اعضای شورای سیاست‌گذاری فیلم فجر منصوب شدند

در احکامی از سوی رائد فریدزاده رئیس سازمان سینمایی، محمدمهدی حیدریان، سیدمحمد بهشتی، حسین انتظامی، فرهاد توحیدی، علیرضا شجاع‌نوری، محمدمهدی عسگرپور، علیرضا تابش، منوچهر محمدی و منوچهر شاهسواری به عنوان اعضای شورای سیاست‌گذاری چهل‌وسومین جشنواره فیلم فجر معرفی شدند. در متن این احکام آمده است: «نظر به تخصص و تجارب ارزشمند جنابعالی در حوزه سینما با هدف پیش‌بینی تدابیر شایسته برای برگزاری هرچه باشکوه‌تر چهل‌وسومین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر و با تشکر از قبول همکاری، به موجب این حکم به عنوان عضو شورای سیاست‌گذاری چهل‌وسومین جشنواره فیلم فجر منصوب می‌شوید. امید است با اتکال بر خدای متعال و به پشتوانه دانش و تجارب ارزنده خود، در جهت‌دهی و برنامه‌ریزی برای برگزاری جشنواره‌ای در تراز ارزش‌های والای جمهوری اسلامی ایران و در راستای تحقق سیاست‌های فرهنگی دولت چهاردهم موفق باشید».

***

معرفی داوران بخش کتاب نخستین جایزه پژوهش سال تئاتر ایران

با اعلام سیدجواد روشن دبیر نخستین جایزه پژوهش سال تئاتر ایران، عطاءالله کوپال، شهرام زرگر و میترا علوی‌طلب به‌ عنوان اعضای شورای علمی و داوران بخش کتاب‌های تالیفی و پژوهشی این رویداد معرفی شدند.

نخستین جایزه پژوهش سال تئاتر ایران با رویکرد «توجه به ارتقای ظرفیت‌های علمی تئاتر ایران»، به همت اداره‌ کل هنرهای نمایشی در بخش‌های کتاب‌ تالیفی - پژوهشی، مقالات علمی و پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد و رساله دکترا و در محورهای موضوعی: تاریخ معاصر تئاتر ایران، مدیریت در تئاتر ایران، مخاطب‌شناسی در تئاتر ایران، جشنواره‌های تئاتری و سیاست‌گذاری‌های فرهنگی در ایران، چهره‌های ماندگار تئاتر ایران، تئاتر و جامعه در ایران، نسبت میان‌رشته‌ای تئاتر و سایر رشته‌ها در ایران، آینده‌پژوهی تئاتر ایران و نمایشنامه‌نویسی در ایران و نمایش‌های آیینی و سنتی ایران همزمان با هفته‌ پژوهش در نیمه دوم آذر سال جاری برگزار می‌شود.

***

تمدید کنسرت «ننشیند خموش» 

اجرای گروه همنوازان وَداد که قرار بود اول آذر در تالار رودکی برگزار شود، برای یک شب دیگر در شامگاه جمعه دوم آذر نیز تمدید شد. همنوازان وداد در این کنسرت با ترکیبی از نوازندگان سازهای ایرانی و کلاسیک در 2 قسمت قطعاتی را در دستگاه‌های موسیقی ایرانی به آهنگسازی کیارش داودی و خوانندگی پوریا اخواص اجرا می‌کند. بخش نخست این اجرا شامل دونوازی سنتور و تنبک در دستگاه نوا است و بخش دوم نیز به گروه‌نوازی اختصاص دارد. کیارش داوودی سرپرست، آهنگساز و نوازنده‌ سنتور، پوریا اخواص خواننده، فردین میرزاحسینی نوازنده کمانچه، کیارش بکتاشیان نوازنده نی، زهرا کریمی نوازنده ویولا، یاسمن کوزه‌گر نوازنده ویولنسل، امیر خیری نوازنده تمبک و محمدرضا حسن‌خانی نوازنده عود اعضای گروه «همنوازان وداد» را تشکیل می‌دهند. گروه موسیقی همنوازان وداد به سرپرستی کیارش داوودی در قالب دومین تجربه از طرزِ تازه، یکم و دوم آذر از ساعت ۲۰ کنسرت «ننشیند خموش» را در تالار رودکی روی صحنه می‌برد.

***

«داستان بلند ۱۳۹» نقد و بررسی می‌شود

نشست نقد و بررسی «داستان بلند ۱۳۹» همزمان با سی‌ودومین هفته کتاب و کتابخوانی، در قالب برنامه حکایت تقدیر با حضور نویسنده (مریم صادقی) و اعضای کانون قلم‌آوران، کانون‌های ادبی منطقه ۱۴ و علاقه‌مندان به داستان‌نویسی برگزار می‌شود. داستان بلند ۱۳۹، روایتی به قلم مریم صادقی است که توسط انتشارات حدیث قلم منتشر شده است. این‌کتاب با گرایش مذهبی به زندگی نجیب‌زاده روستایی می‌پردازد که از بد روزگار قدم به کلانشهر تهران می‌گذارد. وی که ۱۲ بهار بیشتر ندیده، وظیفه سنگینی روزگار بر گرده‌اش نهاده تا مخارج زندگی خود و خانواده، این تنها میراث پدری را متقبل شود. نویسنده این کتاب، مجموعه‌ای از اضداد را همچون شر و خیر، زشت و زیبا، مردی و نامردی و غم و شادی را نوشته، نزد مخاطب به اشتراک گذاشته و او را تا پایان داستان همراه می‌کند. در نشست نقد و بررسی این ‌کتاب، مریم صالحی مه‌را و فهمیه‌سادات جمالی‌رضوی کارشناس و منتقد ادبی حضور دارند و سخنرانی می‌کنند. برنامه مورد اشاره سه‌شنبه ۲۹ آبان از ساعت ۱۶ در فرهنگسرای اخلاق واقع در خیابان پیروزی، خیابان شکوفه، خیابان شهید کاظمی، جنب بوستان گلزار برگزار می‌شود.

***

استقبال چشمگیر از چشم در چشم

استقبال کم‌سابقه مخاطبان از آثار هنرهای تجسمی موزه هنرهای معاصر با عنوان «چشم در چشم» سبب شد معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با تمدید این نمایشگاه تا ۴ آذر موافقت کند. در این نمایشگاه ۱۲۰ اثر از هنرمندان صاحب‌نامی همچون فرانسیس بیکن، لوترک، پیکاسو، ونسان ونگوگ، اندی وارهول، جیاکومتی، جیمز انسوار، اداورد مونه، جیمز داین، رابرت راشنبرگ، فرنان لژه، خوان میره، کمال‌الملک، بهمن محصص، مارکو گریگوریان، محمود جوادی‌پور، احمد اسفندیاری، ژازه تباتبایی، کامبیز درمبخش، غلامحسین نامی، مهدی سحابی، فرشید ملکی، کوروش گلناری و... در 5 گالری موزه به نمایش درآمده است. نمایشگاه «چشم در چشم» که با موضوع پرتره در هنر مدرن مورد توجه مردم قرار گرفته است و در روزهای گذشته صف‌های طولانی در خیابان کارگر برای تهیه بلیت این نمایشگاه تشکیل شده بود، موجب شد این نمایشگاه به مدت یک هفته تمدید شود. علاقه‌مندان می‌توانند تا ۴ آذر برای دیدن این نمایشگاه به موزه هنرهای معاصر مراجعه کنند.

محمد محمدی: «گلادیاتور 1» را باید یکی از مهم‌ترین آثار سینمای جهان دانست؛ فیلمی که نه تنها در کارنامه کاری ریدلی اسکات به عنوان یک اثر شاخص شناخته می‌شود، بلکه در بین آثار سینمایی جهان نیز آن را باید به عنوان یکی از مهم‌ترین فیلم‌های قرن بیستم دانست. این فیلم 24 سال پیش در حالی به فروشی بیش از 460 میلیون دلار دست یافت که هزینه تولید آن 103 میلیون دلار برآورد شده بود. حالا دنباله این فیلم پس از 2 هفته اکران، در نخستین آمار فروشی که در سایت معتبر «راتِن تومِیتوز» (معتبرترین سایت ارائه آمار و ارقام سینمای جهان) منتشر شده، با نزدیک 80 میلیون دلار فروش نه تنها به رکورد قابل توجهی طی ۲ هفته اکران در 60 کشور جهان دست یافته، بلکه پیش‌بینی می‌شود طی چند هفته پیش رو مبلغ 310 میلیون دلاری را که هزینه این فیلم شده به دست خواهد آورد.  در کنار آمار جالب و دور از انتظار فروش درباره یک فیلم دنباله‌دار، نظر منتقدان و کارشناسان درباره این فیلم نیز در نوع خود قابل توجه است. سایمون تامپسون، منتقد سینما در نخستین واکنش به «گلادیاتور ۲» این فیلم را غنی‌ترین ضیافت در مجموعه‌های اکشن حماسی توصیف کرد که در آن پل مسکال با بازی درخشان، گروه بازیگران شامل دنزل واشنگتن، جوزف کوین و فرد هچینگر را رهبری می‌کند.

اریک اندرسون نیز این فیلم را یک حماسه واقعی و بهترین اثر ریدلی اسکات در سال‌های اخیر دانست که در آن پل مسکال، ستاره فیلم‌های اکشن بدون قربانی کردن استعداد مستقل خود، یک وارث شایسته تاج و تخت است و دنزل واشنگتن نیز هر خط دیالوگ را بدون کم و زیاد و اغراق اجرا می‌کند. گریفین شیلر هم درباره فیلم «گلادیاتور ۲» نوشت: ریدلی اسکات به کولوسئوم بازگشت تا به جهان ثابت کند او همچنان هست. کاملا شگفت‌زده شدم! یک داستان حماسی و شکسپیری از امید، بیهودگی و قدرت در یک سیستم در حال فروپاشی. نمایش درخشان دنزل در یک اجرای ماکیاولیستی. چه فیلمی!

جرمن لوسیر نیز اظهار کرد اگرچه قسمت دوم فیلم «گلادیاتور» به عظمت نسخه اصلی نمی‌رسد اما یک دنباله فوق‌العاده خوب، داستانی محکم و نقش‌آفرینی‌های عالی است. من کاملا از آن لذت بردم، به احتمال زیاد شما هم همین حس را خواهید داشت اما از نظر احساسی کمی کمبود دارد و همه چیز بسیار سهل و سطحی است.

ویل ماویتی، منتقد سینما هم فیلم «گلادیاتور ۲» را مملو از اکشن‌های به‌یادماندنی توصیف کرد و معتقد است دنزل واشنگتن یکی از نمادین‌ترین نقش‌آفرینی‌های خود را به ثبت رسانده است. با همه اوصاف می‌توان پیش‌بینی کرد که «گلادیاتور 2» بعد از «پدرخوانده: قسمت دوم» و «ارباب حلقه‌ها: بازگشت پادشاه»، سومین دنباله‌ای باشد که اسکار بهترین فیلم را برنده خواهد شد. همواره فیلم‌های گلادیاتوری در بین ژانرهای مختلف سینما از جایگاه ویژه و خاصی برخوردار بوده‌اند و دهه‌هاست با ترکیب داستان‌های حماسی و صحنه‌های اکشن، تماشاگران بسیاری را به خود جذب می‌کنند؛ از آثار کلاسیکی مثل Cabiria( ۱۹۱۴) تا فیلم‌هایی همچون Jason and the Argonauts (۱۹۶۳) و حتی فیلم‌های مدرن‌تری همچونThe Eagle (۲۰۱۱). با وجود تفاوت‌هایی که این فیلم‌ها در سبک و روایت دارند، همگی سرگرم‌کننده و پر از اکشن هستند. البته فقط داستان‌های جذاب و هیجان‌انگیز نیست که این ژانر را خاص می‌کند، بازیگران نیز نقش مهمی در موفقیت و ماندگاری فیلم‌های گلادیاتوری داشته‌اند. بازیگرانی مثل راسل کرو در «گلادیاتور» و کرک داگلاس در «اسپارتاکوس» با نقش‌آفرینی بی‌نظیر خود توانستند شخصیت‌های عمیقی را به تصویر بکشند. آنها نه تنها به موفقیت فیلم کمک کردند، بلکه استانداردهای این ژانر را نیز ارتقا بخشیدند.

سینمای گلادیاتوری مخاطب را به دنیای جنگجویان افسانه‌ای می‌برد، پر از نبرد و پر از افتخار. همراه این فیلم‌ها می‌توان به دوران باستان سفر کرد و از نزدیک شاهد نبردهای حماسی و ماجراجویی‌های بی‌پایان بود. به همین بهانه چند فیلم شاخص با این موضوع را با هم مرور می‌کنیم.

* سقوط امپراتوری روم

سال: ۱۹۶۴/ کارگردان: آنتونی مان/ بازیگران: سوفیا لورن، استیون بوید، الک گینس، جیمز میسون، کریستوفر پلامر/ امتیاز IMDb به فیلم: 6.7 از ۱۰/ امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۱۰۰ از ۱۰۰

«سقوط امپراتوری روم» را باید یکی از مهم‌ترین و باکیفیت‌ترین فیلم‌های این ژانر دانست؛ فیلمی که  موفق به کسب امتیاز راتن تومیتوز به صورت کامل شد و نشان می‌دهد از نظر منتقدان اثر ارزشمندی است و از ماندگارترین فیلم‌های تاریخ سینما به حساب می‌آید. جالب است بدانید از جمله آثاری است که ریدلی اسکات برای ساخت «گلادیاتور» بسیار از آن الهام گرفت و حوادث آن به نوعی پیش‌درآمد «گلادیاتور» بود.

* ژولیوس سزار

سال: ۱۹۵۳ / کارگردان: جوزف ال‌منکیه‌ویچ / بازیگران: مارلون براندو، جیمز میسون، جان گیلگد، لوئیس کالهرن، ادموند اوبرایان، گریر گارسون / امتیاز IMDb به فیلم: 7.3 از ۱۰ / امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۵ از ۱۰۰

در تاریخ سینما آثار کمی وجود دارند که جرات پرداختن به زندگی ژولیوس سزار را داشته باشند، به دلیل اینکه دوران حیات او و تاثیرش بر امپراتوری روم به اندازه‌ای پرفراز و نشیب است که نمایش آن در یک فیلم سینمایی کار بسیار دشواری است. جوزف ال‌منکیه‌ویچ، کارگردان لهستانی یکی از معدود افرادی است که به زندگی این شخصیت برجسته پرداخته و نتیجه نهایی به یکی از مهم‌ترین فیلم‌های تاریخ سینما تبدیل شد. این فیلم روایتگر دوران اوج قدرت سزار است که با ترور او توسط یکی از نزدیک‌ترین دوستانش بروتس همراه شد. همچنین تاثیر این مرگ ناگهانی بر اوضاع و احوال سیاسی و اجتماعی امپراتوری روم در بخش‌هایی از فیلم به تصویر کشیده می‌شود. «ژولیوس سزار »برنده جایزه اسکار بهترین کارگردانی هنری شد. در نهایت به ‌رغم اینکه «ژولیوس سزار» کمی قدیمی به نظر می‌رسد اما از بهترین آثار کلاسیکی است که می‌توانید درباره بخش‌هایی از تاریخ پرفراز و نشیب امپراتوری روم تماشا کنید.

* اسپارتاکوس

سال: ۱۹۶۳ / کارگردان: استنلی کوبریک / بازیگران: کرک داگلاس، لارنس الیویه، جین سیمونز، چارلز لاتن، پیتر اوستینوف / امتیاز IMDb به فیلم: 7.3 از ۱۰ / امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۳ از ۱۰۰

فیلم ارزشمند کوبریک که از قضا یکی از بهترین حماسه‌های تاریخ سینما هم به حساب می‌آید، بخش‌هایی از زندگی اسپارتاکوس از دوران کودکی تا تبدیل شدن به رهبری تاثیرگذار و نبردهای نفسگیرش را دستمایه داستان پرفراز و نشیبش قرار داده است. «اسپارتاکوس» علاوه بر اینکه ادای احترام درخوری به این اسطوره رومی است، به عنوان یک مرجع تمام‌عیار به علاقه‌مندان تاریخ پیشنهاد می‌شود و به‌ رغم زمان نسبتا طولانی‌اش از تماشای سکانس‌های نبرد خون‌بارش لذت خواهید برد! این فیلم در مجموع برنده ۴ جایزه اسکار از جمله بهترین بازیگر نقش مکمل مرد، بهترین فیلمبرداری، بهترین طراحی لباس و بهترین تدوین شد.

* بن هور

سال: ۱۹۵۹ / کارگردان: ویلیام وایلر / بازیگران: چارلتون هستون، جک هاوکینز، هایا هاراریت، استیون بوید، هیو گریفیث، خوزه گچی / امتیاز IMDb به فیلم: 8.1 از ۱۰ / امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۶ از ۱۰۰

«بن هور» از لحاظ خط روایی شباهت زیادی به گلادیاتور دارد با این تفاوت که تقریبا نیم قرن پیش از آن ساخته شده است و به نوعی الهام‌بخش بسیاری از فیلم‌های تاریخی با مضمون امپراتوری روم بود. جالب است بدانید سال ۲۰۱۶ بازسازی از این فیلم انجام شد که اصلا موفق عمل نکرد و با واکنش‌های تند منتقدان و مخاطبان همراه شد.

سکانس مسابقه‌ ارابه‌رانی در «بن هور» با ۹ دقیقه از طولانی‌ترین سکانس‌های فیلم‌های سینمایی به حساب می‌آید و موسیقی میکلوش روژا هم حس و حال ویژه‌ای به آن می‌دهد. جالب است که به‌رغم طولانی بودن، از تماشای این تعقیب و گریز خسته نمی‌شوید.

«بن هور» در مجموع نامزد ۱۲ اسکار شد که از این میان ۱۱ جایزه را از آن خود کرد که در نوع خودش رکورد مهمی به حساب می‌آمد. در نهایت اگر به فیلم‌های تاریخی علاقه‌مندید، تماشای این فیلم کلاسیک بی‌نظیر درباره روم باستان و مقامات سوءاستفاده‌گرش و صد البته سکانس جذاب و منحصربه‌فرد ارابه‌رانی را به هیچ عنوان از دست ندهید.

* گلادیاتور

سال: ۲۰۰۰ / کارگردان: ریدلی اسکات / بازیگران: راسل کرو، واکین فینیکس، کانی نیلسن، الیور رید، ریچارد هریس / امتیاز IMDb به فیلم: 8.5 از ۱۰ / امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۷۷ از ۱۰۰

وقتی صحبت از ساخت حماسه‌های تاریخی در سینما می‌شود، نام ریدلی اسکات می‌درخشد و در میان همه آثار او «گلادیاتور» رنگ و بوی دیگری دارد. این حماسه رومی به اندازه‌ای تاثیرگذار است که ردپای سکانس‌های مختلفش را می‌توان در بسیاری از فیلم‌های تاریخی دید. «گلادیاتور» به خاطر اصالت داستان، جلوه‌های ویژه، بازی‌های خوب و صد البته موسیقی شنیدنی‌اش یکی از بهترین فیلم‌های تاریخ سینما لقب گرفته و کمتر کسی پیدا می‌شود که حداقل یک بار آن را ندیده باشد. داستان «گلادیاتور» کاملا تخیلی است و در بستری تاریخی اتفاق می‌افتد. البته بعضی شخصیت‌های آن از جمله کومودوس هم تا اندازه زیادی ریشه در واقعیت دارند. ماجرا درباره ماکسیموس (راسل کرو) یکی از ژنرال‌های پرآوازه روم است که پیش از مرگ امپراتور مارکوس آئورلیوس به عنوان امپراتور بعدی انتخاب می‌شود. شاهزاده حسود کومودوس (واکین فینیکس) که از تصمیم پدرش آگاه شده، دستور قتل ماکسیموس و تمام خانواده‌اش را صادر می‌کند. تقدیر به گونه‌ای رقم می‌خورد که ماکسیموس زنده می‌ماند و به عنوان برده فروخته می‌شود. او بعد از چند سال در جایگاه یک گلادیاتور برای انتقام بازمی‌گردد.

«گلادیاتور» در مجموع برنده 5 جایزه اسکار شد که از جمله آنها می‌توان به جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد برای راسل کرو اشاره کرد. بازی او در نقش ماکسیموس به اندازه‌ای به‌یادماندنی است که با گذشت بیش از 2 دهه هنوز هم بسیاری او را با گلادیاتور به خاطر می‌آورند. یکی از نقاط قوت این فیلم بدون شک موسیقی متن بی‌نظیر آن است که توسط آهنگساز برجسته هانس زیمر ساخته شد. قطعات موسیقی این فیلم به لطف مهارت زیمر انفجاری از احساسات مختلف از خشم و اندوه تا عشق و حماسه است.

گروه فرهنگ و هنر: مراسم رونمایی از کتاب «صد سالگی؛ قضاوت تاریخ درباره جلال آل‌احمد» با حضور محمدحسین دانایی، غلامرضا خاکی و هادی خورشاهیان در سرای اهل قلم برگزار شد. این کتاب به بررسی ابعاد مختلف زندگی و آثار جلال آل‌احمد پرداخته و سعی دارد جایگاه او را در تحولات فکری و اجتماعی ایران تحلیل و قضاوت‌های تاریخی درباره جلال را بازخوانی کند. 

در این نشست، پژوهشگران و علاقه‌مندان به تاریخ ادبیات معاصر ایران فرصتی برای تبادل نظر درباره تأثیرات ماندگار این چهره تاثیرگذار داشتند. هادی خورشاهیان ابتدا با اشاره به اهمیت بررسی جنبه‌های مختلف شخصیت و آثار جلال آل‌احمد گفت: ابعاد زندگی ادبی جلال آل‌احمد، از جمله نویسندگی، نقد و ترجمه متفاوت است و بسیاری از یادداشت‌های منتشر‌نشده‌اش نیز مبنای بسیاری از گفت‌وگوهای پژوهشی بوده‌اند. این برنامه در سالگرد 101 ‌سالگی جلال آل‌احمد، فرصتی برای شناخت عمیق‌تر آثار و مقالات او فراهم می‌کند. محمدحسین دانایی گفت: برای شناخت جلال آل‌احمد، باید او را در بستر زیست‌محیطی و اجتماعی‌اش بررسی کرد. آل‌احمد یکی از تأثیرگذارترین نویسندگان معاصر ایران است که نفوذ آثار او حتی به نسل‌های جدید از جمله نسل دیجیتال استمرار یافته است. دانایی افزود: آل‌احمد با تفکرات و آثارش ظرفیت‌های بسیاری دارد که هنوز به‌طور کامل کشف نشده‌اند. 

ما ۷۳ مقاله درباره جلال آل‌احمد، از جمله مقالاتی از کشورهای عربی مانند مصر را جمع‌آوری و آماده انتشار کرده‌ایم که نشان از جایگاه برجسته آل‌احمد در فراتر از مرزهای ایران دارد. وی همچنین به ویژگی‌های شخصیتی آل‌احمد پرداخت و او را فردی توصیف کرد که زندگی‌اش هدفمند، معنادار و برنامه‌ریزی‌شده بود و برخلاف بسیاری از نویسندگان، نه‌تنها می‌نوشت، بلکه زندگی‌اش را نیز به‌گونه‌ای پیش می‌برد که ارزش نوشتن داشته باشد. شناخت دقیق‌تر و عمیق‌تر ابعاد ناشناخته آل‌احمد می‌تواند به درک بهتر ادبیات معاصر ایران و تعامل قوی‌تر میان نویسندگان و مخاطبان کمک کند. در ادامه این نشست، غلامرضا خاکی با اشاره به یادداشت‌های شخصی آل‌احمد گفت: یادداشت‌های آل‌احمد تحولات فکری و روحی او را نمایان می‌کنند. آل‌احمد را باید به‌عنوان یک «متن» با لایه‌های متعدد و معانی مختلف در نظر گرفت و اگر این را در نظر نگیریم ممکن است به اشتباهات جدی در درک آثار آل‌احمد دچار شویم. به همین دلیل، باید از داوری‌های سطحی درباره شخصیت و آثار او اجتناب کرد. وی همچنین به بحث فلسفی درباره مفهوم «متن» پرداخت و از ایده‌های هانس - گئورگ گادامر و پل ریکور در هرمنوتیک یاد کرد و گفت: نه‌تنها نوشتار، بلکه رفتار آدم‌ها را هم می‌توان به‌عنوان متن در نظر گرفت. خاکی با اشاره به تحولات شخصی جلال آل‌احمد، بویژه سفر حج او افزود: این سفر تغییرات عمیقی در نگرش دینی و اجتماعی او به ‌وجود آورد. نباید آل‌احمد را بسان شخصیتی دید که به‌دنبال استفاده ابزاری از دین برای تغییر اجتماعی است، بلکه تحولات او در دوران‌های مختلف زندگی‌اش پیچیده‌تر از این تصویر ساده است. دانایی در این بخش گفت: لایه‌های شخصیت جلال آل‌احمد مختلف است و او نویسنده‌ای است که نگاه چندبعدی دارد و باید ابعاد مختلف شخصیت و آثار آل‌احمد مورد بررسی قرار گیرد تا تصویر کاملی از او به دست آید.

 وی افزود: ویژگی آل‌احمد در جست‌وجوگری و تحولات مداوم در زندگی‌اش است؛ این ویژگی باید مورد توجه قرار گیرد. متاسفانه آل‌احمد در برابر قضاوت‌های سطحی و پیش‌فرض‌های ذهنی قرار گرفته و برای درک صحیح آثار او باید بدون سوگیری به آن نگاه کرد. خاکی در پاسخ به پرسشی از خورشاهیان، درباره داوری و تحلیل شخصیت‌های تاریخی، بویژه متفکران، از ۲ زاویه گفت: یکی از منظر زندگی فرد و پیام‌هایی که این زندگی به ما می‌دهد و دیگری از منظر آثار و پیام‌های آن. باید توجه داشت آل‌احمد در زمان خود با منابع محدود و شرایط خاصی مواجه بود و تصمیماتش باید در چارچوب آن زمان مورد بررسی قرار گیرد. نقش صداقت در زندگی آل‌احمد اهمیت دارد و باید او را فردی پویا و در جست‌وجوی حقیقت دانست، با این‌ حال نباید رفتارهای او را به‌عنوان الگو برای دیگران پذیرفت.