گروه فرهنگ و هنر: ماه رمضان هر سال شعرای انقلاب اسلامی سعادت دیدار با مقام معظم رهبری را داشتند که متاسفانه سال گذشته و امسال به دلیل شیوع ویروس کرونا امکان برپایی این نشست وجود نداشت. حوزه هنری انقلاب اسلامی به منظور بزرگداشت این مناسبت که به تعبیری سال تحویل شعر فارسی است، برنامه‌ تلویزیونی زنده‌ای ترتیب داد تا جمع محدودی از شاعران در قالب «دیدار ماه» به یاد دیدارهای هر ساله با رهبر انقلاب  شعرخوانی کنند. 

«دیدار ماه» سه‌شنبه ۷ اردیبهشت‌‌ماه در حوزه هنری و در قالب پخش مستقیم تلویزیونی برگزار شد. برنامه «دیدار ماه» که از شبکه ۲ سیما پخش شد، هر سال در قالب دیدار حضوری با مقام معظم رهبری همزمان با میلاد امام حسن مجتبی(ع) برپا می‌شد که امسال به‌ دلیل شیوع ویروس کرونا لغو شد. 

مقام معظم رهبری در پیامی به برنامه «دیدار ماه» که به منظور بزرگداشت هر ساله دیدار ایشان با شعرا برگزار می‌شود، از دلتنگی خود برای این دیدار سخن گفتند. متن پیام به شرح زیر است: «بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم، به جناب آقای قمی بگویید: فروکاستن جلسه‌ شیرین و باصفای همیشگی به یک دیدار دورادور تصویری، دل مشتاق را که آرام نمی‌کند، هیچ؛ کام انسان را هم به‌ نحوی تلخ می‌کند. تقدیر الهی فعلا این است که حقیر از آن دیدار شوق‌انگیز محروم باشم. می‌توان با نگاه شاعرانه این جور حوادث را ناز دستگاه حکمت الهی شمرد و بر احساس نیاز و اظهار نیاز افزود، یا به قول صائب: نسازد لن‌ترانی چون کلیم از طور مأیوسم/ نمک‌پرورده‌ عشقم، زبان ناز می‌دانم. چند نفر از شاعران عزیز هم در نامه به این حقیر، اظهار لطف فراوان کرده و همان درخواست را مطرح کرده‌اند. سلام و تشکر مرا به آنها برسانید و همین پاسخ را بدهید».

این محفل شعرخوانی با اجرای سعید بیابانکی و حضور شاعرانی چون مرتضی امیری اسفندقه، حاج‌علی انسانی، عباس براتی‌پور، هادی سعیدی کیاسری، مرتضی حیدری آل‌کثیر، احمد شهریار، امید مهدی‌نژاد، میلاد عرفان‌پور، اسما سوری، نصیبا مرادی، عطیه‌سادات حجتی، سعید تاج‌محمدی، محمد رسولی، محمدحسن جمشیدی و میلاد حسنی برگزار شد.

***

گروه بین‌الملل: بن‌سلمان، ولیعهد عربستان در مصاحبه با العربیه از دولت نجات ملی یمن درخواست کرد برای حضور بر سر میز مذاکره، دیپلماسی را جایگزین نبرد کند. درخواست بن‌سلمان در شرایطی در هفتمین سال جنگ مطرح شده است که اکنون وضعیت میدانی نبرد در یمن کاملا به نفع نیروهای دولت نجات ملی است. این در حالی است که ولیعهد عربستان در آغاز تجاوز به یمن از پیروزی عربستان در کمتر از چند ماه خبر داده بود. اینکه سیاست خارجی عربستان سعودی تابعی از سیاست خارجی آمریکاست تقریبا موضوعی اثبات شده است اما بررسی تحولات سال‌های گذشته و رفتار بن‌سلمان بویژه در 4 سال اخیر نشان می‌دهد که تاثیر پیروزی‌های میدانی یمن و تحولات منطقه‌ای بر تغییر لحن و رفتار سعودی بیشتر از تاثیر‌پذیری از سیاست آمریکاست.

 

* ادبیات نرم و بی‌سابقه محمد بن‌سلمان در قبال انصارالله یمن

به گزارش «وطن‌امروز»، «محمد بن‌سلمان» ولیعهد سعودی در تازه‌ترین مصاحبه خود با ادبیات بی‌سابقه‌ای درباره جنبش انصارالله یمن موضع گرفت و گفت «حوثی‌ها» خلق و منش عربی و یمنی دارند. بن‌سلمان در گفت‌وگو با شبکه العربیه بار دیگر بر طرح دولت سعودی برای پایان درگیری‌ها تأکید کرد و از جنبش انصارالله یمن خواست رو در روی تمام گروه‌ها و جریانات یمنی پشت میز مذاکره بنشیند تا به گفته وی حقوق تمام یمنی‌ها و منافع منطقه حاصل شود. ولیعهد سعودی در ادامه با ادبیاتی که تاکنون سابقه نداشت تلاش کرد از راه دیپلماسی وارد شود و گفت «حوثی‌ها» خوی و منش یمنی و عربی دارند و امیدوار است تا پیش از اولویت قرار دادن هر چیزی، منافع خود و منافع یمن را مدنظر قرار دهند. این ادبیات بن‌سلمان به‌ رغم اینکه درون خود اتهام‌زنی همیشگی علیه جنبش انصارالله را دارد اما با لحن 6 سال گذشته وی متفاوت است، به طوری که وی همواره انصارالله را «شبه‌نظامیان وابسته به ایران» خطاب می‌کرد. او سپس مدعی شد نگرانی عربستان سعودی از قدرت‌یابی انصارالله یمن امری طبیعی است و افزود: «هیچ کشوری نمی‌پذیرد که در مرزهایش شبه‌نظامیان یا یک سازمان مسلح فعالیت داشته باشند». محمد بن‌سلمان سپس گفت که طرح دولت سعودی برای آتش‌بس و ارائه کمک‌های اقتصادی، مشروط به حضور «حوثی‌ها» در میز مذاکره است. او اشاره‌ای به چیستی و ماهیت کمک‌های اقتصادی نکرد. با این حال، دولت نجات ملی یمن که انصارالله نیز جزوی از این دولت است، این طرح را غیرواقع‌بینانه و تکرار زیاده‌‌خواهی‌های متجاوزان دانسته و بر توقف حملات زمینی و هوایی و لغو محاصره شش‌ساله یمن به عنوان نخستین گام به سوی آتش‌بس در این کشور تأکید کرده است. عدم تحقق اهداف ائتلاف متجاوز به یمن در طول این 6 سال از یک طرف و رسوایی سران سعودی به دلیل این جنگ که بزرگ‌ترین فاجعه را رقم زده، ریاض را مجبور کرده است از در صلح سخن بگوید. با این حال یمنی‌ها معتقدند عربستان سعودی آنچه را که با جنگ نتوانسته به دست بیاورد، می‌‌خواهد با طرح‌های تحمیلی تصاحب کند. دولت صنعا تأکید کرده است تا زمان لغو محاصره همه‌جانبه و جدا‌سازی مسائل انسانی و بشردوستانه با پرونده‌های نظامی و سیاسی تن به مذاکره نخواهد داد. 

 

* نخستین واکنش صنعا به سخنان ولیعهد سعودی

عضو تیم مذاکره‌کننده دولت نجات ملی یمن به اظهارات ولیعهد سعودی واکنش نشان داد و گفت هیچ کشوری، حضور نظامی کشوری دیگر در خاک خود را نمی‌پذیرد. «عبدالملک العجری» عضو تیم مذاکره‌کننده دولت نجات ملی یمن در توئیتر نوشت: «محمد بن‌سلمان گفته که هیچ کشوری نمی‌پذیرد هیچ نیروی شبه‌نظامی مسلحی در مرزهایش باشد. این سخن خوبی است اما در مقابل، هیچ کشوری نیز وجود ندارد که بخواهد حضور نظامی یک کشور بیگانه در خاک خود را بپذیرد. مرزها نیز با توافقنامه‌های امضا شده میان ۲ کشور سازماندهی می‌شود. این معادله مناسب‌ترین راه برای زمینه‌سازی به منظور صلح با عربستان و برقراری ثبات در یمن است». عربستان سعودی ۲ ماه پیش و در اواخر ششمین سال تجاوز نظامی به یمن، یک طرح ابتکاری را پیشنهاد کرد که به ادعای ریاض به دنبال تحقق صلح در یمن است. 

 

* طعنه بن‌سلمان به آمریکا

محمد بن‌سلمان در بخش دیگری از این گفت‌وگو درباره اختلاف در روابط عربستان و دولت جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا گفت: توافق ۱۰۰ درصدی بین ۲ کشور حتی بین کشورهای شورای همکاری خلیج[فارس] وجود ندارد. باید اختلافاتی وجود داشته باشد و این کاملا طبیعی است. اختلافات با انتقال از یک دولت به دولت دیگر در آمریکا کم یا زیاد می‌شود. میزان توافق بین عربستان و دولت بایدن بیش از ۹۰ درصد است. با هم در منافع عربستان و آمریکا توافق داریم و برای تقویت آن تلاش می‌کنیم. اختلافات ما کمتر از ۱۰ درصد است و برای حل کردن آن تلاش می‌کنیم. وی افزود: آمریکا بدون شک شریک استراتژیکی برای عربستان است. این شراکت از حدود ۸۰ سال پیش بوده و تأثیر زیادی بر عربستان و آمریکا داشته است. اگر نفت ارزان ما از سال‌ها پیش برای کشور دیگری مثل انگلیس می‌رفت آمریکا در وضعیت کنونی نبود. عربستان در افزایش قدرت آمریکا نقش داشت. عربستان برای تقویت ائتلاف‌هایش در سرتاسر جهان با آمریکا، انگلیس، اروپا و فرانسه تلاش می‌کند. همچنین برای ایجاد شراکت جدید با همگان چه روسیه، چه هند، چه آمریکای لاتین، چه آفریقا تلاش می‌کند. 

 

* محمد بن‌سلمان: خواهان روابط خوب با ایران هستیم

محمد بن‌سلمان در بخش دیگری از مصاحبه با شبکه العربیه در چرخشی آشکار نسبت به مواضع قبلی خود درباره ایران گفت: ایران کشور همسایه است و امیدواریم بتوانیم رابطه خوبی با آن داشته باشیم. بن‌سلمان افزود: «ما خواستار روابط خوب با ایران هستیم. مشکل ما رفتار منفی ایران است و ما در حال کار با کشورهای منطقه و جهان برای یافتن راه‌حل هستیم». بن‌سلمان با اشاره به برنامه هسته‌ای و موشکی و «اقدامات نیابتی ایران» گفت: «مشکل ما با رفتار منفی ایران است». وی با این حال افزود: ما در حال کار با شرکای منطقه‌ای و جهانی خود هستیم تا راه‌حلی برای این مشکلات بیابیم و امیدواریم بتوانیم برای ایجاد روابطی خوب که همه بهره‌مند شوند، بر این مشکلات فائق آییم.

 

* آمریکا یا منطقه؛ دلیل تغییر لحن بن‌سلمان چیست؟

همان‌طور که عنوان شد روابط خارجی عربستان بیشتر تابعی از نظام بین‌الملل و رقابت‌های منطقه‌ای است. طی 4 دهه‌ گذشته و پس از انقلاب اسلامی در ایران، عربستان در عرصه بین‌المللی و منطقه‌ای همواره در خط مقدم پیشبرد اهداف آمریکا قرار گرفته است؛ موضعی که در تجاوز نظامی رژیم بعث عراق به ایران درسال 1980 و جنگ کویت در 1990 به وضوح نمایان بود. در سال‌های اخیر بویژه در 2 سال ریاست‌جمهوری ترامپ نیز این وضعیت پابرجا بوده است اما نکته‌ای که باید در رابطه با تغییر لحن بن‌سلمان مدنظر قرار داد، این است که نباید وزن تغییر دولت در آمریکا و رویکرد دولت بایدن به عربستان را به نسبت تحولات چند سال اخیر در منطقه بیشتر دانست و آن را علت این تغییر لحن عنوان کرد. این حقیقت با بررسی روندهای چند سال اخیر در منطقه نمایان می‌شود. اگرچه دولت بایدن خواستار پایان «جنگ یمن» شده است اما این به معنای پایان پشتیبانی از عربستان نیست. 

تاکید بن‌‌سلمان در این مصاحبه بر روابط استراتژیک آمریکا و عربستان و صحبت از وجود اختلاف ناچیز 10 درصدی با دولت بایدن از یک سو و رفتار دولت دموکرات آمریکا در پرونده قتل جمال خاشقجی که با وجود اثبات نقش ولیعهد سعودی‌ در این قتل به عدم تحریم و محکومیت بن‌سلمان منجر شد از سوی دیگر، نشان از روابط مستحکم ۲ کشور فارغ از دموکرات یا جمهوری‌خواه بودن دولت آمریکا دارد. در عین حال بررسی تحولات جاری منطقه حاکی از این است ولیعهد جوان سعودی مجبور به قبول واقعیت و احتمالا اتخاذ رویکردی متفاوت از آنچه حداقل تا سال 2017 دنبال می‌کرد باشد. بن‌سلمان از زمان تجاوز به یمن در مقام وزیر دفاع عربستان و بعد از آن در مقام ولیعهد عربستان، موضعی خصمانه علیه ایران اتخاذ کرد. در آن زمان عموم تحلیل‌ها پیرامون رفتار بن‌سلمان به این سو رفت که وی به واسطه حمایت محض دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری وقت آمریکا این رویکرد را اتخاذ کرده است، تا جایی که ماه مه ‌2017 بن‌سلمان در مقام وزیر دفاع، عربستان و ایران را به شکل ماهوی دچار اختلاف دانست و در مصاحبه‌ای در این باره گفت: «هر گونه تلاش برای تفاهم میان ۲ کشور تلف کردن وقت است». او در آن مصاحبه سخن از «جنگ» به میان آورد و گفت: «ما منتظر نخواهیم شد جنگ در عربستان در بگیرد، بلکه تلاش خواهیم کرد جنگ نزد خودشان در ایران باشد نه در عربستان». حدود 2 سال بعد، ژوئن 2019 در حالی که ترامپ سومین سال ریاست‌جمهوری‌اش را سپری می‌کرد، ولیعهد عربستان در مصاحبه با الشرق‌الاوسط اعلام کرد دست کشورش برای صلح با ایران گشوده است. آنچه در این مقطع زمانی (سال 2019) سبب تغییر لحن بن‌سلمان و عربستان شد را به طور خلاصه می‌توان در مواردی از قبیل توفیق نیافتن در تشکیل ناتوی عربی به دلیل وحشت برخی کشورهای منطقه از قدرت ایران، شکست در ایجاد هرج‌ومرج داخلی و ناامن‌سازی ایران، تشدید حملات موشکی - پهپادی یمن به عربستان و تاسیسات آرامکو در عمق خاک سعودی که با ضعف پدافندی پاتریوت‌های آمریکایی همراه بود، میدان‌داری مقاومت در سوریه و منطقه و اثبات پوچ بودن تهدیدات نظامی ترامپ پس از انهدام پهپاد آمریکایی از سوی پدافند هوایی ایران دانست. در شرایط فعلی نیز پیشروی‌های نیروهای یمنی در میدان نبرد در مناطق مختلف و انجام سلسله عملیات‌های موازنه بازدارندگی که دقت و قدرت موشکی - پهپادی یمن علیه عربستان را اثبات کرده است، سبب شده بن‌سلمان از چندی پیش عملا به دنبال پایان عملیات تجاوزکارانه به یمن باشد. بر این اساس باید گفت وضعیت میدانی جنگ و دست برتر نیروهای صنعا در صحنه نبرد، بر تصمیم‌گیری‌های سیاسی و دیپلماتیک عربستان و آمریکا اثر گذاشته است و از سوی دیگر چشم دولت آمریکا را به این واقعیت روشن کرده است که دولت نجات ملی یمن برنده نبرد خواهد بود و از سوی دیگر عربستان سعودی را مجبور به پایان تجاوز و دعوت به مذاکره کرده است. 

***

ماهیت کلی سیاست خارجی در عربستان

گفتمان سیاست خارجی کشورها، عموما از 3 منظر محیط داخلی، روابط منطقه‌ای و تحولات نظام بین‌المللی تاثیر‌پذیر است، البته که تاثیر‌گذاری هر یک از این 3 منظر بر گفتمان سیاست خارجی، بسته به ساختار سیاسی حکومت و جایگاه آن کشور در عرصه‌ اقتصاد و امنیت بین‌الملل متفاوت است. در رابطه با عربستان سعودی این گزاره که حکام سعودی به واسطه اتخاذ سیاست «برون‌سپاری امنیت»، سیاست خارجی خود را تابعی از تحولات نظام بین‌الملل و منافع آمریکا قرار داده‌اند، به طور عام از سوی اکثریت دانشمندان روابط بین‌الملل و کارشناسان و تحلیلگران مورد قبول واقع شده است. در سطح منطقه نیز گفتمان سیاست خارجی عربستان تابعی از روابط و رقابت با سایر قدرت‌های منطقه‌ای است. از آنجا که ساختارهای اجتماعی در این کشور قدرت چندانی ندارد، سیاست خارجی تاثیر قابل توجهی از جامعه عربستان نمی‌گیرد. از این رو است که باید گفت سیاست خارجی عربستان تابع تحولات منطقه و روابط قدرت در نظام بین‌المللی بویژه سیاست خارجی ایالات متحده آمریکاست. 

آمار روزانه جان‌باختگان کرونا در کشور همچنان بالای 400 نفر است و مجموع مبتلایان نیز طی 24 ساعت به حدود 22هزار نفر رسید. وزارت بهداشت دیروز اعلام کرد ۴۳۴ بیمار «کووید-۱۹» طی یک شبانه‌روز در کشور جان خود را از دست دادند. بنا به این گزارش، از ظهر روز سه‌شنبه تا ظهر چهارشنبه ۸ اردیبهشت ۱۴۰۰ و بر اساس معیارهای قطعی تشخیصی، ۲۱ هزار و ۷۱۳ بیمار جدید مبتلا به «کووید-۱۹» در کشور شناسایی شدند که ۳ هزار و ۴۶۷ نفر از آنها بستری شدند. بنابراین مجموع بیماران «کووید-۱۹» در کشور به ۲ میلیون و ۴۵۹ هزار و ۹۰۶ نفر رسید. متاسفانه در طول ۲۴ ساعت، ۴۳۴ بیمار «کووید-۱۹» جان خود را از دست دادند و مجموع جان‌باختگان این بیماری در کشور به ۷۰ هزار و ۹۶۶ نفر رسید. خوشبختانه تاکنون یک میلیون و ۹۲۳ هزار و ۸۱ نفر از بیماران نیز بهبود یافته یا از بیمارستان‌ها ترخیص شده‌اند. گفتنی است ۵ هزار و ۳۳۸ نفر از بیماران مبتلا به «کووید-۱۹» در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان‌ها تحت مراقبت قرار دارند. بر اساس آمار وزارت بهداشت تاکنون ۱۵ میلیون و ۵۶۲ هزار و ۵۶۰ آزمایش تشخیص «کووید-۱۹» در کشور انجام شده است. در حال حاضر ۱۹۸ شهر کشور در وضعیت قرمز، ۱۵۷ شهر در وضعیت نارنجی، ۷۴ شهر در وضعیت زرد و ۹ شهر در وضعیت آبی بیماری کرونا قرار دارند. بنا بر اعلام مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت، تاکنون ۷۴۴ هزار و ۹۱۴ نفر دوز اول واکسن کرونا و ۱۹۳ هزار و ۸۴۰ نفر نیز دوز دوم را تزریق کرده‌اند بنابراین مجموع واکسن‌های تزریق‌شده در کشور به ۹۳۸ هزار و ۷۵۴ دوز رسید. 

 

* ۴۰ درصد متوفیان کرونا در تهران

مدیرعامل سازمان بهشت‌زهرا(س) اعلام کرد حدود ۴۰ درصد متوفیان کرونایی در تهران مورد رسیدگی قرار گرفته‌اند. سعید خال در جریان بازدید رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران از مجموعه بهشت‌زهرا(س) با ارائه گزارشی از اقدامات انجام‌شده در این مجموعه، گفت: بحران کرونا در طول تاریخ ۵۰ ساله بهشت‌زهرا(س) بی‌سابقه بوده و کارکنان این سازمان ۱۴ ماه سخت را پشت سر گذاشته‌اند. مدیرعامل سازمان بهشت‌زهرا(س) عنوان ‌کرد: از حدود ۶۸ هزار متوفی کرونایی در کشور، عملیات تطهیر حدود ۲۷ هزار و ۵۰۰ متوفی در بهشت‌زهرا(س) انجام شده است، یعنی حدود ۴۰ درصد متوفیان کرونایی از سوی تهران و ۶۰ درصد دیگر آن در ۳۰ استان مورد رسیدگی قرار گرفته‌اند. وی افزود: کارکنان سازمان بهشت‌زهرا(س) در ۱۴ ماه گذشته ۹ بار غربالگری کرونا شده‌اند و تاکنون ۱۹۱ نفر از کارکنان این سازمان به بیماری کرونا مبتلا شده‌اند که تمام آنان بهبود یافته‌اند. .

 

گروه اقتصادی: با وجود فراگیری خرید و فروش رمز ارزها در ایران اما هیچ کدام از سایت‌ها و صرافی‌های ایرانی فعال در این زمینه مجوزهای قانونی لازم را ندارند. هفته گذشته بزرگ‌ترین کلاهبرداری تاریخ ترکیه توسط یک شرکت صرافی رمز ارز به ارزش ۲ میلیارد دلار انجام شد و حالا بیم این می‌رود چنین اتفاقی در کشورمان هم رخ دهد. 

طبق سند الزامات و ضوابط حوزه رمز ارزهای بانک مرکزی، این بانک موظف بوده قواعد ایجاد صرافی را اعلام و سپس اعتبارسنجی آنها را انجام دهد اما حالا با گذشت نزدیک به ۲ سال هیچ‌گونه اقدامی در این زمینه انجام نداده است.

***

یونس مولایی: اظهارات نسنجیده، غیرملی و شائبه‌برانگیز محمدجواد ظریف در فایل صوتی‌ای که اخیرا منتشر شد، با واکنش افکار عمومی مواجه شده است. تعابیری که وی پیرامون شهید والامقام حاج‌قاسم سلیمانی طرح کرد، بیش از هر چیز یک دهن‌کجی به آرمان‌های انقلابی، دینی و ملی مردمی به حساب می‌آمد که عمق علاقه و دلبستگی‌شان را به مجاهدان این مسیر در تشییع د‌ه‌ها میلیونی شهید سلیمانی به اثبات رساندند. 

پیرامون اهداف، دست‌های پشت‌ پرده و سناریوی احتمالی انتشار این فایل صوتی نمی‌توان هنوز با یقین سخن گفت اما بلاشک یکی از مهم‌ترین سناریوهای غربگرایان که در روزهای اخیر پیگیری شده است، شکل دادن به دوقطبی‌های کاذب با نیت ایجاد موج‌های انتخاباتی است. در میان این دوگانه‌ها، می‌توان دوگانه تعامل-تقابل را دوگانه‌ای محبوب برای غربگرایان و اصلاح‌طلبان دانست. آنها براساس این دوگانه از سویی خود را نماد تعامل تعریف می‌کنند و بر مبنای آن صلح، رفع تحریم، شکوفایی اقتصادی و... را نتیجه تعامل‌محوری می‌خوانند و از سوی دیگر جریان رقیب را که منتقد الگوی شکست‌خورده سیاست خارجی دولت نیز هست، نماد تقابل با جهان توصیف می‌کنند که لاجرم جنگ، تحریم، محاصره اقتصادی و... به عنوان ثمره‌های حکمرانی‌اش تعریف‌ می‌شود. 

غربگرایان یقینا در فضای ایجادشده در حول این فایل صوتی تلاش خواهند کرد بار دیگر این دوگانه را زنده کرده و در ازای آن فضای انتخاباتی کشور را تحت تاثیر قرار دهند. در این میان جریان انقلاب باید بخوبی نسبت به مخاطرات این دوگانه‌سازی‌ها آگاهی داشته باشد. موضع روشن جریان انقلابی در قبال اظهارات ظریف و لزوم روشنگری پیرامون تعابیری که وی درباره سردار مقاومت به زبان آورده، نباید به گونه‌ای باشد که کلیدواژه‌های استفاده‌شده در سخنان ظریف به قطب‌های انتخاباتی مبدل شود. یقینا «میدان» و «دیپلماسی» برخلاف تعابیر موجود در فایل منتشرشده، باید در خدمت منافع ملی ایران باشد. ادبیات انتقادی نباید به سمتی برود که دقیقا بر اساس مدل مطلوب غربگرایان این ۲ مفهوم در مقابل یکدیگر تعریف شود. میدان هیچ‌گاه نباید قربانی دیپلماسی شود اما برای صیانت از میدان نیز نباید دیپلماسی را نادیده انگاشت و از امتیاز این ابزار چشم‌پوشی کرد. بر همین اساس هرگونه ادبیاتی که این دو مفهوم را مقابل یکدیگر قرار دهد، تحت هر شرایط و نیتی، بازی در زمین انتخاباتی غربگرایان به شمار می‌رود.

گروه سیاسی: رئیس مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه حاج‌قاسم قهرمان ملی ما است، تصریح کرد ما حتی حاضر نیستیم یک خط کوچک بر سیمای درخشان این عزیز وارد شود؛ این برای ما سخت و سنگین و غیرقابل تحمل است. 

محمدباقر قالیباف صبح دیروز در همایش روز ملی خلیج ‌فارس که در دانشگاه عالی دفاع ملی برگزار شد، اظهار داشت: روز ملی خلیج ‌فارس برای ما مهم است اما روزی برای ما مهم و شیرین است که شاهد خروج نیروهای بیگانه از خلیج‌فارس باشیم که آن روز، روز عید ملت ایران است. وی در ادامه با بیان اینکه آمریکایی‌ها اصلی‌ترین عامل ناامنی در خلیج‌فارس هستند، تصریح کرد: آنها آمده‌اند با تغییر فرآیندها و ساختارها، امنیت رژیم صهیونیستی را تأمین کنند و منابع انرژی منطقه را ببرند. 

رئیس مجلس با بیان اینکه ایران عزیز و نظام جمهوری اسلامی هرگز اجازه نداد دست آمریکا به شمال خلیج‌فارس برسد، گفت: امیدواریم با همکاری همه کشورهای منطقه در کنار هم، دست آمریکا را به طور کامل از منطقه قطع کنیم و روزی شاهد اخراج نیروهای آمریکایی و تهدیدکنندگان امنیت منطقه باشیم. قالیباف لازمه تحقق این هدف را خودباوری و همگرایی کشورها و ملت‌های منطقه دانست و اظهار داشت: باید کشورهای منطقه با یک تفاهم حداکثری، در زمینه‌ همکاری‌های نظامی و دفاعی، اقتصادی و زیست‌محیطی با یکدیگر کار کنند و آن روز شاهد خواهیم بود چطور امنیت خلیج‌فارس تامین می‌شود و چطور در امنیت و اقتصاد جهان اثر خواهد گذاشت. وی همچنین با تاکید بر لزوم توجه به فرصت‌های موجود در سواحل خلیج‌فارس و دریای عمان و «توسعه دریاپایه» گفت: قرن ۲۱ که ۲ دهه از آن گذشته، قرن آسیاست. باید از فرصت‌های ترانزیتی و گردشگری موجود در سواحل خلیج‌فارس و نیز از فرصت‌های تشکل اقتصادی اوراسیا و ارتباطی که می‌تواند با شرق آسیا برقرار کند، بخوبی استفاده کنیم. رئیس مجلس در ادامه سخنان خود با اشاره به شرایط روز کشور و مسائل مطرح‌شده در روزهای اخیر تاکید کرد: همه می‌دانیم تولید قدرت، اعم از قدرت هوشمند، نرم و سخت، ضامن امنیت ملی و قدرت دیپلماسی ما است. قالیباف ادامه داد: اگر کسانی به هر دلیلی دوگانه‌های فرصت‌طلبانه از قدرت میدانی و قدرت دیپلماسی می‌سازند، بدانند این کار ضدمنافع ملی، تجربه بشریت و علم است و هیچ منطقی در آن نیست، جز فرصت‌طلبی. وی افزود: همه ما می‌دانیم هنر حاج‌قاسم عزیز ما این بود که برای کشور تولید قدرت می‌کرد. ما روی حاج‌قاسم‌مان حساس هستیم، چون نماد مکتب حضرت امام(ره) و سیدالشهدای مدافعان حرم و نماد مقاومت کشورهای اسلامی بود. رئیس مجلس با تاکید بر اینکه حاج‌قاسم الگوی جوانان امروز جهان اسلام و آزادی‌خواهان و قهرمان ملی ما است، تصریح کرد: ما حتی حاضر نیستیم یک خط کوچک بر سیمای درخشان این عزیز وارد شود؛ این برای ما سخت و سنگین و غیرقابل تحمل است و البته ما باور داریم خداوند متعال، مدافع و حافظ خون شهداست.

قالیباف ادامه: همان روزهای ابتدای شهادت شهید سلیمانی، در یک سخنرانی به این موضوع اشاره کردم که اگر شهادت شهید بهشتی، سیدالشهدای انقلاب اسلامی در آغاز انقلاب در مقابله با منافقین موجب رسوا شدن منافقین و ریشه‌کن شدن حضور آنها در کشور شد، مطمئن هستیم خون شهید سلیمانی نیز امروز موجب رسوایی غربگرایان در کشور خواهد شد و ریشه آنها را از کشور خواهند کند و سروصداهای این روزها نشانه روشنی بر این وقایع است.

گروه سیاسی: سریال واکنش‌ها نسبت به اظهارات نسنجیده وزیر امور خارجه در گفت‌وگویی که اخیرا از وی منتشر شده است به پاستور رسید تا حسن روحانی نیز بدون قبول مسؤولیت سخنان ظریف و حتی اقرار به وجود فاصله میان این سخنان و نظرات دولت، به یک دفاع حداقلی از وزیر خود اکتفا کند. 

به گزارش «وطن‌امروز»، اظهارات شائبه‌برانگیز ظریف در گفت‌وگو با سعید لیلاز آنقدر حاشیه‌ساز بود که به محض پخش در یکی از شبکه‌های معاند و ضدانقلاب واکنش طیف‌های گسترده‌ای از مردم و فعالان سیاسی را با خود به همراه داشته باشد. در این میان اما چهره‌های دولتی استراتژی سکوت را بر هر چیزی ارجح دانستند تا زمانی که رسانه‌های اصلاح‌طلب از «ظریف‌کشی» و پایان عمر سیاسی مشهورترین وزیر دولت سخن می‌گویند، هزینه کمتری به دولت تحمیل شود. در همین زمینه روز سه‌شنبه سخنگوی دولت به ارائه توضیحاتی در زمینه موقعیت ضبط این گفت‌وگو اکتفا کرد. علی ربیعی در نشست خبری با خبرنگاران بدون ارائه توضیحاتی پیرامون محتوای اظهارات وزیر امور خارجه، این مهم را به شخص ظریف واگذار کرد و گفت: البته ما منتظر خواهیم بود ظریف به ایران بازگردد و توضیحات لازم در زمینه سوءبرداشت‌ها را ارائه خواهد داد. 

اما جا خالی دولت در برابر واکنش‌های افکار  عمومی به اظهارات ظریف به سخنگوی دولت محدود نماند تا حسن روحانی نیز روز گذشته در جلسه هیات دولت اعلام کند که نظرات وزیر امور خارجه را نباید نظر دولت و رئیس‌جمهور دانست؛ مساله‌ای که شاید در طول 8 سال گذشته بی‌سابقه به نظر آید. با این حال روحانی سعی کرد با تکرار توضیحات ربیعی و بیان سخنانی پیرامون رابطه حسنه میان دولت و سردار شهید حاج‌قاسم سلیمانی، کمی از فشار فضای عمومی به دولت خود بکاهد. 

 

* سخنان ظریف نظر دولت نیست

روحانی در این جلسه درباره فایل صوتی منتشر شده از وزیر امور خارجه اظهار کرد: امروز در جامعه ما دشمنان هر روز داستانی می‌سرایند و می‌خواهند وحدت جامعه ما را بهم بزنند. در ماجرای پخش شدن این نوار صوتی محرمانه دیدید که توسط کثیف‌ترین برنامه و شبکه‌ای که سراسرش ضد‌اسلام و ایران است و پولش را عربستان سعودی تأمین می‌کند این کار صورت گرفت. وی با اشاره به اینکه دولت جدید آمریکا متوجه شده که راهی جز تسلیم در برابر حقانیت ایران ندارد، ادامه داد: در این وسط باید عده‌ای یک چیزی را علم می‌کردند. دزدیدن یک سند و نوار محرمانه مساله‌ای است که باید مورد بررسی قرار گیرد که چرا در این مقطع صورت گرفته و این موضوع به وزارت اطلاعات برمی‌گردد که بررسی می‌کنند ریشه‌هایش چه بوده است؛ در حالی که حتی شاید می‌شد هفته گذشته هم این نوار پخش شود درست در مقطعی که مذاکرات وین در اوج موفقیت است آن را پخش می‌کنند تا در درون کشور تفرقه ایجاد کنند. روحانی به دلایل ضبط چنین نوارهایی اشاره کرد و یادآور شد: دولت در سال آخر کار خود مثل همه دولت‌ها دستاوردهای خود را در مجموعه‌ها و کتاب‌هایی ثبت و ضبط می‌کند. دولت دوازدهم هم این کار را شروع کرده و انجام داده است. وی با بیان اینکه در دنیا هم همین گونه است، عنوان کرد: در تمام دنیا هم همین است و استثنایی وجود ندارد. ما هم در جلسات خود خیلی راحت حرف می‌زنیم و نظرات‌مان را می‌گوییم و جمع‌بندی می‌کنیم. به هر حال بنا بوده این فایل صوتی محرمانه باشد و بعدا بخشی از آن منتشر شود و بخشی از آن مثل همه اسناد به عنوان سند محرمانه برای آینده و تاریخ باقی بماند اما اینجا توسط فرد یا جمع و گروهی سرقتی انجام گرفته و مسؤول کار آن وزارت اطلاعات است که باید تمام توان خود را به کار گیرد و بفهمد چگونه سرقت شده است و به هر کسی که قصور و تقصیر هم کرده نباید هیچ رحمی شود و باید قاطعانه برخورد شود. رئیس دولت دوازدهم در ادامه بیان کرد: بخشی از مطالبی که گفته شده عادی است و برخی از آن مطالب هم نظر دولت یا شخص رئیس‌جمهور نیست. به هر حال هر وزیر و مقامی ممکن است نظرات و نکاتی داشته باشد که بخواهد به صورت محرمانه برای آینده بماند و اشکالی هم ندارد. روحانی در ادامه به ارائه تعریفش از ۲ مفهوم «میدان» و «دیپلماسی» به‌ عنوان جنجالی‌ترین بخش اظهارات ظریف پرداخت و گفت: میدان و دیپلماسی، ۲ صحنه مقابل هم نیستند و اگر کسی فکر می‌کند که یا میدان یا دیپلماسی، یا پیروزی سیاست خارجی یا پیروزی دفاعی، یا پیروزی میدان یا پیروزی مذاکرات حرفش حرف دقیقی نیست. من به عنوان کسی که زندگی‌ام تجربه همین چیزها بوده حرف می‌زنم. اینها مسائل عادی است که انجام می‌گیرد. من می‌دانم که میدان و دیپلماسی ۲ مساله است اما این باید به آن و آن باید به این کمک کند و اینها ۲ بازو هستند که یک هدف را دنبال می‌کنند، نه اینکه یک دست یک کاری مخالف آن دست انجام بدهد. ۲ دست با هم می‌آیند و در نهایت یک کار را انجام می‌دهند. رئیس شورای عالی امنیت ملی ادامه داد: سردار سلیمانی هم مسائل مهم منطقه از عراق و سوریه و یمن و لبنان گرفته تا قبل از آن، افغانستان را در شورا مطرح می‌کرد. شهید سلیمانی شخصیت ویژه‌ای بود که من تقریبا 36 سال با او بودم. از سال‌های دفاع‌مقدس تا بعد از آن در دبیرخانه شورا و در مقاطع مختلف او را در شورای عالی می‌دیدم و در دوره ریاست‌جمهوری هم در روزشماری که منتشر خواهد شد می‌بینید چه روزهایی با هم ملاقات کرده‌ایم، البته مباحث مطرح شده چون مباحث طبقه‌بندی است فعلا منتشر نخواهد شد. سردار سلیمانی شخصیتی باهوش، مخلص، بسیار فداکار و متواضع بود اما در عین حال روی نظرات خودش صلابت داشت و براحتی دست از نظراتش برنمی‌داشت و روی آن پافشاری می‌کرد و در نهایت وقتی نظرات جمع را می‌دید، تغییر می‌داد؛ ما چنین شخصیت‌هایی در میدان داشتیم. روحانی در ادامه تأکید کرد: همین شخصیت‌ها در دیپلماسی هم وجود دارند. اتفاقا بهترین مشاور در سیاست خارجی در منطقه سردار سلیمانی بود که نظراتش دقیق و موثر بود. ما نباید اینجا بگوییم که یک بخش سیاسی و فعالیت دیپلماتیک است و یک بخش نظامی است که باید در میدان عمل فعالیت کند. این موضوع تنها در سیاست خارجی و میدان عملی هم نیست، بلکه مثلا در اقتصاد هم همین است و بخش سیاست‌گذار و بخش بازار باید در کنار هم قرار بگیرند و در این میان ممکن است اختلاف نظر هم وجود داشته باشد. 

 

* ظریف: چالش نظری بود(!)

روز گذشته اما ظریف نیز بالاخره به شکل مستقیم و بدون هیچگونه عذرخواهی نسبت به انتشار این فایل صوتی واکنش نشان داد. او پیش از این با انتشار یک برش چند ثانیه‌ای گفت‌وگویش که در آن اظهار داشته بود «من معتقدم کار برای تاریخ نکنید، چون خطاب به تاریخ دارم می‌گویم خیلی نگران تاریخ نباشید؛ نگران خدا و مردم باشید» به شکلی غیرمستقیم نسبت به این موضوع واکنش نشان داده بود و مواضعش را اظهاراتی برای تاریخ خوانده بود. اما وزیر امور خارجه روز گذشته با انتشار یک متن دلنوشته‌ای از خود در صفحه شخصی اینستاگرامش نوشت: «بسیار تاسف خوردم که چگونه یک بحث نظری محرمانه پیرامون ضرورت هم‌افزایی دیپلماسی و میدان - به منظور استفاده دولتمردان بعدی از تجربیات گرانبهای ۸ سال گذشته - به یک کشمکش داخلی تبدیل می‌شود و آسیب‌شناسی صادقانه و مشفقانه برخی روندها به مثابه انتقاد شخصی معرفی می‌گردد». ظریف با یادآوری مجدد رفاقتش با سردار شهید حاج‌قاسم سلیمانی ادامه داد: «تقلیل بحث نظری درباره ارتباط ۲ بال قدرت خارجی جمهوری اسلامی ایران، یعنی دیپلماسی و میدان، به مثابه بهانه‌ای برای دوگانه‌سازی میان نظامیان سرافراز و دیپلمات‌های غیور که هر دو برای عزت و سربلندی ایران عزیز می‌کوشند، نه‌تنها کوته‌اندیشانه، بلکه در تقابل کامل با نگرش این دانشجوی روابط بین‌الملل است که میدان و دیپلماسی را مقوم و مکمل می‌داند و نکته اصلی عرایضش - در نواری که نمی‌داند چگونه از آن سوی آب‌ها سردرآورده - ضرورت تنظیم هوشمندانه رابطه میان این ۲ بال و تعیین اولویت‌ها توسط ساختارهای قانونی و تحت اشراف عالی مقام معظم رهبری است».

لحن طلبکارانه وزیر امور خارجه پیرامون اظهارات پرهزینه و جنجال‌آفرینی که حتی رئیس‌جمهور نیز حاضر به پذیرش هزینه‌های آن نیست را می‌توان یک بی‌اعتنایی کامل نسبت به نگرانی‌ها و واکنش‌های افکار عمومی دانست.

 

* پرسش‌های بی‌پاسخ افکار عمومی

نخستین مساله‌ای که پس از خواندن اظهارات این روزهای مقامات دولتی در واکنش به فایل صوتی منتشرشده از ظریف به اذهان می‌رسد، فرار از پذیرش مسؤولیت این سخنان است. به‌گونه‌ای که فراتر از سخنگوی دولت و رئیس‌جمهور، شخص وزیر امور خارجه نیز تمایلی به پذیرش هزینه‌های اظهاراتش ندارد و با چالش نظری خواندن سخنان مطرح شده در گفت‌وگو با سعید لیلاز سعی می‌کند از بار فشارها با خود بکاهد. 

با این حال، کماکان پرسش‌های بی‌پاسخ فراوانی را می‌توان پیرامون مواضع ظریف و سیاست خارجی دولت طرح کرد. آیا سکاندار دستگاه دیپلماسی کشور در 8 سال گذشته برخلاف آنچه رئیس دولت نیز اظهار داشت برای «میدان» و «دیپلماسی» رقابت قائل بوده است؟ حتی اگر این موضوع را بتوان به عنوان بخشی از چالش نظری ظریف به حساب آورد، این پرسش مطرح می‌شود که عرصه عملی سیاست خارجی به پشتوانه این چالش نظری چه رویکرد محاسباتی خطرناکی در نظام تصمیم‌گیری خود داشته است؟

روح‌الله اژدری: در یک هفته گذشته ۲ موضوع نظر نگارنده را به خود مشغول کرده است؛ اول پخش گزارشی از صداوسیما بود که در آن مردم با دیدن تصویر سردار شهید حاج‌قاسم سلیمانی اشتیاق خود را برای رای دادن به چنین شخصی برای ریاست‌جمهوری نظام جمهوری اسلامی ابراز می‌داشتند. دوم درست بعد از آن گزارش، پخش فایل صوتی مصاحبه محمدجواد ظریف بود که در آن تلاش شده بود با تخریب شخصیت و عملکرد میدانی شهید سلیمانی، ناکامی‌های خود و دولت متبوعش را لاپوشانی کند. در پشت هر دو این موضوعات یک مساله مهم و حیاتی برای کشور نهفته است و آن مساله انتخاب مردم است. در گزارش اول این مردم هستند که می‌گویند ما رئیس‌جمهوری با ویژگی‌های شهید سلیمانی می‌خواهیم و در پشت پروژه پخش فایل صوتی ظریف جریانی می‌خواهد بگوید: مردم! مشکل شما، مایی که ۸ سال کشور را معطل دیپلماسی برجامی کردیم، اقتصاد را نابود کردیم و فرهنگ عمومی را با واژه آزادی به افتضاح کشاندیم، نیستیم. نگذاشتند مثل 100 روز اول مشکلات را حل کنیم. آدرس هم می‌دهند درست به همان گزینه‌ای که مردم آرزو دارند شخصیتی چون او رئیس‌جمهور کشور شود. آری مساله، مساله انتخاب مردم است. هدف از پروژه‌سازی‌های مکرر در آستانه انتخابات تاثیرگذاری بر انتخاب مردم است. زخم‌خوردگان از مکتب سلیمانی، روشنفکران لیبرال، تقی‌زاده‌های معمم، امریکنفیل‌های نفوذی در کشور و سلبریتی‌های بی‌سواد در آستانه انتخابات در فضای حقیقی و مجازی درصددند مردم را از یک انتخاب درست بازدارند. اما مردم در طول ۸ سال گذشته بخوبی تشخیص داده‌اند نتیجه عملکرد ۲ جریان انقلابی مقاومت‌محور و در میدان و غربگرای پشت‌ میزنشین منفعل چه شده است. شهید سلیمانی و ظریف هر کدام نماد یک جریان سیاسی در کشورند. مرد میدان با تلاش شبانه‌روزی و حضور پرثمر میدانی در طول ۸ سال اخیر یاد نفوذ 3500 سال پیش ایران در کرانه‌های دریای مدیترانه را زنده کرد و نفوذ ژئوپلیتیک ایران را به‌رغم مانع‌تراشی‌های جریان غربگرا در غرب آسیا توسعه داده و زمینه بسیار مناسبی برای نفود ژئواقتصادی ایران در منطقه فراهم کرد. مرد میدان از تثبیت قدرت و نفوذ ژئوپلیتیک آمریکا در منطقه غرب آسیا بویژه در کشورهای همسایه ایران از جمله در افغانستان، عراق، سوریه، لبنان و یمن که می‌توانست همچون دستی قوی بر گلوی ایران باشد، جلوگیری کرد به طوری که نتیجه آن عقده‌گشایی وحشیانه آنها در ترور و به شهادت رساندن وی تجلی یافت. مرد میدان بزرگ‌ترین گروه تروریستی جهان یعنی داعش را با آن اندیشه تکفیری و ضدشیعی که تهدیدی بالفعل برای مردم شیعه ایران و منطقه محسوب می‌شد، از صفحه روزگار محو کرد. اما مدیریت پشت‌ میزنشین با شعار دیپلماسی 8 سال مذاکره کرد و نتیجه آن برجام بود که خود مذاکره‌کنندگان هم از بعضی عبارات دو پهلوی آن خبر نداشتند. قرار بود کل تحریم‌های غرب با اجرای برجام بالمره لغو شود که نشد. مدیریت منفعل و خسته می‌گفت آمریکا نمی‌تواند از برجام خارج شود که شد. علاوه بر تحریم‌های برجامی، بیش از 1500 تحریم بعد از برجام ضد ملت ایران اعمال شد. بعد از برجام نافرجام، آب خوردن مردم را خداوند حل کرد اما دلار سر به فلک کشید. خودرو با سرعتی سرسام‌آور به قله قیمت‌ها فرار کرد. مرغ کمیاب شد. بازار بورس با تدبیر سیاه دولت چنان فرو ریخت که مردم یک‌شبه‌ فقیر شدند. قیمت مسکن رویایی شد. مرد میدان هسته‌ای را ترور کردند. میدان هسته‌ای را که پشتوانه دیپلماسی محسوب می‌شود منفجر کردند. اما کارنابلدهای پشت میزنشین هنوز امید به مسبب تحریم‌های ظالمانه یعنی مکارترین و خبیث‌ترین حاکمان جهان بسته‌اند. هنوز در آرزوی حل کردن 100 روزه مشکلات کشور هستند. مردم با این مقایسه‌ها فهمیده‌اند که کدام تفکر و اندیشه چاره‌ساز و مشکل‌گشاست لذا به نظر نگارنده، این فحوای کلام ملت ایران است:«رئیس‌جمهوری با تفکر سلیمانیم آرزوست»، چرا که سلیمانی جامع نگر و اهل دیپلماسی در داخل کشور بود. جامع‌الاطراف بود. با جریان‌های مختلف فکری تعامل داشت اما منافع هیچ جریانی را به منافع اسلام و منافع ملی ترجیح نمی‌داد. گروه‌گرا و عضو جریان خاص سیاسی نبود اما بشدت انقلابی و اهل سیاست بود. مخلص بود، کار را برای خدا و خدمت به خلق می‌کرد نه برای تعریف و تمجید و ارضای نفسانیت متوهم. مرد میدان شجاعت بود و ترس برای او جز از خدا معنا نداشت. در سخت‌ترین و مشکل‌ترین صحنه‌های عملیاتی و میدانی چه در جنگ و چه غیرجنگ حاضر بود. نگاه او به مردم پدرانه بود، به جوانان باور عمیق داشت و با اتکا به جوانان در عرصه میدانی ماموریت مبارزه با آمریکا و داعش موفق شد. هم به آزادی معنوی و هم به عدالت برای مردم می‌اندیشید. در عین تلاش برای کمک به سیل و زلزله‌زدگان، از آن دختر کم‌حجاب هم دفاع می‌کرد. دلسوز مردم بود و در هر حادثه‌ای مثل سیل پلدختر، زلزله کرمانشاه و سیل خوزستان برای تسلای روحی و مادی مردم می‌کوشید. برخلاف مدیران اشرافی که با کفش، پای بر فرش زلزله‌زدگان می‌گذاشتند، ایشان برای مردم با لباس سرلشکری تا زانو در گل فرو می‌رفت. با مردم صمیمی بود. با تاکسی به خانه‌اش می‌رفت. دست مرد سیل‌زده خوزستانی را برای خروج از خانه‌اش می‌بوسید. تقوای او شهره آفاق بود، به طوری که دشمنان از او با عنوان «ژنرال پارسا» یاد کردند. ایشان ابتدا قدرت میدانی تولید می‌کرد و از آن در راستای پیشبرد دیپلماسی استفاده می‌کرد. سلیمانی از زیرک‌ترین افراد در فهم و به کار بردن دیپلماسی بود. تشکیل حشدالشعبی عراق و نیروی دفاع ملی سوریه از این نمونه‌هاست. او در تراز یک دیپلمات کارکشته و برجسته ظاهر شد. جذبه و جذابیتش از یک سو و تسلطش به آداب و فنون مذاکره در عرصه دیپلماسی از سوی دیگر به او قدرت تأثیرگذاری فوق‌العاده‌‍‌ای در این میدان داده بود. این ویژگی‌ها مکمل فرماندهی نظامی او بود. مرد میدان معتقد به مدیریت جهادی بود. نستوه و خستگی‌ناپذیر بود. شبانه‌روز در حال فعالیت و تلاش بود. خستگی را خسته کرده بود. از هیچ مشکلی نمی‌هراسید و هیچ‌گاه دچار رخوت و سستی و رکود نمی‌شد، به غایت ساعی و تلاشگر بود و به آسایش خویش نمی‌اندیشید. کیش شخصیت نداشت. نه به فکر رنگ ریشش بود و نه از خواندن ترانه در وصف عبای شکلاتی‌اش خشنود می‌شد. به مال دنیا چشم نداشت. خانه‌اش ساده و به دور از مظاهر اشرافی بود. خانه‌اش را با تصاویر شهدا پرمعنویت کرده بود. تبارگرا نبود. به دامادش توصیه کرد برای اینکه دامادش شود از سپاه استعفا کند، تا خدای نکرده روزی از موقعیتش سوءاستفاده نکند. فرزندانش را در عین بزرگی و منش معنوی و صلاحیت عمومی مستخدم دولت نکرد. در مقابل دشمنان کشور کرنش نکرد. با آنان که دشمنان مردم هستند، پیاده‌روی دوستانه نکرد. از آنان نامه‌ای نپذیرفت. به اعتراف رایان کراکر نوشته‌ای برای‌شان به عنوان سند به جا نگذاشت. نگاه نافذش مظهر اقتدار ایران بود. هیچ توصیه‌ای نپذیرفت و هیچ تقاضایی برای خود و خانواده‌اش نداشت اما برای خانواده شهدا همیشه پیش‌قدم بود. فرزندان شهدای مدافع حرم را همچون فرزندان خود می‌دانست. با احساس آنها همراه می‌شد. بالاتر از همه ولایتمدار بود. نسبت خود را با ولایت تعریف می‌کرد. بالاترین شئون عاقبت بخیری را ولایتمداری می‌دانست. رمز موفقیت خود را اطاعت از ولایت مطلقه می‌دانست. او به تمام معنا سرباز ولایت بود. توصیه‌اش این بود که سربار ولایت نباشید. 

آری! این ویژگی‌ها بود که مردم را همچون خروش سیلی میلیونی و گریان پای تشییع پیکر مطهرش کشید و در غم فراقش به ماتم نشاند. امروز کشور یک شخصیتی با تفکر شهید سلیمانی نیاز دارد. مردم از دروغ و خالی‌بندی، ریاکاری، اشرافیت، تبارگرایی و تولید آقازادگی، قدرت‌پرستی و مقام‌دوستی، اختلاس و ارتشا، تبعیض‌های ناروا، فقر ناشی از سیاست‌های لیبرال، بی‌حیایی و بی‌عفتی، بیکاری و سرگردانی جوانان و سیاست‌های برون‌گرایانه التماسی خسته شده‌اند. نیازمند یک منجی اقتصادی و یک منجی فرهنگی و اجتماعی هستند. این گفتمان مردمی، نیازمند فردی با ویژگی‌های سردار شهید سلیمانی برای تحقق‌بخشی به خواسته خود است. کاندیداهای ریاست‌جمهوری باید بدانند این عرصه نیازمند یک مرد میدان واقعی است. اگر کسی خود را نزدیک به ویژگی‌های سردار سلیمانی نمی‌داند، زحمتی برای مردم نتراشد. مردم هم باید هشیار باشند تا در کوران هیاهوی انتخاباتی بدل را به جای طلا به آنها نفروشند. رسانه‌های معاند، ضدانقلابیون فعال فضای مجازی، روشنفکران لیبرال و تقی‌زاده‌های معمم و مکلا در تلاش هستند با ترفندهایی مثل دوقطبی‌سازی، مردم را از یک انتخاب درست بازدارند. 

گروه سیاسی: رئیس قوه ‌قضائیه گفت: حاج‌قاسم فقط یک فرمانده و سردار نظامی نبود، بلکه یک دیپلمات انقلابی به معنای واقعی کلمه بود و حقیقتا در کار دیپلماسی انقلابی اثربخش، گره‌گشا در میدان بود. 

آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی در جمع قضات تهران بر ایستادگی و مجاهدت قضات در رسیدگی شجاعانه و عادلانه به پرونده‌ها بویژه پرونده‌های مربوط به فساد اقتصادی و اعاده حقوق بیت‌المال تاکید کرد. رئیس قوه ‌قضائیه تاکید کرد: اقدامات شما در مبارزه با فساد و اجرای عدالت، اعتماد مردم به سازمان اداری کشور و کارآمدی مجموعه نظام بویژه نظام قضایی را افزایش می‌دهد که این اعتماد پشتوانه امنیت ملی ما است. آیت‌الله رئیسی در ادامه از سردار شهید حاج‌قاسم سلیمانی به عنوان نماد ایستادگی و مجاهدت یاد کرد و گفت: حاج‌قاسم یک استراتژیست بزرگ بود که در ۴۰ سال گذشته بویژه در تحولات اخیر منطقه نقش بسیار روشن و مؤثری داشت. رئیس قوه ‌قضائیه گفت: حاج‌قاسم فقط یک فرمانده و سردار نظامی نبود، بلکه یک دیپلمات انقلابی به معنای واقعی کلمه بود و حقیقتا در کار دیپلماسی انقلابی اثربخش، گره‌گشا در میدان بود. آیت‌الله رئیسی افزود: شهید سلیمانی یک مجاهد اثرگذار بود که بین میدان و دیپلماسی پیوند برقرار کرده و کاری کرده بود که مشکل میدان را با کار دیپلماسی و مشکل دیپلماسی را در میدان حل کند و در اتاق در بسته ننشسته بود. رئیس قوه ‌قضائیه گفت: حاج‌قاسم منطقه را با حضور خود از وجود تروریست‌ها پاکسازی کرد و اگر کسی می‌خواهد بفهمد او چه کرده است، باید به مردم منطقه مراجعه کند تا ببیند از او چگونه یاد می‌کنند. 

آیت‌الله رئیسی به سفر اخیر خود به عراق اشاره کرد و گفت در جلسه‌ای که مسؤولان عراقی و هیات سیاسی اقلیم کردستان عراق با او داشتند، از حاج‌قاسم یاد می‌کردند و می‌گفتند امروز امنیت منطقه مرهون حاج‌قاسم و آقای المهندس است. رئیس قوه‌ قضائیه ادامه داد: آنها در دیدارهای‌شان از جمهوری اسلامی ایران و حاج‌قاسم تشکر می‌کردند و می‌گفتند ما هیچ زمانی خدمات سردار سلیمانی را از یاد نخواهیم برد و امنیت امروز عراق مرهون جوانان عراقی و کمک‌ها و رهنمودهای بی‌دریغ حاج‌قاسم است. وی افزود: حاج‌قاسم با کار دیپلماسی و حضور فعال در صحنه کاری کرد که به نماد و نمود مجاهدت تبدیل شد و یقینا آثار آن باقی خواهد ماند و عصرها و نسل‌ها باید حاج‌قاسم را به عنوان الگوی مجاهدت و چهره انقلابی که دیپلماسی را با انقلابی‌گری در کنار هم دنبال کرد، بشناسند. رئیس قوه ‌قضائیه گفت: قاضی انقلابی ما هم امروز باید قضاوت و نظارت را با انقلابی بودن در هم آمیزد تا یک قاضی انقلابی و بازرس انقلابی و یک مدیر انقلابی اثربخش باشد که جامعه را پیش ببرد. آیت‌الله رئیسی با بیان اینکه ما اصحاب «می‎‌توانیم» هستیم، ادامه داد: حاج‌قاسم نماد «ما می‌توانیم» بود و با همه وجود در مقابل دشمن ایستاد، در حالی که خیلی‌ها می‌گفتند مگر می‌شود با داعش با آن همه امکانات و تجهیزات روبه‌رو شد. رئیس قوه ‌قضائیه گفت: داعش مولود صهیونیست‌ها و غربی‌ها بود و پول‌هایش را سعودی‌ها می‌دهند و بهترین سلاح‌ها را غربی‌ها در اختیارشان می‌گذارند و پشتیبانی جدی آمریکایی‌ها را دارند اما حاج‌قاسم گفت ما می‌توانیم در برابر آنها بایستیم. آیت‌الله رئیسی افزود: داعش تا نزدیک حرم مطهر حضرت زینب(س) و تا نزدیک مرزهای بسیاری از کشورها آمده بود اما حاج‌قاسم گفتند ما می‌توانیم آنها را شکست دهیم و شد.

حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای در حکمی امیر سرتیپ قادر رحیم‌زاده را به فرماندهی قرارگاه مشترک پدافند هوایی خاتم‌الانبیا صلی‌الله‌علیه‌وآله منصوب کردند.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری متن حکم فرمانده کل قوا به این شرح است:

بسم الله الرحمن الرحیم

امیر سرتیپ قادر رحیم‌زاده

نظر به تعهد و شایستگی و تجارب ارزنده و پیشنهاد فرمانده کل ارتش جمهوری اسلامی ایران، شما را به سمت فرمانده قرارگاه مشترک پدافند هوایی خاتم‌الانبیا صلی‌الله‌علیه‌وآله منصوب می‌کنم.

رویکرد هم‎افزایی و تحولی برای دفاع نفوذناپذیر از آسمان کشور با استفاده از توانمندی‌ها و ظرفیت نیروهای مسلح و کشور و تقویت شبکه یکپارچه و به‌روز فرماندهی و کنترل پدافند هوایی، مورد انتظار است.

از تلاش‌ها و خدمات ارزنده‌ امیر سرلشکر موسوی در دوره مسؤولیت تشکر می‌کنم.

توفیقات شما را از خداوند متعال مسألت دارم.

سیدعلی خامنه‌ای/ ۸ اردیبهشت ۱۴۰۰