«شکرستان» به آنتن بازگشت

مجموعه پویانمایی «شکرستان» که همه عناصر آن برگرفته از فرهنگ، آداب و رسوم ظرفیت‌های هنر ایرانی است به تهیه‌کنندگی سیدمسعود صفوی و کارگردانی هژیر ضیایی در مرکز پویانمایی صبا تولید شده  و قرار است از شبکه یک سیما روی آنتن برود.

این مجموعه با سبک قصه‌گویی اصیل ایرانی با استقبال خوبی همراه بوده و تاکنون به زبان‌های عربی، انگلیسی و زبان برخی از کشورهای آسیای جنوب شرقی دوبله شده است. در سری جدید «شکرستان» محور اصلی محیط زیست، آب و صرفه‌جویی در مصرف آب است و پایه‌های فیلمنامه بیشتر بر مبنای این موضوع‌ها پی‌ریزی شده است.

***

تصادفات نوروزی در فصل جدید «تهران بیست»

مجتبی احمدی، تهیه‌کننده «تهران بیست» درباره فصل جدید این برنامه در سال ۱۴۰۳ بیان کرد: جدا از تغییراتی که به‌زودی در گرافیک و زیبایی‌شناسی برنامه به لحاظ دکور و آیتم‌ها خواهیم داشت، بخش‌هایی چون «پرونده روز» نیز به برنامه اضافه می‌شود تا نگاهی عمیق‌تر به اتفاقات داشته باشیم. وی اضافه کرد: تلاش بر این است در این فصل نقش محوری‌تری به مخاطبان داده شود و با پررنگ‌شدن آیتم «هشتگ تهران بیست»، هر شب یکی از درخواست‌های مخاطبان را در کنداکتور برنامه با حضور مسؤول مرتبط پیگیری کنیم. برنامه «تهران بیست» در فصل جدید پرونده‌محور خواهد بود تا بتوانیم مطالبات مردم بویژه اهالی استان تهران را به نتیجه برسانیم.

احمدی یادآور شد: اتاق فکر و تحقیقات برنامه در نخستین قسمت از «تهران بیست» در سال پیش رو بر اساس وضعیت تصادفات کشور در ۲ مناسبت تعطیلات نوروز و تعطیلات عید سعید فطر، سراغ آیتم‌هایی چون دلیل تصادفات، چرایی وقوع، استاندارد خودروها و... رفته است و به همین مناسبت سراغ سردار سید تیمور حسینی، رئیس پلیس راهور فراجا رفتیم تا با نگاهی علمی و عملیاتی، چالش جدی تصادفات کشور را این بار از زوایای مختلف تحلیل و بررسی کنیم. این تهیه‌کننده در پایان گفت: تصادفات، ترافیک و حمل‌و‌نقل از پرونده‌های ثابت «تهران بیست» است که هر بار به بهانه‌های مختلف روی میز برنامه قرار می‌گیرد تا نگاهی موشکافانه و مطالبه‌گر به آن داشته باشیم. برنامه «تهران بیست» شنبه تا چهارشنبه ساعت ۲۰ روی آنتن شبکه تهران می‌رود.

***

بازگشت فرهاد فخرالدینی با «منظومه سیمرغ»

موزیسین سرشناس و نامدار ایرانی از اتمام نگارش تازه‌ترین اثر خود با عنوان «منظومه سیمرغ» همزمان با روز  ملی عطار خبر داد. فرهاد فخرالدینی با اعلام اتمام نگارش مجموعه جدید خود گفت: اوایل سال ۱۴۰۰ نگارش این مجموعه را با عنایت و ارادتم به ادبیات کهن ایران‌زمین آغاز کردم. عطار نیشابوری در ادبیات ما چهره‌ای شناخته‌شده و شاعری بسیار شیرین‌سخن و دلنشین است. «منطق‌الطیر» هم بی‌شک بهترین اثر عطار است. بنابراین تصمیم گرفتم در یک روند زمانبر، چکیده‌ای از اشعار را انتخاب و کار نگارش موسیقی را آغاز کنم. فخرالدینی درباره ایامی که به دور از هیاهو، تصمیمی برای فعالیت هنری جدید نداشت نیز توضیح داد: با وجود اینکه آزرده‌خاطر بودم و شخصا تصمیم به کناره‌گیری از فعالیت‌های هنری گرفته بودم، این انگیزه بار دیگر من را به وجد آورد و احساس کردم می‌توانم اثری قابل توجه را به موسیقی وطنم ارائه کنم. من همیشه مشغول کار بوده‌ام و از مطالعه دور نبودم. خلاصه اشعار و گزینش را بر عهده دوست هنرمندم آقای آرش امینی گذاشتم و این هنرمند هم با نهایت دقت و وسواس، گلچینی از اشعار عطار را آماده کرد. حقیقتا انتخاب‌های درستی هستند و من گزیده‌ای از ابیاتی را که ایشان انتخاب کردند استفاده کردم به شرطی که انسجام داستان به هم نریزد. این مجموعه را «منظومه سیمرغ» نامگذاری کردم و در 5 موومان طراحی شده است. این هنرمند گفت: همه توان من و دوستانم در تیم اجرایی بر این است که بتوانیم به‌زودی این مجموعه را به شکلی متفاوت و به بهترین شکل روی صحنه ببریم و دوست دارم تا زمانی که هستم، در حضور مخاطبان موسیقی آن را 

اجرا کنیم.

***

فراخوان انجمن صنفی سراسری منتقدان، نویسندگان و پژوهشگران تئاتر

انجمن صنفی سراسری منتقدان، نویسندگان و پژوهشگران تئاتر، مطابق با اساسنامه خود، برای سال 1403 از سراسر کشور عضو جدید می‌پذیرد. فرآیند پذیرش مدارک متقاضیان از یکم تا 16 اردیبهشت سال جاری است و تمدید نخواهد شد. پس از پذیرش مدارک متقاضیان عضویت، هیأت‌مدیره انجمن در نیمه دوم اردیبهشت سال جاری پرونده‌ها را بررسی و نتایج را به متقاضیان اعلام می‌کند. دارا بودن تابعیت ایران، برخورداری از حداقل 5 سال سابقه کار مداوم و حداقل 4 اثر منتشر شده در هر سال برای فعالان رسانه‌ای حوزه تئاتر یا 3 اثر پژوهشی برای پژوهشگران حوزه تئاتر، کپی تمام صفحات شناسنامه، کپی کارت ملی، کپی آخرین مدرک تحصیلی، 4 قطعه عکس 3 در4، رزومه شخصی و حرفه‌ای، ارائه فرم درخواست عضویت، قبول و تعهد اجرای مقررات اساسنامه و مصوبات قانونی ارکان انجمن صنفی و پذیرش نتایج آنها، عدم عضویت در سایر انجمن‌های صنفی استانی یا سراسری و انجمن‌ها وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یا انجمن هنرهای نمایشی که در زمینه‌های مشابه و به موازات این انجمن صنفی در حال فعالیت و انجام وظیفه در حوزه تئاتر و رسانه هستند، ارائه درخواست عضویت و اسناد لازم (موید فعالیت حرفه‌ای ایشان در حرفه‌های مرتبط با فعالیت این انجمن) در موعد مقرر (یکم تا شانزدهم اردیبهشت 1403) یا حضور موفق در مسابقه سالانه انجمن (کسب رتبه یا نامزدی در هر یک از بخش‌های مسابقه مطبوعاتی انجمن از سوی هیات داوران) و پرداخت حق ورودی و حق عضویت انجمن، از جمله مدارک لازم برای ارائه درخواست عضویت این انجمن صنفی تئاتری است.

گروه فرهنگ و هنر: سال‌هاست حسن فتحی نام خود را پیش از آنکه به عنوان یک سینماگر جا بیندازد، به‌ عنوان یک سریال‌ساز موفق مطرح کرده است؛ کارگردانی که با توجه به استقبال مخاطبان از مجموعه‌های نمایشی‌اش، شاید در مقایسه با بسیاری از سریال‌سازان سرشناس تلویزیون، حتی در میان مخاطب عام هم شهرت بیشتری داشته باشد. این شهرت هم بازمی‌گردد به رضایت مخاطبان از سریال‌های قبلی بویژه مجموعه‌هایی چون «پهلوانان نمی‌میرند» و «شب دهم» در دهه 70 و اوایل دهه 80. 

اما فتحی سریال‌سازی را ابتدای دهه 70 با کارگردانی مجموعه «همسایه‌ها» به ‌عنوان یکی از نخستین سریال‌های مناسبتی تلویزیون آغاز کرد. پس ‌از آن کارش را با «عاطفه» و «هوای تازه» ادامه داد. نقطه اشتراک هر 3 سریال، استفاده از محیط‌های ثابت برای فیلمبرداری (مثل یک خانه چند طبقه یا محله) و ساختار اپیزودیک (هر قسمت یک داستان مجزا) بود که در آن زمان کمتر در سریال‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفت.

اما «پهلوانان نمی‌میرند» در اواسط دهه 70 برای نخستین‌بار نام فتحی را بر سر زبان‌ها انداخت. فیلمنامه را فتحی با همراهی اعظم بروجردی و تحت تأثیر آثار آگاتا کریستی نوشته بود. «پهلوانان نمی‌میرند» برخلاف آثار تاریخی که آن سال‌ها با حمایت رئیس وقت سازمان صداوسیما رونق بسیاری داشتند، به زندگی پهلوانان در دوره قاجار می‌پرداخت و از حضور بازیگران سرشناس بهره می‌برد و با نیم‌نگاهی به حوادث تاریخی (نظیر قتل گریبایدف، کنسول روس) داستانی جذاب و جنایی را روایت می‌کرد که با تکیه ‌بر نمایش سنت‌ها و آداب ‌و رسوم پهلوانان قدیم، مخاطبان بسیاری را پای تلویزیون میخکوب می‌کرد.

مجموعه «فردا دیر است» پنجمین سریال فتحی بود که با محوریت قرار دادن یک مرکز مشاوره، باز هم از الگوی اپیزودیک استفاده کرد. این مجموعه در سال‌هایی که طنزهای 90 شبی در حال شکل گرفتن بودند، آنچنان مورد توجه قرار نگرفت و جزو آثار کمتر دیده‌شده فتحی به شمار رفت.

«شب دهم» در ابتدای دهه 80  به دلیل تقارن محرم و ایام نوروز، در تعطیلات سال نو به نمایش درآمد و مخاطبان بسیاری را جذب کرد. شاید مهم‌ترین دلیل استقبال فوق‌العاده بینندگان از شب دهم، شکل نمایش آن بود. در روزهایی که سریال‌ها به شکل هفتگی به نمایش درمی‌آمدند، «شب دهم» هر شب از تلویزیون پخش و همین موضوع موجب باورپذیری پیوستگی موقعیت‌ها و تحول شخصیت‌ها می‌شد. «شب دهم» همچون «پهلوانان نمی‌میرند» در بازه زمانی‌ای از تاریخ معاصر ایران جریان داشت که برای بیننده‌‌ها جذاب و دوست‌داشتنی شده بود. رفتار لات‌ها، آیین جوانمردی که میان آنها حاکم است و تحول شخصیت اصلی به دلیل دلدادگی، از عوامل اصلی جذابیت و ماندگاری شب دهم به شمار می‌رفت.

فتحی در «شب دهم» با وجود قواعد و قوانین آن سال‌ها در تلویزیون راهی یافت تا به نمایش عشق زمینی بپردازد؛ عشقی که در قالب تحولی دراماتیک، در بستری مذهبی اتفاق می‌افتد و رفته‌رفته ابعاد عرفانی به خود می‌‌گیرد. از این‌ رو، «شب دهم» هم بیننده عام را راضی نگه داشت و هم توجه منتقدان را به سمت نویسنده و کارگردانی جلب ‎کرد که توانایی لازم برای روایت داستانی درگیر‌کننده با پس‎‌زمینه‌‎ تاریخی - مذهبی را دارد. به اینها اضافه کنید موسیقی گوش نواز فردین خلعتبری و ترانه پایانی سریال را که توسط علیرضا قربانی اجرا می‌شد و هنوز که هنوز است، شنیدنی‌ است.

«روشن‌تر از خاموشی» نخستین سریال پس از شاهکار «شب دهم» بود که چندان مورد اقبال واقع نشد. علت اصلی آن نیز در کنار توقعات و انتظارات بسیار بالای مخاطبان از سازنده «شب دهم» این بود که زندگی ملاصدرای شیرازی به‌ عنوان فیلسوف جذابیت چندانی برای بیننده تلویزیونی نداشت. فتحی کوشید با افزودن ماجراهای زندگی شاه‌عباس صفوی به داستان، بخشی از یکنواختی پرداختن به زندگی اندیشمندی با زندگی بدون فراز و فرود را پوشش دهد اما در عمل باعث دوپارگی سریال شد. نکته عجیب «روشن‌تر از خاموشی» استفاده از لهجه‌های مختلف برای شخصیت‌ها بود که با وجود شیرین بودن، به پیچیدگی روایی کار افزود، بویژه وقتی قرار بود ملاصدرا نظریه «حرکت جوهری» را با لهجه‌ شیرازی توضیح دهد! اما «مدار صفر درجه» را باید اثر بلندپروازانه فتحی برای به تصویر کشیدن بخشی از تاریخ معاصر ایران نامید؛ مجموعه‌ای که هیچ‌گاه با جزئیات به آن پرداخته نشده بود. «مدار صفر درجه» از طریق پرداختن به زندگی جوانی ایرانی با بازی سید شهاب حسینی به درون یکی از پیچیده‌ترین مسائل تاریخ یعنی شکل‌گیری صهیونیسم و رابطه آن با نازیسم می‌رود و تفسیری تازه از آن ارائه می‌دهد. با این تفاوت که نسبت به «روشن‌تر از خاموشی»، فتحی در «مدار صفر درجه» داستان را فدای محتوا نمی‌کند و تحولات سیاسی را در بستری عاشقانه و جنایی پیش می‌برد. فیلمبرداری در لوکیشن‌های تاریخی خارج از کشور، استفاده از بازیگران بین‌المللی و موسیقی زیبای سریال، همگی باعث شد «مدار صفر درجه» به سریالی محبوب تبدیل شود.

پس از ۳ سریال تاریخی، فتحی با «میوه‌ ممنوعه» بازگشتی موفقیت‌آمیز به سریال‌های درام خانوادگی داشت. پخش شدن سریال به شکل پیوسته در ماه رمضان، داستان ملتهب عشق یک پیرمرد به دختری جوان و زیبا، دیالوگ‌های هوشمندانه علیرضا نادری، بازی خیره‌کننده علی نصیریان و استفاده از صدای احسان خواجه‌امیری، مجموعه عواملی بود که باعث شد «میوه‌ ممنوعه» به یک پدیده تبدیل شود. «میوه‌ ممنوعه» اقتباسی به‌ روز شده از شاه لیر و شیخ صنعان ارائه می‌داد اما با حفظ کردن فاصله خود با منابع اقتباسی، موفق شد تصویری قابل ‌باور از جامعه و مناسبات پیچیده حاصل از تحولات اقتصادی - سیاسی میانه دهه 80 به بیننده عرضه ‌‎کند.

از اواخر دهه 80 روند رو به صعود حسن فتحی حرکتی نزولی به خود گرفت. او با مجموعه «اشک‌ها و لبخندها» تلاشی ناموفق برای تولید سریالی طنز داشت. خط داستانی کم‌مایه، انتخاب اشتباه بازیگران و کش دادن موقعیت داستانی باعث شد «اشک‌ها و لبخندها» نه محبوبیتی کسب کند و نه در یادها بماند. «در مسیر زاینده‌رود» با توجه به خط داستانی و موضوع ملتهبش باز هم در رضایت مخاطبان وضعیتی بهتر از «اشک‌ها و لبخندها» پیدا نکرد و تنها خروجی‌اش، شکل‌گیری این نگاه بود که حسن فتحی به پایان راه رسیده است و این گمانه با ساخت سریال «زمانه» بیش از پیش تقویت شد تا اینکه نخستین سریال شبکه نمایش خانگی فتحی یعنی «شهرزاد» با سرمایه‌گذاری پرحرف و حدیثش، با بازگشت این فیلمساز به درام عاشقانه، دوباره نام فتحی را بر زبان‌ها انداخت؛ سریالی که به ‌رغم رضایت بینندگان از فصل اول، با ساخت  فصل‌های بعد روند سریال‌سازی فتحی را ضعیف‌تر از همیشه نشان داد. وضعیت «جیران» سریال بعدی فتحی هم دست کمی از «شهرزاد» نداشت و عملا آنچنان که این فیلمساز را در دهه‌های 70 و 80 پرمخاطب کرده بود، دستاوردی نداشت.

پس از نزدیک به ۳ دهه سریال‌سازی پیوسته، حالا فتحی به ساخت فیلم سینمایی روآورده است؛ فیلمی که از همان روزهای آغازین دچار حاشیه شد. فتحی در کارنامه خود تجربه ساخت  4 فیلم سینمایی را دارد، فیلم‌هایی که هیچکدام‌شان نه در جشنواره فیلم فجر و نه در اکران عمومی از استقبال خاصی برخوردار نبوده‌اند و حال نوبت به پنجمین اثر سینمایی‌اش رسیده است. شهریور 98 خبر تولید یک اثر سینمایی با نگاهی به زندگی شمس و مولانا توسط فتحی در اختیار رسانه‌ها قرار گرفت که در این میان حضور همایون شجریان و سهراب پورناظری نوید ساخت یک فیلم مهم در پرونده کاری فتحی می‌داد اما در یک اتفاق عجیب کمتر از ۳ ماه از اعلام خبر حضور شجریان، در حالی که گروه همچنان در مرحله پیش‌تولید بودند اعلام شد فیلمبرداری این اثر سینمایی رو به پایان است و احتمالا سال 99 به صورت بین‌المللی اکران شود اما چندی بعد یعنی اواخر تابستان ۹۹ برخی عوامل سریال از بدقولی سازندگان اثر خبر دادند و مهر 99 سهراب پورناظری، سازنده موسیقی این فیلم از نیمه‌کاره ماندن فیلم حسن فتحی خبر داد و اعلام کرد این فیلم رها شده و به مرحله پایانی نرسیده است.

عجیب‌تر آنکه چند روز پس از مصاحبه پورناظری، روابط عمومی سرمایه‌گذار ترک  ویدئویی تازه از سکانس‌های «‌مست عشق‌» منتشر کرد و اعلام شد تدوین نهایی فیلم به پایان رسیده و آذرماه همان سال در هفته جهانی مولانا این فیلم پخش جهانی خواهد شد. از همان مهر 99 صحبت‌های متناقض عوامل ۲ طرف به رسانه‌ها کشیده شد و ابهامات را روز به روز بیشتر کرد تا اینکه شهریور 1400 خبر توافق ۲ طرف منتشر شد.

مهران برومند، تهیه‌کننده ایرانی این فیلم با اعلام توافق ۲ طرف گفت: «اختلاف‌نظری که درباره میزان سهم مالکیت فیلم سینمایی مست عشق میان تهیه‌کنندگان ایرانی و ترک بروز کرده و موجب توقف ادامه‌ تولید و آماده‌سازی و اکران فیلم شده بود، با کمک‌های ارزشمند وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران و سرکنسولگری ایران در استانبول حل‌وفصل شد. بنابراین با انتقال صددرصد مالکیت فیلم به طرف ایرانی، تمام راش‌های «مست عشق» به تهیه‌کننده ایرانی تحویل شده و بزودی فیلمبرداری بخش‌های باقیمانده آغاز می‌شود و مراحل فنی آماده‌سازی فیلم پیگیری خواهد شد و مست عشق تا پایان سال آماده نمایش خواهد بود». وعده‌ای که با تاخیر ۲ سال و نیمه از چهارشنبه این هفته رنگ واقعیت به خود می‌گیرد و قرار است این فیلم در دور جدید اکران فیلم‌های سینمایی، پس از کش‌وقوس‌های فراوان بالاخره روی پرده برود؛ فیلمی که فارغ از تمام مباحث و حواشی ۳ سال گذشته آنچنان که بیان شد نمی‌توان از آن انتظارات بالایی داشت، چون تجربه ثابت کرده است حسن فتحی بیش از آنکه یک سینماگر و سینمایی‌ساز باشد، یک سریال‌ساز موفق آن هم در برهه‌ای خاص بوده است، هرچند با همه این اوصاف باید منتظر ماند و دید پنجمین فیلم سینمایی فتحی آیا می‌تواند به نقطه عطفی در کارنامه هنری بویژه سینمایی‌اش تبدیل شود یا خیر؟

گروه فرهنگ و هنر: در حالی دهمین هفته هنر انقلاب 27 فروردین‌ماه با معرفی چهره سال هنر انقلاب اسلامی به کار خود پایان خواهد داد که مطابق خبر اعلامی از سوی حوزه هنری، هیات انتخاب امسال متشکل از مرتضی سرهنگی، نویسنده و برگزیده ادوار چهره سال هنر انقلاب؛ احمدرضا درویش، کارگردان سینما، سیدمسعود شجاعی‌طباطبایی، کاریکاتوریست و برگزیده ادوار چهره سال هنر انقلاب، علیرضا قزوه، شاعر و رئیس مرکز شعر، موسیقی و سرود سازمان صداوسیما، محسن مومنی‌شریف، نویسنده و رئیس سابق حوزه هنری انقلاب اسلامی و کورش زارعی، کارگردان و بازیگر تئاتر قرار است در مراسمی که فردا دوشنبه 27 فروردین در حوزه هنری برگزار می‌شود یک هنرمند را به عنوان چهره سال هنر انقلاب اسلامی معرفی کنند.

 اما آنچه مشخص است اینکه آیین معرفی و اساسا هفته هنر انقلاب امسال همزمان با 9 سالگی این آیین - که از سال 93 به همت حوزه هنری انقلاب اسلامی و همزمان با سالگرد شهادت سیدمرتضی آوینی کار خود را آغاز کرده است - به جایگاهی رسیده که دریافت چنین نشان و عنوانی برای بسیاری از هنرمندان افتخاری بزرگ به شمار می‌رود. هفته هنر انقلاب طی 9 سال برگزاری از یک برنامه و مراسم در سال 93، امسال به یک برنامه در وسعت کل ایران اسلامی رسیده است و استان‌های مختلف نیز امسال برنامه‌های متعددی را در این هفته اجرا کرده‌اند.

 از تهران گرفته و رونمایی از نمایشنامه «راه طی‌شده» به قلم نصرالله قادری با موضوع شهید آوینی و آیین اختتامیه‌ جشنواره‌ سحری‌خوانی و مناجات‌خوانی «ماهور» به همت مرکز موسیقی حوزه هنری انقلاب اسلامی، در تالار وحدت تا برگزاری مراسم بزرگداشت و شب شعر و رونمایی در سایر استان‌ها، همگی نشان از جریان‌ساز بودن این برنامه در 9 سالگی خود است. صدالبته طی ادوار گذشته همواره این مراسم تغییراتی در نوع و مدل اجرا داشته است؛ تغییراتی که همراه با تحول بوده و بیراه نیست اگر اشاره کنیم هر سال بهتر از سال گذشته رنگ اجرایی به خود گرفته است، از برپایی و معرفی چهره هر هنر و هر شب اختصاص به یک هنر در سال گذشته تا برپایی برنامه‌های روزانه هنری چون کارگاه‌های تجسمی طی یک هفته، همگی شیوه‌های مختلفی بودند که طی این ادوار اجرایی شدند. در نهایت اینکه حوزه هنری با ابتکار برپایی هفته هنر انقلاب یک دهه به صورت مستمر این رویداد را امسال به جایگاهی رساند که نه تنها به جایگاه بسیار مهم برای اهالی هنر بدل شده است، بلکه این هفته را به معنی واقعی به هفته هنر تبدیل کرده و این در حالی است که نهاد‌ها و دستگاه‌های مختلف هر از گاهی برنامه‌های مختلفی را طی این سال‌ها برگزار کردند که هرگز مستمر نبوده و مشخص نبوده آیا سال بعد هم در کار است یا خیر و بدون شک رسیدن به جایگاهی همچون جایزه هنرمند سال، فارغ از اهتمام و تلاش‌های انجام شده، استمرارش را باید مهم‌ترین عامل در ماندگاری، جریان‌سازی 

و اهمیتش دانست.

گروه فرهنگ و هنر: رئیس اسبق سازمان دارالقرآن الکریم گفت: «حفظ قرآن اتفاق خوبی است اما نکته مهم‌تر فهم قرآن و به‌ کار گرفتن آن است. اینکه ما در قرائت سرمایه‌گذاری کنیم و در مفاهیم عقب باشیم، آفتی است که باید اصلاح شود».

چند سال پیش مقام معظم رهبری در دیدار شرکت‌کنندگان مسابقات بین‌المللی قرآن، اهمیت مفاهیم قرآن را باعث سازندگی زندگی مقتدرانه و عزتمندانه‌ امت اسلامی و مایه نجات امت اسلامی دانستند و فرمودند: «باید کاری کنیم که این مفاهیم در جامعه اسلامی تبدیل بشود به مسلمات فکری، به رایج‌ترین افکار مشترک بین همه‌ قشرهای مردم، این کاری است که باید در زمینه قرآن انجام بگیرد. این جلسات و این نشست‌ها و این تلاوت‌ها و این حفظ‌‌‌ها - که همه اینها لازم و حسنه است - مقدمه آن فهم عمومی و درک عمومی است». به‌منظور عمل به این فرمایش رهبر انقلاب طرح مسطورا با شعار «زندگی با آیه‌ها» در ماه مبارک رمضان و با حضور فعالان دستگاه‌های قرآنی برگزار شد و قرار است سال‌های بعد هم ادامه یابد اما این طرح با نقاط قوت و ضعفی مواجه است که محمد خواجوی، مدرس قرآن و رئیس اسبق سازمان دارالقرآن الکریم  به ارائه توضیحاتی می‌پردازد.

* گردهمایی‌های قرآنی لازم است اما کافی نیست

در پی برگزاری همایش حرکت ملی هم‌افزایی قرآنی در ساختمان مرکزی وزارت آموزش‌وپرورش، خواجوی گفت: «برای ‌آنکه زیرساخت مناسبی تهیه و فعالیت‌های به‌روزی در بین فعالان و فرهیختگان قرآنی انجام شود و ما فعالیت‌های 50 سال پیش را نداشته باشیم، این گردهمایی‌ها لازم است اما کافی نیست؛ به این معنا که قطعاً این گردهمایی‌ها باید در جمع‌های کمتر با کیفت بهتری برگزار شود تا از آن خروجی‌های مناسبی در بیاید. در چنین گردهمایی‌هایی معمولاً کلی‌گویی می‌شود و بعضی زوایا مغفول می‌ماند».

* طرح مسطورا مختص قشر خاصی از جامعه است

به گفته خواجوی، طرح مسطورا مخاطبان خاص خود را دارد و این طرح نمی‌تواند یک طرح جامع و گسترده باشد. او تأکید کرد: «این طرح قطعاً عده‌ای را جذب می‌کند و می‌تواند برای آن از دسته افرادی که مذاق‌شان با این شکل کارها موافق است، مؤثر باشد اما جمع فعالان قرآنی می‌توانند طرح‌های مختلف متناسب با مذاق‌های متفاوتی را ارائه دهند».

پیشکسوت قرآنی تصریح کرد: «ما با یک طرح نمی‌توانیم همه افراد با سلایق مختلف را جذب قرآن کنیم؛ اگر چه وقت تنگ بوده و طرح مسطورا مطرح شده اما ما باید طرح‌های مختلف را با بررسی و به‌ صورت علمی و مستند داشته باشیم تا بتوانیم جمع کثیری را جمع کنیم».

* فهم قرآن مهم‌تر از حفظ قرآن است

بیش از 10 سال از فرمایش مقام معظم رهبری مبنی بر  تربیت 10 میلیون حافظ می‌گذرد و ما همچنان برای رسیدن به این تعداد فاصله زیادی داریم. خواجوی در این باره گفت: «تأکید مقام معظم رهبری به تربیت 10 میلیون حافظ مختص حفظ نیست؛ ایشان به موارد دیگری همچون تربیت 15 میلیون نفر در مفاهیم قرآنی  هم تأکید فرمودند، منتها از همان ابتدا این بحث از جانب مقام معظم رهبری مطرح شد و همه روی همان حفظ مستقر شدند، در حالی که حفظ یکی از آن مواردی است که ایشان بر آن تأکید کردند».

وی تصریح کرد: «حضرت آقا از زوایای مختلف مطالبی بیان فرمودند و همه این موارد به‌ صورت متوازن باید اجرایی شود. مثلاً اگر فکر می‌کنیم هر سال در یک برنامه منطقی - علمی می‌توانیم 500 هزار حافظ داشته باشیم، در کنار آن باید یک میلیون مفاهیم هم داشته باشیم».

مدرس قرآن با اشاره به اهمیت فهم قرآن بیان داشت: «به قول آقای قرائتی حفظ قرآن اتفاق خوبی است اما نکته مهم‌تر فهم قرآن و به‌کار گرفتن آن است. حفظ قرآن مثل تربیت انسان است. در بحث تربیت لازم است استعدادهای ما با هم حرکت کند، اگر یک استعدادی خیلی رشد کند و یک استعدادی رشد نکند این باعث آسیب به جامعه می‌شود، لذا فعالیت‌ها باید متوازن تقسیم شود. اینکه ما در قرائت سرمایه‌گذاری کنیم و در مفاهیم عقب باشیم، آفتی است که باید اصلاح شود».

* حفظ قرآن را باید آسان کنیم

خواجوی گفت حفظ قرآن آسان است و نباید آن را سخت کنیم: «اینکه بگوییم افراد برای حفظ و کسب رتبه لازم است کل قرآن را حفظ کنند، یک دوره تفسیر را مطالعه کنند و به ‌اندازه یک قاری در حفظ قرائت به لحاظ تئوری و علمی ممتاز باشند، این سنگ بزرگ برای کسانی است که تمایل به حفظ قرآن دارند». او تأکید کرد: «برخی ارکان قرائت مثل صوت، ژنتیکی است و ما نمی‌توانیم افراد را وادار  کنیم که قرآن را با رعایت این 3 شرط حفظ کنند. اینها موانع حفظ قرآن است که طرح مسطورا تا حد زیادی به رفع این موانع کمک می‌کند و با آسان‌کردن حفظ قرآن باعث می‌شود افراد با رغبت بیشتری به سمت حفظ قرآن بروند».