی بودن سیاست‌ها و نبود برنامه مشخص و دورنمای بلند برای چگونگی رفع مشکل مسکن، نبود اطلاعات و آمار شفاف و دقیق، نحوه اجرای سیاست‌ها و میزان کارایی آنها و موانع احتمالی که بر سر اجرای آنها وجود دارد مانند کمبود مالی، فقدان دانش لازم و همچنین سیستم نهادی ناقص و کج‌کارکرد، موجب شده است تا رویکردهای حقوقی و برنامه‌ای مصوبات همواره دچار خلأهای متعددی باشند. رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس سهم هزینه‌های مسکن در سبد خانوارهای شهری ایران را بین ۶۰ تا ۷۰ درصد خواند و تاکید کرد: این در حالی است که میانگین این شاخص در جهان ۱۸ درصد و در دامنه نوسانات ۱۵ تا ۲۵ درصد است. وی با بررسی مطالعات بخش مسکن در ۶ برنامه توسعه قبلی گفت: در بررسی بخش مسکن در ۶ برنامه قبلی توسعه کشور، مهم‌ترین مساله‌ای را که می‌توان در عدم توفیق موثر در بخش مسکن جمع‌بندی کرد مساله نبود یک بسته جامع، با ابعاد مختلف برای رفع نیازهای مختلف آحاد جامعه ایرانی با نگاه به حل مشکلات حوزه مسکن همچون بدمسکنی، بی‌مسکنی و نظایر آن است. وی افزود: برخوردهای موضعی و محدود برای حل مساله مسکن بدون استفاده از ابزارهای حاکمیتی، حقوقی و قانونی سبب شده مساله مسکن، به شکل پایدار و مزمن از مسائل اصلی حوزه شهری و اجتماعی کشور باقی بماند.

 

* افزایش تمایل افراد به خرید خانه‌های کوچک و قدیمی‌تر

همچنین بانک مرکزی، دیگر مرجع آماری نیز هر ماه گزارشی از تحولات بازار مسکن را ارائه می‌دهد که بر اساس این گزارشات، در خردادماه سال جاری تقاضا برای خرید واحدهایی با عمر بالا افزایش یافته است. از طرفی افراد این روزها تمایل بیشتری برای خرید واحدهایی با متراژ پایین‌تر دارند. طبق گزارش بانک مرکزی از بازار مسکن در خرداد سال جاری، از مجموع ۱۳۸۷۴ واحد مسکونی معامله شده، واحدهای تا ۵ سال ساخت با سهم ۳۰،۱ درصد بیشترین سهم را به خود اختصاص داده‌اند. این به این معنی است که تقاضا برای خرید واحدهایی با عمر بالاتر افزایش داشته است. از سویی آمارهای بانک مرکزی بیان می‌کند ۵۳،۷ درصد افراد در تهران واحدهایی با متراژ کمتر از ۸۰ مترمربع تهیه کرده‌اند. همچنین با اینکه متوسط قیمت مسکن چیزی حدود ۴۰ میلیون تومان تعیین شده است ۵۷،۳ درصد نیز واحدهایی با قیمتی پایین‌تر از این حد تهیه کرده‌اند. این آمارها به نوعی می‌توانند گویای کاهش قدرت خرید مردم در بازار مسکن باشد.

گروه اقتصادی: شاخص قیمت گاز طبیعی اروپا روز سه‌شنبه همزمان با گسترش اعتصاب کارگران صنعت گاز نروژ، به بالاترین حد خود در ۴ ماه اخیر رسید.  قیمت قراردادهای گازی TTF هلند برای ماه آگوست به 166.6 یورو در مگاوات ساعت رسید که 2.2 درصد نسبت به روز دوشنبه افزایش یافت. در آلمان اما قیمت برق رکورد جدیدی را ثبت کرد. 

به گزارش «وطن‌امروز» به نقل از «فایننشال تایمز»، قیمت برق در آلمان برای تحویل در سال آینده، روز دوشنبه به بالاترین سطح خود رسید و پس از افزایش 13 درصدی به 325 یورو در هر مگاوات ساعت رسید و رکورد جدیدی را ثبت کرد. قرارداد معادل در فرانسه از ابتدای سال تاکنون ۲ برابر شده و به 366 یورو در هر مگاوات ساعت رسیده است. قیمت برق بشدت تحت تأثیر هزینه گاز-که برای تولید برق به کار می‌رود- است. 

کارشناسان موسسه «انرژی دانمارک» می‌گویند نگرانی‌ها نسبت به عرضه گاز به اروپا بشدت بالاست و بازار همچنان درگیر افزایش ریسک است. کارشناسان انتظار دارند اوضاع تامین انرژی در اروپا همچنان متشنج بوده و در صورت پایین ماندن عرضه، قیمت‌ها بالا برود. کاهش عرضه گاز نروژ در زمان بسیار حساسی برای اروپا اتفاق می‌افتد. روسیه به طور کامل عرضه گاز به کشورهایی از جمله هلند و دانمارک را متوقف کرده است و بیش از نصف عرضه به 2 مشتری بزرگ خود یعنی آلمان و ایتالیا را هم کاهش داده است. آلمان بویژه در تلاش است حجم گاز روسیه را با برنامه سرمایه‌گذاری شتابان در پایانه‌های واردات گاز طبیعی مایع جایگزین کند. 

 

* کارگران نروژی اعتصابات خود را گسترش می‌دهند

اعتصاب کارگران بخش نفت و گاز در نروژ در کنار کاهش صادرات نفت روسیه باعث شده قیمت گاز در اروپا به بالاترین میزان در 4 ماه گذشته برسد. قرار است کارگران صنعت نفت و گاز نروژ اعتصاب خود را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ گسترش دهند و این مساله باعث خواهد شد 13 درصد از صادرات گاز نروژ که یکی از منابع اصلی تامین گاز اروپا به شمار می‌رود، کاهش یابد. 

اعتصاب کارگران بخش نفت و گاز نروژ در اعتراض به دستمزدها در شرایطی که اروپا به دلیل کاهش عرضه از روسیه، به گاز این کشور نیاز دارد، دردسرهایی را برای اروپا به همراه آورده است.  دویچه‌وله آلمان در مطلبی نوشت: کارگران بخش نفت و گاز نروژ در بحبوحه نگرانی‌ها درباره عرضه گاز اروپا کار خود را متوقف کرده و اعتصاب کرده‌اند. گفته می‌شود در ابتدا یک میدان گازی تحت تأثیر این اعتصاب‌ها قرار گرفته است اما این حرکت اعتراضی می‌تواند به ۳ میدان دیگر گسترش یابد و این اتفاقی است که ممکن است از چهارشنبه (امروز) بیفتد. 

 

* تراز تجاری آلمان منفی شد

رکوردزنی قیمت برق در آلمان همزمان شده است با منفی شدن تراز تجاری در آلمان و سبقت واردات از صادرات در این کشور. برای نخستین‌‌بار در 30 سال گذشته تراز تجاری آلمان که اقتصادش عمدتا مبتنی بر صادرات است، منفی شد. آمار منتشرشده از سوی دفتر آمار فدرال آلمان نشان می‌‌دهد در ماه مه ‌برای نخستین‌بار در 30 سال گذشته میزان واردات آلمان از صادرات این کشور بیشتر شده است. در کنار کاهش صادرات، افزایش قیمت کالاهای وارداتی آلمان باعث شده ارزش صادرات این کشور یک میلیارد یورو کمتر از واردات آن باشد. 

در حالی که طی ماه مه ‌صادرات آلمان 0.5 درصد پایین آمده، واردات این کشور 2.7 درصد رشد کرده است. نسبت به سال گذشته هم صادرات آلمان 11.7 درصد بالا رفته اما واردات این کشور رشد 27.8 درصدی را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ به ثبت رسانده است. بر همین اساس آلمان در ماه مه‌ 125.8 میلیارد دلار صادرات و 126.7 میلیارد دلار واردات داشته است. آمار منتشرشده حاکی از آن است که صادرات آلمان به روسیه در ماه مه ‌29.4 درصد نسبت به ماه آوریل رشد کرده و به یک میلیارد یورو رسیده است، با این حال نسبت به ماه مه ‌سال گذشته به کمتر از نصف رسیده و 54.6 درصد پایین آمده است. 

 

* صدراعظم آلمان: بحران کنونی ظرف چند ماه پایان نخواهد یافت

صدراعظم آلمان در سخنانی بحران تورم و افزایش قیمت‌ها را چالشی تاریخی خواند که تا مدت‌ها بر دوش شهروندان سنگینی خواهد کرد. اولاف شولتس انتظار دارد بار افزایش قیمت‌ها بر دوش شهروندان همچنان ادامه یابد. وی گفت بحران کنونی ظرف چند ماه پایان نخواهد یافت. 

اولاف شولتس شهروندان آلمانی را برای یک دوره طولانی فشار ناشی از افزایش قیمت‌ها آماده کرده است. او روز دوشنبه در آغاز یک اقدام هماهنگ با نمایندگان ارشد کارفرمایان و اتحادیه‌های کارگری گفت: بحران فعلی تا چند ماه دیگر تمام نخواهد شد. 

وی تاکید کرد جنگ روسیه در اوکراین و زنجیره تامین مختل شده در پی همه‌گیری کرونا سبب ایجاد ناامنی عمومی شد. شولتس گفت: ما باید آماده باشیم، چرا که این وضعیت در آینده قابل پیش‌بینی تغییر نخواهد کرد. ما با یک چالش تاریخی روبه‌رو هستیم. 

 

* تورم اسپانیا به بالاترین میزان 37 سال گذشته رسید

در اسپانیا نیز شرایط بهتر از سایر نقاط اروپا نیست. در همین رابطه دفتر آمار ملی اسپانیا اعلام کرد نرخ تورم در این کشور ۲ رقمی شده و به بالاترین میزان در 37 سال گذشته رسیده است. آمار ارائه‌ شده از سوی دفتر آمار ملی اسپانیا نشان می‌دهد در ماه ژوئن تورم این کشور برای نخستین‌بار در دهه‌های گذشته ۲ رقمی شده و به بالاترین میزان از سال 1985 تاکنون رسیده است. رقم کنونی حتی بیشتر از رقم پیش‌بینی‌شده در نظرسنجی رویترز بوده است. افزایش قیمت مواد غذایی و حامل‌های انرژی از اصلی‌ترین ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دلایل بالا رفتن تورم در اسپانیا بوده است. 

«نادیا کالوینو» وزیر اقتصاد اسپانیا هفته گذشته در جمع نمایندگان مجلس این کشور گفت: خبرهای هفته‌های گذشته مثبت نبوده است. کاهش صادرات نفت و گاز روسیه در حال شدت بخشیدن به روند بالا رفتن قیمت حامل‌های انرژی است. 

به طور کلی بالا رفتن هزینه زندگی در اسپانیا، دولت این کشور را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ تحت فشار قرار داده به طوری که هفته گذشته «پدرو سانچز» نخست‌وزیر اسپانیا با هدف کنترل تورم دومین بسته حمایتی خود به ارزش 9.45 میلیارد دلار را‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ به تصویب رساند. نخست‌وزیر اسپانیا در این باره گفته افزایش قیمت کالاها نشان می‌دهد چقدر اوضاع وخیم است. 

 

***

    نفت 400 دلاری؟!     

معاون شورای امنیت ملی روسیه گفت: در صورت اجرایی‌شدن پیشنهاد ژاپن برای تعیین سقف قیمت جهت خرید نفت روسیه، قیمت‌ها می‌تواند به ۳۰۰ تا ۴۰۰ دلار در هر بشکه برسد. «دیمیتری مدودوف» دیروز در واکنش به پیشنهاد ژاپن برای ایجاد محدودیت قیمت در خرید نفت از مسکو خاطرنشان کرد: ژاپن دیگر نمی‌تواند از روسیه گاز یا نفت بخرد یا در پروژه کارخانه «ال‌ان‌جی ساخالین-۲» در روسیه مشارکت کند. وی تصریح کرد: پیشنهاد ژاپن برای خرید نفت از روسیه به نصف قیمت فعلی، به کاهش عرضه منجر می‌شود و در نتیجه قیمت‌ها می‌تواند به ۳۰۰ تا ۴۰۰ دلار در هر بشکه برسد. رهبران گروه ۷ هفته گذشته توافق کردند امکان‌سنجی اعمال محدودیت‌های موقت روی قیمت واردات سوخت‌های فسیلی روسیه- از جمله نفت- را بررسی کنند. پیش‌تر «دیمیتری پسکوف» سخنگوی کرملین در واکنش به اظهارنظر نخست‌وزیر ژاپن درباره تعیین سقف قیمت برای نفت روسیه گفته بود: اظهارات «فومیو کیشیدا» درباره احتمال کاهش قیمت نفت مسکو به این معنا نیست که سایر کشورها می‌توانند از این معیار پیروی کنند. نخست‌وزیر ژاپن گفته بود: بر اساس سیاست‌های پیشنهادی گروه 7، مسکو مجبور خواهد شد نفت خود را به نصف قیمت کنونی بفروشد. وی گفت: سازوکاری طراحی شده که تضمین کند امکان خرید نفت روسیه با قیمت بالا وجود نداشته باشد. در نشست گروه 7، این موضوع نخستین‌بار از سوی آمریکا مطرح شد که برای نفت روسیه سقف قیمت تعیین شود. محدود کردن قیمت نفت روسیه بخشی از تحریم‌های غرب علیه مسکو به خاطر عملیات ویژه در اوکراین است. 

گروه سیاسی: نماینده ویژه آمریکا در امور ایران می‌گوید حضور در مذاکرات دوحه اتلاف وقت بود! رابرت مالی در تازه‌ترین گفت‌وگوی خود به تشریح مواضع کشورش درباره توافق هسته‌ای با ایران پرداخت. گفته‌های راب مالی البته نکات تازه‌ای در خود ندارد و تکرار آن چیزی است که مقامات دولت بایدن در ماه‌های گذشته در راستای تاکتیک «مقصرنمایی» ایران عنوان کرده‌اند. 

به گزارش «وطن‌امروز»، با این حال نماینده ویژه آمریکا در امور ایران در مصاحبه با «رادیو عمومی ملی» (ان‌پی‌آر) تصریح کرد که هنوز برای بازگشت به توافق هسته‌ای ایران زمان وجود دارد. «راب مالی» در آغاز این مصاحبه به جدیدترین دور مذاکرات رفع تحریم‌ها در «دوحه» قطر اشاره کرد و گفت: «اتحادیه اروپایی به عنوان هماهنگ‌کننده مذاکرات خواهان یک تلاش دیگر بود و از هر دو هیأت (ایران و آمریکا) برای برگزاری نشست در دوحه دعوت کرد به این امید که طرف ایرانی تمایل داشته باشد چیزی را به ما عرضه کند و اراده خود را نشان دهد اما متأسفانه در این دور نتوانست پاسخی به ما بدهد و به نوعی این دور از مذاکرات اتلاف وقت بود». 

مواضع عجیب و طلبکارانه مالی در حالی است که ایران در برهه کنونی تمایلی برای حضور در دوحه نداشت و این اصرار اروپایی‌ها و سفر با عجله و از سر اضطرار جوزپ بورل، مسؤول ارشد سیاست خارجی اتحادیه اروپایی به تهران بود که مقامات کشورمان را مجاب کرد بار دیگر ایران حسن‌نیت از خود نشان داده و نشان دهد از میز مذاکره و گفت‌وگوی منطقی و از موضع برابر فراری نیست. در حقیقت پاسخ قاطع تهران به قطعنامه شورای حکام علیه ایران که آمریکا بانی آن بود، واشنگتن را به دوحه کشاند و طرف غربی را به این نتیجه رساند که به صلاح نیست گفت‌وگوها بیش از این در حالت «استندبای» قرار داشته باشد. 

نماینده ایالات متحده در پاسخ به این سؤال که مقام‌های ایرانی گفته‌اند واشنگتن همان مواضع قبلی را در مذاکرات در پیش گرفت، گفت: «اتحادیه اروپایی به عنوان هماهنگ‌کننده مذاکرات، بار دیگر طرح بسیار مفصلی از آنچه گمان می‌کرد برآیند منصفانه‌ای خواهد بود روی میز قرار داد و ما گفتیم برای آن توافق آمادگی داریم، طرفی که پاسخ مثبت نداد، ایران بود». مالی بار دیگر توپ را در زمین ایران انداخت و گفت: ایران زمانی که گفت ما با مواضع خود آمده‌ایم، شفاف‌سازی نکرد. ما به نقطه‌ای رسیدیم که با بازگشت به برجام سازگاری داشت و طرفی که هم‌اکنون باید پاسخ دهد، ایران است و اگر آمادگی ارائه پاسخ را ندارند، مشخص نیست به چه دلیل به مذاکرات دوحه آمدند!

اظهارات رئیس تیم مذاکره‌کننده آمریکایی در مذاکرات هسته‌ای با وارونه‌نمایی واقعیات در فضایی بیان می‌شود که دولت آمریکا از اسفندماه سال گذشته که گفت‌وگوها در وین با وقفه مواجه شد، تاکتیک «پیچیده‌سازی» بازگشت به برجام و تعهدات خود را در دستور کار قرار داده است. واشنگتن طیفی از اقدامات مخرب و آسیب‌زننده به روند جاری گفت‌وگوها را با تنش‌زایی در آب‌های بین‌المللی و دستور به توقیف نفتکش ایرانی در یونان، وضع تحریم‌های جدید نفتی و پتروشیمی علیه ایران و از همه مهم‌تر صدور قطعنامه ضدایرانی در شورای حکام آژانس پیش برده است؛ اقدامی که روز دوشنبه حجت‌الاسلام رئیسی در دیدار سفیر جدید سوییس در ایران به عنوان حافظ منافع آمریکا با اشاره به قطعنامه آژانس، آن را ضربه به روح مذاکرات دانست. 

نماینده آمریکا در امور ایران همچنین در پاسخ به سؤالی درباره موافقت آمریکا با پیشنهادی که روی میز قرار گرفته و طبق آن یک جدول زمانی برای انجام شروط ایالات متحده و جمهوری اسلامی درباره رفع تحریم‌ها و بازگشت ایران به پایبندی به مفاد برجام مشخص‌شده بود، گفت: «بله درست است، 100 درصد نهایی نشده است اما آمریکا ایده‌های زیادی درباره توافق نهایی دارد. زمانی که این پیشنهاد روی میز قرار داده شد، ما اعلام کردیم که آماده‌ایم این توافق را بر آن اساس امضا کنیم. منتظریم ببینیم ایران آماده عبور از خط پایان هست یا خیر». مالی همچنین درباره درخواست ایران مدعی شد: «ایران در نشست دوحه تقاضاهای جدیدی داشت که هیچ ارتباطی به توافق هسته‌ای نداشت و بخشی از آن قبلا به ما و اتحادیه اروپایی گفته شده بود و اعلام کرده بودیم که این موضوعات بخشی از مذاکرات هسته‌ای نیست». این مقام آمریکایی در ادامه با اشاره به این موارد تصریح کرد: «در حال حاضر مذاکرات بین ما و ایران نیست، بلکه بین ایران با خودش است تا به این نتیجه برسد که آیا برای بازگشت به پایبندی و توافق هسته‌ای آمادگی دارد یا خیر. ما آمادگی داریم و آمادگی خود را اعلام کرده‌ایم». مالی ادامه داد: «ایران هنوز تصمیم نگرفته که قصد بازگشت به برجام را دارد یا خیر اما دیر یا زود باید تصمیم‌گیری کند». 

درباره این بخش از گفته‌های این مقام آمریکایی و کنایه او به ایران که در حال حاضر مذاکرات بین ایران و خودش است، گفتنی است این دولت بایدن است که تکلیفش با خود مشخص نیست و از اتخاذ تصمیم سیاسی نسبت به آنچه برای حصول توافق نیاز است، به خاطر نگرانی از موانع داخلی آمریکا عاجز و ناتوان است. این رابرت مالی و دولت جو بایدن هستند که باید مشخص کنند آیا حاضر به درک واقعیات جدید هسته‌ای ایران هستند یا هنوز از همان ادراک نادرست رنج می‌برند که هر متنی روی میز گذاشتند طرف ایرانی باید به آن تمکین کرده و نخوانده امضا کند.

راب مالی در بخش آخر اظهاراتش گفت: «ایران در مقایسه با قبل مواد شکافت‌پذیر کافی برای ساخت یک بمب را در اختیار دارد و دانش آن را نیز در اختیار دارد. آنها برنامه تسلیحات (اتمی) را از سر نگرفته‌اند اما مواد کافی را برای ساخت بمب اتم در اختیار دارند. بازگشت به برجام نه‌تنها در راستای منافع عدم اشاعه است، بلکه به نفع ایران هم هست، زیرا تحریم‌ها برداشته خواهد شد اما ایران باید در این زمینه تصمیم‌گیری کند». نماینده ویژه آمریکا در امور ایران سپس تأکید کرد: «ایران اورانیوم غنی‌شده کافی برای ساخت بمب‌اتم را در اختیار دارد و می‌تواند ظرف چند هفته این کار را انجام دهد اما دولت بایدن آمادگی دارد در صورت آمادگی ایران، به توافق بازگردد. هنوز زمان برای بازگشت به برجام وجود دارد و امیدواریم که ایران چنین مسیری را برگزیند». مالی در پایان تأکید کرد: آمریکا همزمان با پیشبرد مذاکرات هسته‌ای به طور موازی مساله زندانیان بازداشتی در ایران را نیز مطرح می‌کند و امیدوار است بتواند این موضوع را حل کند. ما به دنبال راه‌هایی برای تسهیل این مساله هستیم». 

***

گروه سیاسی: رئیس قوه‌ قضائیه با اشاره به اهمیت برخورد محترمانه و کریمانه با خانواده افراد زندانی گفت: باید توجه داشت که در بسیاری از موارد، خانواده فرد زندانی هم‌مسیر او نیست و با راه طی شده توسط او مخالف است.

حجت‌الاسلام غلامحسین محسنی‌اژه‌ای در جمع قضات و کارکنان دادسرای شهید مقدس- جرائم امنیتی- تهران درباره نحوه نظارت و تعامل با ضابطان گفت: مسؤولان ذی‌صلاح قضایی و مشخصا مقامات دادسرا باید ضمن بهره‌گیری از تخصص، امکانات و مسؤولیت‌های قانونی ضابطین در امر خطیر کشف جرم و تعقیب متهم، بر این نکته مهم توجه داشته باشند که مسؤول رسیدگی قضایی به پرونده شخص قاضی است و اوست که شرعاً و عرفاً پاسخگوی پرونده است؛ بر همین مبنا، ضابط باید در کنار قاضی قرار گیرد و کمک کار او در سیر رسیدگی به پرونده باشد. وی در همین راستا گفت: ما در فرآیند دادرسی در عین اینکه به اخذ اطلاعات و کشف جرم می‌پردازیم، باید به مقوله تربیت و هدایت متهم نیز نگاه ویژه‌ای داشته باشیم؛ به طریق اولی درباره ضابطین هم به همین شکل است و این رویکرد هدایتی و تربیتی متهمان و محکومان در ضابطین هم باید مورد توجه ویژه قرار گیرد. رئیس قوه‌ قضائیه در ادامه بر اهمیت و ضرورت جمع‌آوری ادله و اسناد ناظر بر اتهام انتسابی فرد پیش از مرحله احضار و بازداشت او تاکید کرد و گفت: باید از ضابط بخواهیم تا آنجا که مقدور است قبل از مرحله بازرسی و جلب فرد، نسبت به جمع‌آوری ادله، اسناد و مدارک ناظر بر انتساب اتهام به فرد، اقدام کند و حتی‌الامکان نباید ابتدا فرد را بازداشت و سپس نسبت به تحصیل ادله اتهامی اقدام کرد. وی همچنین خطاب به مسؤولان دادسرا گفت: در جریان دستوراتی که خطاب به ضابطین صادر می‌کنید باید دقت داشته باشید حتی‌الامکان، اطلاعات پیرامون اتهام انتسابی به فرد، قبل از بازداشت او به دست شما برسد، البته در برخی موارد تحقق این امر ممکن نیست اما اهتمام شما باید آن باشد که تا حد مقدور، این مورد لحاظ شود. 

محسنی‌اژه‌ای با اشاره به اهمیت برخورد محترمانه و کریمانه با خانواده افراد زندانی اظهار داشت: باید توجه داشت که در بسیاری از موارد، خانواده فرد زندانی، هم‌مسیر او نیست و با راه طی شده توسط او مخالف است. وی با تاکید بر اینکه باید پس از بازداشت فرد، خانواده او را در جریان قرار داد، گفت: ما مسؤول تفهیم اتهام به متهم هستیم اما در برخی موارد این خانواده متهم بازداشتی است که با قرار گرفتن در جریان امور می‌تواند به روشن شدن برخی ابعاد پرونده یا قانع کردن عضو بازداشتی خانواده خود به واسطه نفوذ کلامی که بر او دارد، کمک کند. همچنین لازم است در صورتی که متهم در خیابان و مکانی غیر از منزل مسکونی بازداشت می‌شود مراتب به اطلاع خانواده‌اش برسد. رئیس دستگاه قضا در پایان با اشاره به اهمیت تعامل میان مقام قضایی و ضابطین در امر برقراری و ارتقای امنیت و مقابله با جرائم سازمان‌یافته، خطاب به مسؤولان دادسرا تاکید کرد: در برخورد با افرادی که به اشکال مختلف آرامش مردم را سلب می‌کنند و امنیت جامعه را به مخاطره می‌اندازند باید با نهایت سرعت، دقت و جدیت اقدام شود. 

اولین روز جشن 246 سالگی استقلال آمریکا با تیراندازی مسلحانه به شرکت‌کنندگان در این جشن در ایلینوی و کشته و زخمی شدن دست‌کم 30 نفر شکل فاجعه‌آمیزی به خود گرفت. شامگاه دوشنبه بود که تیراندازی یک فرد مسلح به سمت جمعیت حاضر در مراسم روز استقلال آمریکا در شیکاگو در ایالت ایلینوی، ۶ کشته و ۲۴ زخمی بر جا گذاشت. در همین حال روزنامه «شیکاگو سان تایمز» گزارش داد این تیر‌اندازی در محله هایلند‌پارک شیکاگو رخ داده است. هایلند‌پارک از مناطق امن شیکاگو و با درآمد سرانه بالا در ۲۹ مایلی شمال شیکاگو است. برخی شاهدان عینی اعلام کردند که هنگام برگزاری مراسم رژه ناگهان از پشت‌بام مشرف به خیابان شلیک‌های متعددی شد. اگرچه پلیس شیکاگو اعلام کرد در کوتاه‌ترین زمان ممکن فرد مهاجم را دستگیر کرده است اما رسانه‌های محلی عنوان کردند بازداشت «رابرت‌ کریمو» که مسلح و خطرناک توصیف شده بود نزدیک به 6 ساعت طول کشید. کریمو خواننده سبک رپ است و ۲۲ سال دارد. ویدئوهای کانال یوتیوب او که در حال حاضر از خروجی این وب‌سایت حذف شده است، او را در حالی که کلاه ایمنی و جلیقه ضدگلوله بر تن دارد نشان می‌دهد. اگرچه هنوز درباره انگیزه فرد مهاجم اخباری منتشر نشده اما تحولات جاری جامعه آمریکا و تیراندازی‌های اخیر عموما با انگیزه‌های نژادی رخ داده است. هرچند تیر‌اندازی در شیکاگو به نظر نمی‌رسد این انگیزه را در خود داشته باشد اما می‌تواند به عنوان مخالفتی با شرایط حاکم در نظر گرفته شود. 

حمله روز دوشنبه 6 ماه پس از آن رخ داد که راننده یک S.U.V به یک رژه کریسمس در Waukesha، Wis در حدود 80 مایلی شمال غربی هایلند‌پارک هجوم برد و ۶ نفر را کشت و ده‌ها نفر دیگر را زخمی کرد. 

«جو بایدن» رئیس‌جمهور آمریکا بامداد سه‌شنبه در واکنش به تیراندازی مرگبار در مراسم روز استقلال آمریکا در شیکاگو، بار دیگر وعده‌های عملی‌نشده برای مقابله با خشونت مسلحانه را تکرار کرد. بایدن طی بیانیه‌ای ضمن ابراز شوکه ‌شدن از این حادثه، گفت: «از خشونت بی‌معنای مسلحانه که در روز استقلال، جامعه آمریکایی را دوباره غمگین کرده است، شوکه شده‌ایم. مثل همیشه از نخستین امدادگران و مجریان قانون در صحنه سپاسگزاریم».

 نکته قابل توجه اینکه بایدن با نادیده‌گرفتن تیراندازی دسته جمعی در رژه چهارم جولای در هایلند‌پارک در سخنانی چند ساعت بعد از این حادثه در کاخ سفید، تصمیم گرفت بیانیه‌ای از پیش برنامه‌ریزی شده ارائه دهد که در آن گفت ایالات متحده «ملت بزرگی است. چون ما آدم‌های خوبی هستیم(!)». بایدن افزود: «من هرگز به اندازه امروز به آمریکا خوشبین نبوده‌ام. خوش‌بینی‌ای که عمیق می‌شود، هرگز تسلیم نمی‌شود».

 

* سی‌ان‌ان: تسلیحات در دست روانی‌ها

سی‌ان‌ان در گزارشی انتقادی از این واقعه که در آمریکا بویژه طی سال‌های اخیر نه‌تنها شدت گرفته، بلکه به امری عادی در این کشور تبدیل شده است، اعلام کرد: این حمله در روز روشن و درست در روز استقلال آمریکا در حومه شهر شیکاگو رخ داد، اکنون آدم‌کشی به یک مشکل منحصر به فرد برای آمریکا بدل شده که فرماندار ایالت ایلینوی نیز در کنفرانس خبری خود بر آن تاکید کرد. «استیو موور» (Steve Moore) از ماموران سابق پلیس فدرال آمریکا (اف‌بی‌آی) در این باره به سی‌ان‌ان، گفت: امروز با معضل بزرگی به نام «قرار داشتن سلاح‌های مرگبار در دستان افرادی که دارای بیماری روانی هستند»، مواجه هستیم. وی افزود: عملیات تیراندازی که از پشت‌بام توسط این فرد در حومه شیکاگو رخ داد حکایت از آن دارد که وی از قبل برای این حمله خود را آماده کرده و برای آن نقشه داشته است. سی‌ان‌ان در ادامه این گزارش انتقادی افزود: مردم آمریکا باید هر روز خود را با هراس از نوعی آزادی که «آزادی حمل سلاح گرم» است سپری کنند. این گزارش می‌افزاید: وقتی قانون اساسی آمریکا درباره حمل سلاح نوشته می‌شد، نویسندگان این قانون در آن دوران سلاح «تفنگ سرپر فتیله‌ای» (Musket) و تپانچه سرپر با خود حمل می‌کردند و از سلاح‌های مرگبار امروزی خبری نبود. 

 

* ۱۰ کشته و زخمی بر اثر تیراندازی در جشن روز استقلال در  ایندیانا

شامگاه دیروز هم  شهر «گری» در ایالت «ایندیانا» شاهد تیراندازی و کشته و مجروح شدن شماری از شهروندان آمریکایی در جریان جشن‌های مرتبط با روز استقلال آمریکا بود. به گزارش شبکه خبری «سی‌بی‌اس»، در تیراندازی در یک جشن خیابانی در شهر «گری» در نیمه‌شب سه‌شنبه به وقت محلی ۳ نفر کشته و 7 نفر زخمی شدند. پلیس این شهر از اعزام نیرو به محل حادثه بعد از این ماجرا خبر داد و اعلام کرد مجروحان با خودروهای امدادی به بیمارستان انتقال یافتند. پلیس همچنین اعلام کرده در پی یافتن مظنون یا مظنونان این حادثه مرگبار است. پلیس از اهالی منطقه خواسته تا در صورت داشتن اطلاعاتی در این زمینه با دستگاه‌های امنیتی  ارتباط برقرار کنند.

 

* خرید غیرقانونی سلاح مرگبار بین رده سنی ۱۸ تا ۲۱ سال در آمریکا

بر اساس اعلام آرشیو خشونت مسلحانه، در یک سال گذشته، تیراندازی‌های جمعی در آمریکا ۱۹ هزار کشته و ۳۷ هزار مجروح بر جا گذاشته است. همچنین در ۵ سال گذشته بیش از ۹۵ هزار نفر در آمریکا جان خود را در تیراندازی‌ها از دست داده و ۱۸۶ هزار نفر هم مجروح شده‌اند. شبکه خبری سی‌ان‌ان سوم بهمن‌ماه ۱۴۰۰ گزارش داده بود برای هر ۱۰۰ آمریکایی به طرز باورنکردنی‌ای ۱۲۰ قبضه اسلحه وجود دارد که برای جهانیان این موضوع باورکردنی نیست. 

روز یکشنبه روزنامه «وطن‌امروز»، در گزارشی با اشاره به گزارش اندیشکده داخلی پنتاگون که نام مرموز «دفتر ارزیابی شبکه» را دارد و توسط «مایکل جی‌مازار» دانشمند ارشد علوم سیاسی در شرکت رند، تحت عنوان «مبانی اجتماعی رقابت ملی» تهیه شده، به موضوع افول ملی آمریکا پرداخت. در این گزارش که نتایج آن اصلا خوشایند یانکی‌ها نیست، تاکید شده آمریکا در حال از دست دادن بسیاری از 7 ویژگی‌ای است که برای موفقیت رقابتی ضروری است: جاه‌طلبی و اراده ملی، هویت ملی واحد، ایجاد فرصت مشترک، پویایی نهادهای مدنی و صنفی مؤثر، جامعه یادگیرنده و سازگار و تنوع و کثرت‌گرایی رقابتی. اینها مواردی بود که سال‌ها آمریکایی‌ها از آن با عنوان «دیگ ذوب» یعنی جامعه‌ای که هر تنش و تضاد و اختلافی را در خود حل می‌کند یاد می‌کردند و اکنون سایه‌ای از آن باقی مانده است. این گزارش در ادامه آورده است: این مشکلات واضح است اما دولت مایل یا قادر به اصلاح آنها نبوده است. ارزیابی بانک جهانی حاکی از کاهش تدریجی «اثربخشی حکومت» در ایالات متحده طی 20 سال گذشته است». علاوه بر این بخش خصوصی آمریکا نیز دچار مشکل جدی در تعریف ماهیت خود است. گزارش مذکور تایید می‌کند که «وحدت و انسجام ملی آمریکا» رو به زوال است. 

***

گروه بین‌الملل: اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس) که هفته گذشته در سفری ۴ روزه به لبنان، ضمن دیدار با سیدحسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله لبنان با سران این کشور از جمله نبیه بری، نجیب میقاتی و میشل عون گفت‌وگو کرده بود، دیروز برای شرکت در مراسم روز استقلال الجزایر به این کشور سفر کرد. این در حالی است که وزیر خارجه الجزایر 3 روز قبل در اظهار نظری درباره بازگشت سوریه به اتحادیه عرب تاکید کرده بود سوریه عضو موسس اتحادیه عرب است و الجزایر با بازگرداندن کرسی سوریه در اتحادیه عرب مشکلی ندارد. سفرهای هنیه نشان می‌دهد دیپلماسی حماس در جهان اسلام همسو با محور مقاومت دوباره تقویت شده است. حماس بعد از جنگ داخلی در سوریه از سال 2012 به صف مخالفان دولت بشار اسد پیوست و اسماعیل هنیه و خالد مشعل ۲ رهبر وقت حماس با حضور در مصر پرچم مخالفان دولت سوریه را در دست گرفتند که باعث قطع کامل رابطه این گروه با دولت سوریه و بسته شدن دفاتر آنها در دمشق شد. 

 

* تلاش‌ حماس برای احیای روابط با سوریه

 به گزارش «وطن‌امروز»، سفرهای دیپلماتیک اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس به لبنان و الجزایر را می‌توان در راستای احیای روابط این گروه با کشورهای حامی مقاومت دانست که یکی از این کشورها سوریه است. در همین رابطه، روزنامه «رأی‌ الیوم» نیز به نقل از ۲ منبع در جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس) گفته این جنبش 10 سال پس از قطع رابطه با دولت سوریه قصد احیای روابط خود با این کشور را دارد. سال 98 هم هیاتی به ریاست اسماعیل هنیه وارد تهران شد و در مراسم تشییع سردار شهید سلیمانی شرکت کرد. اسماعیل هنیه بعد از دوران سرد روابط این گروه با محور مقاومت، در سخنرانی مراسم تشییع شهید سلیمانی، وی را «شهید القدس» خطاب کرد. بنا بر گزارش روزنامه النهار لبنان، حماس بعد از سال 98 برای احیای روابط با سوریه و حزب‌الله لبنان تلاش‌های زیادی کرد و حتی دولت عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهور مصر برای اینکه حماس در ورطه سلفی‌گری نیفتد، میانجی حماس و دولت سوریه شد و دیداری هم سال 99 میان هیاتی از حماس با دولت سوریه انجام شد ولی دمشق جواب مثبت قطعی به حماس نداد. در همین خصوص «موسی ابو مرزوق» معاون بین‌الملل حماس در گفت‌وگو با خبرگزاری اسپوتنیک روسیه ابراز امیدواری کرد ایران و روسیه تغییراتی ایجاد کنند که عملا امکان از سرگیری روابط حماس با نظام سوریه فراهم شود. وی درباره احتمال عادی‌سازی روابط حماس با دولت سوریه گفت: امیدواریم اینطور باشد، این پرونده پیچیده است اما امیدواریم تغییرات زیادی ایجاد شود که عملا امکان از سرگیری روابط ما با دمشق را فراهم کند. 

در همین رابطه «سائد حسونه» فعال سیاسی فلسطینی در گفت‌وگو با «وطن‌امروز» با اشاره به سفرهای دیپلماتیک سران حماس به کشورهای منطقه بویژه لبنان گفت: «سفر اسماعیل هنیه، رئیس دفتر جنبش سیاسی حماس به لبنان و دیدار با سیدحسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله لبنان در بیروت یک جلسه بسیار مهم بود. ما معتقدیم باید تمام نیروهای مقاومت چه فلسطینی و لبنانی و از کشورهای دیگر به یکدیگر نزدیک شوند و این موضوع برای مقاومت‌ منطقه اهمیت زیادی خواهد داشت». وی ادامه داد: «ما مشاهده می‌کنیم حماس در حال نزدیکی حداکثری به مقاومت لبنان است و برخی جناح‌های فلسطینی درصددند هر چه بیشتر جنبش حماس و جهاد اسلامی در همکاری کامل با حزب‌الله لبنان باشند». 

 

* همکاری‌های نظامی حماس و حزب‌الله افزایش یافته است

حسونه با بیان اینکه همکاری‌های نظامی و امنیتی حماس و جهاد اسلامی با حزب‌الله لبنان افزایش چشمگیری داشته است، بیان کرد: «این تلاش‌ها برای توسعه همه‌جانبه توان نظامی و امنیتی برای مقابله احتمالی با اسرائیل است و این در چارچوب موضوعی است که نیروهای مقاومت برای رویا‌رویی با رژیم صهیونیستی در پیش گرفته‌اند».  وی تصریح کرد: «البته این نزدیکی گروه‌های مقاومت باید از دیدگاه داخلی حماس هم مورد بررسی قرار گیرد. حماس در جنگ «سیف‌القدس» مورد حمایت کامل جمهوری اسلامی ایران بود که تاثیر بسیاری در نزدیکی بیشتر این گروه با نیروهای محور مقاومت داشت».  فعال سیاسی فلسطینی با بیان اینکه از طرف دیگر حماس رسما اعلام کرد قصد احیای روابط خود با دولت سوریه را دارد که گام مهمی است، عنوان کرد: «جنبش مقاومت فلسطین قصد دارد به مهم‌ترین مرکز رشد و حمایت خود در جهان عرب بازگردد. این نوع موضع‌گیری حماس را هم باید در پازل نزدیکی دوباره کشورهای جهان به دولت سوریه تعریف کرد که بعد از جنگ داخلی علیه این کشور و پیروزی دولت و ملت سوریه قصد دارند رابطه مثبتی با این کشور داشته باشند. جنگ اوکراین و شکست آمریکا از روسیه هم بر این موضوع افزوده است که برخی کشورهای منطقه از واشنگتن ناامید شده‌اند». 

 

* روگردانی حماس از قطر و ترکیه

وی خاطرنشان کرد: «نقش ترکیه در نزدیکی دوباره حماس به محور مقاومت و دولت سوریه هم دارای اهمیت است. دولت ترکیه بعد از نزدیکی اقتصادی به اسرائیل، دفاتر حماس و رفت و آمد رهبران این کشور در ترکیه را محدود کرد که همین موضوع سبب بریدن حماس از ترکیه شد و این موارد نشان می‌دهد حماس برای اینکه از انزوایی که در جهان اسلام دچار شد خارج شود، دوباره سراغ متحدان قدیمی‌اش یعنی سوریه و حزب‌الله لبنان رفته است». فعال فلسطینی تأکید کرد: «قطر هم در ارتباط نزدیک با آمریکا محدودیت‌هایی برای حماس ایجاد کرد و دیگر آن حمایت‌های قدیمی را از این گروه نمی‌کند و به همین علت حماس از دوحه هم به عنوان یک متحد راهبردی دست شست. بر این اساس، راهبرد اساسی مقاومت اسلامی فلسطین ایجاد یک اتحاد زیر یک اتاق عملیات نظامی متحد در محور مقاومت است و این دست دوستی می‌تواند ضربه مهلکی به دشمنان محور مقاومت یعنی اسرائیل و آمریکا وارد کند».

آیین بهره‌برداری از فاز اجرایی سامانه جامع حسابرسی برخط با حضور رئیس کل، دادستان و سایر مقامات دیوان محاسبات برگزار شد. در این مراسم، رئیس کل دیوان محاسبات کشور با اشاره به اینکه گام اول برنامه تحول دیجیتال دیوان محاسبات با بهره‌گیری از همه زیرساخت‌ها، فناوری‌ها و ابزارهای هوشمندسازی حسابرسی اجرایی شده است، بر لزوم ایجاد پیوست فناوری طی فرآیندهای کلیدی دیوان محاسبات تاکید کرد. مهرداد بذرپاش افزود: حکمرانی داده‌ها بهترین ابزار برای تصمیم‌سازی هوشمند بوده و دیوان محاسبات با بهره‌گیری از این فناوری می‌تواند بهترین مرکز مشاوره در امور مالی کشور محسوب شود. بذرپاش با بیان اینکه از ابتدای دوره فعلی جهت‌گیری اصلی دیوان محاسبات توسعه فناوری بوده است، افزود: طبق برنامه‌ریزی انجام شده، تا پایان سال به صورت ماهانه یک خدمت جدید در سامانه حسابرسی برخط به بهره‌برداری خواهد رسید. وی اظهار داشت: توانمندسازی سازمان با استفاده از فناوری اطلاعات یکی از رویکردهای اصلی در دیوان محاسبات است و در این راستا باید سبد تکنولوژی به‌روزرسانی شود. بذرپاش با تاکید بر اینکه استقرار حسابرسی برخط یک سیاست قطعی و یک ضرورت مهم است و باید برای فناورانه شدن، زیست‌بوم جدید ایجاد کنیم، افزود: با روش‌های سنتی نمی‌توان خروجی بیشتری را انتظار داشت و نیازمند جهش به سوی نظارت هوشمند هستیم. رئیس دیوان محاسبات کشور در پایان گفت: مکانیزم‌های یکپارچه و فرآیندهای کلیدی این نهاد نظارتی با استفاده از تکنولوژی نوین استقرار برخط سیستم در تمام دستگاه‌های اجرایی (بیش از 4000 دستگاه) و جمع‌آوری اطلاعات مورد نیاز از دستگاه‌ها به صورت برخط آغاز شده است.