تحولات خاورمیانه از جمله بحران سوریه، نظام سیاسی و روابط کشورهای عربی را برهم زده است، به گونه‌ای که اکنون برخی متحدان عربی سابق برای تامین منافع منطقه‌ای خود رودرروی یکدیگر قرار گرفته‌اند.  «خالد العطیه» وزیر خارجه قطر در گفت‌وگوی روز پنجشنبه خود با روزنامه الحیات- روزنامه معروف پان‌عربیسم- از حزب‌الله لبنان برای کشتن و آواره کردن شهروندان سوری و همراهی با رژیم بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه بشدت انتقاد کرد.  این اظهارنظر نشان می‌دهد چگونه مناقشه سوریه اتحادها و روابط سیاسی سنتی را در کشورهای عربی دوباره ترسیم کرده است. در مناقشه سوریه، حزب‌الله لبنان- یک گروه شیعه - در مقابل کشورهای ثروتمند سنی - که به شورشیان سوریه و نیز حماس در فلسطین کمک مالی می‌کنند و در عین حال رابطه خوبی نیز با آمریکا دارند- قرار گرفته است.
العطیه گفت: «پیش از آغاز بحران سوریه، از نظر ما حزب‌الله حزب مقاومت بود». وی در این اظهارنظر نشان می‌دهد چگونه حزب‌الله مشروعیت و محبوبیت خود را در میان کشورهای اسلامی به خاطر مقابله با اسرائیل، پس از حمایت از اسد از دست داده است.
وزیر خارجه قطر با اشاره به جنگ دوم لبنان در سال 2006 ادعا کرد حزب‌الله با حمایت از بشار اسد، به سوریه توهین کرد.  العطیه گفت: «سوریه در سال 2006 آوارگان حزب‌الله را پذیرفت. سوریه به آنها خوشامد گفت و از آنها حمایت کرد اما در زمان انقلاب سوریه، حزب‌الله با حمایت از اسد مردم سوریه را کشت و آنها را آواره کرد. به این علت است که با حزب‌الله مخالفیم».  قطر یکی از کشورهای قدرتمند حوزه خلیج‌فارس است که به تازگی با مصر تنش پیدا کرده است. پس از حمله هوایی مصر به لیبی پس از اقدام داعش در سر بریدن 21 شهروند قبطی مصری، تنش‌های میان قطر و مصر افزایش یافت.  روابط میان دوحه و قاهره به خاطر حمایت دوحه از «محمد مرسی»، رئیس‌جمهور سابق مصر- که ژوئیه 2013 ارتش وی را برکنار کرد- تیره شده بود.  این در حالی است که کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس از جمله عربستان سعودی، امارات عربی متحده و کویت از حامیان مالی اصلی دولت «عبدالفتاح السیسی»، رئیس‌جمهور مصر، زمانی که وی روی کار آمد به او وعده دادند 12 میلیارد دلار کمک مالی خواهند کرد.  اختلافات میان قطر و مصر باعث شده بود سال گذشته قطر با همسایگان عربی خود مثل عربستان و امارات دچار اختلاف شود.
یدیعوت آحارونوت
 

جورج جان: دیده‌بان هسته‌ای سازمان ملل روز پنجشنبه از بروز بن‌بست در تحقیقات این نهاد درباره این ادعاها که ایران درباره سلاح‌های هسته‌ای پژوهش کرده است، خبر داد. این اعلام، امیدها را برای اینکه تهران و 6 قدرت جهانی بتوانند تا زمان ضرب‌الاجل ماه ژوئن خود به یک توافق کامل هسته‌ای دست یابند بیشتر کاهش می‌دهد.  آمریکا و 5 قدرت جهانی دیگر تاکید دارند تهران باید به‌طور کامل با تحقیقات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی سازمان ملل برای حصول هرگونه توافق هسته‌ای که رفع کامل تحریم‌های اعمال‌شده علیه ایران را تضمین کند، همکاری کند.  براساس یک گزارش محرمانه که آسوشیتدپرس به نسخه‌ای از آن دست یافته، ایران درباره این ادعاها «هنوز هیچ توضیحی ارائه نکرده است».
آژانس همچنین گفته است ایران در همان زمانی که به مذاکرات برای حصول یک توافق هسته‌ای درازمدت ادامه می‌دهد، تعهداتش را برای اجرای محدودیت‌های موقت در فعالیت‌های هسته‌ای‌اش رعایت می‌کند.
ایران یک سال قبل موافقت کرد با آژانس همکاری کند اما این تحقیقات همانند تحقیقات پیشین سریعا به علت اصرار تهران مبنی بر اینکه هرگز نه خواسته و نه برای دست یافتن به سلاح‌های هسته‌ای تلاش کرده است و هرگونه مدرکی در این ارتباط ساختگی است، به حال تعلیق درآمده است.
دیپلمات‌ها به آسوشیتدپرس گفته‌اند اگر تا ماه ژوئن توافقی حاصل شود که برنامه غنی‌سازی اورانیوم ایران و سایر فعالیت‌هایی را که می‌توان از آنها برای ساخت سلاح‌های هسته‌ای استفاده کرد مهار کند، واشنگتن مایل است تحقیقات آژانس تمدید شود.  آنها می‌گویند آمریکا یک محدودیت زمانی درباره چنین تمدیدی اعمال خواهد کرد و بخشی از تحریم‌ها علیه تهران را تا زمانی که آژانس حکم نهایی خود را اعلام نکند برقرار نگه خواهد داشت.  با این حال این امر نه تندروهایی در ایران را که خواهان رفع کامل تحریم‌ها هستند راضی خواهد کرد و نه منتقدان در کنگره آمریکا را که نگرانند توافقی حاصل شود که فلج کردن کامل توانایی ایران برای ساخت بمب‌ اتم در آن لحاظ نشده باشد.
در حالی که ایران هیچ نشانه‌ای از اینکه آماده همکاری است از خود نشان نداده است، جامعه بین‌المللی احتمالا مجبور خواهد شد تحقیقات خود را که صرفا براساس گزارش‌های اطلاعاتی آمریکا، اسرائیل و سازوکارهای آنها برای جمع‌آوری اطلاعات است، تمدید کند.  یک دیپلمات ارشد گفت: «یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس در نظر دارد بزودی به امید پیشبرد مذاکرات با محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران ملاقات کند». این دیپلمات به این علت که مجاز به فاش کردن این خبر نبود، خواست نامش فاش نشود.
خبرگزاری آسوشیتدپرس
 

در حالی که داعش سعی دارد با گسترش قلمرو خود در سراسر خاورمیانه ریشه بدواند، در سوریه که بخشی از آن را تحت کنترل دارد،‌ در جنگ با چند دشمن در چند جبهه از پیشروی بازداشته شده یا حتی در برخی جبهه‌ها شکست خورده است.
نشانه‌های تنش و جنگ قدرت در میان رده‌های مختلف جنگجویان خارجی در درون این گروه به خوبی مشهود است. این افراطیون همچنان یک نیروی مخوفند و حدود یک‌سوم خاک عراق و سوریه را کاملا تحت کنترل دارند اما به نظر می‌رسد برای اولین بار از سال گذشته که وارد سوریه شد، در این کشور در موضع تدافعی قرار گرفته است و طی چند ماه حملات هوایی ائتلاف تحت رهبری آمریکا و جناح‌های مختلف در جنگ زمینی، متحمل لطمات سنگینی شده است.
«لینا خطیب» مدیر مرکز خاورمیانه‌ای بنیاد کارنگی در بیروت گفت: «آنها با چالش‌های جدیدی مواجهند که قبلا وجود نداشت». نیروهای کرد با بیرون راندن داعش ‌از شهر مرزی کوبانی در شمال سوریه طی ماه گذشته سنگین‌ترین ضربه را به آن وارد کردند. از آن زمان، به گفته فرماندهان و فعالان کرد از جمله دیده‌بان حقوق بشر سوریه مستقر در انگلیس، شورشیان سوری میانه‌رو به نیروهای کرد پیوسته و حدود 215 روستا را در همان ناحیه آزاد کردند.
این پیروزی‌ها خطوط تدارکی بین غربی‌ترین مقرهای داعش در استان حلب و سرزمین اصلی تحت کنترل آن را در شرق سوریه مختل ساخته است. اکنون انتظار می‌رود نیروهای شورشی کرد جنگ را به برخی از آن مقرها از جمله یک گذرگاه مرزی با ترکیه بکشانند که یک معبر اصلی تجارت برای افراطیون است.  گروه افراطی موسوم به داعش همچنین درگیر جنگی پرهزینه با نیروهای دولت بشار اسد رئیس‌جمهور سوریه است. این گروه در نبرد با ارتش سوریه در نزدیکی پایگاه هوایی دیرالزور که آخرین مقر نظامی عمده سوریه در آن استان شرقی است، ضرباتی متحمل شد و حمله ماه گذشته‌اش برای تصرف آن پایگاه ناموفق بود.
هنوز خیلی زود است این تغییرات را یک نقطه‌عطف بنامیم اما تحولات اخیر نشان از موفقیت تدریجی تلاش‌ها ضد این گروه است که زمانی با تصرف سرزمین‌هایی از شمال سوریه تا حومه بغداد، پایتخت عراق شکست‌ناپذیر به نظر می‌رسید.
در عراق ترکیبی از حملات هوایی ائتلاف، نیروهای کرد، شبه‌نظامیان شیعه و نیروهای عراقی منجر به عقب راندن این گروه تا حاشیه سرزمین‌های تحت کنترل آن شده است.
اما شبه‌نظامیان داعش، این هفته توانستند برای اولین بار ظرف چند ماه سرزمین جدیدی را به تصرف درآورند. حضور وابسته‌های این گروه در لیبی نیز نگرانی‌های جدیدی را ایجاد کرده است.
اما برخی منابع آگاه اخیرا از نزاع بین شبه‌نظامیان چچنی و ازبک در درون داعش خبر داده‌اند که به کشته شدن حداقل 2 عضو ارشد این گروه انجامید. به گفته آنها،‌ جنگ طولانی برای تصرف کوبانی منجر به تنش‌های زیادی در درون داعش شد و جنگجویان با متهم کردن یکدیگر به خیانت در نهایت وارد نزاع می‌شدند.  چند تن از دیگر فعالان نیز درگیری‌های اخیر در میان جناح‌هایی با ملیت‌های متفاوت در درون داعش را تایید کردند. به گفته آنها، این نزاع‌ها در مواردی بر سر مسائل مالی و اجرایی است و چند شبه‌نظامی که مشکوک به جاسوسی یا تلاش برای فرار بودند، اعدام شدند.  در حالی که خارجیانی از سراسر جهان به داعش پیوسته‌اند، بسیاری از نیروهای جدید دچار سرخوردگی شده و این گروه را ترک کرده‌اند یا سعی در فرار دارند. آنها پی برده‌اند زندگی در میان داعش بسیار متفاوت و خشن‌تر از آن چیزی است که انتظار داشتند.  به گزارش دیده‌بان حقوق بشر سوریه، این گروه شبه‌نظامی بیش از 120 تن از اعضای خود را طی 6 ماه گذشته اعدام کرده است که اکثر آنها جنگجویان خارجی‌ای بودند که امید داشتند به کشورشان بازگردند.
«فیصل عیتانی»، عضو شورای آتلانتیک می‌گوید: «برای داعش پیشرفت‌های زمینی چشمگیر بسیار دشوارتر شده است اما این گروه در مقرهای خود با هیچ چالش جدی مواجه نیست».  به گفته وی، داعش به جلب حمایت در میان گروه‌های قبیله‌ای و جذب جنگجویانی از دیگر گروه‌های شورشی ادامه می‌دهد.
دیلی تلگراف

محمدعلی شعبانی: همزمان با نزدیک شدن ایران و قدرت‌های جهانی به مهلت تعیین‌شده برای دستیابی به توافق جامع هسته‌ای، اینکه تهران چگونه در زمینه مسائل هسته‌ای تصمیم می‌گیرد، بحث و سردرگمی ایجاد کرده است. خبرگزاری نیمه‌رسمی مهر، چهارم فوریه / پانزدهم بهمن، گزارش داد «کمیته عالی هسته‌ای تشکیل جلسه نمی‌دهد». کمیته هسته‌ای زیر نظر شورایعالی امنیت ملی که جزو نهادهای تصمیم‌گیرنده در ایران است، فعالیت می‌کند.
اگرچه تیتر خبرگزاری مهر باید تعجب ناظران تحولات ایران را برانگیزد، در خارج از ایران توجه چندانی به این موضوع نشد. مقاله این خبرگزاری به مصاحبه با «محمدصالح جوکار» نماینده پارلمان ایران اختصاص داشت که گفت: «مجلس دیگر ناظری بر مذاکرات ندارد». جوکار افزود: «کمیته هسته‌ای دیگر اصلاً نشستی ندارد، زیرا دولت نیازی به مباحث کارشناسی این کمیته احساس نمی‌کند. زمانی که این کمیته تشکیل جلسه هم می‌داد، خیلی وقت بود از علاءالدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی پارلمان برای حضور در این جلسه دعوت نمی‌کردند».  جوکار به کمیته عالی هسته‌ای اشاره کرد، در حالی که یک روز قبل یعنی 3 فوریه / 14 بهمن، «حسین نقوی» عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی پارلمان گفته بود: «کمیته کارشناسان هسته‌ای ماه‌هاست تشکیل جلسه نداده و این باعث شده است پارلمان، دیگر نظارتی بر مذاکرات نداشته باشد».
ابهام گسترده درباره نحوه تصمیم‌گیری‌های هسته‌ای در ایران اغلب منجر به انتشار تحلیل‌ها و بیانیه‌های ضد و نقیض می‌شود. اگرچه رهبر عالی ایران تصمیم‌گیرنده نهایی است اما عوامل بسیاری در شکل‌دهی این تصمیم نقش دارند. این روند پیچیده برای جلوگیری از انتقادها بر اجماع نظر تأکید دارد و می‌توان با بررسی روند تکاملی، آن را شرح داد.
حسن روحانی در کتاب یادداشت‌های شخصی خود در سال 2011 میلادی با عنوان «امنیت ملی و دیپلماسی هسته‌ای»، موضوع را به شکل اجمالی بررسی می‌کند. روحانی می‌نویسد: «در دوره اصلاحات، غلامرضا آقازاده، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران به مسؤولان گفت با نظام دیوان‌سالار فعلی، کار چندانی از او ساخته نیست. برای حل این مساله، کمیته‌ای موسوم به  شورای فناوری‌های نو  در پاییز سال 1998 میلادی تأسیس شد». به گفته حسن روحانی، این شورا «بیشتر زمان خود را صرف رسیدگی به طرح‌ها و پیشنهادهای مرتبط با سازمان انرژی اتمی ایران می‌کرد که یکی از آنها، نصب 50 هزار دستگاه سانتریفیوژ بود تا حداقل سوخت لازم برای راه‌اندازی نیروگاهی مانند بوشهر را بتوانیم داخل خاک کشور خودمان تولید کنیم». روحانی در ادامه می‌گوید: «با شکل‌گیری بحران بین‌المللی و افزایش تنش‌ها بین سازمان انرژی اتمی و وزارت امور خارجه ایران درباره نحوه رسیدگی به اوضاع، شورایعالی امنیت ملی، رسیدگی به پرونده هسته‌ای را بر عهده گرفت. کمیته عالی هسته‌ای زیر نظر شورایعالی امنیت ملی در ماه ژوئن سال 2003 میلادی شکل گرفت و 4 ماه بعد نیز روحانی به‌عنوان مذاکره‌کننده ارشد انتخاب شد».
روحانی آشکارا در کتاب خود اعلام می‌کند: «در نشست مهم حکومتی در 20 ژوئن سال 2003 میلادی / 30خرداد 1382 خورشیدی، دستور رسمی از ریاست جمهوری صادر شد مبنی بر اینکه کمیته‌ای متشکل از بنده، دکتر ولایتی، وزیر امور خارجه، وزیر اطلاعات، وزیر دفاع، رئیس سازمان انرژی اتمی و دکتر حسینی‌تاش تشکیل شود. تنها شخصی که به این گروه اضافه کردم، آقای لاریجانی بود که بعداً به ما ملحق شد». در نتیجه این تحولات، «شورای فناوری‌های نو تا ماه سپتامبر سال 2003 میلادی، دیگر به ندرت جلسه‌ای برگزار می‌کرد و همان سال غیرفعال شد».
بنابراین، طبق گفته روحانی ساختار اولیه تصمیم‌گیری هسته‌ای اینگونه بود:
* دیدار مقامات بلندپایه در نشست‌های سطح بالای شورایعالی امنیت ملی که اغلب شامل رهبر عالی ایران می‌شد.
* 2 نشست مجزا در سطوح پایین‌تر که هر دو در دبیرخانه شورایعالی امنیت ملی برگزار می‌شد: جلسه کمیته عالی هسته‌ای و نشست در «سطح کارشناسی» که اعضای آن را نمایندگان وزارتخانه‌ها و سازمان‌های مختلف در کمیته هسته‌ای تشکیل داده بودند.
* نشست «کارشناسان فنی» که در سازمان انرژی اتمی ایران برگزار می‌شد.
* نشست تیم کارشناسی در محل وزارت امور خارجه ایران.
روحانی همچنین شکل‌گیری تیم مذاکرات هسته‌ای را شرح می‌دهد. به گفته او، در یکی از جلسات کمیته عالی‌ هسته‌ای، زمانی که هنوز سازمان انرژی اتمی ایران به پرونده هسته‌ای رسیدگی می‌کرد، ولایتی که اکنون مشاور سیاست خارجی رهبر عالی ایران است، «اظهار نگرانی کرد تیم سازمان انرژی اتمی ایران، تجربه دیپلماتیک لازم را برای رسیدگی به این مساله ندارد». روحانی در ادامه از این موضوع پرده برمی‌دارد که با پیشنهاد ولایتی بود که محمدجواد ظریف، مذاکره‌کننده ارشد که اکنون وزیر امور خارجه ایران است، نخستین بار به عنوان یکی از 3 «دیپلمات باتجربه و پیشرو که توانایی لازم را برای رسیدگی به موضوع داشتند» معرفی شد.  در نهایت روحانی شرح می‌دهد: «تیم مذاکرات هسته‌ای ایران از دو گروه تشکیل شده بود. گروه نخست متشکل از مسؤولان حرفه‌ای وزارت امور خارجه بود که مسؤولیت مذاکرات را بر عهده داشتند. گروه دوم نیز از کارشناسان وزارت امور خارجه، سازمان انرژی اتمی ایران و دیگر سازمان‌های وابسته تشکیل شده بود. وظیفه گروه دوم نیز ارائه توصیه‌های کارشناسی به گروه نخست بود».
ساختار تصمیم‌گیری هسته‌ای ایران به جز تغییراتی که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد، تقریباً دست‌نخورده باقی مانده است.
یکسال پیش از بحث‌های کنونی بر سر کمیته عالی هسته‌ای، گمانه‌زنی‌های بسیاری درباره احتمال افزوده شدن یک نماینده پارلمان ایران به تیم مذاکرات هسته‌ای مطرح شد. امضای طرح مشترک اقدام در ماه نوامبر سال 2013 میلادی که با انتقاد شدید محافظه‌کاران روبه‌رو شد، نقطه آغاز جنجال‌ها در این زمینه بود.
فوریه 2014 بروجردی اعلام کرد در دولت قبلی، «کمیته هسته‌ای در دبیرخانه شورایعالی امنیت ملی تشکیل جلسه می‌داد که ریاست آن را دبیر شورا [سعید جلیلی] بر عهده داشت؛ وزرای مربوط و من نیز در آنها حضور داشتیم». بروجردی همچنین ادعا کرد این جلسات در دوره روحانی تشکیل نشده است و به اعتقاد او این «نقص در فرآیند تصمیم‌گیری هسته‌ای» است. انتقاد بروجردی بیشتر به نبود هماهنگی لازم با مجلس و ادعای مخفی نگه داشتن جزئیات مذاکرات هسته‌ای مربوط می‌شود.  اظهارات بروجردی درباره 2 کمیته هسته‌ای در پاییز امسال، تا حدی مساله را روشن کرد: کمیته‌ای کارشناسی در سطح پایین‌تر وجود دارد و کمیته‌ای در سطح بالاتر که «ریاست آن بر عهده رئیس‌جمهور است و در حضور رهبر عالی ایران تشکیل جلسه می‌دهد». بنا به گفته بروجردی، «جلسه رده پایین‌تر بیشتر به مباحث کارشناسی مذاکرات و گام‌های احتمالی بعدی مربوط می‌شود که بعداً به نشست سطح بالاتر منتقل خواهد شد». بروجردی افزود وی در جلسات سطح اول کمیته هسته‌ای شرکت نمی‌کند اما علی لاریجانی رئیس پارلمان در آنها حضور دارد.
اگر اظهارات نمایندگان پارلمان ایران دقیق باشد، احتمالاً 2 سناریوی اصلی وجود دارد:
* کمیته هسته‌ای از ماه آگوست سال 2013 میلادی پیوسته فعال بوده است و فقط گهگاه از نمایندگان پارلمان دعوت کرده است. این نشان می‌دهد وزارت امور خارجه و تیم مذاکره‌کننده که متشکل از دیپلمات‌ها، کارشناسان سازمان انرژی اتمی، مشاوران حقوقی و دستیاران رئیس‌جمهور ایران می‌شد، عملاً مسؤولیت‌های کمیته عالی هسته‌ای را بر عهده گرفته‌اند. نتیجه احتمالی آن است که حسن روحانی و ظریف بر دیدگاه‌های ارائه‌شده در جلسه رده‌بالای حکومتی که تصمیم‌ها آنجا گرفته می‌شود، نفوذ زیادی دارند.
* جوکار و نقوی هر دو به جلسه «سطح کارشناسی» در شورایعالی امنیت ملی اشاره دارند و نه جلسه کمیته هسته‌ای. در این سناریو نیز کوچک شدن دایره تصمیم‌گیری هسته‌ای احتمالاً به سود دیدگاه‌های دولت روحانی و به ضرر پارلمان ایران تمام خواهد شد که اکثر کرسی‌های آن را محافظه‌کاران در اختیار دارند. لازم به یادآوری است روابط دولت ایران با پارلمان این کشور، از ماه آگوست سال 2013 میلادی تاکنون به تدریج بدتر شده است، اگرچه روحانی شخصاً روابط خوبی با لاریجانی دارد.  در پایان باید گفت، روند تصمیم‌گیری ایران در مساله هسته‌ای هنوز هم تا حدی مبهم است. با وجود این، تکامل تصمیم‌گیری هسته‌ای در کنار تحولات پس از ماه آگوست سال 2013 میلادی، نشان می‌دهد موقعیت روحانی و ظریف به گونه‌ای است که می‌توانند اعمال نفوذ زیادی کنند. بنابراین انتقادهای داخلی از روند تصمیم‌گیری را باید از این منظر بررسی کرد که سیاست داخلی ایران (برای بازیگران) جنبه بازی با حاصل جمع صفر دارد (پیروزی یک گروه ناگزیر به باخت گروه دیگر منجر خواهد شد).
المانیتور
 

ویوین سلامه: شبه‌نظامیان عرب شیعه به منظور کمک به نیروهای کرد برای مبارزه با گروه داعش وارد منطقه کرکوک در شمال عراق شده‌اند ولی ائتلاف شکننده آنها می‌تواند یک مناقشه بسیار قدیمی‌تر را بر سر این منطقه نفتخیز احیا کند و کردهای عمدتا خودمختار را در برابر دولت تحت کنترل اعراب در بغداد قرار دهد.
در سراسر عراق، پیشروی سریع افراط‌گرایان داعش در یک سال گذشته، رقبای قدیمی را وارد ائتلاف‌های از روی اکراه کرده است. این نبرد مشترک می‌تواند به مرور زمان به عراقی‌ها برای دستیابی به حس وحدت ملی کمک کند ولی این همچنین می‌تواند بر مناقشاتی سرپوش بگذارد که اگر تهدیدها فروکش کند، ممکن است سر باز کند.
کردها و شیعیان
شبه‌نظامیان عرب شیعه که رسما به‌عنوان نیروهای بسیج مردمی شناخته می‌شوند، در برخی درگیری‌ها، با نیروهای پیشمرگ کرد همکاری کرده‌اند. در ماه آگوست محاصره شهر عمدتا شیعه‌نشین «آمرلی» را در شمال عراق شکستند و به تازگی، ستیزه‌جویان داعش را از یک رشته شهرها در استان دیاله واقع در شمال شرقی بغداد بیرون کردند.
با این حال، کرکوک متفاوت است. درست چند روز پس از آنکه داعش ماه ژوئن گذشته در شمال عراق پیشروی کرد، نیروهای کرد کنترل این شهر را در دست گرفتند و هدف قدیمی آنها برای الحاق این شهر و مناطق همجوار آن به منطقه نیمه‌خودمختار خود قابل دستیابی به نظر می‌آمد ولی اعراب و ترکمن‌های این شهر و همچنین بغداد همواره با چنین سناریویی مخالفت کرده‌اند.
فعلا مبارزان شیعه برای مبارزه با داعش دست به دست کردها داده‌اند. این گروه، دشمن مرگبار هر دوی آنهاست ولی اگر شبه‌نظامیان مورد حمایت ایران جای پایی در منطقه پیدا کنند، می‌توانند یک روز به بغداد کمک کنند آن را بازپس بگیرد.
«مسعود بارزانی»، رئیس منطقه کردستان با اشاره به چنین نگرانی‌هایی، اعلام کرد فقط نیروهای پیشمرگ می‌توانند در شهر کرکوک فعالیت کنند اما در جواب وی، «هادی العامری» فرمانده ارشد شبه‌نظامیان شیعه، در گفت‌وگو با یک کانال تلویزیونی کرد اعلام کرد نیروهای وی «قادر هستند اگر لازم باشد، همه جا بروند».
آمریکا و ایران
در حالی که آمریکا ائتلافی برای کمک به نیروهای عراقی با استفاده از حملات هوایی تشکیل داده، ایران، همسایه بانفوذ بغداد، شبه‌نظامیان شیعه را در میدان نبرد سازماندهی و از آنها حمایت کرده است. همچنین گمان می‌رود دو طرف به نیروهای کرد کمک می‌کنند. عراق از دریافت کمک از هر دو کشور استقبال کرده ولی ممکن است به داخل یک جنگ نیابتی در سراسر منطقه کشیده شود که می‌تواند ایران را در برابر آمریکا و متحدان این کشور در خلیج فارس قرار دهد.
به‌رغم اینکه واشنگتن و تهران، هر دو، داعش را به‌عنوان یک تهدید منطقه‌ای قلمداد می‌کنند ولی آنها درباره جنگ در سوریه جایی که ایران یکی از حامیان مهم بشار اسد، رئیس‌جمهور آن کشور است، بشدت اختلاف دارند. همچنین مدت‌هاست آنها بر سر برنامه هسته‌ای مورد مناقشه ایران و همچنین دشمنی این کشور با اسرائیل و حمایتش از گروه‌های مبارزه همچون حزب‌الله و حماس اختلاف دارند.  آمریکا و ایران تاکید دارند فعالیت‌های خود را در عراق هماهنگ نمی‌کنند.
دولت و سنی‌ها
تقریبا همه اتفاق نظر دارند تنها راه برای شکست دادن داعش، گردهم آوردن قبایل و شبه‌نظامیان در منطقه سنی‌نشین به منظور قیام علیه این گروه است. این فرمول برای دوره‌ای که در سال 2006 آغاز شد و سنی‌ها با نیروهای آمریکایی برای بیرون کردن القاعده در عراق متحد شدند، موثر بود. القاعده در عراق، شکل اولیه داعش بود.
این بار، اوضاع دشوارتر خواهد بود. بسیاری از قبایل سنی که در شوراهای بیداری مشارکت داشتند، احساس می‌کنند دولت تحت کنترل شیعیان بعدا به آنها خیانت کرد و پس از خروج آمریکایی‌ها، به آنها بی‌توجهی کرد. آنها همچنین بی‌اعتمادی شدیدی به شبه‌نظامیان شیعه دارند که به گفته گروه‌های حامی حقوق بشر، غیرنظامیان سنی را به وحشت انداخته‌اند. از سوی دیگر، داعش به‌عنوان هشداری بی‌رحمانه به دیگران، آنهایی را که با این گروه مخالفت کرده‌اند، بشدت مجازات و ده‌ها مرد، زن و کودک را از قبایل سرکش قتل‌عام کرده است.  «حیدر العبادی» نخست‌وزیر عراق پس از حاکمیت اختلاف‌برانگیز «نوری مالکی» نخست‌وزیر سابق این کشور، با تلاش برای نزدیک شدن به سنی‌ها، خواستار ایجاد یک نیروی جدید گارد ملی مشابه شوراهای بیداری شده است.
کردهای عراقی و کردهای غیرعراقی
کردها به متحدترین و منضبط‌ترین نیرو در مبارزه با داعش تبدیل شده‌اند ولی بین آنها، اختلافاتی وجود دارد که می‌تواند نبرد آنها را تضعیف کند.
شبه‌نظامیان کرد از حزب کارگران کردستان (پ‌ک‌ک) مستقر در ترکیه و یگان‌های مدافع خلق (ی‌پ‌گ) مستقر در سوریه وارد عراق شده‌اند و خارج شهر «سنجار» در شمال این کشور، تجمع کرده‌اند؛ این شهر به‌رغم چندین ماه حملات هوایی شدید، همچنان در دست ستیزه‌جویان داعش است.
از زمان حاکمیت صدام، پیشمرگ‌های کرد متحد نزدیک آمریکا بوده‌اند ولی پ‌ک‌ک یک نبرد طولانی‌مدت و خونبار علیه ترکیه، متحد ناتو، انجام داد و واشنگتن، این گروه را به‌عنوان یک گروه تروریستی قلمداد می‌کند. از سوی دیگر، ی‌پ‌گ برخلاف خواست کردهای عراق، سنجار و مناطق همجوار آن را به‌عنوان بخشی از «روژاوا»، منطقه خودخوانده کردها در شمال سوریه قلمداد می‌کند.
آسوشیتدپرس