Grok ۳ یا DeepSeek؛ جنگ هوش مصنوعی آمریکا و چین داغ‌تر شد
انتشار چت‌ربات هوش مصنوعی Grok 3 توسط ایلان ماسک، بار دیگر بحث‌ها درباره رقابت جهانی در حوزه هوش مصنوعی را داغ کرده است. با این حال، به گفته تیان فنگ، رئیس سابق مؤسسه تحقیقاتی صنعت اطلاعات در شرکت چینی SenseTime (غول نرم‌افزاری هوش مصنوعی چین)، اهمیت این موضوع نه در پیشرفت‌های فنی، بلکه در تفاوت رویکردهای توسعه‌ای بین چین و ایالات متحده نهفته است.
در حالی که ایالات متحده برای پیشبرد هوش مصنوعی به منابع مالی عظیم و قدرت محاسباتی گسترده متکی است، چین مسیری مقرون‌به‌صرفه و کارآمدتر را در پیش گرفته است. نمونه بارز این رویکرد، پروژه DeepSeek است.
تیان در مصاحبه‌ای تلفنی با شبکه CGTN بیان کرد که شرکت‌های آمریکایی، با پشتیبانی از سرمایه‌گذاری‌های کلان و استفاده از تراشه‌های پیشرفته، به پیشرفت هوش مصنوعی از طریق قدرت محاسباتی خالص ادامه می‌دهند. این رویکرد، که در Grok 3 نیز مشاهده می‌شود، نوآوری را به هر قیمتی در اولویت قرار می‌دهد. ایالات متحده، با بهره‌گیری از مزیت مالی خود، کمتر نگران کاهش هزینه‌هاست و بیشتر بر حفظ برتری تکنولوژیک نسبت به چین متمرکز است.
در مقابل، چین استراتژی خود را بر به‌حداکثر رساندن بهره‌وری از منابع موجود بنا نهاده است. نمونه این استراتژی را می‌توان در فرآیندهای آموزش و استنتاج بسیار بهینه‌شده DeepSeek مشاهده کرد. هزینه آموزش مدل DeepSeek V3 تقریباً یک‌دهم هزینه مدل GPT-4 شرکت OpenAI است و تیان پیش‌بینی می‌کند که هزینه‌های محاسباتی هوش مصنوعی در طی یک سال دیگر نیز به‌طور چشمگیری کاهش یابد. این رویکرد مبتنی بر کارایی، دسترسی به هوش مصنوعی را افزایش داده و پذیرش آن را به عنوان ابزاری عملی در صنایع مختلف تسریع می‌کند.
نقش منبع‌باز در آینده هوش مصنوعی
تیان بر این باور است که توسعه منبع‌باز نقش کلیدی در تکامل هوش مصنوعی ایفا می‌کند. برخلاف Grok 3 که منبع‌باز نیست، DeepSeek تحقیقات خود را به‌صورت آزادانه به اشتراک می‌گذارد و حتی اجازه استفاده تجاری بدون هزینه مجوز را فراهم می‌کند. این گشودگی، توسعه‌دهندگان جهانی را جذب کرده و «اثر چرخ‌طیار» ایجاد می‌کند؛ به این معنا که مشارکت گسترده‌تر منجر به تکرار سریع‌تر، تجاری‌سازی و پیشرفت‌های علمی می‌شود.
به گفته تیان، چین باید از طریق همکاری‌های باز، جامعه‌ای قوی در حوزه هوش مصنوعی ایجاد کند تا یک اکوسیستم قدرتمند هوش مصنوعی شکل بگیرد. ابتکارات منبع‌باز به محققان و توسعه‌دهندگان چینی اجازه می‌دهد تا با همکاری یکدیگر، نوآوری‌ها را در مقیاسی بزرگ‌تر تقویت کنند.
هوش مصنوعی + تولید: مزیت منحصر به فرد چین
فراتر از مدل‌های هوش مصنوعی، تیان بخش تولید چین را فرصتی بزرگ برای ادغام هوش مصنوعی می‌داند. وی اشاره می‌کند که کارخانه‌های گیگا Tesla داده‌های غنی از دنیای واقعی را در اختیار ایلان ماسک قرار می‌دهند که به وی در توسعه هوش مصنوعی برتری می‌بخشد.
با این حال، تیان معتقد است که تنوع صنعتی چین به‌طور بالقوه 100 برابر بیشتر از ایالات متحده است و مقیاس بزرگ‌تری دارد. ادغام هوش مصنوعی در تولید، می‌تواند یک تغییر بازی برای چین باشد. همان‌طور که تیان می‌گوید: بدون مقیاس، بدون هوش. تکامل هوش مصنوعی، به‌ویژه به سمت هوش عمومی مصنوعی (AGI)، به داده‌ها و پذیرش در مقیاس بزرگ وابسته است. چین با پایگاه صنعتی عظیم خود، موقعیت مناسبی برای رهبری پیشرفت‌های تولید مبتنی بر هوش مصنوعی دارد.
دو مسیر متفاوت برای آینده هوش مصنوعی
با نگاهی به آینده، تیان توسعه هوش مصنوعی را در دو مسیر اصلی ترسیم می‌کند:
- مدل‌های پرهزینه و با کارایی بالا: ایالات متحده به سرمایه‌گذاری‌های هنگفت در مدل‌های سطح بالای هوش مصنوعی برای کاربردهای پیشرفته ادامه خواهد داد و از قدرت مالی خود برای افزایش شکاف با رقبا استفاده می‌کند.
- هوش مصنوعی مقرون‌به‌صرفه و در مقیاس انبوه: چین بر سهولت دسترسی و کارآمدتر کردن هوش مصنوعی تمرکز خواهد کرد و با به‌حداکثر رساندن عملکرد با سخت‌افزار موجود، بهینه‌سازی هزینه‌ها را در اولویت قرار می‌دهد.
با تشدید رقابت جهانی در حوزه هوش مصنوعی، DeepSeek به‌عنوان یک معیار جدید مطرح شده است و مدل‌های اصلی ایالات متحده و چین اکنون با آن مقایسه می‌شوند. تیان معتقد است که کارایی و مزیت‌های هزینه‌ای DeepSeek باعث می‌شود این پروژه در چشم‌انداز رقابتی هوش مصنوعی جایگاه خود را حفظ کند.
در نهایت، آینده هوش مصنوعی توسط این دو استراتژی متفاوت شکل خواهد گرفت: یکی مبتنی بر منابع نامحدود و دیگری مبتنی بر به‌حداکثر رساندن کارایی. سوال این است که کدام رویکرد در بلندمدت پایدارتر خواهد بود؟
انتهای پیام/