ثمانه اکوان: فیلم اوپنهایمر که نگاهی به زندگی «رابرت اوپنهایمر» پدر بمب اتم در ایالات‌متحده دارد، این روزها سر و صدای زیادی در مطبوعات و رسانه‌ها و فضای سیاسی آمریکا و جهان ایجاد کرده است. داستان زندگی، پشیمانی‌ها و رنج‌هایی که رابرت اوپنهایمر بعد از ساخت نخستین سلاح اتمی آمریکا با آن مواجه بوده، به‌قدر کافی برای تمام مردمی که سال‌ها از این بمب در هراس بوده و درباره نتایج رقابت‌های تسلیحات هسته‌ای برای دنیا نگران بوده‌اند جذاب است اما باید دید چرا این فیلم در زمانه کنونی و با مشخصات فعلی ساخته شده ‌است. 

یکی از مطبوعات آمریکایی به مساله جالب توجهی در این زمینه اشاره کرده و نوشته است زندگی شخصی اوپنهایمر، دیدگاه‌ها و تقلاهای سیاسی او در جامعه آمریکایی و دستاوردهای علمی‌اش می‌تواند منبعی برای ساخت حدود 50 فیلم یا چندین سریال باشد اما آنچه نولان برای نمایش روی پرده نقره‌ای انتخاب کرده، داستان کشمکش‌های سیاسی او و دست و پنجه نرم کردن‌هایش با عذاب وجدان بعد از ساخت بمب اتم و استفاده از آن در هیروشیما و ناگازاکی است. از این منظر با توجه به دیالوگ‌های موجود در فیلم می‌توان آن را نگاهی کاملا لیبرال به مساله ساخت سلاح‌های کشتار جمعی دانست. نولان در این فیلم تلاش دارد با سفیدنمایی چهره شخصیتی که با ساخت بمب هسته‌ای، دنیا را با فصل جدیدی از کشتارهای جمعی مواجه ساخت، به‌ نوعی از شرم غیرقابل اجتناب آمریکایی گفته و اعلام کند ایالات‌متحده راهی جز ساخت مخرب‌ترین نوع سلاح در دنیا نداشته‌ است. او با این حال دری از درهای جهنم را به روی زمین ‌باز می‌کند که پرومتئوس الهه یونانی که آتش را برای نخستین بار به زمین آورد و آن را به انسان‌ها معرفی کرد، باز کرده بود. 

یکی از دیالوگ‌های معروف فیلم این جمله است که پس از نخستین آزمایش موفق هسته‌ای در ایالات‌متحده توسط اوپنهایمر (با بازی کیلیان مورفی) بیان می‌شود: «هم اکنون من تبدیل به مرگ شده‌ام؛ نابودکننده دنیاها». اما در سراسر فیلم تلاش می‌شود نشان داده شود دانشمندان آمریکایی در رقابت نظامی با آلمان و رقابت تسلیحاتی با روسیه، چاره‌ای جز ساخت بمب هسته‌ای و بعد از آن بمب هیدروژنی نداشته‌اند و شاید اگر دنیا به عقب باز‌می‌گشت باز هم بارها و بارها این کار را انجام می‌دادند. نولان بر همین اساس سعی دارد اعلام کند با وجود اینکه این کار به‌ دلایل مختلف (از جمله تصور این مساله که آلمان‌ها در حال ساخت سلاح هسته‌ای بوده‌اند و آمریکا می‌توانست در رقابت تسلیحات هسته‌ای از شوروی عقب بماند یا حتی می‌تواند با این بمب به جنگ‌های جهانی و هر جنگ دیگری بعد از آن خاتمه دهد)، اجتناب‌ناپذیر بود اما در هر صورت این فرآیندهای تصمیم‌گیری سیاسی و نظامی بعد از آن بود که بمب را چنین وحشتناک ساخت و نه اصل ساخت نخستین بمب اتم جهان. 

* ایجاد بازدارندگی نظامی با کشتار 100 میلیونی 

یکی از موضوعاتی که در طول فیلم از زبان دانشمندان فیزیک هسته‌ای آمریکا بارها بیان می‌شود، این است که این سلاح به دنبال «بازدارندگی نظامی» در مقابل آلمان در زمان جنگ دوم جهانی است. با این حال روند وقایع به‌گونه‌ای پیش می‌رود که سلاحی که قرار بود تنها به نمایشی برای قدرت آمریکا در مقابل آلمان یا ژاپن تبدیل شود، با خشونت تمام بر سر مردم آوار شده و ابری از ذرات هسته‌ای و مرگ را بر سر مردم هیروشیما و ناگازاکی فرود می‌آورد. اخباری که اخیراً منتشر شده نیز نشان ‌می‌دهد آمریکا برخلاف چیزی که تا پیش از این می‌گفت و بیان می‌کرد برای پایان دادن به جنگ دوم جهانی، استفاده از این بمب حیاتی بوده است، انفجار بمب‌ها در شهرهای ژاپن چیزی جز ادامه آزمایش‌های هسته‌ای ایالات‌متحده نبوده و در همان زمان نیز از این عملیات‌ها با عنوان «آزمایش علمی» یاد می‌شده ‌است. در واقع بمب هسته‌ای آمریکا از نظر دولتمردان آن زمان تا زمانی که بر سر مردم فرود نمی‌آمد و کشتار وسیع به راه نمی‌انداخت، کارایی بازدارندگی خود را به نمایش نمی‌گذاشت. 

* اوپنهایمر و هشدارهایی درباره درگیری‌های سیاسی فعلی آمریکا 

اوپنهایمر و سایر دانشمندان مطرح در این فیلم، در برهه زمانی بسیار جالب توجهی زندگی می‌کردند. در زمانه‌ای که آمریکا درگیر جنگ دوم جهانی بود، در داخل کشور، سیستم مک‌کارتیسم در حال تصفیه و پالایش افراد بر مبنای طرفداران کمونیسم و طرفداران سیستم سیاسی غربی بود و بعد از آن آغاز جنگ سرد و رقابت‌های اتمی آمریکا و شوروی که منجر به موج جدیدی از تصفیه حساب‌های سیاسی در میان سیاستمداران و وابستگان‌شان شد. فیلم بیانگر کشمکش‌ها و دعواهای سیاسی در واشنگتن بر سر بزرگ‌ترین و مهم‌ترین موضوع تاریخ جهان در آن زمان است و نشان‌می‌دهد حتی خدمتی به بزرگی ساخت بمب هسته‌ای برای ایالات‌متحده متضمن این نیست که وفادار به سیستم سیاسی این کشور شناخته شوید. این فیلم نمایانگر موج بی‌اعتمادی شدیدی است که در سیستم سیاسی- امنیتی ایالات‌متحده نسبت به همه کس وجود دارد و این روزها که آمریکا درگیر در جنگی فرهنگی و سیاسی بین ۲ حزب دموکرات و جمهوری‌خواه است، همین تنش‌ها و درگیری‌های سیاسی با ابعادی بسیار بزرگ‌تر از زمان جنگ دوم جهانی و جنگ سرد، همچنان وجود دارد. 

اگر بخواهیم اوپنهایمر را با نگاه یک آمریکایی به تماشا بنشینیم، مهم‌ترین موضوع آن نه زندگی‌نامه پدر بمب اتم در این کشور، بلکه نگاهی به تاریخچه درگیری‌های سیاسی سیاستمداران این کشور بر سر قدرت، معروفیت و پول و انگ‌زنی‌های سیاسی احزاب به یکدیگر است؛ موضوعی که این روزها بشدت در فضای سیاسی واشنگتن دیده‌ می‌شود. تسویه حساب‌های سیاسی بین دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان، کم‌کم در حال کشیده شدن به تمام ارکان سیاسی- اجتماعی ایالات‌متحده است و در عین حال این کشور در حال دست و پنجه نرم کردن با روسای جمهوری است که هرکدام سودای جنگیدن در بخشی از دنیا را داشته و تلاش می‌کنند برای جنگ‌های جدید به سلاح‌های جدید و تاکتیکی مجهز شوند. 

* عذرخواهی‌ای در کار نیست 

این فیلم به روسای ‌جمهور و نظامیان هشدار می‌دهد اگرچه در شرایط رقابتی، آمریکا ناخودآگاه به‌ سمت استفاده از تکنولوژی‌های نوین برای تهدید رقبای خود می‌رود اما مشخص نیست در نهایت این سلاح‌ها تا چه اندازه کشتار جمعی راه انداخته و دنیا را به ‌سمت نابودی بکشانند. این فیلم اتفاقا در این برهه زمانی نیم‌نگاهی به رقابت‌های ایالات‌متحده و روسیه بر سر بمب اتم داشته و ضمن اتهام‌زنی دوباره به روس‌ها و تحقیر آنها (که قادر به تولید سلاح هسته‌ای نبودند و دانش آن را از آمریکایی‌ها دزدیدند)، تلاش می‌کند نشان دهد نتیجه درگیری‌های دوباره ۲ ابرقدرت - که البته حالا چین نیز به آنها اضافه شده - چیزی جز ظهور پرومتئوس دیگری در دنیا نخواهد بود. 

تغییر نظم جهانی پس از جنگ دوم جهانی نیز که باعث آغاز پدیده‌ای به ‌نام «قرن آمریکایی» در روابط بین‌الملل شد، حالا به ‌صورت معکوس در حال رخ دادن است و ایالات‌متحده تلاش دارد با چنگ زدن به درگیری‌ها و بحران‌های بین‌المللی و به رخ کشیدن نیرو و تکنولوژی نظامی خود در این بحران‌ها، دوباره راهی برای تکرار کردن قرن آمریکایی بیابد. 

فیلم تاریخی نولان که این روزها از آن به ‌عنوان مهم‌ترین فیلم آمریکایی در تاریخ هالیوود یاد می‌شود، نمایشی برای توجیه این مساله است که چرا ایالات‌متحده هیچ‌گاه به ‌خاطر انداختن ۲ بمب اتم در ژاپن و کشتار ده‌ها هزار نفر از مردم بی‌گناه، از ژاپن یا کل دنیا عذرخواهی نکرده ‌است. سال‌های زیادی است در سالگرد بمباران اتمی هیروشیما و ناگازاکی رسانه‌های دنیا از ضرورت عذرخواهی ایالات‌متحده از ژاپن می‌گویند اما آمریکا در زمان هیچ‌کدام از روسای جمهورش - حتی در زمان اوباما که دارنده جایزه صلح نوبل بود - حاضر به چنین اقدامی نشد. از نظر آمریکایی‌ها، این کار برای پایان دادن به جنگ دوم جهانی لازم بود اما در این فیلم نشان داده‌ می‌شود این مساله دروغی بیش نیست و ایالات‌متحده می‌دانست جنگ در هر حال رو به پایان است و تنها به زمینی برای آزمایش و رونمایی از سلاح جدیدش نیاز داشت تا به دنیا بگوید به چه دستاوردی رسیده است و چطور می‌خواهد بر دنیا آقایی و فرمانروایی کند. 

* چرا باید فیلم را دید؟ 

فیلم اوپنهایمر را باید دید؛ آن هم با دقت فراوان اما نباید به پیام اصلی فیلم توجهی کرد زیرا این فیلم کاملا تبلیغاتی، به‌ دنبال نشان دادن این مساله است که ایالات‌متحده در زمانه‌ای که در رقابت تنگاتنگ قرار گیرد، دست به هر اقدام غیر‌انسانی‌ای برای رسیدن به اهدافش می‌زند. این فیلم در اصل نه درباره جنگ دوم جهانی و جنگ سرد، بلکه درباره شرایط فعلی دنیاست و تهدیدی است برای روسیه و چین. تهدیدی که نشان‌ می‌دهد ایالات‌متحده در شرایطی که در زمین رقابت نظامی با سایر قدرت‌های جهانی بیفتد، اخلاقیات را نادیده می‌گیرد و دست به بزرگ‌ترین کشتارها می‌زند. این فیلم همچنین نشان‌ می‌دهد دشمنان ایالات‌متحده نباید روی درگیری‌ها و تنش‌های سیاسی داخل آمریکا حسابی باز کنند زیرا در نهایت این تنش‌ها با دوستی‌های نهایی همراه خود بود و پایان تمام داستان‌های رقابت‌های سیاسی به پیروزی کسانی ختم می‌شود که به فکر تأمین منافع ایالات‌متحده هستند. این پیام، پیام مهمی است اما چرا نباید آن را جدی گرفت؟ زیرا تغییرات در نظم جهانی به‌سرعت در حال وقوع است و ایالات‌متحده در زمانه فعلی، برعکس زمانه جنگ دوم جهانی و جنگ سرد، شرایط فرمانروایی بر دنیا را ندارد. شاید ایالات‌متحده در رقابت با چین و روسیه دارای سلاح‌های هسته‌ای بیشتری باشد اما هنوز هم توان رویارویی نظامی با این کشورها را ندارد زیرا این روزها دیگر آمریکا با فراوانی و رشد و رونق اقتصادی زمان جنگ دوم جهانی رو به رو نیست و هم اینک کشوری است که از ترس بحران‌های اقتصادی و اعتراضات و شکاف‌های داخلی - که حتی با کلیدواژه‌هایی مانند «جنگ داخلی» از آن یاد می‌شود - توان رویارویی با کشورهای دیگر را ندارد. بیرون رفتن از افغانستان و عراق و اعزام نکردن نیرو به اوکراین از ابتدای بحران به‌وجودآمده در این کشور همگی نمایشگر همین مساله است. ایالات‌متحده در زمانه فعلی برای اینکه ثابت کند برتری قابل‌توجهی نسبت به کشورهایی مانند چین و روسیه دارد، باید دوباره قدرت دفاعی خود را با سلاحی مانند بمب اتم به نمایش بگذارد اما آیا سلاح جدیدی برای قدرت‌نمایی در اختیار دارد؟ سلاحی که به‌ قول اوپنهایمر «سلاحی برای پایان دادن به تمام جنگ‌ها باشد؟» 

در نهایت اینکه فیلم اوپنهایمر را باید دید تا متوجه شد لیبرال‌ها چطور تولید بمب هسته‌ای و افزودن بر میزان آن را توجیه می‌کنند و نباید آن را جدی گرفت زیرا این فیلم در حد یک پروپاگاندا در زمانه جنگ سرد جدید آمریکا با چین و روسیه است و خاصیتی جز تهدید و تبلیغات برای ایالات‌متحده ندارد.

سنجش موفقیت مذاکرات پیش روی اوکراین و آمریکا بر سر اعطای تضمین‌های امنیتی کاخ سفید به کی‌یف، مرهون سنجش تضمین‌های گذشته غرب به اوکراین و نحوه عملیاتی شدن آنهاست! اساسا امکان تحقق کامل آنچه مقامات آمریکایی تحت عنوان تضمین یا تعهد به مهره بازی خود در شرق اروپا ارائه می‌کنند بسیار ضعیف است. فراتر از آن، تضمینی وجود ندارد که مقامات آمریکایی بتوانند تعهدات امنیتی خود به کی‌یف را به دیگر اعضای ناتو دیکته کنند. مقامات کشورهای فرانسه و آلمان در بسیاری موارد نسبت به بازی بی‌پروا و خطرناک آمریکا در جنگ اوکراین هشدار داده‌اند. در چنین شرایطی پاریس و برلین قطعا از منظر دیگری با دولت اوکراین در قبال ارائه تضمین‌های امنیتی وارد معامله می‌شوند. این زاویه دید و نوع نگاه، با آنچه مقامات آمریکایی می‌پندارند یا القا می‌کنند تفاوت دارد. در هر حال، از اکنون مشخص است کدام طرف در معامله امنیتی کی‌یف - واشنگتن دچار خسران خواهد شد! زلنسکی باید در آینده نه‌چندان دور خود را برای صدور بیانیه‌های اعتراضی علیه آمریکا بابت عدم عمل به تضمین‌ها و تعهداتی که قرار است طی روزهای آتی میان این ۲ امضا شود آماده کند. این چرخه همچنان تکرار می‌شود!

تیم ایران با کسب ۶ مدال، عنوان قهرمانی رقابت‌های کشتی آزاد نوجوانان جهان را به دست آورد. تیم ملی کشتی آزاد نوجوانان با کسب ۲ طلا، ۲ نقره و ۲ برنز، عنوان قهرمانی رقابت‌های کشتی آزاد نوجوانان جهان در کشور ترکیه را به دست آورد. رقابت‌های کشتی آزاد نوجوانان قهرمانی جهان روزهای ۱۳ تا ۱۵ مردادماه در شهر استانبول ترکیه برگزار شد و در پایان، تیم ایران با کسب ۲ طلای اهورا خاطری در وزن ۴۵ کیلوگرم و سینا خلیلی در وزن ۶۵ کیلوگرم، ۲ نقره سجاد پیردایه در وزن ۶۰ کیلوگرم و ابوالفضل حسینی در وزن ۷۱ کیلوگرم و ۲ برنز سام سیار در وزن ۴۸ کیلوگرم و توحید نوری در وزن ۹۲ کیلوگرم با ۱۵۶ امتیاز به عنوان قهرمانی رقابت‌ها دست یافت. این قهرمانی در حالی به دست آمد که تیم ایران سال گذشته در جایگاه چهارم مسابقات ایستاده بود.

پس از تیم ایران، تیم‌های آمریکا با ۱۲۶ و ژاپن با ۱۰۶ امتیاز در جایگاه‌های دوم و سوم تیمی قرار گرفتند. با توجه به تجربه نه‌چندان زیاد بهنام احسانپور، سرمربی تیم‌ ملی کشتی آزاد نوجوانان و نخستین تجربه مربیگری او در رقابت‌های قهرمانی نوجوانان جهان و اهمیت کسب عنوان قهرمانی برای ایران، پژمان درستکار، سرمربی تیم‌ ملی کشتی آزاد بزرگسالان نیز روز جمعه عازم استانبول ترکیه شده بود تا به احسانپور در بحث فنی تیم کمک کند.

* شرح طلاهای ایران 

در وزن ۴۵ کیلوگرم اهورا خاطری در دور نخست با نتیجه ۱۲ بر یک دانیل نگرو از مولداوی را مغلوب کرد. وی در دور دوم با نتیجه ۵ بر صفر آقاشیرین آقاشرینوف از روسیه را شکست داد و به مرحله نیمه‌نهایی راه یافت. وی در این مرحله با نتیجه ۵ بر ۲ از سد ایگناسیو ویلاسنور از آمریکا گذشت و به دیدار فینال راه یافت. خاطری در این دیدار با نتیجه ۱۱ بر صفر گور بونیاتیان از ارمنستان را از پیش رو برداشت و به مدال طلا دست یافت. در وزن ۶۵ کیلوگرم سینا خلیلی در دور اول با نتیجه ۱۱ بر صفر ساموئل سدلاک از اسلواکی را مغلوب کرد. وی در دور دوم با نتیجه ۵ بر یک ولادیمیر آزاریان از ارمنستان را از پیش رو برداشت. وی در دور سوم هم با نتیجه ۱۱ بر ۲ میرزاآقا آخوندوف از آذربایجان را شکست داد و به مرحله نیمه‌نهایی راه یافت. خلیلی در این دیدار با نتیجه ۸ بر ۲ مانوئل واگین از آلمان را مغلوب کرد و به دیدار فینال راه یافت. وی در این دیدار با نتیجه ۱۰ بر صفر ماگومدعلی باخارچیف از روسیه را از پیش رو برداشت و به مدال طلا دست یافت.

13 سال از اجرای قانون پیش‌فروش ساختمان و الزام به ثبت رسمی معاملات پیش‌فروش برای معامله‌کنندگان می‌گذرد و با این حال، پس از گذشت 10 سال از تصویب این قانون، تنها 5 درصد معاملات پیش‌فروش به ثبت رسمی رسیده‌ است! آیا قرار است طرح الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول نیز در مرحله اجرا به سرنوشت قانون پیش‌فروش ساختمان دچار شود؟

در حالی که این روزها، موضوع اجرایی شدن طرح الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول مانند املاک و زمین و تبعات ناشی از عدم تبدیل سند عادی به رسمی در آینده مطرح است، ناکارآمدی مقررات مرتبط با پیش‌فروش مسکن در سال‌های گذشته، تردیدهایی را برای موفقیت در اجرای طرح یادشده ایجاد کرده است. 

به رغم تاکید بر تنظیم سند رسمی در قانون پیش‌فروش ساختمان، مصوب 1389، بعد از گذشت 10 سال یعنی تا سال 1399، فقط ۵ درصد یا به عبارت دیگر، فقط 2000 قرارداد پیش‌فروش ملک در دفاتر اسناد رسمی ثبت شده است! اکنون بیم آن می‌رود بعد از تبدیل طرح مصوب مجلس درباره الزام به ثبت رسمی معاملات به قانون، این بار هم تجربیات ناکام قبلی تکرار شود.

در نگاه اول، برای درک دقیق‌تر از رابطه قانون پیش‌فروش ساختمان و طرح الزام به ثبت معاملات اموال غیرمنقول در حوزه تنظیم سند رسمی، آسیب‌شناسی قانون یادشده در مقام اجرا ضروری است تا با بهره‌گیری از آن، نقاط ضعف به قوت تبدیل شود.

* 35 هزار کلاهبرداری در معاملات پیش‌فروش مسکن فقط در پایتخت!

طی سال‌های گذشته تاکنون اخبار متعددی از دعاوی حقوقی بین فروشنده و خریدار ساختمان‌ها یا املاک پیش‌فروش‌شده منتشر شده است. دی‌ماه پارسال، خلیل محبت‌خواه، مدیرکل راه و شهرسازی استان تهران از آمار ۲۵ هزار کلاهبرداری در زمینه پیش‌فروش ساختمان خبر داد. وی مردادماه سال قبل نیز آمار کلاهبرداری سال 1400 در این حوزه را 35 هزار فقره اعلام کرده بود. همچنین مدیران ۲ پلتفرم معروف آگهی‌های مسکن به خاطر انتشار آگهی پیش‌فروش ساختمان بدون اخذ مجوز هشدار دریافت کردند. خبر دستگیری کلاهبردار 400 میلیاردی پیش‌فروش مسکن مهر در پردیس با اسناد جعلی، در بهمن‌ماه 1401، تنها نمونه کوچکی از این پدیده شوم است. قاعدتا چنانچه آمار سوءاستفاده از معاملات پیش‌فروش مسکن در کل کشور، فراتر از تهران منتشر شود، بسیار بالاتر از ارقام یادشده است.  

* سکانس اول: قانون پیش‌فروش ساختمان

یکی از مهم‌ترین دلایل گسترش دعاوی حقوقی در حوزه پیش‌فروش ساختمان، معاملات صوری با سوءاستفاده از اسناد عادی بوده است که البته این اسناد، هنوز طبق قانون اعتبار دارند. در این رابطه، خریداران با هدف خرید ملک زیر قیمت بازار، پول خود را صرف پیش‌فروش آن می‌کنند و مالکان یا سازندگان نیز به خاطر تامین مالی احداث ساختمان، نیازمند آن هستند و هریک به دلیل صرفه‌جویی در هزینه، پرهیز از بوروکراسی اداری و...، به سند عادی یا قولنامه بدون ثبت در دفاتر اسناد رسمی اکتفا می‌کنند. در این میان، هرچند در قانون، بر لزوم تنظیم سند رسمی برای معاملات پیش‌فروش تاکید شده اما این امر، لزوما به معنای بی‌اعتباری قولنامه‌ها یا اسناد عادی نیست. یکی از قوانین مهم در این حوزه، قانون پیش‌فروش ساختمان مصوب دی‌ماه 1389 است.

بر اساس ماده 23 قانون پیش‌فروش ساختمان (1389)، اشخاصی که بدون تنظیم سند رسمی به پیش‌فروش ساختمان اقدام کنند، به حبس از 91 روز تا یک سال یا جزای نقدی به میزان ۲ تا ۴ برابر وجوه و اموال دریافتی محکوم می‌شوند، همچنین طبق ماده 24 این قانون، مشاوران املاک موظفند پس از انجام مذاکرات مقدماتی، طرفین (پیش‌فروشنده و پیش‌خریدار) را برای تنظیم سند رسمی قرارداد پیش‌فروش به یکی از دفاتر اسناد رسمی هدایت کنند. در غیر این صورت، برای بار اول تا یک سال و برای بار دوم تا ۲ سال، پروانه کسب آنها تعلیق می‌شود و برای بار سوم به ابطال پروانه کسب محکوم می‌شوند.

* تمکین از قانون طی 10 سال: فقط 5 درصد!

با این وجود بسیاری از فروشندگان و خریداران بدون توجه به الزام قانونی یادشده مبنی بر تنظیم سند رسمی بعد از توافق اولیه، از آن سر باز زده‌اند و نتیجه این موضوع، حجم بالای دعاوی ملکی ناشی از اسناد عادی بوده است. طبق آمار، در طول 10 سال بعد از تصویب قانون مذکور (از 1389 تا 1399)، فقط 2000 قرارداد یا 5 درصد معاملات پیش‌فروش ساختمان، در دفاتر اسناد رسمی ثبت شده‌اند! این امر، بیانگر ناکامی قانون پیش‌فروش مسکن در حوزه تبدیل اسناد عادی به رسمی و عدم تمکین به آن از سوی مردم است. ظاهرا جرایم لحاظ‌شده یا اجرایی نبوده‌اند یا نشده‌اند یا آنقدر بازدارنده نبوده‌اند که منجر به تابعیت از قانون شود. 

به گفته کارشناسان، عدم وضوح در انتقال ثبت قرارداد، مالکیت تدریجی و صدور سند قطعی، ابهام در خسارت خریدار، تناقض بین مالکیت تدریجی خریدار و حق فسخ فروشنده و موارد دیگر، بخشی از ابهامات قانون پیش‌فروش ساختمان بوده است. با این حال، به دلیل عدم توجه به عرف معاملاتی خرید و فروش ساختمان و شرایط پیچیده ثبت رسمی قرارداد بدون ایجاد زیرساخت‌های لازم، معامله‌گران و سردفتران برای ثبت رسمی قرارداد اقدام نکردند و اسناد غیررسمی و قولنامه‌‌ها تداوم یافتند، البته با توجه به نقایص قانون سال 1389، طرح مجلس برای پیش‌فروش ساختمان، 10 سال بعد شهریور 1399، اعلام وصول و در آن تاکید شد پیش‌فروش ساختمان، باید از طریق تنظیم سند رسمی نزد دفاتر اسناد رسمی صورت گیرد. ضمنا سامانه مربوط باید بعد از ۳ ماه از تصویب قانون، با مسؤولیت سازمان ثبت اسناد و املاک و همکاری وزارتخانه‌های راه و شهرسازی و کشور راه‌اندازی و اجرا شود. با این همه، آسیب‌های ناشی از معامله با اسناد عادی در پیش‌فروش ساختمان و عدم تمکین بخش عمده‌ای از فروشندگان و خریداران، همچنان باقی مانده است.

* سکانس دوم: طرح الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول

اکنون پرسش این است که قانون پیش‌فروش ساختمان چه ارتباطی با طرح الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول و نتایج حاصل از آن دارد؟ پاسخ در اجرای «آن قانون سال 1389» و «این طرح سال 1399» که قرار است بعد از ۳ سال کش‌وقوس به قانون تبدیل شود، نهفته است. برای درک بیشتر این ارتباط، مرور مختصر طرح یادشده ضروری است.

ماجرا از این قرار است که مجلس دهم، 31 اردیبهشت‌ماه 1399، در آخرین روز کاری، طرح الزام به ثبت معاملات اموال غیرمنقول را به منظور اعتبارزدایی از اسناد عادی مانند قولنامه‌ها، مبایعه‌نامه‌ها و اصطلاحا توافقنامه‌های کاغذی تصویب کرد. این طرح بعد از چند بار کش‌وقوس بین بهارستان و شورای نگهبان برای اصلاح، در نهایت سال گذشته به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارجاع شد تا تعیین‌تکلیف شود. مقابله با فسادهای گسترده ناشی از تنظیم اسناد عادی، کاهش حجم دعاوی حقوقی بویژه در حوزه ملکی و کاهش اطاله دادرسی از جمله اهداف این طرح است؛ طرحی بسیار ضروری که اتفاقا با چند دهه تاخیر قرار است اجرا شود. 

* رابطه «آن قانون» در 89 و «این طرح» در 99

هرچند از منظر کارشناسان، وجود این طرح و تبدیل آن به قانون، یک الزام است اما نگرانی‌هایی درباره نگاه خوش‌باورانه در اجرا و امکان عقیم ماندن آن در مرحله عمل وجود دارد؛ همان‌طور که قانون پیش‌فروش مسکن، با وجود الزامات قانونی و جرایم لحاظ‌شده با چالش‌های فراوان مواجه بود و در زمینه تنظیم سند رسمی برای معاملات ملکی، توفیق چندانی حاصل نکرد.

بر اساس طرح الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول، افراد دارای سند غیررسمی، باید طی مدت‌زمان مشخصی سند عادی اموال غیرمنقول مانند ملک‌شان را به سند رسمی تبدیل کنند و در صورت عدم انجام این کار، چنانچه فرد دیگری با دارا بودن سند رسمی، مدعی آن ملک شود و ادعای خود را اثبات کند، مالکیت به وی تعلق می‌گیرد. 

دغدغه ناشی از اجرای طرح این است که چون اسناد عادی هنوز معتبرند و بسیاری از معاملات طی سال‌های گذشته تاکنون، با این اسناد صورت گرفته، تصویب چند ماده و تبصره قانونی، با نگاه تهدید و اخطار برای مردم عادی، لزوما ضامن اجرای موفق آن نخواهد بود. چنانچه بر اساس قانون، املاک افرادی که به دلایل مختلف مانند ملاحظات فرهنگی، دشواری و پیچیدگی تبدیل به سند رسمی، هزینه‌های ثبت رسمی و...، بعد از چند سال به سند رسمی تبدیل نشده باشد، به خاطر عدم تمکین به قانون، از مالکیت آنها خارج شود یا به افراد دارای سند رسمی واگذارشود، موجب اختلافات حقوقی و حتی اعتراضات شدیدتر از قبل خواهد شد.

* تکرار تجربه ناموفق بعد از 13 سال؟

البته لحاظ کردن زمان چندین ساله مثلا 5-4 ساله برای جایگزینی سند عادی با سند رسمی، ظاهرا معقول به نظر می‌رسد و احتمالا باور قانونگذار این بوده که در این بازه زمانی، با ماده‌ها و تبصره‌های قانونی الزام‌آور مبنی بر منتفی شدن مالکیت افراد دارای سند عادی، «تمام معاملات» قبلی افراد، به سند رسمی تبدیل می‌شوند اما نتایج حاصل از قانون پیش‌فروش ساختمان (1389) یک الگوی عبرت‌آموز است. این قانون نشان می‌دهد با وجود الزام تنظیم سند رسمی برای معاملات ساختمان‌های پیش‌فروش و جرایم لحاظ‌شده برای عدول‌کنندگان، 95 درصد معامله‌گران در طول 10 سال بعد از تصویب قانون، از آن تبعیت نکرده‌اند!   

* راه چاره چیست؟

اکنون پرسش بعدی این است: راه چاره چیست؟ بازگشت به عقب و تداوم اعتبار اسناد عادی؟ هرگز! مقصود از مقایسه قانون پیش‌فروش مسکن و طرح الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول در حوزه ضرورت تنظیم سند رسمی برای معاملات غیررسمی، این است که در ضروری بودن اجرای این قوانین حرفی نیست اما نحوه تدوین و اجرای آنها باید به‌گونه‌ای باشد که قابلیت اجرا و تمکین داشته باشند، وگرنه به جای اعتبارزدایی از اسناد عادی، خود قانون، بی‌اعتبار می‌شود! 

از این‌ رو چون احتمال ریسک عدم مشارکت مردم در تبدیل سند عادی به رسمی، حتی در بازه زمانی چندساله وجود دارد. به اعتقاد کارشناسان، این کار باید در فرآیند تدریجی با رعایت تمام جوانب و فراهم‌سازی زیرساخت‌ها مانند سامانه‌های در دسترس و کارآمد، توزیع مناسب دفاتر اسناد رسمی در کشور و هزینه معقول تبدیل سند عادی به رسمی که موجب دافعه نشود، صورت گیرد.

علاوه بر آن حداقل رعایت ۲ پیش‌شرط برای موفقیت در اجرای این طرح و بی‌اعتباری اسناد عادی فسادزا لازم است: اول اینکه امکان ثبت رسمی معامله در لحظه توافق فراهم شود؛ موضوعی که در طرح مجلس نیز پیش‌بینی‌شده اما اجرای آن نیازمند زیرساخت لازم است و قبل از تحقق این امکان، اسناد عادی نباید بی‌اعتبار شوند. 

دوم اینکه به جای ابطال معاملات قبلی که دارای سند عادی هستند، در وهله اول تمرکز طرح بر اراضی و املاک با اسناد رسمی‌ای باشد که به تازگی برای آنها سند صادر شده و فرد دیگری مدعی مالکیت آنها نیست و معاملات غیررسمی مربوط به این املاک باطل شود. در این حالت، برای اموالی که سند رسمی دارند، معامله غیررسمی پذیرفته نشود و در صورت تخلف، پیگردهای قانونی صورت گیرد. با این کار، دغدغه ناشی از برخورد با مالکانی که هنوز از این طرح استقبال نکرده و سند عادی را به رسمی تبدیل نکرده‌اند، وجود ندارد. 

با این فرآیند و شکل‌گیری اعتبار اسناد ابطال‌ناپذیر، بویژه در محاکم قضایی و بانک‌ها همچنین شناخت تدریجی مردم از موضوع، خودشان به تدریج، اسناد عادی را کنار می‌گذارند. بر این اساس، با توجه به صدور سالانه حدود ۳ میلیون سند کاداستری می‌توان برآورد کرد حدود 90 درصد اسناد در فرآیندی 10 تا 15 ساله ابطال‌ناپذیر شده و بساط اسناد غیررسمی برای همیشه برچیده خواهد شد. تجربه نشان داده فرهنگسازی و متقاعدکنندگی، در درازمدت، از اجبار و الزام، بهتر و موثرتر است. تمکین از سر زور و تهدید، با تبعیت از سر درک و اعتقاد، فاصله زیادی دارد.

گروه سیاسی: ابتذال و دیگر هیچ؛ این بهترین و دقیق‌ترین تعریفی است که می‌توان از جریان موسوم به زن، زندگی، آزادی برداشت کرد؛ تعریفی که این جریان مبتذل با عملکرد خود در اغتشاشات 1401 و چند ماه اخیر به جامعه ایرانی ارائه کرد.

به گزارش «وطن امروز»، اغتشاشاتی که پاییز سال قبل به بهانه فوت مهسا امینی از سوی دشمنان ایران با بازیگری تعدادی اراذل و اوباش در کشور به راه افتاد، پروژه براندازی جمهوری اسلامی و تجزیه ایران را توأمان دنبال می‌کرد و با به کار‌گیری تروریسم و خشونت حداکثری به دنبال تحقق این اهداف بود. در همین رابطه می‌توان به شهادت ده‌ها نیروی مدافع امنیت و تخریب اماکن عمومی و مقدس مثل مساجد اشاره کرد. علاوه بر این، عملکردی که جریان آشوب و تروریست زن، زندگی، آزادی در اغتشاشات از خود به جا گذاشت، مشخصا علیه هویت ایرانی و اسلامی مردم بود. ائتلاف‌ها و اتحادهای گوناگون و البته بی‌ثمری که گروه‌های ضدایرانی، از سلطنت‌طلبان و منافقین گرفته تا تجزیه‌طلبان و امثال مسیح علینژاد شکل دادند، به طور واحد یک هدف را دنبال می‌کرد و آن به نابودی کشاندن ایران بود. با این حال عدم توجه و اقبال مردم ایران به این گروه‌ها و سابقه تاریک و خشونت‌آمیزی که از اپوزیسیون در حافظه تاریخی ایرانی به ثبت رسیده، باعث شد پروژه شوم ایران‌ستیزی آنان ناکام ماند. اما چرا معتقدیم جریان موسوم به زن، زندگی، آزادی چیزی جز ابتذال نیست؟

* تخریب تندیس نامداران ایران

آبان‌ماه 1401 بود که در جریان آشوب‌ها، تصاویری از تخریب تندیس ۳ شاعر مشهور ایرانی، حافظ، سعدی و پروین اعتصامی سوژه کاربران شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها برای به رخ کشیدن لودگی و ابتذال طرفداران زن، زندگی، آزادی شد. ماجرا از این قرار بود که گروهی از اوباش ضدایرانی با رنگ‌پاشی روی تندیس ۳ شاعر پرآوازه ایران، به تخریب آنها پرداختند. از نظر وحشی‌های زن، زندگی، آزادی، جرم حافظ و سعدی بر سر داشتن دستاری شبیه عمامه و جرم پروین اعتصامی نیز داشتن روسری بود. جدا از اینکه این اقدام سطح بی‌سوادی و روحیه توحش اوباش را به رخ کشید، نشان داد جریان‌های ترور و آشوب به‌رغم تمام شعارهای به ظاهر ایران‌دوستانه و وطن‌پرستانه‌ای که داشتند، کمترین قرابتی هم با نمادهای افتخار ایران ندارند. در تصاویری که آن زمان از حافظیه شیراز منتشر شد، مشخص بود اوباشی که خود را مجذوب حافظ می‌دانند، با لودگی تمام سعی در بر هم زدن محفل قرائت قرآن داشتند. این هم از جمله مواردی بود که سطح بلاهت مدعیان آزادی را به نمایش گذاشت و نشان داد این افراد برخلاف ژست‌های حافظ‌دوستی‌ای که دارند، حتی نمی‌دانند خواجه شمس‌الدین محمد شیرازی به علت از بر بودن قرآن کریم، به لقب حافظ مشهور شده است.

* غم‌زده‌هایی که رقاص شدند

جریان توحش زن، زندگی، آزادی در ادامه با موج‌سواری روی مرگ مهسا امینی، به مقابله با شادی و نشاط جامعه ایرانی برخاست. در همین رابطه می‌توان به هجمه هماهنگ این جریان به مقولات نشاط‌آفرین در ایران اشاره کرد. از تحریم کنسرت‌ها گرفته تا حملات زامبی‌وار به شادی مردم به مناسبت شب یلدا یا عید نوروز، بخوبی روحیه ضدایرانی این جریان را نشان داد. این در حالی بود که اوباش طرفدار زن، زندگی، آزادی در پس پرده از هیچ خوشحالی و لذت‌جویی دریغ نکردند.

جماعت متوحشی که هرگونه شادی مردم ایران را تقبیح می‌کردند، با انتشار تصاویری از رقاصی خود، از آن به عنوان مبارزه(!) با جمهوری اسلامی یاد می‌کردند. 

جریانی که سال 1401 با خط و نشان کشیدن برای جمهوری اسلامی، هشدار می‌داد نظام اسلامی سال 1402 را نخواهد دید، در آغاز سال جدید، تمام اقدامات براندازانه خود را در فعالیت‌های ضدارزشی و تولید ناهنجاری اجتماعی خلاصه کرده بود. اوباشی که ژست غم به خود گرفته بودند و نسخه زندگی بدون شادی برای مردم ایران می‌پیچیدند و بدون توقف در حال پمپاژ غم به جامعه ایرانی بودند، ماه محرم به یک‌باره تغییر مشی داده و مردم ایران را به رقص و اباحه‌گری فرامی‌خواندند.

* برده‌های بی‌وطن

یکی دیگر از مظاهر ابتذال و لودگی جریان موسوم به زن، زندگی، آزادی را می‌توان در برخورد این جریان نسبت به بازی‌های تیم‌ ملی فوتبال کشورمان در رقابت‌های جام‌جهانی مشاهده کرد. پس از واگذاری نتیجه بازی برابر انگلیس و آمریکا شاهد جشن مجازی اوباشی بودیم که ضمن ابراز خوشحالی بابت ناکامی تیم ملی فوتبال ایران، به تقدیر از آمریکا و انگلیس می‌پرداختند. حضور تعداد معدودی از طرفداران زن، زندگی، آزادی در خیابان و ابراز خوشحالی نسبت به باخت ایران نیز حاکی از آن بود که جریان مبتذل زن، زندگی، آزادی تا چه میزان می‌تواند بی‌وطن باشد و این بی‌وطنی را با صدای بلند فریاد بزند.

* فتح قله ابتذال

جدا از همه مواردی که مورد اشاره قرار گرفت، در روزهای اخیر تصاویری از سوی شبکه‌های ضدایرانی منتشر شد که نشان داد طرفداران زن، زندگی، آزادی توانسته‌اند قله ابتذال را فتح کنند.

اخیرا فیلمی از یک گروه کوهنوردی منتشر شد که نشان می‌دهد آنها پس از صعود به قله دماوند، به عنوان مرتفع‌ترین قله و یکی از نمادهای ایران، در حال ثبت نشان بلاهت و حماقت خود روی قله دماوند هستند. طبق این تصاویر، چند نفر با اسپری رنگ، اقدام به شعارنویسی روی قله دماوند می‌کنند.

انتشار این تصاویر واکنش‌ منفی کاربران شبکه‌های اجتماعی را در پی داشت. با این حال افرادی که تا دیروز خود را حامی ایران، محیط‌زیست و... می‌دانستند، روزه سکوت گرفته و هیچ واکنشی نسبت به این اقدام مبتذل نشان نداده‌اند. حتی اصلاح‌طلبانی که هیچ موضوعی در هیچ حوزه‌ای را بدون اظهارنظر کنار نمی‌گذارند نیز تصمیم به سکوت گرفته‌اند. تخریب قله دماوند مایه تاسف است؛ موضوعی که اوج ابتذال جریان زن، زندگی، آزادی را به تصویر می‌کشد.

گروه سیاست ‌خارجی: وزیر امور خارجه ایران یکشنبه در صدر هیاتی وارد ژاپن شد و با نخست‌وزیر، وزیر خارجه و وزیر بهداشت، کار و رفاه اجتماعی ژاپن دیدار و گفت‌وگو کرد. حسین امیرعبداللهیان در نخستین سفرش به ژاپن بعد از تصدی این سمت به توکیو رفت.

در همین ارتباط، سخنگوی وزارت امور خارجه بامداد دیروز اعلام کرد: حسین امیرعبداللهیان به منظور بازدید رسمی و دیدار با مقامات ارشد ژاپن، یکشنبه‌شب به وقت محلی وارد توکیو شد و مورد استقبال مقامات وزارت خارجه ژاپن قرار گرفت. ناصر کنعانی افزود: بر اساس هماهنگی‌های انجام شده وزیر امور خارجه در دیدار با «فومیو کیشیدا» نخست‌وزیر، «یوشیماسا هایاشی» وزیر خارجه و «کاتسونوبو کاتو» وزیر بهداشت، کار و رفاه اجتماعی ژاپن، درباره آخرین وضعیت روابط دوجانبه، مسائل منطقه‌ای و تحولات بین‌المللی گفت‌وگو و تبادل نظر خواهد کرد.

وزیر امور خارجه کشورمان در گفت‌وگو با وزیر بهداشت، کار و رفاه اجتماعی ژاپن درباره موضوعات مورد علاقه 2 کشور به تبادل نظر پرداخت. امیرعبداللهیان در این دیدار روابط سیاسی 2 کشور و احترام متقابل فرهنگی فی‌مابین را مهم ارزیابی کرد و اهدای  واکسن از سوی دولت ژاپن در دوره شیوع کرونا را اقدامی ارزشمند دانست. 

وزیر امور خارجه با غیرقانونی دانستن تحریم‌های یکجانبه ایالات متحده، ضرورت ارتقای همکاری‌های 2 کشور در حوزه‌های مختلف بویژه سازوکار مشارکت شرکت‌های ژاپنی در بخش دارو و تجهیزات پزشکی را مورد تاکید قرار داد. امیرعبداللهیان در این دیدار همچنین پیشرفت‌های کشورمان در حوزه فناوری‌های نوین بویژه در حوزه پزشکی را تشریح کرد. کاتسونوبو کاتو نیز در این دیدار با اشاره به حضور وزیر امور خارجه کشورمان در هفتادوهشتمین سالگرد بمباران هیروشیما و ناگازاکی، بر ضدیت مردم ژاپن با سلاح‌های کشتار جمعی تاکید کرد. وی اهمیت همکاری بین کشورها بویژه در حوزه‌های پزشکی را مورد تاکید قرار داد و  از پیشرفت‌های کشورمان در زمینه فناوری‌های نوین پزشکی ابراز خرسندی کرد. کاتسونوبو کاتو اظهار امیدواری کرد با توجه به روابط دیرینه و تاریخی 2 کشور، همکاری‌های فی‌مابین از ارتقای شایسته برخوردار شود. موضوعات مرتبط با نیروی کار ایرانی و همکاری‌ها در حوزه‌های کنسولی از دیگر موضوعات مورد گفت‌وگو در این دیدار بود. 

وزیر امور خارجه کشورمان که بنا به دعوت رسمی همتای ژاپنی خود در حال دیدار از این کشور است، در دیدار وزیر خارجه ژاپن هم درباره موضوعات دوجانبه و مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی به گفت‌وگو و تبادل نظر پرداخت. 

امیرعبداللهیان در این دیدار بازآرایی روابط فی‌مابین و ترسیم نقشه راه همکاری بلندمدت را برای گسترش روابط حائز اهمیت دانست و آمادگی کشورمان برای تداوم رایزنی‌ها در چارچوب شورای همکاری و تداوم مشورت‌های معاونان و مدیران کل وزارتخانه‌های خارجه‌ 2 کشور را اعلام کرد. امیرعبداللهیان ظرفیت‌های موجود در 2 ‌کشور برای توسعه مناسبات را درخور توجه خواند و بر ضرورت تدوین ساز‌و‌کارهای لازم برای ارتقای همکاری‌های متنوع تاکید کرد. در این دیدار همچنین آخرین وضعیت مذاکرات رفع تحریم‌ها، همکاری‌های پادمانی جمهوری اسلامی ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مورد رایزنی قرار گرفت. طرفین به‌علاوه درباره مسائل منطقه‌ای شامل بحران اوکراین و ثبات و امنیت در منطقه غرب آسیا و افغانستان تبادل نظر کردند. وزیر امور خارجه کشورمان سیاست اصولی ایران در ارتباط با بحران اوکراین را ناظر بر ضرورت راه‌حل سیاسی دانست و تاکید کرد ضروری است جامعه بین‌المللی از این رویکرد حمایت کند. یوشیماسا هایاشی نیز در این دیدار اهمیت استمرار گفت‌وگوها و همکاری فی‌مابین را مورد تاکید قرار داد و دیدگاه کشورش در حوزه‌های مرتبط با تحولات منطقه خلیج‌فارس، مذاکرات لغو تحریم‌ها، تحولات اوکراین و همکاری میان جمهوری اسلامی ایران و ژاپن در ارتباط با موضوعات مرتبط با افغانستان را تشریح کرد. همچنین امیرعبداللهیان دیروز در نشستی خبری در جمع رسانه‌های ژاپنی گفت: در استراتژی رئیس‌جمهور کشورم آقای رئیسی، نگاه به آسیا از اولویت‌های اصلی سیاست خارجی ایران به حساب می‌آید و در این چارچوب توسعه مناسبات با کشور دوست ژاپن مورد توجه جدی ما است. 

رئیس دستگاه دیپلماسی خاطرنشان کرد: اعزام سفیر جدید ایران به توکیو به عنوان یکی از دیپلمات‌های ارشد ایران در چارچوب مناسبات نیرومند بین 2 کشور بوده است. 

* تبادل زندانیان یک موضوع انسانی است

امیرعبداللهیان همچنین در پاسخ به سؤالی درباره توافق موقت خاطرنشان کرد: گفت‌وگوها و مذاکراتی که با تلاش و میانجیگری اتحادیه اروپایی و آقای جوزپ بورل انجام شد، ناظر به بازگشت تمام طرف‌ها به تعهدات کامل‌شان در برجام است. وی درباره تبادل زندانیان بین ایران و آمریکا نیز افزود: تبادل زندانیان یک موضوع انسانی است و ما در این باره گفت‌وگوهای غیرمستقیمی را  از سال گذشته با طرف آمریکایی داشتیم. 

* همکاری نظامی ایران و روسیه

وزیر امور خارجه درباره اوکراین و همکاری‌های نظامی ایران و روسیه نیز بیان کرد: ‌ما در جمهوری اسلامی ایران از توان دفاعی قوی و تکنولوژی بالایی برخورداریم. توان دفاعی ما برای تامین حداکثری امنیت ملی و منطقه‌ای به کار گرفته می‌شود. امیرعبداللهیان خاطرنشان کرد: طبعا روابط ممتازی نیز با روسیه داریم. در طول سال‌های گذشته یکی از ابعاد همکاری‌ها بر موضوع همکاری‌های دفاعی متمرکز بوده است ولی هیچ‌گاه از پهپادها و سلاح‌های ایرانی در جنگ اوکراین امکاناتی را در اختیار مسکو قرار نداده‌ایم. روسیه خود یکی از بزر‌گ‌ترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان سلاح در جهان است. 

رئیس دستگاه دیپلماسی ادامه داد: گزارشی را در ژاپن مطالعه کردم که تأیید می‌کند تسلیحاتی که در اوکراین مورد استفاده قرار می‌گیرد بخش عمده امکانات آن از آمریکا و کشورهای غربی تامین شده است. ما هیچگونه پهپادی برای استفاده در جنگ اوکراین در اختیار هیچ طرفی قرار نداده‌ایم. 

* هیچ سند قابل قبولی از طرف اوکراین ارائه نشد

وی ادامه داد: سال گذشته شخصا از وزیر خارجه اوکراین خواستم چنانچه اسنادی درباره استفاده از پهپادهای ایرانی در اختیار دارد، آن را به مقامات نظامی کشورم ارائه دهد. با وزیر خارجه اوکراین توافق کردیم هیأت نظامی ایران به ورشوی لهستان سفر کند و در آنجا با مقامات نظامی اوکراین در این رابطه دیدار کند؛ هیأت نظامی ما وارد ورشو شد اما طرف اوکراینی در محل ملاقات حاضر نشد. 

امیرعبداللهیان اضافه کرد: به وزیر خارجه اوکراین زنگ زدم و در تماس تلفنی به او گفتم مطمئن شدم هیچ سند ادعایی در اختیار شما نیست و اتهامات درباره کاربرد پهپاد ایرانی در جنگ اوکراین کاملا غلط و نادرست است. 

وزیر خارجه بیان کرد: مجددا با وزیر خارجه اوکراین توافق کردیم نیروهای نظامی ایران و اوکراین در کشور عمان دیدار کنند. هیچ سند قابل قبولی از طرف اوکراین در این دیدار درباره ادعاهای مطرح شده ارائه نشد. قرار شد طرف اوکراینی بار دیگر اسناد خود را بررسی کند و در نشستی دیگر با طرف ایرانی مورد بررسی قرار گیرد. ما بارها پیگیری کردیم که این نشست برگزار شود ولی طرف اوکراینی در دور جدید گفت‌وگوها حاضر نشد. 

* نقش سازنده‌ای که ژاپن می‌تواند ایفا کند

رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به سؤالی درباره نقش ژاپن در منطقه غرب آسیا بیان کرد: ما ارزیابی مثبتی همواره نسبت به مردم، تمدن و تاریخ ژاپن داریم. معتقدیم با توجه به تحولات مثبتی که در غرب آسیا در جریان است، ژاپن می‌تواند نقش سازنده‌ای را در منطقه ایفا کند. ایران طولانی‌ترین سواحل را در خلیج‌ فارس و دریای عمان در اختیار دارد. وی گفت: کشورهای منطقه از اراده و آمادگی لازم برای تامین امنیت منطقه خلیج‌ فارس و امنیت انرژی در منطقه برخوردارند. طبعا انتظار داریم امنیت جمعی منطقه با توان و ظرفیت کشورهای منطقه بخوبی تامین شود و ژاپن از این سیاست حمایت کند. رئیس دستگاه دیپلماسی افزود: ژاپن و ایران می‌توانند در این چارچوب همکاری‌های نیرومندتری داشته باشند. کاملا در این چارچوب آماده همکاری هستیم. 

* روابط ایران و عربستان

وزیر امور خارجه همچنین در پاسخ به سؤالی درباره گفت‌وگوهای ایران و عربستان اظهار داشت: مذاکرات ایران و عربستان از ماه‌ها قبل و با وساطت کشور عراق و عمان آغاز شد. در ماه‌های اخیر چین به این میانجیگری‌ها اضافه شد. در جریان دیدار رئیس‌جمهور چین از عربستان سعودی گفت‌وگوهایی بین مقامات عالی چین و عربستان مبنی بر ضرورت عادی‌سازی روابط ایران و عربستان شکل گرفت. مجموعه این تلاش‌ها و وجود اراده جدی در ایران و عربستان منجر به بازگشت روابط 2 کشور به حالت عادی شد. 

* طراحی نقشه راه‌ همکاری‌های بلندمدت با ژاپن

رئیس دستگاه دیپلماسی گفت: روابط گسترده‌ای را با چین داریم. برنامه جامع راهبردی همکاری‌های ایران و چین در دستورکار جدی ما قرار دارد. علاوه بر همکاری‌های دوجانبه در قالب برخی همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی از جمله سازمان همکاری شانگهای به همکاری‌های خود ادامه می‌دهیم. 

امیرعبداللهیان ادامه داد: قطعا همکاری‌های ما با چین علیه هیچ طرف دیگری نخواهد بود. همکاری‌های ایران و چین در راستای منافع مشترک طراحی و پیگیری شده است. در گفت‌وگوها با مقامات عالی ژاپن ایده طراحی نقشه راه همکاری‌های بلندمدت ایران و ژاپن را مطرح کردم. این ایده شامل همه ابعاد همکاری‌های دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی و نقش‌آفرینی نیرومندتر ژاپن در همکاری‌های متنوع با ایران و منطقه خواهد بود. 

گروه سیاسی: در روزهای اخیر شاهد گنده‌گویی ارتش تروریست آمریکا مبنی بر اعزام نیروی نظامی به منطقه برای مقابله با ایران در خلیج ‌فارس و در مقابل، اقدامات هشدار‌آمیز نیروهای مسلح کشورمان خطاب به آمریکا بودیم.

در روزهای پایانی تیرماه امسال ستاد فرماندهی مرکزی ایالات‌متحده (سنتکام) اعلام کرد آمریکا علاوه بر ارسال جنگنده‌های اف ۳۵ و اف ۱۶ و ناوشکن مجهز به موشک‌های هدایت‌شونده، بخشی از نیروهای یک واحد آبی - خاکی نیروی دریایی ارتش خود را نیز برای مقابله با ایران در خلیج ‌فارس مستقر می‌کند. روز گذشته نیز ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا از ورود بیش از ۳۰۰۰ ملوان و سرباز آمریکایی به غرب آسیا در چارچوب طرحی که پیش‌تر وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) آن را اعلام کرده بود، خبر داد. 

به نوشته وبگاه شبکه سعودی «العربیه»، در بیانیه ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا آمده است: «یک فروند ناو تهاجمی آبی‌- ‌خاکی و یک فروند لندینگ کرافت (ناوچه آب - ‌خاکی و نیروپیاده‌کن) به دریای سرخ رسیده‌اند تا امکانات هوایی و دریایی بیشتری را برای این منطقه فراهم کنند». العربیه در ادامه نوشت: «منطقه عملیاتی ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا که مرکز آن  در بحرین است،  تقریباً 2.5 میلیون مایل مربع از جمله بخش‌هایی از خلیج ‌فارس، دریای عمان، دریای سرخ، بخش‌هایی از اقیانوس هند، تنگه هرمز و باب المندب را شامل می‌شود». طی هفته‌های گذشته، نیروی هوایی آمریکا یک اسکادران از هواپیماهای اف35  و یک اسکادران دیگر از هواپیماهای اف16 را به این منطقه اعزام کرد و از بهار گذشته، نیروی هوایی یک اسکادران از هواپیماهایE10 را در منطقه حفظ کرده است.

* هشدار مرحله‌ای ایران خطاب به آمریکا

چند روز پس از نخستین اعلام ارتش تروریست آمریکا مبنی بر اعزام نیرو به خلیج ‌فارس، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح کشورمان ضمن رونمایی از موشک کروز دریایی ابومهدی، 2 نیروی دریایی ارتش و سپاه را به این موشک تجهیز کرد. موشک ابومهدی با ویژگی‌های منحصر‌به‌فردی که دارد می‌تواند بیش از هزار کیلومتر به تعقیب اهداف خود بپردازد. به عبارت خلاصه‌تر، با توجه به برد هزار کیلومتری این موشک، بازدارندگی ایران از مبدأ مرزهای ساحلی کشورمان به عمق 1000 کیلومتر افزایش یافته است.

همچنین استفاده از مواد منفجره با قدرت تخریب بالا در سر جنگی آن نیز قابلیت انهدام انواع ناو، ناوچه و ناوشکن‌ها را به این موشک بخشیده است. 

علاوه بر این، هفته گذشته نیز همزمان با اعلام آمریکا مبنی بر اعزام نیروی نظامی به خلیج ‌فارس، نیروی دریایی سپاه با برگزاری رزمایش «‌‌اقتدار» آمادگی خود را در تأمین امنیت خلیج ‌فارس و دفاع از جزایر ایرانی نشان داد.

در جریان برگزاری این رزمایش دریایی، شناورهای جدید نیروی دریایی سپاه، به موشک‌هایی با برد 600 کیلومتر مجهز شد. در روزهای اخیر نیز موشک‌های قدیر و نصیر تولیدشده در صنایع دفاعی وزارت دفاع تحویل نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شد. موشک‌هایی که مشخصا در راستای افزایش قدرت دفاعی و تامین امنیت خلیج ‌فارس از سوی نیروی دریایی ارتش و سپاه تولید شده و تحویل آن به سپاه در کنار موشک ابومهدی، در روزهایی که آمریکایی‌ها از اعزام نیروی نظامی به منطقه خبر می‌دهند، به منزله هشدار به بیگانه‌هایی است که به دنبال ایجاد تنش در آب‌های خلیج‌ فارس هستند. به نظر می‌رسد اقدامات روزهای اخیر از سوی نیروهای مسلح کشورمان، از الحاق موشک کروز ابومهدی به ناوگان دریایی ایران گرفته تا برگزاری رزمایش اقتدار در آب‌های خلیج ‌فارس، تنها یک هدف را دنبال می‌کند و آن هم مخابره پیام هشدار به ارتش تروریست آمریکا است.

بنا بر گزارش فارس، آمریکا در حالی تلاش می‌کند اقتدار نمایشی خود را در خلیج‌ فارس در راستای سیاست نخ‌نمای «ایران‌هراسی» به رخ بکشد که بر اساس قوانین بین‌المللی، جمهوری اسلامی ایران حق دفاع مشروع از امنیت و منافع خود در آب‌های سرزمینی را داراست و اصرار بر «آب‌های آزاد» خواندن این مناطق با قوانین بین‌المللی در حوزه دریانوردی در تناقض است. فرماندهان عالی‌رتبه نظامی و همین‌طور مقامات سیاسی کشورمان پیش از این بارها اعلام کرده‌اند ایران حق دفاع مشروع از حاکمیتش در خلیج ‌فارس را برای خود محفوظ می‌دارد؛ چنانکه ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان در واکنش به خبر اعزام نیروی آمریکایی به منطقه اظهار کرد: ایران نسبت به هرگونه اقدام تحریک‌آمیز و غیرقانونی بویژه در نزدیکی مرزهایش حساس است و به آن توجه ویژه‌ای دارد و حق خود را برای اتخاذ تدابیر مقتضی بازدارنده و منطبق با قواعد و مقررات بین‌الملل محفوظ می‌دارد و از حقوق مسلم خود در این ارتباط استفاده می‌کند. جدا از همه اینها، جمهوری اسلامی ایران در طول سال‌های گذشته نشان داده بر سر امنیت خلیج ‌فارس با کسی تعارف ندارد و آماده برخورد با هر نوع شیطنتی در آب‌های سرزمینی خود است. در همین رابطه می‌توان به برخوردهای تنبیهی متعدد تکاوران ایرانی با نظامیان آمریکایی اشاره کرد که در سال‌های گذشته شاهدش بودیم. آمریکایی‌ها باید این واقعیت را بپذیرند که دیگر سال‌های دهه 60 و دوران قلدری در خلیج ‌فارس برای بیگانگان به سر آمده و این جمهوری اسلامی ایران است که با اقتدار در خلیج‌ فارس حضور دارد. 

البته توجه به این نکته هم لازم است که حضور مقتدر و با صلابت ایران در آب‌های دور بویژه در حیاط خلوت آمریکا در منطقه کارائیب باعث عصبانیت آمریکایی‌ها شده و انتشار اخباری مبنی بر اعزام نیرو و تجهیزات نظامی به خلیج ‌فارس، تلافی حضور راهبردی جمهوری اسلامی در آب‌های بین‌المللی به شمار می‌رود.

ظرفیت‌های ترانزیتی ایران دارای ارزش زیادی برای جمهوری اسلامی ایران است، زیرا موجب گسترش و تقویت دیپلماسی اقتصادی ایران در بین کشورهای جهان و وابستگی بیشتر کشورهای دنیا به همکاری اقتصادی با ایران و کاهش تحریم‌پذیری اقتصاد ایران می‌شود. همچنین به عنوان منبع درآمد پایدار برای گذار از وابستگی اقتصادی به نفت است.

بر اساس نتایج پایش عملکرد ترانزیت از کشور، تا پایان تیر سال جاری مجموعا ۴ میلیون و ۶ هزار و ۵۰۰ تن انواع کالاهای غیرنفتی و نفتی از قلمروی کشور ترانزیت شده است.

معاون حمل‌و‌نقل وزیر راه و شهرسازی عملکرد ترانزیت کشور را در 4 ماه نخست سال جاری بر اساس نتایج پایش و تحلیل مستمر انجام شده اعلام کرد.

شهریار افندی‌زاده تصریح کرد: از ابتدای فروردین تا پایان تیر سال جاری، مجموعاً ۴ میلیون و ۶ هزار و ۵۰۰ تن انواع کالای نفتی و غیرنفتی از مبادی ورودی کشور به قلمروی سرزمینی وارد و طی عملیات ترانزیت، از مبادی خروجی کشور خارج شد که بخش جاده‌ای سهم ۸۹ درصدی و بخش ریلی سهم ۱۱ درصدی از این عملکرد را به خود اختصاص داده است.

افندی‌زاده گفت: مقایسه آماری عملکرد ترانزیت در تیر سال جاری با مدت مشابه سال قبل و سنوات پیشین، حاکی از روند رو به رشد این شاخص عملکردی است، به نحوی که در این ماه، مجموع عملکرد ترانزیت غیرنفتی و نفتی بخش‌های جاده‌ای و ریلی به یک میلیون و ۶۶ هزار و ۵۰۰ رسید که نسبت به تیر ۱۴۰۱ با عملکرد حدود ۸۰۱ هزار و ۳۰۰ تن، افزایش ۳۳ درصدی در این حوزه محقق شد.

وی افزود: با توجه به ظرفیت‌های فعلی زیرساخت‌ها و امکانات بخش حمل‌و‌نقل کشور، اعم از پایانه‌های مرزی جاده‌ای و ریلی، بنادر، ناوگان و سایر تأسیسات ترانزیتی و همچنین سیاست‌ها، برنامه‌ها و اقدامات حاکمیتی و مدیریتی و بعضا زودبازده که در راستای چالاک‌سازی فرآیندها و مطلوبیت‌سازی مؤلفه‌های کلیدی زمان و هزینه ترانزیت در دست پیگیری و اجراست، ظرفیت‌سازی مناسبی جهت ثبت عملکردهای ماهانه به مراتب بالاتر در ماه‌های باقیمانده تا پایان سال جاری در بخش حمل‌ونقل و به عبارت بهتر، در طرف عرضه خدمات ترانزیت فراهم شده است که با توجه به افق روشنی که از تجارت کشور بویژه با کشورهای همسایه و منطقه و نیز اعضای سازمان‌ها و برنامه‌های همکاری اقتصادی نظیر شانگهای، اتحادیه اقتصادی اوراسیا و اکو، از سوی نهادها، بخش‌ها و دستگاه‌های ذی‌ربط در طرف تقاضای ترانزیت ترسیم شده است، وزارت راه و شهرسازی و سازمان‌ها و شرکت‌های تابعه، به عنوان عهده‌دار طرف عرضه و ارائه‌دهنده خدمات، به نحو شایسته‌ای تقاضاهای موجود و بالقوه را برآورده خواهند کرد.

معاون حمل‌و‌نقل وزیر راه و شهرسازی در پایان تاکید کرد: از آنجا که وزیر راه و شهرسازی تأکید ویژه‌ای بر تنظیم روابط حمل‌ونقل و ترانزیتی دو و چندجانبه با کشورهای همسایه، منطقه و فرامنطقه‌ای و اعضای کریدورهای ترانزیتی با مشارکت کشورمان، در چارچوب نقشه راه مشخص و اهداف عملیاتی معین با زمان‌بندی دقیق و اقدامات اجرایی با نگاهی جامع و آینده‌نگر در همه زیربخش‌های ریلی، جاده‌ای، دریایی و هوایی دارند، تدوین و تصویب و مبادله اسنادی راهبردی در این راستا در دستور کار قرار دارد که انتظار می‌رود این ابتکار عمل‌، از طریق ایجاد درهم‌تنیدگی بیشتر 2 حوزه ترانزیت و تجارت، روابط بین‌المللی کشور را در حوزه حمل‌ونقل و ترانزیت، روابطی هدفمندتر، مؤثرتر و هوشمندانه‌تر کند به نحوی که حتی در کوتاه‌مدت، شاهد عملکردهای به مراتب بالاتر در زمینه ترانزیت از کشور باشیم.

حادثه دلخراش ریزش ساختمان‌ها طی 3-2 روز گذشته در تهران، متاسفانه مرگ 6 نفر را رقم زد و در مجموع باعث مصدومیت 33 نفر شد. در حالی که عوامل آتش‌نشانی و نیروهای امدادی در تلاش برای آوار‌برداری ریزش چند ساختمان ناایمن در منطقه خلازیر که روز یکشنبه اتفاق افتاد بودند، دیروز یک ساختمان ۳ طبقه در محله جوانمرد قصاب به دلیل نشت گاز منفجر شد و به چند ساختمان اطراف نیز خسارت وارد کرد. در پی این حادثه متاسفانه یک نفر فوت کرد و 16 نفر مصدوم شدند که به گفته رئیس اورژانس تهران حال 3 نفر از مصدومان وخیم است. محمداسماعیل توکلی در این باره گفت: صبح روز دوشنبه در پی گزارش حادثه ریزش آوار در محله جوانمرد قصاب، 8 دستگاه آمبولانس و یک دستگاه اتوبوس‌آمبولانس و یک دستگاه موتورلانس به محل حادثه اعزام شدند. وی اضافه کرد: در همان لحظات اول وقوع این حادثه ۱۲ مصدوم به مراکز درمانی انتقال یافتند که ۳ مصدوم حال‌شان‌ وخیم گزارش شد. پس از چند ساعت آواربرداری توسط نیروهای آتش‌نشانی و عوامل امدادی، تعداد مصدومان این حادثه افزایش یافت و  به ۱۶ نفر رسید که همگی به مراکز درمانی انتقال یافتند.

سیدجلال ملکی، سخنگوی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران با اشاره به حادثه انفجار ساختمان 3 طبقه  در منطقه جوانمرد قصاب گفت: حدود ساعت ۸ صبح یک مورد آتش‌سوزی در محله جوانمرد قصاب اعلام می‌شود و چند ایستگاه آتش‌نشانی هم به محل حادثه اعزام می‌شوند. آتش‌نشانان در محل حادثه مشاهده می‌کنند یک ساختمان ۳ طبقه دچار انفجار شده و ۱۲ نفر زیر آوار محبوس شده‌اند. خوشبختانه این افراد زنده از زیر آوار بیرون کشیده شدند و عملیات همچنان ادامه دارد. قدرت‌الله محمدی مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی نیز اعلام کرد نشت گاز، علت اولیه وقوع حادثه انفجار در محله جوانمرد قصاب بوده است. به گفته وی،‌  بعد از اعلام وقوع حادثه در این مکان بلافاصله 5 ایستگاه آتش‌نشانی به محل حادثه اعزام شدند و آتش‌نشانان ظرف چند دقیقه به محل حادثه رسیدند. بررسی‌ها نشان داد یک ساختمان 3 طبقه مسکونی قدیمی در این حادثه دچار انفجار شده و طی آن بخش زیادی از ساختمان تخریب شده است. شدت تخریب انفجار به گونه‌ای بود که علاوه بر ساختمان 3 طبقه، 4 مغازه و خانه قدیمی نیز در اطراف این خانه وجود داشتند که بخشی از آنها نیز تخریب شدند. محمدی با بیان اینکه حجم زیادی از آوار روی زمین ریخته است، گفت: در همان لحظات ابتدایی ۱۲ نفر از محبوس‌شدگان از زیر آوار بیرون کشیده شدند که 7 مرد و 5 زن بودند. وی اضافه کرد: بررسی‌ها برای پیدا شدن محبوسان احتمالی ادامه دارد. وی ادامه داد: عملیات جست‌وجو و آواربرداری توسط آتش‌نشانان ادامه دارد. 

* افزایش کشته‌های ریزش آوار در خلازیر

بنا بر این گزارش، روز یکشنبه نیز حادثه ریزش ناگهانی چند ساختمان غیرمجاز در جریان فرآیند تخریب در منطقه خلازیر تهران سبب مرگ و مصدومیت چند تن از شهروندان شد که دو نفر از جانباختگان از پرسنل انتظامی بودند. البته برخی نسبت به سازندگان غیرمجاز و غیراصولی بودن تخریب این ساختمان‌ها خرده گرفته‌اند، این در حالی است که دادستان تهران به منظور بررسی ابعاد حادثه دستور تشکیل پرونده قضایی را صادر کرده است. سخنگوی سازمان آتش‌نشانی شهر تهران دیروز گفت که تعداد فوتی‌های حادثه خلازیر به 5 تن رسیده است. به گزارش رکنا، جلال ملکی، سخنگوی سازمان آتش‌نشانی شهر تهران درباره آخرین وقایع حادثه ریزش ساختمان در خلازیر و منطقه 19 شهرداری تهران، گفت: در این حادثه 5 نفر فوت کردند و 2 نفر را هم زنده از زیر آوار خارج کردیم. 

* ورود میدانی دادستانی تهران به ریزش ساختمان

دادستان تهران در پی ریزش ساختمان در منطقه‌ خلازیر و فوت 5 نفر، از صدور دستور به منظور تشکیل پرونده قضایی در دادسرای تهران و تعیین بازپرس ویژه به منظور بررسی ابعاد حادثه خبر داد. علی صالحی درباره ریزش ساختمان در منطقه خلازیر، واقع در جنوب تهران اظهار کرد: عوامل انتظامی و شهرداری تهران با توجه به وجود ساختمان‌های ناایمن در این محدوده، از بامداد روز یکشنبه با حضور در منطقه خلازیر، نسبت به اجرای عملیات تخریب این ابنیه ناایمن اقدام کردند. دادستان تهران تصریح کرد: متاسفانه حین اجرای این عملیات، یکی از ساختمان‌ها دچار ریزش شد و تعدادی از نیروهای انتظامی و شهرداری تهران زیر آوار محبوس شدند. وی افزود: حسب بررسی‌های صورت گرفته، طی این حادثه چند نفر جان خود را از دست دادند که پیکر این افراد توسط عوامل امدادی حاضر در صحنه از زیر آوار خارج شد. صالحی تاکید کرد: در ساعات اولیه‌ وقوع حادثه‌ موصوف‌،  این دادستانی ضمن تشکیل پرونده قضایی در این زمینه و اعطای ماموریت به 2 تن از معاونان و همچنین تعیین بازپرس ویژه به منظور حضور میدانی در محل واقعه، بررسی ابعاد حادثه، صدور دستورات لازم و مدیریت امور مستحدثه، نسبت به ورود میدانی به واقعه موصوف اقدام کرده است که متعاقبا اطلاع‌رسانی لازم از نتیجه اقدامات صورت خواهد پذیرفت.