گروه اجتماعی: پس از سخنان رهبر انقلاب مبنی بر ضرورت همکاری بیشتر دولت عربستان با نیروهای امدادی و اجرایی ایران و پیگیری‌های به عمل آمده توسط سازمان‌ها و دستگاه‌های اجرایی پیکر 104 جان‌باخته فاجعه منا به کشور منتقل شد و برنامه‌ریزی برای انتقال گروه دوم شامل 150پیکر دیگر به کشور صورت گرفت. بر این اساس  مراسم تشییع جان‌باختگان امروز مقابل دانشگاه تهران برگزار می‌شود. به گزارش«وطن امروز»، مراسم استقبال از اولین گروه پیکرهای جان‌باختگان فاجعه منا با حضور سران 3 قوه و رئیس دفتر رهبر انقلاب روز گذشته در فرودگاه مهرآباد تهران انجام گرفت و براساس برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته انتقال اجساد همه جان‌باختگان تا پایان هفته به کشور میسر خواهد شد.

لزوم تشکیل کمیته حقیقت‌یاب
همچنین در جریان مراسم استقبال از پیکر جان‌باختگان، رئیس‌جمهور با تاکید بر اینکه حقیقت فاجعه منا باید از طریق کمیته حقیقت‌یاب روشن شود اذعان داشت چنانچه قصور مأموران سعودی در این حادقه اثبات شود از خون عزیزان خود نخواهیم گذشت. حسن روحانی، رئیس‌جمهور کشورمان طی سخنانی اظهار داشت: اولین قدم از اقداماتی که قرار بود دولت جمهوری اسلامی ایران انجام دهد به منصه ظهور رسید و تعدادی از اجساد پاک مطهر این عزیزان به کشور بازگشت داده شد. رئیس‌جمهور با بیان اینکه دومین اقدامی که در این راستا باید انجام شود شناسایی سایر اجساد مطهر است که با سرعت پیگیری خواهد شد، افزود: در مراحل بعد اقدامات دیگری که باید در قبال این حادثه انجام شود این است که روشن شود افرادی در این حادثه مقصر بودند یا خیر و اگر ثابت شود عده‌ای از مأموران در این حادثه تقصیر داشتند ما به هیچ عنوان از خون عزیزان‌مان نخواهیم گذشت. روحانی تأکید کرد: زبان ما در این حادثه زبان عواطف، برادری و ادب بود و در جای لازم نیز از زبان دیپلماسی استفاده شده و اگر هم لازم باشد جمهوری اسلامی ایران از زبان اقتدارش استفاده خواهد کرد. وی با تأکید بر اینکه واقعیت این فاجعه باید به طور کامل برای ما روشن شود، بیان داشت: باید از طریق کمیته حقیقت‌یاب همه ملت‌های اسلامی بدانند چرا این فاجعه رخ داد و باید مطمئن شوند در سال‌های آینده چنین فاجعه‌هایی به وقوع نمی‌پیوندد. وی ادامه داد: بنده از رؤسای قوای مقننه و قضائیه و بویژه همه ما از رهبر انقلاب به خاطر درایت‌شان و به خاطر بیان مقتدرانه ایشان در این فاجعه تشکر می‌کنیم.
انتقال اجساد تا پایان هفته

این در حالی است که براساس برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته انتقال اجساد همه جان‌باختگان منا تا پایان هفته به کشور میسر خواهد شد.
سیدحسن هاشمی، وزیر بهداشت با بیان اینکه برنامه‌ریزی برای انتقال 150جسد دیگر طی روز شنبه  انجام گرفته است، عنوان کرد: تا پایان هفته جاری تمام اجساد به کشور منتقل خواهد شد. در این زمینه نیز به دنبال مذاکراتی که در عربستان داشته‌ایم توافق شد که تسریع در امور صورت گیرد و بخشی از کار از جمله تشخیص هویت جان‌باختگانی که هویت‌شان مشخص نیست، به خود ایران محول شود. همچنین در مذاکرات بر پرهیز دفن اجساد حجاج ایرانی در عربستان تاکید شد. وزیر بهداشت ادامه داد: در عین حال باید منتظر ماند تا مشخص شود تا از مجموعه مفقودان چه تعدادی از اجساد مطهر به کشور تحویل داده می‌شود بر این اساس بخش سخت کار هنوز وجود دارد.

هویت 38 زائر دیگر شناسایی شد
موضوع دیگری درباره فاجعه منا مطرح است نحوه شناسایی مفقودان است اما آنطور که رئیس سازمان حج و زیارت گفته است هویت 38 تن از مفقودان این فاجعه شناسایی شده است.  سعید اوحدی، رئیس سازمان حج و زیارت از شناسایی ۳۸ نفر دیگر از مفقودان حادثه منا خبر داد و یادآور شد: براساس 2 هزار و
500 عکس‌ جدیدی که در اختیار ما گذاشته شده بیش از ۹۰ درصد زائران جان‌باخته مجهول‌الهویه در مکه شناسایی خواهند شد. اوحدی تصریح کرد: براساس اطلاعاتی از چهره یا نشانی از عمل جراحی و هر آثار دیگری که ممکن است به ما کمک کند، انتقال جان‌باختگانی که هویت آنها مشخص نشده به تهران انجام می‌شود و سپس تعداد اندک باقیمانده را از طریق آزمایش DNA هویتشان را مشخص می‌کنیم.

تشییع پیکر جان‌باختگان از دانشگاه تهران
با توجه به ورود 2 گروه از جان‌باختگان فاجعه منا به کشور همه دستگاه‌ها برای انجام مراسم تشییع و استقبال از آنها اعلام آمادگی کردند. بر این اساس مراسم تشییع پیکر جان‌باختگان فاجعه منا امروز ساعت ۹:۳۰ صبح از برابر دانشگاه تهران برگزار می‌شود. شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی، در پی جان‌باختن جمعی کثیری از ضیوف‌الرحمان در فاجعه مصیبت‌بار منا، پس از اعلام رسمی هیأت دولت مبنی بر اعلام زمان مراسم تشییع پیکر جان‌‌باختگان، با صدور اطلاعیه‌ای از ملت داغدار و عزادار و مردم شهیدپرور و سلحشور ایران اسلامی دعوت کرد تا ساعت 9:30 صبح از برابر دانشگاه تهران، با حضور حماسی، پرشور و گسترده خود پیکرهای مطهر جان‌باختگان فاجعه منا را روی دستان خود، تشییع کنند. همچنین امروز عصر مراسم گرامیداشت آن جان‌باختگان، از سوی رهبر انقلاب از ساعت 15:30 تا 17:30 در حسینیه امام خمینی(ره) و همزمان در شبستان امام خمینی(ره) حرم مطهر حضرت فاطمه‌معصومه(س) در شهر خون و قیام، قم و همزمان در سراسر کشور برگزار می‌شود.

سیدمهدی حاجی‌آبادی: می‌گویند در زمان لسان‌الغیب حافظ، پادشاهی به نام شیخ ابواسحاق می‌زیسته که جوانی خوشگذران و فارغ از ‌های و هوی دنیا بود. چنانکه در اشعار لسان‌الغیب پیداست علاقه‌ای نیز بین او و این پادشاه اهل بزم بوده است. نقل است زمانی که امیر مبارزالدین از کرمان به قصد تصرف شیراز و براندازی حکومت او لشکر کشید، وی غرق در عیش و نوش خود بود و فارغ که دشمن به پشت دروازه‌های شهر رسیده!
ابواسحاق وزیری داشت دلسوز اما جرات نمی‌کرد به وی خبر را بدهد، زیرا سریعا با واکنش تند او مواجه می‌شد که «شماها بیخود می‌گویید، چنین چیزی نیست!» وزیر تدبیری اندیشید و به پادشاه گفت که آیا مایل نیستید در این فصل بهار به بالای پشت‌بام برویم و بیابان را نگاهی کنیم که در بهار بسیار دلنشین و زیباست؟ او هم که اهل گل و بلبل و طرب و عیش بود پذیرفت و به بالای پشت‌بام رفت و لشکر اردو زده پشت دیوارهای شهر را که دید پرسید اینها کیستند؟ گفتند اردوی مبارزالدین است که آمده پدر شما را در بیاورد!
حال حکایت ابواسحاق نیز حکایت برخی آقایان است که می‌گویند دشمن کجاست؟ و وقتی می‌گویی اگر نیست پس این همه کشت و کشتار، تحریم و ترور و فشار چیست؟ می‌گویند «اینها توهم است!»
شاید به یک معنا اینها گناهی ندارند! چنانکه تنفس‌شان در فضای آکادمیک دانشگاهی و محافل سیاسی تنها به این است که 4 کلام حرف زده باشند، خواه در پشت کلمات زیبا و اصطلاحات غربی که خود نیز بعضا نمی‌دانند چه می‌بافند قایم می‌شوند خواه... بگذریم. اصولا از ارکان مانیفست و افتخار بزرگ چنین جریانی این است که انگلیسی را بهتر از زبان مادری‌شان سخن می‌گویند!
بالاخره خجالت هم خوب چیزی است. دروغ که حناق نیست در گلو گیر کند! در دانشگاه و محیط به اصطلاح روشنفکری کشور خجالت نمی‌کشند و می‌گویند توهم توطئه است و دشمن علیه ما توطئه نمی‌کند! گفت: مادر من چه اشتباه کند به خیالش که گربه هم لولوست! آمریکایی‌های به این نازنینی!
موردی که عتاب رهبر معظم انقلاب را در پی داشت و ایشان ابوذروار عصا بر سر بزک‌کنندگان آمریکا کوبیده و  فرمودند: «حالا بعضی‌ها اصرار دارند این شیطان بزرگ را با این خصوصیات - که از ابلیس بدتر است - بزک کنند و به شکل فرشته وانمود کنند. چرا؟ دین به‌کنار، انقلابیگری به‌کنار، وفاداری به مصالح کشور چه می‌شود؟ عقل چه
می‌شود؟ کدام عقلی و کدام وجدانی اجازه می‌دهد انسان قدرتی مثل قدرت آمریکا را به‌عنوان دوست، به‌عنوان مورد اعتماد، به‌عنوان فرشته‌ نجات انتخاب بکند؟»
به واقع باید احسنت گفت به چنین رهبری که چه زیبا فرمودند آخر کدام عقلی این را می‌پذیرد؟ به واقع عقل هم خوب چیزی است! به واقع عقل حتی اگر عقل ابزاری هم باشد باز شرف دارد به بی‌عقلی و کم‌عقلی برخی!
با نگاهی واقعی به سابقه، اهداف و سخنان طرف مقابل به درستی می‌توان اهدافش را از باب توافق خواند و اما چگونه است که برخی دوستان نمی‌خواهند باور کنند گرگ همیشه گرگ است ولو پوستین گوسفند بر تن کند. بازخوانی مواضع و اهداف و نتایج آمریکایی‌ها از مذاکرات می‌تواند کمک‌کننده ما در این امر باشد.
1- اولین هدفی که در سخنان سران آمریکا و غربی نیز به عینه مشاهده می‌شود این است که آنان توافق و مساله هسته‌ای را که امروز وسیله وحدت ملت است، به وسیله اختلاف ملت ایران تبدیل کنند. تا به حال آحاد ملت ایران می‌دانستند که دولت آمریکا دشمن آنهاست و اختلافات را در مقابل دشمن کنار می‌نهادند و متحد می‌شدند. آنها می‌خواهند با مساله توافق و سوءاستفاده از مذاکرات اختلاف بیندازند. به گونه‌ای که این علیه آن و آن علیه این شود؛ هدف به جان هم انداختن دسته‌ها و جریانات سیاسی و نتیجتا مردم است که وحدت ملی را برهم بزنند و توافق را به وسیله اختلاف ملت ایران تبدیل کنند. حال چگونه عقل اجازه می‌دهد با بزک کردن دشمن به این دوگانه دامن زد؟
2- می‌خواهند با تکرار این قضیه در دیگر باب‌های بین‌المللی مانند مسائل منطقه، حقوق بشر و... قبح قضیه‌ای را که در چشم ملت ایران یکی از زشت‌ترین چیزهاست، از بین ببرند. مانند کاری که سر قضیه اسرائیل با اعراب کردند. روزی دولت‌های عرب صحبت با رژیم صهیونیستی و رابطه و حتی آوردن نامش را ننگ می‌دانستند. اینها با مطرح کردن این قضیه آنها را یکی یکی از صفوف  ملت عرب خارج کردند و بار را به گردن او انداختند. به تدریج کاری کردند که قبح این قضیه ریخت و نتیجه به قرارداد ننگین کمپ‌دیوید و به رسمیت شناختن اسرائیل کشید. امروز نیز همان‌ها نقش بازوی اسرائیل و پلیدترین حکومت تاریخ را در منطقه بازی می‌کنند! به همین سادگی!
حال آیا باز هم عقل این را قبول می‌کند؟ به دولتی اعتماد کنیم و مسیر آسفالته و سه‌بانده برایش تعبیه کنیم تا بلایی که سر همکیشان ما آورد، بر سر ما نیز بیاورد؟
3- برجام و اظهارات دشمن در حین مذاکرات و پس از آن نیز به خوبی موید این مطلب بود که اصل مذاکره برای آمریکا هدف است و محتوا در مرتبه دوم قرار دارد. ابرقدرتی با آن همه ادعا سال‌ها بود هیچ قدرتی حتی اروپایی‌ها جرات نفس کشیدن در مقابلش را نداشتند، حال حکومتی پیدا شده بود که با مشت به  سینه او زد و عقبش راند. کوچک‌ترین محلی نیز به او نمی‌گذارد و در همه جای جهان منافع او را نیز به خطر انداخته است. برای آنها مهم بود که بعد مذاکره اینگونه جلوه دهند که منطقه‌ای هم که زیر بار نمی‌رفت، زیر بار آمد، اینجا هم عتبه را بوسیدند! ده‌ها بار اینها را در سخنانشان نشان دادند که توافق برایشان حکم رخنه‌ای را دارد برای نفوذ که رهبر معظم انقلاب چند بار پس از توافق، هشدار دادند و به مقابله و مبارزه با آن دستور دادند. سران آمریکا خواب خوش رابطه را می‌بینند. از در بیرونشان کرده‌ایم دوباره از پنجره قصد داخل شدن دارند. نکته دوم اینکه حرکت جمهوری اسلامی و ملت ایران در این 37 سال موج شد تا احساسات اسلامی در هر گوشه دنیا بیدار شود. مسلمانان با نام اسلام احساسات اسلامی خودشان را سر دست بگیرند و مبارزه‌ای را به هر نحوی شروع کنند. برخی مبارزات اصلاحی است، برخی مبارزه با دولت‌هاست و قله این مبارزات نیز جمهوری اسلامی و کشور ایران است.
آمریکا به دنبال آن است که پس از رخنه و نفوذ اقتصادی و سیاسی و فرهنگی در کشور، در هرجای دنیا بگوید شما برای چه تلاش می‌کنید؟ هرچه بشوید به پای ایران که نخواهید رسید! آنها را با آن همه شجاعت و تهور و استقامت به کرنش واداشتیم، شما دیگر چه می‌گویید؟ آن وقت خیال آمریکا از بسیاری از مبارزات دنیای اسلام راحت خواهد شد و دوستان ما در سرتاسر دنیا و کشورهای اسلامی سرخورده می‌شوند!
حال که مبارزه به بالاترین حد خود در همه جای دنیا کشیده شده و دوقطبی استکبار و اسلام پنجه در پنجه یکدیگر افکنده‌اند و قطب اسلام هر روز در حال پیشروی بیشتر است، آیا عاقلانه است از این همه راه رفته و نفوذی که در قلوب مردم جهان به دست آورده‌ایم عقب‌نشینی کنیم؟ ولو به خاطر لبخند 2 روزه گرگ؟ آن هم لبخندی که پشتش نقشه‌های چپاول و در هم دریدن ایران و ایرانی است؟
4- وضع کنونی یعنی عدم اعتماد به آمریکا و قطع رابطه با او نتیجه رفتار طبیعی استکبار آمریکایی است. در واقع نتیجه مظلومیت مقتدرانه ملت ایران است؛ در عین اینکه اعتماد هیچ فایده‌ای ندارد بلکه ضرر هم دارد. تنها فهرستی از جنایات آمریکا علیه ملت ایران چه در قبل انقلاب و چه بعد انقلاب خود کتابی قطور می‌شود! چپاول منابع، تحقیر مردم و ایران و ایرانی، کودتا علیه دولت مردمی و سرکار آوردن عمال مستبد و خونخوار پهلوی، جاسوسی در سفارت و ایجاد کودتا علیه انقلاب مردمی، دست داشتن مستقیم و غیرمستقیم در ریخته شدن خون صدها هزار جوان پاک ایرانی، توطئه روزافزون و تحریم‌های وحشیانه و ظالمانه برای خشکاندن ریشه ایرانی‌ها، توهین و تحقیر و جوسازی علیه اسلام و ملت ایران در دنیا، حمایت از وحشی‌ترین حکومت‌های منطقه چون رژیم صهیونیستی و آل‌سعود و دیگر آل‌ها! و هزاران مثال دیگر که لیستش کتاب قطوری است!
با این همه جنایات علیه ملت ایران چگونه برخی به دنبال بزک و ایجاد رابطه‌اند؟ چشم خود را چگونه می‌شود بر تاریخ بست؟ اگر اعتماد و رابطه با آمریکا مشکلات را حل می‌کرد، چرا آنها در کشور خودشان و بسیاری از کشورهای دیگر که رابطه‌ای تو در تو دارند دچار صدها مشکل لاینحل و عمیق هستند؟ مگر آمریکا بسیاری از دولت‌هایی که در کشورهای‌شان سفارت و رابطه هم دارند تحریم اقتصادی نمی‌کند و ضربات خود را به آنها نمی‌زند؟ حقیقتا تنها باید از برخی پرسید: با کدامین عقل؟

گروه سیاسی: اولین جلسه دادگاه متهم پرونده فساد نفتی صبح دیروز شنبه 11 مهرماه در شعبه 15 دادگاه انقلاب تهران برگزار شد. به گزارش «وطن امروز»، بابک زنجانی در حالی به دادگاه رفت که طی 2 سال گذشته رسانه‌های دولتی و حامی دولت و همچنین نزدیکان حسن روحانی مانور گسترده‌ای روی او انجام دادند. آنها بابک زنجانی را نشانه‌ای از فساد گسترده در دولت گذشته می‌دانند و طی این مدت بارها خواستار محاکمه سریع او شده‌اند. در این میان اظهارنظر جنجالی دوست دیرین حسن روحانی، یعنی اکبر ترکان که اکنون مشاور ارشد رئیس‌جمهور است
تا حدودی شک‌برانگیز شد! ترکان اخیرا در اظهارنظری مدعی شد برخی تلاش می‌کنند زنجانی را در زندان ترور کنند! البته این اظهارنظر ترکان با جواب دندان‌شکن محسنی‌اژه‌ای، معاون اول قوه‌قضائیه مواجه شد. اژه‌ای به کنایه گفت شاید آنها که این موضوع را مطرح کرده‌اند خودشان قصد این کار را داشته باشند! اکنون دادگاه بابک زنجانی آغاز شده است. او دیروز تفهیم اتهام شد! نه ترور شده است و نه دادگاه او پشت درهای بسته برگزار می‌شود تا بهانه‌ای به دست برخی شایعه‌پردازان بدهد. براساس تصمیم قاضی صلواتی، قاضی پرونده، دادگاه بابک زنجانی به صورت علنی برگزار می‌شود و به دور از جنجال‌سازی‌های حامیان دولت، مردم می‌توانند اصل ماجرا را درباره بابک زنجانی بدانند و البته قطعا این موضوع خوشایند برخی شایعه‌سازان نخواهد بود و شاید با توجه به همین واقعیت، بتوان کنایه اژه‌ای را فهمید. بابک زنجانی دیروز با تدابیر شدید امنیتی و بیش از 10 ماشین اسکورت وارد دادگاه انقلاب شد. به گزارش خبرگزاری قوه‌قضائیه، حضور 4 وکیل از وزارت نفت و 4 وکیل از سایر متهمان در دادگاه، توقیف کامل اموال «ب- ز» در سال 92، بدهی 2 میلیارد یورویی متهم به وزارت نفت، استفاده از 3 شناسنامه متفاوت توسط متهم بخش‌های گفته شده درباره این پرونده بزرگ است. کیفرخواست برای 3 نفر و در 237 صفحه تنظیم شده و براساس این کیفرخواست اتهامات «ب- ز» افساد فی‌الارض، کلاهبرداری از شرکت ملی نفت، جعل 24 فقره اسناد بانکی، پولشویی و نشر اکاذیب است. قرار بازداشت متهمان
27 دی‌ماه 92 در شعبه 6 دادسرای کارکنان دولت برای بابک زنجانی، «ح‌- ف» و «م- ‌ش» انجام شد. پرونده اوایل سال 93 توسط شورایعالی مبارزه با پولشویی مفتوح شده بود که با شکایت وزارت نفت در تاریخ 28 آبان 93 کار پرونده با سرعت بیشتری انجام شد. نماینده دادستان در دادگاه قرار مجرمیت «ب- ز» متولد 1352 صادره از تهران را به‌شرح زیر اعلام کرد:
1-  افساد فی‌الارض و اخلال در نظام اقتصادی کشور
2- کلاهبرداری گسترده از شرکت ملی نفت ایران
3- کلاهبرداری از بانک اف‌آی‌آی‌بی و جعل حواله بانکی به نام «ی»
4- جعل حواله بانکی از بانک عرب ترک به بانک کنت به حساب آقای «ی»
5- جعل حواله ارزی از بانک اف‌آی‌آی‌بی به بانک مسکن
6- جعل چندین مورد حواله ارزی از بانک کنت به مؤسسه مالی توسعه
7- جعل دستور انتقال بین‌بانکی از بانک اف‌آی‌آی‌بی به بانک اسلام
8- جعل حواله نزد بانک مرکزی، جعل اسناد بانک و جعل مهر
9- پولشویی به ‌مبلغ 1967میلیون یورو و نشر اکاذیب
پس از تنفس، قاضی صلواتی دادگاه را با صلوات برای شادی روح جان‌باختگان فاجعه منا آغاز کرد. برای اولین بار پس از مدت‌ها، 3 متهم پرونده با یکدیگر در فضای خارج از دادگاه روبه‌رو شدند.  جلسه دوم محاکمه متهم نفتی امروز یکشنبه ساعت 8:30 صبح برگزار می‌شود.

اسدالله خسروی: اگرچه یکی از مولفه‌های مهم در اقتصاد کلان، تناسب بین نرخ تورم و نرخ سود بانکی است اما میانگین (متوسط حداقل و حداکثر) نرخ سود تسهیلات در شبکه بانکی کشورمان اکنون
26 درصد بوده در حالی که نرخ تورم در پایان شهریور به 1/15 درصد رسیده است. به عقیده کارشناسان تصمیم‌گیری درکاهش نرخ سود بانکی باید با حساسیت خاصی انجام و در این مسیر تمام جوانب در نظر گرفته شود، چرا که اکنون بخش عمده بنگاه‌های تولیدی و اقتصادی کشور به موجب نبود منابع مالی، نیمه‌تعطیل هستند و با ظرفیت بسیار اندک فعالیت می‌کنند. از طرفی خیلی از افراد نیز که توان ریسک در فعالیت‌های اقتصادی را ندارند اندوخته‌های خود را به بانک‌ها سپرده‌اند تا از این طریق سودآوری کنند حال در چنین شرایطی این گروه افراد اگر با کاهش نرخ سود بانکی مواجه شوند این احتمال وجود دارد که پول‌های خود را از بانک خارج کنند و در سایر بازارهای موازی که بیشتر به صورت سفته‌بازی است به‌کار گیرند. از سوی دیگر باید به فکر خروج از رکود با فعال شدن بخش تولید بود که این بخش نیز نیازمند منابع مالی است.  رئیس کل بانک مرکزی از به‌کارگیری منابع بانک مرکزی جهت کاهش نرخ سود بانکی خبر داد. ولی‌الله سیف با اشاره به اینکه در بحث نرخ سود بانکی با توجه به شرایط بازار پولی و مالی کشور بانک مرکزی باید با ابزارهای غیرمستقیم نسبت به کاهش آن اقدام کند، گفت: با تصمیمات اخیر بانک مرکزی در جهت رفع تنگنای مالی و همچنین کاهش نرخ سود بانکی و نزدیک کردن این نرخ به نرخ تورم، بانک مرکزی از منابع داخلی خود نسبت به حضور در بازار بین‌بانکی اقدام می‌کند. به گفته سیف، این برنامه در 6 ماه دوم سال با هدف اصلی ایجاد تناسب نرخ سود بانکی با نرخ تورم که برای تولید نیز قابل تأمین باشد اجرایی می‌‌شود.  رئیس کل بانک مرکزی در پاسخ به این سوال که چرا نرخ سود فعلی از سوی بانک‌ها اجرا نمی‌شود، گفت:‌ مهم‌ترین مانع تحقق نرخ سود بانکی، مصوبه بازار غیرمتشکل پولی است. سیف گفت:‌ فعالیت موسسات غیرمجاز شرایط را برای بازار پول از کنترل خارج می‌کند و نمی‌خواهیم بانک‌ها دچار کمبود نقدینگی شوند زیرا برخورد غیراصولی می‌تواند منجر به جریان منابع از بانک‌های غیرمجاز به سمت بازار غیرمتشکل پولی شود.
 سود بانکی با شرایط کشور سازگار نیست
همچنین وزیر امور اقتصادی و دارایی با تأکید بر اینکه نرخ سود تسهیلات با شرایط کنونی کشور سازگار نیست، از اتخاذ تصمیمات جدید توسط شورای پول و اعتبار در این رابطه خبر داد و گفت: درصددیم حجم منابع قابل وام‌دهی را بالا ببریم.
علی طیب‌نیا در پاسخ به تسنیم، اظهار کرد: در 2 سال اخیر ابتدا با یک تکانه ناشی از تحریم‌های خارجی مواجه شدیم که نتیجه آن تورم و رکود بود. البته با سیاست‌های پولی و مالی مناسب اتخاذ شده آثار تحریم‌ها به حداقل رسیده و تورم مهار شد. وی با تأکید بر اینکه تمرکز اصلی سیاست‌های پولی، مالی و تجاری دولت روی مشکل رونق اقتصادی است، تصریح کرد: تصمیم داریم رشد اقتصادی را افزایش دهیم تا با آثار رکود ناشی از کاهش قیمت نفت مقابله کنیم.  وی با تأکید بر اینکه سیاست‌های پولی ناظر بر مقابله با مشکل تنگنای اعتباری است، افزود: درصددیم حجم منابع قابل وام‌دهی را بالا ببریم و هم اینکه نرخ سود تسهیلات را متناسب با افزایش عرضه کاهش دهیم. در حال حاضر سود نرخ بانکی به هیچ‌وجه با شرایط کنونی اقتصاد ما سازگار نیست.  وی ادامه داد: در وضعیتی که تورم کاهش یافته انتظار این است که متناسب با آن نرخ سود تسهیلات و سپرده‌گذاری کاهش یابد، هم‌اکنون بخش تولید قادر به پرداخت این نرخ سود تسهیلات نیست. وی یادآور شد: بانک مرکزی با حضور در بازار بین‌بانکی سعی می‌کند با ارائه تسهیلات تعادل را در بازار پولی برقرار کند. همچنین تصمیمات دیگری در این راستا در آینده نزدیک توسط شورای پول و اعتبار اتخاذ می‌شود.
 احتمال کاهش نرخ سود
وزیر امور اقتصادی و دارایی با بیان اینکه احتمال کاهش سود بانکی در جلسه روز سه‌شنبه شورای پول و اعتبار وجود دارد، گفت: لایحه اصلاح نظام بانکی کامل شده و تا پایان مهر به مجلس شورای اسلامی ارسال می‌شود. طیب‌نیا با بیان اینکه شورای پول و اعتبار نسبت به کاهش نرخ ارز تصمیم‌گیری می‌کند، گفت: احتمالا در جلسه آتی شورای پول و اعتبار که سه‌شنبه هفته آتی است نسبت به تعیین نرخ سود اقدام شود.
 انتقاد یک مدیر بانکی از مجموعه سیف
عضو هیات مدیره بانک کارآفرین گفت: بانک مرکزی باید در تعیین نرخ سود بانکی، کف و حداقل نرخ سود را ملاک عمل در نظر بگیرد تا در این صورت سپرده‌گذاران نیز آسیب نبینند. فضل‌الله معظمی در گفت‌وگو با نسیم، بدهی 40 هزار میلیارد تومانی بانک‌ها به بانک مرکزی، بدهی یکصد هزار میلیارد تومانی دولت به بانک‌ها و بالا بودن نرخ سپرده قانونی بانک‌ها در کشور را بخش کوچکی از چالش‌های نظام بانکی کشور دانست.  وی از بالا بودن نرخ سپرده قانونی بانک‌ها در کشور بشدت انتقاد کرد و افزود: نرخ سپرده قانونی کشور با رقمی حدود 13درصد در قیاس با کشورهای دیگر بسیار بالا بوده که طبق قانون پولی و بانکی این رقم باید به 10 درصد کاهش یابد. عضو هیات‌مدیره بانک کارآفرین با اشاره به تعیین نرخ سود بانکی در کشور هم گفت: بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار، در تعیین نرخ سود بانکی، قانون بانکداری بدون ربا را رعایت نمی‌کنند.  وی با استناد به قانون بانکداری بدون ربا توضیح داد: بانک مرکزی باید در تعیین نرخ سود بانکی، کف و حداقل نرخ سود را ملاک عمل در نظر بگیرد تا سپرده‌گذاران نیز آسیب نبینند و در این بند، قانون بانکداری بدون ربا فاقد اشکال بوده و در حین اجرا دچار مشکل می‌شود که نابهنجاری به وجود آمده ناشی از عدم توجه به این قانون، تاثیرات خود را بر سیستم بانکی می‌گذارد.  به گفته معظمی، بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار، قانون بانکداری بدون ربا در تعیین نرخ سود بانکی را رعایت نکرده‌اند و در حین تعیین نرخ سود، سقف آن را در نظر می‌گیرند. وی اذعان داشت: طبق قانون بانکداری بدون ربا، اگر سقف نرخ سود تعیین شود دوباره مشمول ربا خواهد شد.  به گفته این عضو هیات مدیره بانک کارآفرین، در مشارکت‌های با بازدهی بالاتر از 24 درصد هم باید تاییدیه بانک مرکزی اخذ شود تا این امر از نظر نوشتاری با قانون هماهنگ باشد.
نرخ بالای سود بانکی رکود را تشدید کرده است
یک اقتصاددان گفت: تنها راه کاهش نرخ سود بانکی و حذف موسسات غیرمجاز این است که بانک مرکزی، شورای پول و اعتبار و حکمران پولی داشته باشیم زیرا سال‌هاست گروه‌های فشار و رانت بانک مرکزی را از حیز انتفاع انداختند. عادل پیغامی با بیان اینکه بالا بودن نرخ سود بانکی موجب تعمیق رکود می‌شود، اظهار داشت: بالا بودن نرخ سود بانکی به این دلیل است که ما فقط تابلوی بانک مرکزی داریم اما حکمران پولی و بانک مرکزی نداریم و بانک‌ها رها هستند.  وی افزود: بانک‌ها هم علاقه‌ای به پرداخت تسهیلات ندارند، زیرا خودشان در عرصه‌های سفته‌بازی مسکن و زمین و مواردی از این دست فعالیت می‌کنند و علاقه‌ای به اعطای تسهیلات به تولید ندارند. این کارشناس پولی گفت: تنها راه این است که باید بانک مرکزی، شورای پول و اعتبار و حکمران پولی داشته باشیم. باید دولتی داشته باشیم که اقتصاد را بشناسد، آن را مدیریت کند و به مسائل ذهنی و توهمی نپردازد.  وی در واکنش به این نکته که در 2 سال گذشته مسؤولان اقتصادی علت بالا بودن نرخ سود بانکی را فعالیت موسسات غیرمجاز و تقاضای بالای تسهیلات عنوان کرده‌اند، گفت: هر دو نکته درست است؛ علت مساله اول این است که ما حکمران پولی نداریم.

گروه سیاسی: اولین گروه از جان‌باختگان ایرانی فاجعه منا وارد ایران شده‌اند و طی دیروز و روزهای آینده نیز همه ابدان مطهر وارد کشور خواهند شد. تغییر رفتار سعودی‌ها در قبال ایران منجر به انتشار اخبار امیدوارکننده‌ای نسبت به مصدومان این فاجعه نیز شده است. سعودی‌ها در انتقال اجساد زوار ایرانی به پاسپورت و گواهی پلیس نیز اکتفا کرده‌اند و آنگونه که رئیس سازمان حج و زیارت گزارش داده، آنها سردخانه جده را به جان‌باختگان ایرانی اختصاص داده‌اند. به گزارش «وطن امروز»، اما با این حال هنوز در موضوع اصلی مورد هشدار رهبر انقلاب یعنی مشخص شدن دلیل اصلی این فاجعه آنها هیچ اقدام موثری انجام نداده‌اند. 464 ایرانی در فاجعه منا جان خود را از دست داده‌اند. چرا؟ جان اتباع ایرانی در عربستان به چه دلیلی گرفته شد؟ با توجه به استمرار آزار و اذیت زوار ایرانی در عربستان سعودی، آیا باید به سادگی از کنار جان‌باختن قریب به 500 ایرانی در مکه گذشت؟ چه تضمینی وجود دارد بار دیگر چنین اتفاقاتی رخ ندهد و به طور کلی چه تضمینی نسبت به مسؤولیت‌پذیر شدن آل‌سعود و رفتار انسانی و اسلامی با زوار بیت‌الله‌الحرام توسط کارگزاران آل‌سعود وجود دارد؟ تقریبا هیچ تضمینی برای این موارد وجود ندارد. تشکیل کمیته حقیقت‌یاب از سوی کشورهای اسلامی تنها راهی است که می‌تواند حکام جاهل آل‌سعود را وادار به مسؤولیت‌پذیری در قبال اتباع سایر کشورها کند. این همان مطالبه اصلی رهبر انقلاب بود که روز چهارشنبه در قالب هشدار به آل‌سعود مطرح شد. با این حال اما نه تنها آل‌سعود نسبت به این موضوع تاکنون مساعدتی نشان نداده‌ بلکه رفتار دیپلماتیک آنها به گونه‌ای است که نشان می‌دهد آنها به هیچ وجه حاضر نخواهند شد فاجعه منا ریشه‌یابی شود. به گزارش «وطن امروز»، اظهارات عادل الجبیر، وزیر خارجه سعودی‌ها در مجمع عمومی سازمان ملل و اظهارات عجیب او درباره ایران و همچنین اظهارات وزیر خارجه امارات مبنی بر اینکه ایران حق ندارد درباره فاجعه منا اظهارنظر کند؛ نشان می‌دهد آل‌سعود هرگز حاضر نخواهد شد دلیل جان‌باختن 464 ایرانی در منا مشخص شود. همین رفتارهای غیرانسانی و به ارث برده شده از دوران جاهلیت باعث شده تا عمق هشدار رهبر انقلاب درک شود. مقامات نظامی در ایران هم از آمادگی خود برای انتقام سخت و خشن از سعودی‌ها خبر می‌دهند. فرمانده سپاه دیروز گفت سپاه برای اجرای این انتقام در آماده‌باش است. اظهارات فرمانده سپاه به گونه‌ای بوده که نشان می‌دهد کارشناسان نظامی ایران درباره این موضوع از پیش تدابیری اندیشیده‌اند و نسبت به مختصات سخت بودن و خشن بودن این واکنش ایران به نتیجه رسیده‌اند.
در همین راستا سرلشکر جعفری از آمادگی سپاه برای واکنش سریع و خشن ایران در راستای تحقق اراده رهبر معظم انقلاب و پاسخگو کردن آل‌سعود در قبال فاجعه منا خبر داد. فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی دیروز در حاشیه جلسه قرارگاه دریایی خاتم‌الانبیا(ص) اظهار کرد: سپاه همه ظرفیت‌های ممکن برای واکنش سریع و خشن ایران در راستای تحقق اراده رهبر عظیم‌الشأن انقلاب اسلامی، برای پاسخگو کردن آل‌سعود به فاجعه هولناک منا و اعاده حقوق زائران قربانی شده در مذبح منا را آماده کرده و در انتظار اجرای دستوریم. به گزارش تسنیم، وی افزود: سپاه قاطعانه و مقتدرانه در صورت ضرورت برای هر اقدامی، در هر زمان و هر منطقه، برای دفاع از عزت مسلمین و حرمت آنان بویژه مردم انقلابی ایران در مقابل حکام ظالم و جاهل آل‌سعود، آماده است و انتقام سخت این جنایت هولناک را از آل‌سعود خواهد گرفت. فرمانده کل سپاه با اشاره به جنایت‌ها و خباثت‌های رژیم آل‌سعود علیه امت اسلامی تصریح کرد: جهان اسلام از خیانت‌ها و جهالت‌های ابولهب گونه آل‌سعود نظیر کشتار مردم یمن، آواره‌سازی مردم عزیز سوریه، سرکوب مردم بحرین، کشتارهای فرقه‌ای در عراق و ایجاد تفرقه‌های قومی و تروریست‌پروری در همه جا به ستوه آمده و قریباً در خشم مسلمانان ذوب خواهند شد.
در حوزه تقنینی نیز مجلس شورای اسلامی گویا در حال استفاده از این ظرفیت برای پیگیری فاجعه منا است. در همین راستا رئیس مجلس با بیان اینکه پیکر همه حاجیان جان‌باخته در فاجعه منا باید با احترام و تکریم به کشور بازگردد، از نامه اخیرش به بین‌المجالس برای پیگیری فاجعه منا خبر داد. به گزارش فارس، علی لاریجانی دیروز در سخنانی در نشست مشترک خبری با رئیس مجلس کرواسی در پاسخ به سوال خبرنگار شبکه خبر که درباره فاجعه منا بود، گفت: روح جمعی جامعه ایران بسیار متاثر از این فاجعه غمناک است، آقای «لکو»‌ در جریان فاجعه منا بود و اظهار لطف داشتند برای تسلیت به خانواده جان‌باختگان این فاجعه. رئیس مجلس همچنین خاطرنشان کرد:‌ امروز خرسندیم که پیکر مقدس این عزیزان در حال انتقال به کشور است و امیدواریم پیکر سایر جان‌باختگان نیز به کشور بازگردد و با احترام و تکریم تشییع شوند، بنده نامه‌ای به بین‌المجالس برای پیگیری فاجعه منا نوشتم و این موضوع در حال پیگیری است، موضوع مهم این است که از این فجایع دردآور دیگر نباید تکرار شود. وزیر اطلاعات هم از پیگیری فاجعه منا خبر داد. وزیر اطلاعات با بیان اینکه حکومت عربستان به جای همدردی روش نابخردانه‌ای را در پیش گرفت، گفت: ما حتما این حادثه را پیگیری خواهیم کرد. سیدمحمود علوی دیروز پس از استقبال رسمی از جان‌باختگان فاجعه منا در جمع خبرنگاران اظهار داشت: حکومت عربستان اگر در همان لحظه اول احساس همدردی می‌کرد و روش انسانی و اخلاقی را در پیش می‌گرفت قطعا بر روی نگاه ملت‌های دنیا می‌توانست تأثیرگذار  باشد اما متأسفانه حکومت عربستان به جای برخورد انسانی و عاطفی روش نابخردانه و غیرعاقلانه‌ای را در پیش گرفت که این قضیه صورت فاجعه را به جنایت تغییر داد. وزیر اطلاعات با تأکید بر اینکه بیانات رهبر معظم انقلاب بسیار کمک کرد و موجب شد تحول خوبی رخ دهد، افزود: در حال حاضر اجساد مطهر جان‌باختگان فاجعه منا در حال ورود به کشور است. وزیر اطلاعات همچنین تأکید کرد این موضوع را حتما پیگیری خواهیم کرد.

خطیب وهابی مسجدالنبی(ص) در خطبه نماز جمعه در فراری رو به جلو منتقدان نظام سعودی به سبب فاجعه منا را کینه‌توزانی زیانکار خواند و از پادشاه، ولیعهد و جانشین او به خاطر برگزاری مراسم حج قدردانی کرد. شیخ «حسین آل‌الشیخ» از بستگان نزدیک مفتی اعظم سعودی‌هاست که بلافاصله پس از فاجعه منا در سخنانی بی‌شرمانه خود حاجیان را مقصر قربانی شدن خودشان دانسته و حتی گفته بود مرگ آنها در ازدحام منا خودکشی محسوب می‌شود. حال به گزارش روزنامه المدینه، شیخ سعودی مسجدالنبی(ص) نیز ادعا می‌کند خاندان حاکم در برگزاری مراسم حج، تلاش‌هایی عظیم و بی‌پایان می‌کند و نتایج  ملموس این تلاش‌ها، گواه این مساله است! جالب اینکه او در خطبه‌اش فاجعه سقوط جرثقیل را به فراموشی سپرد و سپس فاجعه منا را  نیز«هل داده شدن حجاج توسط یکدیگر» تعبیر کرد، و آن را قضا و قدر الهی خواند و بی‌شرمانه‌تر اینکه از اینکه حجاج به این ترتیب عاقبت به خیر شده‌اند، خدا را سپاس گفت! او ضمن ستایش‌های چاپلوسانه از پادشاه، خطاب به کشورهای اسلامی و عربی و غربی که از عملکرد عربستان در برگزاری حج انتقاد کرده و فاجعه‌های سقوط جرثقیل و حادثه منا را به عنوان گواهی بر این مساله مطرح کرده‌اند، گفت: منتقدان، جز حسرت و زیانکاری، بهره‌ای نخواهند برد.
اما سازمان‌ بین‌المللی حقوق بشر در واکنش به ادعاهای مسؤولان سعودی که قضا و قدر و خود حجاج را مقصران فاجعه منا خوانده‌اند، در بیانیه‌ای اعلام کرد این فاجعه قضا و قدر نیست بلکه جنایتی است که عرق شرم بر جبین می‌نشاند. دبیرخانه کل سازمان‌ بین‌المللی حقوق بشر در بیانیه‌ای اعلام کرد شواهد قاطع ثابت کرده است که «فاجعه منا قضا و قدر نبوده است بلکه جنایتی وحشتناک و هولناک است که عرق شرم بر جبین می‌نشاند. این حادثه شنیع‌ترین جنایتی است که بشریت در عصر حاضر شاهد آن بود؛ برای اینکه در بیت‌الله‌الحرام و در ماه حرام علیه حجاج بی‌گناهی که از سرتاسر جهان برای لبیک به (دعوت) خدا و پیامبرش آمده بودند، به‌وقوع پیوست». در این بیانیه آمده است: «سخن گفتن از مفقودان فاجعه بسیار عجیب است؛ ما اینجا از زلزله‌ای ویرانگر و از مفقودان بی‌گناه سخن نمی‌گوییم. ما در حال بررسی موضوع ازدحامی هستیم که قربانیان و مجروحانی به جای گذاشته است». این بیانیه با اشاره به موضوع مفقودان فاجعه تلخ منا، این سوال را مطرح کرد: «این صدها تن کجا ناپدید شده‌اند؟» ابهامات موجود درباره نحوه وقوع فاجعه خونبار منا و بویژه بی‌مسؤولیتی و دروغ‌های مکرر حکومت عربستان درباره آمار قربانیان ایجاب می‌کند که کمیته تحقیق و حقیقت‌یاب بی‌طرف یا با حضور قربانیان کشورها تشکیل شود. بنا به تحلیل تسنیم، هرچند پادشاه سعودی دستور تشکیل کمیته تحقیق را صادر کرده اما از آنجا که عربستان خود در قبال این قضیه متهم است لذا بعید به نظر می‌رسد که این کمیته به کشف حقیقت نائل شود. زیرا اولین شرط هر کمیته تحقیق در وهله اول بی‌طرفی است اما مسؤولان عربستان پیش از اینکه کمیته تحقیق تشکیل و نتیجه آن معلوم شود با اتخاذ رویکرد فرافکنانه کوشیده‌اند به هر طریق ممکن از خود رفع اتهام کنند و بر قصورات و سوء‌مدیریت خود در این زمینه سرپوش بگذارند و در این‌باره حتی نگران آبرو و اعتبار خود در جهان یا حتی میان مسلمانان و اعراب نیستند. درباریان سعودی در آخرین اقدام غیرمسؤولانه حتی آمار 4173 نفری قربانیان را که توسط وزارت بهداشت خودشان براساس تصاویر به دست آمده از اجساد داخل سردخانه‌ها - که جدای از اجساد داخل کانتینرها یا قربانیان گمنام بوده‌اند - را بلافاصله تکذیب کرده و خبر آن را از منابع رسمی دولتی حذف کرد. پیش از این نیز تجارب قبلی از جمله کمیته تحقیق سقوط جرثقیل نشان داده بود که تشکیل یک چنین کمیته‌هایی نمی‌تواند به کشف حقیقت کمک کند. برای مثال در جریان آن واقعه کمیته تحقیق سعودی توفان را  عامل سقوط جرثقیل اعلام کرد (که 345 کشته و زخمی برجای گذاشت) اما شرکت آلمانی «لیبهر»، سازنده این جرثقیل که کارشناسانش را برای بررسی علت این حادثه به عربستان اعزام کرد، روز چهارشنبه، اول مهرماه اعلام کرد، نقص فنی و توفان در این سانحه نقش تعیین‌کننده‌ای نداشته‌ است. این خود نمونه روشنی است که نشان می‌دهد تشکیل کمیته تحقیق سعودی نمی‌تواند به کشف و روشن شدن حقایق مربوط به فاجعه منا کمک کند، مگر اینکه کمیته جدید یا با حضور افرد بی‌طرف یا با حضور نمایندگان قربانیان فاجعه منا تشکیل شود. هر چند بسیاری از رسانه‌های غربی - عربی می‌کوشند در راستای منافع سعودی‌ها به سرعت از کنار فاجعه منا عبور کنند و آن را در حاشیه قرار دهند اما قدر مسلم این فاجعه به عنوان یک لکه سیاه در کارنامه مسؤولان سعودی باقی خواهد ماند و لزوم تغییر در مدیریت مناسک حج را  به منظور پیشگیری از وقوع حوادث مشابه در آینده مورد تاکید قرار خواهد داد. در این میان از آنجا که اتخاذ هر راهکاری مستلزم بررسی دقیق و آسیب‌شناسانه مشکل است از این رو تشکیل کمیته حقیقت‌یاب با حضور افراد بی‌طرف یا با حضور نمایندگان کشورهایی که بیشترین قربانی را در جریان این فاجعه داده‌اند ضرورت و اولویت دارد.

محمد رضا کردلو: مسائل منطقه هیچگاه برای ما بیش از یک «کنجکاوی ساده» مطرح نبوده است. خیلی از مردم ما حتی به اندازه اطلاعاتی که رسانه‌ها در اختیارشان می‌گذارند از اوضاع منطقه باخبر نیستند. گویی جمهوری اسلامی مستقل از شرایطی که در منطقه وجود دارد، پیش خواهد رفت که مردم کمتر به مقتضیات پیرامونی آن توجه می‌کنند. البته این موضوع یک دلیل دیگر هم دارد. سیاست داخلی و مسائل میان جناح‌ها و گروه‌ها، تنها «سیاست» و خلاصه آن تعریف می‌شود و کسی احوالی از پیرامون نمی‌پرسد.  کشتی‌ای را در نظر بگیرید که در اقیانوسی با توفان‌های سهمگین و موج‌های خروشان، به دنبال یافتن و حرکت در مسیر مشخص شده است. سیاستی که امروز تعریف می‌شود شبیه بحث و جدل‌هایی است که در داخل کشتی و میان کسانی که آن را پیش می‌برند، می‌شود و کمتر توجهی از سوی مسافران و برخی مسؤولان کشتی به توفان‌های سهمگین و موج‌های خروشانی می‌شود که پیرامون کشتی می‌گذرد. حال آنکه ممکن است اقیانوس آنقدر متلاطم شود که کشتی‌ را غرق کند. در این شرایط عقل حکم می‌کند سواران کشتی به همان اندازه که حواسشان به داخل است به بیرون هم باشد. شاید اوضاع امروز کشورهای منطقه از مثال «کشتی» و «اقیانوس متلاطم» خطرناک‌تر نیز باشد.  منطقه پیرامونی ما امروز دچار آشفتگی‌های فراوانی است. ترور، جنگ داخلی، کودتا، خطر تجزیه، نفوذ تفکر تکفیری و افراطی، نسل‌کشی، آوارگی زنان و کودکان و سالمندان، فروپاشی خانواده‌ها و رخدادهای متعددی که غرب آسیا و شمال آفریقا را به پریشان‌حالی امروز رسانده است، از امنیت‌های ملی کاسته است و بیشتر کشورهای منطقه را از سطح «قدرت‌های ملی» نیز پایین‌تر آورده است. این در حالی است که از جمهوری اسلامی به عنوان یک «قدرت منطقه‌ای» و «قدرت اول منطقه» یاد می‌شود. در شرق ایران افغانستان و پاکستان شرایط آشفته‌ای دارند، حال ترکیه هم این روزها خوب نیست و شورش‌ها علیه دولت اردوغان هر روز رنگ تازه‌ای می‌گیرد.  جمهوری اسلامی ایران، کمربند امن خاورمیانه اما در میانه این نزاع‌ها، همزمان با درگیر بودن با اندوه جانکاه ستم‌هایی که به مسلمانان می‌رود، دارای اقتداری است که امروز بسیاری از مردم کشورهای منطقه به آن غبطه می‌خورند و در گفت‌وشنودهای‌شان از آن حرف می‌زنند و می‌شنوند.  خبرنگار «وطن امروز» با مردم بسیاری، از کشورهای پیرامونی جمهوری اسلامی گفت‌وگو کرده است و گزارشی میدانی از «مولفه‌های اقتدار جمهوری اسلامی از نگاه مردم منطقه» دارد. مردمی که سالیان متمادی است در آرزوی «امنیت»، روزگار می‌گذرانند. امنیتی که آمریکا و ادعای دموکراسی با حضور طولانی‌مدت در منطقه برای آن را از مردم این کشورها سلب کرده است.  با یکی از مهاجران سوری که پس از بحران سوریه، و در سال 2012 به عراق آمده بود، صحبت می‌کردم. وی از متنفذان اقتصادی در کشورهای حوزه خلیج‌فارس و از ثروتمندان مخالف بشار اسد بود. او که می‌گفت در ابتدای مخالفت‌ها با بشار اسد پول فراوانی برای کنار رفتن اسد هزینه کرده است، خود نیز قربانی پول‌هایی شده که خرج کرده است. او می‌گفت: هیچگاه به این فکر نمی‌کردم که نقشه آمریکا و اسرائیل و توسعه گروه‌های تکفیری و رویاپردازی‌های اردوغان و کینه عربستان چقدر برای کشورم هزینه به بار بیاورد. وی چند تن از بستگانش را از دست داده بود و بحران سوریه ‌تر و خشک خاندان و ایل‌ و تبار او را باهم سوزانده بود. از او درباره چرایی مهاجرت به عراق سوال کردم در حالی که می‌دانستم از حال و روز بد امنیت در عراق هم خبر دارد. او گفت: زمانی که مهاجرت کرد، داعش هنوز حوزه نفوذ خود را گسترش نداده بود.  مهاجر ثروتمند سوری، درباره ایران و اقتدار جمهوری اسلامی در منطقه و جهان هم نظرات تأمل‌برانگیزی دارد. او معتقد است: آنچه باعث شده است ایران در دریای متلاطم خاورمیانه خود را به ساحل امن برساند، مردمی هستند که می‌دانند به دنبال چه هدفی هستند. مردمی که می‌دانند چه می‌خواهند و چه نمی‌خواهند. من مسائل ایران را رصد می‌کنم. ایرانیان حتی در شرایطی که به دولتی متمایل به مذاکره با غرب رأی داده‌اند، هنوز دست از شعار «مرگ بر آمریکا» و «مرگ بر انگلیس» برنداشته‌اند، چون می‌دانند آمریکا قابل اعتماد نیست. افراد زیادی همین حرف این مهاجر سوری را در پاسخ به سوال‌های من درباره دلیل اقتدار جمهوری اسلامی تکرار می‌کردند. حاجی موسوی، یک عراقی- ایرانی است که سرجمع چندماهی بیشتر ایران نبوده است و بیشتر عمرش را در عراق سپری کرده است. گویا خانواده مادری‌اش اهل رشت بودند و خانواده پدری‌اش در نجف زندگی می‌کرده‌اند. او که برادرش در درگیری با داعش به شهادت رسیده است، به من ‌گفت: «خیلی مانده تا دنیا بفهمد آمریکاست که داعش را مدیریت می‌کند». من به او گفتم: اما ما در ایران می‌دانیم داعش دست‌پرورده آمریکاست، مردم هم می‌دانند. در خود عراق هم خیلی‌ها این را می‌دانند. گفت: پس چرا با آمریکا دوستی می‌کنید؟!
 تصور او این بود که توافق یا برجام به منزله دوستی با آمریکاست. برای او توضیح دادم ما فقط در موضوع هسته‌ای و فقط به خاطر اینکه به چالشی طولانی‌مدت میان ایران و غرب تبدیل شده بود، با آمریکا مذاکره کردیم، اگرنه هنوز بر سر همان مواضع ضدآمریکایی‌مان هستیم. با حالتی میان‌خنده و تعجب گفت: ان‌شاءالله. به او گفتم: مثل اینکه مواضع آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای را دنبال نمی‌کنی که این حرف‌ها را می‌زنی؟ عبارت مرا تصحیح کرد. گفت: امام خامنه‌ای حفظه‌الله. چرا! دنبال می‌کنم ولی حرف‌های اوباما درباره دوستی با ایران و تغییر در رژیم ایران را هم دنبال می‌کنم! حاجی موسوی ادامه داد: همه درد ما در عراق این است که اینجا کسی را نداریم که شبیه امام خامنه‌ای با دشمن رٌک و بدون رودربایستی مواجهه کند. برای همین دشمن بر ما راحت‌تر مسلط می‌شود. من گفتم: پس مرجعیت دینی چه می‌شود؟ می‌گفت: تنها یکی- دو نفر از مراجع به اینکه دشمن اصلی مردم عراق، آمریکاست، باور دارند.  این حرف را راننده یکی از اتوبوس‌های انتقال زائران هم می‌زد. در تمام این مدت یکی از دریافت‌هایم این بود که مردم منطقه و مردم معمولی منطقه خوب از اوضاع خبر دارند. دوست و دشمن را بهتر از برخی صاحب‌منصبان و نمایندگان سیاسی می‌شناسند. با لبنانی‌ها، اردنی‌ها، کویتی‌ها و عربستانی‌ها که صحبت می‌کردم عبارت اخیر رهبر معظم انقلاب درباره مردم کشورهای منطقه، برایم ملموس حس می‌شد: «این را بدانند. ملت‌ها بیدار شده‌اند، می‌دانند دشمن کیست؛ حالا دولت‌ها و بوق‌های تبلیغاتی و مانند اینها می‌خواهند جای دشمن و دوست را عوض کنند، [اما] به جایی نمی‌رسند. ملت‌ها – ملت‌های مسلمان، بویژه ملت‌های منطقه- حواسشان جمع است و می‌دانند». (بیانات در دیدار اقشار مختلف مردم / 18 شهریور94)
در شلوغی بعد از مراسم عرفه با جوانی لبنانی آشنا شدم. دوست داشتم این سوال را از او نیز بپرسم که چرا در میان کشورهای منطقه امنیت ایران قابل مقایسه با دیگر کشورها نیست و کسی جرات چپ نگاه کردن به آن را ندارد. او گفت: یک بار برای زیارت مشهد به ایران آمدم. ایران فوق تصور من و آن چیزی که رسانه‌های غربی نشان می‌دهند، پیشرفته‌ است و روی پای خودش ایستاده است و اینها به خاطر ثباتی است که ولایت فقیه برای کشور فراهم کرده است. از او پرسیدم چه تعریفی از ولایت فقیه دارد؟ پاسخ تأمل‌برانگیزی داد و گفت: ولایت فقیه یعنی کشور را با فکر پیش بردن، تساهل نکردن و احساساتی نشدن. «سلمان» که شیعه‌ جنوب بیروت بود، گفت: ما آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای را امام می‌دانیم و با خیلی از دوستانم در مسائل فقهی از ایشان تقلید می‌کنیم و در سیاست هم حرف‌شان را جلوتر از دیگران قبول داریم. حزب‌الله لبنان را در ذهن آوردم و با یادآوری مثال کشتی و اقیانوس فکر می‌کردم اگر ناخدای باظرافتی نبود - با کمک تعدادی از نیروهایی که وارد مجادلات بیهوده نمی‌شوند و خوب شرایط پیرامونی را در نظر می‌گیرند - و این کشتی را راهبری نمی‌کرد، معلوم نبود «طغیان اقیانوس» با ما چه خواهد کرد! برای برخی شاید این تعبیرات، شعارگونه به نظر برسد. اما با سفری به کشورهای منطقه قطعا به حقایقی دست خواهند یافت که تاکنون برای‌شان شعار تلقی می‌شده است. اگرچه قصور نهادهای فرهنگی و رسانه‌ها و صداوسیما و مکر معاندان شبکه‌های ماهواره‌ای تاثیرات خود را گذاشته است؛ اما کمی حقیقت‌جویی نشان خواهد داد وضعیت امروز منطقه گواه روشنی بر درستی سیاست‌های استکبارستیزانه جمهوری اسلامی است. کاروان چند ده نفره‌ای از بحرین برای زیارت حضرت اباعبدالله(ع) به کربلا آمده بودند. از اینکه برادران و خواهران شیعه بحرینی را می‌دیدم به شعف آمده بودم که از کشوری که هنوز تحت دیکتاتوری حاکم دست‌نشانده آمریکاست و هر روز شیعه‌کشی می‌شود و زنان و کودکان بی‌گناه کشته می‌شوند، جمعیتی با روحیه‌ای مناسب و خوب به زیارت مشرف شده‌اند. با آنها درباره اوضاع بحرین صحبت کردم. از خفقان گفتند و ظلم وهابیت و آل‌سعود که مظلومیت آنان را صدچندان کرده است. آنها می‌گفتند: ایران امید ماست. یکی از آنها با حالتی که میان خواهش و توصیه باشد می‌گفت: به استکبارستیزی‌تان ادامه دهید. به او گفتم: ایران را با چه می‌شناسی؟ گفت: با امام خامنه‌ای حفظه‌الله و شعار «مرگ بر آمریکا». هرچه بیشتر با مردم با لهجه‌های عربی مختلف از کشورهای مختلف صحبت می‌کردم بیشتر به نقطه اشتراکی که میان آنها در نگاه به مولفه‌های قدرت جمهوری اسلامی بود، می‌رسیدم. اینکه ولایت‌فقیه یکی از ارکان اقتدار جمهوری اسلامی است، اینکه وحدت مردم در اطاعت از رهبری جامعه ضامن بقای جمهوری اسلامی است، اینکه عدم اعتماد به آمریکا پیشرفت‌های اساسی را در ایران حاصل کرده است و اینکه اساسا روحیه مردم در ایران نسبت به اسلام و میهن روحیه قابل ستایشی است، تقریبا در بیشتر حرف‌هایی که می‌شنیدم با عبارات متفاوت وجود داشت. آنها صریح و بدون تعارف ایران را کشوری امن و پشتوانه‌ای مستحکم برای خود می‌دانستند و از قدرت ایران حرف می‌زدند. نه یک قدرت ملی و منطقه‌ای. قدرتی که حالا با  6 قدرت جهانی سر یک میز می‌نشیند و با آنها مذاکره می‌کند. نگاه خیلی از مردم نسبت به توافق و برجام هم همین‌گونه بود. در کشورهای منطقه، مردم به نفس مذاکره با غرب به عنوان سندی از یک اقتدار می‌نگریستند. آنها کمتر از محتوای توافق باخبر بودند اما این را می‌گفتند که قدرت ایران، آمریکا را سر میز مذاکره آورده است. قدرتی که به تعبیر آنها حالا فراتر از سطح منطقه تعریف می‌شود. در دنیا 3 تقسیم‌بندی قدرت وجود دارد. حد پایین قدرت، قدرت‌ملی است. حد متوسط، قدرت منطقه‌ای و حد عالی قدرت بین‌المللی است. قدرت، محور تمام روابط بین‌الملل است. یعنی کل جهان سیاست را یک کلمه قدرت تشکیل می‌دهد. همه چیز براساس قدرت شکل می‌گیرد. اگر در ریاضیات عدد مفهوم محوری است در حوزه روابط بین‌الملل و جهان سیاست، قدرت محوری‌ترین مفهوم است. مساله قدرت و افزایش آن یکی از راهبردهایی بوده که در ابعاد مختلف همواره به عنوان برنامه اساسی در کشورهای مختلف پیگیری می‌شده است.   نگرانی درباره افزایش یا کاهش قدرت کشورها یکی از محورهای مهم در مباحث سیاسی است و تحلیلگران در این باره اظهارنظرهای گوناگونی داشته‌اند. این مساله تا به آنجا اهمیت دارد که افول یا اوج گرفتن قدرت یک کشور خاص، عرصه بین‌الملل را دچار تحولات بسیاری خواهد کرد. در این میان هر کشوری برای ساخت و افزایش قدرت خود روی مولفه‌های ویژه‌ای سرمایه‌گذاری می‌کند. عمدتا این مولفه‌ها برخاسته از هویت و ماهیت سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و نظامی همان کشور است. علاوه بر اینها عوامل دیگری نیز در این ساخت قدرت تاثیر دارند که وابسته به ویژگی‌های هر کشور است. ایران در ابتدای انقلاب قدرت ملی بود. یعنی حوزه تسلط حاکمیتش جامعه ایران و نقشه ایران بود. روزی که استارت انقلاب اسلامی زده شد، فاز اول پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، شروعی برای تبدیل ایران به قدرت منطقه‌ای و جهانی بود. قدرتی که سعودی‌ها برای به‌دست آوردن آن بسیار پول خرج کردند، اما آنها نمی‌دانستند مولفه‌های اقتدارآفرین صرفا منابع مالی سرشار نیست.
 قدرت در منظومه فکری و اندیشه سیاسی نظام جمهوری اسلامی ایران با تعریف رایج آن در دنیای غرب تفاوت دارد. مفاهیمی همچون قدرت‌طلبی، کسب منافع حداکثری به هر وسیله ممکن و توسعه دامنه تحکم با تضعیف دیگر ملت‌ها در این نظام فکری جایی ندارد. در مقابل مولفه‌های قدرت در تعیین نسبت با آموزه‌های اسلامی و تضمین رشد و تعالی بشر است که معنای روشن‌تری پیدا می‌کند و از این رهگذر سلامت نظام سیاسی - اجتماعی را تامین خواهد کرد. در غیر این صورت تلاش برای افزایش قدرت، هرج‌ومرج را در جامعه بیشتر کرده و در نهایت تنها قانون جنگل را به رسمیت خواهد شناخت. قدرتی که بدون توجه به اخلاق ساختار پیدا می‌کند در واقع بلای جان بشر خواهد بود. این گزاره نیازی به اثبات ندارد و مهم‌ترین گواه آن جنگ‌ها و ناامنی‌های مختلف در طول تاریخ بشریت است. آنچه با عنوان قدرت سخت و قدرت نرم در ادبیات سیاسی از آن یاد می‌شود تا زمانی که متصف به ارزش‌های اخلاقی نباشد نمی‌تواند تضمینی اطمینان‌بخش برای افزایش ثبات در هر کشور یا منطقه‌ای از دنیا به حساب‌ آید.
جمهوری اسلامی ایران به عنوان نظامی که از ابتدا به دنبال ارائه الگوی مطلوب حکمرانی اسلامی بوده است، براساس آموزه‌های دینی در ساختار قدرت خود نقاط اتکایی را به وجود آورده که در اندیشه سیاسی اسلام جایگاه تعریف‌شده‌ای دارد. نقاط اتکایی که در اشاره‌های بعدی مردم منطقه درباره مولفه‌های اقتدار جمهوری اسلامی نیز وجود دارد. مردم‌سالاری، وحدت و فرهنگ ایثار، توان دفاعی و افزایش قدرت بازدارندگی، جایگاه ژئوپلیتیک ایران در منطقه، برخورداری از منابع عظیم نفت و گاز و به طور کلی موقعیت تعیین‌کننده‌ای که ایران در بازار انرژی دنیا دارد، رشد علمی و توسعه دانش همه‌ و همه باعث نفوذ فکر و اندیشه سیاسی انقلاب اسلامی در منطقه شده است.  جمهوری اسلامی در ابتدای حرکت برای تبدیل شدن به یک قدرت منطقه‌ای تلاش خود را آغاز کرد. این همان راهبرد ترسیمی حضرت امام(ره) بود. رهبری فعلی نظام از آغاز رهبری‌شان به طور جدی این راهبرد را دنبال می‌کنند. قریب به اتفاق دولت‌ها همراه این راهبرد نبودند. امام و  رهبری این راهبرد را جلو برده‌اند و معدود افراد و سربازان گمنام  با این خط همراهی کردند. همان‌هایی که امروز سرشان در حدیث دیگران مکرر در مکرر می‌آید و در عراق و سوریه و لبنان نام‌آشناترند.  حالا جمهوری اسلامی به قدرت منطقه‌ای تبدیل شده است؛ خبری که کمتر رسانه‌ای بدان پرداخت. جمهوری اسلامی ایران قدرت اول منطقه غرب آسیا شده است. رهبری انقلاب با عده‌ای معدود جمهوری اسلامی را ارتقا داده‌اند و امروز جایگاه ایران در دنیا متفاوت از قبل و قدرتمند‌تر از گذشته است.   شکل‌گیری پدیده بیداری اسلامی در منطقه با الهام‌بخشی جمهوری اسلامی، عمق راهبردی ایران را در منطقه افزایش داده است. خواست جمهوری اسلامی در بیشتر کشورهای منطقه بی‌آنکه هزینه‌ای شبیه به میلیاردها دلار سعودی کرده باشد، اتفاق می‌افتد و پدیده بیداری اسلامی در منطقه یک واقعیت است. هرچند این بیداری در کشورهایی چون مصر، به دلایلی به انحراف کشیده شد، اما دورنمای اتفاقات نشان می‌دهد آگاهی‌های مردم از وقایع بیش از آن چیزی است که رسانه‌های تبلیغاتی و بوقچی‌های آمریکا در منطقه نشان می‌دهند. امروز در نگاه مردم منطقه ایران یک کشور قدرتمند است و مولفه‌های این اقتدار بیش از آنکه در همگرایی با برخی از دولت‌های اروپایی و آمریکایی معنا شود، در اتخاذ مواضع ضداستکباری ظهور و بروز دارد.

تنها با گذشت 4 روز از آغاز حملات هوایی روسیه به مراکز گروه‌های تروریستی در خاک سوریه بویژه داعش، شواهد حاکی از آن است که این حملات محدود تا همین جا به اندازه  کل حملات 14ماهه ائتلاف آمریکایی به اصطلاح ضد داعش به گروه‌های تروریستی ضربه زده‌ تا آنجا که حامیان غربی و منطقه‌ای پنهان و آشکار تروریست‌ها را به موضع واکنش کشانده است.
بزرگ‌ترین نشانه موثر بودن حملات روس‌ها در همین چند روز، در خطر قرار گرفتن سیاست مزورانه مدارا با داعش و دیگر تکفیری‌ها در پوشش جنگ است که به عنوان راهکاری برای میدان دادن به آنها طی 4 سال اخیر توسط واشنگتن و متحدان جهانی و منطقه‌ای‌اش پی گرفته شده  است. طی 2 روز اخیر شاهد آن بودیم که رؤسای‌جمهور آمریکا و روسیه خیلی زودتر از آنچه تصور می‌شد لحن تقریبا همدلانه نسبت به یکدیگر را که با ورود روسیه به جنگ سوریه ایجاد شده بود و از احتمال همکاری و اتحاد ظاهری بین دو طرف علیه تروریست‌ها حکایت می‌کرد به فراموشی سپردند. ولادیمیر پوتین و باراک اوباما روز جمعه عملا سنگ‌های خود را که در جلسه اخیر در نیویورک در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در مسکو علیه تروریست‌ها در یک سبد چیده بودند، واکندند. اوباما روس‌ها را بی‌رحم خواند و تأکید کرد واشنگتن با مسکو در این زمینه همکاری نخواهد کرد.
او گفت: «دولت آمریکا با روسیه در حملاتش به مخالفان دولت بشار اسد همکاری نخواهد کرد.» و حتی روسیه و ایران را تهدید به آینده‌ای خطرناک در این کشور کرد. اوباما سپس مدعی شد این حملات گروه داعش را «تقویت می‌کند» اما به نظر می‌رسد این اشک تمساح اوباما برای تکفیری‌ها باشد. دروغ او مبنی بر تقویت داعش توسط حملات اخیر خیلی زود برملا شد، چون تلفات و خسارات امارت وهابی عراق و شام به قدری در رقه مرکز ثقلشان در سوریه آشکار بوده است که حتی رسانه‌های غربی نیز مجبور به پوشش آن شده‌اند. در حقیقت همانطور که پوتین گفته است روسیه برخلاف سیاست مزورانه غربی‌ها قصد توقف داعش (و دیگر تروریست‌ها) را ندارد بلکه می‌خواهد آنها را نابود کند. ارتش روسیه از 30 سپتامبر مشارکت در جنگ علیه داعش را با 20 حمله به 8 هدف گروه تروریستی داعش و سایر گروه‌های تروریستی در سوریه از جمله انبارهای سلاح، خودروهای نظامی و مقرهای فرماندهی آنها آغاز کرد.
از آغاز این عملیات با همراهی نظامی ارتش سوریه و همکاری اطلاعاتی ایران و عراق،  حملات هوایی علیه مواضع گروه‌های تکفیری همچون داعش، جبهه االنصره و احرار الشام در 4 استان حمص، حماه، ادلب و رقه به قدری موثر بوده‌است که  چند کشور حامی تروریسم تکفیری در منطقه را جدا نگران ساخته تا با انتشار بیانیه‌هایی نسبت به هدف قرار دادن تروریست‌ها بشدت اعتراض کنند. آنهایی هم که سیاست‌باز‌تر بودند مثل اردوغان، خواستار معامله با کرملین شدند. رئیس‌جمهور ترکیه دیروز در مصاحبه با الجزیره گفت: «من قطعا با ولادیمیر پوتین درباره اوضاع سوریه صحبت خواهم کرد و نگرانی خود را نسبت به این مساله اعلام می‌کنم. از آنجا که ما 2 کشور دوست هستیم، از پوتین خواهم خواست در اقدامات خود در سوریه بازنگری کند». بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه نیز در نخستین اظهار نظرش پس از آغاز این عملیات گفت که غربی‌ها از شکست در-جنگ نیابتی در -  سوریه سرخورده شده‌اند، چرا که نتوانسته‌اند دمشق را از محور مقاومت جدا کنند و حالا  در حال پرداخت تاوان حمایت از تروریسم هستند. او در گفت‌وگوی اختصاصی با شبکه خبر ایران اعلام کرد تغییر مواضع اخیر برخی غربی‌ها درباره حضورش در دوره انتقالی، نشان‌دهنده سردرگمی آنها در قبال موضوع سوریه است.  بشار اسد درباره تحرک نظامی روسیه هم گفت: «عملیات آنها فقط هوایی است و ما همه چیز را شفاف اعلام می‌کنیم». شیخ نعیم قاسم، معاون دبیرکل حزب‌الله لبنان نیز معتقد است عملیات نظامی مسکو و دمشق و دستاوردهای ارتش و مقاومت در سوریه و نیروهای مردمی در عراق علیه تروریست‌ها، آمریکا و کشورهای منطقه‌ای حامی تکفیری‌ها را نگران کرده است. او دیروز گفت: «حوادثی که رخ داده است، نشان می‌دهد داعش و سایر گروه‌های تروریستی مانند جبهه النصره، القاعده و...  ساخته و پرداخته دست آمریکا و تحت نظارت بیگانگان هستند و آنها قصد دارند تروریسم تکفیری را در خدمت تغییر نقشه منطقه قرار دهند و همه اینها، تحت نظارت و مدیریت استکبار جهانی به رهبری آمریکا صورت می‌گیرد. آنها نمی‌خواهند داعش را از بین ببرند، زیرا بیش از یک سال و نیم از تشکیل ائتلاف بین‌المللی می‌گذرد اما تکفیری‌ها در سوریه و عراق بیشتر شده‌اند و توانایی‌های‌شان رشد کرده و از همه مناطق جهان می‌آیند تا در این نقطه جغرافیایی جمع شوند.
ائتلاف چهارجانبه ضد تروریستی
اما دیروز در حالی که جلسه بی‌فایده ژنرال‌های روس با همتایان آمریکایی‌شان در بغداد برای منصرف کردن مسکو از هدف قرار دادن تروریست‌های غیر داعشی در سوریه در جریان بود، منابع نظامی عراق از برگزاری چند نشست ائتلاف چهارجانبه با حضور نمایندگان روسیه، عراق، ایران و سوریه در یکی از مناطق پایتخت  تحت تدابیر امنیتی خبر دادند.
به گزارش پایگاه کتابات، منابع عراقی از استقرار 24 نظامی روس با رتبه و درجه‌های مختلف در داخل ساختمان اطلاعات وابسته به وزارت دفاع این کشوردر فرودگاه نظامی المثنای بغداد خبر دادند. به نظر می‌رسد این ائتلاف نظامی- اطلاعاتی ضد تروریستی خیلی زود خود را اثبات کرده است. در حقیقت تمرکز و دقت حملات اخیر با
50 فروند  جنگنده و بالگرد در قیاس با 14 ماه اخیر که ائتلاف آمریکایی به اصطلاح ضد تروریسم کار خود را آغاز کرده  بی‌سابقه بوده‌ است که خود روس‌ها هم این موفقیت را باورشان نمی‌شود. حتی یک منبع وزارت دفاع روسیه پیش‌بینی کرد بدین شکل قائله تروریست‌ها 3،2 ماهه جمع خواهد شد. این دقت بویژه در شناسایی و انهدام ابزار موشکی برخی از این گروه‌ها مثال‌زدنی است. همچنین هدف قرار گرفتن مقرهای اصلی فرماندهی، مخازن سلاح و مهمات، اردوگاه‌های آموزشی و خطوط تدارکاتی داعش در استان‌های رقه و دیرالزور که در یکی از این حملات «ابوبلال تونسی» مفتی شرعی داعش در رقه به هلاکت رسیده است، دقیقا عکس ادعای اوباما را ثابت می‌کند.  یکی دیگر از نشانه‌های تحولات سریع در جنگ با داعش پیشرفت ارتش و بسیج مردمی عراق در آزادسازی رمادی و آواره شدن کاروان بزرگ اطرافیان سرکرده‌های داعش در بیابان‌های وسیع میان 2 مرکز اصلی‌شان در عراق (موصل) و سوریه (رقه) است.  این نشان می‌دهد گروهک ابوبکر بغدادی به خاطر شدت ضربات دریافتی در سوریه تمرکز خود بر عراق را از دست داده است. یک منبع امنیتی استان الانبار نیز دیروز اعلام کرد براساس اطلاعات به دست آمده از شنود‌ها، ابوبکر بغدادی تصمیم گرفته است به جای همه فرماندهان خارجی و عرب در رمادی، فرماندهان و مسؤولانی عراقی و بومی را جایگزین کند. این منبع که خواست نامش فاش نشود، به وبگاه شبکه السومریه گفت: «بغدادی بیم آن دارد که با آزادی رمادی این سرکرده‌های خارجی دستگیر یا کشته شوند». این روندی است که داعش مجبور است دیر یا زود در موصل و رقه هم به آن تن دهد و معنای آن انفکاک بزرگ در میان بدنه فرماندهی داخلی و نیروهای وارداتی خارجی است که بخش اصلی توان نظامی آنها را تشکیل می‌دهند.

سعید ملکی: پدیده «انقلاب»1 را باید یکی از بحث‌برانگیزترین و در عین حال نادرترین پدیده‌های اجتماعی به شمار آورد. «چیستی» انقلاب»، «چرایی» و «چگونگی» وقوع  این پدیده از جمله مباحث پرمناقشه‌ای است که تاکنون هیچگونه وحدت نظری‌ در رابطه با آنها در میان اندیشمندان علوم سیاسی و اجتماعی به وجود نیامده است. در این میان چیستی انقلاب را باید در مرتبه‌ای بالاتر از دیگر مباحث مورد ارزیابی و تدقیق قرار داد البته بحث بر سر چیستی انقلاب تنها ناظر به تفاوت این پدیده با پدیده‌های مشابهی چون «کودتا»، «شورش» و «اصلاحات» نیست2 بلکه در سطوحی کلان‌تر چیستی انقلاب به «ذات» این پدیده و اساساً «دائمی» بودن یا نبودن این پدیده می‌پردازد.
در این رابطه تاکنون 2 دیدگاه اصلی مطرح شده است. نگرش اول با اعتقاد به اینکه انقلاب‌ها با ساقط کردن نظام‌های سیاسی پیشین و ایجاد نظام سیاسی مطلوب انقلابیون به پایان خود رسیده‌اند، برآنند اساساً نباید انقلاب را امری دائمی برشمرد. در این نگرش رسالت اصلی انقلاب‌ها ساقط کردن نظام سیاسی پیشین و ایجاد یک نظام سیاسی جدید است. بنابراین در این نگاه انقلاب تنها ابزاری برای رسیدن به اهداف دیگری چون قدرت سیاسی است.
نگرش دوم با تاکید بر دائمی بودن انقلاب بر آن است اساساً انقلاب امری دائمی و همیشگی است و نمی‌توان و نباید آن را در ساختارهای سیاسی ایجادشده در دوران پس از انقلاب محدود کرد. حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای، رهبر حکیم انقلاب اسلامی به عنوان یکی از معتقدان اصلی این نگرش در دیدار اخیرشان با فرماندهان سپاه3 انقلاب را حقیقتی ماندگار و دائم و «صیرورت و تحولی عمیق و پایان‌ناپذیر» خواندند و افزودند: «برخلاف تصورات و القائات اتاق‌فکرهای بیگانه که در داخل هم عده‌ای آنها را تکرار می‌کنند، انقلاب تمام‌شدنی نیست و تبدیل آن به «جمهوری اسلامی» به معنایی که آنها فکر می‌کنند امکانپذیر نخواهد بود.» حضرت معظم‌له در توضیح این امر ضمن تاکید بر آنکه دائمی بودن انقلاب در راستای رسیدن به هدف و آرمان «حیات طیبه» است، فرمودند:  «حرکت به سمت این جامعه‌ آرمانی، حرکتی مستمر و در واقع صیرورت و تحول دائم به سمت پروردگار است.»
 
ایراد این بیانات مهم آن هم در دیدار فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی موضوع دارای اهمیتی است که نیاز به تبیین دارد. یکی از موضوعاتی که از ابتدای انقلاب و بویژه توسط لیبرال‌های پیرو نگرش دائمی نبودن انقلاب مطرح می‌شد، آن بود که با وجود یک نیروی نظامی به نام «ارتش» دیگر نیازی به ایجاد نیروی دیگری به نام سپاه نیست. این ادعاها در حالی مطرح می‌شد که در پیش‌نویس قانون اساسی نیز نامی از سپاه برده نشده بود البته در زمان بررسی قانون اساسی نمایندگان مجلس با تاکید بر نقش و جایگاه اساسی این نهاد به بررسی و واکاوی جایگاه آن در قانون اساسی پرداختند. با بحث‌های صورت پذیرفته در نهایت با عنایت به تفاوت کارکردی میان ارتش و سپاه این نهاد با تاکیدات مکرر حضرت امام خمینی جایگاه خود را به عنوان نهادی نظامی برای پاسداری از اسلام و انقلاب در قانون اساسی پیدا کرد.
امام خمینی(ره) ضمن تاکید بر لزوم تداوم سپاه پاسداران و نقش فعال آن در آینده انقلاب اسلامی در یکی از آخرین پیام‌های‌شان در سال 67 در این رابطه فرمودند:
«به طور جد و اکید می‌گویم انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی و نهاد مقدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که بحق بزرگ‌ترین سنگرهای دفاع از ارزش‌های الهی نظام ما بوده و خواهد بود... روزهای حساس و تعیین‌کننده‌ای در پیش‌رو داریم و انقلاب اسلامی، هنوز سال‌ها و ماه‌های تعیین‌کننده دیگری خواهد داشت که واجب است پیشکسوتان جهاد و شهادت در همه صحنه‌ها حاضر و آماده باشند و از کید و مکر جهانخواران و آمریکا و شوروی غافل نمانند.»4
توجه به محتوای این پیام بنیانگذار عظیم‌الشأن جمهوری اسلامی و نیز فرمایشات اخیر مقام معظم رهبری در جمع فرماندهان سپاه در رابطه با دائمی بودن انقلاب اسلامی، حکایت از نامحدود بودن حیطه ماموریتی سپاه پاسداران از 3 منظر زمان، مکان و موضوع دارد.
بنابراین با توجه به دائمی بودن انقلاب اسلامی، فعالیت سپاه پاسداران به عنوان پاسدار اصلی انقلاب محدود به زمان، مکان و موضوع خاصی نیست بلکه سپاه باید در هر لحظه، در هر مکان و در هر موضوع مدافع ارزش‌های انقلاب اسلامی باشد. بنا بر این برخورد با هر آن پدیده‌ای که با ارزش‌ها و آرمان‌های انقلاب اسلامی در تعارض باشد جزئی از ماموریت این نهاد به حساب می‌آید. لذا ماموریت‌های سپاه محدود به زمان جنگ، درون مرزهای کشور و  مسائل نظامی- امنیتی نیست.
........................................................................
پی‌نوشت‌
1- Revolution
2- به رغم ارائه تعاریف متعدد از پدیده انقلاب در یک معنا می‌توان به آن پدیده اجتماعی که منجر به تغییر و تحول بنیادین و اساسی در زمینه‌های سیاسی و اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی و ایدئولوژیک یک جامعه با مشارکت مردم همراه با خشونت گردد، عنوان انقلاب داد. به قول علامه شهید آیت‌الله مطهری انقلاب یعنی دگر شدن، یعنی تبدیل شدن به موجود دیگر
 3- دیدار فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با رهبر حکیم انقلاب/ 25 شهریور
4- پیام حضرت امام خمینی به مجمع بزرگ فرماندهان (26 شهریور 67)، صحیفه نور، ج 21، ص 19
 

حسین علوی:1- آنچه طی 2 سال اخیر مشاهده شد نشان می‌دهد دستگاه دیپلماسی ما در دولت جدید درک واقع‌بینانه‌ای از منطقه و تحولات آن ندارد. به همین دلیل طی این مدت نمی‌توان یک اقدام بزرگ یا تصمیم گره‌گشا از سوی دستگاه دیپلماسی ایران نسبت به تحولات منطقه‌ای آدرس داد. شاید گفته شود انتقال پرونده مذاکرات هسته‌ای از شورایعالی امنیت ملی به وزارت امور خارجه و توجه وزارت امور خارجه نسبت به پیگیری و انجام این پرونده، باعث  شود همه ظرفیت وزارت امور خارجه بر مذاکرات هسته‌ای و حصول برجام متمرکز شود. اما به چند دلیل نمی‌توان این استدلال را پذیرفت.
اول - وزارت امور خارجه یک دستگاه سیستماتیک است و قاعدتا در صورت وجود دستورالعمل‌ها و نقشه راه مدون و عقلانی، معاونت‌های مربوط می‌توانند امور مربوط به دیپلماسی کشور در همه حوزه‌ها و مناطق هدف را دنبال کنند. لذا اگر آقایان ظریف و عراقچی و تخت‌روانچی بر پرونده مذاکرات متمرکز بوده‌اند؛ آیا این مجوزی برای عدم هدف‌گذاری برای سایر موضوعات و پرونده‌های مهم دیپلماتیک می‌شود؟
دوم - مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا تنها یک توافق دوجانبه یا چندجانبه نبوده و نخواهد بود. بلکه اثرات و نتایج آن دست‌کم در محیط پیرامونی جغرافیای ایران قابل مشاهده است. این یک واقعیت بدیهی است که منطقه خاورمیانه یکی از وجوه بسیار مهم است که در دامنه اثرگذاری توافق هسته‌ای ایران و آمریکا قرار می‌گیرد و بسامد این توافق این منطقه را در خواهد نوردید. بنابراین چگونه می‌شود تمرکز بر مذاکرات، توجه به وجه اثرگذاری منطقه‌ای توافق را به دنبال نداشته باشد؟
سوم - طی ماه‌های اخیر که طرفین در وین به جمع‌بندی مکتوب برنامه جامع اقدام مشترک رسیدند؛ فرصت برای تحرکات منطقه‌ای آقای ظریف فراهم بود که البته وی در این راستا اقداماتی نیز انجام داد اما در عمل و در حوزه میدانی، اتفاق خاصی نیفتاد! و روند مخاصمه برخی همسایگان با ایران که با توافق هسته‌ای تشدید شده بود نیز مهار و کنترل نشد یا در واقع گویا تدبیری برای آن نشد. دلیل این موضوع چیست؟
2- فاجعه منا و رفتار دیپلماتیک ایران در قبال آن یک مورد مناسب است تا براساس آن یک قضاوت واقع‌بینانه و به دور از جانبداری‌های سیاسی و جناحی درباره میزان موفقیت عملکرد آقای ظریف صورت گیرد. 464 ایرانی در منا جان خود را از دست دادند اما متاسفانه دستگاه دیپلماسی ایران نه تنها نتوانست متناسب با عمق فاجعه تحرکات خود را تنظیم کند، بلکه در بدیهی‌ترین کارکردهای خود نیز معطل ماند و نتوانست روادید حضور هیأت ایرانی در مکه را فراهم کند! براساس اظهارات آقای ظریف، 4 بار از سعودی‌ها درخواست شد برای حضور هیأت ایرانی روادید صادر کنند اما این درخواست از جانب سعودی‌ها اجابت نشد. در واقع در فاجعه منا حقیقتا کشور دچار بن‌بست دیپلماتیک شد و این بن‌بست زمانی چون نمک بر زخم مردم عزادار ایران پاشیده شد که وزیر خارجه سعودی به درخواست وزیر امور خارجه ایران برای ملاقات پاسخ رد داد. قطعا این اقدام عادل الجبیر، یک رفتار بچگانه و نشان‌دهنده مسؤولیت‌ناپذیری سعودی‌ها بود اما این رفتار بچگانه نافی این واقعیت تلخ نیست که دستگاه دیپلماسی ایران در ماجرای فاجعه منا حتی نتوانست با وزیر خارجه سعودی‌ها ملاقات کند. در واقع دیپلماسی و دستگاه دیپلماسی در این فاجعه کارکرد درخور و بایسته‌ای برای ایران نداشت و اگر نبود تهدید صریح رهبری خطاب به آل‌سعود، قطعا یک حقارت ملی در ماجرای فاجعه منا به‌وقوع می‌پیوست! بنابراین دستگاه دیپلماسی که ضعف‌های منطقه‌ای خود را به بهانه تمرکز بر مذاکرات هسته‌ای می‌پوشاند؛ در فاجعه منا با یک آزمون جدی مواجه شد و در افکار عمومی مردم ایران به خوبی محک خورد.
3- با عرض پوزش از وزیر محترم امور خارجه اما باید این واقعیت را بی‌پرده بیان کرد؛ به نظر می‌رسد به 2 دلیل دیپلماسی وزارت امور خارجه در منطقه خاورمیانه به بن‌بست رسیده است.
دلیل اول عدم شناخت دقیق وزیر امور خارجه نسبت به مناسبات واقعی و هویت کنش‌ها و ساخت قدرت در منطقه است و دوم، عدم توفیق آقای ظریف در ایجاد یک جایگاه اثرگذار در میان همتایان منطقه‌ای!

این واقعیت این روزها توسط حامیان دولت نیز بیان می‌شود که دیپلماسی لبخند، یا همان بازنگری در مواجهه با غرب، در منطقه خاورمیانه کارگشا نیست. اصرار بر کاربرد چنین نسخه‌هایی در خاورمیانه که بنیان‌های قدرت در عمده کشورهای آن بر رشدنیافتگی شعور فرهنگی و سیاسی استوار است؛ بی‌فایده است و متاسفانه یک نفر باید وزیر امور خارجه ایران را به هر شکل ممکن نسبت به این واقعیت هوشیار کند. نتیجه آن می‌شود که حتی زانو زدن در مقابل امیر کویت هم منجر به ایجاد بدیهی‌ترین کارکردهای دیپلماتیک در قبال یک کشور مسؤولیت‌ناپذیر و زبان‌نفهم، نمی‌شود!
دیپلماسی منطقه‌ای جواد ظریف به بن‌بست رسیده و قاعدتا با توجه به شرایط منطقه و سیاست‌گذاری‌های آن پس از فاجعه منا، او نمی‌تواند کار خاصی در قبال این تحولات انجام دهد! مگر آنکه او پس از 2 سال رو به «دیپلماسی اقتدار» بیاورد که البته اساسا ماهیت جواد ظریف با چنین رویکردهایی سازگار نیست.
***
 اگرچه در ابتدای شروع به کار دولت آقای روحانی، خاصه در موعد رأی اعتماد به کابینه، انتخاب جواد ظریف به عنوان وزیر امور خارجه با توجه به حضور بلندمدت او در آمریکا نگرانی‌هایی ایجاد کرده بود اما به هر دلیل و با استفاده از هر گونه «گارانتی»، جواد ظریف، برخلاف سعدآباد که نقش یک لابی‌گر را در مذاکرات ایفا کرد؛ این‌بار نقش مدیر مذاکرات هسته‌ای را بر عهده گرفت. با این حال اما برخی رفتارهای او نشان داد حقیقتا آن نگرانی اولیه بجا و دقیق بوده است.
ما شاهد نوعی بیگانگی فرهنگی از سوی وزیر امور خارجه هستیم که البته شاید به دلیل همان دوری طولانی‌مدت او از کشور و عدم شناخت ماهیت و مختصات فرهنگی کشور باشد. اینکه در ابتدای مذاکرات هسته‌ای، روی ویلچر بنشیند یا به گفت‌وگو با دختر یک سناتور زن آمریکایی، در فیس‌بوک بنشیند و علیه رئیس‌جمهور سابق کشور بگوید یا اینکه چند روز پس از بمبگذاری دفتر فرهنگی ایران در بیروت، در فرودگاه این شهر خواستار بهترین و عالی‌ترین سطح روابط با آل‌سعود، یعنی عاملان بمب‌گذاری شود یا پس از تجاوز ماموران سعودی به 2 نوجوان ایرانی تا مدت‌ها سکوت کند؛ اینها رفتارهایی است که در ذهن مردم می‌ماند. در رأس همه اینها هم اقدامی بود که در بحبوحه عزای ملت برای 464 ایرانی جان‌باخته در منا، در سازمان ملل رخ داد؛ سوء‌استفاده از عزای عمومی در سازمان ملل.
برخی رفتارهای جواد ظریف حقیقتا متناسب با مختصات فرهنگی و اعتقادی مردم ایران نیست. نشستن روی ویلچر معلولان آن هم در ابتدای مذاکرات هسته‌ای با دشمنی که می‌گوید تحریم‌های فلج‌کننده ایران را پشت میز آورد؛ یک کج‌سلیقگی بود. توجه بیش از اندازه به حواشی بویژه شبکه‌های اجتماعی نظیر گپ‌وگفت فیس‌بوکی با برخی افراد همانند دختر نانسی پلوسی به مذاق بخش عمده‌ای از مردم ایران خوش نیامده است! اظهارات حیرت‌آور او در فرودگاه بیروت مبنی بر درخواست برای ایجاد عالی‌ترین سطح روابط با عربستان سعودی، آن‌هم در شرایطی که عاملان سعودی‌ها چند روز قبل دفتر نمایندگی ایران در بیروت را منفجر کرده بودند؛ یک کج‌سلیقگی بارز بود. در رأس همه آنها نیز اقدام اخیر او در سازمان ملل بود که به نظر می‌رسد در حوزه فرهنگی نوعی تیر خلاص به جایگاه جواد ظریف نزد مردم ایران بود. در روزهایی که مردم ایران در عزای 500 هموطن خود نشسته‌اند؛ دیدار اتفاقی با رئیس‌جمهور آمریکا، به عنوان یک سوء‌استفاده سیاسی از وضعیت و شرایط کشور تلقی می‌شود!

 
سخنگوی کمیسیون ویژه بررسی برجام مجلس شورای اسلامی از نهایی شدن گزارش این کمیسیون خبر داد و گفت: این گزارش روز یکشنبه در صحن علنی خانه ملت قرائت می‌شود. سیدحسین نقوی از نهایی شدن گزارش این کمیسیون درباره ابعاد و پیامدهای برجام خبر داد و به تسنیم گفت: نشست کمیسیون ویژه بررسی برجام از ساعت 8 صبح شنبه با حضور رئیس و تمام اعضای این کمیسیون برگزار شد. وی افزود: گزارش نهایی این کمیسیون در 20 صفحه تهیه شده است. سخنگوی کمیسیون ویژه بررسی برجام تصریح کرد: گزارش این کمیسیون به ابعاد و پیامدهای اجرای جمع‌بندی مذاکرات وین برای کشور در تمام سطوح دلالت دارد و دیدگاه‌ها و نقطه‌‌نظرات اعضای فعلی و سابق تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای، رئیس مجلس، کارشناسان و حقوقدانان و نیز کمیته‌‌های پنجگانه کمیسیون مدنظر قرار گرفته است. نقوی‌ در پایان خاطرنشان کرد: گزارش کمیسیون ویژه برجام یکشنبه در صحن علنی مجلس قرائت می‌شود.
 

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اخیرا از دولت ایران خواسته شرایطی برای برگزاری نشست مشترک میان بازرسان آژانس و برخی کارشناسان حوزه هسته‌ای و نظامی کشور فراهم کند. این درخواست آژانس از دولت، در حالی است که در هفته‌های گذشته یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس در سفری به تهران، از مجموعه نظامی پارچین بازدید کرد و با حضور در جلسه کمیسیون ویژه بررسی برجام مجلس به سوالات نمایندگان پاسخ داد. به گزارش جهان، آمانو پس از ترک تهران گفته بود نمونه‌برداری‌ها از پارچین توسط کارشناسان ایرانی انجام گرفت و این نمونه‌ها برای آژانس دارای صحت و اعتبار است. احتمال حضور بازرسان آژانس در روزهای آتی در تهران در حالی است که یک منبع آگاه در گفت‌وگو با خبرنگار جهان با بیان اینکه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همچنین درخواست نشست مشترک با کارشناسان وزارت دفاع را داشته است، گفت: مقامات دولتی تاکنون پاسخی به این درخواست آژانس نداده‌اند.