گروه سیاسی: عصر جمعه هفتم آذر 99، خبر ترور یک شخصیت مهم در آبسرد شهرستان دماوند، موجب بهت و حیرت جامعه شد. ابتدا کمتر کسی با او آشنا بود اما ساعاتی بعد مشخص شد دکتر محسن فخری‌زاده از دانشمندان دفاعی کشورمان توسط سرویس تروریستی موساد ترور شده و به شهادت رسیده است. نام این دانشمند کشورمان به عنوان یکی از ۵ شخصیت ایرانی در فهرست ۵۰۰ نفره قدرتمندترین افراد جهان از سوی نشریه آمریکایی فارن پالیسی آمده بود.

شهید محسن فخری‌زاده را باید از پیشگامان تثبیت دانش هسته‌ای ایران دانست که نقش بی‌بدیلی در ارتقا، پیشرفت و مهم‌تر از همه تثبیت و پایداری صنعت هسته‌ای و دفاعی ایران ایفا کرد.

نقش شهید فخری‌زاده در پیشرفت و تثبیت توانمندی هسته‌ای ایران به اندازه‌ای پررنگ است که دشمنان کشورمان بویژه رژیم صهیونیستی حتی پس از اتمام پروژه‌های کلان این دانشمند، دست از تلاش برای حذف فیزیکی او برنداشتند و به همین خاطر برای سال‌های طولانی نام محسن فخری‌زاده در صدر فهرست ترور سازمان‌های امنیتی و جاسوسی آمریکا و اسرائیل قرار داشت. در همین رابطه باید به این نکته اشاره کرد که محسن فخری‌زاده تنها دانشمند هسته‌ای ایرانی است که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی نام او را مستقیما در نمایش تلویزیونی‌اش علیه برنامه هسته‌ای ایران به زبان آورد. نتانیاهو سال 97- ۲ سال پیش از ترور شهید فخری‌زاده- از وی به عنوان مسؤول برنامه هسته‌ای ایران نام برده و با انتشار تصویرش، به مخاطبان خود اعلام کرد که باید نام فخری‌زاده را در ذهن خود به یاد داشته باشند. همچنین ‏ایهود اولمرت، نخست‌وزیر اسبق رژیم صهیونیستی نیز در گفت‌وگویی اذعان کرده بود: «من فخری‌زاده را خوب می‌شناسم؛ خودش نمی‌داند چقدر او را می‌شناسم. او مصونیتی ندارد». همین موارد نشان می‌دهد صهیونیست‌ها از سال‌ها قبل به دنبال ترور شهید محسن فخری‌زاده بودند. 

ابعاد فعالیت‌های علمی و اقدامات شهید فخری‌زاده در صنایع دفاعی و هسته‌ای کشور طی سالیان طولانی در رصد دستگاه‌های امنیتی و اطلاعاتی آمریکا و رژیم صهیونیستی به واسطه دسترسی گسترده بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به برنامه هسته‌ای ایران و افراد دخیل در آن قرار گرفته بود، تا جایی که نام فخری‌زاده تحت عنوان دانشمند ارشد وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو‌های مسلح و رئیس مرکز تحقیقاتی فیزیک(PHRC)  ۲۴ مارس ۲۰۰۷ میلادی در فهرست تحریم‌شدگان ایران توسط شورای امنیت سازمان ملل قرار گرفت. درباره نقش کارکنان سازمان بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) در ارائه اطلاعات به سرویس‌های جاسوسی باید به گزارش سال 2008 واشنگتن‌پست اشاره کرد که طی آن می‌نویسد: کارکنان سازمان بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) به خبرنگار واشنگتن‌پست گفته‌اند آنها چندین‌ بار از محسن فخری‌زاده برای صرف چای و صحبت درباره برنامه اتمی دعوت به عمل آورده‌اند اما طی ۲ سال گذشته همه این دعوت‌ها رد شده است.

علیرضا اکبری، جاسوس وابسته به سرویس اطلاعاتی انگلیس نیز که دی‌ماه سال گذشته اعدام شد، اطلاعاتی را درباره شهید دکتر محسن فخری‌زاده به افسران ‌mi6 داده بود.

روزنامه آمریکایی نیویورک‌تایمز نیز شهریور سال 1400، در گزارشی با اشاره به جزئیات ترور شهید فخری‌زاده نوشت: آماده‌سازی برای ترور پس از مجموعه‌ای از ملاقات‌ها در پایان سال ۲۰۱۹ و اوایل سال ۲۰۲۰ بین مقامات اسرائیلی، به رهبری مدیر موساد، یوسی کوهن و مقامات عالی‌رتبه آمریکا از جمله رئیس‌جمهور دونالد ترامپ، وزیر خارجه مایک پمپئو و رئیس سازمان سیا جینا هاسپل آغاز شد، همچنین در این گزارش آمده بود: سال ۲۰۱۸ بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، یک کنفرانس مطبوعاتی برای نشان دادن اسنادی که موساد از بایگانی هسته‌ای ایران سرقت کرده بود، ترتیب داد. وی با استدلال اینکه ثابت کردند ایران هنوز برنامه تسلیحات هسته‌ای فعال دارد، چند بار از دکتر فخری‌زاده نام برد. او گفت: «این نام را به خاطر بسپارید؛ فخری‌زاده!»

* میراث پایدار فخری‌زاده

در کنار شهید حسن طهرانی‌مقدم که از او به ‌عنوان پدر موشکی ایران نام برده می‌شود و شهید سپهبد حاج‌قاسم سلیمانی به عنوان جریان‌ساز و فرمانده میدانی محور مقاومت، از محسن فخری‌زاده نیز می‌توان به عنوان فردی بی‌بدیل و اثرگذار در حوزه هسته‌ای ایران که توان بازدارندگی دفاعی ایران را ارتقا داد نام برد. به همان میزان که شهید سلیمانی و شهید طهرانی‌مقدم تلاش خود را برای قدرت موشکی و اقتدار منطقه‌ای ایران به کار بستند، تثبیت دانش هسته‌ای و توان بازدارندگی ایران نیز مرهون مجاهدت‌های دانشمندان کشورمان، بویژه شهید محسن فخری‌زاده است. 

اگرچه جمهوری اسلامی ایران بارها به صراحت اعلام کرده است به دنبال ساخت بمب اتم نبوده و دانش هسته‌ای خود را در راستای اهداف صلح‌آمیز پیش می‌برد اما رژیم تروریست صهیونیستی به عنوان تنها دارنده کلاهک‌های هسته‌ای در منطقه غرب آسیا، قدرت هسته‌ای ایران را تهدیدی برای موجودیت خود می‌‌بیند.  چرا که قدرت هسته‌ای ایران می‌تواند توان بازدارندگی هسته‌ای اسرائیل را از بین ببرد و این باعث تضعیف رژیم اشغالگر قدس شده است. به همین خاطر در سال‌های گذشته شاهد خرابکاری‌های این رژیم در تاسیسات هسته‌ای و البته ترور دانشمندان هسته‌ای کشورمان از جمله شهیدان احمدی‌روشن، علی‌محمدی، شهریاری و فخری‌زاده توسط موساد بوده‌ایم که با هدف از بین بردن دانش هسته‌ای ایران انجام شده است. با این حال به رغم این اقدامات تروریستی و به لطف تلاش دانشمندانی مثل شهید فخری‌زاده، دانش هسته‌ای ایران نه تنها دچار اختلال نشده که به تثبیت رسیده است. ثباتی که می‌توان گفت منجر به از بین رفتن بازدارندگی هسته‌ای رژیم صهیونیستی شده است. از همین رو باید گفت اقدامات شهید فخری‌زاده به عنوان سرآمد دانشمندان هسته‌ای کشورمان در کنار مجاهدت‌های شهید حسن طهرانی‌مقدم و شهید حاج‌قاسم سلیمانی، تاثیرات قابل توجهی در تقویت قدرت گروه‌های محور مقاومت متاثر از ایران در مقابل رژیم صهیونیستی داشته است.

15 مهرماه، گروه‌های مقاومت فلسطینی در 7 دهه اشغالگری صهیونیست‌ها، با انجام عملیات گسترده و موفقیت‌آمیز توفان الاقصی در سرزمین‌های اشغالی، اقتدار نظامی و امنیتی رژیم صهیونیستی را از بین بردند و در طول هفته‌های اخیر نیز به رغم جنایات بی‌سابقه و ضدبشری رژیم صهیونیستی در غزه، صهیونیست‌ها را با چالش‌های جدی روبه‌رو کردند. چالش‌هایی که اکنون منجر به پذیرش آتش‌بس و طرح تبادل اسرا میان ۲ طرف، از سوی اسرائیل شده است. 

جدای از مقاومت فلسطین، گروه‌های مقاومت منطقه از جمله حزب‌الله لبنان، مقاومت عراق و انصارالله یمن نیز نقش مستقل خود در رویارویی با سرزمین‌های اشغالی را بخوبی ایفا کرده‌اند. حزب‌الله لبنان از همان روز دوم درگیری‌، به صورت مستقیم وارد جنگ با رژیم صهیونیستی شد و انصارالله یمن نیز در هفته‌های اخیر با انجام حملات موشکی علیه سرزمین‌های اشغالی و توقیف کشتی‌های وابسته به رژیم صهیونیستی، حمایت خود از مقاومت فلسطین را نشان داده است. نیروهای مقاومت در عراق نیز با حمله به پایگاه اشغالگران آمریکایی و هدف قرار دادن برخی مناطق در سرزمین‌های اشغالی، علیه رژیم صهیونیستی اقدام کردند. آنچه منظومه مقاومت پس از عملیات ۷ اکتبر مقاومت فلسطین علیه رژیم صهیونیستی انجام داد، یک تصویر واضح از قدرت جبهه مقاومت را در منطقه غرب آسیا آشکار کرد. حالا مقاومت از تهران تا بغداد، دمشق، بیروت، غزه، کرانه باختری و صنعا، هرکدام بخشی از کار دفاع از ملت مظلوم فلسطین را بر عهده گرفته‌اند. این توان مقاومت چه از بعد عقیدتی، چه از بعد سخت‌افزاری و چه در زمینه بازدارندگی حاصل مجاهدت‌های مردان بزرگی در ایران و سایر مناطق جغرافیایی مقاومت بوده است. به صورت ویژه، شهدای بزرگی مانند حاج‌قاسم سلیمانی، حسن طهرانی‌مقدم و محسن فخری‌زاده، هر کدام در بخشی و در ضلعی توانستند موجب ارتقای توان و قدرت جبهه مقاومت شوند.

امروز سالگرد شهادت شهید محسن فخر‌ی‌زاده است. در روزهایی که مردم دنیا شاهد جنایات صهیونیست‌ها در غزه هستند و مقاومت قهرمانانه فرزندان مقاومت فلسطین را مشاهده می‌کنند، قطعاً نام و یاد دانشمندان و بزرگ‌‌مردانی مانند شهید فخری‌زاده که در تغییر موازنه قدرت به سود جبهه مقاومت نقش بی‌بدیل داشته‌اند، بیشتر از گذشته مورد توجه قرار می‌گیرد.

******

گروه فرهنگ و هنر: این روزها روزهای خوبی برای سینمای ایران نیست. بعد از درگذشت بانو بیتا فرهی، آخرین بازمانده هامون، روز گذشته بانو پروانه معصومی، بازیگری که سال‌ها بدون هیچ حاشیه‌ای در سینما به ایفای نقش پرداخت، در 79 سالگی چشم از جهان فرو بست. 

بعضی‌ها وقتی در یک بستر نابسامان قرار می‌گیرند، اگرچه ممکن است در نقطه شروع بخشی از این جغرافیا باشند اما به قاعده‌ای شهامت دارند که در عوض همرنگ شدن بیشتر و بیشتر با افراد این بستر، اصول و قواعد خود را به آنها بقبولانند و به مرور در مسیر تعالی و بزرگ شدن روح و منش انسانی با شتاب هر چه بیشتر به پیش روند.

یکی از این افراد بانو معصومی بود که روز گذشته چشم از جهان فرو بست؛ در حالی که شمایلی زیبا و دلنشین از خود در سینمای ایران به یادگار گذاشت.

پروانه معصومی سال 1323 در یک خانواده مذهبی در تهران متولد شد. او بعد از گرفتن دیپلم رشته طبیعی در سال 42 وارد دانشگاه ملی شد و پس از پایان تحصیلاتش در رشته زبان‌های خارجی، راهی آلمان شد.

پروانه معصومی سال 1349 زمانی که در کشور آلمان تحصیل می‌کرد، با همسرش مسعود معصومی ازدواج کرد که ثمره این زندگی یک فرزند پسر به نام نیماست.

همسر او دانش‌آموخته عکاسی از مدرسه دولتی مونیخ آلمان  بود که اگرچه بنا داشت در آلمان بماند اما پس از ازدواج با پروانه متقاعد شد باید هنرش را در کشور خود ارائه دهد. آنها سال 1350 بعد از ازدواج به ایران بازگشتند و مسعود معصومی تا سال 95 که چشم از جهان فرو بست، به عنوان یکی از بهترین عکاسان صنعتی مشغول کار بود.

معصومی پس از ورود به دنیای سینما با ایفای نقش در فیلم کوتاه «سفر»، اگرچه درخواست زیادی برای اجرای نقش‌های مختلف در سینما داشت اما ترجیح داد گزیده‌کار باشد.

او که در کنار سواد و دانش آکادمیک و برخورداری از چهره‌ای فوتوژنیک بخوبی از پس ایفای نقش‌هایش بر می‌آمد، یکی از بازیگرانی بود که تهیه‌کنندگان و کارگردان‌های زیادی از سینمای بدنه و فیلمفارسی‌سازان علاقه‌مند بودند رل اصلی فیلم‌های‌شان را به او بدهند.

معصومی اما تنها در ۵ فیلمی که صرفا گمان داشت با فیلمفارسی‌ها متفاوت هستند بازی کرد؛ فیلم‌هایی مثل رگبار، کلاغ و بی‌تا. او پس از آن، زمانی که بستر پر از فساد سینمای آن روزگار را دید، از سینما فاصله گرفت تا سال 1363 که رسول صدرعاملی برای ایفای نقش در «گل‌های داوودی» سراغش رفت. 

پس از آن زمانی که سینما به سوی موضوعات اخلاقی‌تر پیش رفت، پروانه معصومی نیز از حاشیه به متن آمد و خود را به عنوان یکی از مهم‌ترین بانوان سینمای ایران به مخاطبان شناساند. معصومی پس از ایفای نقش در فیلم‌های جهیزیه‌ای برای رباب و شکوه زندگی (هر ۲ در ۱۳۶۶) و دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر زن در جشنواره فیلم فجر، برای ایفای نقش در سریال «کوچک جنگلی» برگزیده شد؛ سریالی که باعث شد او چنان شیفته شخصیت میرزا کوچک‌خان جنگلی شود که چند سال بعد از تهران و تمام دلبستگی‌هایش در پایتخت چشم بپوشد و راهی طاهر گوراب شود؛ منطقه‌ای در صومعه‌سرا که یکی از نقاط مهم برای جنگلی‌ها به شمار می‌رفت.

او همانجا ماند و از همان روستا و به نمایندگی از زنان طاهر گوراب به دیدار رهبر انقلاب رفت و حرف‌هایی زد که نشان می‌داد یک بازیگر خانم سینمای ایران تا چه اندازه می‌تواند به جایگاهی متعالی در تفکر و باور الهی دست یابد. 

مرحوم معصومی در این دیدار اظهار داشت: امیدوارم کمی بیشتر مردمان روستا را از نزدیک بشناسیم. برای دل آنها که به شما علاقه دارند، کار کنیم، آنها فردا که مرا در خیابان ببینند نوع دیگری به من نگاه می‌کنند، برای اینکه خدمت شما بودم، برای اینکه من هم نیم ساعت، یک ساعت زیر سقفی نفس کشیدم که شما نفس کشیدید، برای آنها باید زحمت بکشیم.

وی در آن دیدار گفت: من به عنوان زنی که خارج از تهران در روستایی در استان گیلان زندگی می‌کنم، می‌توانم بگویم تلویزیون برای مردم همان قشر برنامه می‌سازد، زیرا در تهران به اندازه کافی سرگرمی و تفریح وجود دارد که مردم از آن استفاده کنند اما در شهرستان‌ها هنگام غروب که فعالیت روزانه مردم تمام می‌شود و به روستا بازمی‌گردند، دل‌شان می‌خواهد پای تلویزیون بنشینند، حتی زن‌هایی را دیدم که تلویزیون کوچکی دارند تا هنگامی که در آشپزخانه کار می‌کنند نگاهی به تلویزیون بیندازند، تا برنامه‌ای را از دست ندهند، لذا تلویزیون تعهد زیادی نسبت به این بخش از جامعه دارد.

وی افزود: مردم روستاها و شهرستان‌ها از برنامه‌هایی که می‌سازیم خیلی بازخورد می‌گیرند، اگر به آنها امید بدهیم امید را می‌گیرند، اگر ناامیدی بدهیم ناامیدی می‌گیرند، اگر راستگویی بدهیم مسلما راستگویی را دریافت می‌کنند. زن دهقان روستایی از اول اسفندماه بیل روی کول دارد، به مزرعه می‌رود، بیل می‌زند، مرز می‌گذارد، نشا می‌کند؛ او دیروز قبل از آمدن من به تهران پیش من آمد، لباس مرتب پوشیده بود و با شادی غیرقابل وصفی به من گفت «برنج‌های من شکم دادند» یعنی خوشه آوردند، او صبر می‌کند تا برنج‌ها را درو کند، به خانه می‌آورد، اگر بتواند ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان از فروش برنج به دست بیاورد ثروت زیادی است، زیرا می‌تواند مقداری از مایحتاج خود را خریداری کند.

وی ادامه داد: چطور می‌توان زن شهری را که می‌گوید «۱۰ میلیون تومان به ما می‌دهند اما بر سر ما می‌زنند»، با آن زن روستایی مقایسه کرد، سوال من این است: چطور ممکن است از زندگی آنها نتوان فیلم ساخت، معتقدم می‌توان ساخت، به شرط آنکه نویسندگان و برنامه‌سازان ما اگر می‌خواهند یک فیلم درباره یک روستا در شمال بسازند، خوب تحقیق کنند؛ نه اینکه ۲ ساعت یا نهایت یک روز بیایند در این مناطق چرخی بزنند، ۴ تا جنگل و ۲ خیابان و ۳ تا کلبه را می‌بینند می‌گویند «تمام شد»؛ من ۱۵ سال در روستای گیلان زندگی می‌کنم، با روستایی، شهری و جانباز مردم سرکار دارم، آیا نمی‌شود از اینها و راجع به اینها فیلم ساخت؟

پس از سریال کوچک جنگلی می‌توان ایفای نقش در سریال امام علی(ع) را نقطه عطفی در کارنامه بازیگری او دانست. از دیگر سریال‌های مهم در کارنامه او می‌توان به سریال‌های یوسف پیامبر و مسافر ری اشاره کرد.

ایفای نقش‌هایی ماندگار در مجموعه‌هایی چون مینو، تا صبح، نشانی، باران عشق، مثل هیچ‌کس، پلیس جوان، دریایی‌ها و  ملکوت از دیگر یادگارهای کارنامه تلویزیونی مرحوم پروانه معصومی است.

از دیگر فیلم‌های مهم کارنامه سینمایی او می‌توان به ناخدا خورشید، معکوس، جانان، ترانه شرقی،  شاهزاده ایرانی، وعده دیدار؛ سفر به هیدالو، تنگنا، ناصرالدین شاه آکتور سینما،  تماس، سال‌های خاکستری، طوبی، تحفه‌ها، جهیزیه‌ای برای رباب، خارج از محدوده، شکوه زندگی، شناسایی، ترنج، چمدان، ملاقات، جست‌وجو در شهر، آشیانه مهر، تاتوره و راه دوم اشاره کرد.

گروه سیاسی: صبح روز گذشته جدیدترین ناوشکن نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران با نام «دیلمان» در دریای خزر به ناوگان شمال و منطقه چهارم دریایی امام رضا(ع) نداجا ملحق شد. مراسم رونمایی از ناوشکن دیلمان که توسط متخصصان صنایع دریایی وزارت دفاع طراحی و تولید شده است، با حضور سردار سرلشکر محمد باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح، امیر سرلشکر عبدالرحیم موسوی فرمانده‌کل ارتش و دریادار شهرام ایرانی فرمانده نیروی دریایی ارتش در بندر انزلی برگزار شد. به ‌گزارش «وطن ‌امروز»، سال 1380 پس از دستور فرمانده معظم کل قوا مبنی بر ساخت ناوشکنی با قابلیت حمل بالگرد و موشک، پروژه موج آغاز شد و نخستین محصول خود با نام جماران را عرضه کرد.  ناو جماران پس از ناوگان دریایی دوران خشایارشا نخستین شناور نظامی ساخت ایران بعد از چند هزار سال بود. این ناو  در شرایطی ساخته می‌شد که دانش کشتی‌سازی نظامی در کشور به ‌صورت مدرن و مدون وجود نداشت. پروژه تولید جماران به ‌عنوان نخستین فروند، 12 سال به ‌طول انجامید و بهمن 88 تحویل نیروی دریایی شد.  پس از آن «دماوند»، دومین ناوشکن از کلاس موج بود که با همان امکانات ناوشکن جماران ساخته شده و سال ۹۳ به ناوگان شمال نیروی دریایی ارتش ملحق شد. دماوند، از نظر ویژگی‌های ظاهری و تسلیحاتی مشابه جماران بود با این حال ویژگی بزرگ دماوند این بود که نخستین ناوشکن جمهوری اسلامی ایران در «دریای خزر» به حساب می‌آمد. سومین ناوشکن کلاس موج در نیروی دریایی ارتش، «سهند» نام دارد. جماران و دماوند، توسط صنایع دریایی وزارت دفاع ساخته شده‌اند؛ سهند اما در کارخانجات نیروی دریایی ارتش در ناوگان جنوب ساخته شد. «دنا»، چهارمین عضو خانواده ناوشکن‌های کلاس موج است که دریانوردی دور دنیای آن در قالب ناوگروه ۸۶ نیروی دریایی ارتش برای این ناوشکن شهرت جهانی به ارمغان آورد. صورت‌بندی تسلیحاتی ناوشکن دنا هم مانند ناوشکن‌های جماران و دماوند است با این تفاوت که در حوزه سامانه‌های جنگ الکترونیک دنا به سامانه‌های به‌روزتر و پیشرفته‌تری مجهز است. با همه‌ اینها پس از گذشت 8 سال از سانحه‌ای که برای ناوشکن دماوند در بندر انزلی رخ داد، ساخت یک ناوشکن در دریای خزر مورد توجه نیروی دریایی ارتش و وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح قرار گرفت. از همان زمان بود که متخصصان نداجا و وزارت دفاع تمام تلاش خود را بر آن داشتند تا با طراحی جدید، نسخه‌ای پیشرفته‌تر از ناوشکن‌های کلاس موج را ارائه کنند و همین امر هم در نهایت منجر به تولد ناوشکن دیلمان شد؛ ناوشکنی که پیشرفته‌ترین و جدیدترین ناوشکن کلاس موج بوده و از قابلیت‌های فنی و رزمی برترساز نیز برخوردار است. نخستین وجه تفاوت ناوشکن دیلمان نسبت به دیگر ناوشکن‌های کلاس موج، طراحی جدید دکل است؛ دکل این ناوشکن برخلاف دیگر ناوشکن‌های کلاس موج از طراحی ۴‌وجهی و یکپارچه برخوردار است. رادار آرایه فازی «چشم عقاب» که برای این ناوشکن طراحی شده از 4 وجه با شعاع پوشش 90 درجه و مجموع 360 درجه برخوردار است. این رادار که در باند فرکانسی ایکس کار می‌کند برد 200 کیلومتری دارد و با مجموع 4‌هزار آرایه خود (هر وجه 1000 آرایه) توانایی کشف 100 هدف و درگیری با 13 هدف را دارد. رادار چشم عقاب توانایی به‌روزرسانی اهداف در مدت زمان کمتر از یک ثانیه را دارد و به همین جهت امکان تغییر سریع فرکانس و تحلیل سیگنال‌های اخلالگر را دارد. این توانایی در حوزه ضدجنگ الکترونیک قابلیت مناسبی در اختیار چشم عقاب قرار می‌دهد. از سوی دیگر این رادار نسبت به نمونه‌های قبلی نیاز کمتری به تعمیر و نگهداری دارد و سطح مقطع راداری سازه آن بسیار کمتر از رادارهای قبلی شناورهای نیروی دریایی است. ضمن اینکه رادار چشم عقاب قادر است اهداف متفاوتی مانند شناور،‌ هواپیما، بالگرد،‌ پهپاد و موشک کروز را شناسایی و رهگیری کند. تفاوت دیگر دیلمان نسبت به سایر ناوشکن‌های کلاس موج در قسمت پیشران است. این ناوشکن از 4 موتور با 4 خط مجزای شفت و پروانه برخوردار است که به دلیل توان تحرک و مانور بیشتر آن در شرایط جوی دریای خزر است. با استفاده از این توان، دیلمان می‌تواند تا سرعت ۲۶ نات دریانوردی کند.  این مزایا از این جهت اهمیت دارد که دریای خزر یک دریای بسته است و بخش عمیق‌تر آن‌که جریان آب قوی‌تری دارد در سمت ایران قرار دارد. از همین رو این ناو باید به سامانه‌های پیشران قوی‌تر و با قابلیت مانور بهتر مجهز باشد تا در این شرایط بتواند به‌خوبی دریانوردی کند. دیگر برتری دیلمان نسبت به سایر ناوشکن‌های کلاس موج، ترکیب و صورت‌بندی تسلیحاتی آن است به طوری که می‌توان دیلمان را مسلح‌ترین ناوشکن تولیدشده توسط جمهوری اسلامی ایران عنوان کرد. این ترکیب سلاح در 4 حوزه زیرسطح، سطحی، هوایی و خودحفاظتی است که در حوزه زیرسطحی، دیلمان مجهز به پرتابگر 3 تایی اژدر در قسمت پاشنه ناوشکن است که با استفاده از این اژدرها می‌تواند با اهداف مختلف سطحی و زیرسطحی مقابله کند. نقطه اتکای اصلی ناوشکن دیلمان برخورداری از تعداد مناسبی موشک کروز ضدکشتی قادر و قدیر است که از حیث تعداد لانچرهای موشک تاکنون مسلح‌ترین ناوشکن کلاس موج به موشک‌های سطح به سطح محسوب می‌شود، چرا که دیگر موج‌های ساخته‌شده مانند جماران، سهند و دنا هر کدام تعداد کمتری موشک کروز ضدکشتی را حمل می‌کنند. در حوزه توانمندی ناوشکن دیلمان در حوزه پدافند هوایی اما ماجرا کمی متفاوت است، چراکه قرار است این ناوشکن نخستین ناوشکن کلاس موج باشد که به سامانه پدافند هوایی عمودپرتاب مجهز می‌شود که جانمایی این سامانه در قسمت سینه ناوشکن دیلمان انجام شده و قرار است در آینده نزدیک نصب شود. علاوه بر این ناوشکن دیلمان به سامانه دفاع نقطه‌ای «کمند» برای مقابله با موشک‌های کروز نیز مجهز شده است که توان شلیک 4 تا 7 هزار گلوله در دقیقه را دارد و می‌تواند از فاصله 2 کیلومتری با اهداف درگیر شود. به علاوه اینکه ناوشکن جماران در آینده نزدیک به پهپاد جدید شاهین ۱ نیز مجهز خواهد شد. با توجه به قطر کم‌ پرتابگر این پهپاد، توانایی حمل تعداد بالایی از آنها روی شناورهای نیروی دریایی ارتش وجود دارد و 12 فروند از شاهین 1 روی ناو دیلمان نصب خواهد شد. در نهایت باید گفت ناوشکن دیلمان نسبت به سایر ناوشکن‌های کلاس موج، تولد کلاسی جدید در ناوشکن‌های ایرانی است؛ ناوشکنی که در آن عنصر پیشرفته بودن هم در طراحی و هم در زیرسامانه‌ها کاملا مشهود و برجسته است. همچنین تولید پنجمین محصول پروژه موج نشان از آن دارد که جمهوری اسلامی ایران در تولید شناورها چه مسیری را طی کرده و نسبت به اواسط دهه 80 که تنها یک پروژه ساخت در کارخانجات نداجا در جنوب در حال اجرا بود، چه پیشرفتی را هم به دست آورده است.

* سرلشکر باقری: الحاق ناوشکن دیلمان، امنیتی پایدارتر در شمال کشور رقم می‌زند

رئیس ستاد کل نیروهای مسلح در مراسم الحاق ناوشکن دیلمان به ناوگان شمال نیروی دریایی ارتش در بندر انزلی اظهار داشت:‌ حادثه هفتم‌ آذر 1359 حادثه بزرگ و تعیین‌کننده نبردهای ۸ ‌ساله در خلیج‌فارس و آب‌های میهن اسلامی بود. سردار سرلشکر محمد باقری افزود: نبردی که طی آن در یک مدت کوتاه و با عملیات بی‌نظیر نیروی دریایی کشورمان، سرنوشت نیروی دریایی بعثی در هم پیچیده شد و برای تمام دوران هشت‌ساله جنگ، دیگر نتوانستند فعالیتی را در خلیج‌فارس داشته باشند. سردار باقری ادامه داد: اتفاق امروز پیرو ماموریت بزرگ نیروی دریایی در انجام گشت راهبردی دور کره زمین بود که مورد قدردانی رهبر انقلاب قرار گرفت و نشان داد ناوشکن‌های ساخته دست جوانان میهن‌مان توانایی حضور در تمام نقاط جهان را با اقتدار و سربلندی دارند. رئیس ستاد کل نیروهای مسلح عنوان کرد: دریای خزر دریای صلح و دوستی است و ما با همه کشورهای ساحلی دریای خزر روابط دوجانبه و دوستانه و نظامی داریم. این ناوشکن و سایر توانمندی‌های ما در نیروی دریایی در شمال کشور در خدمت‌ آرامش و تامین امنیت ناوگان تجاری و مقابله با تروریست‌ها و حوادث احتمالی آینده است و می‌تواند امنیت پایدار و قابل ‌اتکا برای تمام فعالیت‌های ملت ما و کشورهای همسایه در دریای خزر فراهم کند. وی در ادامه گفت: قدرت بازدارندگی در گروی توانمندی و آمادگی نیروهای مسلح است و نیروی دریایی با حضور در دریاها سهم مهمی را در این قدرت و بازدارندگی پایدار در برابر دشمنان بر ‌عهده دارد. رئیس ستاد کل نیروهای مسلح اضافه کرد: این ناوشکن و سایر توانمندی‌های ما در نیروی دریایی در شمال کشور در خدمت تامین آرامش، امنیت ناوگان‌های تجاری، مقابله با تروریست‌ها و حوادث احتمالی آینده سازماندهی شده و این توانمندی‌ها بدون کمک بیگانگان، موجب شده امنیتی پایدار و قابل اتکا را برای تمام فعالیت‌های ملت و همه کشورهای همسایه در دریای خزر فراهم کنیم. سردار باقری تصریح کرد: امروز باید از تلاش‌های وزارت دفاع و شرکت‌های دانش‌بنیان قدردانی کنیم. این کاری بسیار بزرگ است که در سخت‌ترین شرایط اتفاق افتاده است، زیرا در سال‌های اخیر در سخت‌ترین تحریم‌ها هستیم و در چنین شرایطی ساخت یک ناوشکن در لبه فناوری جهانی که همه بخش‌های آن توسط صنعتگران ایرانی ساخته شده است، جای امیدواری به آینده را دارد.

* امیر ایرانی: ناوشکن دیلمان سطح کیفی توان دریایی ناوگان شمال را ارتقا می‌دهد

فرمانده نیروی دریایی ارتش گفت: ناوشکن دیلمان با تجهیزات به روز و تسلیحات و دریامانی بالا می‌تواند در ارتقای سطح کیفی توان دریایی ناوگان شمال عملکرد بسیار خوبی داشته باشد. امیر دریادار شهرام ایرانی عنوان کرد: در راستای اجرای فرمان مقام معظم رهبری و تدابیر ستاد کل درباره ناوگان شمال دریای صلح دوستی باید گام‌هایی برداشته شود و امروز آخرین دستاورد نیروهای مسلح به ناوگان شمال نیروی دریایی ارتش ملحق می‌شود. وی افزود: این ناوشکن می‌تواند با تجهیزات بالایی که دارد برای آموزش‌ و‌ پرورش نیروها و البته امداد و نجات عملکرد بسیار خوبی داشته باشد.

***

گردان‌های القسام شاخه نظامی حماس در یک عملیات روانی و رسانه‌ای بزرگ در روز سوم تبادل اسرا به میدان اصلی غزه و خیابان‌های مرکزی شهر رفت و اسرا را به صلیب سرخ تحویل داد. این حرکت حماس به حدی بار روانی و رسانه‌ای داشت که خیلی از تحلیلگران این موضوع را یک برد رسانه‌ای برای مقاومت اسلامی در غزه می‌دانند.

نتانیاهو و گالانت نخست‌وزیر و وزیر جنگ اسرائیل از روز ابتدایی جنگ غزه اعلام کردند تا نابودی حماس و آزادی تمام اسرای اسرائیلی در بند حماس عملیات نظامی را متوقف نمی‌کنند. این صحبت‌های آنان با شکست روبه‌رو شد و سر آخر با میانجی‌گری مصر و قطر به مذاکره برای تبادل اسرا تن دادند. حماس شرط کرد در مقابل هر یک اسیر اسرائیلی باید 3 فلسطینی آزاد شوند. از سوی دیگر اسرائیل تضمین داد روزانه بیش از 200 کامیون سوخت، غذا و دارو وارد غزه شود و مردم هم از جنوب به شمال بروند. پیش‌تر حماس در بیانیه‌ای اعلام کرده بود تبادل اسرا در شب یکشنبه از شمال غزه انجام شده است، در صورتی که ارتش اسرائیل در چند روز اخیر گفته بود شمال را از حماس پاک کرده است، بنابراین حماس خواستار تبادل در شمال غزه شد تا به طرف اسرائیلی نشان دهد حماس همچنان قوی در شمال قرار دارد. گردان‌های القسام شاخه نظامی جنبش حماس یکشنبه خبر داد در چارچوب آتش‌بس انسانی و در راستای مرحله سوم تبادل اسرا، ۱۳ اسیر اسرائیلی، ۳ اسیر تایلندی و یک اسیر روس را به صلیب سرخ تحویل داده است. دفتر نخست‌وزیری رژیم صهیونیستی نیز اعلام کرد ۳ اسیر آمریکایی که در بند حماس بودند هم آزاد شدند و از مرز عبور کردند. جنبش حماس اعلام کرد در جریان این تبادل یک دوتابعیتی روس - اسرائیلی را نیز به طور ویژه برای تشکر از تلاش‌های ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه در راستای آرمان فلسطین آزاد کرده است. خبرگزاری رویترز به نقل از منابع امنیتی مصر خبر داده بود قاهره لیست ۱۴‌اسیر اسرائیلی را از حماس دریافت کرد که روز یکشنبه آزاد شدند. وزارت خارجه آلمان نیز اعلام کرد ۴‌نفر از اسرای آزاد شده، تابعیت این کشور را داشته‌اند. رادیو ارتش اسرائیل پیش از این خبر داده بود اداره زندان‌های اسرائیل لیست ۴۲ نفر از اسرای فلسطینی را برای آزادی آنها دریافت کرده است. بعد از گذشت 48 روز از آغاز عملیات «توفان الاقصی» توسط جنبش مقاومت اسلامی «حماس» علیه رژیم صهیونیستی و شکست میدانی ارتش اشغالگران در حمله زمینی به نوار غزه، کابینه رژیم اسرائیل،  توافق آتش‌بس با میانجی‌گری‌ دولت قطر و مصر را پذیرفت. در همین حال صدها نفر از ساکنان شهر غزه که به خان یونس و رفح گریخته بودند، به خانه‌های‌شان بازگشتند، هرچند شهر غزه بیشتر به یک ویرانه تبدیل شده است؛ همزمان کامیون‌های حامل سوخت و مواد غذایی به غزه وارد شدند. حماس روز یکشنبه اعلام کرد: دشمن هرگز با توسل به زور نمی‌تواند اسرای خود را آزاد کند. یکی از رهبران جنبش حماس هم تاکید کرد: اگر صبر و بردباری ملت قهرمان فلسطین نبود، توافق آتش‌بس انسانی و مبادله اسرا هرگز محقق نمی‌شد. اسامه حمدان تصریح کرد: دشمن صهیونیست هرگز با توسل به زور و قدرت نمی‌تواند اسرای خود را آزاد کند. وی گفت: نبرد توفان الاقصی شکستی راهبردی را به دشمن تحمیل کرد و گردان‌های قسام این عملیات را تا آزادسازی فلسطین ادامه می‌دهند. در همین رابطه یک تحلیلگر و متخصص مسائل خاورمیانه در گفت‌وگو با بی‌بی‌سی اعلام کرد: «آمریکا و اسرائیلی که به کمتر از نابودی حماس راضی نمی‌شدند و مذاکره و آتش‌بس را نمی‌پذیرفتند و می‌گفتند همه اسرا را از طریق زور نظامی آزاد خواهند کرد و شدیدترین بمباران‌های تاریخ خاورمیانه را انجام دادند، در نهایت چاره‌ای جز مذاکره با حماس نیافتند. نه‌تنها همه وعده‌ها و اهداف‌شان را پس گرفتند، بلکه ۳ برابر اسرای فلسطینی را آزاد کردند. نیروی نظامی حماس از نظر فرماندهی و تصمیم‌گیری و سلسله‌مراتب فرماندهی دست نخورده باقی مانده. هنوز می‌تواند هم به اسرائیل موشک شلیک کند و هم در برابر سربازان اسرائیلی مقاومت کند. حماس متشکل از گروه‌های دارای سلاح‌های سبک است. اسرائیل یک دستگاه کشتار وسیع دارد اما وقتی به عملیات زمینی می‌رسد، به یک نیروی متوسط تبدیل می‌شود. اکنون محبوبیت حماس بشدت و به شکل تصاعدی نزد فلسطینی‌ها افزایش پیدا کرده است بویژه نزد فلسطینی‌های کرانه باختری و لبنان» سرلشکر فایز‌الدویری، کارشناس نظامی و راهبردی در گفت‌وگو با الجزیره گفت: گردان‌های قسام شاخه نظامی جنبش مقاومت اسلامی حماس پیام‌های عمده‌ای را سر تحویل اسرای اسرائیلی در میدان فلسطین در مرکز غزه ارسال کردند. الدویری در تحلیل خود به الجزیره توضیح داد که گردان‌های القسام این مکان را با نهایت هوشمندی انتخاب کردند تا پیام ارسال کنند که هنوز اراده و آزادی تصمیم‌گیری دارند و از نظر مدیریت منسجم هستند. در نبرد و همچنین انسجام نیروهای آنها. وی با بیان اینکه القسام اسرای اسرائیلی در غزه را همراه با رژه نظامی و سلاح‌های خود در منطقه‌ای که تانک‌های ارتش اشغالگر در جریان جنگ کنونی بیش از 3 بار به آنجا رسیده بودند و سپس مجبور به عقب‌نشینی شدند تحویل داده خاطر نشان کرد: این اقدام پاسخی عملی به سخنان رژیم صهیونیستی درباره نابودی حماس و همچنین پاسخی به دیدار هرزی هالوی، رئیس ستاد ارتش اشغالگر بود که در جریان حمله زمینی از نوار غزه بازدید کرده بود. همین جنگ بزرگ رسانه‌ای حماس باعث شد که نتانیاهو روز گذشته در پایان 4 روزه آتش‌بس موقت اعلام کند که حاضر است دوباره آتش‌بس را تمدید کند. همچنین «جو بایدن» رئیس‌جمهور آمریکا شامگاه یکشنبه در سخنانی به توافق آتش‌بس میان حماس و رژیم صهیونیستی اشاره کرد. وی در سخنانی گفت: «انتظار داریم حماس تعداد بیشتری از آمریکایی‌ها را آزاد کند». رئیس‌جمهور آمریکا ضمن اشاره به گفت‌وگویش با امیر قطر گفت: «عملیات تبادل ادامه داشته و موفقیت‌آمیز است و باید ادامه داشته باشد». بایدن گفت: «هدف ما ادامه آتش‌بس با هدف ورود کمک‌های بیشتر و آزادی اسرای دیگر است». رئیس‌جمهور آمریکا اضافه کرد: «به همکاری با امیر قطر و رئیس‌جمهور مصر برای تضمین خروج تمامی اسرا ادامه خواهم داد».

***

همدستی با شیطان

اسرای آزاد شده اسرائیلی از برخورد انسان دوستانه مقاومت فلسطین گفتند

رفتار انسانی حماس با  اسرا

سیدامیرحسین موسوی: صادرات کشور به لحاظ وزنی در 7 ماه ابتدایی امسال با رشد 29.3 درصدی روبه‌رو بوده است و به دلیل کاهش ارزش‌های جهانی برخی محصولات صادراتی در حوزه پتروشیمی و نفت با عدم افزایش ارزش صادرات مواجه بودیم.

از ماه‌های گذشته از تریبون‌های مختلف ابراز نگرانی‌هایی نسبت به تراز تجاری منفی کشور شنیده شده و این ادعا مطرح شده که سیاست‌های ارزی بانک مرکزی و عدم توجه دولت سیزدهم به توسعه صادرات منجر به تراز تجاری منفی طی مدت اخیر شده است. در این رابطه ابتدا باید یادآور شد با توجه به اینکه ایران یک کشور نفتی است و بخش قابل توجهی از منابع ارزی کشور حاصل از فروش نفت و مشتقات آن است، برای تحلیل دقیق‌تر تراز تجاری کشور، درآمدهای نفتی را نیز باید در نظر گرفت. بر پایه آمار مقدماتی ارائه‌شده از سوی وزیر اقتصاد، تراز تجاری با احتساب نفت در ۸ ماه اول امسال بیش از ۱۰ میلیارد دلار مثبت بوده است. به بیان دیگر، اولا کشور از لحاظ خالص ورود و خروج ارز برای صادرات و واردات در شرایط مطلوبی قرار دارد و این ادعا که پیشی گرفتن ارزش واردات از صادرات در بخش غیرنفتی نگران‌کننده است از اساس بی‌معنی است. ثانیا بررسی آمارهای تفصیلی ارائه‌شده از سوی گمرک و سازمان توسعه تجارت نشان می‌دهد میزان صادرات به لحاظ وزنی در 7 ماه ابتدایی امسال نه‌تنها کاهش نیافته است، بلکه با رشد قابل توجه حدود 29.3 درصدی روبه‌رو بوده است. به لحاظ ارزشی نیز صادرات کشور حدودا در مقیاسی مشابه سال گذشته است و این ادعا که سیاست‌های تثبیت اقتصادی بانک مرکزی منجر به کاهش صادرات شده است رد می‌شود. در عدم افزایش ارزش صادرات و منفی بودن تراز تجاری غیرنفتی طی 7 ماه ابتدایی امسال باید این موضوع را نیز در نظر گرفت که به دلیل کاهش ارزش‌های جهانی برخی محصولات صادراتی ایران در حوزه پتروشیمی و نفت که بخش عمده‌ای از صادرات کشور را شامل می‌شود، به‌رغم رشد وزنی با عدم افزایش ارزشی در صادرات مواجه بودیم. 

به گزارش «وطن امروز»، آمار تجارت خارجی نشان می‌دهد در بازه زمانی 8 ماه ابتدایی امسال مجموعا 24.7 میلیون تن واردات به ارزش 42.1 میلیارد دلار انجام شده که به لحاظ وزنی واردات حدود 4 درصد و به لحاظ ارزشی حدود ۱۲ درصد افزایش داشته است.

با توجه به دسترسی به جزئیات آمار تجارت خارجی تا پایان مهرماه سال جاری، بررسی دقیق‌تر روند میزان صادرات به لحاظ وزنی در 7 ماه ابتدایی سال جاری در مقایسه با 7 ماه سال گذشته، نشان می‌دهد در تمام مدت، حجم صادرات در سال 1402 بیشتر از مدت مشابه سال گذشته بوده است و مقایسه ارزشی میزان صادرات نیز از برابری تقریبی ارزش صادرات در 7 ماه 1402 نسبت به مدت مشابه سال 1401 حکایت دارد.

ارزیابی ارقام صادراتی بخش‌های مختلف نشان از افزایش وزنی در میزان صادرات بخش‌های معدن و صنایع معدنی، پتروشیمی و پایه نفتی و صنعت در 7 ماه ابتدایی سال جاری نسبت به 7 ماهه ابتدایی سال گذشته دارد. آمارهای تجاری رشد 40 درصدی صادرات محصولات معدن و صنایع معدنی، رشد 25 درصدی محصولات پتروشیمی و پایه نفتی و رشد 15 درصدی صادرات بخش صنعت در سال جاری را نشان می‌دهد. همچنین در تمام بخش‌های صادراتی نیز به جز بخش پتروشیمی و پایه نفتی که پیش‌تر علت آن بیان شد، با رشد ارزشی در مقدار صادرات مواجه بودیم، به طوری که در بخش کشاورزی به‌رغم کاهش یک درصدی حجم صادرات به لحاظ وزنی، رشد 25 درصدی صادرات به لحاظ ارزشی را تجربه کردیم.

البته یک روایت دیگر در رابطه با منفی شدن تراز تجاری وجود دارد. رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی درباره کاهش تراز تجاری کشور ظرف چند ماه گذشته گفت: مدیریت بازار ارز یکی از مهم‌ترین اولویت‌های اقتصاد ایران محسوب می‌شود. با عنایت به ادامه تراز تجاری منفی، به‌رغم همه تلاش‌های انجام‌شده، تسهیل در امر صادرات بویژه صادرات غیرنفتی برای بهبود وضعیت تراز تجاری کشور امری ضروری است.

محمدرضا پورابراهیمی بیان کرد: در این باره توجه به ظرفیت صادرات بخش کشاورزی و ارزآوری آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. با عنایت به وضعیت مناسب تولید امسال محصولات کشاورزی بویژه پسته که برآورد می‌شود حدود ۲۲۰ هزار تن باشد، لزوم اخذ تصمیمات ویژه در راستای تسهیل صادرات و ارزآوری این محصولات امری مهم و ضروری است.

محمدرضا پورابراهیمی گفت: برای اولین‌بار تراز تجاری کشور در 6 ماه نخست سال به منفی 6 میلیارد دلار رسیده است، همچنین میزان صادرات ما نسبت به سال گذشته منفی شد که این امر به سیاست‌های ارزی بانک مرکزی مرتبط می‌شود؛ در دنیا 2 درصد ارزش پول ملی را کاهش می‌دهند و صادرات‌شان 20 درصد افزایش پیدا می‌کند، در اینجا چند درصد ارزش پول ملی کم می‌شود ولی صادرات رشد نمی‌کند و درجا می‌زند.

* تجویز غلط افزایش نرخ ارز برای تشویق صادرات

در این میان برخی این سیاست را تجویز می‌کنند که برای توسعه صادرات باید نرخ ارز را افزایش دهیم، چرا که تثبیت نرخ ارز منجر به کاهش صادرات می‌شود. ابتدا باید گفت این ادعا که ثبات نرخ ارز منجر به کاهش صادرات شده رد شده است و در ادامه مختصرا مبتنی بر ادبیات علم اقتصاد گزاره طرح شده از سوی این افراد را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

سیاست کاهش ارزش پول ملی یک کشور با هدف بهبود وضعیت تراز تجاری یا جبران کسری تراز پرداخت‌ها از طریق افزایش صادرات و کاهش واردات یکی از نظریه‌های مرسوم در فضای ادبیات مالیه بین‌الملل است اما مطالعات مختلف نشان داده که اجرای سیاست کاهش ارزش پول ملی، اثرات متفاوتی را بر تراز پرداخت‌های کشورهای در حال توسعه به دنبال داشته است. اثر کاهش ارزش پول ملی بر تراز تجاری به برقراری شرط «مارشال لرنر» و سیاست‌های پولی و مالی اجرا شده در زمان اجرای این سیاست ارتباط دارد. شرط مارشال لرنر با تکیه بر شرط «ثبات بازارها» بیان می‌کند که «اگر مجموع قدر مطلق کشش تقاضای واردات و صادرات نسبت به نرخ ارز بزرگ‌تر از یک باشد، بازار ارز باثبات بوده و کاهش ارزش پول منجر به بهبود تراز تجاری می‌شود»، در حالی که بررسی مطالعات مختلف که نتایج حاصل از برآورد دو تابع صادرات و واردات است، برقراری شرط مارشال لرنر در ایران را در کوتاه‌مدت و بلندمدت تأیید نمی‌کند و در نتیجه انتظار می‌رود که اجرای سیاست کاهش ارزش پول ملی تراز پرداخت‌ها در ایران را متأثر نکند.

با توجه به اینکه شرط «مارشال لرنر» در ایران برقرار نیست و در نتیجه سیاست تنزیل پول ملی به بهبود تراز پرداخت‌ها کمک نمی‌کند، باید با توجه به ساختار نهاده‌ای بخش تولید کالا (بویژه وابستگی زیاد آن به واردات کالاهای سرمایه‌ای و واسطه‌ای) و سیاست‌های پولی و مالی، وضعیت ترازپرداخت‌ها را بهبود بخشید. راهکارهایی همچون کاهش هزینه تولید و بهبود بهره‌وری عوامل به ارزان شدن صادرات کمک می‌کند. همچنین کاهش وابستگی تولید به واردات کالاهای واسطه‌ای و سرمایه‌ای می‌تواند شرایط برقراری شرط مارشال لرنر را فراهم کند تا در صورت اجرای سیاست تنزیل پول ملی، امکان بهبود تراز پرداخت‌ها فراهم شود. بنابراین تجویز این سیاست در مقطع کنونی صحیح نیست و سیاست‌های تثبیت اقتصادی بانک مرکزی، توسعه زیرساخت‌ها و کریدورهای ارتباطی و تسهیل صادرات با تشویق صادرات و جلوگیری از افزایش هزینه تمام شده بخش قابل توجهی از محصولات صادراتی، سیاست‌هایی بوده که در راستای تقویت تولید داخل و مهیا کردن بستر توسعه صادرات بوده است.

* کاهش ارزش پول ملی باعث افزایش صادرات در ایران نمی‌شود

در همین رابطه، رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق اظهار داشت: پیرامون بحث افت صادرات کشور باید یک بررسی جامع کالا به کالا نسبت به مدت‌زمان سالیان گذشته داشت، به عبارتی ما در سال جاری شاهد افت ارزش جهانی برخی محصولات معدنی و پتروشیمی بوده‌ایم که این موضوع را باید پیش از هر قضاوتی در نظر گرفت. یحیی آل‌اسحاق تشریح کرد: اگر در همه 5 قلم اصلی کالای صادراتی کشور، از لحاظ وزن و ارزش دچار افت شده باشیم، مسؤولان باید در این باره پاسخگو باشند اما شواهد و آمارهای موجود این امر را نشان نمی‌دهد. عضو اتاق بازرگانی ایران گفت: نمی‌توان ادعا کرد کاهش ارزش پولی باید در ایران حتماً به رشد صادرات منجر شود. در حالت کلی کاهش ارزش پول ملی، منجر به پایین آمدن قیمت کالای صادراتی و در نتیجه رشد صادرات خواهد شد؛ سیاستی که چین نیز مقطعی آن را اعمال کرده است اما در هر حال اقتصاد ایران تابع عوامل متعددی است و مطرح‌کردن موضوعی بدون بررسی تمام عوامل آن در اقتصاد کشور جایگاهی ندارد. وی اضافه کرد: به موجب سیاست‎‌های تجاری کشور، اجازه صادرات برخی کالاها به دلیل نیاز داخل داده نمی‌شود، همچنین افزایش عوارض صادرات برای برخی اقلام اعمال می‌شود، با این اوصاف کاهش ارزش پول ملی و در عین ‌حال انتقاد به تراز منفی تجاری کشور به این صورت منطقی نیست.

* سود به چه قیمتی؟

نکته قابل توجه این است: ثبات قیمت ارز در ماه‌های اخیر ضمن حفظ قیمت‌ها در بازارهای مختلف مانند طلا، مسکن و خودرو باعث پیش‌بینی‌پذیر شدن اقتصاد کشورمان شده است. در این شرایط تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی و حتی صادرکنندگان با آسودگی بیشتری می‌توانند درباره فعالیت خود تصمیم بگیرند. اساسا در شرایط التهابات ارزی که منتهی به نوسان قیمت و تورم می‌شود امکان سرمایه‌گذاری برای بخش‌های مولد اقتصادی وجود ندارد.  نکته تلخ ماجرا اینجاست که برخی فعالان بورسی که اغلب در پی نوسان‌گیری هستند و در زمینه بورس هم فعالیت مفیدی ندارند، در روزهای اخیر بر کوس دستوری بودن قیمت ارز و احتمال آزاد شدن فنر موهومی ارز می‌کوبند. 

***

گروه اقتصادی: فصول سرد سال آغاز شده و کمبود گاز در این فصول مهم‌ترین چالش پیش ‌روی دولت و وزارت نفت محسوب می‌شود، چرا که کمبود گاز تبعاتی از جمله ضربه زدن به صنعت برق در بخش‌های تجاری، خانگی و اقتصادی کشور را در پی دارد. از این جهت توجه به این موضوع حائز اهمیت است. در بخشی از اطلاعات منتشر شده توسط مرکز پژوهش‌های مجلس، در سند تراز تولید و مصرف گاز طبیعی، به میزان اختلاف مصرف گاز در ماه‌های سرد و گرم سال پرداخته شده است. با شروع فصل سرد، میزان مصرف در بخش خانگی و تجاری در سردترین ماه 6.7 برابر گرم‌ترین ماه سال می‌شود که ســهم بخش خانگی و تجاری را از ۱۰ به ۴۹ درصد می‌رســاند، بنابراین اختلاف کل مصرف در ســردترین با گرم‌ترین ماه سال به صورت متوســط به بیش از ۲۲۰ میلیــون مترمکعب در روز می‌رسد. بر اساس پیش‌بینی‌های صورت گرفته در این سند، حداکثر اختلاف مصرف گاز در ماه‌های سرد و گرم سال، تا سال ۱۴۰۴ به ۳۷۵ میلیون متر مکعب در روز خواهد رسید. همچنین در سال‌های ۱۴۱۰، ۱۴۱۵ و ۱۴۲۰ به ترتیب اختلاف مصرف ۴۵۳، ۵۱۰ و ۵۷۹ میلیون متر مکعب خواهد بود. تفاوت میزان گاز عرضه شده و گاز مورد استفاده در سال ۱۴۲۰، به ترتیب ۸۹۸ و ۱۴۱۰ میلیون‌تر مکعب در روز است که نشان از ناترازی و کمبود شدید گاز دارد(نمودار ۱). طبیعتا برای جلوگیری از چالش ناترازی و کمبود گاز در سال‌های آینده، باید از الان دست به کار شد و در جهت افزایش تولید، بهینه‌سازی مصرف و فعالیت‌هایی از این دست، اقدام کرد. با توجه به اعداد پیش‌بینی شده، کاملا واضح است اگر برای حل چالش ناترازی گاز در سال‌های آتی برنامه‌ریزی مناسب وجود نداشته باشد، مشکلات شدیدتری گریبانگیر صنایع مختلف کشور و در نتیجه اقتصاد کلان خواهد بود. یکی دیگر از صنایعی که وابستگی مستقیم و شدید به گاز دارد، صنعت برق است. ۸۰ درصد برق تولیدی کشور وابسته به گاز طبیعی است و این مساله باعث می‌شود به‌ صورت مستقیم و غیرمستقیم وابستگی تمام بخش‌های مصرفی کشور به گاز بسیار بیشتر شود. در این شرایط یکی از راهکار‌های مقابله با این مشکل، همچنان ذخیره گاز در مخازن ذخیره‌سازی است. این روش که تقریبا از ۱۰۰ سال گذشته در برخی کشور‌ها مورد استفاده قرار گرفته است، گاز اضافی در روز‌های گرم سال را ذخیره می‌کند و در ماه‌های سرد سال که مصرف گاز افزایش می‌یابد، در اختیار صنایع مختلف قرار می‌دهد.

در سال‌های اخیر افزایش مصرف گاز طبیعی در داخل کشور منجر به ایجاد ناترازی بین تولید و مصرف و در نهایت کسری گاز در فصل‌های سرد سال شده است. با توجه به اینکه کسری گاز در فصول سرد سال نمایان می‌شود، یکی از راه‌های مقابله با این موضوع، ذخیره‌سازی گاز در مخازن درماه‌های گرم سال است تا در فصل زمستان بتوان از آن استفاده کرد.

سال ۱۹۱۵ میلادی بود که نخستین مخزن ذخیره‌سازی در میدان گازی «ولاند» در کانادا و بعد در سال ۱۹۱۶ در آمریکا مورد استفاده قرار گرفت. تا قبل از سال ۱۹۵۰ میلادی به دلیل محدودیت‌های فناوری موجود در حوزه ذخیره‌سازی، تنها ۷۵ مخزن در دنیا وجود داشت که از نوع هیدروکربوری بودند. به مرور زمان و با گسترش و رشد فناوری، افزایش سطح اهمیت گاز در دنیا و افزایش تولید و مصرف این انرژی، تعداد مخازن ذخیره‌سازی و ظرفیت آ‌ن افزایش یافت. در نهایت در دهه 70 میلادی حدود ۱۱۰ میلیارد مترمکعب به ظرفیت ذخیره‌سازی در دنیا افزوده شد که میزان آن در بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۸ به ۲۱ میلیارد متر مکعب رسید. تا پایان سال ۲۰۲۲، تعداد کل مخازن ذخیره‌سازی گاز به بیش از ۶۶۰ عدد رسید که ظرفیت کل آن معادل ۴۲۳ میلیارد مترمکعب است. این مقدار با ۱۱ درصد از کل مصارف گاز طبیعی در جهان برابر است. 

موضوع ذخیره‌سازی گاز در ایران تا پیش از سال ۱۳۸۶ که با کاهش دما و نیاز به تامین گاز وجود داشت، مطرح نبود. بعد از آن سال، شرکت ذخیره‌سازی گاز طبیعی تاسیس شد تا 2 طرح ذخیره‌سازی گاز در میدان‌های شوریجه و سراجه در دستور کار قرار گیرد اما سال ۱۳۹۶ این شرکت منحل شد. در حال حاضر میزان ذخیره‌سازی کشور از طریق 2 مخزن سراجه (قم) با ظرفیت 2.1 و شوریجه (خراسان رضوی) با ظرفیت 2.2 میلیارد متر مکعب در سال انجام می‌شود. نکته‌ جالبی که وجود دارد این است که با وجود افزایش ناترازی گاز در سال‌های اخیر، میزان ذخیره‌سازی تغییر چندانی نداشته است. سال ۱۳۹۸ میزان گاز تحویلی به خط از طریق این 2 مخزن، حدود 57.2 میلیارد متر مکعب بود که معادل 1.1 درصد از کل مصرف داخلی محسوب می‌شود. بر اساس این آمار کاملا واضح است که این 2 مخزن برای کشوری که دومین دارنده گاز در جهان است، کافی نیست و باید در جهت افزایش تولید، افزایش ظرفیت مخازن و کنترل روند مصرف گاز در کشور تلاش کرد.

* رکورد ۱۰ ساله ذخیره‌سازی گاز شکسته شد

مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران از شکستن رکورد ۱۰ ساله ذخیره‌سازی گاز در ۸ ماه ابتدایی امسال خبر داد و گفت: حدود ۳ میلیارد مترمکعب گاز ذخیره شده در مخازن گازی، زمستان امسال وارد مدار خواهد شد.

محسن خجسته‌مهر در ابتدای جلسه هفتگی هیات مدیره شرکت ملی نفت ایران، ضمن قدردانی از حضور رئیس‌جمهوری در مجموعه وزارت نفت و تلاش‌های وزیر نفت برای فراهم‌سازی شرایط حضور رئیس جمهور گفت: حضور رئیس‌جمهوری برای دومین‌بار در سطح مجموعه وزارت نفت و بازدید ایشان از مرکز پالایش و مانیتورینگ شرکت ملی نفت ایران، باعث امیدواری و دلگرمی مجموعه صنعت نفت و شرکت ملی نفت ایران بوده و مبین نقش محوری صنعت نفت، در رشد اقتصادی کشور است. وی در ادامه به تشریح موارد مطرح شده در بازدید هفته گذشته رئیس‌جمهور از وزارت نفت اشاره کرد و گفت: ذخیره‌سازی حدود ۳ میلیارد مترمکعب گاز در مخازن گازی سراجه و شوریجه، به عنوان یکی از مهم‌ترین اقدامات استراتژیک انجام شده در مجموعه شرکت ملی نفت ایران، به اطلاع رئیس‌جمهوری رسانده شد که با توجه به دغدغه تامین گاز در زمستان، از اهمیت بالایی برخوردار است.

خجسته‌مهر دستیابی به این رکورد را نشانه‌ای از مدیریت مناسب مصرف در مقایسه با گذشته اعلام و اظهار امیدواری کرد با تداوم روند کنونی، بخشی از مشکلات مربوط به کمبود گاز در زمستان رفع شود. معاون وزیر نفت همچنین با اشاره به اینکه در حال حاضر امکان ذخیره‌سازی گاز تنها در 2 میدان سراجه و شوریجه امکان‌پذیر است، گفت: در جلسه دیدار با رئیس دولت، برنامه شرکت ملی نفت ایران برای انجام مطالعات و حفاری در چند میدان و موقعیت جدید مطرح و مقرر شد امکان‌سنجی برای انجام برنامه توسعه‌ای این میدان‌ها در حوزه ذخیره گازی در آینده‌ای نزدیک انجام شود.

* افزایش تولید نفت و جهش اقتصادی کشور

خجسته مهر افزود: در جلسه مشترک با رئیس جمهوری، همچنین گزارش مبسوطی از اقدامات و موفقیت‌های شرکت ملی نفت ایران در دولت سیزدهم مطرح و بر این نکته تاکید شد که تحقق همه برنامه‌های افزایش تولید نفت و گاز، در مسیر افزایش درآمدزایی کشور و رشد اقتصادی بوده است.

وی ادامه داد: بر اساس آمار بانک مرکزی و همچنین مرکز آمار ایران، رشد اقتصادی گروه نفت و گاز در 3 ماه اول امسال ۱۹ و نیم درصد است که نسبت به دوره‌های گذشته بالاترین رشد را نشان می‌دهد.

معاون وزیر نفت با تاکید بر اینکه از ابتدای دولت سیزدهم حدود 1.3 میلیون بشکه به تولید نفت کشور اضافه شده است، یادآور شد: این حجم از افزایش تولید، مبین رشد ۶۰ درصدی تولید نفت در این دولت است.

مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران افزود: بخشی از این افزایش تولید، از میدان‌های مشترک بوده و در مجموع اقدامات خوبی درباره توسعه این میدان‌ها انجام شده است که از جمله آنها می‌توان به تولیدی کردن ۶۰ حلقه چاه جدید در میدان آزادگان جنوبی و افزایش ۷۰ درصدی ناوگان حفاری در میدان‌های مشترک اشاره کرد.

وی تاکید کرد: اولویت توسعه‌ای شرکت ملی نفت ایران، در حوزه توسعه میدان‌های مشترک نفتی و گازی است.

خجسته مهر ادامه داد: تشریح عملکرد شرکت ملی نفت ایران در حوزه صادرات و وصول مطالبات که به افزایش درآمد کشور انجامیده است، از دیگر مواردی است که به استحضار رئیس‌جمهوری رسید.

* تاکید رئیس‌جمهور بر رفع موانع و کوتاه کردن زمان فعالیت‌های توسعه‌ای و تولیدی

خجسته‌مهر در ادامه به تاکید رئیس‌جمهور درباره لزوم رفع موانع از طریق مجاری قانونی اشاره کرد و گفت: رئیس‌جمهوری تاکید داشتند در مسیر چابک‌سازی فعالیت‌های انجام شده در شرکت ملی نفت ایران، حداکثر تلاش ممکن برای رفع موانع موجود، از جمله موارد مربوط به تسهیل سرمایه‌گذاری در صنایع بالادستی نفت و گاز انجام شود.

وی ادامه داد: یکی دیگر از موارد مورد تاکید شخص رئیس‌جمهور، کوتاه‌سازی زمان انعقاد قرارداد‌های توسعه‌ای این شرکت بود که با توجه به بحث سرمایه‌بر و زمانبر بودن طرح‌های توسعه‌ای و درآمدزایی بالای آنها، از اهمیت بیشتری برخوردار است.

معاون وزیر نفت با بیان اینکه رئیس‌جمهوری تاکید ویژه‌ای نیز بر لزوم انجام فعالیت‌ها در چارچوب صیانت از محیط‌زیست داشت، گفت: جمع‌آوری گاز‌های مشعل پالایشگاه‌های گازی و پتروشیمی‌ها به همراه گاز‌های همراه نفت، از جمله موارد مورد تاکید رئیس‌جمهوری بود و ایشان با وجود قدردانی از تلاش‌های انجام شده در این باره اذعان داشتند لازم است این موارد در اولویت فعالیت‌های وزارت نفت قرار گیرد.

* رصد لحظه‌ای فعالیت‌های بالادستی نفت و گاز

مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران همچنین به بازدید رئیس‌جمهور از مرکز مانیتورینگ شرکت ملی نفت ایران اشاره کرد و گفت: هدف از این بازدید، تشریح اقدامات انجام شده درباره نظارت لحظه‌ای بر همه فعالیت‌های زنجیره بالادستی صنعت نفت بود که به منظور احراز شفافیت از عملکرد بخش‌های مختلف شرکت ملی نفت ایران انجام می‌شود.

وی اضافه کرد: این نظارت برخط، شامل همه فعالیت‌های مربوط به اکتشاف، توسعه، تولید، انتقال، توزیع و صادرات نفت و گاز است.

خجسته‌مهر تاکید کرد: در این جلسه تمام زحمات کارکنان خدوم شرکت ملی نفت ایران در همه شرکت‌های فرعی و مدیریت‌های ستادی، به استحضار رئیس‌جمهوری رسید و وعده دادیم تا رسیدن به افق مطلوب، از هیچ کوششی دریغ نکرده و به فعالیت جهادی در صنعت نفت ادامه خواهیم داد.

وی افزود: در این دیدار، رئیس‌جمهور نیز از فعالیت‌های انجام شده توسط کارکنان شرکت ملی نفت ایران در بخش‌های مختلف دریایی و خشکی قدردانی کردند و اینجانب نیز به نیابت از ایشان، مراتب درود و سپاس ویژه از زحمات کارکنان شرکت ملی نفت ایران را ابلاغ می‌کنم.

در این گزارش مایلم تمرکزم را بر مشاهدات عینی خود به عنوان نمونه فقط در یکی از هنرستان‌های مجاور پالایشگاه گازی فجر (بزرگ‌ترین و راهبردی‌ترین پالایشگاه گازی ایران) بگذارم؛ هنرستان انارستان که به علت کمبود شدید معلم و فقدان امکانات حداقلی کارگاهی در بحران آموزشی به سر می‌برد و مسؤولان آن با سیلی صورت خود را سرخ نگه داشته‌اند؛ هنرستانی که در کنار ثروتی عظیم اما بی بهره‌ از آن، برپاست.

بنده چند ماه را دردمندانه از این همه بی‌توجهی، در این هنرستان تدریس کرده و تبعیض را در حق این مردم با چشمان خود آشکارا دیده و لمس کرده‌ام. این هنرستان با کمترین یا بهتر بگویم هیچ امکانات کارگاهی به درد بخور برای رشته‌های موجود به فعالیت خود ادامه می‌دهد.

اینکه خانه و کاشانه‌‌ات بر بزرگ‌ترین چاه‌های انرژی ایران باشد و از آن بهره لازم را نبری،  درد است و اینکه لوله‌های عظیم گاز و پتروشیمی از کنار خانه‌ات بگذرد و جز سهمی از آلایندگی زیستی و خشک شدن منابع آبی برای همان اقتصاد سنتی کشاورزی‌ هم نداشته باشد، دردی مضاعف است. 

زمانی قرار بر این شد 2 درصد درآمد منابع انرژی برای توسعه همان مناطق صرف شود ولی افسوس که حتی یک دهم آن هم محقق نشد و ساکنان این مناطق تبدیل شدند به شهروندان حاشیه‌ای. حتی سیاست‌های آموزشی مبتنی بر استعداد و پتانسیل‌های منطقه‌ای و محیطی برای پرورش نیروی کار فنی بومی برای این مناطق هم تدبیر نشد و سیل نیروی کار از نواحی دیگر کشور به سوی این مناطق روان شد. براستی استراتژیست‌های وزارت آموزش‌و‌پرورش که باید با طرح و برنامه‌های خود آینده تامین نیروی انسانی کارآمد برای کشور را مبتنی بر استعدادهای منطقه‌ای رقم بزنند، چه می‌کنند و بر اساس کدامین نقشه راه و چه اصولی به توسعه فضاهای آموزشی می‌اندیشند؟

دست‌اندرکاران و مسؤولان شرکت‌های نفتی و گازی و پتروشیمی‌ها که براحتی و دست باز و با ثروت عظیم خود موظفند در فعالیت‌های اجتماعی مناطق انرژی‌خیز مشارکت کرده و اندکی از فضای محرومیت بکاهند، در کجا به گشت و گذار مشغولند؟ 

اینکه در یک منطقه مهم و استراتژیک کشور مانند پارس‌جنوبی و جم که نیاز ضروری تاسیس مراکز آموزشی بر پایه نیازهای ضروری منطقه‌ای برای فراهم آوردن نیروی کار ماهر بومی، ضروری و لازم است، جای هیچ شکی چه از بعد توسعه‌ای، چه اقتصادی و چه اجتماعی ندارد ولی اینکه چرا موضوعی بدین بداهت از ذهن مسؤولان امر غافل مانده، فقط می‌تواند ریشه در بی‌مسؤولیتی و تنبلی و بی‌فکری داشته باشد. اینکه  صرفا در حد رفع تکلیف به تاسیس مثلا یک مدرسه و هنرستان بدون توجه به تجهیز حتی یک کارگاه کوچک با حداقل تجهیزات ممکن و حتی تامین مدرس متخصص در زمینه مربوطه برای آن اقدام شود، در کجای منطق و تدبیر آموزش‌و‌پرورش قرار دارد؟

آیا تنها سهم مردم صاحب حق این نواحی مواجهه خورنده و پیش‌رونده با مخاطراتی چون تورم منطقه‌ای و آسیب‌های زیست محیطی چون آلودگی و خشک شدن منابع آبی است؟

برای اینکه این مطلب را با انتقاد صرف به پایان نبرده باشم، هر چند سخن موجود در این انتقادها مشخص و واضح است، پیشنهاد می‌کنم مجموعه‌های نفت و گاز و پتروشیمی موجود در منطقه پارس جنوبی و جم، بخشی از «بودجه مسؤولیت‌های اجتماعی» خود را به توسعه و تجهیز هنرستان‌های منطقه تخصیص دهند، تا هم به رشد آموزشی منطقه کمک کرده باشند و هم با پرورش نیروی کار بومی ماهر، بخش اعظم نیروی انسانی خود را از همین منطقه تامین کنند تا هم قدمی در حل معضل بیکاری در منطقه برداشته باشند، هم با جذب نیروی انسانی بومی، آسیب‌های کیفی ناشی از به کارگیری نیروی غیربومی مثل آسیب‌های روحی یا موضوع، اقامت در خوابگاه و کانکس را به حداقل برسانند.

نبود این توانمندی در ناو قبلی (دماوند) یکی از دلایل بروز حادثه برای آن شناور بود که حالا در دیلمان برطرف شده است.

در حوزه تسلیحاتی نیز ناوشکن دیلمان به یک  توپ 76 میلیمتری فجر27  در سینه ناو، 6 قبضه  توپ20 میلیمتری اورلیکن در جلو،‌ عقب و طرفین ناو، 8 فروند موشک‌ ضدکشتی قادر و قدیر با بردهای 200 و 300 کیلومتر و 6 اژدر مارک 46 مجهز شده است.

علاوه بر این، ناوشکن دیلمان از سامانه دفاع نقطه‌ای «کمند» برای مقابله با موشک‌های کروز بهره می‌برد که توان شلیک 4 تا 7 هزار گلوله در دقیقه را دارد و می‌تواند از فاصله 2 کیلومتری با اهداف درگیر شود.

یکی دیگر از سامانه‌های مهم نصب شده روی ناوشکن دیلمان، سامانه الینت مرصاد است. این سامانه برای جمع‌آوری و شنود سیگنالی روی ناوشکن نصب شده و توان مناسبی در حوزه اطلاعاتی به دیلمان می‌دهد. سامانه خودحفاظتی چف جوشن برای مقابله با موشک‌های هدایت راداری نیز از دیگر سامانه‌های نصب شده روی این ناو است.

یکی از ویژگی‌های مهم «دیلمان»، دکل یکپارچه آن است که این امکان را به شناور می‌دهد تا بتواند از رادارهای پیشرفته آرایه فازی 4 وجهی و سایر سامانه‌های پیشرفته راداری و الکترونیکی بهره ببرد.

رادار آرایه فازی «چشم عقاب» که برای این ناوشکن طراحی شده از  4 وجه با شعاع پوشش 90 درجه و مجموعه 360 درجه برخوردار است. این رادار که در باند فرکانسی ایکس کار می‌کند، برد 200 کیلومتری داشته و با مجموع 4 هزار آرایه خود (هر وجه 1000 آرایه) توانایی کشف 100 هدف و درگیری با 13 هدف را دارد.

رادار چشم عقاب توانایی به روزرسانی اهداف در مدت زمان کمتر از یک ثانیه را دارد و به همین جهت امکان تغییر سریع فرکانس و تحلیل سیگنال‌های اخلالگر را دارد. این توانایی در حوزه ضد جنگ الکترونیک قابلیت مناسبی در اختیار چشم عقاب قرار می‌دهد.

از سوی دیگر این رادار نسبت به نمونه‌های قبلی نیاز کمتری به تعمیر و نگهداری داشته و سطح مقطع راداری سازه آن بسیار کمتر از رادارهای قبلی شناورهای نیروی دریایی است.

ضمن اینکه رادار چشم عقاب قادر است اهداف متفاوتی مانند شناور،‌ هواپیما، بالگرد،‌ پهپاد و موشک کروز را شناسایی و رهگیری کند.

علاوه بر این، دیلمان با برخورداری از این مزیت، قابلیت نصب سامانه‌های پیشرفته‌تر پدافند هوایی را دارا خواهد بود، چنانکه برای این ناو پیش‌بینی  نصب سامانه عمود پرتاب کوتاه‌برد «نواب» و سامانه برد متوسط «صیاد» نیز صورت گرفته است که در آینده انجام خواهد شد.

پد بالگرد ناوشکن دیلمان نیز با افزیش سطح روبه‌رو بوده به طوری که می‌تواند بالگردهای سری SH را روی خود حمل کند. تا قبل از این شناورهای کلاس موج تنها توانایی حمل بالگردهای 212 AB را داشتند که به این ترتیب توانایی حمل بالگردهای ضدزیردریایی را نیز کسب کرده‌اند.

نیروی دریایی ارتش از ۲ دهه قبل یک برنامه مدون و پیوسته را برای تبدیل شدن به یک نیروی راهبردی در پیش گرفت که مصداق آن، حضور مداوم و دائم ناوگروه‌های نداجا در آب‌های دوردست بین‌المللی در 13 سال اخیر است که مهم‌ترین ماموریت آن را در اعزام ناوگروه 86 به دور کره زمین دیدیم.

با ورود شناورهای ایرانی نظیر جماران، دنا و سهند به ناوگان جنوبی کشور، ناوگروه‌ها عمدتاً با به‌کارگیری شناورهای ایرانی به ماموریت‌ها اعزام شدند که نشانه قابل اطمینان بودن این تجهیزات است.

برای نمونه، در ماموریت ناوگروه 86 به دور کره زمین که ناوگروه اعزامی باید از مناطق خطرناک و سختی نظیر عرض اقیانوس اطلس و اقیانوس مواج آرام می‌گذشت، ناو ایرانی دنا ماموریت را برعهده گرفت و بخوبی از عهده آن برآمد.

علاوه بر این موارد، شناورهای دیگری از کلاس موج با فناوری‌های جدیدتر در دست ساخت است که کار برخی از آنها به نیمه رسیده است.

با این حال، طبق گفته فرماندهان، نیروی دریایی ارتش بزودی وارد پروژه ساخت شناورهای رزمی بزرگ‌تر با تناژ بیشتر نسبت به محصولات کلاس موج خواهد شد که یکی از مهم‌ترین نیازی‌های نداجا برای تبدیل به یک نیروی دریایی راهبردی است.

شخصیت این شهید بزرگوار به گونه‌ای بود که مردان و دانشمندان هسته‌ای کشور اعم از شهیدان شهریاری، علی‌محمدی، احمدی روشن و... را گرد هم جمع کرده بود و با محوریت و مدیریت قابل اعتنایش راه پیشرفت هسته‌ای را در کشور فراهم کرد.

همگان شهید دکتر محسن فخری‌زاده را صندوقچه اسرار برنامه هسته‌ای ایران می‌دانند و شاید رژیم صهیونیستی با ترور این دانشمند بزرگ به دنبال تکمیل برنامه خود در دومینوی شهادت دانشمندان هسته‌ای و توقف پیشرفت‌های هسته‌ای بود اما این را در نظر نگرفته بود که مدیری چون شهید فخری‌زاده حتما شاگردان بزرگی را تربیت کرده است تا راه پیشرفت نظام مقدس جمهوری اسلامی را ادامه دهند.