مرتضی اسماعیل‌دوست: سبک زندگی، مساله پرمناقشه‌ای است که سال‌ها برداشت‌های نظری جامعه‌شناسان و روانشناسان و دیگر مباحث علوم انسانی را دربرداشته است. در این باره آنچه در ایران به‌عنوان کشوری با پشتوانه عظیم فرهنگی مورد توجه است، تعارضات ناشی از دنیای جدید مدرن‌گرایی با اصالت فرهنگ اصیلی است که سنت در آن وجه غالب است. آنچه از سبک زندگی از دیدگاه روانشناسان دریافت می‌شود، شیوه ثابتی است که انسان با کمک آن اهداف زندگی را بیان می‌کند. در تعریفی دیگر از منظر جامعه‌شناسی، تاکید بر الگوی کنش اجتماعی، وجه تمایز مفهوم سبک زندگی با دیگر مفاهیم است. این در حالی است که سبک زندگی به‌عنوان یکی از اصطلاحات علوم اجتماعی، رابطه مستقیمی با مجموعه‌ای از مفاهیم مانند عینیت و ذهنیت، فرهنگ و جامعه دارد. عینیت‌گرایی در برابر ذهنیت‌یابی در رفتار و نگرش‌های مردمان جامعه نمود می‌یابد و در این میان این بار مانده از کوله سنت است که در برابر سرعت بیش از حد نوگرایی قرار دارد. آنتونی گیدنز، جامعه‌شناسی که در مقوله ساختارشناسی جامعه مدرن، نظریات بسیاری ارائه داشته است، سبک زندگی را تلاشی برای شناخت مجموعه منظمی از رفتارها یا الگویی از کنش‌ها می‌داند که افراد آنها را انتخاب می‌کنند. در ایران اسلامی با پایان یافتن جنگ تحمیلی و روی کار آمدن دولتی با نگاه تحول‌خواهانه، نوع زندگی ایرانی رو به نگاهی تازه از دنیای مدرن رفت و همراه با سازندگی پل‌های ارتباطی، شکل زندگی ایرانیان نیز در بزرگراه‌های مدرنیته همراه با تغییری چشمگیر در جریان بود. این مساله نه‌تنها در نگاهی تکنولوژیک، بلکه در تغییر بافت مراودات ایرانی‌ها، چالشی اساسی ایجاد کرد، چنانکه با تغییر معماری خانه‌های ایرانی و تمایل به آپارتمان‌نشینی، فرآیند تغییر مراوده از قومیت به فردیت مبدل شد و رابطه‌های متشکل خانواده‌های ایرانی روی به نوعی از فرهنگ غربی نهاد. این در حالی بود که سبک زندگی سنتی ایرانیان با جوهره‌ای از استحکام دیرینه اسلامیت آمیخته بود و این مساله جامعه ایرانی را به چاره واداشت که چگونه باید از این چالش رخ داده میان سنت و مدرنیته عبور کند. ضرورت پرداختن به این مقوله زمانی نمایان می‌شود که بدانیم سبک زندگی راه شناخت هویت خودی از بیگانه است و سبک زندگی هر فرد موقعیت او را در جامعه برای دیگران مشخص می‌‌کند. در این میان مرجعی که بیشترین دغدغه را درباره توجه به سبک زندگی اصیل اسلامی- ایرانی بیان داشته است، رهبر معظم انقلاب بوده که در سخنرانی‌های خود بارها بر لزوم توجه به این مساله تاکید داشتند. ایشان پس از تبیین اهمیت عینی «سبک و فرهنگ زندگی» به مبانی کارگشای این مبحث از منظر اسلام پرداختند و تأکید کردند: «اسلام، خردورزی، اخلاق و حقوق را مایه‌های اصلی فرهنگ صحیح می‌داند و ما نیز باید به‌طور جدی به این مقولات بپردازیم اگرنه پیشرفت اسلامی و تمدن نوین اسلامی شکل نخواهد گرفت». در این باره وظیفه هنر می‌تواند بسیار کارگشا باشد و از این ابزار برجسته می‌توان در جهت نمایش نوع نگرش انسان امروز و تهدیدهای مخاطره‌برانگیز ورود زندگی مدرن استفاده کرد. براین اساس نیاز است تا بازتعریف دوباره‌ای از این نوع زندگی به عمل آید و از تهدیدهای ابزار تکنولوژیک در تغییر رفتار مردمانی اصیل پرده بردارد. مساله‌ای که پرداختی عمیق بدان بشدت در سینمای امروز ایران به چشم می‌خورد. براساس اطلاعات دریافت شده قرار است جشنواره‌ای با موضوع مغفول «سبک زندگی اسلامی-ایرانی» در سینمای ایران و با همت موسسه فرهنگی شهید آوینی در تاریخ 22 فروردین‌ماه سال جاری آغاز به کار کند که این جشنواره در قالب‌های داستانی، مستند، پویانمایی و فیلمنامه سعی دارد با تمرکز بر فیلمسازانی جوان و بااستعداد به دنبال پیشنهادات جدیدی برای سینمای ایران باشد. در این باره فراخوان رخ داده در سال گذشته همراه با استقبال ارزنده‌ای از سوی مشتاقان بود و حاصل آن بیش از 1869 اثر در بخش‌های ملی، نسل نو و فیلمنامه به دبیرخانه جشنواره فیلم کوتاه سما شد. در ادامه عملیات انتخاب آثار در بخش‌های مختلف با نگاهی کارشناسانه از سوی هیات انتخاب همراه شد که در نهایت در روزهای گذشته نفرات برتر جهت حضور در این جشنواره نوپا مشخص شدند که 18 اثر در بخش مستند نسل نو، 53 اثر در بخش داستانی نسل نو، 59 اثر در بخش فیلمنامه، 58 اثر در بخش داستانی ملی، 20 اثر در بخش مستند ملی و 20 اثر در بخش انیمیشن مورد انتخاب قرار گرفتند تا در نهایت با 228 اثر انتخاب‌شده شعله آغاز جشنواره سما به پرواز درآید. جشنواره‌ای که لزوم آن در پیکر سینمای ایران بشدت احساس می‌شد و بر این اساس و با نگاهی برآمده از سید شهیدان اهل قلم، مرتضای پندار و آوینی اندیشه و عشق، «سما» جان گرفت تا بر احوال امروز مردمان ایرانی نگاهی و نظری دوباره افکند. در این جشنواره قرار است بخش‌های جنبی همچون ورک‌شاپ‌های تخصصی در زمینه‌های کارگردانی، بازیگری و نیز بزرگداشت‌ها و آیین‌های تقدیر صورت یابد و 4 فیلم برگزیده بلند سینمایی نیز در بخشی خارج از جشنواره به نمایش درآید. جشنواره فیلم کوتاه سما با تمرکز بر نگاهی غایب در سینمای ایران همچون سبک زندگی اسلامی- ایرانی و نیز تمرکز بر اندیشه والای شهید سیدمرتضی آوینی در تاریخ 22 تا 27 فروردین‌ماه سال 1394 در سالن‌های سینما فلسطین از ساعت 14 الی 22 برگزار خواهد شد. سالروز خاکسپاری این شهید بزرگوار که در زمان حیات ارزنده‌اش خدماتی بزرگ در قالب قلم‌نگاری و تصویرسازی به هنر انقلابی عرضه داشت، چنانکه در نوشته‌هایش می‌توان به نگاهی انتقادی نسبت به تمدن غرب و مفاهیم منبعث از آن همچون توسعه، تکنولوژی  و پیشرفت نظر داشت و در آثار تصویری‌اش نیز مسیر به فعلیت رساندن ارزش‌ها و احکام اسلامی را در قالب هنر ارائه می‌داشت و بحق در این راه خدمات کم‌نظیری را در عرصه‌های گوناگون از خود به یادگار گذاشت. موسسه فرهنگی شهید آوینی با نگاهی ساختاری نسبت به مقولات اساسی هنر اسلامی و با توجه به تربیت نسل جدیدی از هنرمندان مسلمان سال‌هاست به چنین مسیری ادامه می‌دهد و برگزاری جشنواره سما دنباله‌ای بر فعالیت‌های ارزنده این مجموعه است. چنانکه مجتبی امینی، قائم‌مقام موسسه و دبیر جشنواره فیلم کوتاه سما در نشست رسانه‌ای این جشنواره با تأکید بر حمایت از فیلمسازان جوان، دغدغه اصلی این موسسه را حمایت از فیلمسازان جوان در سراسر کشور دانسته و این مساله را جزو سیاست‌های اصلی به‌شمار آورد. امید که با توجهی عمیق از سوی مسؤولان فرهنگی و تمرکز بر موضوعاتی مهم چون اصالت زندگی اسلامی- ایرانی بتوانیم بیشتر از امروز به نگاهی دوباره از هویت خود دست یابیم.

ما می‌توانیم براساس سبک‌های متفاوت مدرن و پست‌مدرن به سمت موضوعاتی در زمینه‌هایی اصیل مانند اسلامی- ایرانی برویم و همین‌طور انواع مناسبات قدیم ایرانیان را بسازیم. به هرحال جامعه کنونی ایران، ابعاد مختلفی دارد و می‌توان موضوعات مختلفی را با نگاهی خلاقانه ساخت و درباره رابطه‌های گذشته خانواده‌ها و تفاوتی که با نوع زندگی امروز یافته است با زبان سینما حرف زد. ما باید سراغ بخش‌های ارزنده‌ای از گذشته خود برویم که به دلیل مناسبات دنیای مدرن فراموش شده است و در این راه می‌توانیم از کشورهایی با همین ساختار بهره بگیریم که تجربه همین شرایط هم‌کیشی سنت و مدرنیته را دارند. مثلا کشور ژاپن را در نظر بگیرید که کماکان با وجود همه پیشرفت‌های صنعتی و دستیابی به مظاهر مدرن، سنت‌های اصیل خود را حفظ کرده و این نوع روابط را می‌توان در آثار سینمایی‌اش جست‌وجو کرد.
من فکر می‌کنم همیشه حضور جوانان در هر عرصه‌ای می‌تواند با موفقیت همراه باشد و کشور نیاز به نیروی جوان دارد. به هر حال باید فضا برای جوانان پیش آید و نسل‌های بعد به صحنه بیایند. به هر حال برگزاری جشنواره اگر همراه با برنامه‌ریزی و اهداف مشخصی باشد، می‌تواند در درازمدت موجب رشد و تعالی سینما شود. به شرطی که دچار شعارزدگی نشود. مهم‌ترین مساله حضور آثاری است که کیفیت برگزاری را بالا می‌برد و می‌تواند موجب ارتقای سینمای ملی ما شود. سبک زندگی اسلامی- ایرانی موضوع خوبی است. به نظر من هر چیزی که موجب شود به گذشته‌های خود رجوع کنیم می‌تواند مفید و ارزنده باشد. به‌طور کلی بازگشت به خویشتن زیبا و موثر است. امیدوارم جشنواره خوبی با ارائه آثاری مفید صورت بگیرد و داوران و کارشناسان ارزنده‌ای در این جشنواره حضور داشته باشند.
لزوما برگزاری جشنواره در زمینه‌های مختلف امر پسندیده‌ای است بویژه اگر نهادی فرهنگی این مساله را انجام دهد. برگزاری جشنواره در موسسه‌ای با نام شهید آوینی حتما شرایط مناسبی خواهد داشت. من انتظارم از جشنواره‌ها چیزی فراتر از برگزاری صرف است. همین ایده سبک اسلامی- ایرانی خیلی مهم و ارزنده است به شرطی که ادامه داشته باشد. من امیدوارم جشنواره‌ای پویا و همراه با آثاری هدفمند را شاهد باشیم و جوانان بتوانند در این زمینه فیلم‌های ارزنده‌ای بسازند. سینما در این باره می‌تواند پیشنهادات ارزنده‌ای بدهد. در گذشته چاردیواری مشخصی برای خانواده‌های ایرانی تعریف می‌شد. امیدوارم برگزاری جشنواره به بازگشت این نوع الگوها کمک کند و ادامه این مسیر جدای از جشنواره باید با ساخت فیلم‌ها میسر شود تا با سرمایه‌گذاری در ساخت این نوع آثار شاهد فرهنگسازی در جشنواره باشیم.
من خوشحالم که جشنواره‌ای با این عنوان در پیش است و امیدوارم در مسیر خود به‌خوبی گام بردارد.  فیلم‌ها و سریال‌های ما به‌خوبی روایت نمی‌شود و این به دلیل عدم وجود فیلمنامه‌ای مناسب است. متاسفانه امروز برخلاف گذشته شاهد فیلم‌ها و سریال‌هایی هستیم که هیچ نشانی از زندگی یک خانواده ایرانی ندارد و مردم هم علاقه‌ای به تماشا مانند گذشته ندارند. سبک زندگی اسلامی-ایرانی متاسفانه امروز در سینمای ایران رعایت نمی‌شود ‌و اگر هم وجود دارد یا اسلامی نیست یا ایرانی نیست و این مساله را یا باید به حساب جوان بودن سازندگان گذاشت یا در بی‌اطلاعی آنها که شاید در چنین فضایی نبوده و درکی ندارند.  امیدوارم این جشنواره بتواند با موضوع انتخاب‌شده‌ای که اشاره داشتید موفق عمل کند و از طریق ساخت فیلم‌ها توسط جوانان، آثار خلاقانه‌ای را به مخاطبان ارائه دهد.
 

به توپ بستن تبریز توسط نظامیان دولت قاجار در جریان محاصره این شهر (1288 ش)
پس از آنکه محمدعلی شاه قاجار در جریان مخالفت با نهضت مشروطه، مجلس شورای ملی را به توپ بست و تعدادی از آزادیخواهان را قتل عام و سرکوب کرد، مردم تبریز در اعتراض به این حوادث، علیه حکومت مرکزی قیام کردند. پیشرفت‏های مشروطه‏خواهان و عقب‏نشینی پیاپی دولتیان، عین‌الدوله، والی آذربایجان را به محاصره شهر تبریز وادار کرد. این محاصره حدود 11 ماه به طول انجامید و چون راه رسیدن غله و آذوقه، توسط قوای دولتی مسدود شد، قحطی شدیدی در شهر شایع شد. از این رو مدافعان شهر درصدد یافتن راهی برای شکستن محاصره و دست یافتن به مواد غذایی بودند اما قوای دولتی هوادار محمدعلی شاه، شهر تبریز را به توپ بستند و تلفات و خسارات بسیاری به این شهر وارد آوردند. این محاصره سرانجام در نهم اردیبهشت 1288ش پایان یافت و شهر به دست روس‏ها افتاد.
امضای پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) توسط کشورهای اروپای غربی (1949م)
پیمان آتلانتیک شمالی که به اختصار ناتو نامیده می‏شود اتحادیه‏ای سیاسی - نظامی است که در چهارم آوریل 1949م با عضویت کشورهای بلژیک، فرانسه، لوکزامبورگ، هلند، انگلیس، کانادا، دانمارک، ایسلند، ایتالیا، نروژ، پرتغال و آمریکا در پایتخت آمریکا شکل گرفت. به موجب این پیمان، حمله به هر یک از کشورهای عضو، حمله به تمام اعضا تلقی شده و باید بقیه کشورها از آن کشور حمایت کنند. سازمان آتلانتیک شمالی در آغاز برای جلوگیری از نفوذ کمونیسم و مقابله با تهدید نظامی شوروی در اروپا به وجود آمد و عامل مؤثری برای تثبیت سلطه و نفوذ آمریکا در اروپا بود. این سازمان بیشتر یک تشکیلات نظامی است که دارای یک سازمان اداری و یک دبیرکل غیرنظامی است ولی بازوی اجرایى این سازمان، ستاد فرماندهی مشترک نیروهای پیمان است که همیشه یکی از افسران ارشد آمریکایى در رأس آن قرار دارد، زیرا قسمت اعظم بودجه این سازمان را آمریکایى‏ها تأمین می‏کنند و به همین جهت بود که فرانسه در سال 1960م نیروهای نظامی خود را از ناتو خارج کرد. آلمان، یونان، اسپانیا و ترکیه از دیگر کشورهایى بودند که در مراحل بعدی به این پیمان ملحق شدند. تشکیل پیمان ناتو، از نتایج جنگ سرد و واکنشی در برابر تهدیدات احتمالی شوروی بود. سازمان پیمان آتلانتیک شمالی، مهم‌ترین عامل نفوذ و قدرت آمریکا در اروپا به شمار می‏رود و آمریکایى‏ها در پوشش این سازمان، بیش از 300 هزار نیرو و نیز پایگاه‏های متعددی در این قاره دارند. همچنین ناتو در بسیاری از مواقع به‌عنوان بازوی نظامی اروپا و آمریکا، اهداف سیاسی اعضای خود را نیز دنبال می‏کند.
 ترور «مارتین لوتر کینگ» رهبر سیاهپوستان آمریکا (1968م)
مارتین لوترکینگ، سیاهپوست مبارز آمریکایى، در 15 ژانویه سال 1929م به دنیا آمد. وی از جوانی وارد فعالیت‏های سیاسی و اجتماعی شد و در راه به دست آوردن حقوق سیاهان تلاش کرد. لوترکینگ، مهاتما گاندی، رهبر استقلال‌طلب هند را پیشوای خود قرار داده بود. در سال 1956م وقتی زن سیاهپوستی حاضر نشده بود در اتوبوس جای خود را به یک زن سفیدپوست بدهد، آن زن سیاهپوست را به همین دلیل از اتوبوس بیرون انداختند، مارتین لوترکینگ، استفاده سیاهان از اتوبوس را در سراسر آمریکای شمالی تحریم کرد و این تحریم توسط 12 میلیون سیاهپوست آمریکایى رعایت شد تا اینکه در اواخر همین سال، دادگاه عالی ایالات متحده، تبعیض میان سفید و سیاه را در کشور ممنوع اعلام کرد. مارتین در سال 1963م جنبش عظیم یکصد هزار نفری را در پایتخت آمریکا تدارک دید. او در سال 1964م به سبب مبارزات صلح‏آمیز و بدون خشونت خود، موفق به دریافت جایزه صلح نوبل شد اما در 4 آوریل 1968م به ضرب گلوله یک سفیدپوست نژادپرست از اعضای فرقه تروریستی کوکلوکس کِلان، در 35 سالگی به قتل رسید.

فاطمه گودرزی
امیدوارم این جشنواره بتواند با موضوع انتخاب‌شده‌ای که اشاره داشتید موفق عمل کند و از طریق ساخت فیلم‌ها توسط جوانان، آثار خلاقانه‌ای را به مخاطبان ارائه دهد. کارگردان‌های سینما می‌توانند این نوع زندگی صمیمی و ساده و اصیل ایرانی را به مردم پیشنهاد دهند. به هرحال متاسفانه با آغاز زندگی آپارتمانی، خیلی از ارتباطات خوب گذشته و پیوندهای با محبتی که داشتیم، فراموش شده و الان می‌بینیم که رواج اینترنت و بازی‌ها و پیشرفت تکنولوژیک باعث شده خیلی از مردم به جای رفت و آمد حتی از طریق وسایل ارتباطی از حال هم مطلع شوند و از طرفی خیلی از مناسبات اصیل گذشته هم نادیده گرفته می‌شود. سینما در این باره می‌تواند کارهای خوبی انجام دهد. من از همین جا ایجاد جشنواره فیلم سما را به دست‌اندرکاران آن تبریک می‌گویم. به نظرم حتی می‌توان این جشنواره را در دوره‌های آینده به‌صورت بین‌المللی برگزار کرد.
سیدروح‌الله حجازی
برگزاری جشنواره‌ای با این موضوع خیلی خوب است چرا که الان مشکلاتی در جامعه وجود دارد که باعث تزلزل نهاد خانواده شده و این مساله‌ای اساسی است چرا که خانواده، اصلی‌ترین نهاد جامعه است و از بین رفتن پایه‌های آن موجب تضعیف همه چیز می‌شود. به این خدشه وارد شده به نهاد خانواده که با تغییر سبک زندگی از سنت به مدرنیته پدید آمده است، در سینمای ایران کمتر بها داده شده است و اهمیت این موضوع و جایگاه نهاد خانواده چنان باارزش است که نیاز به پرداخت بیشتری در سینما دارد و سینما قابلیت این را دارد که به بازتعریف زندگی در مسیر گذر از سنت به مدرنیته دست زند و می‌تواند در این زمینه ریشه‌یابی کند و مطمئن باشید تا زمانی که این ریشه‌یابی انجام نشود و تنها به دنبال این باشیم که چیزی گفته و از آن بگذریم، نمی‌توانیم موفق باشیم. قدم اول پذیرش تغییر صورت‌یافته در باورها سپس تلاش برای از میان برداشتن سوءتفاهمات است و نقش سینما همین است.
 

 با آرزوی سالی پر از خیر و برکت برای هموطنان عزیز بویژه مؤمنان، از دولت محترم درخواست داریم با رویکرد کامل به داخل، سرمایه‌گذار ایرانی و ایرانیان خارج از کشور و همچنین استفاده از جوانان برای پیشرفت کشور، نگاه به بیرون را محدودتر کند.
فاطمی
 1+5 بویژه آمریکا از ما می‌خواهد درجه 2 و 3 باشیم و دلیل آنکه سعی دارد به جمهوری اسلامی زورگویی کند که ان‌شاءالله هرگز نمی‌تواند، آن است که نمی‌خواهد دیگر کشورهای دنیا نیز ایران اسلامی را الگو قرار داده و پیشرفت کنند، چون دیگر به آمریکا وابسته نخواهند بود.
یک هموطن
 تا زمانی که این کشور رهبری حکیم، هوشمند و مقتدر دارد، هیچ ابرقدرتی ـ چه واقعی و چه وانمودکننده به ابرقدرتی ـ نخواهد توانست به کشور ما گزندی وارد کند. خداوند متعال بر درجات امام راحل عظیم‌الشأن‌مان بیفزاید که فرمودند پشتیبان ولایت‌فقیه باشید تا به این مملکت آسیبی نرسد. ملت ایران نیز همین وصیت حضرت امام را عملی کردند که هم 11 برابر دنیا در حال پیشرفت علمی هستیم و هم همه مستکبران را به چه کنم چه کنم انداخته‌ایم. خدا سایه حضرت امام خامنه‌ای را بر سر ایرانیان مستدام فرماید؛ ان‌شاءالله.
داوودی