علی البرزی ـ حامد نجفی‌مهر:  «سیدپرویز فتاح» از آن مدیرانی است که اقداماتش  از ابتدای انتصاب در سمت ریاست کمیته امداد خبرساز شده و هر از گاهی اظهاراتش در صدر اخبار رسانه‌ها قرار گرفته است. اعلام خبرهایی مبنی بر فروش ساختمان اصلی کمیته امداد در سوهانک و فعالیت در ساختمان جدید در منطقه آزادی و همچنین انتقاد از سهم اندک فقرا در بودجه 95 کشور تنها بخشی از نقل قول‌هایی است که از زبان فتاح در رسانه‌ها منتشر شده و حواشی گوناگونی داشته است. برای آشنایی بیشتر با فعالیت‌های کمیته امداد و همچنین پاسخ به برخی ابهامات و شایعات درباره فعالیت‌های این نهاد حمایتی گفت‌وگویی مشروح با سیدپرویز فتاح انجام داده‌ایم.
 وی در این گفت‌وگو که بیش از 2 ساعت به طول انجامید، ضمن پاسخ به برخی ابهامات درباره فعالیت‌های نهاد تحت مدیریتش، خبرهایی هم از تغییر شیوه جمع‌آوری صدقات و آنلاین شدن فعالیت‌های کمیته امداد داد، البته ناگفته نماند که رئیس کمیته امداد در این گفت‌وگو بار دیگر به در نظر گرفتن سهم ناچیز 5/1 درصدی برای فقرا در بودجه انتقاد کرد. متن کامل این گفت‌وگو پیش روی شماست.
***
  آقای فتاح! درباره فعالیت‌های کمیته امداد همواره شایعاتی مانند کمک‌رسانی به مردم کشورهای سوریه، لبنان و عراق وجود دارد یا از شیوه هزینه‌کرد وجوه صدقات در ساختار اداری این نهاد حمایتی انتقاد می‌شود. به نظر شما منشأ شکل‌گیری این شایعات چیست؟
به نظرم ریشه این نوع شایعات بیشتر به نبود اطلاع‌رسانی مناسب و شفاف درباره فعالیت‌های داخلی و بین‌المللی کمیته امداد مربوط می‌شود. اگر فعالیت‌های‌مان را صادقانه، شفاف و بدون هرگونه لاپوشانی با مردم مطرح کنیم، نتیجه‌ای جز افزایش اعتماد عمومی و کاهش نقاط مبهم و غیرشفاف نخواهد داشت، البته گاه بعضی افراد نیز مغرضانه نسبت به شایعه‌سازی و درست کردن یکسری حرف‌های عجیب و غریب اقدام می‌کنند که به همان دلیل اطلاع‌رسانی غیرموثر کمیته امداد در این سال‌ها بر حجم ابهامات افزوده شده است. برخی افراد هم نیت خیر دارند اما در عین حال با ابهام مواجهند، البته این اتفاق ممکن است درباره هر سازمان یا نهادی شکل بگیرد که لازم است برای این افراد درباره ابهامات به وجود آمده توضیح دهیم تا شفاف‌سازی شود اما برخی شایعات هم وجود دارند که از این جنس نیستند و منشأ خارجی دارند. در واقع هدف آنها تخطئه و تنزل جایگاه نهادهایی است که به امام راحل، نظام و انقلاب وابسته‌اند. این افراد با نهادهای نظام همیشه مشکل داشته‌اند و این موضوع حل‌شدنی نیست ولی آنچه مهم است رفتار صادقانه، شفاف و بی‌پرده با مردم است که می‌تواند بسیاری از این ابهامات و شایعات را برطرف کند.
  برای پایان دادن به شایعات و جلوگیری از گسترش آن چه راهکاری از طرف کمیته امداد دنبال می‌شود؟
برنامه‌ریزی ما برای قشری انجام گرفته است که با حسن نیت، پرسش‌هایی را مطرح می‌کنند. ما در این باره موظفیم توضیح دهیم و با ارائه ادله منطقی ابهام به وجود آمده را رفع کنیم. در حال حاضر فکر می‌کنم کمی به کمیته امداد ایراد وارد است چراکه کمتر توضیح داده و پاسخگو بوده‌ایم، این موضوع خوب نیست و باعث شکل‌گیری شایعات می‌شود. البته ما برای همه پرسش‌ها جواب منطقی و قانع‌کننده داریم و هر کجا و در هر محفلی که با منطق صحبت کرده‌ایم اکثرا قانع شده‌اند اما باید بیشتر شفاف‌سازی کنیم و پاسخ دهیم تا این موارد کمتر شود.
  یکی از موارد مهم در فعالیت‌های کمیته امداد مربوط به میزان درآمد این کمیته از میزان جمع‌آوری صدقه از صندوق‌های صدقات است. در سال گذشته درآمد کمیته امداد از این محل چقدر بوده است؟
این موضوع به طور کامل روشن است و بارها آمارهای آن را اعلام کرده‌ایم. در سال 94 تمام صدقاتی که جمع‌آوری کردیم، اعم از صندوق‌های خانگی، صندوق‌های معابر عمومی و صندوق‌هایی که در اماکن سرپوشیده مانند فرودگاه‌ها، راه‌آهن و مترو قرار دارند، 270 میلیارد تومان بود، در حال حاضر هم با رشدی چند درصدی همان روال را پیش می‌بریم.
  شیوه هزینه‌کرد صدقات جمع‌آوری شده به چه شکل است؟
درباره شیوه مصرف صدقات باید در نظر داشت که صدقه، انفاق عام است و دارای منطق قرآنی و شرعی است. یعنی دامنه خرج‌کرد آن وسیع است. از این وجوه می‌توان برای ایتام، مسکن، کمک بلاعوض و ازدواج استفاده کرد، چرا که عنوان صدقه عام است، بنابراین از سرفصل صدقه در کمیته امداد در همه امور خیر استفاده می‌کنیم، شیوه عملکرد هم به این صورت است که صدقات سهم‌بندی می‌شود. مقداری برای مسکن، ازدواج و مصارف فرهنگی خانواده‌ها و حتی بخش کوچکی برای وام قرض‌الحسنه مورد استفاده قرار می‌گیرد که برای این کار هم استفتا کردیم و گفتند اشکال ندارد، بنابراین تمام وجوهات جمع‌آوری شده در محل مورد نظر هزینه می‌شود و همه آن هم با مدارک حسابداری و با شفافیت انجام می‌شود که همه بازرسان و نهادهای نظارتی آمار و ارقام آن را در اختیار دارند. جالب اینجاست که ما بیش از همه نهادهای دولتی تحت بازرسی و نظارت هستیم، چرا که علاوه بر نهادهای نظارتی مثل دیوان محاسبات و سازمان بازرسی، از مکانیسم‌های نظارتی دفتر مقام معظم رهبری هم بهره‌مند هستیم و از چند نظر فعالیت‌های امداد تحت نظارت و ارزیابی قرار می‌گیرد.
  موضوعی هم درباره انتقال درآمدهای حاصل از صدقات یک شهر به شهری دیگر نقل می‌شود، آیا صدقات شهرهای گوناگون در یک محل متمرکز شده و تقسیم‌بندی می‌شود یا اینکه در بازتوزیع وجوه صدقه محدودیت‌هایی وجود دارد؟
پرسش خوبی را مطرح کردید که پاسخ آن مشخص است. نکته مهم این است که صدقه یک شهر را نمی‌توان از آن شهر خارج کرد. هر شهری صدقه خود را دارد که در همان جا مصرف می‌شود. ما مجاز نیستیم صدقات را از یک شهر به شهر دیگر  یا استان دیگری منتقل کنیم. در واقع صدقات جابه‌جا نمی‌شود و اینطور نیست که وجوه صدقه یک جا جمع شود و ما آنها را بازتوزیع کنیم. هر استان و هر شهر صدقه خود را دارد که در همان محل هزینه می‌شود یعنی پس از بازشماری در سرفصل‌های تعیین شده و در همان شهر هزینه می‌شود.
  آیا این درست است که شما درباره نمایندگی‌های کمیته امداد در کشورهای دیگر تجدیدنظر کرده‌اید و دستوری مبنی بر جمع‌آوری این نمایندگی‌ها ابلاغ شده است؟
نه! من دستور دادم این نمایندگی‌ها کم شود نه اینکه جمع شوند. ما در برخی کشورها نمایندگی‌هایی داریم اما آنها را کم کردیم چراکه پرهزینه است. هر پرسنلی را که به خارج اعزام کنیم باید مبلغی را به صورت ارزی بابت حق ماموریت پرداخت کنیم. بنابراین در شیوه اداره آنها تجدیدنظر کردیم و از افراد بومی در این نمایندگی‌ها استفاده می‌کنیم. بسیاری از افراد بومی در آن کشورها امین هستند، بنابراین لازم نیست مامور اعزام کنیم. نیت دوم ما این است که کمیته امداد در دیگر کشورها مستقل باشد یعنی همه چیز بومی و منطبق با فرهنگ همان کشور باشد. در حال حاضر این اتفاق در حال انجام است و در عراق و لبنان صندوق صدقات ما وجود دارد اما با شعارهای مختص آن منطقه و متناسب با فرهنگ همان کشور. به عبارت دیگر ما تنها به دنبال انتقال تجارب انباشته شده در کمیته امداد در زمینه انجام امور خیریه هستیم و الحمدلله الگوی امداد در سایر کشورهای متقاضی بخوبی جواب داده است بدون آنکه نیازی به کمک مالی ما داشته باشد، چرا که همه هزینه‌های اجرای این الگوها را خودشان تامین می‌کنند و البته درآمدشان هم که گاه مقدارش زیاد است خودشان در همان کشورها مصرف می‌کنند.
  شیوه کمک‌رسانی به دیگر کشورها به چه صورت است؟ آیا از صدقات جمع‌آوری‌شده در کشور برای برخی کشورهای خاص هزینه می‌شود؟
اینکه ما از ایران و از صدقات و انفاقات مردم ذره‌ای به دیگر کشورها منتقل می‌کنیم کذب است. ما براساس حکم شرع و قانون نمی‌توانیم چنین کاری انجام دهیم. در پاسخ به پرسش قبلی هم عرض کردم؛ ما حتی اجازه انتقال صدقات را از یک شهر به شهر دیگر و از یک استان خودمان به استان دیگر نداریم، آن وقت چگونه می‌توانیم این کمک‌ها و وجوهات مردمی را از ایران به کشور دیگری منتقل کنیم، البته وجوهات کشورهای دیگر را هم نمی‌توانیم به داخل کشور بیاوریم. کمک‌های جمع‌آوری‌شده باید در همان جغرافیای کمک، هزینه شود. البته در برخی موارد به صورت مشخص به نام کشوری خاص کمک جمع‌آوری می‌کنیم. برای مثال در نماز جمعه صندوق کمک به یمن یا فلسطین را مستقر می‌کنیم و مردم با آگاهی و براساس شناخت و اراده خود به کشوری خاص کمک می‌کنند و ما براساس شرع مسؤولیم پول را به آن کشور بدهیم، چراکه با این نیت پرداخت شده است. برای این کار هم صندوق‌های مجزا می‌گذاریم تا مردم با آگاهی کمک کنند و از همه علمای دینی هم در این باره پرسش شده، آنها هم تایید کرده‌اند. درباره کمک به کشورهای خارجی تنها این روش وجود دارد. در سال‌های قبل در برخی مواقع مثل وقوع قحطی در سومالی یا وقوع سیل در پاکستان به کمیته امداد ماموریت داده شد برای جمع‌آوری کمک اقدام کند که پس از اطلاع‌رسانی، تمام کمک‌های مردمی به پاکستان ارسال شد. این نوع امدادرسانی را نباید انتقال پول یا صدقات به خارج نامگذاری کرد، چرا که به دلیل امکانات لجستیک و توانمندی‌های موجود در کمیته امداد، امکان انجام یکسری کارهای خیریه و عام‌المنفعه از عهده سازمانی مثل امداد برمی‌آید. در حقیقت این پتانسیل‌ها به صورت ملی و مردمی در اختیار انجام ماموریت‌های بزرگی که کشور و حاکمیت به ما واگذار می‌کند، قرار دارد.
  در حال حاضر کمیته امداد در کدام کشورها نمایندگی دارد؟
در کشورهای لبنان، تاجیکستان، سوریه و افغانستان دفتر داریم و در حال انتقال تجربیات خود به این کشورها هستیم و بدون اینکه منابع مالی یا وجوهات مردمی را به این کشورها انتقال دهیم، تجربه موفق کمیته امداد را به این کشورها منتقل کرده‌ایم یعنی جمع‌آوری کمک‌های مردمی و هزینه برای همان کشور از برنامه‌هایی است که در دستور کار قرار دارد.
  آقای فتاح! یکی از مباحثی که درباره فعالیت‌های کمیته امداد مطرح می‌شود استفاده از شیوه‌های سنتی مانند ارائه آلبوم عکس و مشخصات در طرح‌های اکرام یا جمع‌آوری صدقات با استفاده از صندوق است. آیا برای به روز‌رسانی این روش‌ها برنامه‌ای دارید؟
البته اصل روش را همه قبول دارند چون موفق بوده است. اینکه مردم بچه‌های نیازمند را از روی عکس انتخاب کنند روشی مورد قبول است که با ارائه مشخصاتی مثل سن، جنس و استان کودک را تشخیص و براین اساس افراد را تحت تکفل قرار می‌دهند. از آنجا که افراد برای انجام کمک، نیت‌های گوناگونی دارند ما شرایطی را فراهم کردیم که برای همه انجام این کار خیر ممکن باشد و طبق نیت و مطالبه مردم خدمات عرضه می‌کنیم. در بسیاری مواقع مردم با دیدن این عکس‌ها و مشابهت‌هایی که در ظاهر این کودکان می‌یابند یا دختر و پسر بودن آنها یا حتی مولفه‌هایی چون کم سن و سال بودن، آنها را مورد حمایت قرار می‌دهند. جالب اینجاست که پایداری و ماندگاری این نوع انتخاب‌ها بیشتر است. ما حامیانی داریم که تا زمان بلوغ کودکان علاوه بر کمک‌های ماهانه در مقاطعی چون گشایش مدارس یا اعیادی مثل عید نوروز به خانواده این بچه‌ها کمک می‌کنند.
  منظور من هم این بود که این شیوه عکس کودکان مددجو که در سطح محدود و در برخی نمایشگاه‌ها ارائه می‌شود در قالبی فراگیرتر مثل اپلیکیشن‌های موبایلی ارائه شود. آیا کمیته امداد نمی‌تواند سازوکاری فراهم کند تا مردم قدرت انتخاب بیشتری برای کمک‌های خود داشته باشند، در حقیقت اگر شخصی خواست به یک مددجو کمک کند، بتواند با یک جست‌وجوی اینترنتی براحتی به گزینه‌های گوناگون دسترسی داشته باشد؟
تا امروز بسیاری از کارهای ما دستی بوده اما به سرعت به سمت استفاده از روش‌های نوین می‌رویم که نمونه آن در ماه مبارک رمضان به انجام رسید و صدقه پیامکی یا شیوه ussd را راه‌اندازی کرده‌ایم همچنین اپلیکیشنی برای این کار طراحی کردیم که موفقیت‌آمیز بود. البته تا زمانی که این تکنولوژی در جامعه و در سطح روستاها فعال شود، مجبوریم از همان روش‌های قدیمی استفاده کنیم. البته باز هم تاکید می‌کنم شیوه چهره به چهره هنوز برخلاف تصور شما بسیار مورد استقبال مردم است و در ماه رمضان گذشته نیز یک عدد چند ده هزار نفری به تعداد حامیان ایتام و محسنین اضافه شد.
  بهتر نیست گزینه‌های متنوعی از شیوه‌های جمع‌آوری کمک در معرض انتخاب جامعه قرار گیرد؟
این موضوع درست است و ما در کمیته امداد به دنبال تغییر شرایط خود متناسب با زمان هستیم. شرایط اجتماعی مسائلی را دیکته می‌کند که باید با آن منطبق شد. به‌عنوان نمونه در حال حاضر مردم کمتر پول نقد حمل می‌کنند و همواره استفاده از کارت‌های الکترونیکی تبلیغ می‌شود. همچنین به دلیل پایین آمدن ارزش پول، در جیب کسی سکه وجود ندارد؛ این در حالی است که صندوق‌های کمیته امداد برای جمع‌آوری سکه طراحی شده و وارد کردن اسکناس هم در این صندوق‌ها باعث مچاله شدن آنها می‌شود. بر این اساس باید به سمت روش‌هایی برویم که مردم راحت‌تر باشند، با توجه به این موضوع در حال انطباق روش‌های خود با خواست عمومی مردم هستیم و از سیستم‌های به روز اینترنتی، رایانه‌ای و شبکه‌های اجتماعی بهره گرفته و خواهیم گرفت.
   انتقاد از سهم 5/1 درصدی فقرا از بودجه سال 95 نخستین بار توسط شما مطرح شد. آیا افرادی که بودجه را تدوین می‌کنند از وضعیت فقرا و فقر در کشور اطلاع ندارند؟!
اختلاف نظر در روش تدوین بودجه وجود دارد که باعث شکل‌گیری سهم اندک فقرا از بودجه شده است. اگر در بودجه 95 ردیف بودجه کمیته امداد و سازمان بهزیستی را جمع کرده و به کل بودجه تقسیم کنیم، سهم این اقشار 5/1 درصد از بودجه 95 است. من نسبت به این موضوع نقد دارم. البته برخی نمایندگان محترم در دفاع از این بودجه عنوان می‌کنند در تدوین بودجه بهداشت و درمان سهم فقیر و غنی با هم لحاظ شده و کمک به فقرا از این ناحیه صورت می‌گیرد اما در پاسخ به این افراد گفتم که آن بودجه به دست فقرا نمی‌رسد. این خانواده‌ها حتی از پرداخت همان 10 درصد سهم فرانشیز بیمار هم عاجز هستند. همچنین عنوان کردند سهم آموزش‌وپرورش را هم برای همه در نظر گرفتیم که باز باید گفت حتی این خانواده‌ها پول مدارس دولتی را هم ندارند بنابراین نیازمند توجه ویژه هستند. در حال حاضر 70 هزار مددجوی کمیته امداد دانشجوی دانشگاه آزاد هستند که اگر ما بودجه این کار را از محل کمک‌های مردمی فراهم نکنیم همه آنها از تحصیل باز خواهند ماند. پرسش من از نمایندگان و دولت این است که منابع چنین موارد مهمی در کجای بودجه 95 دیده شده است؟
   با توجه به سهم اندک تعیین‌شده برای فقرا و نیازمندان در بودجه 95، مدیریت اصلی و برنامه‌ریزی برای تقسیم عادلانه آن باید به چه شیوه‌ای اجرا شود؟
درباره بودجه مشکلات متعددی وجود دارد، به‌عنوان نمونه سهم افراد تحت پوشش کمیته امداد برای بیمه تامین اجتماعی هم لحاظ نشده است و بحث اصلی ما این است که قانون باید سهم فقرا را تفکیک کند تا دیگران نتوانند به آن تنه بزنند. من به‌عنوان رئیس کمیته امداد در مجلس و در پاسخ به رئیس مجلس مثالی بیان کردم و گفتم یک شعبه بانک را در نظر بگیرید که منابع محدودی در اختیار دارد اما مراجعه‌کنندگان درخواست دریافت وام از 5 میلیون تومان تا 500 میلیارد تومان را مطرح می‌کنند. اگر بانک این موضوع را مدیریت نکند و سهم فقرا را نادیده بگیرد همه منابع در اختیار افراد محدودی قرار می‌گیرد به طوری که بازی حاصل جمع صفر می‌شود یعنی اگر چند نفر وام میلیاردی بگیرند طبیعی است تعداد وام‌های چندمیلیونی، کمتر یا متمایل به صفر خواهد شد. بر همین اساس باید نسبت به در نظر گرفتن سهم و تعداد مشخص برای وام‌های با مبلغ کم اقدام کرد. بحث ما هم درباره بودجه 95 این است هم در بودجه و هم در ضوابط دولت باید سهم ویژه‌ای برای این افراد منظور کند تا حق آنها از بین نرود.
   برای اصلاح این رویه بهتر نیست از طرف دولت لایحه‌ای ارائه شود. آیا پیگیری برای بهبود سهم فقرا در بودجه سال آینده انجام داده‌اید؟
در حال پیگیری این موضوع هستیم اما دولت به جیب و شرایط خود نگاه می‌کند. نکته این است که بودجه به نوعی کانال‌کشی شده و هر دولتی هم که سر کار می‌آید در همین کانال قرار می‌گیرد و نمی‌تواند تغییر جدی به وجود آورد. در واقع دولت‌ها نمی‌توانند سینه سپر کرده و اعلام کنند برای فقرا این کار را انجام داده‌ایم. بحث ما هم این است که شعارهای انقلاب اسلامی درباره حکومت محرومان و مستضعفان چه شد؟ تحقق این موضوع برعهده دولت است و باید به طور ویژه به فقرا نگاه کند که این دیدگاه وجود ندارد و باعث شده فقرا سهمی از بودجه نبرند.
   با توجه به انتقادهای موجود و توسعه فقر در کشور، آینده این وضعیت را چطور ارزیابی می‌کنید؟
امیدوارم درآمدهای دولت از منابع گوناگون که منشأ خارجی، صادراتی یا مالیاتی دارد بهتر شود. اگر درآمد دولت بیشتر شود طبیعی است که رسیدگی به وضعیت جامعه هم بهتر خواهد شد و اگر اقتصاد رونق بگیرد و از رکود خارج شویم و شور و حالی در اقتصاد و تولید ایجاد ‌شود، به نفع فقرا است به این دلیل که سهمی از تولید و بیشتر کارهای خرد برعهده آنها است. بر این اساس در زمان رکود بیشترین آسیب را این قشر می‌بیند. با توجه به این شرایط بهبود وضعیت اقتصاد و کاهش تورم می‌تواند در جلوگیری از توسعه فقر موثر واقع شود.
   در حال حاضر مستمری پرداختی به مددجویان رقم قابل توجهی نیست. برای افزایش مستمری، دولت باید پیشقدم شود یا کمیته امداد؟
کف مستمری ما برای یک نفر 53 هزار تومان است که در کنار آن فرد یارانه هم دریافت می‌کند. در مجموع میزان مستمری حدود 100 هزار تومان برای یک نفر می‌شود. همچنین برای 5 نفر 100 هزار تومان غیر از یارانه مستمری پرداخت می‌شود که منشأ آن دولتی است و نه امدادی یعنی دولت خواسته نقشی درباره فقرا ایفا کند و پرداخت مستمری را تقبل کرده است.
   براستی مستمری 53 هزار تومانی در شرایط این روزهای جامعه به چه کار یک مددجوی شما می‌آید؟
اگر میزان مستمری کم است که البته ما هم معتقد به این هستیم، دولت باید تصمیم‌گیری کند و از درآمد عمومی مبلغ بیشتری پرداخت کند و برای افزایش مستمری تصمیم بگیرد، نه کمیته امداد. در حال حاضر در بودجه عنوان شده یارانه 3 دهک بالای جامعه در طرح هدفمندی قطع شود تا این مبالغ به یارانه نیازمندان و افراد تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی اضافه شود. مهم‌ترین اقدامی که کمیته امداد برای افزایش مستمری مددجویان انجام داده پیگیری این اقدام بوده است، چرا که کمیته امداد در این تصمیم‌گیری نقش داشته و بیشترین دفاع را انجام داده است.
   به نظر شما تنها پیگیری برای وضع قانون کافی است؟ چه ضمانتی برای اجرای این طرح وجود دارد؟
ما در این باره تلاش کردیم و قانون هم وضع شده و حتی ابلاغ هم صورت گرفته است اما اجرایی نشده است. ما غیر از این کار چه تلاشی می‌توانیم انجام دهیم؟ قرار بود یارانه 3 دهک حذف‌شده به یارانه افراد تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی افزوده شود. این نوع پرداخت با مستمری تفاوتی ندارد، در واقع یارانه و مستمری ماهیت یکسانی دارند و هر دو هم دولتی است. البته ما برای جبران کاستی‌ها به شیوه امدادی عمل کردیم و به‌عنوان نمونه از یک میلیون حامی به صورت ماهانه پول می‌گیریم و در طرح اکرام به ایتام می‌دهیم. هر یتیم ماهانه حداقل 100 هزار تومان به غیر از یارانه و مستمری دریافت می‌کند. هزینه تحصیل در مدرسه و دانشگاه این افراد را هم پرداخت می‌کنیم و در زمان ازدواج و تهیه مسکن در کنار آنها هستیم. برای همه افراد تحت پوشش بیمه مکمل در نظر گرفته شده که همه این موارد از منابع کمیته امداد تامین می‌شود و دولت نقشی در آن ندارد.
   پیشنهاد شما به‌عنوان رئیس کمیته امداد برای بهبود این شرایط چیست؟ دولت چطور می‌تواند برای رفع دغدغه‌های نیازمندان وارد عمل شود؟
در شرایطی که اوضاع اقتصادی دولت مناسب نیست و قانون هدفمندی یارانه‌ها به درستی اجرایی نشده است به دولت پیشنهاد دادیم به جای عملکرد یارانه‌ای، به صورت ارائه خدمات عمل کند. یعنی به جای پرداخت یارانه یا افزایش مستمری، برای رفع مشکل خانواده‌های نیازمند، خدمت ارائه دهد و به صورت موردی مشکل خانواده‌های تحت پوشش کمیته امداد را بر طرف کند. به‌عنوان مثال یک خانواده از مسکن برخوردار است اما بیکاری مشکل آنهاست که دولت می‌تواند در این زمینه کارگشا باشد یا خانواده دیگر در پرداخت مخارج تحصیل فرزندانشان با مشکل مواجه شده‌اند که دولت می‌تواند آنها را به مدرسه‌ای خاص معرفی کند.
   اما در سوی مقابل این روزها طرح اعطای وام‌های خوداشتغالی تا سقف  100میلیون تومان از طرف کمیته امداد در حال اجراست. منابع این تسهیلات از کجا تامین می‌شود؟
وام 100میلیونی اشتغال در حیطه اختیارات کمیته امداد قرار دارد اما به دلیل کمبود منابع، سقف تسهیلات را پایین‌تر تعریف کرده‌ایم تا تعداد وام‌های پرداختی بیشتر شود. منابع وام خوداشتغالی بانکی، دولتی و امدادی است یعنی هم از منابع کمیته امداد وام می‌دهیم که از بانک‌ها مستقل است و هم اینکه براساس قانون بانک‌ها موظف به پرداخت چنین تسهیلاتی به کمیته امداد هستند.
   تا به حال در قالب این تسهیلات چه میزان وام پرداخت شده است؟
 سال گذشته بانک‌ها هزار و150 میلیارد تومان به ما وام دادند و در حدود 200 میلیارد تومان هم از منابع امدادی برای این موضوع پرداخت شد که در مجموع حدود هزار و 350میلیارد تومان وام خوداشتغالی پرداخت شده است. بر این اساس برای 125 هزار نفر زمینه خوداشتغالی فراهم شد. البته پرداخت این تسهیلات به این معنی نیست که همه این افراد خودکفا شده‌اند، چرا که ممکن است برخی از آنها پیش از این نیز وام خوداشتغالی دریافت کرده باشند اما هنوز به خودکفایی نرسیده‌اند.
   موضوع مهم در پرداخت اینگونه وام‌ها، شیوه نظارت است، نظارت بر هزینه‌کرد وام اعطایی در راستای طرح‌های خوداشتغالی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، در زمینه پرداخت وام‌های خوداشتغالی چگونه نظارت می‌کنید؟
بله! درست است. ممکن است فرد وام خوداشتغالی را صرف کار دیگری کند اما برای جلوگیری از این موضوع سازوکارهای متعددی وجود دارد. اول اینکه این افراد در کمیته امداد پرونده و ضمانت دارند و مستمری خود را از ما دریافت می‌کنند بنابراین تحت کنترل هستند. نکته دوم اینکه انواع و اقسام تسهیلات اشتغال، ازدواج و مسکن از طرف کمیته امداد پرداخت می‌شود و نیازی نیست که فرد وام خوداشتغالی را برای کار دیگری مصرف کند و هر نیازی که داشته باشد می‌تواند براساس همان موضوع اقدام کند اما اگر هم مواردی وجود داشته باشد که وام خوداشتغالی صرف امور دیگری شده تخلف به حساب می‌آید و ناظران کمیته امداد موظف به برخورد هستند.
   تا به حال مواردی از چنین تخلفاتی گزارش شده است؟
موارد محدودی از واگذاری وام خوداشتغالی یا اختصاص آن در زمینه‌ای غیرمرتبط انجام شده است اما در حال حاضر چون نظارت‌ها بیشتر شده بروز چنین تخلفاتی کاهش پیدا کرده است.
   به طور حتم در مجموعه کمیته امداد برای نیازسنجی مددجویان رصد انجام می‌دهید، با توجه به این موضوع مهم‌ترین نیاز جامعه چیست؟
نیازهای خانواده‌ها بسیار متفاوت است. نمی‌توان یک نیاز را به طور خاص برجسته کرد اما به نظر می‌رسد موضوع درمان سهم بالایی در این بین دارد. یعنی بیمه‌های ما کفاف نیاز مردم را نمی‌دهد. غیر از دارو و مخارج بیمارستان لوازمی نیاز است که بیمه نیست. بیمه‌ها در نهایت تجویز دارویی را تقبل می‌کنند اما بیمه، تجویز غذایی یا برخی لوازم پزشکی را پوشش نمی‌دهد بنابراین مشکل‌ساز می‌شود.
   آقای فتاح! با انجام مشاوره‌های تخصصی موافق نیستید؟ آیا بهتر نیست با مشاوره از بروز چنین مواردی تا حد زیادی پیشگیری کرد؟
ما در کمیته امداد برای خانواده‌های تحت پوشش مشاوره انجام می‌دهیم اما بحث اصلی من وظایف دولت، قانون و کمیته امداد است. از نظر قانون اساسی، آموزش و بهداشت و درمان برعهده حکومت است که اگر این موضوع رعایت شود کمیته امداد نباید برای چنین مواردی هزینه کند و منابع و فکر خود را روی این موضوعات متمرکز کند. این موارد باید حل شده باشند اما چون نواقصی در اجرای قانون وجود دارد مجبور می‌شویم بخشی از منابع و انرژی خود را اینجا معطوف کنیم.
   مهم‌ترین دغدغه این روزهای شما به‌عنوان رئیس کمیته امداد چیست؟
مجموعه کمک‌هایی که ما از مردم و دولت دریافت می‌کنیم کفاف جامعه تحت پوشش را نمی‌دهد. این مهم‌ترین دغدغه من است. این موضوع را در مجلس هم عنوان کردم. اقدامات ما در مجموع ناکافی است یا به تعبیری زور ما به فقر نمی‌رسد. این معضل قامت و وسعتی پیدا کرده که هرچه تلاش می‌کنیم و از دولت کمک می‌گیریم حریف آن نیستیم و اقدامات ما ناکافی است.
   بیشترین مناطقی که با مشکل مواجهند کدام استان‌ها هستند؟
استان‌ها از نظر جمعیت متفاوت هستند. برخی استان‌ها 500 هزار نفر و برخی چند میلیون جمعیت دارند بنابراین باید میزان مشکلات را به نسبت جمعیت در نظر گرفت اما یکی از مشکلات عمده فقر است که در همه استان‌ها و حتی در بیخ گوش تهران هم وجود دارد. لازم نیست برای دیدن فقر به دوردست‌ها سفر کنیم، در کنار پایتخت هم می‌توان فقر را مشاهده کرد.
   به نام استان اشاره‌ای نداشتید.
در مقایسه میزان مددجو نسبت به جمعیت استان برخی مناطق مانند استان کهگیلویه و بویراحمد از نظر بیکاری در وضعیت نامناسبی قرار دارند و مشکل فقر در این استان عمیق‌تر است.
   اعزام مددجویان به سفرهای زیارتی مشهد و عتبات یکی از برنامه‌هایی است که در دستور کار کمیته امداد قرار دارد، چه دلیلی باعث شکل‌گیری این طرح در کمیته امداد شد؟
البته ممکن است برخی عنوان کنند که سیر کردن شکم نیازمندان از اعزام آنان به سفرهای زیارتی اولویت بیشتری دارد اما من می‌خواهم به‌عنوان کسی که حداقل هر هفته با چند خانواده مددجو دیدار می‌کنم خدمت شما عرض کنم بسیاری از این افراد حتی از شهر و دیار خود خارج نشده‌اند و در آرزوی یک سفر، آن هم از نوع زیارت اهل‌بیت بی‌تابی می‌کنند. شاید باور نکنید، در خانواده‌ای در جنوب کرمان که وضعیت معیشتی شکننده‌ای داشتند، تنها آرزوی مادر خانواده، زیارت مرقد امام حسین(ع) بود حتی برنامه‌ریزی کرده بود در قالب پیاده‌روی اربعین حسینی به آنجا مشرف شود تا پول غذا و ماشین را متقبل نشود، چرا که اصولا پولی برای این کار نداشت و تنها عشق به زیارت اهل‌بیت باعث شده بود برود و برای پیاده‌روی اربعین پاسپورت بگیرد آن هم با سن خیلی بالا و بدیهی است که جز عشق، چیز دیگری نمی‌تواند چنین کاری بکند.
   به‌عنوان رئیس کمیته امداد چه خبر خوشی برای مددجویان و افراد تحت پوشش دارید؟
باید تلاش کنیم همه 6 میلیون نفری را که جزو مشاغل آزاد هستند و از هیچ نظام بیمه‌ای برخوردار نیستند زیر چتر بیمه تامین اجتماعی قرار دهیم و سعی می‌کنیم این موضوع را به صورت قانون اجباری درآوریم، چرا که اگر این افراد بیمه نشوند با اولین حادثه،بسیاری از خانواده‌های آنها به کمیته امداد مراجعه خواهند کرد و ما باید پیشگیری را جدی بگیریم تا تعداد مراجعات به کمیته امداد کاهش یابد. امیدوارم دولت و مجلس به این کار تن در دهند، همچنین تلاش می‌کنیم بیمه مکمل را برای همه مددجویان در نظر بگیریم. البته بیمه حوادث برای مددجویان برای اولین بار در سال گذشته و سال‌جاری ایجاد شده است اما در حال برنامه‌ریزی هستیم تا به بیمه این افراد عمق ببخشیم و از همه نظر افراد را تحت پوشش بیمه ببریم. این نکته را هم نباید فراموش کرد که همه ما از دولتمردان تا رسانه‌ها در برابر فقرا مسؤول هستیم. رسانه باید صدای فقرا را به گوش مدیران برساند. این افراد صدا ندارند و نمی‌توانند جلوی مجلس تابلو در دست بگیرند. این در حالی است که انقلاب ما برای رساندن صدای فریاد این افراد انجام شد بنابراین این وظیفه به‌عنوان یک مسؤولیت اجتماعی برعهده رسانه‌هاست که اشکالات، کاستی‌ها و نواقصی را که باعث اجرا نشدن قوانین می‌شوند پیگیری کنند.

 

دکتر زهرا طباخی: در روابط بین‌الملل مطابق قوانین متغیر، «قدرت‌ها» بسته به میزان بهره‌مندی از توانمندی نظامی و اقتصادی و قدرت نرم، به صورت قراردادی به قدرت‌های متوسط، منطقه‌ای، بزرگ و ابرقدرت‌ تقسیم می‌شوند. کشورمان ایران در حال گذار از مرحله «قدرت منطقه‌ای» به «قدرت بزرگ» است. لازمه عبور سالم و موفق از این مسیر تامین بخشی از پیش‌نیازهای ضروری است. شناسایی ایران از طرف سایر قدرت‌ها نیازمند بروز مولفه‌هایی مشخص در عرصه‌های مختلف از جمله قدرت‌نمایی تسلیحاتی و مانور بر توانمندی نظامی، چشم‌انداز اقتصادی روشن، تسلط برعلوم و فناوری‌های نوین، دیپلماسی پیشرو و ارتباطات جهانی موثر است.
  نظامی‌گری مشروع
مقاومت در جنگ تحمیلی 8 ساله و ارتقای مرزهای امنیتی- نظامی کشور به موقعیت فراسرزمینی در حال حاضر، یا دفاع مشروع از متحدان هم‌مرز با ایران همچون دولت و ملت عراق در هنگام مواجهه با خطر نظامی، پروسه شناسایی قدرت ایران از سوی دوست و دشمن را تضمین می‌کند، علاوه بر اینکه نقش‌آفرینی منطقه‌ای و تشکیل ائتلاف فرامنطقه‌ای، به معنای تنظیم و القای «نظم جدید» در بحبوحه بروز و ظهور «بی‌نظمی» است که خود از مولفه‌های شهودی «ارتقای قدرت» به شمار می‌رود.
در حقیقت با تشکیل ائتلاف ضدداعش و موفقیت‌های متعاقب آن، ایران علاوه بر نمایش «قدرت نظامی» موفق شد مشروعیت قدرت سخت و سهم قدرت نرم منطقه‌ای خود را جهانی کرده و با پذیرش دعوت ایران به شراکت در اعمال نظم جدید توسط روسیه، سهم قدرت «سیاست خارجی» خود را هم دوچندان کند. اهمیت این مرحله را می‌توان در تلاش مصرانه آمریکا برای شراکت با ایران در ائتلاف ضدداعش مشاهده کرد. موضوعی که رهبر حکیم انقلاب بارها با افشای بخشی از مفاهیم نامه‌نگاری‌های رئیس‌جمهور آمریکا با ایشان، به آن اشاره کردند.
اما آیا موفقیت در «نظامی‌گری» برای تبدیل ایران از قدرت منطقه‌ای به قدرتی بزرگ کافی است؟
  اهداف استراتژیک برجام
ایران برای تقویت قدرت، نیازمند استفاده از همه منابع قدرت و ظرفیت‌های داخلی و بیرونی برای تقویت زیرساخت اقتصادی و گسترش تعاملات سیاسی با جهان پیرامون است. می‌توان چنین گمانه‌زنی کرد که بخشی از اهداف نظام در پذیرش «مشروط برجام» با شروط نه‌گانه قدرت نیز متناظر بر تقویت همین مولفه‌ها بوده است. به نظر می‌رسد مذاکره با اروپا و آمریکا با هدف تثبیت قدرت ایران در حوزه‌های ذیل بود.
الف- شناسایی ایران به عنوان قدرت هسته‌ای: برخلاف تبلیغات غربگرایان در کشورمان، توانمندی استفاده از انرژی پاک و ارزان هسته‌ای کماکان در جهان رو به گسترش است و علاوه بر اهمیت ذاتی «انرژی» به عنوان یکی از منابع استراتژیک قدرت، از دوره قبلی تحمیل «نظم جهانی» هنوز یکی از مولفه‌های قدرت در حوزه برتری فناوری- تسلیحاتی به شمار می‌رود. پس با فاکتور گرفتن از «بمب هسته‌ای» نیز دستیابی به قدرت شکافت اتم و تبدیل آن به منبع امن انرژی، در عضویت در باشگاه قدرت‌های جهانی موثر است. دقیقا به همین دلیل بود که آمریکا با اصل برنامه هسته‌ای ایران مخالف بود. با این وجود نمایش طولانی‌مدت ایستادگی ایرانیان برای صیانت از منابع بومی قدرت و چانه‌زنی پرسروصدا در حوزه سیاست خارجی برای حفظ و پذیرش جهانی آن، خود مکمل سایر مولفه‌های بروز یافته قدرت است و «انسجام روحی» و «خودباوری» ایرانیان را به عنوان بخشی دیگر از مولفه‌های قدرت نرم به نمایش گذاشت.
ب- رشد و توسعه اقتصادی به دنبال برطرف شدن تحریم‌ها: هدف اصلی از مذاکره «رفع کامل تحریم‌ها» برای تقویت زیرساخت اقتصادی تکامل‌نیافته کشور بود. ایران برای موفقیت در مرحله تبدیل به قدرت جهانی، نیازمند اتکا به پایه‌های اقتصادی محکم وطنی است. کل تلاش آمریکا نیز از دوره تحریم‌ها تاکنون متمرکز بر جلوگیری از تبدیل ایران به قدرتی اقتصادی است، چرا که سایر مولفه‌های ظهور قدرت ایران، بنا بر آنچه عرض شد در وضعیت بسیار خوبی است و قویا مورد شناسایی قرار گرفته است.
  توطئه پسابرجام
به نظر می‌رسد برجام نه‌تنها در رفع تحریم‌ها و فراهم آوردن زمینه‌های لازم برای پیشرفت اقتصاد ایران موفق نبود، بلکه به ابزار هضم کشور در هاضمه لیبرال ـ‌ سرمایه‌داری مطابق برنامه اعلامی مشترک غربگرایان داخلی و وزارت خزانه‌داری آمریکا تبدیل شده است. ورشکستگی تولیدکنندگان داخلی، دوام رکود، ایزوله ماندن اقتصاد ایران در شرایط پسابرجام در کنار جایگزینی تجار خارجی با بازاریان وطن‌دوستی که در شرایط سخت تحریم‌ها هزینه دوام اقتصادی ایران را با متحمل شدن فشارها به جان خریدند، از موارد بارز اجرای موفق طرح آمریکا برای تضعیف بیشتر مولفه‌های اقتصاد ایران است.
دشمن می‌کوشد با جایگزینی بی‌سروصدای این بخش بسیار مهم از بازار با تجار خارجی، چنین وانمود کند سرمایه‌گذاری در اقتصاد ایران افزایش یافته است اما نتیجه خروج «سرطلایی‌ها» و «لیبروهای اقتصاد ایران» از میدان مسابقه و جایگزینی آنها با مترسک‌های سیاسی وابسته به لابی «جک استراو» و «نورمن لامونت» انگلیسی که با یک سوت دشمن عرصه را ترک می‌کنند، بسادگی قابل پیش‌بینی است.
  ناظم عاقل و منعطف
پ- نمایش عقلانیت و منطق ایرانی: ذات چانه‌زنی پیگیر ملی‌گرایانه در حوزه سیاست خارجی برای تاثیرگذاری بر خواست طرفین نشان‌دهنده مشروعیت و اخلاق‌مداری کانون قدرت است.  ایران در حوزه روابط بین‌الملل با نمایش 12 سال گفت‌وگوی منطقی و انعطاف سیاسی برابر سازمان‌های بین‌المللی در عین مقاومت استراتژیک و تعامل چندجانبه نشان داد به ادبیات قدرت پایبند است و علاوه بر تمرکز بر سیاست واگرایی برابر «نظم ظالمانه فعلی حاکم بر جهان»، مقید به «بی‌نظمی» نیست.  یعنی برای تحقق خواسته‌های خود «زور» نمی‌گوید و دیگران را تهدید به بمباران اتمی نمی‌کند! اهمیت تکمیل پروسه «مذاکرات» را می‌توان در اطمینان سایر قدرت‌ها به تعامل و همکاری با ایران در موضوعات استراتژیک منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، همکاری نظامی، توافق تسلیحاتی و تجهیز ایران به سامانه پدافندی «اس300» و رسمیت یافتن منابع قدرت کشورمان در فضای جهانی مشاهده کرد.
پس تا اینجای کار آنچه ایران از برجام می‌خواست حاصل شده و تصمیم‌سازی پیرامون منافع و مضرات ادامه پایبندی به برجام به واسطه رویه شدن نقض آن، نیازمند محاسبات جدید است.
  تخریب درونی قدرت
1- در داخل، چنین فضاسازی می‌شود که برجام ابزار «جلوگیری از جنگ حتمی» بود. این تحلیل علاوه بر اینکه نمایانگر پوچ و توخالی بودن عقبه محاسبه‌گر و آینده‌پژوه کشور در فضای جهانی است، از قدرت خلع تمام مولفه‌های اعتباربخش اعلام شده نیز برخوردار است. به این معنا که رتبه ایران در جهان را به کشوری ضعیف و بیگانه با ادبیات قدرت که از ترس نابود نشدن توسط قدرت نظامی سایرین، تسلیم فشارها شده است، پایین می‌آورد. این خط تحلیلی «احساس امنیت» شهروندان جامعه ایرانی را با خطر جدی مواجه کرده و مولفه‌های درونی امنیت را بشدت تخریب می‌کند. به این ترتیب حتی می‌توان به «محاکمه» مدیری که احیانا برای توجیه ناکارآمدی‌های برجام در موقعیت فعلی و کم‌کاری‌های داخلی متمسک به چنین گزینه‌ای می‌شود هم اندیشید. «بی‌اعتباری قدرت» در فضای داخلی و خارجی توأم با هدم روانی سایر مولفه‌های قدرت کشور از بدیهی‌ترین نتایج چنین فضاسازی خطرناکی است، چراکه دشمن کر و کور نیست و محاسبات اعلامی مسؤولان ما را ثبت می‌کند.
2- بخشی از دولتمردان قویا وارد فاز توجیه بدعهدی طرف مقابل شده‌اند که خلاف دیسیپلین قدرت است، چرا که اذهان جهانی را متوجه اضطرار استراتژیک ایران در عرصه جهانی به واسطه پایبندی به توافقنامه‌ای بی‌اثر و بدون روح می‌کند. این روند حتی می‌تواند منجر به تغییر محاسبات طرفین معامله به سبب تشویق به استفاده از گزینه نظامی یا اعمال فشار بیشتر بر ایران نیز شود. به همین جهت مکرر رهبر انقلاب، دولتمردان را از ادامه مسیر توجیه بدعهدی دشمن بازداشته‌اند.
3- تلاش برای خلع ید کشور از حوزه امنیت منطقه یا عقب‌نشینی از بازار داخلی برای ترغیب آمریکا به پایبندی به تعهدات برجامی نیز از رویه‌های مشهود فعلی است که نشانه ضعف ساختاری در حوزه دیپلماسی و بی‌اعتقادی به منابع قدرت اعلامی است. اینکه به نام اطمینان‌بخشی به آمریکا پول‌های حاصل از برجام را خرج اروپا کنیم و در داخل بانک مرکزی را ملزم به رعایت تحریم‌های آمریکا کنیم، نشان از خودباوری پایین درحوزه مدیریتی و بی‌اعتنایی به تاثیر محاسبات مدیران در تامین امنیت و اقتصاد کشور دارد. پول‌های آزادشده متعلق به مردم است نه شرکت‌های اتریشی، فنلاندی و فرانسوی! این درآمدی است که از ابتدا نیز قرار بود خرج توانمندسازی مردم و ایجاد اشتغال و عبور از رکود شود نه محاصره سپاه قدس و خودتحریمی بانک مرکزی و تقویت اقتصاد اروپا!
  غربگرایی پسابرجامی
4-تمرکز بر غربگرایی در حوزه سیاست خارجی نیز از اهداف پسابرجامی است که به مرحله عملیاتی رسیده است. برای قدرتی که اهداف سیاست خارجی‌اش بر «عدم پذیرش نظم ظالمانه فعلی» استوار است و نظم جدید خود را با مطلع «ظلم نکنیم و ظلم نپذیریم» اعلام رسمی کرده، ادامه رویه مذکور نشان‌دهنده بروز شکاف ایدئولوژیک در ساختار قدرت است. به عبارت ساده‌تر «شترسواری دولا دولا نمی‌شود»! ایران به دنبال «هضم در لیبرال ـ‌ سرمایه‌داری» و «شراکت با آمریکا»، همان ایران قدرتمند مدیر ائتلاف ضدداعش نمی‌تواند باشد که چین و روسیه را به اتحاد دعوت می‌کند تا «نظم جدید» را بر منطقه استوار کنند!
مدیری که استفاده شریک استراتژیک کشور از پایگاه مرزی نوژه را نمی‌تواند در تعامل قدرت تحلیل کند و هنوز موقعیت ایران را در فضای حمله متفقین و نازی‌ها به کشور در دوره جنگ دوم جهانی و اتخاذ موضع «بی‌طرفی» در بحران‌های بین‌المللی تفسیر می‌کند، با تفکر ابرقدرتی و ملزومات آن بیگانه است.
حقیقت این است که امروز اقتصاد و معیشت مردم گروگان موضع‌گیری‌های غلط و تحلیل‌سازی‌های پراشتباه غربگرایان است که دشمن را در دشمنی مصمم کرده و ظهور قدرت ایران را با مشکلات جدی مواجه ساخته است. شاه‌کلید شکست رکود و جلوگیری از تورم سرسام‌آور پیش‌ رو و ادامه ورشکستگی تولیدکنندگان داخلی و مهندسی بازار کشور نیز خلع ید تئوری‌سازان سیاست خارجی غربگراست که اقتصاد ایرانیان را پای دیپلماسی هزینه می‌کند. با این احتساب مطابق گذشته که خسارت باقی‌ماندن تحریم‌ها «روز به روز» در ایام مذاکرات محاسبه می‌شد، اکنون نیز هزینه‌های پایبندی ایران به برجام و خسارت‌های درونی و بیرونی متعاقب آن باید روزانه به مردم اعلام شود.

امیراستکی: «وزیر نفت آمد. گفتم به «مهدی» کار محدودی واگذار شود که مزاحم درس او نباشد. قرار شد در هیأت‌مدیره سکوهای پارس‌جنوبی باشد».
(خاطرات هاشمی، 17 آبان 71)
چند وقت پیش در جمع دوستان بودیم که یکی از رفقا لطیفه معناداری گفت. پرسید بهترین شغل دنیا چیست؟ ما هم هر کدام جوابی دادیم و شغلی را به عنوان بهترین شغل دنیا معرفی کردیم ولی پاسخ‌های ما هیچکدام صحیح نبود و در آخر دوست‌مان خود پاسخ را داد؛ بهترین شغل دنیا داشتن پدر پولدار است! پاسخی که با توجه به اوضاع فعلی اشتغال در کشور ما، بیراه هم نیست. اینکه من جوان وقتی به گزینه‌های پیش ‌رویم نگاه می‌کنم با یک حساب ساده- هر چقدر هم خوشبینانه- به این نتیجه می‌رسم که تا سال‌های سال رنگ بسیاری چیزها را نخواهم دید؛ مثلا نخواهم توانست صاحب یک آپارتمان کوچک شوم یا به‌گونه‌ای دیگر نخواهم توانست روزی 2 ساعت فرصت بی‌دغدغه برای تفکر، مطالعه و کنشگری فعال اجتماعی داشته باشم. یعنی به عبارت دیگر تا مشکل معاش و تامین نیازهای اساسی زندگی برطرف نشود بسیاری وجوه زندگانی انسانی لاجرم تاریک خواهد ماند و این به معنای مستضعف بودن است. این درصورتی است که اگر معیشت تامین باشد تازه آن زمان است که آدمی آماده شنیدن، اندیشیدن و عمل کردن است. حال در زندگی آدمی دوران‌هایی هست که چنین شرایطی هر چند گذرا برای او فراهم شود. مثلا دوره دانشجویی که خرج و مخارج اکثر دانشجویان بر عهده خانواده و دولت است و همین وقت‌هاست که می‌بینیم بسیاری آرمانگرایی‌ها محقق می‌شود، آرمانگرایی‌هایی که برای اکثر دانشجویان همین دوره کوتاه رها بودن از معیشت را دربرمی‌گیرد و بعد از آن سیلاب معیشت بسیاری را درگیر خود می‌کند. اگر بخواهیم از مطایبه مقدمه بحث منحرف نشویم و حرف‌مان را بزنیم باید بگوییم که داشتن پدر پولدار یعنی داشتن شغلی(!) که فرصت زیادی برای زیستن طبق علایق به آدمی می‌دهد. یعنی حداقل 2 دهه از دیگر همسالان جلوتر بودن. اما اینکه یک عده پدر پولدار دارند آیا بد است؟ پاسخ ما این است که نوش‌جان‌شان و ما ابدا بخیل نیستیم. این جوک را گفتیم که از کنار آن یک جوک جدیدتر بسازیم. اینکه آیا بهترین شغل دنیا داشتن پدر سیاستمدار نیست؟ یا داشتن خاندانی سیاسی و پرنفوذ؟ یا به‌گونه‌ای دیگر آیا بهترین شغل دنیا داشتن یک مجموعه کامل از خاندان سیاسی ـ اقتصادی گرفته تا دوستان قدرتمند و ذی‌نفوذ نیست؟ خاندان و دوستانی که براحتی تصور می‌کنند بر سر یک سفره خانوادگی نشسته‌اند و کسی هم بدون دعوت و اجازه آنها حق نخواهد داشت بر سر سفره بنشیند. سفره دوستان و آشنایان و خودی‌ها که در منظومه ذهنی بر سر سفره‌نشستگان، یا باید از اوایل پهن شدن سفره بین آنها بُر خورده باشی یا پدرت یا برادرت یا یکی از دوستانت از متقدمان سفره باشند تا بتوانی بر سر سفره بنشینی. بگذارید از لفافه خارج شویم و صریح‌تر سخن بگوییم. به زبان خودمانی ملت انقلاب کردند که بساط لفت، لیس و «بهره‌وری» یک عده به‌خصوص برچیده شود و قرار بر این بود اگر سفره‌ای پهن می‌شود متعلق به همه مستضعفان باشد و سفره‌دار و مبارزان اجر خود را از خداوند طلب کنند نه اینکه با رزرو کردن جایی همیشگی در بالادست سفره حساب زحمات خود را با ملت تسویه کنند. آنهم به‌گونه‌ای که گویا حقی همیشگی برای اعقاب آنها پدیدار شده است.
در فلسفه سیاسی، محافظه‌کاری را اندیشه‌ای می‌دانند مخالف با تغییرات بنیادین جامعه. محافظه‌کار کسی است که حفظ ساختارهای موجود را می‌طلبد. محافظه‌کاری به این معنا نیست که شخص محافظه‌کار در عرصه عمل سیاسی و اجتماعی مخالف محض تغییرات است، بلکه او مخالف تغییراتی است که ساختارهای منافع را بهم می‌زند. مثل همین بحث سفره‌ای که در بالا به آن اشاره کردیم. هرکس به‌گونه‌ای خواستار بقای شرایط موجود- که در آن سهمی از شبکه منافع دارد- باشد یک محافظه‌کار است حتی اگر در ظاهر و کلام خود مدعی اصلاح‌طلبی و تغییر باشد.
درون ساختار سیاسی جمهوری اسلامی آن دسته از کنشگرانی که اولا اصالت و موجودیت خود را در وابستگی‌های نسبی به پیشگامان انقلاب تعریف می‌کنند و ثانیا مدافع بقای سیستم توزیع منافع مبتنی بر همان سیستم الیگارشیک هستند در تعریف ما محافظه‌کار به حساب می‌آیند. البته محافظه‌کارانی خوش بر و رو و شیک که به گونه‌ای طنزآلود مدعی تغییرات و اصلاحات درون ساختار سیاسی نیز هستند. این محافظه‌کاران به هر تلاشی برای پیوستن به اهالی سفره انقلاب واکنش نشان می‌دهند و می‌خواهند این پیوستن یا از کانال آنها و تحت لوای آنها میسر شود یا هرگز اتفاق نیفتد. همینجاست که «سیدحسن خمینی» بحث از سفره انقلاب کرده و از کسانی گلایه می‌کند که بر سر این سفره نبوده‌اند ولی اکنون نشسته‌اند. گویا در اندیشه او باید هیچگاه کسی به جمع آنها اضافه نشود و انگار باید تا ابد همان‌هایی که اکنون پیر و بلااستفاده شده‌اند بر سر سفره ‌نشستگان باشند. ایشان باید مشخص کنند با این منظومه ذهنی تکلیف مابقی مردم و فرزندان‌شان چه می‌شود. آیا نیروهای انقلاب و خودی‌های آن فقط همان‌هایی هستند که از ابتدا بوده‌اند یا قرار است امکان پیوستن به این جمع برای همه میسر باشد. در منظومه فکری رهبر کبیر انقلاب که چشمه جوشانی بود، همه آحاد ملت مسلمان ایران و مستضعفان جهان جزو نیروهای انقلابند و صاحبان این ملک و مملکت هستند اما گویا در اندیشه نواده ایشان که مانند چاهی است که از آب چشمه جدش پر می‌شود، نیروهای انقلاب همان عده معدودی هستند که از ابتدا بوده‌اند و نباید ساختار منافع آنان با ورود پابرهنه دیگران مخدوش شود. این نوع محافظه‌کاری که ما محافظه‌کاری «شیک» می‌نامیمش حاصل غلبه وجه تاریخی وراثت منافع در ایران بر روح بسیط انقلاب اسلامی ایران است. بر همه دوستداران آرمان‌های انقلاب و بر همه نادیده گرفته‌شدگان و مستضعفانی که باید یک عمر برای رفع معیشت خود بدوند فرض است فریب این دغلبازی محافظه‌کارانه را نخورند و آگاه باشند بسیاری از نغمه‌های خوش بهتر شدن روزگار که می‌شنوند از ساز ناکوک ویژه‌خواری برمی‌آید.

گفت‌وگوی خسرو معتضد، مورخ سرشناس با «وطن امروز» درباره ضعف دیپلماتیک محمدجواد ظریف در برجام، باعث عصبانیت حامیان دولت حسن روحانی شد. معتضد در این گفت‌وگو ضمن حمایت از ظریف، به خاطر نگرفتن تضمین‌های محکم از آمریکایی‌ها در برجام انتقاداتی را مطرح کرد و با ذکر نمونه‌های تاریخی مذاکره با طرف خارجی، خواستار توجه وزیر امور خارجه به این نمونه‌های تاریخی شد. معتضد همچنین با اشاره به واقعیات معیشتی جامعه، آمارها و ادعاهای اقتصادی دولت را قابل قبول ندانست. این اظهارات خسرو معتضد با عصبانیت حامیان دولت مواجه شد و سعید لیلاز در گفت‌وگو با روزنامه اعتماد، ادعاها و اتهاماتی را علیه معتضد مطرح کرد. این روزنامه نیز ادبیاتی دون ‌شأن، علیه این مورخ سرشناس به کار برد. در همین راستا خسرو معتضد جوابیه‌ای برای «وطن امروز» ارسال کرده که در ادامه می‌آید.
***
1- در روزنامه اعتماد به نقل از آقای لیلاز که مصاحبه شونده هستند، نوشتند روزنامه
«وطن امروز» به من وعده داده است عکس من در صفحه اول روزنامه چاپ شود. نه چنین وعده‌ای به من داده شده و نه من چنین خواستی داشته‌ام. سردبیر این روزنامه تشخیص داده است عکس من در صفحه اول باشد. من حتی تا امروز روزنامه را هم ندیدم و تصادفا در‌ آی‌پد آن را نگاه کردم. پس این اتهام دروغ است که روزنامه به من گفته شما این چنین صحبت کنید تا عکس‌تان در صفحه اول چاپ شود. عکس من روی بسیاری از نشریات مثل مثلث، همشهری جوان و نسیم بیداری چاپ شده و این موضوع برای من مهم نیست. من نه شهرتی می‌خواهم و نه دنبال پستی هستم. من کار خودم را می‌کنم. به نظرم این ادبیات و این قبیل اظهارنظرها شایسته افراد و جراید نیست.
2- مصاحبه شونده روزنامه اعتماد در گفت‌وگوی خود گفته است که «آقای معتضد به اعتبار عکس یک شدن در یک نشریه، به این دام افتاده است». کدام دام؟ معتضد 50 سال است روزنامه‌نگار است. خواهش می‌کنم به شعور مخاطبان خود
احترام بگذارید.
3- نوشتند «معتضد به مدد صداوسیما و برنامه‌هایی از قبیل پلی به گذشته، شهرتی برای خود ایجاد کرده است» به هیچ وجه این‌طور نیست؛ شهرت من 150 جلد کتابی است که برخی به تیراژ دوازده بار چاپ رسیده است. البته خودشان هم به صورت تلفنی از این حرف‌شان عذرخواهی کردند. فردی از روزنامه اعتماد که با من صحبت می‌کرد می‌گفت این از دست من در رفته است.
4- نوشتند «خسرو معتضد به یمن برنامه‌های به اصطلاح تاریخی صداوسیما...»چرا به اصطلاح؟ صداوسیما الان برنامه‌ای ندارد به جای آنچه که من اجرا می‌کردم. شهرت من به خاطر روزنامه‌نگاری‌ام از سال 1343 است. بنده بین سال‌های 1343 تا 1345 سردبیر روزنامه ترقی بودم. از سال 1371 هم مرتب در روزنامه‌ها نوشته‌ام.
5- نوشتند که «معتضد به جرگه دلواپسان پیوسته است» من به جرگه دلواپسان نپیوستم. اصلا معنی این را نمی‌فهمم. من در کسوت یک کارشناس اقتصادی ظاهر نشدم. من مسائلی که گفته می‌شود و مردم در کوچه‌ها و خیابان‌ها و... می‌گویند را منعکس می‌کنم. هرکسی می‌تواند این کار را بکند.
6- نوشته‌اند «معتضد آمارهای بانک مرکزی را زیر سوال می‌برد». این آمارها را خیلی‌ها زیر سوال می‌برند. آقای محمدعلی نجفی که مشاور آقای رئیس‌جمهور و از اصلاح‌طلبان است هم اخیرا ایراد گرفته که برجام چندان تحولی در زندگی ما ایجاد نکرده است. بارها هم مقام معظم رهبری سوال کردند. و من هم سوال می‌کنم. لازم نیست برای یک سوال انسان اقتصاددان باشد. الان شما در جامعه نگاه کنید و ببینید مردم چه وضعیتی دارند. من فیلمی را دیدم که مردی در آن به خاطر وضعیت اقتصادی گریه می‌کند! مردی که می‌گوید دختر 17 ساله دارد! مردم از وضعیت معیشتی می‌نالند! خب! پس دستاورد برجام چیست؟ الان در خیابان بروید و ببینید مردم در جنوب تهران چه می‌گویند؟ مگر با آمار می‌شود کار را درست کرد؟ مگر باید اقتصاددان بود تا وضعیت معیشت جامعه را فهمید؟
7- آقای لیلاز گفته تمام کشورهای غربی طرفدار قوام‌السلطنه بودند. این دروغ است و اصلا چنین چیزی واقعیت ندارد. تمام مکاتبه‌های آنها منتشر شده است. «جورج کنان» سفیر آمریکا در مسکو نوشته قوام افسرده نزد من آمد. «استالین» نهایت بی‌احترامی را به او کرده بود. آقای «کری» و «ظریف» که فقط می‌خندیدند؛ خنده، شادی، شوخی، پسته‌خوران و پاستیل‌خوران، شب، ناهار، شام و... داشتند و اوضاع خیلی خوب بود.
آقای لیلاز آدم باسوادی است و من به ایشان احترام می‌گذارم ولی در رشته خودش. ایشان در تاریخ اطلاعاتی ندارند. ایشان در تاریخ پیاده هستند. من تاریخ‌دانم و داوری تاریخی می‌کنم.
من نمی‌خواهم بین ظریف و قوام‌السلطنه مقایسه کنم. حرفم این است که قوام تضمین‌های قشنگی گرفت یعنی گفت مجلس باز می‌شود و ان‌شاءالله نفت را به شما می‌دهیم. ما هم باید قبول این برجام را به مجلس محول می‌کردیم. آقای ظریف باید زرنگی می‌کرد و می‌گفت برجام باید در مجلس بحث شود و بعد تصویب شود. نه اینکه 20 دقیقه‌ای در مجلس تصویب شود.

ارتش سوریه عملیات خود برای پاکسازی مناطق شمالی استان حماه را گسترش داده و در حملات هوایی و زمینی تعداد زیادی از تکفیری‌ها را از پای درآورده‌ است. این در حالی است که به دنبال حملات هفته اخیر تروریست‌های ائتلاف جیش‌الفتح به شهرهای مورک، طیبه الامام، البویضه و صوران در شمال حماه، گروه‌های تکفیری متشکل از جفش (جبهه النصره سابق)، احرارالشام و ارتش آزاد  جنایات جدیدی را در این مناطق صورت داده‌اند. گروه‌هایی از این تروریست‌ها که توسط آمریکا و متحدانش اعتدالیون (میانه‌روها) خوانده می‌شوند، پنجشنبه گذشته وارد شهرک صوران در شمال حماه شدند و تعدادی از پناهندگان سوری از شهر اریحا را سر بریدند. پیش از آن نیز آنها اهالی یک دهکده در این منطقه را به خاطر عدم همکاری قتل‌عام کرده و چند سرباز ارتش سوریه را سر بریده بودند. در عین حال داعش نیز در کنار تروریست‌های میانه‌رو وارد این درگیری‌ها شده و  پنجشنبه‌شب با ورود به شهرک «صوران» جنایت فجیعی را علیه اهالی انجام دادند و 80 نفر از آنان را سر بریدند. حملات اخیر به حماه در جنوب استان ادلب عمدتا توسط تروریست‌های غیرسوری انجام می‌شود به‌گونه‌ای که به‌خاطر تعدد تکفیری‌های چچنی از تابلو‌های موقت روسی برای هدایت آنها در نبرد استفاده شده است. گفته می‌شود در پی شهادت معاون سرلشکر سهیل حسن، فرمانده ارتش سوریه در شمال، شخص خود  سهیل حسن به حماه آمده و  با بررسی مناطق اشغال شده، قول پاکسازی کل شمال حماه از جمله مثلث سرطانی مورک-خان شیخون-کفرزیتا را داده است. به گزارش خبرگزاری رسمی سوریه، سانا، در آخرین حملات هوایی ارتش به مواضع ائتلاف تروریستی جیش‌الفتح ده‌ها تروریست کشته و ده‌ها دستگاه خودرو منهدم شدند. نیروی هوایی ارتش سوریه همچنین مواضع تروریست‌های جیش‌الناصر و جندالاقصی را در حومه شهر صوران هدف قرار دادند. اما در استان درعا در جنوب سوریه، نیروهای ارتش و مقاومت، دیروز در یک حمله غافلگیرانه گردان دورافتاده هوایی بین شهرهای راهبردی ابطع و داعل را از محاصره گروه‌های تروریستی پاکسازی آزاد کرد. از طرف دیگر به دنبال دفع یکی از حملات تروریست‌ها در حومه حلب دست‌کم 70 تروریست ازجمله چندین سرکرده آنها به هلاکت رسیدند. خان‌طومان در شمال غرب حلب نیز صحنه حملات هوایی به یک کاروان از تروریست‌ها بود که قصد عبور از حلقه محاصره را داشتند که منهدم شد.
 

گروه بین‌الملل: رئیس‌جمهوری ترکیه، روز پنجشنبه اعلام کرد آنگونه که آنکارا از نیروهای کرد در شمال سوریه می‌خواهد این نیروها به شرق رود فرات عقب‌نشینی نکرده‌اند؛ اظهاراتی که در واقع به معنی ادامه عملیات نظامی ترکیه در شمال سوریه است.  رجب طیب اردوغان در سخنانی که در آنکارا ایراد کرد، عنوان داشت: در حال حاضر کسانی هستند که می‌گویند نیروهای کرد به شرق فرات رفته‌اند اما ما می‌گوییم هرگز آنها از رود عبور نکرده‌اند و هنوز در مناطق غربی هستند. رئیس‌جمهور ترکیه گفت: در چارچوب عملیات نظامی موسوم به «سپر فرات» در سوریه، معارضان تحت حمایت ارتش ترکیه تاکنون توانسته‌اند 400 کیلومتر مربع در شمال سوریه را از داعش و دیگر گروه‌های تروریستی بازپس گیرند.  وی افزود: ترکیه برای ایجاد منطقه امن در سوریه تلاش می‌کند اما قدرت‌های بزرگ هنوز با این مساله موافقت نکرده‌اند. داعش و افراد مسلح کرد تهدیدی برای امنیت ترکیه هستند. ارتش ترکیه، اواخر هفته گذشته پس از یکسری عملیات هوایی و آتش توپخانه از نقطه مرزی «کارکامیش» واقع در نقطه مقابل جرابلس سوریه، با حدود 20 دستگاه تانک و شماری نیروی ویژه وارد خاک سوریه شد. هدف ادعایی ترک‌ها پاکسازی داعش از مرزهای ترکیه اعلام شده بود ولی گویا داعش پیش‌تر از این عملیات باخبر شده و شهر را ترک کرده بود. در همین راستا، شبه‌نظامیان کرد و دیگر نیروهایی که شهر منبج در شمال سوریه را به تصرف خود درآورده‌اند، اسناد و عکس‌هایی را به دست آورده‌اند که ارتباط ترکیه با داعش و دیگر گروه‌های تروریستی در سوریه را افشا می‌کند.  این اسناد حاکی است دستگاه‌های اطلاعاتی ترکیه ورود تروریست‌های مسلح خارجی به سوریه برای پیوستن به گروه‌های تروریستی از جمله داعش و همچنین امکان انتقال تجهیزات و ادوات جنگی را برای این گروه‌ها از ترکیه به سوریه فراهم کرده‌اند. کردها تصاویری از گذرنامه‌های افراد مسلح که ظرف 3 سال گذشته از جمهوری‌های شوروی سابق، اندونزی، صربستان و بوسنی از طریق ترکیه وارد سوریه شده‌اند را منتشر کردند. در میان اسناد کشف شده، برخی مدارک متعلق به عرب‌هایی است که اغلب از اتباع مصر هستند. با در نظر گرفتن این موضوع که ترکیه، عناصر اخوان‌المسلمین و تروریست‌های مسلح وابسته به آنها را پس از خروج‌شان از مصر پذیرفته است، این مساله نیز منطقی به نظر می‌رسد.  در میان اسنادی که کردها منتشر کرده‌اند، تصاویری از مجوز اقامت موقت که توسط دولت ترکیه صادر شده است و کارت‌های اعتباری و اسناد دیگری به چشم می‌خورد که نشان می‌دهد ماجرا بسیار فراتر از قاچاق و عبور غیرقانونی دور از چشم مقامات مسؤول است. نکته قابل توجه در این باره، این است که برخی اسناد از وجود ارتباطاتی بین سرویس اطلاعاتی ترکیه با فرآیند انتقال عناصر مسلح و تجهیزات و تسلیحات به سوریه حکایت دارد.
جزئیات دیدار بارزانی و اردوغان
همزمان با سفر جو بایدن، معاون رئیس‌جمهوری آمریکا به ترکیه، مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان نیز در آنکارا حاضر شد. گزارش‌ها حاکی است که دیداری سه‌جانبه میان بارزانی، بایدن و اردوغان برگزار شد اما هیچ خبری درباره این نشست سه‌جانبه در جایی منتشر نشد. آنکارا در حالی میزبان مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان بوده که او و اعضای دولت ترکیه هنوز حاضر به استفاده از واژه اقلیم برای کردستان عراق نیستند و این منطقه را اقلیم کردی یا اقلیم شمال عراق می‌نامند. یکی از مسائل مورد مذاکره در دیدارهای بارزانی با اردوغان و دیگر مقامات ترکیه‌ای بحث بستن مدارس فتح‌الله گولن، روحانی خود تبعید شده مخالف حکومت اردوغان در ایالات متحده است که متهم به دست داشتن در کودتای ناکام 15 جولای است. بارزانی به اردوغان گفته است بستن این مدارس که بیش از 20 مدرسه است به دلیل کمبود مدارس و معلم در اقلیم کردستان آسان نیست و 2 طرف باید راهی برای جایگزینی این مدارس در صورت بسته شدن آنها بیابند. به گفته این منابع، مذاکرات 2 طرف در این زمینه همچنان ادامه دارد.  بسیاری از تحلیلگران بر این اعتقادند که مواضع ترکیه در موضوع موصل ملایم شده و حاضر است گام‌هایی را برای حل مساله پاکسازی موصل از دست داعش بردارد. بویژه که ارتش عراق تحرکات نظامی خود را برای بازپس‌گیری این شهر از محورهای متعدد آغاز کرده است.
تداوم اخراجی‌ها در ترکیه
دولت ترکیه طی حکمی اجرایی دستور داد 10 هزار کارمند بخش‌های مختلف به دلیل ارتباط با کودتای 15 جولای اخراج شوند. بر این اساس در راستای  پاکسازی‌های دولت ترکیه در دوران پساکودتا، مقامات این کشور 8 هزار نفر از نیروهای امنیتی و بیش از 2 هزار استاد و کارمند دانشگاهی را به دلیل اتهام ارتباط با عاملان کودتای نافرجام از کار تعلیق کرد. طبق این گزارش، دولت ترکیه 3300 قاضی را نیز از کار برکنار کرده اما اعلام کرد قضات و دادستان‌های بازنشسته می‌توانند طی 2 ماه آینده برای رسیدگی به امور بازداشتی‌های عظیم پساکودتا به کار برگردند.
رئیس پارلمان اروپا در آنکارا
برای نخستین‌بار پس از کودتای نافرجام
15 جولای در ترکیه، روز پنجشنبه یک مقام اروپایی وارد آنکارا شد. براین اساس، مارتین شولتز، رئیس پارلمان اروپا پس از دیدار با نخست‌وزیر ترکیه، از واکنش مردم ترکیه به اقدام نظامی نافرجام 15 جولای تقدیر و تشکر کرد. شولتز گفت: خانم‌ها و آقایان! گفت‌وگویی بسیار جزئی و فشرده با نخست‌وزیر داشتیم و همه توافقنامه‌ها و مناقشه‌هایی را که هم‌اکنون بین 2 طرف وجود دارد خیلی فشرده و سازنده مورد بحث و تبادل نظر قرار دادیم. این در حالی است که کمیساریای امور آوارگان سازمان ملل در اروپا از تعلیق توافق آنکارا و اتحادیه اروپایی درباره پذیرش آوارگان در ترکیه خبر داد. ترکیه برای اجرای این موافقتنامه خواستار پیشرفت در مذاکرات عضویت این کشور در اتحادیه اروپایی، دریافت کمک‌های مالی و معاف شدن شهروندان ترکیه از دریافت روادید در سفر به کشورهای اتحادیه اروپایی شده است.
ترکیه درصدد عادی‌سازی روابط با سوریه و مصر
نخست‌وزیر ترکیه جمعه اعلام کرد بعد از روسیه و رژیم صهیونیستی، اکنون نوبت عادی‌سازی روابط با کشورهای سوریه و مصر است. بن‌علی ییلدریم طی جلسه‌ای با وزرای کابینه گفت: «ان‌شاءالله روابط با مصر و سوریه عادی خواهد شد. ترکیه اقدامات جدی را برای عادی‌سازی روابط با مصر و سوریه آغاز کرده است». نخست‌وزیر ترکیه پیش‌تر نیز این مساله را تکرار کرده و ضمن تاکید بر لزوم تقویت روابط دیپلماتیک آنکارا در منطقه گفته بود: «ما حلقه دوستی خود را گسترش خواهیم داد. ما این کار را آغاز کرده‌ایم و در قدم اول روابط‌مان با روسیه و اسرائیل را عادی کرده‌ایم. ان‌شاءالله روابط‌مان را با سوریه هم عادی خواهیم کرد».

 

گروه سیاسی: حجت‌الاسلام سیدمحمود علوی، وزیر اطلاعات پنجشنبه 4 شهریور در جلسه شورای اداری استان قم اطلاعاتی را درباره برنامه‌ریزی‌های عربستان‌سعودی برای ایجاد ناامنی در ایران ارائه داد. وزیر اطلاعات از هزینه‌های سنگین عربستان‌سعودی برای استخدام 12 گروه تروریستی و انجام انفجارهای تروریستی در ایران گفت.
به گزارش «وطن امروز»، وزیر اطلاعات با اشاره به اینکه یکی از تشکل‌های اطلاعاتی سعودی 12 تیم 10 نفره را تشکیل داده‌ است، گفت: این سرویس برای هر عملیات 500 هزار دلار اختصاص داده و ماهانه برای هر فرد 2 الی 3 هزار دلار را در نظر گرفته و در صورت کشته شدن این افراد 10 هزار دلار به خانواده آنها پرداخت می‌کند.
این اظهارات وزیر اطلاعات نخستین اعلام نظر رسمی بالاترین مقام امنیتی دولت جمهوری اسلامی ایران درباره توطئه عربستان‌سعودی برای ایجاد ناامنی در ایران است. اظهارنظری که نشان می‌دهد همسایه جنوبی ایران با صرف هزینه‌های هنگفت دنبال ناامن کردن ایران است. حالا پس از اظهارات وزیر اطلاعات ایران، رسانه‌های عربی اطلاعاتی درباره توطئه سعودی‌ها برای ایجاد ناامنی در ایران منتشر کرده‌اند. اطلاعاتی که در راستای اظهارات وزیر اطلاعات قابل ارزیابی است و جزئیات بیشتری از آن را فاش می‌کند. این گزارش نشان می‌دهد محمد بن سلمان، جانشین ولیعهد عربستان‌سعودی و وزیر دفاع این کشور هزینه انفجارهای تروریستی در ایران را تامین می‌کند.
پایگاه خبری المنار فلسطین این گزارش را منتشر کرده است. این پایگاه خبری به نقل از منابع مطلع فاش کرد عربستان گروه‌های تروریستی را برای انجام عملیات‌های خرابکارانه در اختیار گرفته است. به گزارش تسنیم، این منابع همچنین فاش کردند «محمد بن سلمان» فرزند پادشاه عربستان برای هر عملیات تروریستی در ایران حاضر به پرداخت 500 هزار دلار است. براساس این گزارش، هیات‌های دیپلماتیک عربستان در خارج از این کشور تبدیل به اتاق‌های عملیات تروریستی شده است که گروهک‌های تروریستی را برای ضربه زدن به ایران با هماهنگی کامل با اسرائیل در اختیار می‌گیرند.  به گفته این منابع، عربستان بعد از ائتلاف با اسرائیل در جهت ضربه زدن به آرمان‌های عربی و انتقال انفجارهای تروریستی به ایران تلاش می‌کند. به نوشته المنار، دستگاه‌های امنیتی ایران تعدادی از گروه‌های تروریستی را که برای حمله به برخی موسسات در ایران برنامه‌ریزی کرده بودند بازداشت کرده‌اند. این منابع مطلع همچنین گفتند شیخ‌نشین قطر نیز در همین راستا عمل می‌کند و هیات‌های دیپلماتیک دوحه گروه‌های تروریستی را در اختیار می‌گیرند و آنها را به برخی مناطق می‌فرستند و این کار با هماهنگی اسرائیل
صورت می‌گیرد.
گزارش این رسانه عربی بخوبی نشان می‌دهد وزیر دفاع عربستان که پسر پادشاه بیمار این کشور است برای کشاندن ناامنی به درون مرزهای جغرافیایی ایران رسما دست به استخدام گروه‌های تروریستی زده است و برای تحقق این هدف هزینه‌های هنگفتی می‌کند. این موضوع بخوبی وضعیت حاکمیت سعودی و بی‌تجربگی حکام جوان این کشور در نحوه مواجهه با جمهوری اسلامی ایران را نشان می‌دهد. این اقدامات تروریستی البته در بعد دیپلماتیک نیز با سرعت در حال پیگیری است و حاکمیت سعودی غیر از تلاش برای ناامن‌سازی ایران، در حوزه دیپلماتیک نیز به دنبال فشار به ایران است.
براساس اظهاراتی که محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام مطرح کرده است؛ عربستان‌سعودی با همکاری گروهک تروریستی منافقین یک گزارش 400 بندی علیه ایران تهیه کرده و بزودی در پارلمان اروپا قرائت می‌شود. گزارشی که هدف آن جلوگیری از مراودات اقتصادی اروپا با ایران است و گزارش آتی احمد شهید، علیه موضوع حقوق بشر در ایران را تقویت می‌کند. به عبارتی عربستان‌سعودی در موضوع حقوق بشر در حال نسخه پیچیدن برای ایران است.
محسن رضایی در این‌باره گفت: احمد شهید در آخرین گزارش حقوق بشری خود دروغ‌هایی علیه ایران منعکس کرده است که قرار است در روزهای آینده در پارلمان اروپا مطرح شود و حکمی برای ایران صادر شود و به واسطه آن مبادلات تجاری کشورهای غربی با ایران قطع شود. عربستان و منافقین هم در ده‌ها صفحه و ۴۰۰ بند مطالبی علیه ایران تهیه کرده‌اند که می‌خواهند به اتحادیه اروپایی دهند که آقای روحانی و ظریف باید در مقابل این توطئه افشاگری کنند.
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: ایران امروز اعلام کرده است با اتحادیه اروپایی می‌تواند وارد مذاکره شود و با آنها گفت‌وگو کند اما برخی در فضای رسانه‌ای علیه ایران فضاسازی می‌کنند که ما می‌خواهیم آنها را فریب دهیم. گفت‌وگو به جای بمب و مناظره به جای سلاح‌های شیمیایی درخواست ایران است. از ابتدای انقلاب اسلامی تاکنون صدها هزار نفر مورد عفو قرار گرفته‌اند و 20 هزار نفر از منافقین به دلیل توبه کردن از گذشته‌شان آزاد شدند که به این چهره رحمانی ایران اسلامی کسی توجه نمی‌کند.
دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه عربستان‌سعودی و وهابیت به بستر و ابزار تفرقه‌افکنی و برادرکشی در جهان اسلام تبدیل شده‌اند، افزود: استکبار و آمریکا به دنبال این هستند که اسلام را رو در روی مسلمین قرار دهند. او عنوان کرد: روز به روز که می‌گذرد حجم جنایاتی که در کشورهای یمن و سوریه و عراق در حال انجام است، بیشتر می‌شود که این امر نشان می‌دهد این کشتار از درون اسلام نیست و صهیونیست‌ها پشت‌پرده این اقدامات قرار دارند.
رضایی افزود: شدت خشونت‌ها در کشورهای اسلامی علیه مسلمین بدان حد است که نشان می‌دهد این کار از یک مسلمان سر نمی‌زند و اصل این اقدامات از آمریکا و اسرائیل است. آنها برای توجیه اقدامات خود از مسائل اعتقادی استفاده می‌کنند و از این طریق فتنه بزرگی را که به راه انداختند توجیه می‌کنند.
جبیر حاضر، ظریف غایب
البته اقدامات و توطئه‌های سعودی علیه ایران در بعد دیپلماتیک تنها به اقداماتی که محسن رضایی به آنها اشاره کرده خلاصه نمی‌شود. عادل الجبیر، وزیر خارجه ضدایرانی سعودی‌ها در سفر به چین باز هم از موضوع ایران غافل نشده و جمهوری اسلامی ایران را متهم به اتخاذ سیاست‌هایی برای ناامن کردن منطقه کرد. وزیر خارجه آل‌سعود که طی روزهای گذشته تصاویری از خوی حیوانی آنها در حمله به یمن و به خاک و خون کشیدن کودکان یمنی منتشر شده، در پکن مدعی شد ایران به دنبال ناامن کردن منطقه است.
به گزارش گلف‌نیوز، عادل الجبیر که به چین سفر کرده است، در یک کنفرانس خبری مشترک در پکن به تکرار ادعاهای بی‌اساس خود علیه ایران پرداخت و گفت این کشور تلاش می‌کند بی‌ثباتی را در منطقه گسترش دهد. وی در ادامه با بیان اینکه اجازه نمی‌دهیم حوثی‌ها کنترل یمن را در اختیار بگیرند مدعی شد: ما شاهد این هستیم که ایران از حوثی‌ها در یمن حمایت و تلاش می‌کند با تامین تسلیحاتی حوثی‌ها کنترل دولت را به دست بگیرد و به بحرین،‌ کویت و عربستان مواد منفجره قاچاق می‌کند. جبیر همچنین گفت: ما امیدواریم بتوانیم همانند دوران پیش از انقلاب اسلامی ایران در سال 1979 همسایگانی خوب باشیم و این منوط به این است که ایران تصمیم بگیرد رفتار خود را تغییر دهد.
این اظهارات بی‌اساس جبیر، با واکنش سخنگوی وزارت امور خارجه ایران مواجه شد. بهرام قاسمی درباره سخنان نابجای اخیر عادل الجبیر، وزیر خارجه سعودی در پکن، اظهار داشت: مقام‌های کشور عربستان که به دلیل خطاهای فاحش استراتژیک، خود را در منجلاب خونین تروریسم و کشتار کودکان و زنان بیگناه در یمن و سوریه و عراق گرفتار کرده‌اند، بهتر است به جای فریادهای عاجزانه و تکرار ادعاهای نخ‌نما علیه دیگران، به فکر اصلاح روش‌های خود باشند.
وی افزود: به‌رغم تلاش مستمر این کشور برای سرپوش نهادن بر واقعیت‌هایی همچون دست داشتن در وحشتناک‌ترین عملیات‌های تروریستی جهان تا کود‌ک‌کشی در یمن با استفاده از دلارهای نفتی، امروز جهانیان بخوبی دریافته‌اند منشأ این آتش‌افروزی‌ها رژیم سعودی و آیین جعلی وهابیت است که عنصر پایه‌ای حیات سیاسی این کشور است.
قاسمی تأکید کرد: سران عربستان‌سعودی باید سرنوشت فتنه‌جویان بین‌المللی همچون صدام را که به خیال همیشگی بودن حمایت‌های برخی کشورهای قدرتمند، اصرار به کوبیدن بر طبل نزاع و خونریزی داشتند، همواره پیش چشمان
خود ببینند.
اگرچه واکنش سخنگوی وزارت خارجه ایران به اظهارات جبیر، بموقع بوده اما باز هم جای خالی محمدجواد ظریف در مواجهه با سعودی‌ها چشمگیر است. ظریف نه تنها در حوزه پاسخ به اظهارات گستاخانه سعودی‌ها ضعیف عمل کرده، بلکه افکار عمومی همچنان اظهارات نسنجیده او در ابراز لطف و دوستی با سعودی‌ها را به یاد دارند. در حالی که وزیر خارجه عربستان‌سعودی طی 2 سال اخیر از هر تریبونی برای تخریب و توهین علیه ایران استفاده کرده و حکومت سعودی نیز پس از راه‌اندازی جنگ‌های نیابتی علیه ایران در منطقه، اکنون به دنبال کشاندن ناامنی به خاک ایران است؛ آن اظهارنظر ظریف در مونیخ در ابراز دوستی با آل‌سعود و استفاده از عبارات «برادران سعودی» و «دوست خوب من عادل الجبیر» همچنان باعث تلخی ذائقه مردم ایران است و این تلخی این روزها با گلایه‌های خانواده شهدای حادثه منا درباره بی‌تفاوتی وزارت امور خارجه نسبت به پیگیری حقوقی فاجعه از دست دادن جان عزیزان‌شان در پی بی‌کفایتی آل‌سعود، مضاعف شده است.

گروه اقتصادی: مجلس شورای اسلامی به دنبال کشف لایه‌های پنهان در موضوع حقوق‌های نجومی است؛ چراکه ابعاد پیچیده و مبهمی در این فیش‌ها وجود دارد که با توجه به سکوت دولت و تعلل دولتمردان در برکناری مدیران متخلف، نیازمند بررسی‌های بیشتر تا رسیدن به حقایق نهفته و پنهان است. به گزارش «وطن امروز» دولتی‌ها و حامیان آنها با گذشت 5 ماه از افشای نخستین فیش حقوقی نجومی، همچنان به دنبال فرافکنی و کتمان موضوع هستند و تلاش می‌کنند این سوژه شامل «مرور زمان» شده و به فراموشی سپرده شود. آنها همچنین با تولید و مخابره اخبار گوناگون و سیاسی نشان دادن موضوع حقوق‌های نجومی، قصد انحراف اذهان عمومی را به سمت و سوهای دیگر دارند و به هر دری می‌زنند تا شاید مردم و رسانه‌ها راهی به خانه‌های حقیقت در حقوق‌های نجومی نداشته باشند! در همین باره عضو هیات رئیسه مجلس، از تلاش مجلس شورای اسلامی برای پرده‌برداری از لایه‌های پنهان حقوق‌های نجومی خبر داده و به خبرگزاری خانه ملت گفته است پس از تعطیلات مجلس، بررسی موضوع دریافتی‌های غیرمتعارف با جدیت بسیار در دستورکار قرار خواهد گرفت. اکبر رنجبرزاده با تاکید بر اینکه پیگیری حقوق‌های چند میلیونی در مجلس ادامه دارد، می‌گوید: نمایندگان با جدیت پیگیر بازگرداندن بیت‌المال به خزانه در بحث دریافتی‌های غیرمتعارف هستند و از طریق تحقیق و تفحص پرونده حقوق‌های نجومی از مجرای کمیسیون اصل 90، بررسی‌های جامعی را در دستور کار دارند. این نماینده مجلس دهم بر ورود قاطعانه قوه قضائیه به موضوع حقوق‌های نجومی تاکید دارد: «قوه قضائیه باید در بحث برخورد با دریافت‌کنندگان حقوق‌های نجومی ورود داشته باشد، چراکه سرپوش گذاشتن در بحث فیش‌های میلیونی قداست و پاکی دستگاه‌های اجرایی و دولتی را که اصل مهمی است، زیر سوال خواهد برد. همچنین مردم منتظر اعلام نتیجه نهایی در بحث فیش‌های میلیونی و برخورد قاطع با متخلفان این حوزه هستند و شفاف‌سازی این مساله می‌تواند امید ناامید شده مردم را احیا کند. شفاف‌سازی در بحث حقوق‌های چندمیلیونی خواسته بحق مردم از مسؤولان نظام است و بی‌توجهی به این موضوع فاصله فقرا و اغنیا را افزایش خواهد داد. وی با اشاره به تعلل و سهل‌انگاری دولت در برخورد با مدیران متخلف، این موضوع را موجب جدیت مجلس برای ورود جدی به پرونده فیش‌های حقوقی می‌داند: برخورد با حقوق‌های نجومی از تاکیدات مقام معظم رهبری بوده است و مجلس این درخواست را نصب‌العین خود قرار می‌دهد. باید قداست و پاکی در دستگاه‌های دولتی ما موج بزند تا به این ترتیب مردم با اعتماد کامل به مسؤولان اداره امور کشور را به آنها بسپارند. رنجبرزاده می‌افزاید: ضرورت دارد قصور و کوتاهی در بحث حقوق‌های نجومی جبران شود بنابراین بعد از تعطیلات مجلس برای سرکشی نمایندگان به حوزه‌های انتخابیه، با جدیت بیشتری بحث فیش‌های حقوقی نجومی در قوه مقننه پیگیری خواهد شد، چراکه فقط آیین‌نامه دولت نمی‌تواند به پرداختی‌های مدیران نظم بدهد. البته برخورد شدید با فیش‌های حقوقی غیرمتعارف به نفع دولت و مجلس بوده و می‌تواند اعتماد ملی را به دستگاه‌های مسؤول بازگرداند.
دستگاه قضا مدعی‌العموم شود
یحیی کمالی‌پور، نماینده مردم جیرفت و عنبرآباد در مجلس شورای اسلامی هم با تاکید براینکه برخورد با دریافتی‌های غیرمتعارف درگیر زمان طولانی شده است، می‌گوید: انتظار مردم از مسؤولان، بررسی بدون وقفه این تخلف و شفاف‌سازی درباره آن است اما متاسفانه برخورد قاطعی را در موضوع حقوق‌های کلان شاهد نبوده‌ایم. وی با اشاره به فرمایشات مقام معظم رهبری درباره عدم اغماض در برخورد با دریافت‌کنندگان و پرداخت‌کنندگان حقوق‌های نجومی، تصریح می‌کند: این دریافتی‌های غیرمتعارف به عقیده رهبرمعظم انقلاب، حمله به ارزش‌ها بوده از این رو نباید هیچ مماشاتی در برخورد با آن وجود داشته باشد. تاکیدات مکرر مقام معظم رهبری در برخورد با حقوق‌های نجومی اتمام حجت با مسؤولان است و پس از این بیانات، مسؤولان دولتی و نظارتی باید با شدت و دقت بیشتری به مساله حقوق‌های کلان و غیرمتعارف ورود کنند. کمالی‌پور با انتقاد از تعلل و تردید دولت  در برکناری مدیران متخلف و بازگرداندن اعتماد عمومی به جامعه می‌گوید: متاسفانه با وجود گذشت مدتی از موضوع فیش‌های حقوقی نجومی، شاهد اقدام موثر دولت و حصول نتیجه مناسب و مردم‌پسند نبودیم. نایب رئیس کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس با بیان اینکه تعداد دقیق دریافت‌کنندگان حقوق‌ها و مزایای میلیونی و همچنین اموال به غارت رفته شده هنوز در هاله‌ای از ابهام قرار دارد، تاکید می‌کند: مردم نمی‌دانند چه اقداماتی برای مجازات برداشت‌های غیرقانونی از بیت‌المال صورت گرفته و فکر می‌کنند این پرونده نیز با گذشت زمان به فراموشی سپرده خواهد شد. کمالی‌پور با تاکید بر اینکه مردم باید تفاوت میان خادم نظام و خائن به آن را بدانند، می‌افزاید: حق مردم است بدانند چه کسانی دلسوز نظام و چه کسانی غارتگر بیت‌المال هستند. اگر دولت در موضوع دریافتی‌های نجومی اقدام به شفاف‌سازی نکند و برخورد با متخلفان این حوزه را در دستور کار قرار ندهد، به طور حتم دستگاه قضا باید به این موضوع ورود کند. در حال حاضر با توجه به غفلت دولت، زمان ورود دستگاه قضا به‌عنوان مدعی‌العموم به بررسی پرونده فیش‌های حقوقی نجومی فرارسیده است.
 تفحص از حقوق‌های نجومی کلید می‌خورد
همچنین سیدحسن حسینی‌شاهرودی، نماینده مردم شاهرود و میامی در مجلس شورای اسلامی  با بیان اینکه بررسی دریافتی‌های غیرمتعارف متوقف نشده است، می‌گوید: نشست‌های فراوانی در بحث فیش‌های نجومی با مسؤولان اقتصادی دولت از جمله وزیر اقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی در مجلس انجام شده است.  وی تاکید کرد: مسؤولان اقتصادی دولت درباره دریافتی‌های غیرمتعارف باید گزارش مفصلی به کمیسیون اقتصادی مجلس ارائه کنند و  درصورت به نتیجه نرسیدن این بحث و کارآمد نبودن گزارش دولت، مجلس تحقیق و تفحص از دریافتی‌های مدیران را کلید خواهد زد. حسینی‌شاهرودی با اشاره به اینکه نظارت مجلس در مساله فیش‌های نجومی کافی است، تصریح کرد: برخوردهای قاطعی در انتظار دریافت‌کنندگان و پرداخت‌کنندگان حقوق‌های نجومی است. به اعتقاد این نماینده مجلس، کافی نبودن نظارت‌ها از سوی دستگاه‌های مسؤول به بروز تخلف دریافتی‌های غیرمتعارف منجر شده است اما با تقویت نظارت‌ها به طور حتم دیگر شاهد تکرار این موضوع نخواهیم بود.
 

رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس با انتقاد از عدم پیگیری فاجعه «منا» گفت: سیاست نانوشته در زمینه هماهنگی با کدخدا، برخی‌ها را به این نتیجه می‌رساند که با عربستان که دست‌نشانده آمریکاست، درگیر نشوند. حجت‌الاسلام نصرالله پژمان‌فر در گفت‌وگو با  مهر، با اشاره به معطل ماندن پرونده فاجعه منا با گذشت یک سال از این فاجعه اظهار داشت: روند پیگیری این فاجعه اگر نگوییم تعطیل است، حداقل می‌توانیم بگوییم بسیار ضعیف و کند بوده و متأسفانه هیچ اقدامی در ارتباط با این حادثه صورت نگرفته است. وی ادامه داد: ما از همان ابتدا از طریق وزارت امور خارجه و سازمان حج و زیارت پیگیر شدیم و تا به‌ حال جواب روشنی دریافت نکرده‌ایم. رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی با اشاره به پیگیری چند باره ابعاد فاجعه منا در مجلس نهم اظهار داشت: در این دوره مجلس تاکنون فرصت پیگیری این مساله نشده است اما پس از تعطیلات مجلس حتماً گزارش پیگیری یک‌ساله این فاجعه را هم از وزارت امور خارجه و هم از سازمان حج و زیارت مطالبه می‌کنیم. پژمان‌فر همچنین تاکید کرد: طرح دعوای بین‌المللی در رابطه با این فاجعه قطعا قابل انجام است و باید پیگیری شود و تاکنون هم پاسخی داده نشده که چه اقدامی برای طرح دعوا صورت گرفته است. وی افزود: باید کمیته حقیقت‌یابی نیز تشکیل شود تا ابعاد و چرایی این حادثه که یک خسارت برای ملت ایران و سایر ملت‌های مسلمان بود، مشخص شود.
 

گروه اقتصادی: با وجودی که خیلی از کارشناسان به رسمیت شناختن FATF را پیروی کورکورانه از سیاست‌ها و تصمیم‌گیری‌های چند کشور محدود سلطه‌گر و پیوستن به این گروه را از بعد سیاسی و اقتصادی  زیانبار عنوان می‌کنند اما وزارت اقتصاد به همراه بانک مرکزی این اقدام مشترک مالی را به رسمیت شناختند. در این باره حجت‌الله عبدالملکی،‌ اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق(ع) درگفت‌وگو با فارس با بیان اینکه به رسمیت شناختن FATF شبیه به رسمیت شناختن رژیم صهیونیستی است، گفت: توافق بانک مرکزی با FATF با این ابعادی که درحال ظاهر شدن است از فرجام برجام نیز بدتر خواهد بود. وی درباره کارگروه بین‌الدولی اقدام مشترک مالی مشهور به FATF گفت: زمانی که در توصیه‌ها و دستورالعمل‌هایFATF تصریح وجود دارد، برداشت گزینشی آقای سیف و بانک مرکزی از برخی دستورالعمل‌های کارگروه اقدام مالی مشترک چیزی جز ماستمالی کردن مساله نیست. وی تصریح کرد: اطلاعات بانکی را حاضرند به دشمن بدهند ولی در دادن اطلاعات به دوستان و نهادهای مسؤول داخلی مقاومت و ممانعت می‌کنند. عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق(ع) با بیان اینکه FATF  یک بدعت در حوزه حقوق بین‌الملل است، گفت: اگر قرار بود این کارگروه اقدام مالی مشترک یک نهاد بین‌المللی قابل ارجاع باشد، قدرت‌های بین‌المللی باید سازوکاری جهانی در قالب شورای امنیت سازمان ملل یا مجمع عمومی سازمان ملل تهیه و تنظیم و همه کشورها را جمع می‌کردند و با یک اجماع بین همه کشورها آیین‌نامه‌ای تنظیم می‌کردند که در آن صورت این نهاد مورد پذیرش همه کشورها و اجرای قواعد آن الزامی بود. وی افزود: در دهه‌های اخیر کشورهای سلطه‌گر تحت تاثیر نفوذ راهبردی انقلاب اسلامی ایران در جهان به صورت قبل نمی‌توانند وفاق جهانی ایجاد کنند. عبدالملکی با بیان اینکه در مقابل کشورهای سلطه‌گر، جبهه‌ای همسو با انقلاب‌اسلامی شکل گرفته است، توضیح داد: در واقع آمریکا و کشورهای معدود سلطه‌گر همانند گذشته نمی‌توانند وفاق بین‌المللی مبتنی بر منافع خود  ایجاد کنند و در چنین شرایطی به گروه‌های کوچک‌تر که شامل چند کشور قدرتمند  با تعدادی کشور اقماری که کشورهای قابل توجهی نیستند روی آورده‌اند تا آنها را با خودشان همراه کنند و یک آیین‌نامه یا قرارداد داخلی تنظیم و تصویب کنند. عبدالملکی ادامه داد: بر این اساس آنها آیین‌نامه و قرارداد داخلی گروه کوچک خود را با فضای تبلیغاتی، فشار و تحریم  به جامعه جهانی تحمیل می‌کنند و در این میان بازنده اصلی اعضای جامعه جهانی هستند که در برابر این قوانین تمکین می‌کنند. این کارشناس اقتصادی با اشتباه بزرگ خواندن تمکین جامعه جهانی به این بدعت چند کشور محدود، گفت: در این میان متاسفانه کشور ما با به رسمیت شناختن  و اعتباربخشی به چند کشور به عنوان جامعه جهانی در مقابل جریان‌های بزرگ جهانی مثل جنبش عدم تعهد در این اشتباه بزرگ سهیم است. این استاد دانشگاه با اشاره به روند حاکم بر FATF، توضیح داد: این نکته بسیار مهم و حائز اهمیت است که در هر جلسه‌ای که مجمع عمومی درFATF برگزار شود امکان تصویب دستورالعمل‌های جدید وجود دارد و این دستورالعمل‌های جدید برای کشورهای عضو و کشورهایی که قصد ورود به این عرصه را دارند لازم‌الاجرا خواهد شد. وی تصریح کرد: در صورتی که همکاری با FATF پذیرفته شود در واقع به FATF نیابت داده خواهد شد تا هر دستورالعملی که تا ابد در این مجموعه تصویب شود را برای ما لازم الاجرا بداند. عبدالملکی با بیان اینکه به رسمیت شناختن FATF شبیه به رسمیت شناختن اسرائیل است، تصریح کرد:  به نظر بنده رسمیت اسرائیل از رسمیت FATF در عرصه بین‌المللی بیشتر است، چراکه  اسرائیل عضو سازمان ملل متحد است و ما به عنوان انقلاب اسلامی تاکنون زیر همچین حرف زوری نرفته‌ایم و نخواهیم رفت اما حالا باید با تدبیر بانک مرکزی زیر حرف چند کشور محدود برویم که می‌توانند بعدا دستورالعمل‌های جدیدی تصویب کنند، چنانکه به عنوان مثال همین الان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از جمله گروه‌های حامی تروریست مورد توصیه در دستورالعمل‌های FATF طبقه‌بندی شده است. این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه اصولا ورود ما به این زمین بازی یک ورود اشتباه است، گفت: ما باید از کنار این زمین بازی عبور می‌کردیم؛ تصور من این است که دولت برای اینکه دستاوردی را به عنوان نتیجه برجام عرضه کند اینچنین با FATF تعامل کرده است تا گشایشی اتفاق بیفتد و ایران از بعضی لیست‌ها خارج شود تا بتوانند روی آن به عنوان یک دستاورد، مانور سیاسی دهد.
هشدار نسبت به تبعات توافق ایران با FATF
محمدرضا مهدیاراسماعیلی، کارشناس اقتصادی با هشدار نسبت به تبعات توافق ایران با FATF گفت: توافق با چنین نهادی که ماهیت سیاسی دارد امنیت ملی را به خطر می‌اندازد و به نوعی فاجعه ملی محسوب می‌شود. وی افزود: اتفاقی که  رخ می‌دهد این است که همه‌ بانک‌ها از داخل خودمان را تحریم می‌کنند؛ یعنی مضحک‌ترین بلایی است که می‌تواند شکل بگیرد، چراکه بانک‌های ما از داخل تحریم‌کننده خودمان می‌شوند به امید اینکه با دنیای بیرون در تعامل باشند. در نهایت در خوشبینانه‌ترین حالت پول‌ها وارد این بانک‌ها می‌شود ولی این بانک‌ها اجازه ندارند پول‌ها را آنطور که ما می‌خواهیم هزینه کنند و ما باز در این حالت صاحب پول خودمان نیستیم در عین حال که پول وارد سیستم بانکی شده است. این یعنی تعمیق تحریم که به عمق سیستم بانکی داخلی هم وارد شده است. بعد ببینید این تحریم‌ها چند لایه می‌شود و چه فاجعه‌ای به بار خواهد آورد. به نظر بنده اگر بخواهیم به این قرارداد تن دهیم وضع خیلی بدی رخ خواهد داد و موضوعی را که می‌توانست خیلی بهتر از اینها محقق شود بدون مشورت با اهالی خود خراب کرده‌ایم. وی افزود: مبارزه با پولشویی خیلی خوب است ولی لزومی ندارد کسی از بیرون ما را به مبارزه با پولشویی اجبار کند، ما خودمان باید این نظارت را انجام دهیم.

میکائیل دیانی: 1- انسان‌ها در مواجهه با مسائل و مشکلاتی که با آنها روبه‌رو می‌شوند به ابزاری به نام «حل مساله» مجهزند. هر فردی در برخورد با مسائل سعی می‌کند از خود واکنشی نشان دهد تا مساله حل شود اما خدا آن روز را نیاورد که فرد احساس کند «تاثیری بر حل مساله ندارد!» به تعبیری میزان تلاشش برای رسیدن به حل مساله ربطی به میزان حل مساله نداشته باشد. در این شرایط است که فرد کم‌کم از میزان تلاش خود کم می‌کند و دچار «درماندگی آموخته‌شده» می‌شود.  مفهوم درماندگی آموخته‌شده (Learned help lesseness)  نشان‌دهنده منفی‌ترین حالت درک هر کس از خود است. درماندگی آموخته شده در حوزه تعلیم و تربیت به کسانی اشاره می‌کند که کوشش را با پیشرفت مرتبط نمی‌دانند. آنها افرادی هستند که فکر می‌کنند هر کاری انجام دهند به موفقیت دست نمی‌یابند. فرد بعد از اینکه چند بار دست به عملی زد و رفتار متقابل آن تغییر نکرد، می‌آموزد که رفتار و نتیجه رفتار او از یکدیگر مستقل هستند و دست از تلاش می‌کشد. درماندگی آموخته شده اما مواجهه‌ای نیست که صرفا برای قشر دانش‌آموز و دانشجو در حوزه تعلیم و تربیت مقابل مسائل و مشکلات به وجود‌ آید بلکه جامعه‌شناسان معتقدند ممکن است به یک رفتار عمومی و اجتماعی بدل شود و جامعه در مواجهه با یک مساله ترجیح دهد از خود این رفتار را بروز دهد!
2- بیش از 3 ماه از مساله فیش‌های نجومی گذشته و با وجود تذکرات مکرر رهبری، مسؤولان و مردم، دولت همچنان در موقعیت فراواقعیت‌سازی از وضعیت اجتماعی بسر می‌برد و ترجیح می‌دهد به جای آنکه اقدامی عاجل درباره فیش‌های نجومی صورت دهد به لغو مجوز چند کنسرت بپردازد اما این منش دولت اصل مساله را از بین می‌برد یا صورت مساله را پاک می‌کند؟ پاک کردن صورت مساله آیا گره‌ها و سوالات ذهنی مردم کوچه و بازار را حل می‌کند؟ آیا صرفا فیش‌های نجومی به ضرر دولت تمام خواهد شد؟ پاسخ به همه این سوالات منفی است! دولت اگر با هزار مساله ریز و درشت دیگر هم بخواهد افکار عمومی را منحرف کند، فیش‌های نجومی را به واسطه آنکه مساله عدالت را خدشه‌دار کرده، نمی‌تواند پنهان کند و پایگاه اعتراض به این مساله هر روز منسجم‌تر می‌شود، منسجم‌تر تا جایی که امید به تغییر وضع موجود وجود دارد!
جامعه‌شناسان اعتراض برای اصلاح وضع موجود را نشانه‌ای از امید در سیستم سیاسی کشور می‌دانند و وجود یک اعتراض را برای واکسینه شدن نظام‌های سیاسی و ادامه حیات آنها علامتی مثبت تلقی می‌کنند. امید برای اصلاح موجبات تحرک و اعتراض را در بدنه اجتماعی فراهم می‌کند.
اما اگر شنیدن اخبار فسادها و مشکلات اقتصادی، جامعه را به اعتراض و تحرک وا نداشت باید ترسید. شرایطی که در آن همه از شنیدن فساد ناراحت می‌شوند اما سازماندهی برای اعتراض به آن فساد هم در جامعه دیده نمی‌شود و به تعبیر روانشناسان، جامعه، «بی‌تفاوتی» را انتخاب می‌کند. جامعه‌شناسان پیام این اتفاق را ناشی از «ناامیدی به اصلاح وضع موجود» می‌دانند. تصور کنید شما سوار اتومبیلی هستید که راننده آن با سرعت زیاد و دقت کم رانندگی می‌کند و هر لحظه امکان دارد شما تصادف کنید. شما در این شرایط چه کار می‌کنید؟ مطمئنا به راننده تذکر می‌دهید که با احتیاط رانندگی کند. این تذکر را چند بار تکرار می‌کنید؟ شاید 10 تا20 بار! حتی ممکن است دست به خشونت فیزیکی بزنید، به هر حال ممکن است جان خود را از دست بدهید، پس هر تلاشی می‌کنید. حالا فکر کنید خشونت هم نتیجه نداشته باشد. حال چه می‌کنید؟ اغلب افراد در این شرایط کم‌کم وارد مرحله‌ای می‌شوند که دیگر کاری نمی‌کنند و تلاشی نمی‌کنند. در این حالت فرد استرس و فشار روانی زیادی را تجربه می‌کند اما شاید بروز بیرونی نداشته باشد. فرد می‌آموزد تلاشی نکند، زیرا تغییری ایجاد نمی‌شود. به تعبیر دیگر همان درماندگی آموخته شده را از خود بروز می‌دهد.
این مساله زمانی به نقطه بحرانی خواهد رسید که درماندگی آموخته شده، در تک‌تک افراد جامعه نهادینه شود، در این صورت راه مردم و مسؤولان جدا خواهد شد و شکاف دولت- ملت عمیق می‌شود و مردم نقش خود را منفعل خواهند دید و دیوار بی‌اعتمادی بلند می‌شود و سرمایه‌های اجتماعی از بین می‌رود و در حالت بدبینانه جامعه به سمت فروپاشی مدرن حرکت خواهد کرد.
حال با این توضیحات می‌توان مساله فیش‌های نجومی و عواقب رسیدگی نکردن به آن را بهتر برای جناب روحانی و هیات دولتش تشریح کرد. روحانی 2 مسیر را پیش ‌رو دارد، یکی آنکه همچنان بی‌توجه به مطالبات عمومی با طرح مسائل فرعی درصدد ساخت فراواقعیت جعلی خود باشد یا اینکه با واقعیت موجود مواجه شود و درصدد پاسخ به مطالبات عمومی درباره فیش‌های نجومی بر‌آید. دولتی‌ها یا به مردم ثابت کنند اعتراض‌شان منجر به اصلاح خواهد شد و بذر امید در جامعه همچنان پاشیده شود یا جامعه را به ناامیدی عمیق بکشانند و مردم دست به بی‌تفاوتی بزنند.