مداخله نظامی به رهبری عربستان سعودی در یمن به منظور مقابله با نفوذ ایران در جهان عرب، اکنون ترکیه و پاکستان را هم درگیر خود کرده است. هیچ کدام از این دو کشور غیرعربی نمی‌خواهند در درگیری‌های ژئوپلیتیک و فرقه‌ای میان عربستان سعودی و ایران دخالت داشته باشند. با این حال، ماهیت اختلاف میان ایران و عربستان به گونه‌ای است که ترکیه، پاکستان و دیگر کشورهای منطقه نمی‌توانند از پیامدهای آن اجتناب کنند. ماه گذشته «رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهور ترکیه سفر یک روزه‌ای را برای دیدار با رهبران ایران انجام داد. این سفر درست ۱۱ روز پس از اظهارات بی‌سابقه اردوغان و انتقاد وی از دخالت ایران در درگیری‌های یمن و دیگر بخش‌های منطقه رخ داد. درست ساعاتی پیش از حضور اردوغان در تهران، شاهزاده «محمد بن‌نایف»، جانشین وقت ولیعهد عربستان سعودی- و ولیعهد کنونی- غیرمنتظره به پایتخت ترکیه سفر کرد و با رجب طیب‌اردوغان ملاقات داشت.
«محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران نیز برای ملاقات با مقامات اسلام‌آباد و رایزنی درباره اوضاع یمن به پاکستان سفر کرد. سفر ظریف به اسلام‌آباد در شرایطی اتفاق افتاد که پارلمان این کشور موضوع درخواست عربستان سعودی از پاکستان برای کمک نظامی علیه جنبش حوثی‌ها در یمن و نحوه پاسخ به این درخواست عربستان را مورد بررسی قرار داده بود. «نواز شریف»، نخست‌وزیر پاکستان نیز بدون برنامه قبلی به آنکارا سفر کرد تا درباره اوضاع یمن با مقامات ترکیه گفت‌وگو کند. این سفر درست پس از بازگشت وزیر دفاع و مشاور امور خارجی پاکستان از ریاض که حامل درخواست عربستان سعودی بودند، انجام گرفت. عمده این اقدامات از سوی کشورهای غیرعربی منطقه خاورمیانه صورت گرفته که وارثان قدرت‌های تاریخی منطقه‌اند. عثمانی‌ها و حکومت پادشاهی صفوی ایران حدود 500 سال پیش بر سر کنترل حاشیه شمالی خاورمیانه و همچنین خاور دور و شبه‌جزیره عرب با یکدیگر جنگ داشتند. صفوی‌ها تقریباً در همان زمان برای به دست گرفتن افغانستان با پادشاهی مغول می‌جنگیدند؛ این پادشاهی ریشه ترکی داشت و بر بیشتر قسمت‌های آسیای جنوبی حکمرانی می‌کرد. اکنون که 500 سال از آن زمان می‌گذرد، ایران و ترکیه برای نفوذ در کشورهای عرب خاورمیانه با یکدیگر رقابت دارند و ایران و پاکستان برای گرفتن نقش‌های اصلی در آینده افغانستان با هم در رقابتند.
تفاوت اصلی میان قرون ‌وسطی و شرایط کنونی، حضور یک بازیگر قدرتمند عربی، یعنی عربستان سعودی، در آرایش ژئوپلیتیک منطقه است. جالب است که اعراب در بیشتر دوران کهن منطقه پس از ظهور دین اسلام، از قدرت چندانی برخوردار نبودند. آنچه از سال ۱۹۳۲ میلادی با نام عربستان سعودی شناخته می‌شد، قطعه ژئوپلیتیک گمنامی بود و فقط حجاز (که در کرانه دریای سرخ قرار داشت که آن هم بیشتر به خاطر شهرهای مقدس مکه و مدینه شهرت داشت) و یمن شناخته‌شده بودند اما اقدامات عربستان سعودی در حال حاضر- که قدرت خود را مدیون درآمد حاصل از فروش نفت است- اکثر قدرت‌های تاریخی و مسلمان منطقه را رهبری می‌کند.
ایران در این میان استثناست؛ کشوری که با گسترش ردپای ژئوپلیتیک خود در منطقه باعث شده است عربستان سعودی نقش رهبری اعراب در منطقه را به دست گیرد (آشوب‌های پس از بهار عربی در منطقه نیز در این امر تأثیرگذار بوده‌اند). ترکیه پس از دوران کمالیسم و از زمان روی کار آمدن حکومت جمهوری تحت رهبری حزب عدالت و توسعه اردوغان در سال ۲۰۰۲ میلادی، همواره به دنبال آن بوده است که جایگاه خود را به عنوان یکی از رهبران منطقه دوباره به دست آورد اما تاکنون توفیق چندانی نداشته است. دلیل این امر تا حد زیادی به خاطر آن است که ایران مانع نفوذ ترکیه در عراق و سوریه شده است و این شرایط درست برعکس اتفاقی است که در قرن شانزدهم رخ داد و عثمانیان مانع نفوذ صفویان در جهان عرب شده بودند.در شرایطی که ترک‌ها تلاش دارند راهی برای مقابله با محاصره ایرانیان و شیعیان پیدا کنند، عربستان سعودی با رهبری ائتلاف نیروهای نظامی در یمن توانسته همان نقش رهبری را از خود به نمایش بگذارد که ترکیه در میان سنی‌های منطقه به دنبال آن بوده است. به عبارت دیگر، ترکیه در حالت واکنش‌پذیر قرار دارد و همین امر دلیلی بر اظهارات ضدایرانی اردوغان است. بیشتر ناظران و کارشناسان، ترکیه و عربستان سعودی را، از آن جهت که هر دو قدرت‌های سنی هستند، در یک جناح قرار می‌دهند اما این هویت فرقه‌ای مشترک، ترک‌ها و سعودی‌ها را در حقیقت به رقیبانی برای یکدیگر تبدیل کرده است. فرمانروایی عربستان در هر صورت بر مبنای ردّ رهبری ترکیه بر خاورمیانه پایه‌گذاری شده است. ریاض و آنکارا همچنان دیدگاه‌های متفاوتی نسبت به آرایش جهان عرب دارند. بدین ترتیب، ترکیه در حالی که نگران افزایش نفوذ ایران (بویژه در سایه سازش میان ایران و آمریکا) در منطقه است، علیه این کشور با عربستان متحد نخواهد شد. در عوض ترکیه همزمان هم به دنبال راهی است تا نگذارد سعودی‌ها از موقعیت موجود در یمن در راستای اهداف خود استفاده کنند و هم در تلاش است از تداوم نفوذ ایران در سوریه و عراق جلوگیری کند.
ترکیه تنها کشوری نیست که از اقدامات عربستان در یمن آشفته و نگران است. پاکستان بشدت از سوی حامیان سعودی خود تحت فشار است تا سرباز، هواپیما و کشتی‌های جنگی به یمن بفرستد. پادشاهی عربستان از پاکستان می‌خواهد لطف‌های این کشور را جبران کند. این در حالی است که پاکستان قربانی اختلافات ایران و عربستان و خشونت‌های فرقه‌ای و جهادی متعاقب آن است. پاکستان روابط بسیار نزدیکی با عربستان دارد اما به خوبی از این امر آگاه است که ایران همسایه این کشور است و در مسیر احیای اعتبار بین‌المللی خود حرکت می‌کند. اسلام‌آباد منافع بسیاری از سازش میان ایران و آمریکا دارد، بویژه درباره واردات گاز طبیعی که تاکنون به علت تحریم‌ها علیه ایران ممکن نبوده و پاکستان به آن نیاز مبرم دارد. به علاوه، پاکستان می‌داند باید با ایران بر سر مساله افغانستان به توافق برسد و همچنین اینکه ایران قادر است بر وخامت اوضاع میدان نبرد عوامل نیابتی فرقه‌ای خود که در پاکستان قرار دارد بیفزاید. محمدجواد ظریف طی سفر خود به اسلام‌آباد به مقامات پاکستان یادآور شد پیوستن به عربستان در یمن علیه ایران چه خطراتی را برای پاکستان در پی خواهد داشت. نواز شریف- که طرفدار سعودی‌هاست- به همین دلیل موضوع نحوه اقدام این کشور درباره یمن را در سراسر کشور خود به بحث گذاشت و از سوی دیگر با همتایان خود مکاتبه کرد تا راهی برای آرام کردن اوضاع نابسامان منطقه پیدا کند. ترکیه مسلماً تلاش می‌کند راه خود را بین ایران و عربستان سعودی پیدا کند و نمی‌تواند کمک چندانی به پاکستان بکند مگر اینکه پیشنهاد دهد آنکارا و اسلام‌آباد میان این دو رقیب فرقه‌ای میانجیگری کنند. اما ترکیه و پاکستان می‌دانند برای اجتناب از اثرات اختلاف میان این دو کشور اسلامی رقیب (ایران و عربستان) کاری از دستشان ساخته نیست.
اندیشکده استراتفور

رابرت کاپلان و ایلان گولدنبرگ: همانطورکه ایران و ایالات متحده نزدیک یک توافق هسته‌ای تاریخی هستند، در این باره که آیا این معامله نشانگر یک ایران تسلیم‌شده در پیگیری منافعش در خاورمیانه است یا فرصتی برای تحکیم و تثبیت منطقه، بحث سختی درگرفته است. اگر ایالات متحده و شرکای آنها، از مذاکرات هسته‌ای قبلی با ایران درس گرفته باشند و استراتژی محکم هماهنگی در منطقه را در پیش گیرند، پتانسیل بهبود خاورمیانه جنگ‌زده طی چند سال آینده وجود دارد. خود معامله فقط نیمی از چالش است: نیمه دیگر، ساخت یک چارچوب سیاسی است؛ به گونه‌ای که بلندپروازی‌های ایرانیان را محدود کند.
از اوایل سال 2009، رئیس‌جمهور باراک اوباما، استراتژی تعامل توأم با فشار بر ایران با توجه به برنامه‌های هسته‌ای این کشور را در پیش گرفت که مدام تاکید بر مذاکره داشت ولی فشار اقتصادی و دیپلماتیک را افزایش می‌داد. با این وجود، ایران تسلیم نشد.
تا زمانی که ایران تهدیدات بین‌المللی را با وجود مشکل‌ساز بودن، جدی به حساب نمی‌آورد، این رویکرد آمریکا در تغییر عملکرد ایرانیان ناموفق بود. این موضوع، با اجرای تحریم‌های شدید انرژی و مالی در سال 2012- که نیمی از صادرات نفت ایران را از بازار حذف کرد- تغییر یافت. سال 2013، در حالی که خطر علیه بقای جمهوری اسلامی افزایش می‌یافت، حسن روحانی به عنوان رئیس‌جمهور عملگرا انتخاب شد.
زمانی که ایران نظر خود را تغییر داد، نیاز به کانالی وجود داشت که بتوان از آن طریق ارتباط برقرار کرد. مذاکرات محرمانه توسط عمان، متحد کوچک و وابسته به آمریکا- که روابط خوبی با ایران داشت- تسهیل ‌شد. توافق هسته‌ای تاریخی که آمریکا و ایران درصدد امضایش هستند، بدون فشار اقتصادی و کمک دیپلماتیک، به تصویب نخواهد رسید، همانند موضوع برنامه هسته‌ای. تا ایران، هزینه سیاست‌هایش را شناسایی و محاسبه نکند، توافق منطقه‌ای با شرایط قابل قبول برای آمریکا و متحدان آن غیرممکن است.
تلاش برای تغییر سیاست‌های ایران قبلا با مداخله عربستان سعودی در یمن آغاز شده است. شکست‌های نظامی اخیر رژیم اسد نیز ممکن است محاسبات ایران را تحت تاثیر قرار دهد. در حقیقت، حملات هوایی عربستان در یمن و تجدید فشار بر اسد توسط سعودی و دیگران، توافق پس از هسته‌ای خاورمیانه را تشکیل می‌دهد که در آن متحدان منطقه‌ای آمریکا متوجه این موضوع هستند که از این پس برای محدودسازی ایران باید اقدامات بیشتری انجام دهند.
آمریکا و متحدان منطقه‌ای آن می‌توانند اقدامات بیشتری برای تحت فشار قرار دادن ایران انجام دهند. این اقدام می‌تواند با توسعه یک استراتژی منسجم برای مقابله با نفوذ ایران که در ملاقات اوباما با رهبران شورای همکاری خلیج فارس در کمپ‌دیوید درباره‌اش بحث شد، آغاز شود. برخی عناصر باید شامل اشتراک‌گذاری اطلاعات بیشتر، سیاست دریایی تهاجمی‌تر در توقیف محموله سلاح‌های ایرانی، در نظر گرفتن ریسک در عملیات مخفی مشترک با شرکای عرب و ارائه آموزش به شرکای عرب سنی ما که می‌تواند آنها را در مقابله با نمایندگان ایرانی قدرتمند کند، باشد.
حتی به میزانی که ایالات متحده، هشدار محدود شدن نفوذ تهران و خطر مقابله مستقیم با آمریکا را به ایران می‌دهد، لازم است واشنگتن نیز آمادگی تغییر بالقوه ایران را داشته باشد. در حال حاضر، برخی در ایران، از جمله محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه تمایل به مذاکره توافقی درباره مسائل منطقه‌ای با ایالات متحده و شرکای سنی عرب آنها را نشان می‌دهند.
بعد از توافق هسته‌ای، ایالات متحده باید آماده مذاکره درباره مسائل منطقه‌ای با ایران به صورت دوجانبه، در عین حال ایجاد شرایط چندجانبه مشابه فرآیند 1+5 باشد. چنین فرآیندی باید شامل بازیگران کلیدی منطقه‌ای و قدرت‌های خارجی که در حل و فصل سیاسی در خاورمیانه موثر هستند، باشد.طی زمان، توافق‌ها می‌تواند جنگ در سوریه را اتمام بخشیده و تلاش در برکناری بشار اسد را از بین ببرد، همکاری علیه داعش را افزایش دهد، سبب تقسیم قدرت در عراق با ظرفیت سنی، شیعه و کرد و تعدیل جنگ در یمن شود. تلاش برای برکناری اسد که در حال تامین امنیت جامعه علوی خود است، ممکن به نظر نمی‌رسد، اما هرچه باشد، بدون همکاری با ایران، رسیدن به این هدف غیرممکن است. در سوی دیگر، تعمیق بی‌نظمی در سوریه، با به قدرت رسیدن یک رژیم جهادی رادیکال بیشتر خواهد شد.
هر چند، یک موضوع حتمی است. تنها راه ایجاد توافق هسته‌ای به نفع خودمان این است که ایالات متحده و شرکایش- هر دو- فشار و تعامل شدید را به منظور تنظیم شرایط برای روابط جدید با ایران به کار گیرند. پیش‌بینی می‌شود در آینده خاورمیانه در حالت جنگ خفیف باشد. خط‌مشی‌های کنونی، عمدتا فرقه‌ای است. ما پیش از این، با رژیم‌های سنی، مشارکت‌های نزدیکی داشته‌ایم؛ حال نیازمند مذاکره با قدرت شیعه منطقه هستیم.
نشنال اینترست

 الی لیک: در حالی که تا ضرب‌الاجل پایان مذاکرات هسته‌ای ایران تنها 40 روز باقی‌مانده، گسستن کلاف تحریم‌های فلج‌کننده این کشور، از قبل شروع شده است. تازه‌ترین نشانه این روند، در روزهای اخیر با ورود 9 هواپیمای تجاری دست دوم به ایران برای تقویت ناوگان هوایی ماهان‌ایر، مشاهده شد. آمریکا تهدید کرده است شرکت‌های غربی را که هواپیما به ایران بفروشند، تحریم می‌کند، با این حال ممنوعیت دسترسی به قطعات یدکی هواپیما برای ایران، براساس توافق مقدماتی که در پایان سال 2013 با ایران امضا شد، برداشته شد. مقامات آمریکایی گفته‌اند حتی در صورتی که تحریم‌های هسته‌ای برداشته شود، تحریم‌های مربوط به مجازات ایران برای حمایت از تروریسم و نقض حقوق بشر، به قوت خود باقی می‌ماند. انتقال این هواپیماهای دست دوم، در زمانی صورت گرفته است که ایران به دنبال پیوستن مجدد به اقتصاد بین‌المللی حتی پیش از امضای معامله نهایی است. «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه، ماه پیش اعلام کرد فروش سامانه دفاع هوایی پیچیده
اس-300 را به ایران از سر می‌گیرد. شرکت‌های نفتی غربی نیز از قبل نشست‌هایی با مقامات ایرانی داشته‌اند تا با آنها درباره نحوه بازگشت به بازارهای سودآور نفت و گاز این کشور صحبت کنند.
«عباس آخوندی» وزیر حمل‌ونقل ایران گفت از فوریه تاکنون ایران 15 هواپیما تهیه کرده است که 9 فروند آن در چند روز آینده وارد ناوگان هوایی کشور می‌شود. رسانه‌های دیگر ایران گزارش کردند این هواپیماها که قبلا جزو ناوگان هوایی ویرجین آتلانتیک بودند، در اختیار ماهان‌ایر قرار می‌گیرند. ماهان‌ایر که یک شرکت خصوصی واقع در تهران است، از قبل تحت نظر دولت آمریکا قرار داشته است. این شرکت در سال 2011 به علت حمایت از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و برنامه موشک‌های بالستیک آن، با تحریم خزانه‌داری آمریکا مواجه شد. براساس تلگرام دیپلماتیکی که «ویکی‌لیکس» آن را فاش کرد، وزارت خارجه آمریکا در سال 2008 سعی کرد از پرواز 3 فروند هواپیمای ماهان‌ایر که در کره‌جنوبی تعمیر می‌شدند، ممانعت کند. در نهایت آمریکا توانست خواهان بازگشت آن هواپیماها به پایگاه‌هایی شود که هواپیماها در آنجا ساخته شده بودند. آمریکا همچنین
15 میلیون دلار جریمه از شرکت انگلیسی‌ای گرفت که آن هواپیماها را به ماهان‌ایر فروخته بود.
سخنگوی خزانه‌داری آمریکا از اظهارنظر درباره انتقال 9 هواپیمای جدید به ایران، خودداری کرد، با این حال این اقدام نشان داد چطور تحریم‌های ایران پیش از ضرب‌الاجل سی‌ام ژوئن/ نهم تیر و رسیدن به معامله هسته‌ای، مسیر از هم پاشیدن را طی می‌کند. «امانوئل اتولنگی» عضو ارشد بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها که یک پژوهشکده واقع در واشنگتن و حامی تحریم‌های شدید علیه ایران است، گفت: «قضیه ماهان‌ایر نشان می‌دهد تحریم‌های آمریکا دیگر مانع تعاملات بازرگانی شرکت‌های غربی با ایران نیست؛ حتی با شرکتی نظیر ماهان‌ایر که خزانه‌داری آمریکا، آن را به علت حمایت از سپاه پاسداران ایران هدف قرار داده بود». وی افزود: «دولت باید برای حفظ اعتبار رژیم تحریم‌ها، سریعا برای مجازات شرکت‌هایی اقدام کند که چنین آشکار، تحریم‌های آمریکا را نقض کرده‌اند. در غیر این صورت، این استدلال که تحریم‌ها عمدتا دست نخورده‌ و می‌تواند در آینده به حال اول بازگردد، کل اعتبار خود را از دست خواهد داد».
«آوی جوریش» مقام سابق خزانه‌داری آمریکا نیز که در ترسیم نقشه فعالیت‌های غیرقانونی ایران شرکت داشته است، گفت: خرید هواپیما، «نقض صریح» توافق مقدماتی است که حاصل شد، «چنین اقداماتی توان دولت آمریکا را برای مذاکره و ارائه یک تصویر معتبر مبنی بر اینکه اگر معامله خوبی امضا نشود، اقتصاد ایران همچنان گرفتار خواهد بود، ضعیف می‌کند». به‌رغم اعلامیه 2 آوریل/ 13 فروردین، مبنی بر حصول توافق درباره چارچوب معامله هسته‌ای، مسائل حل‌نشده بسیاری باقی مانده است. رهبر معظم ایران تاکید کرده است همه تحریم‌های ایران باید با امضای توافق برداشته شود و مقامات نظامی این کشور اعلام کرده‌اند هیچ بازرس بین‌المللی اجازه نخواهد داشت به مراکز نظامی دسترسی داشته باشد. اوباما و دیگر رهبران غربی امیدوار بودند فشار تحریم‌های فعلی بر ایران، اهرمی در اختیار آمریکا قرار دهد تا ایران را درباره مسائل باقیمانده، تحت فشار بگذارند اما به نظر می‌رسد این اهرم رو به ضعیف شدن است.
 بلومبرگ

مقامات آمریکایی و کشورهای عربی منطقه خلیج‌فارس سه‌شنبه گذشته اعلام کردند احتمال می‌رود پس از نشست این هفته مقامات بلندپایه آمریکا و متحدان عربی این کشور در واشنگتن، گروهی از کارشناسان فروش اسلحه آمریکا به منطقه سفر کنند.
افزایش کارآمدی و تسریع فروش تسلیحات مهم، از موضوع‌های اصلی اجلاس «کمپ‌دیوید» بود. هدف از برگزاری این اجلاس تقویت همکاری‌های امنیتی آمریکا با کشورهای شورای همکاری خلیج‌فارس عنوان شد.
باراک اوباما، رئیس‌جمهور آمریکا در این اجلاس برای کمک به متحدان عربی کشورش برای ایجاد یک نظام دفاعی منطقه‌ای به منظور حفاظت در برابر موشک‌های ایرانی، به امید کاهش نگرانی‌های این کشور‌ها درباره امضای هرگونه توافق هسته‌ای با ایران تلاش کرد.  اوباما نخست در کاخ سفید و سپس در کمپ‌دیوید میزبان مقامات بلندپایه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس بود.
«عادل جبیر» وزیر خارجه عربستان به خبرنگاران گفت بحث‌ها در واشنگتن، درباره تسریع تلاش‌ها در جهت ایجاد سامانه موشکی یکپارچه و همچنین تسریع تحویل تسلیحات به کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس، مفصل‌تر بود و چارچوب مشخص‌تری داشت. وی گفت اعضای شورای همکاری خلیج‌فارس تاکنون شمار زیادی سلاح‌های پیشرفته از آمریکا دریافت کرده‌اند اما این خرید و فروش تسلیحاتی می‌تواند با بالا بردن جایگاه کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس در سطح «کشورهای مهم غیر عضو ناتو» و اقدامات دیگر از جمله امضای توافقنامه‌های اجرایی تسهیل شود. جبیر تصریح کرد: «زمانی که ما برای خودمان سیاست خاصی را دنبال کنیم - که فکر می‌کنم همین گونه هم خواهد بود- در آن صورت می‌توانیم به دستیابی به ابزارهای لازم برای تضمین دستیابی به اهداف سیاسی خود فکر کنیم».
«بن رودز» مشاور امنیت ملی اوباما نیزگفت مقامات این موضوع را بررسی خواهند کرد که چه توانمندی‌های خاصی برای تقویت سامانه موشکی، امنیت سایبری، مبارزه با تروریسم و تهدیدهای دیگر لازم است.
عربستان، کویت و امارات عربی متحده سامانه‌های موشکی پاتریوت خود را - که تولید شرکت «ریتون» است- ارتقا داده و آنها را به موشک‌های « PAC -3 » ساخت شرکت لاکهید مارتین- مجهز کرده‌اند.
امارات نیز مشغول خرید سامانه تاد ساخت شرکت لاکهید مارتین است.
قطر نیز ممکن است تا اوایل سال آینده قرارداد مشابهی به ارزش بالغ بر 6 میلیارد و 500 میلیون دلار امضا کند. همچنین بنا بر اعلام منابع آگاه، عربستان ممکن است در سال‌های آینده چنین قراردادی امضا کند.
ریاض همچنین در صدد اجرای طرحی چند میلیارد دلاری برای نوین‌سازی ناوگان دریایی خود است که در شرق عربستان مستقر است. این طرح ممکن است شامل خرید بالگردهای جدید MH-R6 ساخت شرکت «یونایتد تکنولوژی» و لاکهید مارتین و کشتی‌های کوچک مشابه کشتی‌های ال‌سی‌اس نیروی دریایی آمریکا باشد.
اخبار اولیه درباره اجرای برنامه نیروی دریایی عربستان احتمالاً اواخر فصل تابستان اعلام خواهد شد البته به گفته یک منبع آگاه، نمی‌توان گفت زمان دقیق فروش سلاح به کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس چه موقع خواهد بود.
رویترز
 

ویلیام کریستول: «جان کری» شصت و هشتمین وزیر خارجه تاریخ آمریکاست. اگر بخواهید به تحلیل رفتن و زوال آمریکا یا غرب فکر کنید باید نقش وزرای پیشین خارجه را هم مدنظر داشته باشید. جان کری به اسرائیلی‌ها اطمینان داد اگر ایران بخواهد بمب اتم بسازد آنها توانایی ممانعت از این کار را دارند. این تضمینی بسیار مضحک است. همانطور که هر کارشناسی می‌داند و تاریخ هم نشان داده هیچ تضمینی برای ممانعت از تلاش‌های ایران به منظور دستیابی به تکنولوژی سلاح‌های هسته‌ای وجود ندارد. درباره چارچوب بازرسی‌هایی که به نظر می‌رسد دولت اوباما می‌خواهد با آن موافقت کند نمی‌توانیم هیچ چیز را تضمین کنیم و مطمئن باشیم که از همه فعالیت‌های ایران مطلع هستیم.
مذاکراتی که 12 سال پیش برای جلوگیری از دستیابی ایران به تسلیحات هسته‌ای آغاز شد، در حال تمام شدن با توافقی است که چنین توانمندی‌ای را به آنها واگذار می‌کند. در کشور بزرگی که تاسیسات هسته‌ای زیادی وجود دارد ردیابی و تشخیص تعهداتی که نقض می‌شود کار بسیار دشواری خواهد بود. فعالیت ایران در تاسیسات رآکتور آب سنگین در دوره توافق موقت امیدبخش نیست. به همین علت است که گروهی از سناتورها بر سر اینکه استانداردهای توافق قابل قبول را بالا ببرند می‌جنگند. ما از تلاش این سناتورها تقدیر می‌کنیم. تلاش‌های آنها بی‌فایده نیست. آنها به همکارهایشان و مردم کشور به روش‌های مختلف نشان دادند توافقی که دولت اوباما می‌خواهد با آن موافقت کند توافق بدی است. نکته بسیار مهم این است که مخالفان ایران هسته‌ای اختلافات تاکتیکی را کنار بگذارند و به وظیفه اصلی‌شان توجه کنند، یعنی ممانعت از توافقی که راه را برای ایجاد رعب و وحشت در خاورمیانه به دست یک کشور حامی تروریسم هموار می‌کند، کشوری که از آمریکا متنفر است و اسرائیل را انکار می‌کند. ما به نوبه خودمان تضمین می‌کنیم اگر تلاش‌های بیشتری برای مخالفت با این توافق قبل از امضا انجام نشود دیگر دیر خواهد شد.
به همین دلیل است که برخی سناتورها بر ضرورت بحث در این باره اصرار دارند. این مبارزه اقدامی علیه قدرت گرفتن رژیم ایران در داخل و خارج، علیه رقابت تسلیحات هسته‌ای در خاورمیانه و برای امنیت اسرائیل است. جنگ برای جلوگیری از امضای توافق با ایران تازه آغاز شده است.
ویکلی استاندارد

سید عابدین نورالدینی: 1- از ابتدای مذاکرات هسته‌ای در دولت آقای روحانی، اراده‌ای از سوی دولت برای شفاف کردن میز مذاکره مشاهده نشد. بنا به هر دلیلی، دولت تمرکز خود را بر عدم روشنگری درباره جزئیات مذاکرات هسته‌ای قرار داد. تمایل دولتی‌ها به تحدید دامنه مطلعان از مذاکرات هسته‌ای و عدم تسری این دامنه به سطوح پایین‌تر جامعه زمانی اثبات شد که دولتی‌ها در عالی‌ترین سطوح برای «بی‌اعتبار» کردن روایت منتقدان از مذاکرات هسته‌ای تلاش کردند. در واقع دولتی‌ها برای آنکه روایت خود از مذاکرات هسته‌ای و توافقات صورت‌گرفته را به‌عنوان تنها روایت موجود تثبیت کنند، تلاش کردند روایت مقابل را بی‌اعتبار کنند. به همین دلیل بود که عباراتی مانند «بی‌سواد»، «بی‌شناسنامه»، «جیب‌بر» و «کاسب تحریم» نسبت به منتقدان به کار برده شد. به هر حال به‌رغم توصیه‌های مکرر، اما مردم به مذاکرات برده نشدند.
2- مناظره‌های هسته‌ای اگرچه دیر، اما قبل از وقوع فاجعه آغاز شد. مهم‌ترین کارکرد مناظره‌های هسته‌ای، «آگاهی‌بخشی» درباره واقعیات مذاکرات بوده است. به معنای ساده‌تر، مناظره‌ها، مذاکرات را به خانه مردم برد. برای اولین بار مردم، روایتی متفاوت از روایت دولتی‌ها نسبت به مذاکرات هسته‌ای را از طریق تلویزیون دیده و می‌شنیدند! خب! این موضوع در کنار اینکه حق مردم است، برکات زیادی هم به همراه داشته است. در واقع برای اولین‌بار پس از مذاکرات هسته‌ای در دولت فعلی، عملکرد دولت در مذاکرات هسته‌ای در معرض قضاوت جدی قرار گرفت. به تعبیر دیگر، این مذاکرات در جایگاه واقعی و حقیقی خود مورد داوری قرار گرفت. در پیشگاه مردم، روایت‌های طرفین نسبت به مذاکرات هسته‌ای قضاوت و اعتبار آنها مشخص شد. شاید اکنون که قریب به یک ماه از مناظره‌های تلویزیونی درباره موضوع مذاکرات هسته‌ای می‌گذرد، جامعه نسبت به اعتبار و قوام استدلال‌های منتقدان قضاوت عادلانه‌ای داشته باشد! مناظره‌ها، در واقع جنگ یا رقابت روایت‌های هسته‌ای بود البته اکنون مردم به‌خوبی می‌توانند قضاوت کنند در این جنگ روایت‌ها، کدام طرف «بی‌سواد» بود!
3- بدون تردید روایت پیروز در مناظره‌های هسته‌ای، روایت منتقدان بوده است. اقامه استدلال‌های منطقی و مستند به اسناد رسمی، مهم‌ترین ویژگی فنی روایت منتقدان عملکرد دولت در مذاکرات هسته‌ای بود البته به تعبیری می‌توان گفت آنچه منتقدان برای درستی نگرانی‌های خود نسبت به محتوای مذاکرات هسته‌ای ارائه کردند، با دفاع احساسی و پرخاشگرانه برخی حامیان مذاکرات به کرسی نشست. خب! این اتفاق مبارکی است اما کافی نیست. شاید در هدف‌گذاری منتقدان برای مناظره‌های هسته‌ای، محدودیت‌های رسانه ملی تعیین‌کننده باشد اما آنچه در نهایت مشاهده ‌شده این است که در مناظره‌های هسته‌ای در تلویزیون، مخاطب به‌رغم همراهی کامل با روایت مستند منتقدان اما در نهایت در خلأ نتیجه‌گیری رها شده است! یعنی از واقعیت کلیدی مذاکرات هسته‌ای برای مخاطبان «رمزگشایی» نشد!
به عبارت دقیق‌تر، در مناظره‌های صورت گرفته، اگرچه ضعف و کاستی‌های خطرناک و عدم تحقق اهدافی مانند لغو تحریم‌ها اثبات شده اما هنوز به یک سوال اساسی افکار عمومی پاسخ داده نشده است، سوالی که می‌گوید: «پس آقای ظریف برای چه مذاکره می‌کند؟» پاسخ به این سوال به‌راحتی می‌تواند ماهیت نقد منتقدان را برای افکار عمومی قابل هضم کند. اگرچه در برخی مناظره‌ها با اشاره به موضوعاتی مانند «انتخابات» تلاش شد کدهایی به جامعه داده شود اما در مجموع باید این واقعیت را پذیرفت که جامعه به‌رغم پذیرش صحت انتقادات هسته‌ای اما هنوز دلیل حمایت تمام‌قد دولت از توافقی با مختصات غیرقابل قبول برای مردم را نمی‌داند! به هر حال باید در مناظره‌های آتی برای مردم توضیح داده شود که منظور از «هیچ توافقی بدتر از عدم توافق نیست» چیست و چرا وزیر امور خارجه در شورای روابط خارجی آمریکا، انتخابات آتی مجلس شورای اسلامی را به آمریکایی‌ها یادآوری کرده است؟!
4- یکی از واقعیت‌های دردناکی که از ابتدای مذاکرات هسته‌ای در نوع حمایت حامیان سیاسی و رسانه‌ای دولت مشاهده می‌شد، بی‌اطلاعی آنها از روند و محتوای مذاکرات بوده است. به خاطر همین بی‌اطلاعی متاسفانه در برخی موارد اطلاعات نادرستی منتشر شد که قطعا منجر به مخدوش شدن اعتبار این رسانه‌ها و افراد در افکار عمومی خواهد شد. این خلأ دانش هسته‌ای در جریان سیاسی و رسانه‌ای حامی دولت، در مناظره‌های تلویزیونی کاملا خود را نشان داد. اکنون که چند دور مناظره هسته‌ای در رسانه ملی برگزار شده، می‌توان امیدوار بود جریان حامی عملکرد دولت در مذاکرات هسته‌ای، به جای پرداختن به حاشیه و اتهام‌زنی به منتقدان، به دنبال کسب اطلاعات درست هسته‌ای و دفاع عالمانه از دولت باشد، چراکه در غیر این صورت قطعا روند نزولی اعتبار مذاکرات که پس از مناظره‌های تلویزیونی شیب تندی را طی می‌کند، شدت خواهد گرفت البته اگر جایی برای نزول مانده باشد!

محمدرضا کردلو: من به‌عنوان یک مسافر هنوز در شوک حذف یارانه بغل دستی‌هایم در تاکسی هستم. اگرچه شاید فشار مالی را که او احساس می‌کند من احساس نکنم، اما باز باید شریک
درد‌دل‌هایش باشم یا اینکه به زیر سوال رفتن قانون بقای حجم احترام بگذارم چرا که راننده از این به بعد مسافرهای بیشتری سوار خواهد کرد، البته حتی‌الامکان. مسافر بغل دستی‌ام از من که «یارانه‌ام حذف نشده است» می‌پرسد: «واقعا چرا یارانه من را حذف کردند؟» هر پاسخ قانع‌کننده‌ای از سوی من او را قانع نخواهد کرد چرا که اصلا هیچ پاسخ قانع‌کننده‌ای وجود ندارد. اصلا من از کجا باید بدانم چرا او را از لیست یارانه‌بگیران حذف کرده‌اند. دریغ از یک برگ کاغذ دولتی که وزارت کار یا سازمان هدفمندی یا دفتر ریاست جمهوری یا هر مقام مسؤول دیگر که رویش نوشته باشند: «بنابر شرایط زیر فرد مورد نظر را از گرفتن یارانه منصرف خواهیم کرد».
راننده می‌گوید: نوبخت دیروز گفته که 4میلیون نفر حذف شده‌اند. خانم جوانی که در صندلی جلو نشسته است، می‌گوید:«آقای راننده! امروز تکذیب شد». راننده می‌گوید: «خب! برای چی گفت که برای چی تکذیب کند». مسافر سن‌بالای صندلی عقب که آن سمت من نشسته است، می‌گوید:«من می‌دونم. آقا اینا همش لفظ میان. اول و آخر قراره همه حذف بشن.»
من که داشتم به تکذیب نوبخت فکر می‌کردم، پیش خودم گفتم: اول که وزیر رفاه گفت رئیس‌جمهور گفته بی‌سر و صدا حذف را شروع کنید، بعد نوبخت تکذیب کرد.

بعد خود نوبخت گفت 4میلیون نفر قرار است حذف شوند. بعد وزیر رفاه با تایید این خبر گفت «حذف‌شوندگان سعه صدر داشته باشند» و امروز دوباره نوبخت همه حرف‌های قبلی را تکذیب کرده(!)
 راننده امروز زیاد حوصله بحث نداشت، اما او هم به این تکذیب و تایید‌ها فکر می‌کرد. این را وقتی فهمیدم که حرف‌های چند وقت پیش صالحی و ظریف و روحانی درباره فکت شیت را یادآوری کرد. راننده گفت: «یک برگ کاغذ می‌خواستند بدن به اسم فکت شیت، اولش ظریف گفت اصلا از این حرف‌ها ما با آمریکایی‌ها نداریم، بعدش صالحی گفت فکت شیت رو منتشر می‌کنیم، آخرش روحانی گفت ما فکت‌شیت رو همون روز اول منتشر کردیم. والّا ما که کم آوردیم.
 بالاخره «what to do , what not to do?»
مسافر بغل‌دستی‌ام به شوخی گفت: «اگه تورم صفر و عبور از رکود رو هم تکذیب کنند ممنون می‌شیم».
خانم جوانی که در صندلی جلو نشسته بود و گویا در بنگاه معاملات ملکی پدرش کار می‌کرد، گفت: تازگی‌ها هم میگن آمریکا دبه کرده. الان
یک سال و نیم هست که هی میرن و میان آخرش نتیجه شده: «دبه». پدرم از رکود مسکن شاکیه آقا، شاکی. مسافری که گفته بود:«من می‌دونم. اینا همش لفظ میان» دوباره گفت: «فقط خرج رفت و آمدهای اینا با هواپیما و هتل و امنیت و اینا میدونید چقدر میشه؟» ما که آماری در اختیار نداشتیم، گفتیم: «خیلی». راننده گفت: «الان به قول خانم یک سال و نیم هست که همه هوش و حواس من به این رادیو و روزنامه تو دست مسافراست تا ببینم نتیجه مذاکرات چی میشه؟ اگه نشسته بودم زبان گوش می‌کردم الان برا خودم مدرک تافل گرفته بودم». راننده از قضیه عدم دخالت راننده تاکسی‌ها در مساله هسته‌ای - که مشاور رئیس‌جمهور گفته بود-  به بعد بیشتر سعی کرده بود درباره مذاکرات اخبار گوش کند.  خلاصه! راننده از به نتیجه نرسیدن مذاکرات و دبه آمریکایی‌ها بود که رادیو را روشن کرد. یکی از نمایندگان مجلس داشت صحبت می‌کرد. جمله نغزی گفت: «دولت که از رکود عبور کرده، مردم را هم عبور بدهد».