عبدالباری عطوان*: 10 روز  پیش دوست فرزندم با من تماس گرفت و درباره سفر تفریحی یک ‌هفته‌ای به استانبول از من راهنمایی خواست. در پی گزارش‌های اخیر درباره احتمال درگیر شدن ترکیه در جنگ منطقه‌ای ضد گروه تروریستی «داعش» و «حزب کارگران کردستان»، وی در این اندیشه بود که سفر خود به این شهر را لغو کند. من به او توصیه کردم که به این سفر برود، چرا که اگر قرار باشد جنگی هم صورت بگیرد در مرزهای ترکیه با سوریه و در مناطق جنوب‌شرق که اکثریت آنها را کردها تشکیل می‌دهند روی خواهد داد و من به‌خوبی این موضوع را می‌دانستم که یک انفجار باعث آشوب نخواهد شد. او به توصیه من گوش داد و به استانبول سفر کرد اما
 2 روز پس از بازگشت وی به لندن، چندین انفجار ترکیه را لرزاند. در یکی از این انفجارها کنسولگری آمریکا در استانبول هدف قرار گرفت اگر چه این انفجار هیچ تلفاتی نداشت. انفجار دوم نیز در همان شهر و در منطقه‌ای دیگر روی داد که طی آن 3 پلیس و 7 غیر‌نظامی مجروح شدند. اما حادثه سوم در پی انفجار خودروی بمبگذاری شده در شهر سیرناک روی داد که در این انفجار 4 پلیس کشته شدند. تردیدی وجود ندارد که عملیات تروریستی خطر بزرگی است که امنیت و استقرار ترکیه را تهدید می‌کند اما خطر بزرگ‌تر احساس خطر توسط 35 میلیون توریستی است که سالانه به ترکیه سفر می‌کنند و حدود 30 میلیارد دلار در این کشور که آن را امن می‌دانند هزینه می‌کنند که با این شرایط به دنبال مکان دیگری خواهند گشت، همان‌طور که این حادثه در تونس و پس از انفجارهای ماه گذشته در شهر سوسه روی داد که طی آن 38 گردشگر خارجی کشته شدند که 30 نفر آنها انگلیسی بودند. بخش عمده‌ای از گزارش‌ها تاکید دارد که نیروهای ارتش ترکیه خود را برای حمله گسترده علیه داعش در ریف‌شمالی حلب آماده می‌کنند و مولود چاوش‌اوغلو، وزیر خارجه ترکیه نیز اعلام کرده بود کشورش عملیات نظامی گسترده‌ای را در این چارچوب تنظیم خواهد کرد. این عملیات با همکاری آمریکا انجام خواهد شد و به همین دلیل است که گروه جبهه النصره و عناصر تروریستی داعش مواضع و پایگاه‌های خود را تخلیه کرده و به سوی داخل مناطق حلب عقب‌نشینی کردند تا خود را برای حمله احتمالی آماده کنند. همه نشانه‌ها حاکی از این است که توافقی میان آمریکا و ترکیه حاصل شده که طی آن آمریکا دستان ترکیه را برای انجام حمله‌ای بی‌رحمانه علیه حزب کارگران کردستان و شاخه‌هایش در سوریه باز گذاشته و در مقابل ترکیه و ارتش این کشور با جدیت تمام در جنگ علیه داعش مشارکت کرده و اجازه ایجاد منطقه یا مناطق پرواز ممنوعی در شمال‌غرب سوریه به عمق 50 مایل و طول تقریبی 100 مایل را به دست خواهد آورد. 6 جنگنده آمریکایی از مجموع 30 جنگنده اف-16 به پایگاه اینجرلیک در جنوب‌شرق ترکیه برای انجام این حمله گسترده رسیده‌اند و انتظار می‌رود این حمله طی 3 هفته آینده و چه‌بسا در پایان ماه آگوست که فصل سفر به ترکیه به پایان خود می‌رسد آغاز شود. انفجارهایی که کنسولگری آمریکا و یکی از مناطق ترکیه و شهر سیرناک را هدف قرار داد پیام‌های هشداردهنده‌ای به همراه داشت و اگر چه ترکیه حزب کارگران کردستان یا حزب ملی چپگرا را متهم به انجام این عملیات کرد اما بعید نیست که عناصر وابسته به داعش در پشت این حمله قرار داشته باشند. در واقع آمریکا همپیمانان کرد خود را در راستای وارد کردن ترکیه به جنگ علیه داعش فروخت و این اولین باری نیست که آمریکا همپیمانان خود را در راستای منافعش می‌فروشد. اجازه دهید خرید و فروش را کنار بگذاریم و روی موضوع بسیار مهم‌تری تمرکز کنیم و آن موفق شدن آمریکا در وارد کردن ترکیه به جنگ علیه همپیمانان تندرو سابق خود یعنی داعش است که در این صورت ترکیه وارد جنگ منطقه‌ای خونباری خواهد شد که سال‌ها به طول خواهد انجامید و نتایج آن نیز تضمین نشده است. در صورتی که دوست فرزندم سوال مشابهی را در پایان ماه آگوست از من بپرسد در پاسخ به این سوال تردید خواهم کرد و در صورتی که برای پاسخ دادن اصرار کند شاید سفر به ترکیه را به وی توصیه نکنم.
*تحلیلگر برجسته مسائل منطقه‌ای

تعلیق کنسولگری آمریکا در استانبول
واشنگتن از تعلیق فعالیت کنسولگری‌اش در استانبول خبر داد. «جبهه انقلابی آزادی‌بخش خلق» که از گروه‌های افراطی چپ‌گرای غیر قانونی در ترکیه محسوب می‌شود با انتشار بیانیه‌ای در وبسایت خود اعلام کرد حمله روز دوشنبه به کنسولگری آمریکا در استانبول را یکی از زنان این سازمان انجام داده است. در این بیانیه از فردی مهاجم با نام «خدیجه عاشیک» یاد می‌کند و می‌گوید وی پس از دستگیری از آنجا که مورد اصابت گلوله پلیس قرار گرفته بود به بیمارستان منتقل شد. به نوشته رسانه‌های ترکیه‌ای، «خدیجه عاشیک» ۵۱ ساله که نام سازمانی او «هولیا» است، ماه گذشته از زندان استانبول آزاد شده بود. «جبهه انقلابی آزادی‌بخش خلق» خود را گروهی ضدآمریکایی معرفی کرده و در بیانیه خود نیز از ایالات متحده به عنوان «دشمن اصلی مردم خاورمیانه و جهان» نام برده است. بیانیه این گروه می‌افزاید: «مبارزه ما ادامه دارد تا زمانی که امپریالیسم و همدستان او کشور ما را ترک کنند و تمام کشورمان پاک از وجود پایگاه‌های آمریکایی بشود». این گروه مسؤولیت حمله انتحاری سال ۲۰۱۳ به سفارت آمریکا در آنکارا را نیز پذیرفته است که به کشته شدن یک مامور امنیتی انجامید.
 

گروه بین‌الملل: در حالی که ترکیه طبق پیش‌بینی‌ها رفته‌رفته وارد جنگ داخلی میان اکثریت ترک و اقلیت کرد می‌شود، سران احزاب حاکم و مخالف در پارلمان نیز نتوانستند برای خروج از بن‌بست سیاسی راه‌حلی بیابند و  مذاکراتشان بر سر تشکیل دولت ائتلافی بی‌نتیجه ماند. بدین ترتیب به احتمال زیاد در میانه آشوب فعلی و در حالی که احتمال دارد 3 حزب اصلی نسبت به حذف حزب کردمحور دموکراتیک خلق به اتهام حمایت از شبه‌نظامیان پ‌ک‌ک اقدام کنند، ترکیه در بدترین زمان ممکن وارد انتخابات زودهنگام تا اوایل شهریورماه می‌شود. احمد داووداوغلو، نخست‌وزیر و رهبر حزب عدالت و توسعه ترکیه، روز دوشنبه با کمال قلیچ‌داراوغلو، رهبر حزب جمهوری‌خواه خلق دیدار کرد. حزب عدالت و توسعه برای نخستین بار از زمان به قدرت رسیدن در سال 2002 نتوانست در انتخابات عمومی 17 خرداد اکثریت آرا را برای تشکیل دولتی تک‌حزبی به دست آورد و در مقابل حزب جنبش ملی‌گرا به عنوان دومین حزب بزرگ پارلمان نیز تاکنون تمایلی برای تشکیل دولت ائتلافی با حزب عدالت و توسعه نشان نداده و ترجیح می‌دهد در جناح مخالف باقی بماند. اما پس از این نشست، عمر چلیک، وزیر فرهنگ و از اعضای حزب حاکم آک پارتی، در جمع خبرنگاران گفت: «تصمیم نهایی حاصل نشد» و 2 رهبر بار دیگر روز پنجشنبه یا جمعه برای «ارزیابی نهایی» درباره تشکیل ائتلاف احتمالی با هم دیدار می‌کنند. از آنجا که این دو حزب از نظر سیاسی اختلاف دارند، رسیدن به اتفاق نظر نیازمند تلاش زیاد است». اگر تا اول شهریور (23 آگوست) دولت ائتلافی در ترکیه تشکیل نشود، باید انتخابات عمومی دیگری برگزار شود که  نتیجه‌اش هر چه باشد قطعا شکاف میان کردها و حاکمیت را بیشتر خواهد کرد.

گروه بین‌الملل: شهر فرگوسن که به نماد مبارزات ضدنژادپرستی در آمریکا بدل شده پس از 2 روز ناآرامی مجدد کماکان در وضعیت فوق‌العاده به سر می‌برد. تظاهرات و درگیری معترضان با پلیس که از دوشنبه‌شب در سالروز قتل مایکل براون نوجوان سیاهپوست آمریکایی به ضرب گلوله افسر سفیدپوست به راه افتاد، با آغاز بازداشت تظاهرکنندگان به خشونت کشیده شده و دیروز نیز ادامه یافت. در پی اعلام وضعیت فوق‌العاده در ایالت میسوری، پلیس فدرال دست‌کم 56 نفر را در فرگوسن سنت‌لوئیس بازداشت کرده است.  تصاویر تلویزیونی نیز نشان داد یک بزرگراه در شهر فرگوسن توسط معترضان مسدود شده است. اداره گشت بزرگراه میسوری نیز اعلام کرد پس از رسیدن گزارش مربوط به مسدود شدن بزرگراه، پلیس نیروهای خود را اعزام کرده است.  طبق تصاویر شبکه کی ‌تی‌وی‌آی وابسته به سی‌ان‌ان، معترضان در بخشی از منطقه ارث سیتی ایالت میسوری زنجیره انسانی تشکیل دادند. این درحالی است که حدود 20 دقیقه بعد، پلیس با متفرق کردن معترضان آنها را به کنار جاده هدایت و تعدادی را بازداشت کرد.  خیابان‌های فرگوسن کماکان صحنه رویارویی مردم معترض با پلیس و شعارهایی نسبت به رفتار خشونت‌آمیز پلیس بوده است. سه‌شنبه‌شب حدود 50 خبرنگار، 75 نیروی پلیس و بیش از 200 تظاهرکننده حضور داشتند. اداره پلیس سنت لوئیس اعلام کرد: تجمع‌کنندگان غیرقانونی شروع به پرتاب بطری‌های آب به سوی پلیس کرده‌اند. کسانی که اقدام خشونت‌آمیز را انتخاب کرده‌اند باید بازداشت می‌شدند. شاهدان عینی نیز تاکید کردند پلیس از اسپری فلفل استفاده کرده است. پلیس اعلام کرده است کسانی که به دستورات بی‌توجهی کردند، بازداشت شده‌اند. آنها هنگام بازداشت به دست افسران پلیس فریاد می‌زدند: این همان دموکراسی است که از آن سخن می‌گویند، «اگرعدالت نباشد، صلحی هم در کار
نخواهد بود».  استیو استنگر، رئیس پلیس سنت لوئیس در بیانیه‌ای اعلام کرد: «خشونت‌های اخیر در جامعه‌ای که در یک سال گذشته تلاش خستگی‌ناپذیری را برای بازسازی و قدرتمندتر شدن داشته است، قابل تحمل نیست».  کورنل وست، استاد دانشگاه پریسنتون و فعال حقوق مدنی از جمله افرادی بود که در این تظاهرات چند صد نفری که روز دوشنبه از کلیسای جامع به سوی مجتمع قضایی برگزار شد، حضور داشت. تظاهرکنندگان همچنین از وزارت دادگستری خواستند اقداماتی علیه نژادپرستی در این کشور انجام دهد.  جوانتا الیز که از حامیان جدی این تظاهرات بود دقایقی قبل از بازداشتش در شبکه اجتماعی توئیتر نوشت: «اگر امروز بازداشت شوم بدانید که اهل خودکشی نیستم. و به زندگی بسیار امیدوارم. مقاومت نکردم، من فقط سیاهپوست هستم».
 

گروه بین‌الملل: نظامیان رژیم صهیونیستی، دیروز با باتوم و گاز اشک‌آور به نگهبانان مسجدالاقصی و کودکان شرکت‌کننده در اردوهای آموزشی این مسجد حمله کردند. بر اثر این حمله که در «باب‌الاسباط» مسجدالاقصی رخ داد، چندین نفر زخمی و مسموم شدند. یکی از نگهبانان برای دریافت خدمات پزشکی به بیمارستان منتقل شد و یک نگهبان دیگر بازداشت شد. نیروهای رژیم صهیونیستی سعی داشتند مانع از ورود کودکان به مسجد شوند که یکی از نگهبانان برای مداخله و اعتراض به این وضعیت وارد شد اما صهیونیست‌ها اقدام به ضرب‌وجرح این نگهبان کردند. در این حمله 3 نگهبان مسجدالاقصی زخمی شدند. نظامیان رژیم صهیونیستی هر روز سعی می‌کنند جلوی ورود کودکان به مسجدالاقصی با هدف شرکت در اردوهای تابستانی را بگیرند تا عدم مشارکت آنها در تکبیرگویی و اعتراضات علیه این رژیم را تضمین کنند.
 

گروه بین‌الملل: پارلمان عراق با اجماع کامل بسته اصلاحی پیشنهادی نخست‌وزیر این کشور را که هدف از آن اصلاح ساختار اقتصادی و سیاسی این کشور است، به تصویب رساند. اصلاحاتی که العبادی روز یکشنبه آنها را اعلام و هیات وزیران آن را تایید کرد، شامل تغییراتی در ساختار سیاسی عراق و اقداماتی برای رویارویی با فساد و کاهش بودجه جاری دولت است. از مهم‌ترین بندهای بسته اصلاحی اعلام شده از سوی العبادی، حذف پست معاونان رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر و برکناری تمام کسانی است که با رابطه‌های حزبی و قومی به مقام‌های دولتی رسیده‌اند. در همین حال بهاء‌الاعرجی، معاون نخست وزیر عراق در پی متهم شدن به فساد مالی و لزوم حضور در دادگاه از سمت خود کناره‌گیری کرد. کناره‌گیری الاعرجی نخستین نتیجه ملموس طرح حیدر العبادی، نخست‌وزیر عراق برای مقابله با فساد مالی در بدنه دولت به شمار می‌رود. الاعرجی  گفت برای حمایت از روند اصلاحات عبادی و پاسخ به درخواست استعفا از جانب مقتدا‌صدر، از سمت خود کناره‌گیری کرده است. نمایندگان پارلمان عراق بهاء‌الاعرجی، عضو بلوک پارلمانی احرار وابسته به جریان صدر را به فساد مالی در بخش مسکن در بغداد، پایتخت عراق و انتقال مبالغ مالی هنگفت به خارج از کشور برای سرمایه‌گذاری و خرید املاک در کشورهای اروپایی متهم کرده‌اند. عبد‌الستار البیرقدار، سخنگوی دستگاه قضایی عراق روز یکشنبه اعلام کرد بهاء‌الاعرجی به دستور دادستان کل عراق به دادگاه مبارزه با فساد اقتصادی و مالی برای پرسش و پاسخ معرفی شده است. نخست وزیر عراق نیز به دنبال مطرح شدن اتهام معاونش، پست‌های معاونت را باب فساد خوانده و پیشنهاد لغو پست‌های معاونت ریاست‌جمهوری و نخست‌وزیری را ارائه کرده بود. او همچنین تقسیم پست‌های حساس کشور براساس حزب‌گرایی و فرقه‌گرایی را زیر سوال برده و خواستار لغو آن شده است. همچنین آغاز تحقیقات در زمینه فساد مالی و ارائه پرونده مقامات متهم به فساد مالی به وزارتخانه‌های کشور و دفاع را  درخواست کرده است. این در حالی است که استان‌های مختلف عراق از جمله بغداد به دلیل کمبود امکانات و خدمات و در سایه گسترش فساد مالی شاهد تظاهرات گسترده هستند.
 

گروه بین‌الملل: به رغم موفقیت‌های میدانی مهم  حزب‌الله در شهر زبدانی سوریه، خطر فاجعه انسانی 2 شهر شیعه‌نشین تحت محاصره  فوعه و کفریا در شمال این کشور را تهدید می‌کند. هزاران تروریست تکفیری بین‌المللی از صبح دوشنبه  با پشتیبانی وسیع یگان‌های موشکی و توپخانه، حملات سنگینی را برای اشغال این 2 شهر شیعه‌نشین استان ادلب آغاز کرده‌اند. در استان ادلب به موازات مشتعل شدن جبهه‌های نبرد میان تروریست‌های تکفیری  القاعده و گروه‌های همپیمان آن با نیروهای ارتش و دفاع وطنی سوریه در محورهای مختلف عملیاتی در ریف غربی ادلب و حاشیه شمالی منطقه «سهل‌الغاب»، منابع میدانی از احتمال سقوط یا قتل‌عام مردم فوعه و کفریا خبر داده‌اند. تکفیری‌های عمدتا خارجی وابسته به ائتلاف «جیش الفتح»  به رهبری القاعده در این حملات نه‌تنها از گاز کلر علیه شیعیان سوری استفاده کرده‌اند بلکه گفته می‌شود در ساعات اولیه تهاجم بیش از 2000 خمپاره و موشک بر سر این مردم ریخته‌اند. تا شامگاه دیروز حملات زمینی و موشکی - توپخانه‌ای تکفیری‌ها به منازل بیش از 40هزار نفر از ساکنان فوعه و کفریا لحظه به لحظه در حال تشدید بوده  است. به گفته یک منبع میدانی، به‌دلیل شدت موشکباران منازل و محلات مسکونی فوعه و کفریا، بسیاری از منازل مردم به‌طور کامل تخریب شده و حتی احشام و طیور نیز جان سالم به در نبرده‌اند. هدف از عملیات کشتار شیعیان فوعه و کفریا کم کردن فشار عملیات نظامی نیروهای حزب‌الله و ارتش سوریه برای پاکسازی شهر زبدانی واقع در منطقه مرزی القلمون بین سوریه و لبنان است.

130 کشته و زخمی در انفجارهای بعقوبه
روز دوشنبه بر اثر انفجار خودروی بمب‌گذاری شده در بازار الهویدر العراق در شرق بعقوبه مرکز استان دیاله عراق ۵۰ نفر کشته و بیش از ۸۰ نفر دیگر زخمی شدند. بسیاری از قربانیان این انفجارها زنان و کودکان بودند.  گروه تروریستی داعش عید فطر امسال نیز خودروی بمب‌گذاری شده‌ای را در محله خان بنی‌سعد شهر بعقوبه، مرکز استان دیاله منفجر کرد که بر اثر این انفجار  120 نفر کشته و تعداد زیادی زخمی شدند.

شرق اوکراین بار دیگر ناآرام شد
وزارت خارجه اوکراین با تایید مواردی از ناآرامی در شرق این کشور در اطراف دونتسک اعلام کرد تحولات منطقه نشانگر بحران آتی است. بنابر اعلام ارتش اوکراین، ارتش این کشور تانک‌ها و حدود 200 تن از نظامیان استقلال‌طلب را در روستای «نوولاسپا»  به عقب راند و خودروهای زرهی را در نزدیکی «استاروناتیوکا» تقویت کرده است. این مناطق در فاصله 30 مایلی دونتسک قرار دارند.  در مقابل استقلال‌طلبان هم حمله به نظامیان اوکراینی را رد کرده‌اند و دولت را متهم کردند تلاش می‌کند مناطقی را که اعلام استقلال‌کرده‌اند بار دیگر تصرف کند.

مرگ مغزی مادر نوزاد فلسطینی
مادر علی الدوابشه، کودک فلسطینی که به دست صهیونیست‌ها سوزانده شد، دچار مرگ مغزی شده است. رسانه‌های اسرائیلی اعلام کردند رهام الدوابشه که شهرک‌نشینان افراطی خانه خانواده او را در شهرک دوما نزدیک شهر نابلس در کرانه باختری آتش‌زده بودند، پس از چند روز بستری بودن در بیمارستان دچار مرگ‌مغزی شده است. فرزند و همسر این زن فلسطینی پیش از این بر اثر شدت سوختگی شدید شهید شدند. اقدام صهیونیست‌های تندور در آتش‌زدن این خانواده فلسطینی با محکومیت‌های جهانی همراه بوده است.

 انفجار بمب مقابل دادگاه قاهره
یک بمب دست‌ساز در برابر یکی از شعب دادگاه مصر در منطقه «مصر الجدیده» در قاهره منفجر شده که به گفته شاهدان عینی، چندین نفر در این حادثه زخمی شده‌اند که یکی از مجروحان یک پلیس مصری است که شدت جراحات وارد شده به او زیاد است. در انفجار دیگری که دوشنبه در شهر العریش در سینای مصر رخ داد، شماری از نظامیان کشته و زخمی شدند. از زمان عزل محمد مرسی از ریاست‌جمهوری در ژوئیه 2013، حملات تروریستی علیه نظامیان مصری افزایش یافته است.

توافق جدید یونان و وام‌دهندگان بین‌المللی
یونان و وام‌دهندگان بین‌المللی، سه‌شنبه درباره یک بسته کمک مالی جدید چند میلیارد یورویی به توافق رسیدند. وزارت اقتصاد و دارایی یونان در بیانیه‌ای اعلام کرد این توافق برای جلوگیری از ورشکستگی این کشور و باقی ماندن یونان در ناحیه یورو به دست آمده است. این توافق پس از آن به دست آمد که مقام‌های دولت یونان پیش‌نویسی از سومین توافق وام این کشور را براساس مذاکرات با وام‌دهندگان صندوق بین‌المللی پول و اتحادیه اروپا تنظیم کرده و آن را به بحث گذاشتند.

انگشت اتهام اشرف و عبدالله به سوی پاکستان
سرانجام رئیس‌جمهور افغانستان نسبت به حملات مرگبار تروریستی به پایتخت واکنش نشان داد و  پاکستان را مسؤول آنها دانست. اشرف غنی روز دوشنبه در یک کنفرانس خبری با بیان اینکه «پاکستان هنوز در تروریسم نقش دارد» گفت: « این حمله‌های زنجیره‌ای نشان‌دهنده تغییر شیوه جنگ است». او  پاکستان را به عدم پایبندی به تعهدات خود متهم کرد و گفت تصمیم‌هایی که دولت اسلام‌آباد در هفته‌های آینده می‌گیرد می‌تواند بر روابط 2 کشور تا چند دهه تاثیر بگذارد. عبدالله‌عبدالله، رئیس اجرایی حکومت وحدت ملی افغانستان، نیز صبح دوشنبه در نشست شورای وزیران گفت، پاکستان هنوز از طالبان حمایت می‌کند. گروه  طالبان افغانستان علاوه بر بمب‌گذاری‌های انتحاری خونین روز جمعه که باعث کشته و زخمی شدن بیش از 500 نفر شده بود، مسؤولیت انفجار روز دوشنبه در نزدیکی فرودگاه بین‌المللی کابل را نیز به عهده گرفته ‌است که در آن دست‌کم
 4 نفر کشته و 17 تن زخمی شدند.