گروه سیاسی: عید غدیر امسال در تهران و سراسر کشور با حال و هوایی متفاوت از سال‌های قبل برگزار شد. پس از تجربه راهپیمایی 10 کیلومتری غدیر در خیابان ولیعصر(عج)، امسال حدفاصل میدان امام حسین(ع) تا میدان آزادی میزبان شیعیان و عاشقان ولایت بود. شور و حال حاکم بر فضای این میهمانی بزرگ و استقبال چند میلیونی تهرانی‌ها در کنار تکثیر این الگو در دیگر شهرها حکایت از یک حرکت جمعی و آیینی تاثیرگذار داشت. بیراه نیست اگر آنچه را سال گذشته و امسال در تهران اتفاق افتاد، سنگ بنایی بر یک آیین جمعی در پاسداشت عید ولایت و امامت بدانیم؛ آیینی که ضمن برجسته کردن جایگاه غدیر به عنوان رکن عقیدتی شیعیان، یک مانور جمعی برای نشان دادن شور محبت اهل بیت(ع) در پایتخت شیعیان جهان است. با این حال آنچنان که قابل پیش‌بینی بود، از روزهای پیش از برگزاری این آیین تاکنون رسانه‌های ضدانقلاب و برخی جراید غرب‌گرای داخلی با تمام قوا برای هجو این برنامه و شرکت‌کنندگان حاضر در آن و زیر سوال بردن فلسفه پاسداشت شعائر دینی، بسیج شده‌اند. شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان که صحنه‌گردان اصلی درگیری‌های خیابانی سال گذشته بودند، عصبانی از چنین گردهمایی و حضور پرشوری، به برگزاری آن خرده ‌گرفتند و رسانه‌های اصلاح‌طلب هم تا جایی که امکان داشت، با بایکوت این برنامه، از پرداختن به آن پرهیز کردند. بدنه اصلاح‌طلبان نیز در شبکه‌های اجتماعی تمام توان خود را معطوف به حمله به این گردهمایی بزرگ کرد. تکرار دوگانه «مردمی و حکومتی» برای زیر سوال بردن این تجمع از جمله مواردی بود که در حملات اصلاح‌طلبان به چشم می‌آمد. آنها بی‌توجه به حضور چند میلیون عاشق امیرالمومنین، با غیرمردمی خواندن این حضور، بار دیگر این واقعیت را نمایان کردند که تعریف این جریان از مردم تا چه حد سیاسی و مصلحتی است. برخی اصلاح‌طلبان همچون عباس عبدی با تقلیل این آیین که نشانه‌ای از دینداری مردم ایران است به اجتماعی که حاضرانش به دنبال یک وعده غذا بودند، سخنان چند دهه گذشته ضدانقلاب را در توجیه حضور میلیونی مردم در راهپیمایی 22 بهمن نشخوار کرد.

با در نظر گرفتن مجموعه این موارد، پرسشی که مطرح می‌شود این است؛ علت حمله ضدانقلاب و بخشی از جریان‌های داخل کشور به این برنامه چیست؟ ذات برگزاری یک جشن دینی چه منافعی از این افراد را به خطر می‌اندازند که اینچنین به آن حمله می‌کنند؟ آیا آنها از هر اجتماعی که نافی پیش‌فرض‌های‌شان باشد هراس دارند؟ علت نادیده گرفتن ده‌ها میلیون نفری که این روز را در سراسر کشور جشن گرفته‌اند چیست؟

* هراس از جلوه دینداری

با پیروزی انقلاب اسلامی و نمایان شدن عمق نفوذ دیانت و مذهب در بافت عمومی جامعه، ضدانقلاب موفقیت خود را تنها در سایه تضعیف دین و دینداری جسته است. بر این اساس باید دینداری را در جامعه کاهش داد، دینداران را به عنوان عناصری نامطلوب هجو کرد و مقابل هر میدانی که اقتدار دین را نمایان می‌کند ایستاد. در این چارچوب اگر امکان از بین بردن دینداری در جامعه دینی ایران نیست، باید با تمام قوا مقابل وجه اجتماعی و سیاسی دین ایستاد. آنچنان که برخی گروه‌های داخلی همچون جریان اصلاحات نیز از 3 دهه پیش صراحتا بر تضعیف دین به عنوان یک نهاد دارای قدرت و تقلیل آن به یک امر فردی و اخلاقی تاکید کرده‌اند.

آیین‌ها و مناسک دینی از جمله موقعیت‌هایی است که هم توان بسیج‌کنندگی دین را نمایان می‌کند و هم یک شبکه ارتباطی میان دینداران به وجود می‌آورد. مهم‌ترین آیین جمعی شیعیان مربوط به عزاداری ایام محرم و صفر می‌شود که بسیاری از آن با عنوان اصیل‌ترین رسانه شیعیان یاد می‌کنند. رسالت این رسانه در دهه‌های متمادی برانگیختن یک حس جمعی در محبت به اهل بیت(ع) و دشمنان‌شان بوده که مانع از فراموشی تاریخ و مسیر آن شده است. بر همین اساس دشمنان انقلاب و اسلام همواره بر تخریب این آیین و هجو عزاداران حسینی تمرکز داشته و دارند. آنچنان که تخریب عاشورا، تخریب شیعه و تضعیف عزاداری مردم، تضعیف قدرت نهاد شیعه به حساب می‌آید. عمق نفوذ عاشورا و آیین جمعی عزاداری در جامعه ایران باعث شده بخشی از این جریان با ناامیدی نسبت به حذف این آیین، رو به تحریف آن بیاورند. عبارت «هیات سکولار» که در سال‌های اخیر بارها از سوی رهبر حکیم انقلاب اسلامی طرح شده، ناظر بر همین تحریف است. در این قرائت اگر آیین‌های مذهبی همچون عزاداری پابرجا می‌مانند، باید وجهی غیرسیاسی بیابند.

در این فضا علت هجمه‌ها به برگزاری آیین جمعی مردم را باید جلوه اقتداربخش این شادپیمایی دانست؛ جلوه‌ای که از قضا نافی تصویری است که در یک سال گذشته سعی شده بود به عنوان واقعیت جامعه ایران مخابره شود. با شروع آشوب‌های خیابانی در پاییز 1401 یکی از پرتکرارترین روایت‌ها در رسانه‌های ضدانقلاب، عبور مردم از دین و دینداری بود. بر اساس این روایت مردم بویژه نسل جدید دیگر اعتقادی به مذهب نداشتند و وزن اجتماعی دینداران آنقدر کاهش یافته بود که باید از آنها به عنوان یک اقلیت یاد می‌شد. اجتماع خیابانی غدیر که به گواه آمار نزدیک به 4 میلیون تهرانی در آن شرکت داشتند و در سراسر کشور نیز ده‌ها میلیون نفر خالق آن بودند؛ پیش از هر چیز نافی این پیش‌فرض بود.

نکته دیگری که باید به آن توجه داشت، فضای این آیین جمعی بود. در حالی که آیین‌های جمعی شیعیان عمدتا حول عزاداری و برنامه‌های عبادی و تکلیفی شکل گرفته بود، جای خالی یک آیین جمعی با فضای شادی خالی بود. عید سعید غدیر خم که جلوه حقانیت شیعیان است، حالا تبدیل به یک آیین و سنت سالانه برای سرور جمعی شیعیان شده است. در این فضا افرادی که سال‌ها اجتماع شیعیان را به علت عزاداری و سیاه‌پوشی به سخره می‌گرفتند، حالا در مواجهه با اجتماعی که حول یک شادی مذهبی شکل گرفته است، تناقض رفتاری خود را آشکار کرده و این بار شادی جمعی مردم مسلمان ایران را مورد هجمه قرار دادند.

* دین؛ عنصر وحدت‌آفرین

آیین‌های دینی یکی از میدان‌های اصلی برای هویدا کردن بافت دینی جامعه است. آنچنان که تقلیل دین به تعاریفی خاص باعث می‌شود بسیاری گمان بر این ببرند که دایره دینداران محدود است اما آیین‌های دینی به علت آنکه با فرهنگ و روزمره مردم ارتباط دارد، تصویر واقعی از نفوذ دین را در جامعه نمایان می‌کند.

واقعیت آن است که در قرن‌های متمادی آنچه ایران را به عنوان یک واحد ملی منسجم نگه داشته، باورهای مذهبی مردم بوده است. به بیان دیگر این مذهب بوده که توانسته کثرت‌های جامعه را حول یک باور و مسیر مشترک به وحدت و همراهی برساند. بر خلاف تمام دوگانه‌سازی‌های باطلی که ملیت و دیانت را به عنوان 2 عنصر بیگانه در مقابل هم قرار می‌دهد، شیعه و ایران ارتباط فرهنگ غیرقابل تفکیکی با هم داشته‌اند و همین درهم‌تنیدگی باعث شده ایران در حصار تشیع از خود در مقابل بیگانگان دفاع کرده و برای تقویت قدرت خود قدم بردارد.

آیین‌های جمعی به عنوان وجهی از رفتار دینی مردم که از قضا مستقیما با آحاد جامعه در ارتباط است، بخوبی این همراهی را نشان می‌دهد. آنچه خیابان‌های ایران در جشن غدیر نیز شاهدش بود، گواهی بر همین ادعاست که مذهب توانایی وحدت‌بخشی بالایی را در میان تکثرهای اجتماعی دارد. به همین خاطر حضور تیپ‌های اجتماعی و طبقاتی مختلف در این آیین جمعی، عمق نفوذ مذهب در جامعه و نجات‌دهندگی‌اش را به همه نشان داد.

بخشی از حملات به این جشن و تقلا برای هجو آن را باید در همین بخش از ماجرا پیدا کرد. جشن غدیر مثال نقض روشنی بر تمام ادعاهایی بود که دین را باعث تنش‌آفرینی در جامعه می‌دانست. جلوه حقیقی مردم در این روز مبارک این واقعیت را به اثبات رساند که از قضا وحدت و همسرنوشتی ملی ایرانیان را نمی‌شود از مجرایی غیر از دین پیگیری کرد.

* روح جمعی ایرانیان، باطل‌السحر ایده تجزیه

اتمیزه کردن جامعه و شکستن روح جمعی جامعه، زمینه‌ای برای تجزیه سرزمینی و فرهنگ هر کشور است. در این فضا ضدانقلاب خارج‌نشین در سال‌های گذشته به طور ویژه به دنبال از میان بردن هر چیزی بوده که ایرانیان را به یک روایت، درک و واکنش مشترک می‌رساند. در این فضا دیگر فراتر از ماهیت دینی آیین غدیر، صرف جمعی بودن این برنامه باعث عصبانیت دشمنان ایران شده است.

پیش از این حمله به روح جمعی ایرانیان در عرصه‌های دیگر نیز آزموده شده بود. آنچنان که در این سال‌ها کمپین‌های تحریم ورزش ایران، حمله به ورزشکاران ایرانی و معرفی آنان به عنوان نمایندگان حکومت و نه ملیت، هجمه به پاسداشت جشن یلدا و نوروز و در سطح بالاتر از حمله به زبان فارسی به عنوان نخ تسبیح اجتماع ایرانیان که آنها را به یک همزبانی می‌رساند، در دستور کار بوده است.

اتمیزه کردن جامعه ایران و از میان برداشتن تمام عناصری که این وحدت ملی را به وجود می‌آورد، نقشه ثابتی است که به بهانه‌های مختلف پیگیری می‌شود. آیین‌های مذهبی به عنوان اصیل‌ترین و وحدت‌بخش‌ترین سرمایه‌های تاریخی ایران نیز از این قاعده مستثنا نیست. به همین خاطر هر چه روح جمعی ایرانیان را تقویت کند، به عنوان باطل‌السحر ایده تجزیه سرزمینی و فرهنگی ایران باید مورد حمایت و تحسین قرار بگیرد.

***

حرکت به سمت پاسداشت آیین غدیر را که از سال گذشته به طور جدی در دستور کار قرار گرفته است، باید حرکتی دوراندیشانه دانست. سال‌های متمادی بود جای خالی چنین جشنی در میان آیین‌های مذهبی احساس می‌شد و تبدیل آن به یک رویه و سنت جاری می‌تواند به تثبیت چنین سرمایه‌ای کمک کند. با این حال توجه به ظرفیت محله‌محور آیین‌های مذهبی نباید مورد غفلت قرار گیرد. بر همین اساس انتظار می‌رود در سال‌های آتی این جشن از لحاظ شکل برگزاری نیز ماهیت متکثرتری به خود بگیرد. به این معنا که اجتماعات مذهبی محلات که در قالب هیات‌های مذهبی و مساجد در دهه‌های متمادی شکل گرفته‌اند، تبدیل به مجریان اصلی برنامه شوند. تجربه تاریخی شیعیان در حفظ آیین جمعی محرم را نمی‌توان بدون توجه به ظرفیت خرده‌اجتماع‌ها فهم کرد. بر همین اساس انتظار می‌رود در سال‌های آینده ظرفیت محلات بیش از پیش در تثبیت این آیین مورد توجه قرار گیرد. البته در مراسم امسال بخصوص در تهران، هیأت‌های مذهبی و غرفه‌های مردمی بسیار برجسته بود اما به نظر می‌رسد باید در سال‌های بعد نقش محوری این هیأت‌ها به صورت ویژه در دستور کار قرار بگیرد.

ثمانه اکوان: 9 ماه است ایلان ماسک، کمپانی توئیتر را در اختیار گرفته و در طول این مدت به دلیل برخی جهت‌گیری‌های سیاسی و بی‌برنامگی در مدیریت این کمپانی بزرگ، رقیب اصلی آن یعنی فیسبوک و کمپانی متا در حال مشاهده افزایش ارزش‌شان در بازارهای مالی ایالات متحده هستند. حالا که کمپانی متا، پلتفرم جدیدی با نام «تردز» را به بازار عرضه کرده و تنها در عرض 72 ساعت 30 میلیون نفر از سراسر جهان به آن پیوسته‌اند، به نظر می‌رسد رقابت شدید کمپانی متا با توئیتر یا به ‌بیان بهتر رقابت شدید ایلان ماسک و مارک زاکربرگ وارد فاز جدیدی شده باشد. شاید در وهله اول به نظر برسد این رقابت را تنها می‌توان در بطن تحولات بازار سیلیکون‌ولی و رقابت شبکه‌های اجتماعی در پلتفرم‌های دیجیتال تحلیل کرد اما با نگاهی به حمایت ۲ حزب جمهوری‌خواه و دموکرات از هر کدام از این شبکه‌های اجتماعی یا تلاش آنها برای مصادره این شبکه‌ها به نفع خود، می‌توان رد پای سیاست حزبی را در سیاست‌های اجرایی تمام شبکه‌های اجتماعی آمریکا مشاهده کرد. ایلان ماسک ابتدا با تاکید بر شعار اجرای کامل آزادی بیان در این شبکه اجتماعی، بیان کرد اجازه نمی‌دهد توئیتر مانند سایر شبکه‌های اجتماعی کاملا افسار خود را در دست بنگاه‌های سیاسی و اطلاعاتی آمریکا قرار دهد و از آزادی بیان در این شبکه اجتماعی حمایت می‌کند. بدین ترتیب طرفداران ترامپ در آمریکا که بعد از حوادث 6 ژانویه و ماه‌ها سانسور رسانه‌های اجتماعی مانند فیسبوک و اینستاگرام رنج برده و نمی‌توانستند به‌ بیان عقایدشان درباره چرایی حمله به ساختمان کنگره و اعتقادشان به تقلب در انتخابات سال 2020 بپردازند، دوباره به بازگشت به توئیتر و فعالیت در این شبکه اجتماعی امیدوار شدند. پیش از آن دونالد ترامپ با راه‌اندازی شبکه اجتماعی خود با نام «تروث» تلاش کرده بود به انحصار رسانه‌های اجتماعی در دست لیبرال‌ها و دموکرات‌ها پایان دهد اما زیرساخت ضعیف این شبکه اجتماعی مانع تبدیل شدن آن به یک شبکه اجتماعی تاثیرگذار در انتخابات و فضای سیاسی آمریکا شد. بعد از اینکه ماسک سکان هدایت توئیتر را در دست گرفت، اکانت تعلیق شده رئیس‌جمهور سابق این کشور را نیز بازگرداند و ترامپ حالا غیر از فعالیت در شبکه اجتماعی شخصی خودش، در توئیتر نیز دوباره فعال شده ‌است. ایلان ماسک با اینکه شعار حمایت از آزادی بیان سر داده‌ بود اما با ایجاد حواشی بسیار و تغییرات کم، عملا نشان داد ایجاد تغییرات در الگوریتم‌های این شبکه اجتماعی برای حذف نکردن پست‌های جنجالی، چندان هم کار ساده‌ای در ایالات متحده نیست. او با وجود اینکه بیان کرده بود «آزادی بیان بستری برای اجرایی شدن دموکراسی است» یا اینکه «می‌خواهد توئیتر تبدیل به پلتفرمی برای آزادی بیان در سراسر جهان شود»، هیچ تغییری در محدودیت‌های قبلی توئیتر ایجاد نکرد و پست‌های طرفداران ترامپ در این فضا باز هم سانسور و حذف می‌شوند. این شبکه اجتماعی اما هنوز هم امید اول و آخر جمهوری‌خواهان برای مقابله با شبکه‌های اجتماعی قدرتمند نزدیک به دموکرات‌ها یعنی اینستاگرام، فیسبوک و یوتیوب است. «مارشا بلکبرن» سناتور جمهوری‌خواه در همان زمان در اظهارنظری که حاکی از خوشحالی او از خرید توئیتر توسط ایلان ماسک بود، گفت «امروز روز خوبی برای آزادی بیان است» و او امید دارد ایلان ماسک به سانسور صدای کاربرانی که عقاید متفاوتی دارند، پایان دهد. در مقابل اما دموکرات‌هایی چون الیزابت وارن، دیگر سناتور آمریکایی، در شبکه اجتماعی توئیتر نوشت: «این معامله برای دموکراسی ما خطرناک است. میلیاردرهایی مثل ایلان ماسک با قوانینی متفاوت از بقیه مردم بازی می‌کنند و قدرت را به نفع خودشان متمرکز می‌سازند». در ادامه سخنگوی کاخ سفید نیز در واکنش به این خبر از گسترش فیک‌نیوزها و اطلاعات گمراه‌کننده و غلط در شبکه‌های اجتماعی ابراز نگرانی کرد. در مقابل در جبهه محافظه‌کاران، تاکر کارلسون مجری معروف شبکه خبری فاکس‌نیوز (که البته چندی بعد از این شبکه اخراج شد) و از طرفداران سرسخت ترامپ، زمانی که اخباری درباره احتمال خرید توئیتر توسط ایلان ماسک مطرح شد، بیان کرد به نظر می‌رسد ماسک آخرین امید برای جمهوری‌خواهان در مساله مقابله‌شان با دموکرات‌ها در فضای مجازی باشد. بر همین اساس است که ران دسانتیس، فرماندار جمهوری‌خواه ایالت فلوریدا برای اعلام نامزدی خود در انتخابات 2024، پلتفرم توئیتر و مصاحبه با ایلان ماسک را انتخاب می‌کند. با بازگرداندن اکانت توئیتر ترامپ، اگرچه انتظار می‌رفت ایلان ماسک که از دوستان قدیمی ترامپ نیز هست، در نهایت حمایت از او در انتخابات ریاست جمهوری را در نظر بگیرد اما تصمیم گرفت از دسانتیس حمایت کند و بعد از این مصاحبه اعلام‌ کرد در انتخابات از او حمایت مالی نیز خواهد کرد. 

همکاری فیسبوک و شرکت متا با دموکرات‌ها اما داستان طولانی‌تر و البته امنیتی‌تری دارد. مارک زاکربرگ، مدیر‌عامل فیسبوک در برهه‌های زمانی مختلف، همکاری‌های امنیتی خود را با مقامات دولت فدرال آمریکا افزایش داده است. اگرچه او در گفت‌و‌گو با رسانه‌ها اعلام می‌کند جهت‌گیری سیاسی ندارد و هم به دموکرات‌ها و هم جمهوری‌خواهان در انتخابات‌های مختلف کمک مالی کرده است اما در شرایط حساس، به یک‌باره رو به‌سوی دموکرات‌ها می‌برد. او اخیرا کمک‌های مالی خود به دموکرات‌ها را نیز بالا برده و همسرش پریسیلا چان نیز یکی از اعضای ثبت شده حزب دموکرات است. سال 2020 نیز زاکربرگ 419 میلیون دلار به یک سازمان غیرانتفاعی که برای برابری حق رای و افزایش میزان حضور انتخاباتی فعالیت می‌کرد، کمک مالی کرد اما مشخص شد این سازمان در ایالت‌ها و بخش‌هایی فعالیت داشته و این پول‌ها را هزینه می‌کند که نامزدهای دموکرات نیاز به ‌کمک مالی دارند. در نتیجه این هزینه‌ها، جمهوری‌خواهان زاکربرگ را متهم به حمایت آشکار از جو بایدن در انتخابات 2020 کردند و معتقد بودند این حمایت در فیسبوک نیز قابل مشاهده بود. بعد از مدتی شرکت فیسبوک اعترافی کرد که نشان داد این مساله چندان هم دور از ذهن نبوده است. فیسبوک چندی بعد از انتخابات بیان کرد در همکاری با سازمان اف‌بی‌آی، تمام پست‌ها و مطالب مربوط به لو رفتن اسناد لپ‌تاپ هانتر بایدن را از این شبکه اجتماعی حذف کرده است؛ اسنادی که دونالد ترامپ اعتقاد داشت می‌تواند برگ برنده او در انتخابات باشد اما به یک‌باره از تمام فضای مجازی آمریکا حذف شد. در اسناد لو‌رفته از لپ‌تاپ هانتر بایدن تصاویری از فساد اخلاقی او و همچنین برگه‌های مربوط به امور مالی شرکت‌های مرتبط با خاندان بایدن وجود داشت که در نهایت با اقدامات مدیران شبکه‌های اجتماعی مانند فیسبوک، اینستاگرام، یوتیوب و حتی موتور جست‌وجوی گوگل، نتوانست روی افکار عمومی مردم آمریکا تاثیرگذار باشد. احتمالا به پاس همین خدمات بوده است که بعد از انتخابات، زاکربرگ به عضویت هیات اجرایی کاخ سفید برای تدوین سیاست‌های تکنولوژیک آمریکا درآمد. او در زمان تحقیقات روی ابعاد حادثه 6 ژانویه نیز به کمیته منتخب مجلس نمایندگان برای این تحقیقات فراخوانده شد و به درخواست نمایندگان و البته ماموران اف‌بی‌آی، تمام اطلاعات مربوط به پست‌ها، پیام‌ها و تصاویر رد و بدل‌شده بین کسانی که در این حادثه دست داشتند را در اختیار دولت بایدن قرار داد. بر اساس همین اسناد بود که بسیاری از حمله‌کنندگان به ساختمان کنگره در اعتراض به انجام تقلب در انتخابات 2020، متهم شده و حکم‌های سنگینی علیه آنها اعمال شد. دعوای روسای ۲ شبکه اجتماعی بسیار مهم و تاثیرگذار ایالات متحده بدین ترتیب تنها در عرصه تکنولوژی و فناوری‌های روز خلاصه نشده و کم‌کم با جانبداری احزاب آمریکایی از آنها، در حال وارد شدن به کارزاری سیاسی است. شبکه‌های اجتماعی همان طور که در انتخابات 2016 و 2020 تاثیر بسزایی در شکل‌دهی به افکار عمومی مردم آمریکا داشتند، در انتخابات پیش رو با جبهه‌بندی آشکاری که انجام داده‌اند، نقشی حیاتی‌تر خواهند داشت. رونمایی یک‌باره از شبکه اجتماعی تردز که به‌قول ایلان ماسک، کپی‌برداری از توئیتر است، نشان‌می‌دهد دموکرات‌ها در حال تلاش برای ایجاد یک شبکه اجتماعی به‌عنوان جایگزین توئیتر هستند. به‌کارگیری مهندسان و برنامه‌نویسان قبلی توئیتر توسط شرکت متا برای راه‌اندازی این سرویس، نشان ‌می‌دهد دعوای اصلی در انتخابات 2024، در فضای مجازی خواهد بود؛ اگر چه پیش از آن یک دعوای جدی تن به تن نیز در داخل قفس بین زاکربرگ و ماسک شکل خواهد گرفت و احتمالا هر ۲ رقیب سعی می‌کنند از فضای رقابتی پیش‌آمده بین خود، در راستای رسیدن به منابع مالی بیشتر و مشتریان هیجانی‌تر استفاده ‌کنند، چرا که هر چه دعوای ۲ رقیب جدی‌تر شود، توجه به این ۲ شرکت بالاتر رفته و سرمایه‌گذاری در آنها نیز بیشتر خواهد شد.

رئیس‌جمهور آمریکا دیروز در برنامه «جی‌پی‌اس» شبکه «سی‌ان‌ان» با اجرای «فرید زکریا» درباره جنگ روسیه و اوکراین گفت: «شرایط زمانی برای پیوستن اوکراین به ناتو مناسب نیست و کی‌یف هنوز برای عضویت در ناتو آمادگی لازم را ندارد».

جو بایدن تاکید کرد آمریکا و متحدانش به ارسال کمک‌های نظامی مورد نیاز اوکراین با هدف پایان دادن به جنگ روسیه علیه این کشور ادامه خواهند داد. وی گفت ارسال بمب خوشه‌ای به اوکراین «تصمیم سختی» است اما کی‌یف به این بمب‌ها نیاز دارد. کاخ سفید پیش از این اعلام کرده بود بایدن با ارسال این مهمات جنجالی به اوکراین برای استفاده علیه نیروهای روسیه موافقت کرده است.

آنچه استفاده از بمب‌های خوشه‌ای را جنجالی می‌کند، خطراتی است که برای غیرنظامیان دارد. این مهمات در هوا منفجر شده و تعداد زیادی بمب‌های کوچک‌تر را در منطقه وسیعی پخش می‌کند که خطر کشتار کور غیرنظامیان را به همراه دارد. علاوه بر این، برخی بمب‌های کوچک‌تر ممکن است هنگام برخورد با زمین  خیس یا سطوح نرم منفجر نشود و تا مدت‌ها بعدتر جان غیرنظامیان بویژه کودکان را به خطر بیندازد. کارشناسان می‌گویند شباهت این بمب‌های عمل‌نکرده به اسباب‌بازی‌های کوچکی که روی زمین می‌افتد، عاملی است که باعث خطرناک شدن آن برای کودکان می‌شود. تحلیلگران جنگ اوکراین می‌گویند یکی از دلایلی که آمریکا تصمیم گرفته با ارسال این بمب‌ها به اوکراین موافقت کند، این است که  شرایط در میدان جنگ به هیچ عنوان به نفع اوکراین نیست. بایدن در گفت‌وگو با «سی‌ان‌ان» اظهاراتی بیان کرده که تحلیل فوق را تأیید می‌کند. وی گفت: «تصمیم بسیار سختی از جانب من بود. با وجود این با متحدان‌مان رایزنی کردم. با دوستان‌مان در کنگره هم رایزنی کردم. مهمات اوکراینی‌ها دارد تمام می‌شود». بایدن همچنین اذعان کرد دولت بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، تندروترین دولت در سرزمین‌های اشغالی از زمان دولت «گلدا مایر» است. رئیس‌جمهور آمریکا  تاکید کرد راه‌حل برقراری ۲ کشور، بهترین راه برای حل‌و‌فصل بحران میان فلسطینیان و اسرائیلی‌هاست. رئیس‌جمهور آمریکا از اقدامات جاری برای برقراری آتش‌بس دائم در یمن نیز پشتیبانی کرد.

بایدن همچنین گفت اسرائیل و عربستان سعودی راهی طولانی برای دستیابی به توافقی جهت عادی‌سازی روابط دارند که شامل یک معاهده دفاعی و برنامه هسته‌ای غیرنظامی است. بایدن گفت: ما هنوز با آن (توافق) بسیار فاصله داریم. ما چیزهای زیادی برای بحث و بررسی داریم.

گروه سیاسی: روز گذشته مراسم وداع و تشییع  و تدفین پیکر پاک و مطهر شهیدان ستوان سوم علیرضا کیخا و سرباز وظیفه اهل سنت مبین رشیدی که در حادثه تروریستی کلانتری 16 زاهدان به شهادت رسیدند، با حضور جمعی از مسؤولان و مردم شهیدپرور استان سیستان‌وبلوچستان در زاهدان برگزار شد.

 در این مراسم سردار حسین ساجدی‌نیا معاون عملیات فراجا و مسؤولان نظامی و انتظامی استان سیستان‌وبلوچستان حضور داشتند و مردم ولایتمدار و متحد این استان در کنار هم ضمن تجدید بیعت با آرمان‌های شهدا، با شعارهای «حسین حسین شعار ماست، شهادت افتخار ماست»، «مرگ بر آمریکا»، «مرگ بر اسرائیل»، «مرگ بر تروریست»، «مرگ بر منافق» و... خواستار برخورد جدی مسؤولان با اشرار و تروریست‌های سنگدل شدند.

محمد کرمی، استاندار سیستان‌وبلوچستان در این مراسم اظهار داشت: امروز شیعه و سنی با حضور پرشور خود، نقشه‌های دشمنان را نقش ‌بر آب کردند. شهیدان زنده‌اند و در جوار حق رزق و روزی می‌خورند و از مقام بالایی برخوردارند.

مراسم تشییع پیکر‌های این شهدا از محل کلانتری 16 کوی شهدا آغاز شد و پس از اقامه نماز در مقابل این کلانتری، پیکر‌های مطهر برای خاکسپاری به سمت گلزار شهدای این شهرستان منتقل‌ شد. پس از اتمام مراسم تشییع، پیکر مطهر شهید کیخا در گلزار شهدای زاهدان و پیکر مطهر شهید رشیدی در روستای چشمه زیارت زاهدان به خاک سپرده شد.

صبح روز شنبه 17 تیر تعدادی تروریست مسلح در پوشش ارباب رجوع قصد ورود به محوطه اصلی کلانتری 16 زاهدان را داشتند که با هوشیاری سرباز وظیفه نگهبان در اصلی مقر انتظامی، تروریست‌ها در اقدام اولیه خود جهت ورود به محوطه اصلی کلانتری ناکام ماندند. به گفته سردار دوستعلی جلیلیان، فرمانده انتظامی سیستان‌وبلوچستان، با حضور مقتدرانه ماموران پلیس مستقر در مقر انتظامی و پس از ناکامی تروریست‌ها در ورود به محوطه اصلی کلانتری، مهاجمان مسلح وارد برجک نگهبانی کلانتری شده و اقدام به تیراندازی کورکورانه به اطراف و درگیری مسلحانه با نیروهای امنیتی و انتظامی می‌کنند که سرانجام این حادثه با هلاکت هر 4 تروریست مسلح به اتمام می‌رسد و ستوان سوم علیرضا کیخا و سرباز وظیفه مبین رشیدی به درجه رفیع شهادت نائل می‌شوند. ساعاتی پس از پایان این عملیات تروریستی گروهک تروریستی جیش‌الظلم مسؤولیت این حادثه را برعهده گرفت.

* مردمداری نکته برجسته شهید کیخا بود

پدر شهید علیرضا کیخا شامگاه شنبه در حاشیه وداع با پیکر فرزند شهیدش با بیان اینکه پسرش بسیار مردمدار بود و در رعایت حقوق دیگران کوتاهی نمی‌کرد، اظهار داشت: علیرضا عاشق شغلش بود و افتخار می‌کنم در راه انقلاب به شهادت رسید. وی ادامه داد: فرزندم ۳۷ سال بیشتر نداشت که امروز در درگیری با گروهک تروریستی در کلانتری ۱۶ زاهدان به فیض شهادت نائل آمد و افتخار می‌کنم در راه دفاع از کشورش به شهادت رسید.

از این شهید والامقام ۲ پسر به نام‌های «امیرعباس» و «آرتین» به یادگار مانده‌اند.

* خوش‌اخلاقی مبین رشیدی زبانزد بود

مبین رشیدی، سرباز وظیفه 21 ساله، اهل شهرستان زهک، اهل‌سنت و بلوچ بود. مبین مجرد بود و 18 ماه خدمت کرده بود. یک ماه اضافه‌خدمت این سرباز چندی پیش با عفو رهبری بخشیده شده بود و روزهای پایانی خدمتش را می‌گذراند.

 پدرشهید اهل سنت  مبین رشیدی در حاشیه مراسم وداع با پیکر فرزند شهیدش با اشاره به ویژگی‌های اخلاقی وی اظهار کرد: نماز اول وقت از خصوصیات فرزندم بود و همیشه با خانواده و همکاران با اخلاق خوب مدارا می‌کرد. وی ادامه داد: شهدا برای تامین امنیت، آسایش و رفاه مردم جان خود را نثار کردند. دشمنان کور خوانده‌اند، ما همیشه آماده شهادت هستیم. پدر شهید اهل سنت رشیدی افزود: دشمنان بدانند این راه با شهادت فرزندان ما به پایان نمی‌رسد، هزاران نفر دیگر برای دفاع از خاک این کشور، ملت و ناموس خود تمام‌قد ایستاده‌اند.

* اخطار وزیر کشور به تروریست‌ها

وزیر کشور درباره حادثه تروریستی کلانتری ۱۶ زاهدان با تأکید بر اینکه نیروهای کلانتری با قدرت برخورد کردند، گفت: اتفاق روز شنبه یک اتفاق تروریستی بود و در واقع این افراد به عنوان مردم عادی وارد شده و بعد یک کار تروریستی را شکل دادند.

احمد وحیدی تاکید کرد: گروه‌های تروریستی که چنین فعالیت‌های تروریستی دارند، باید بدانند دستگاه‌های اطلاعاتی و انتظامی آنها را رها نخواهند کرد. وزیر کشور در ادامه تصریح کرد: ما از دولت همسایه انتظار داریم از مرزها مراقبت و آنها را کنترل کند و با افرادی که از ورای مرزها آمده بودند، برخورد می‌شود.

گروه اجتماعی: کاهش نرخ فرزندآوری در کشور طی یک دهه گذشته نگرانی‌های فراوانی را برای آینده ایران جوان ایجاد کرده است که مبادا در صورت ادامه این روند کشورمان در 2 دهه آینده به جرگه کشورهای پیر دنیا بپیوندد اما رشد اندک فرزندآوری در سال گذشته نسبت به سالیان پیش در کشور مایه امیدواری شده است، به طوری که پس از ابلاغ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت و اجرای آن، شاهد روند افزایشی فرزندآوری هستیم. علاوه بر این مطابق اعلام رئیس کمیسیون مشترک طرح حمایت از خانواده و جوانی جمعیت مجلس شورای اسلامی، نرخ باروری در ۳۰ ساله گذشته هر سال کاهشی بوده و امسال نخستین سالی است که رو به افزایش گذاشته و از عدد 1.65  به 1.66 رسیده است.

* روند افزایشی جمعیت در ایران

سرپرست مرکز جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس وزارت بهداشت گفت: پس از ابلاغ قانون و اجرای برنامه‌های جوانی جمعیت و سلامت خانواده در گروه‌های سنی 35 تا 39 سال، 40 تا 44 سال و 45 تا 49 سال شاهد روند افزایشی فرزندآوری بوده‌ایم. صابر جباری فاروجی، با بیان اینکه امسال 31 دانشکده و دانشگاه علوم پزشکی در 31 استان موفق به کسب رتبه برتر جایزه ملی جمعیت شدند، گفت: جایزه ملی جوانی جمعیت امسال برای نخستین بار به برگزیدگان جمعیت اعطا  شد و 6 دانشگاه علوم پزشکی نیز موفق به کسب رتبه دوم این جایزه شدند. وی افزود: دانشکده‌ها و دانشگاه‌های علوم پزشکی زنجان، اصفهان، اهواز، شیراز، گلستان، کرمانشاه، اردبیل، بم، قزوین، قم، کرمان و سمنان در اجرای برنامه‌های جمعیتی و شاخص‌های حمایت از خانواده و جوانی جمعیت کارنامه خوبی ارائه کرده‌اند.

جباری با مقایسه نرخ باروری کل (متوسط تعداد فرزندان زنده‌ای که هر زن در سنین باروری 15 تا 49 سال به دنیا می‌آورد) در سال‌های مختلف اذعان داشت: سال 1365 نرخ باروری 6.3 بود که با شروع سیاست‌های تنظیم خانواده از سال 1368 این عدد در سال 1375 به 2.52 رسید. سرپرست مرکز جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس وزارت بهداشت اضافه کرد: سال 1395 نرخ باروری به 2.12 و سال 1400 به 1.65 رسید که با ابلاغ قانون جوانی جمعیت و سلامت خانواده در این سال، نرخ باروری در سال 1401 با روند افزایشی به 1.66 رسیده است. جباری یادآور شد: پس از ابلاغ قانون و اجرای برنامه‌های جوانی جمعیت و سلامت خانواده در گروه‌های سنی 35 تا 39 سال، 40 تا 44 سال و 45 تا 49 سال، شاهد روند افزایشی فرزندآوری بوده‌ایم. وی با اشاره به اینکه حدود 30 درصد بهورزان و مراقبان سلامت در طرح رویش موضوع ماده 46 قانون جوانی جمعیت فعالیت داشتند، بیان کرد: فعالیت 16 هزار بهورز و مراقب سلامت در این طرح موجب افزایش 68 هزار و 274 تولد یعنی 15.74 درصد از کل موالید شده است. در این طرح 42 درصد واحدهای بهداشتی بالغ بر 9 هزار و 848 واحد مشارکت داشتند. جباری تصریح کرد: برنامه جامع مهار، پایش، پیشگیری و کاهش سقط خودبه‌خودی جنین به صورت ادغام‌یافته  در شبکه بهداشت شامل آموزش عمومی اصلاح سبک زندگی و آسیب‌های وارده ناشی از تغذیه و داروها بر سلامت جنین تدوین و آماده ابلاغ به دانشگاه‌ها توسط معاونت بهداشت وزارت بهداشت است. سرپرست مرکز جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس و دبیر قرارگاه جوانی جمعیت و سلامت خانواده وزارت بهداشت در پایان اعلام کرد: امسال شاهد اجرای برنامه جامع آموزش، رسانه و فرهنگ‌سازی فرزندآوری (هادیان زندگی) و راه‌اندازی برنامه کاربردی آموزش‌های حین ازدواج (هم‌نفس) خواهیم بود.

* نرخ باروری در کشور پس از ۳۰ سال افزایش یافت

رئیس کمیسیون مشترک طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده مجلس شورای اسلامی از افزایش نرخ باروری در کشور پس از ۳۰ سال خبر داد. امیرحسین بانکی‌پورفرد در حاشیه هجدهمین جلسه قرارگاه جوانی جمعیت و سلامت خانواده به وبدا گفت: نرخ باروری در ۳۰ ساله گذشته هر سال کاهشی بوده و امسال نخستین سالی است که رو به افزایش گذاشته و از ۱,۶۵ به ۱,۶۶ رسید. وی افزود: در جلسه‌ای که با سازمان ثبت احوال و مرکز آمار ایران داشتیم، اعلام شد آمار جدید نشان می‌دهد بعد از ۳۰ سال که موالید فرزند سوم و چهارم در کشور روند کاهشی داشته، امسال موالید فرزندان سوم و چهارم در کشور افزایش یافته است. رئیس کمیسیون مشترک طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده مجلس بیان کرد: همچنین موالید گروه سنی بالای ۳۵ تا ۴۰ سال و ۴۰ تا ۵۰ سال افزایش یافته است. این دو گروه سنی خیلی مهم هستند، زیرا کم‌کم از نرخ باروری عبور می‌کنند. بانکی‌پورفرد اعلام کرد: در حالی که تعداد موالید در ۶ سال گذشته ۵۰۰ هزار تولد کاهش یافته بود، امسال فقط ۲۰ هزار تولد کاهش یافت.

گروه بین‌الملل: «هانا مالیار» معاون وزیر دفاع اوکراین روز شنبه در پیامی که در صفحه تلگرام خود منتشر کرد، تصریح کرد پل کریمه که 4 سال پس از الحاق کریمه به مسکو در سال ۲۰۱۴ افتتاح شد، با هدف مختل شدن خطوط تدارکاتی روسیه هدف قرار گرفت. بنا به گزارش وبسایت بیزنس اینسایدر، مالیار در پیامی نوشت: روز شنبه (هشتم ژوئیه/ ۱۷ تیر) نمایانگر ۲۷۳ روز از «اولین حمله» به پل کریمه است که «با هدف شکستن لجستیک روس‌ها» انجام شد. طبق این گزارش، مسؤولیت اوکراینی‌ها در حمله اکتبر ۲۰۲۲ به پل کریمه در حقیقت یک «راز آشکار» بود. پاییز سال گذشته، روزنامه آمریکایی نیویورک‌تایمز تحقیقی را منتشر کرد که عنوان آن این بود: «چطور اوکراین یک پل کلیدی روسیه را منفجر کرد». این تحلیل توضیح داده بود چطور عوامل اوکراینی یک کامیون را با مواد منفجره پر کردند و زمانی که این کامیون به وسط پل رسید، منفجر شد و در نتیجه آن 4 نفر جان باختند و زیرساخت این پل بشدت آسیب دید. «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه در همان هنگام، این اقدام اوکراین را یک اقدام تروریستی توصیف کرد. با وجود آنکه پیش از این مقام‌های اوکراینی به طور مستقیم مسؤولیت این اقدام تروریستی را بر عهده نگرفته بودند اما به طور غیرمستقیم به آن اشاره‌هایی کردند. «میخائیلو پودولیاک» مشاور «ولودیمیر زلنسکی» رئیس‌جمهور اوکراین اکتبر سال گذشته در صفحه توئیتر خود نوشت: «هرچه غیرقانونی است باید تخریب شود. هرچه به سرقت می‌رود باید به اوکراین بازگردانده شود. هر چیزی توسط روسیه اشغال شده است باید اخراج شود». مسکو عوامل اطلاعاتی ارتش اوکراین را مسؤول این حمله دانست و در پاسخ به آن دست به موجی از حملات به تأسیسات انرژی و برخی زیرساخت‌های مهم اوکراین زد. روسیه در طول جنگ با اوکراین از این پل برای انتقال تجهیزات نظامی ارتش خود استفاده می‌کرد. ساخت این پل سال ۲۰۱۴ آغاز و سال ۲۰۱۸ توسط پوتین افتتاح شد. شبه‌جزیره کریمه سال ۲۰۱۴ به خاک روسیه ملحق شد.

در این میان «اولگ ساسکین» مشاور «لئونید کوچما» رئیس‌جمهور سال‌های 1994 تا 2005 اوکراین چهارشنبه در کانال یوتیوب خود به انتقاد شدید از ولودیمیر زلنسکی پرداخت. به نوشته پایگاه خبری روسیا الیوم، او نوک حمله خود را متوجه ضد حمله اوکراین علیه مواضع روسیه کرد و آن را یک خسارت محض برای ارتش اوکراین دانست و نوشت: «زلنسکی تصمیم گرفته است حمله را به هر قیمتی که شده و به ‌رغم خسارت شدید به نیروهای اوکراینی ادامه دهد». ساسکین افزود: «اگر می‌خواهی ارتش را قربانی کنی، این کار را به زلنسکی بسپار. او می‌خواهد به هر قیمتی که شده این کار را انجام دهد و دست‌بردار نیست اما از خداوند می‌خواهیم موفق به انجام آن نشود». وی تأکید کرد که اگر نیروهای مسلح اوکراین از نیروهای اصلی خود در ضد حمله استفاده کنند، این امر منجر به نابودی تمام واحدهایی می‌شود که در وضعیت آمادگی رزمی به سر می‌برند. مشاور رئیس‌جمهور اسبق اوکراین چندی پیش نیز گفته بود کشورهای مخالف زلنسکی در اروپای شرقی به دنبال ایجاد ائتلافی برای برکناری زلنسکی هستند. در این راستا «میکولا آزارف» نخست‌وزیر اوکراین در سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۴ نیز نهم تیر در کانال تلگرامی خود نوشت غرب بویژه ایالات متحده آمریکا به دنبال جانشینی برای ولودیمیر زلنسکی است. وی نوشت محافل رسانه‌ای غربی به شکل علنی اذعان می‌کنند ضد حمله اوکراین چیزی جز «خودکشی» نبود و یک شکست تمام‌عیار برای غرب بود. آزارف افزود:‌ «تمام ناکامی‌ها در جبهه نبرد، بار سنگینی بر دوش زلنسکی است. او اکنون برای آمریکا گزینه مناسبی نیست و توانایی پیشبرد اوکراین به سمت گفت‌و‌گوهای صلح را ندارد؛ غرب با جدیت به دنبال گزینه برای جانشینی او است».

گروه سیاسی: چهارم تیرماه امسال برخی رسانه‌ها بدون ارائه جزئیات یا مدرکی، مدعی شدند عملیات جمهوری اسلامی ایران علیه افراد یهودی در خاک قبرس لو رفته و خنثی شده است. همین موضوع باعث شد رسانه‌های رژیم صهیونیستی با تولید اخبار دروغ، مدعی شوند موساد مغز متفکر و رئیس یک هسته تروریستی را که قصد هدف قرار دادن یک بازرگان صهیونیست در خاک قبرس را داشته، شناسایی و دستگیر کرده است.

در همین رابطه روزنامه عبری‌زبان اورشلیم‌پست مدعی شد موساد فردی به نام «یوسف شهبازی‌‌عباسعلی‌لو» را که قصد ترور صهیونیست‌ها در قبرس را داشت، شناسایی کرده و در ادامه او را از ایران ربوده و شهبازی هم‌اکنون در بازداشت اسرائیل به سر می‌برد. چند روز پس از این اخبار، پلیس قبرس در اطلاعیه‌ای ادعای موساد درباره طرح ناکام سوءقصد علیه صهیونیست‌ها را تکذیب کرد. اما رژیم صهیونیستی با سناریوی ساختگی سوءقصد به جان صهیونیست‌ها در قبرس و اعلام اینکه فرد اصلی این عملیات را شناسایی کرده و او را از ایران ربوده، به دنبال چیست؟ برای رسیدن به پاسخ این سوال، باید به بیانیه‌ای که دفتر نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی هفته گذشته منتشر کرد رجوع کنیم. چهارشنبه هفته گذشته دفتر بنیامین نتانیاهو با صدور بیانیه‌ای مدعی شد یک زن دوتابعیتی اسرائیلی - روس به دست نیروهای شیعی در عراق به گروگان گرفته شده‌ است. پس از انتشار این بیانیه یک رسانه عرب زبان به جزئیات بیشتری از این اتفاق پرداخت و از و دلیل مخفی نگه داشتن این ماجرا توسط مقامات رژیم صهیونیستی پرده برداشت.

در روزهای اخیر روزنامه «رأی‌الیوم» در گزارشی به این ماجرا پرداخت و نوشت: ۴ ماه از سکوت اسرائیل در رابطه با ناپدید شدن یک تبعه اسرائیلی در عراق می‌گذرد. «الیزابت تسورکوف» ماه مارس گذشته پس از اینکه تصمیم گرفت مسیر معمول خود را به سمت اربیل در کردستان عراق تغییر دهد تا برای اولین بار وارد بغداد و به طور خاص در محله الکراده شود، ناپدید شد. گفته می‌شود نیروهای یک گروه عراقی به خانه وی در الکراده رفته و او را بازداشت کرده‌اند. منابع دیگر نیز می‌گویند دستگیری در کافه‌ای در همین محله صورت گرفته است به طوری که خبرگزاری فرانسه به یک فایل ویدئویی دست یافته که توسط دوربین مداربسته ثبت شده و زن جوانی را در این کافه نشان می‌دهد که به همراه یک مرد آنجا را ترک می‌کند. به گفته منابع خبرگزاری فرانسه، زنی که در این ویدئو دیده شده تسورکوف است و مردی که او را همراهی می‌کرد فردی است که او را بازداشت کرده و وابسته به گروه‌های مقاومت عراق است.

رای‌الیوم در ادامه با اعلام اینکه رژیم صهیونیستی از همان ابتدا در جریان بازداشت تسورکوف بوده، نوشت: با این حال اسرائیل که می‌دانست تسورکوف ناپدید شده، به این امید که تابعیت واقعی او فاش نشود و طرفی که او را در بغداد دستگیر کرده است، همچنان فکر کند وی یک تبعه روسیه است، ترجیح داد درباره این موضوع صحبتی به میان نیاورد، چراکه تسورکوف با یک پاسپورت روسی سفر می‌کرد و چه در سفرهایش به اربیل یا شمال سوریه و چه در دیدارهایی که با شخصیت‌هایی از مخالفان سوریه انجام می‌داد از همین هویت استفاده کرده است.

رای‌الیوم در ادامه گزارش خود دلیل انتشار بیانیه از سوی دفتر نخست‌وزیری رژیم صهیونیستی در ارتباط با بازداشت تسورکوف را اینطور شرح داد: این احتمال وجود دارد که پیام‌های غیرمستقیمی به تل‌آویو رسیده باشد که نشان می‌دهد طرفی که تسورکوف را دستگیر کرده است، از تمام جزئیات مربوط به تابعیت، فعالیت و وابستگی فردی که اسرائیل ادعا می‌کند فقط یک محقق است و برای انجام تحقیقات دانشگاهی به مناطق سوریه و عراق سفر می‌کند، مطلع بوده است. این مساله همان چیزی است که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی را بر آن داشت تا اعلام کند این تبعه اسرائیل در عراق ربوده شده است و در این رابطه دولت عراق را مسؤول دانسته و به بازداشت وی توسط گردان‌های حزب‌الله عراق اشاره کند.

اما در حالی که رژیم صهیونیستی سعی دارد تسورکوف را یک شهروند عادی و غیرمرتبط با نهادهای امنیتی و نظامی اسرائیل معرفی کند، رای‌الیوم به نقل از روزنامه عبری‌زبان یدیعوت آحارانوت نوشت تسورکوف از نیروهای سابق ارتش اسرائیل است که در جنگ ۲۰۰۶ علیه حزب‌الله لبنان (جنگ۳۳ روزه) شرکت داشت.

روزنامه لبنانی رای‌الیوم در ادامه با تاکید بر اینکه مقامات رژیم صهیونیستی از دستگیری الیزابت تسورکوف اطلاع داشته‌اند، نوشت: کاملا مشخص است که اسرائیل از بازداشت تسورکوف از چهار ماه قبل مطلع بوده و تلاش کرده است ارتباط وی با خود را پنهان کند و به همین دلیل در این مدت چنین اتفاقی را پنهان کرده است اما حالا یک طرف به آنها اطلاع داده که این بازی لو رفته است و یک اسیر اسرائیلی در چنگ یک طرف عراقی است و آنها باید فکری در این باره کنند. آنچه این فرضیه را تایید می‌کند، بیانیه دفتر نخست‌وزیری اسرائیل است که گفته تسورکوف زنده و در سلامت کامل است. این بدان معناست که نتانیاهو پیامی غیرمستقیم در این باره دریافت کرده است.

رای‌الیوم همچنین نوشت: احتمال دارد مرحله بازجویی از تسورکوف به پایان رسیده و او جعبه سیاه مربوط به فعالیت، رابطه، ماموریت و ارتباطات خود را خالی کرده و این یکی از دلایل افشا و علنی کردن موضوع دستگیری وی است.

بنا بر گزارش رای‌الیوم، تسورکوف یک شهرک‌نشین اسرائیلی است که در ارتش رژیم اشغالگر خدمت کرده و با وقوع حوادث در سوریه، با تمرکز بر موضوع سوریه، به کشورهای منطقه سفر و با شخصیت‌های سیاسی و فرماندهان نظامیان مخالف دولت سوریه ارتباط برقرار کرده است.

همچنین قانون اسرائیل ورود صهیونیست‌ها به کشورهایی را که اسرائیل آنها را متخاصم می‌داند از جمله عراق و سوریه منع می‌کند، حتی اگر یک فرد اسرائیلی تابعیت دوم نیز داشته باشد، طبق قانون نباید به این کشورها سفر کند، مگر اینکه در راستای یک ماموریت رسمی به این کشورها اعزام شده باشد. این گزاره در ارتباط با الیزابت تسورکوف نیز صدق می‌کند و بیانگر وابستگی او به سرویس‌ جاسوسی رژیم صهیونیستی است.

رای‌الیوم در ادامه با اشاره به گفته مقامات رژیم صهیونیستی مبنی بر اینکه گروه‌های عراقی اقدام به آدم‌ربایی کرده‌اند، نوشت: قانون عراق ورود صهیونیست‌ها را ممنوع کرده و به همین دلیل دستگیری تسورکوف در عراق یک روند قانونی است که نمی‌توان آن را طبق ادعای مقامات رژیم صهیونیستی «آدم‌ربایی» نامید.

رای‌الیوم در پایان گزارش خود دلیل اصلی هراس اسرائیل از بازداشت تسورکوف را اینطور اعلام کرد: صهیونیست‌ها تایید می‌کنند تسورکوف در عراق است اما آنچه اسرائیل بیش از همه از آن می‌ترسد این است که تسورکوف به ایران تحویل شده باشد، چراکه در چنین صورتی اسرائیل باید برای پرداخت بهای بسیار سنگینی آماده شود.

* ارتباط بازداشت تسورکوف و سناریوی یوسف شهبازی

بنا به گزارش رای‌الیوم و البته رسانه‌های رژیم صهیونیستی، الیزابت تسورکوف ۴ ماه قبل توسط گروه‌های مقاومت عراق بازداشت شده است. در صورت احراز جاسوسی او برای رژیم صهیونیستی، بنیامین نتانیاهو با بحران جدیدی مواجه خواهد شد؛ بحرانی که دستگاه امنیتی و جاسوسی رژیم صهیونیستی را به چالش کشیده و هزینه سنگینی روی دست این رژیم می‌گذارد. مقامات رژیم صهیونیستی نیز با اطلاع از این موضوع، خبر بازداشت تسورکوف را پنهان کرده بودند اما علاوه بر پنهان‌کاری، رژیم صهیونیستی برای فرار از افتضاحی که با بازداشت تسورکوف برای سرویس‌های جاسوسی‌اش رقم خورده، طرح دیگری را هم دنبال کرد؛ سناریوی ساختگی یوسف شهبازی.

برخی کارشناسان معتقدند رژیم صهیونیستی برای جبران افتضاحی که در ماجرای تسورکوف برای این رژیم به بار آمده و جلوگیری از آبرو‌ریزی بیشتر، طرح ساختگی سوءقصد علیه صهیونیست‌ها در قبرس و ربایش یک افسر مهم ایرانی آن هم از داخل کشور را پی‌ریزی کرده و به اجرا درآورده است.

وجود پزشکان حاذق، تجهیزات بیمارستانی و مراکز درمانی مدرن و از همه مهم‌تر دانش پزشکی قابل توجه، موجب شده ایران سرآمد کشورهای منطقه در بخش درمان باشد، به‌ طوری که سالانه بیش از یک میلیون گردشگر سلامت برای درمان به ایران می‌آیند. در همین ارتباط معاون درمان وزارت بهداشت از آمادگی ۲۴۷ مرکز درمانی کشور برای پذیرش بیماران خارجی خبر داد و گفت: سال گذشته بیش از یک میلیون بیمار غیرایرانی در کشور پذیرش شدند. صالح مهدی الحسناوی، وزیر بهداشت عراق که در راس هیاتی به کشورمان سفر کرده است شنبه 17 تیر با دکتر سعید کریمی، معاون درمان وزارت بهداشت دیدار و درباره تعاملات 2 کشور در حوزه درمان و توسعه همکاری‌های درمانی و آموزشی گفت‌وگو کرد. کریمی در این دیدار با بیان اینکه ۲۴۷ مرکز درمانی در کشور با استانداردهای پذیرش بیماران خارجی مطابقت دارند، افزود: در این مراکز به منظور احترام به حقوق بیمار و سهولت در تعامل و دریافت خدمات بهتر، اطلاعات و اعلان‌ها به زبان انگلیسی و عربی نیز تمهید شده است. وی ادامه داد: از این ۲۴۷ مرکز درمانی آماده پذیرش بیماران خارجی، ۲۲۶ مرکز بیمارستان بوده و ۱۸ مرکز به صورت Day care یا بستری کوتاه‌مدت است و ۳ مرکز نیز خدمات دندانپزشکی ارائه می‌دهند. کریمی خاطرنشان کرد: ۳۷ دانشگاه و دانشکده علوم پزشکی در ۲۸ استان کشور، امکان پذیرش و ارائه خدمات درمانی به بیماران خارجی را دارند. 

معاون درمان وزارت بهداشت از پذیرش بیش از یک میلیون بیمار غیرایرانی در سال گذشته خبر داد و گفت: بیشترین مراجعه‌کنندگان از کشورهای افغانستان و عراق بوده و در رتبه‌های بعدی به ترتیب کشورهای پاکستان، آذربایجان، عمان، ارمنستان، تاجیکستان، ترکمنستان، ترکیه و بحرین قرار دارند. وی افزود: تاکنون از ۱۶۴ کشور دنیا برای دریافت خدمات درمانی به ایران سفر کرده‌اند.

***

دولت‌ با اجرای 7 طرح مغفول ذخیره‌سازی گاز طبیعی، هدفگذاری کرده است تا سال ۱۴۰۵ به منظور ایجاد ظرفیت برداشت ۱۱۴ میلیون مترمکعب در روز، عقب‌ماندگی‌های توسعه‌ای را جبران کند و با این کار تا آن سال ۲۵ درصد گاز کشور از محل ذخیره‌سازی تامین می‌شود.

یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های اقتصادی دولت‌ها در ایران در سال‌های گذشته به صادرات نفت کشور مرتبط بوده است. با افزایش تحریم‌های غرب علیه ملت ایران، صادرات نفت کشور با چالش جدی مواجه شد اماصادرات نفت با وجود تحریم‌ها در ماه مه ‌(اردیبهشت سال جاری) به 1.9 میلیون بشکه در روز رسید‌.

در آغاز کار دولت سیزدهم ارقام صادرات نفت بسیار پایین بود اما خوشبختانه با شروع این دولت و اقدام‌ها و رایزنی‌ها ظرفیت و بازارهای خوبی برای فروش نفت کشور شناسایی شد و توانستیم در ماه‌های ابتدایی شروع به کار دولت آمار صادرات نفت را صعودی کنیم.

ایران با استفاده از ابزار دیپلماسی انرژی و تقویت روابط با کشورهای آمریکای لاتین، آسیایی و آفریقایی، بازارهای جدیدی را برای فروش نفت خود ایجاد کرده است.

با وجود تحریم‌ها فروش نفت نه‌تنها کاهش نیافت، بلکه حتی تشدید هم شده است، تحریم‌های ظالمانه به نسبت روزهای اول سخت‌تر هم شده است اما‌ با تلاش دولت، ظرفیت تولید نفت و صادرات در کشور افزایش یافته است و بازارهای جدیدی را به دست آوردیم و در ماه‌های آینده هم خبرهای خوبی در این حوزه خواهیم شنید.

* افزایش یک میلیون بشکه‌ای تولید نفت در ٦ ماه

با خروج آمریکا از برجام در دولت گذشته بیش از یک میلیون بشکه ظرفیت تولید نفت کشور به دلیل تحریم‌ها و عدم تعمیرات به‌موقع تأسیسات نفتی کاهش یافت اما در آغاز به کار دولت سیزدهم با هزینه ۵۰۰ میلیون دلاری و در مدت ۶ ماه توانستیم این ظرفیت ازدست‌رفته را برگردانیم؛ ۲۰ ماه پیش صادرات نفت به روزانه کمتر از ۳۰۰ هزار بشکه هم رسیده بود و وجود حدود ۸۰ میلیون بشکه میعانات گازی روی آب در خلیج‌فارس در حال تبدیل شدن به پاشنه آشیل صنعت نفت بود.

راهکار دولت قبل برای حل این موضوع افزایش تعداد نفتکش‌های اجاره‌ای و هزینه ۴۵۰ میلیون دلاری سالانه در این زمینه بود و بیش از ۳ سال میعانات گازی تولید کشور را روی آب ذخیره کرده بودند اما در دولت سیزدهم صادرات نفت کشور در سخت‌ترین شرایط ممکن نسبت به سال ۱۴۰۱ دو برابر شد، زیرا در ابتدای آغاز به کار دولت سیزدهم بیش از ۴۸۰ هزار میلیارد تومان کسری بودجه وجود داشت که با افزایش فروش نفت و وصول مطالبات نفتی این کسری جبران شد.

درآمد نفتی کشور در سال ۱۴۰۱ نسبت به ۱۴۰۰ بیش از ۷۹ درصد افزایش داشته است که این موضوع اقتدار صنعت نفت را می‌رساند.

تازه‌ترین گزارش بررسی آماری انرژی جهان از افزایش نزدیک به ۱۷۰ هزار بشکه‌ای تولید نفت ایران در سال ۲۰۲۲ میلادی نسبت به سال پیش از آن (۲۰۲۱) حکایت دارد. تولید نفت خام و میعانات گازی ایران در سال ۲۰۲۲ میلادی به ۳ میلیون و ۸۲۲ هزار بشکه در روز رسید، هر چند این رقم سال پیش از آن (۲۰۲۱) ۳ میلیون و ۶۵۳ هزار بشکه در روز ثبت شده بود.

مقایسه این آمار نشان از افزایش روزانه ۱۶۹ هزار بشکه‌ای با رشد 6.4 در‌صدی تولید نفت خام ایران در بازه زمانی یادشده دارد. آژانس بین‌المللی انرژی نیز با اذعان به رنگ باختن تحریم‌های نفتی آمریکا علیه ایران نوشت: «با و‌جود تحریم‌های سخت مالی، تولید روزانه نفت ایران در سال ۲۰۲۲ حدود ۱۳۰ هزار بشکه و از ابتدای سال جاری میلادی ۳۵۰ هزار بشکه افزایش داشته است».

* اجاره 450 میلیون دلاری شناور میعانات گازی در دولت سیزدهم حذف شد

روزانه ۸۰۰ هزار بشکه میعانات گازی در کشور تولید می‌شود که با تلاش دولت نه‌تنها میعانات تولید شده، فروخته شده بلکه میعانات گازی از پیش ذخیره‌شده هم با وجود تحریم‌ها فروخته شده و میعانات روی آب به صفر رسیده است؛ 450 میلیون دلار هزینه اجاره 80 میلیون بشکه میعانات گازی شناور روی آب می‌شد که این هزینه در دولت سیزدهم به صفر رسید و کشتی‌ها آزاد و به ناوگان حمل نفت اضافه شده‌اند.

شهریور ۱۴۰۰ میزان 80 میلیون بشکه میعانات گازی شناور روی آب از چالش‌های مهم و مشکل اساسی و پاشنه آشیل دولت بود و مشتری‌یابی برای این میعانات گازی که حتی دو فاز شده بودند و تغییر رنگ هم داده بودند؛ کاری بسیار سخت بود و همه مخازن در خشکی و دریا پر شده بود. با قراردادهایی که توسط وزارت نفت منعقد شده، تراز آن به سمت منفی شدن پیش می‌رود و درخواست برای میعانات گازی بیش از تولید میعانات گازی است.

* توسعه طرح‌های ذخیره‌سازی گاز در دولت سیزدهم

دولت‌ اکنون با اجرای ۷ طرح مغفول‌مانده ذخیره‌سازی گاز طبیعی عزم خود را جزم کرده است تا در یک برنامه ۵ ساله منتهی به سال ۱۴۰۵ با هدف ایجاد ظرفیت برداشت ۱۱۴ میلیون مترمکعب در روز عقب‌ماندگی‌های توسعه‌ای را جبران کند.

‌وزارت نفت و شرکت ملی گاز ایران برای تحقق این هدف توسعه فاز ۲ ذخیره‌سازی گاز طبیعی در مخزن شوریجه به منظور افزایش ظرفیت سالانه ذخیره‌سازی 4.5 میلیارد مترمکعب در سال با حفاری ۲۸ حلقه چاه جدید، توسعه ذخیره‌سازی گاز طبیعی در سراجه با هدف افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی سالانه کشور به 1.5 میلیارد مترمکعب، طرح پیش امکان‌سنجی ذخیره‌سازی گاز در میدان مختار با هدف افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی سالانه کشور به ۱۵ میلیارد مترمکعب، طرح امکان‌سنجی ذخیره‌سازی گاز طبیعی در گنبد نمکی نصرآباد کاشان به‌منظور افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی سالانه ۵۰۰ میلیون مترمکعب، طرح ایمن‌سازی ۴ حلقه چاه ذخیره‌سازی گاز طبیعی در آبخوان یورتشا، طرح امکان‌سنجی ذخیره‌سازی گاز در ساختار قزل تپه با هدف افزایش حجم ظرفیت ذخیره‌سازی روزانه گاز کشور در فصل‌های سرد سال به ۲۸ میلیون مترمکعب و طرح امکان‌سنجی ذخیره‌سازی گاز طبیعی بانکول با هدف افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی روزانه گاز کشور تا ۱۱ میلیون مترمکعب را در دستور کار قرار داده است.پیش‌بینی می‌شود با این اقدامات تا سال ۱۴۰۵ حدود ۲۵ درصد گاز کشور از محل ذخیره‌سازی تامین شود.

گروه اقتصادی: جهش رشد ماهانه تولید و فروش شرکت‌های بورسی و همچنین رکوردشکنی 2 شاخص «شامخ مدیران صنعت» و «شامخ مدیران اقتصاد» در دومین ماه سال جاری، حکایت از روند مستمر و رو به رشد تولید در دولت سیزدهم دارد.

وضعیت ماهانه تولید و فروش شرکت‌های بورسی در واقع وضعیت تولید کشور را نسبت به بقیه شاخص‌ها، با فاصله زمانی کمتر به اطلاع سیاست‌گذاران و فعالان اقتصادی می‌رساند.

بر اساس تازه‌ترین گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، اردیبهشت امسال شاخص تولید و فروش شرکت‌های بزرگ نسبت به ماه مشابه سال قبل به ترتیب ۱۰ و 10.7 درصد افزایش یافته است.

همچنین شاخص مذکور در حوزه تولید و فروش شرکت‌ها نسبت به ماه قبل از آن (فروردین) به ترتیب 21.8 و 44.5 درصد رشد کرده است که این آمار جهش بزرگی را از اردیبهشت ۱۳۹۷ به بعد نشان می‌دهد.

بر این اساس از مجموع ۱۵ رشته گروهی که در تشکیل این شاخص حضور دارند، ۸ رشته در اردیبهشت امسال رشد ۲ رقمی نسبت به ماه مشابه سال قبل داشتند. حوزه «خودرو و قطعات» با رشد ۳۸ درصدی پیشتاز تمام صنایع بوده، همچنین بخش «تجهیزات برقی» با رشد ۳۳ درصدی، «دارو» با رشد ۲۹ درصدی و «ماشین‌آلات و تجهیزات» با رشد ۲۸ درصدی در صدر صنایع با رشد بالا قرار گرفته‌اند.

* چشم‌انداز مثبت تشکیل سرمایه و کاهش تورم

«بخش تولیدات غذایی» در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس رشد ۱۸ درصدی در اردیبهشت ۱۴۰۲ نسبت به ماه مشابه سال قبل ثبت کرده است. رشد بخش‌های «ماشین‌آلات و تجهیزات» و همچنین «صنایع غذایی» نویددهنده چشم‌انداز مثبت در حوزه تشکیل سرمایه و به تبع آن رشد تولید در ماه‌های آتی و رونق عرضه محصولات غذایی در بازار به منظور کاهش تورم مصرف‌کننده است.

* یک نشانه مثبت دیگر رشد اقتصادی

علاوه بر این گزارش، گزارش جدید مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی ایران نیز موید بازگشت اقتصاد به چرخه رونق در اردیبهشت امسال است.

بر اساس این گزارش، شاخص مدیران خرید صنعت در اردیبهشت امسال به عدد 66.96 رسید که در دوره زمانی ۵۶ دوره گذشته یعنی از زمان ارائه این شاخص بیشترین مقدار خود را ثبت کرده است.

این شاخص از «مقدار تولید»، « میزان سفارشات جدید»، «سرعت تحویل سفارش»، «میزان استخدام»، «صادرات»، «فروش محصولات» و «انتظارات تولید در ماه آینده» تشکیل شده است که زیر‌شاخص «مقدار تولید» با ثبت عدد 73.78 بیشترین مقدار در ۵۶ ماه گذشته را به خود اختصاص داد، همچنین «میزان سفارشات جدید» نیز با عدد 70.09 درصد بیشترین مقدار از ابتدای تولید این شاخص تاکنون بوده و شاخص انتظارات تولید در ماه آینده نیز نشان‌دهنده انتظارات خوش‌بینانه اکثر صنایع در خرداد است.

در خصوص شاخص کل اقتصاد نیز با ثبت عدد 57.30 رکورد بیشترین مقدار از زمان ارائه گزارش این شاخص برای کل اقتصاد یعنی ۴۴ ماه اخیر، در اردیبهشت ثبت شد.

این شاخص نیز از زیرشاخص‌های «شاخص میزان فعالیت‌های کسب و کار»، «شاخص میزان سفارشات جدید»، «شاخص موجودی مواد اولیه»، «شاخص میزان صادرات کالا و خدمات»، «شاخص فروش» و «شاخص انتظارات ماه آینده» تشکیل می‌شود که در تمام این زیرشاخص‌ها نیز اعداد ثبت شده برای اردیبهشت ۱۴۰۲ بالاترین ارقام از ابتدای تولید این شاخص گزارش شده است.

بنابراین در ۲ شاخص «شامخ مدیران صنعت» و «شامخ مدیران اقتصاد» رکوردهای کم‌سابقه‌ای در اردیبهشت امسال ثبت شده است.

* بهبود چشمگیر رشد اقتصادی و تشکیل سرمایه

طبق اعلام مراجع آماری، رشد اقتصاد کشور در 2 سال اخیر شتاب بیشتری گرفته است. بر همین اساس مرکز آمار رشد اقتصادی سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ را در هر دو سال معادل 4.8 درصد و بانک مرکزی به ترتیب معادل4.4  و ۴ درصد اعلام کرد. این ارقام نشان می‌دهد میانگین رشد اقتصادی کشور در 2 سال اخیر بالای ۴ درصد بوده که به مراتب نسبت به رشد اقتصادی حدود یک درصدی در دولت گذشته بالاتر بوده است.

نگاهی به اقلام هزینه نهایی در گزارش‌های رشد، بخش مهمی از چرایی رشد بالای اقتصاد کشور در 2 سال اخیر را بازگو می‌کند. طبق آمارهای رسمی، «تشکیل سرمایه ثابت» در دولت سیزدهم رشد جهش‌گونه‌ای داشته و به عاملی مهم در بهبود رشد اقتصادی کشور تبدیل شده است. همچنین نگاهی به روند رشد تشکیل سرمایه ثابت در 8 فصل اخیر، بهبود چشمگیر این شاخص در دولت سیزدهم را نشان می‌دهد.

همان‌طور که پیداست، نرخ رشد تشکیل سرمایه ثابت در تابستان ۱۴۰۰ به منفی 9.6 درصد رسیده بود اما این رقم در پاییز و زمستان ۱۴۰۱ به ترتیب به15.1 و ۶ درصد رسید و در نهایت این شاخص در کل سال ۱۴۰۱ رشد 6.7 درصدی را ثبت کرد.

رشد بالای تشکیل سرمایه ثابت بویژه در بخش ماشین‌آلات نشان می‌دهد اقتصاد کشور در مسیر رونق و بازیابی توان از دست رفته دهه اخیر قرار گرفته است. رشد بالای اقتصادی و تشکیل سرمایه ثابت اما تنها شاخص‌هایی نبودند که از احیای تدریجی اقتصاد کشور در 2 سال اخیر حکایت داشتند. تحولات بازار کار، دیگر حوزه‌ای بود که تحولات آن، رونق گرفتن بخش‌های حقیقی اقتصاد طی 2 سال اخیر را روایت می‌کند.

* جنگ همزمان دولت سیزدهم با رکود تورمی به جا مانده از دولت قبل

شاخص‌های یاد شده به وضوح گویای دور شدن اقتصاد کشور از وضعیت رکودی سال‌های قبل و بازیابی رونق، همزمان با کاهش تورم است. از همین رو این گزاره که «دولت سیزدهم با بردن اقتصاد به ورطه رکود، در حال کاستن از تورم است» با واقعیت‌های اقتصاد همخوانی ندارد، بلکه دولت تلاش کرده بدون تحمیل رکود به اقتصاد، به هدف کاهش تورم دست یابد. هر چند برخی سیاست‌های دولت نظیر افزایش نرخ بهره بانکی و کاهش مخارج، جنبه رکودی داشته اما غالب آنها در راستای تقویت رشد اقتصادی بوده است. افزایش سهم مخارج عمرانی در لوایح و تخصیص‌های بودجه، تسهیل صدور مجوزها و انحصارزدایی از مشاغل، واکسیناسیون عمومی و برچیده شدن قرنطینه‌های اجباری، کاهش دخالت‌های دولتی و قیمت‌گذاری دستوری، حذف رانت ارزی ۴۲۰۰ تومانی و... از جمله سیاست‌هایی بوده که در جهت تقویت رشد اقتصادی کشور اجرا شده است.