|
مردم ایران دیروز با برپایی تجمعات پر شور در سراسر کشور دهمین سالروز حماسه بصیرت و ولایتمداری 9 دی 88 را جشن گرفتند
دهه داغ 9 دی
گروه سیاسی: با فرا رسیدن یومالله 9 دی، روز بصیرت و میثاق امت با ولایت، استانهای کشورمان شاهد تجمعات پرشور مردمی برای اعلام انزجار از فتنهگران و تجدید بیعت با رهبری بود؛ در همین راستا تجمعهای باشکوهی در شهرهای مختلف برگزار و ضمن بازخوانی ابعاد فتنه سال ۸۸، بر پایداری ملت بر آرمانهای انقلاب تأکید شد.
به گزارش «وطن امروز»، مراسم مردمی بزرگداشت 9 دی در طول 10 سال گذشته همواره شاهد حضور پرشور و شعور مردمی بوده است، با این حال امسال و با توجه به اغتشاشات آبانماه، اقشار و گروههای مختلف مردمی بیش از پیش در مراسم مرتبط با 9 دی شرکت کرده و همراهی خود با نظام اسلامی را فریاد زدند.
در تهران مراسم گرامیداشت یومالله 9 دی با حضور گسترده اقشار مختلف مردم، از ساعت 14 در میدان امام حسین(ع) تهران آغاز شد. با وجود اطلاعیه شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی مبنی بر آغاز رسمی مراسم یومالله 9 دی از ساعت 14 در میدان امام حسین(ع)، مردم انقلابی تهران از پیش از زمان تعیین شده به سمت این میدان حرکت کردند. مردم انقلابی تهران با سر دادن شعارهایی همچون، «مرگ بر فتنهگر»، «مرگ بر اسرائیل»، «نه سازش نه تسلیم، نبرد با آمریکا» و... انزجار خود را به دشمنان داخلی و خارجی انقلاب نشان دادند. تجمعکنندگان همچنین اشعار زیر را به صورت جمعی در این مراسم قرائت کردند:
«ما ز قیام خود حمایت کنیم
پیروی از راه ولایت کنیم
ما امت همیشه جاننثاریم
دست از ولی خویش برنداریم
خامنهای خمینی دیگر است
ولایتش ولایت حیدر است»
احمد بابایی، شاعر انقلابی نیز در این اجتماع پرشور به شعرخوانی پرداخت. شعرخوانی بابایی با استقبال تجمعکنندگان حاضر در میدان امام حسین(ع) مواجه شد. بخشی از ابیات این شعر که با ترجیعبند «هزار جان گرامی فدای نام حسین» همراه بود از این قرار است:
گذشت آنچه گذشت؛ از علی جدا نشویم
جدا ز قافله شاه کربلا نشویم
قسم به خون خدا یار کدخدا نشویم
کلام سیدعلی نیست جز کلام حسین
هزار جان گرامی فدای نام حسین
اجرای سرود انقلابی توسط یک گروه دانشآموزی بخش دیگری از این مراسم بود که با استقبال مردم روبهرو شد.
* 9 دی تجلی غیرت دینی ملت بود
در این مراسم، پس از اجرای احمد بابایی، شاعر انقلابی کشور و محمدحسین طاهری، مداح اهلبیت علیهمالسلام، حجتالاسلام حاجیصادقی، نماینده ولیفقیه در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی سخنرانی کرد. وی در این مراسم گفت: 10 سال از حماسه بزرگ و معجزهآسای 9 دی میگذرد اما همچنان مردم ایران فتنه سال 88 را فراموش نکرده و برنامهریزی دشمنان برای اجرای فتنههای دیگر را هم خنثی کردهاند. وی افزود: گرامیداشت
9 دی و حماسه این ملت گرامیداشت یک حماسه نیست، بلکه حماسه 9 دی چراغ راه آینده و آموزشگاه بصیرت، ولایتمداری و ایستادگی در برابر دشمن است.
نماینده ولیفقیه در سپاه پاسداران تصریح کرد: فتنه 10 ساله آنها توسط مردم با تیر خلاص انقلابیون پایان یافت. حاجیصادقی گفت:
9 دی تجلی غیرت دینی ملتی بود که وقتی دید مقابل مقدسات آنها، عاشورا و دینشان ایستادند در مقابل همه دنیای آنها ایستادگی کردند. وی خاطرنشان کرد: 9 دی تجلی قدرت ایمان و دینداری در برابر جهل احزاب شد.
حجتالاسلام حاجیصادقی ادامه داد: مردم نمیپذیرند افرادی که در فتنه ۸۸ نقش داشتند در پست و سمت باشند، از این رو باید مراقب نفوذ در ساختار و دستگاه حاکمیتی باشیم.
وی تاکید کرد: جبهه استکبار بداند نه فریب دستکش مخملی، نه دلسوزی و نه تهدیدهای توخالیشان در اراده مردم ما خللی وارد نمیکند و هر چه بیشتر تلاش کنند، این مردم را علیه نابودی بیشتر خود ترغیب خواهند کرد.
گفتنی است مردم تهران که دیروز همزمان با مردم سراسر کشور در مراسم گرامیداشت یومالله 9 دی شرکت کرده بودند، پس از قرائت قطعنامه و سخنرانی حجتالاسلام حاجیصادقی، نماینده ولیفقیه در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با سر دادن شعارهایی در محکومیت فتنه 88 و حامیان خارجی آنها به سمت میدان شهدا راهپیمایی کردند.
* قطعنامه گرامیداشت یومالله 9 دی
قطعنامه مراسم بزرگداشت سالروز یومالله نهم دی در میدان امام حسین(ع) تهران قرائت شد. جمعیت حاضر در میدان نیز با فریادهای «اللهاکبر» خود بندهای قطعنامه یومالله 9 دی را تأیید کردند. متن این قطعنامه به شرح زیر است:
بسم الله الرحمن الرحیم
یومالله نهم دی روز خروش مردم عاشورایی ایران اسلامی و تحقق وعده حق تعالی و غلبه جنود الهی بر جنود شیطانی است، نقطه عطفی در تاریخ انقلاب اسلامی و اثباتکننده قابلیت و کارآمدی نظام دینی مبتنی بر اصل مترقی ولایت فقیه در عبور از بحرانها و فتنهها میباشد؛ حماسه ماندگاری که در عین تقویت اتحاد و انسجام ملی، حول محور ولایت و پشتیبانی از نظام مقدس اسلامی، انزوای اصحاب زبون فتنه و اعتراف نظام سلطه به اقتدار درونی و قدرت بازدارندگی انقلاب اسلامی را در پی داشت و نشان داد با حفظ روحیه انقلابی و پایبندی عملی به منویات حکیمانه ولی امر مسلمین، حضرت آیتاللهالعظمی امام خامنهای «ادامالله ظلهالوارف» و اتکا به نیروی لایزال الهی و مؤلفههای درونی، میتوان همچون پیروزی مایه مباهات 8 سال دفاعمقدس، پیچیدهترین فتنه را مهار و با کمترین هزینه، عزتمندانه از آن عبور کرد و اینک در دهمین سالگرد تجلی دست قدرت الهی و خلق حماسه ماندگار یومالله نهم دیماه بهعنوان مظهر دیانت، بصیرت، ولایتمداری، دشمنشناسی و عمل بهنگام، با ندای ملکوتی «اللهاکبر/ خامنهای رهبر» اعلام مینماییم:
1- با شکر و سپاس خداوند قادر متعال به پاس نعمت عظیم ولایت و رهبری شجاع، حکیم و مدبر، بار دیگر با قافلهسالار صبر و بصیرت و مقتدای عظیمالشأن امت اسلام، مقام معظم رهبری (مدظلهالعالی) عهد و پیمان ناگسستنی خود را تجدید نموده و پایبندی عملی همگان به منویات معظمله را رمز بقای عزت، غلبه بر فتنهها و حل مشکلات جامعه میدانیم.
2- در آستانه انتخابات مجلس شورای اسلامی و میاندورهای خبرگان رهبری، آحاد هممیهنان عزیز و متدین را به حضور حداکثری در پای صندوقهای رأی با هوشیاری در برابر تبلیغات فریبنده انتخاباتی و موجسواری نااهلان دعوت و از شورای محترم نگهبان میخواهم بهعنوان عماد ملت و دین و سکینه قلب مؤمنین، فقط و فقط خدا را در نظر گرفته و نهراسیدن از جنجالهای بیپایه و اساس، شجاعت و دقت هرچه بیشتر در احراز مسلم شرایط قانونی نامزدهای انتخاباتی و اعمال دقیق نظارت استصوابی برای جلوگیری از نفوذ عناصر غیرانقلابی به خانه ملت را مصرانه خواهانیم.
3- بصیرت و ولایتمداری امت نمونه تاریخ الهامگرفته از فرهنگ غنی غدیر و عاشورا با دشمنشناسی و حضور حماسی در صحنه برای شکست توطئههای رذیلانه نظام سلطه و نااهلان داخلی، اعم از غائله 78، فتنه پیچیده 88 و آشوبهای سال 96 و 98، بیانگر این واقعیت است که ملت بهرغم دشواریها و سختیها، آنگاه که لازم باشد، فارغ از هر نوع گرایش سیاسی پای نظام دینی ایستاده و آماده جانفشانی است، لکن تمامی مسؤولان در قوای سهگانه متعهد و مکلف ذاتی به پرهیز از هر نوع حاشیهسازی و اهتمام حداکثری برای رفع معضل تورم، گرانی، بیکاری و برخورد قاطع با مفسدان بوده و اقدام فوری و عمل بهنگام به این وظیفه خطیر را خواهانیم.
4- لازمه غلبه بر جنگ همهجانبه دشمن در مقطع حساس کنونی و توطئه شیطانی طاغوت اعظم آمریکای جهانخوار در تلاش برای بیثباتی جبهه مقاومت را تقویت روحیه استکبارستیزی، هوشیاری بیش از پیش ملت و پرهیز احزاب، گروهها و مسؤولان کشور از دل بستن به بیگانگان و نگاه به بیرون و ضرورت اتکا به توانمندیهای داخلی و تحقق عملی اقتصاد مقاومتی میدانیم.
5- خواستار دقت مضاعف در بررسی موشکافانه قراردادهای بینالمللی با نهراسیدن از تهدیدات دشمن بوده و هرگونه تلاش مذبوحانه برای استحاله نظام مقدس اسلامی و زمزمه شوم مذاکره با عهدشکنان پلید را مصداق جنایت و خیانت به سرنوشت عزتمندانه ملت، آرمان مقدس شهدای گلگونکفن و کشور دانسته و آن را شدیداً محکوم مینماییم.
6- حملات هوایی وحشیانه شیطان بزرگ آمریکا به پایگاه بسیج مردمی (حشدالشعبی) عراق، همچنین رفتار ددمنشانه دولت دیکتاتور نیجریه علیه شیعیان مظلوم بویژه عالم آگاه و مبارز نستوه، شیخ زکزاکی و همسر مکرمه ایشان را شدیداً محکوم، اهتمام حداکثری مسؤولان محترم بویژه دستگاه دیپلماسی کشور برای استفاده از ظرفیت مجامع بینالمللی و رهایی این عالم جلیلالقدر از بند اسارت و معالجه فوری قبل از وخیمتر شدن حالشان را خواهانیم.
***
[مردم ولایتمدار مشهد حماسهای دیگر آفریدند]
مردم بصیر مشهد با حضور پرشور خود در راهپیمایی ۹ دی حماسهای دیگر آفریدند.
به گزارش باشگاه خبرنگاران، زائران و مجاوران بارگاه منور امام رضا(ع) با حضور در میدان شهدای مشهد در راهپیمایی ۹ دی شرکت کردند. زن و مرد، پیر و جوان، بزرگ و کوچک با حضور در راهپیمایی ۹ دی بار دیگر میثاقی محکم با رهبر معظم انقلاب بستند.
نماینده ولیفقیه در خراسان رضوی در این مراسم با تأکید بر اینکه رهبر انقلاب با مدیریت حکیمانه و بصیرتآفرینی در مدت کوتاه جنس فتنه88 را به مردم تفهیم کردند، گفت: در نتیجه بصیرت مردم، حماسه ۹ دی آفریده شد به طوری که رهبری حماسه ۹ دی را باطلالسحر فتنه نامیدند. آیتالله علمالهدی افزود: ما به عنوان یک وسیله قطعی در جریان امروز انقلاب که 40 سال اول را پشت سر گذاشته باید طبق بیانیه گام دوم انقلاب به سمت قله حرکت کنیم، الان به میانه راه رسیدهایم و با وجود اینکه در یک پیچ تاریخی هستیم بخش بزرگی از راه را رفتهایم.
وی افزود: زمانی که انقلاب ما به پیروزی رسید قدرت منطقه و نیروی توانمند در تسلیحات موشکی نبودیم و تأثیر بیداری انقلاب بر جهان اسلام مانند امروز نبود اما اکنون به جایگاهی رسیدهایم که دنیای استکبار از قدرت ما وحشت دارد.
نماینده ولیفقیه در خراسان رضوی با بیان اینکه امروز با 2 جریان همراه هستیم، اظهار کرد: جریان اول جریان خستهای است که تا نیمه راه آمدند اما میخواهند به عقب برگردند، جریان دوم نیز از همان ابتدا به ولایت و نظام معتقد نبودند و منافع خود را در پایین کشیدن نظام جمهوری اسلامی میدانند.
***
[اجتماع بزرگ طلاب و مردم انقلابی قم]
تجمع بزرگ طلاب و مردم انقلابی قم همزمان با یومالله ۹ دی با سخنرانی آیتالله مصباح یزدی در مدرسه فیضیه برگزار شد. همزمان با فرارسیدن یومالله 9 دی، تجمع مردم انقلابی و همچنین طلاب حوزههای علمیه پیش از ظهر دیروز با حضور گسترده و پرشور مردم برگزار شد. آیتالله اعرافی مدیر حوزههای علمیه، آیتالله مقتدایی دبیر دوم شورای عالی حوزههای علمیه، آیتالله اراکی عضو مجلس خبرگان رهبری، مسؤولان دفتر رهبر معظم انقلاب در قم، نمایندگان بیوت مراجع تقلید و علمای شاخص و اساتید حوزه از جمله شخصیتهای شرکتکننده در این مراسم بودند. طلاب شرکتکننده در این مراسم پلاکاردهایی با عناوین «ملت ما گوهر باور گرفت/ با ۹ دی حیات دیگر گرفت»، «راه شهیدان ما راه ماست/ الگوی ما نهضت کرببلاست» و «از ۹ دی میرسد اکنون پیام/ زنده و جاوید بود این قیام» با خود حمل میکردند. رئیس مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در این مراسم امید داشتن به دشمنان و پیشنهاد مذاکره به آنان در خفا را اقدامی احمقانه توصیف کرد و گفت: ما هیچ پیام خاضعانهای برای دشمنان نخواهیم داشت. آیتالله مصباحیزدی افزود: هیچ کشوری در دنیا وجود ندارد که کسی بر آن حکومت کند که مورد قبول امام عصر(عج) است و چه نعمتی بالاتر از این میخواهیم و البته شیطان به دنبال این است که ما این نعمت را فراموش کنیم. وی با اشاره به اینکه در فضای مجازی این مسأله را دنبال میکنند که ما از نعمت ولایت فقیه غافل شویم، گفت: وقتی رسول خدا هدایت جامعه اسلامی را عهدهدار بودند مردم با مشکلات مالی فراوانی روبهرو بودند. استاد حوزه علمیه تصریح کرد: در عاشورا نیز بدترین اتفاقات برای مسلمانان رخ داد ولی آیا مقصر اتفاقات آن دوران رهبری جامعه دینی بود؟ همه این سختیها زمینهای برای ظهور امام عصر(عج) است.
***
مأموریت جدید عاملان فتنه ۸۸ در حوزه اقتصادی
معاون هماهنگکننده سپاه گفت: همان کسانی که فتنه ۸۸ را رقم زده بودند در برخی مسؤولیتها نشستند و مأموریت جدیدی با عنوان فتنه اقتصادی را آغاز کردند.
به گزارش فارس، سردار محمدرضا نقدی در همایش «دانشگاه و فتنههای امروز، دیروز، فردا» که به همت بسیج اساتید دانشگاه آزاد اسلامی برگزار شد، گفت: همیشه حرف دولتمردان ما این بود که تحریمها موجب رشد و پیشرفت و... میشود ولی برای اولین بار دیدیم مطالبی بیان شد که همراهی با دشمن بود و افرادی گفتند تنها راه برونرفت از مشکلات سازش و کنار آمدن با استکبار است و هر آنچه میتوانستند هم برای کنار آمدن با آمریکا پیاده کردند.
وی افزود: به مردم وعدههایی داده شد و گفتند بلافاصله بعد از امضای فلان قرارداد تحریمها برداشته میشود و سرمایههای دنیا به سمت ایران سرازیر خواهد شد و بعد دیدیم اروپاییها پشت سر هم آمدند عکس انداختند و رفتند ولی مبنای دشمنان این بود که گروگان بگیرند و تا به هدف نهایی خود نرسیدند کنار نروند.
سردار نقدی یادآور شد: بعد از تحریمها آمریکاییها احساس کردند الان زمان میوهچینی از فتنه اقتصادی است ولی باز هم همانطور که رهبر حکیم انقلاب فرمودند مردم کار بزرگ را انجام دادند و این فتنه را هم خنثی کردند.
وی خاطر نشان کرد: امروز فتنه اقتصادی دشمن کارکردش را از دست داده و تمام عناصری را که میتوانستند برای این فتنه اعمال کنند، اعمال کردند و دیگر حرفی برای گفتن ندارند.
معاون هماهنگکننده سپاه با اشاره به ظرفیتهای عظیم اقتصادی و پیشرفتهای عظیم کشور در بخشهای مختلف اظهار داشت: ما امروز تمام ظرفیتها در حوزه اقتصادی را داریم. امروز در عرصه اقتصادی برای مقابله با فتنه اقتصادی دست ما پر است.
سردار نقدی یادآور شد: در همه جنگها و رویاروییهایی که ما با فتنههای دشمن داشتیم دست ما خالی و دست دشمن پر بوده؛ با این حال ما پیروز شدهایم ولی در فتنه اقتصادی دست ما پر است و هر آنچه لازم است را در عرصه اقتصاد داریم؛ از لحاظ منابع علم و فناوری، نیروی انسانی و... ما هیچ چیزی کم نداریم.
***
برخی خواص بیبصیرت در فتنه ۸۸ ترسیدند
عضو شورای عالی فضای مجازی با بیان اینکه برخی خواص بیبصیرت در فتنه ۸۸ ترسیدند از مقام معظم رهبری دفاع کنند، گفت: ۹ دی یک جریان سیاسی نیست. ۹ دی انقلاب سوم بود و مردم با انقلاب و رهبری پیمان مجدد بستند. به گزارش تسنیم، عزتالله ضرغامی در همایش بزرگ 9 دی که در مصلای بزرگ امام خمینی تبریز برگزار شد، با اشاره به اینکه احساس تکلیفی که 8 دی مردم تبریز داشتند، این شهر را به مرکز بزرگ پیشگامی و پیشقراولی نظام اسلامی تبدیل کرده است، اظهار داشت: مردم تبریز از زمان مشروطه همواره پیشگام بوده و تا دوران پرشکوه انقلاب اسلامی و دفاعمقدس و اغتشاشات اخیر همواره پیشتازی خود را حفظ کردهاند. عضوشورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه در اغتشاشات اخیر فتنهگران از قبل آمادگی و طراحی داشتند، افزود: در مقابل این جو ایستادن، شجاعت و بصیرت میخواست که مردم تبریز با این حرکت بزرگ، بصیرت خود را نشان دادند. فتنه با تردید آغاز میشود و گرد و غباری ایجاد میکند که چشمها را کور میکند. درست دیدن در گرد و غبار فتنه فضیلت کمی نیست. وی با بیان اینکه معیشت حداقلی مورد انتظار مردم است، خاطرنشان کرد: افرادی از این موج برای ایجاد ناآرامی بهره بردند اما مردم تبریز و زنجان جزو اولین کسانی بودند که خطشکن بودند و این حضور پربرکت در دفاع از انقلاب حرکت بزرگی بود. تبریزیها باید به این جایگاه افتخار کنند و سپاسگزار این بصیرت باشند. عضو شورای عالی فضای مجازی افزود: یکی از کارهای مهم تبریز این بود که اولین تجمع بزرگ پس از فتنه 88 در استادیوم یادگار امام تبریز بود که جریانهای فتنهگر بشدت تبلیغات کرده بودند تا از این تجمع استفاده کنند و فراخوان داده بودند تا در یک مسابقه با نوار سبز حاضر شوند. برخی مسؤولان هم به دنبال تعویق مسابقه بودند اما بعد از برگزاری مسابقه که اولین تصاویر زنده از تبریز آمد، باور نکردم این استادیوم بزرگ چند ده هزار نفری یکدست تیم تراکتور را با پرچم قرمز تشویق میکردند و واقعا یک پرچم سبز هم ندیدم و نشانی از سبز فتنه در کار نبود. وقتی این فرآیند را برای مقام معظم رهبری تعریف کردم، ایشان لبخندی زدند و گفتند: «تبریز است دیگر». معنی این جمله به اعتقاد من این بود که تبریز از انقلاب و اسلام دفاع میکند و شما مگر انتظار داشتید دست دشمنان بهانه دهند.
***
طراحی گسترده دشمن برای ۵ دیماه امسال
جانشین فرماندهکل سپاه گفت: 5 دیماه امسال دشمن نقشههای زیادی برای نظام داشت اما مردم با بصیرت به دشمن و فتنهای که طراحی کرده بود «نه» گفتند.
به گزارش سپاه نیوز، سردار دریادار پاسدار علی فدوی صبح دیروز در آیین گرامیداشت 9 دی «روز میثاق امت با ولایت» در شهر کرمان با گرامیداشت یاد و خاطره شهدا با بیان اینکه 5 دیماه امسال دشمن نقشههای زیادی برای نظام داشت اما مردم با بصیرت به دشمن و فتنهای که طراحی کرده بود «نه» گفتند، ابراز کرد: بصیرت مردم ایران آنقدر زیاد بود که حتی در 40 روز فرصتی که داشتند هیچ نتیجهای نگرفتند و در رسانههای خود به عصبانیت خود اقرار کردند. سردار فدوی با اشاره به اینکه به تعبیر شهید بهشتی از این عصبانیت بمیرید، چرا که بصیرت و شجاعت در دل و زبان مردم ما بسیار بیشتر از این حرفهاست، گفت: خدا را شکر میکنیم که نتیجه بصیرت بیش از 40 ساله را خودمان دیدهایم و دیدهایم عدم بصیرت در طول تاریخ و در زمان خودمان چه بر سر ملتها آورده است.
جانشین فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با اشاره به اینکه برکت انقلاب اسلامی وجود ولایت و شهداست، گفت: اینکه امام(ره) فرمود پشتیبان ولایت فقیه باشید تا به شما آسیبی نرسد؛ امروز نتیجه آن را میبینیم.
وی با بیان اینکه دشمنان نظام و انقلاب تصور میکردند با ماهها فتنهگری میتوانند به اساس و مبنای اسلام که ریشه جاودانه در دل مردم دارد جسارت کنند، گفت: حماسه نهم دیماه مردم ایران جاودانه شد و آنچه مطلوب دین و قرآن بود بروز کرد.
جانشین فرمانده کل سپاه با ابراز اینکه بصیرتی که در بزنگاه باشد انسان را به بهشت میبرد، عنوان کرد: 9 دی تجلی بصیرت دینی در مردم ایران است و مردم ما براساس بصیرت و اعتقاد به انقلاب اسلامی در برابر بزرگترین اتحاد شیطان بزرگ و همپیمانانش استقامت کرده و به پیروزی رسیدند.
وی با یادآوری اینکه «دشمنان نظام بیش از 40 سال است با ما نبرد دائمی دارند و هیچگاه نبوده که شیطان بزرگ با انقلاب اسلامی دشمنی نکند»، افزود: خوشبختانه انقلاب اسلامی ایران در تمام این فتنهها موفق بوده و حتی یک مورد نمیتوانند عنوان کنند که بر جبهه حق انقلاب اسلامی پیروز شده باشند.
ارسال به دوستان
پیام رهبر انقلاب در پی درگذشت آیتالله شمس
حضرت آیتالله خامنهای رهبر معظم انقلاب اسلامی در پیامی درگذشت عالم پارسا آیتالله حاجسیدحسین شمس را تسلیت گفتند.
به گزارش پایگاه اطلاعرسانی دفتر مقام معظم رهبری، متن پیام تسلیت رهبر معظم انقلاب اسلامی به شرح زیر است:
بسم الله الرحمن الرحیم
درگذشت عالم پارسا و پرهیزگار آیتالله آقای حاج سیدحسین شمس رضواناللهعلیه را به خاندان مکرم و به عموم شاگردان و ارادتمندان ایشان تسلیت عرض میکنم و رحمت الهی و علو درجات ایشان را از خداوند متعال مسألت میکنم.
سیدعلی خامنهای
۹ دی ۹۸
ارسال به دوستان
رئیس مجلس: اصلاح ساختار بودجه، ناقص انجام شد؛ اعضای کمیسیون لایحه بودجه را اصلاح کنند
انتقاد از بودجه حتی لاریجانی
* برآورد 131 هزار میلیارد تومانی کسری بودجه سال 99 توسط مرکز پژوهشهای مجلس
گروه اقتصادی: شکست سیاستهای دولت برای ساماندهی اقتصاد کشور کار را به جایی رسانده که لایحه بودجه سال 99 با کسری شدید به مجلس تقدیم شده است. روایتهای مختلفی از رقم کسری بودجه وجود دارد. اکثر تخمینها از کسری بودجه سال 99 اما حدود 150 هزار میلیارد تومان است. به گزارش «وطن امروز»، در همین رابطه، نصرالله پژمانفر، عضو کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی در حاشیه همایش «قفل بودجه/ بررسی و تحلیل لایحه بودجه 99» در دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران، گفت: با این نحوه بودجهریزی کسری بودجه حداقل ۱۰۰هزار میلیارد تومانی دولت قطعی است و باید به فکر جبران آن باشیم. خوشبینانهترین رقم درباره کسری بودجه سال آتی اما مربوط به عادلآذر، رئیس دیوان محاسبات کشور است. رئیس دیوان محاسبات کشور در برنامه «تیتر امشب» شبکه خبر درباره میزان کسری بودجه سال ۹۹ گفت: خیلی حرفهای عجیب و غریبی راجع به کسری ۲۲۸ هزار میلیارد تومانی مطرح میشود، منتها اگر ما بخش اعتبارات هزینهای را همان ۱۵ درصدی که دولت حساب کرده روی لایحه بودجه بیاوریم و مابقی را هم مبنا را بگذاریم بر عملکرد سال ۹۸، باورمان این است که با ظرفیت همین بودجه و جابهجایی اعدادی در همین بودجه، کسری بودجه واقعی سال ۹۹ چیزی حدود ۵۵ هزار میلیارد تومان خواهد بود.
تخمین 55 هزار میلیارد تومانی از کسری بودجه سال آتی توسط رئیس دیوان محاسبات در حالی است که مرکز پژوهشها به عنوان بازوی پژوهشی و کارشناسی مجلس با اشاره به بخشهایی از بودجه، روایت دیگری از کسری بودجه دارد. در گزارشی که ابتدای همین هفته از سوی مرکز پژوهشها با عنوان بررسی لایحه بودجه سال 1399 کل کشور (نسخه 3) منتشر شد، آمده است: به نظر میرسد همان مسیری که توسط دولت درباره لایحه بودجه سال 1398 طی شد، درباره لایحه بودجه سال 1399 نیز در پیش گرفته شده است. در لایحه بودجه سال 1398 دولت و مجلس به بیشبرآورد درآمدهای نفتی پرداختند (با این استدلال که این بیشبرآوردی، توسط دشمنان به معنای قدرت کشور در فروش نفت و عدم تحریمپذیری تفسیر خواهد شد). نتیجه این اقدام آن شد که در ماههای ابتدایی سال، کسری بودجه قابل پیشبینی گریبانگیر دولت شد و دولت برای رفع این چالش خود، از مسیر شورای هماهنگی سران 3 قوه وارد عمل شد و بودجه مصوب مجلس را اصلاح کرد. موضوعی که صلاحیتهای قانونی مجلس در امر تصویب و نظارت بر بودجه را کاهش داده و مورد اعتراض بسیاری از نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی قرار گرفت.
مرکز پژوهشها برخی از مهمترین موارد کسری بودجه سال آتی را به شرح زیر برشمرد:
1- 38 هزار میلیارد تومان بابت بیشبرآورد درآمد نفت
2- 8 هزار میلیارد تومان بابت ادامه سیاست ارز 4200 تومانی
3- 38 هزار میلیارد تومان بابت بیشبرآورد درآمد ناشی از فروش و مولدسازی داراییهای دولتی
4- 47 هزار میلیارد تومان بابت استقراض از صندوق توسعه ملی
مجموع این موارد، رقم 131 هزار میلیارد تومان کسری بودجه برای سال آتی را نشان میدهد. هرچند مرکز پژوهشهای مجلس در گزارش خود به این نکته اشاره میکند که این رقم بدون در نظر گرفتن 80 هزار میلیارد تومان اوراق در نظر گرفته شده در لایحه و سایر عدم تحققهای احتمالی در دیگر منابع بودجه است.
* دولت رقم فروش نفت را لو داد
یکی از جنجالیترین منشأهای کسری در لایحه بودجه سال 99 بیشبرآورد درآمدهای نفتی است. با اینکه غیرواقعی بودن فروش یک میلیون بشکهای نفت و توجیهات آن واضح بود، انتشار بخشی از گزارش «برنامه عملیاتی دوسالانه دولت 1400-1399» که توسط سازمان برنامه و بودجه تدوین شد و روی خروجی سایت این سازمان قرار گرفت، رقم واقعی فروش نفت کشور را فاش کرد. در بخشی از این گزارش آمده است: «میزان صادرات نفت خام و میعانات گازی در 8 ماهه اول سال جاری بشدت کاهش یافته و به حدود 300 تا 500 هزار بشکه در روز رسیده که یکسوم تا یکپنجم رقم مصوب سال 1398 است. میانگین قیمت صادراتی هر بشکه نفت ایران نیز حدود 50 دلار بوده است». انتشار این گزارش در رسانهها نقطه پایانی بود بر ادعاها و توجیهات دولت که برای دفاع از رقم فروش نفت ارائه میکرد.
* پیامدهای کسری بودجه
در آخرین گزارش مرکز پژوهشها به برخی از مهمترین پیامدهای کسری بودجه اشاره شده است. در گزارش مرکز پژوهشها آمده است: وجود کسری بودجه و بیشبرآورد منابع، آثار و پیامدهای زیادی دارد. علاوه بر آنچه درباره تضعیف نقش و صلاحیتهای مجلس در پی تصویب بودجه غیرواقعی بیان شد، بیشبرآوردهای غیرمعمول منابع عمومی باعث میشود از یک طرف دولت تلاش کافی برای ایجاد منابع درآمدی پایدار از جمله درآمدهای مالیاتی از خود نشان ندهد و از طرف دیگر قدمهای جدی برای مدیریت هزینهها در سمت مصارف بودجه برداشته نشود. همچنین بهرغم تصویب قانون بودجه، میزان منابع قابل تخصیص برای دستگاههای اجرایی مشخص نبوده و امکان برنامهریزی سالانه از آنها سلب خواهد شد. نتیجه این اتفاقات سردرگمی دستگاههای اجرایی و عمدتاً تأمین کسری بودجه دولت از سادهترین و در عین حال زیانبارترین روش تأمین کسری بودجه خواهد بود که همان استقراض از بانک مرکزی و برداشت از صندوق توسعه ملی است. استقراض از بانک مرکزی اگرچه ممکن است در ظاهر آثار اقتصاد و سیاسی کمتری داشته باشد ولی در عمل فشار بیشتری بر طبقه متوسط و ضعیف اقتصادی خواهد گذاشت و نارضایتی آنها را در پی خواهد داشت. برداشت از صندوق توسعه ملی نیز آسیبپذیری کشور را در سالهای آتی افزایش خواهد داد.
* دولت حاضر به اصلاح ساختار نیست
همچنین سیدعلی مدنیزاده، اقتصاددان و مشاور معاون بودجه سازمان برنامه و بودجه کشور گفت: دولت نمیتواند نفت بفروشد و از طرفی حاضر نیست از اقشار مختلف مالیات بگیرد، چون برایش هزینه سیاسی دارد. مدنیزاده ادامه داد: ما ابتدا در پیشنویس لایحه بودجه اصلاحات ساختاری را در نظر گرفتیم اما این پیشنویس طبق نظر وزارتخانههای مختلف تغییر داده شد و تفاوت نظرات کارشناسی در دستگاههای دولتی باعث شد دوباره مواردی مثل ارز ۴۲۰۰ تومانی و امثال این موارد وارد بودجه شود. به طوری که الان این لایحه بودجه با آن پیشنویس ابتدایی بسیار متفاوت شده و به کلی تغییر یافته است.
* لاریجانی وارد گود تلفیق شد
دیروز هم علی لاریجانی با حضور در کمیسیون تلفیق بودجه، توصیههایی را درباره لایحه بودجه به اعضای کمیسیون ارائه کرد. محمدعلی پورمختار، عضو کمیسیون تلفیق، بخشهایی از سخنان رئیس مجلس در کمیسیون مزبور را اینگونه بیان کرد: رئیس مجلس عنوان کرد که دولت اصلاح ساختار را در لایحه بودجه سال آینده به طور ناقص اعمال کرده و اعضای کمیسیون در روند بررسی بودجه اصلاح ساختار را به طور کامل اجرا کنند. نماینده مردم بهار و کبودرآهنگ اظهار داشت: لاریجانی بر این نکته تاکید کرد که اعضای تلفیق کار را به گونهای پیش ببرند که وابستگی بودجه به درآمدهای نفتی کمتر و درآمدهای پایدار غیرنفتی در بودجه دیده شود. پورمختار خاطرنشان کرد: رئیس مجلس گفت به عنوان مثال میتوان درآمدهای مالیاتی را در بودجه افزایش داد و یک راه آن این است که جلوی فرارهای مالیاتی گرفته یا اینکه از خانههای خالی مالیات اخذ شود. وی افزود: رئیس مجلس همچنین عنوان کرد که در حوزه درآمدهای گمرکی در بودجه از کالاهای وارداتی به کشور بر اساس ارز نیمایی عوارض دریافت شود. عضو کمیسیون تلفیق بودجه سال 99 اظهار داشت: لاریجانی همچنین تاکید کرد روند کار بررسی بودجه به گونهای طی شود که بتوانیم تا 12 بهمن کار بررسی و تصویب بودجه در مجلس را به پایان برسانیم.
***
[تعارض منافع عدهای، مانع رونق کسبوکار است]
علی لاریجانی پس از حضور در نشست کمیسیون تلفیق، در مصاحبه با رسانهها اظهار داشت: به اقتضای شرایط تحریم بررسی بودجه باید به نحوی باشد که مایحتاج مردم تامین شود تا فشار کمتری به آنها وارد آید. همچنین حقوقها باید به گونهای تنظیم شود که طبقات پایینتر بهره بیشتری ببرند. وی با بیان اینکه باید شرایط کسبوکار را ساده کنیم، افزود: در بسیاری از کشورها جز در 2 بخش بهداشت و درمان و امنیت، سرمایهگذاری به اجازه دولت نیاز ندارد، زیرا شرایط سرمایهگذاری را دولتها اعلام میکنند و هر سرمایهگذاری میتواند در چارچوب اعلام شده عمل کند و دولت نیز نظارت میکند. این برنامه در کشور ما نیز با توجه به اینکه در شرایط تحریم قرار داریم، باید درباره سرمایهگذاریهای خرد و متوسط اجرا شود. رئیس مجلس شورای اسلامی گفت: اتاق بازرگانی پایشی را درباره شرایط کسب و کار انجام داده که نشان میدهد اگر مانند بسیاری از کشورها شرایط را برای سرمایهگذاری تسهیل نکنیم، سرمایهگذاری بخوبی انجام نمیشود. همچنین گاهی تعارض منافع سبب میشود که اجازه فعالیت در برخی کسبوکارها صادر نشود. وی با بیان اینکه در چنین شرایطی اختیارات باید از حالت متمرکز خارج شده و استانها اختیارات بیشتری داشته باشند، افزود: پیشنهادهایی مطرح است تا تصمیمگیریها درباره سرمایهگذاریها سریعتر انجام شود و کسانی که میخواهند در بخشهای مختلف سرمایهگذاری کنند، نیاز به مجوز از مرکز نداشته باشند. رئیس مجلس همچنین اظهار داشت: افزایش 15 درصدی حقوق بهتر است به صورت پلکانی معکوس اجرا شود تا قشرهای پایینتر بیشتر بهرهمند شوند، ضمن آنکه علاوه بر نرخ 15 درصدی افزایش حقوق، استثنائاتی درباره افزایش حقوق اعضای هیات علمی دانشگاهها و خلبانان دیده شده است. درباره شرکتهای دولتی نیز دیوان محاسبات بررسیهایی را انجام داده و پیشنهادهایی را مطرح کرده است.
ارسال به دوستان
طلبکاری؟!
حسن روحانی: این حرف منطقی نیست که برخی که با دولت خردهفرمایش دارند، بگویند در سال 95 و در فروردین 96 قولی دادهاید و در فروردین 98 لحن شما فرق کرده است، چرا که آن در شرایط صلح بود و امروز در شرایط جنگ قرار داریم و در همه دنیا شرایط جنگ یک شرایط ویژه است
«برخی خطاب به دولت دوازدهم میگویند چرا عین قولهایی را که اول دولت دادید، نمیتوانید عمل کنید؛ ما در شرایط صلح آن قولها را داده بودیم و بعد وارد شرایط جنگ شدیم و این جنگ را هم ما انتخاب و شروع نکردیم و حتی بهانه را هم ما به دست دشمنان ندادیم. دشمنان جنگ را علیه ملت ایران شروع کردند تا قامت استوار ملت بزرگ و فرهیخته ایران را بشکنند و این حرف منطقی نیست که برخیها که با دولت خردهفرمایش دارند، بگویند در سال 95 و در فروردین 96 قولی دادهاید و در فروردین 98 لحن شما فرق کرده است، چرا که آن در شرایط صلح بود و امروز در شرایط جنگ قرار داریم و در همه دنیا شرایط جنگ یک شرایط ویژه است».
این بخش از سخنان روز گذشته حسن روحانی هرچند از منطق و ادبیات جدیدی در قاموس سیاسی وی پیروی نمیکند و به راحتی میتوان مصادیق متعددی را که موید بر نهادینه شدن «طلبکاری سیاسی» و «فرار به جلو» است در کارنامه او پیدا کرد اما از این جهت واجد اهمیت است که اینبار روحانی با ادبیات «جنگ/ صلح» به میدان چالش مطالبات عمومی و انتقادات مدیریتی رفته است و این مسألهای نیست که روحانی و دولتش صلاحیتی برای سوار شدن بر کلیدواژههایش داشته باشند.
بر همین مبنا شاید نخستین نکته مورد تامل آن باشد که اگر جنگ اقتصادی و تحریمهای خارجی برای هیچکس آبی نداشته، برای دولت او بیشترین نان را به تنور چسبانده است. فلسفه وجودی و امکان مستقر شدن روحانی در رأس قوه مجریه قبل از هر چیز معلول و مدیون فضایی است که خود او در نسبت میان حال و آینده کشور تصویر کرد. روحانی در حالی وعدههایش را به علت وجود جنگ (اقتصادی) فاقد توانایی نقد شدن میداند که اساسا وعده روی کار آمدنش را بر از بین بردن این جنگ بنا کرده بود. ایران سال 92 اگر ایران دچار یک تحریم ملموس اقتصادی نبود، دقیقا چه امکان بالقوهای برای روی کار آمدن حسن روحانی را میشد برای آن متصور بود؟ این روحانی بود که با مضاعف کردن ضریب اجتماعی این جنگ اقتصادی، فرصتی رایگان برای خود فراهم آورد تا ایدههای سیاسی و کابینه بازنشستهاش را بهعنوان تنها راه عبور از این جنگ اقتصادی بر کرسی قدرت بنشاند. روح و قلب برجام بهعنوان تمام هستی سیاسی و اقتصادی دولت یازدهم، هرچه بود واقعیت عینیتیافته آن وضعیت موجود کشور در سالهای 95 و 96 بود، پس در چنین وضعیتی عجیب نبود که عدم مطلوبیت این وضعیت او را وادار به طرح دوگانه «جنگ/ صلح» در ذیل این توافق کند تا اگر این امامزاده کوری را شفا نداده حداقل تبکردهای را با ترس از مرگ به تحمل دردها و آلامش راضی کند. در چنین موقعیتی و از جانب حداقلیترین استانداردها نیز دولتی که آغاز و امتدادش را مرهون راه رفتن میان دوگانه توصیفی «اکنون جنگزده» و «آینده بیجنگ» بوده است، نمیتواند در جواب طلبکارانش- که مردمند- متوسل به ایده «عبور از صلح به جنگ» شود و میان کشیدن چک مطالبات و زمان نقد کردن آن از 2 موقعیت متمایز سخن بگوید. روحانی اگر در وضعیت موجود جایگاهی داشته باشد در جایگاه عامل آن تعریف میشود و نه قربانی آن. عارض شدن شرایط یک جنگ اقتصادی در موقعیت کنونی کشورمان نتیجه پیگیری سیاستهایی است که منتقدان آن در 6 سال گذشته بعد از هر هشداری که پیرامون آن میدادند در لسان دولتمردان محکوم به تلاش برای پدیدار کردن جنگ میشدند؛ زمانی که عمده جامعه نخبگانی و دانشگاهی در عرصه روابط بینالملل از احتمال رقم خوردن شرایطی مشابه آنچه امروز «جنگی» خوانده میشود سخن به زبان میآوردند، مردان دولت از ضمانتی بهعنوان امضای کری برای محقق نشدن آن سخن به زبان میآوردند. با این حال قبول شرایط جنگی از سوی رئیسجمهور تنها در صورتی میتواند مورد پذیرش قرار گیرد که الگوی مدیریتی دولت نیز الگویی دفاعی- مقاومتی باشد که موارد مهمی همچون بودجه دولت برای سال آینده و نوع مدیریت دستگاههای اجرایی هیچکدام شباهتی به یک دولت جنگی ندارد. شکاف موجود میان 2 موقعیت متضاد «مدیریت خسته» و «وضعیت جنگی» تنها میتواند برای فرار از پاسخگویی نسبت به وظایف و وعدهها فایده داشته باشد.
نکته دیگری که در اینباره نباید مورد انکار قرار گیرد اصل مواجهه بدون تغییر رئیس دولت در مقابل انتقادات و مطالبات عمومی است. چندی پیش بود که «وطن امروز» در گزارشی با عنوان «شوخی به وقت عصبانیت» نسبت به عدم در نظر گرفتن آرامش جامعه در جریان سخنرانیهای رئیسجمهور هشدار داد؛ واقعیت این است که در ماههای اخیر هر بار روحانی موضعی نسبت به وضعیت موجود گرفته است با ادبیات و نوع مواجههاش با صورت مسأله، به جای آن که گامی در جهت آرامش جامعه بردارد به شکلی معکوس جامعه را بیش از پیش عصبانی کرده است. از خندههای رئیسجمهور در حین گفتن «خودم هم صبح جمعه فهمیدم بنزین گران شده» تا سخنرانی روز گذشتهاش و تمسخر افکار عمومی که بخش زیادی از آن به اعتبار وعدههای او در انتخابات شرکت کرده و به وی رای دادهاند، با اعلام اینکه «ما در شرایط صلح آن قولها را داده بودیم و بعد وارد شرایط جنگ شدیم» صرفا به عصبانیت بیش از پیش جامعه کمک میکند. یقینا مشاوران رسانهای رئیسجمهور که سعی میکنند کوچکترین نقد و کنایهای به دولت را نیز بیپاسخ نگذارند بهتر از همه باید در جریان آسیب این ریشخندهای طلبکارانه رئیس خود باشند.
ارسال به دوستان
«وطن امروز» سیاستهای حمایت از بخش کشاورزی در ایران را با دیگر کشورها مقایسه میکند
واردات آفت زراعت
مجتبی پویانمهر*: حمایتگرایی و در مقابل آن آزادسازی تجاری از راهبردهای اصلی در اتخاذ سیاستهای اقتصادی کشورها برای نیل به رشد اقتصادی و تحکیم تولید داخلی است که بیش از 3 قرن اقتصاددانان بر سر آن به بحثوجدل پرداختهاند. بدون شک برای کشورهایی که به لحاظ توسعه اقتصادی در سطحی نسبتاً برابر قرار دارند، برقراری تجارت آزاد متضمن منافع برای تمام آنها خواهد بود اما در شرایطی که درجه توسعهیافتگی در کشورها کاملاً متفاوت است، حمایت از تولیدات داخلی در برابر تولیدکنندگان خارجی که معمولاً از درجه رقابت بالایی برخوردارند، ضروری به نظر میرسد. پیشرفت هر کشور فرآیندی بلندمدت بوده و نیاز به برنامهریزی هوشمندانه و نگاه بلندمدت دولتها دارد. دخالت دولت در اقتصاد که در این نوشتار از آن با عنوان «حمایت دولت» یاد میکنیم، به مجموعه اقدامات و تدابیر ویژه دولتها بهمنظور کمک به بخشهای تولید یا مصرف در رقابت با جریان مقابل خارجی اطلاق میشود. مروری بر تاریخچه توسعه کشورها حاکی از آن است که دولتهای کشورهای توسعهیافته فعلی، در طول فرآیند توسعه خود اعتبارات دولتی را بهطور خالص به سمت تولید هدایت کردهاند و اختصاصاً در حوزه مواد غذایی، در مراحل اولیه توسعه با اخذ مالیات از مصرفکنندگان و انتقال آن به بخش کشاورزی، کل جامعه را در حرکت به سمت شکوفایی تولید و در نتیجه رسیدن به تراز تجاری مثبت و صادرات غذا مشارکت دادهاند. در نتیجه این سیاست و استحکام پایههای تولید کشورها، مصرفکنندگان نیز با کاهش هزینههای مصرفی خود از این رویداد منتفع شدهاند. اما بررسی شاخصهای حمایتی دولت در ایران (که در ادامه به آن پرداخته خواهد شد) حاکی از آن است که عمدتاً مصرفکنندگان در اولویت توجه دولتها بودهاند و سیاستهای حمایتی متوجه مصرفکنندگان مواد غذایی بوده تا تولیدکنندگان. نتیجه اعمال این سیاستها، غالب بودن واردات بر صادرات و عدم رونق تولید و دستیابی به مازاد تولید کشاورزی بوده است.
* اصل محدودیت منابع و بخشهای اولویتدار اقتصاد
یکی از وظایف مهم در برنامهریزیهای اقتصادی بهمنظور رشد و توسعه اقتصادی، توزیع مناسب منابع است. البته این توافق هم در بین اقتصاددانان توسعه وجود دارد که کمیابی منابع تولیدی مانعی بر سر راه توسعه است و بحث اصلی بر سر آن است که با توجه به محدودیت منابع در دسترس، تخصیص منابع باید در بخشهایی از اقتصاد انجام شود که بیشترین اثر فزاینده را در کل اقتصاد دارند و این بخشها اصطلاحاً «بخشهای کلیدی یا اولویتدار» نامیده میشوند.
آلبرت هریشمن (Albert Hirschmann) با معرفی مفهوم پیوندهای بینبخشی، ارتباط پیوندهای بینبخشی و رشد و توسعه اقتصادی را توضیح میدهد و بر این اساس میزان وابستگی یک بخش به سایر بخشهای اقتصادی و فرآیند انتقال آثار رشد یک بخش به سایر بخشهای اقتصادی را عامل کلیدی در تعیین بخشهای اولویتدار اقتصاد میداند. بر این اساس، اهمیت یک بخش در برنامه یا استراتژی توسعه به میزان پیوند آن با سایر بخشها بستگی دارد.
جانستون و ملور (W.Mellor) با الهام از مدل اقتصاد دوبخشی لوئیس و نظریات هریشمن، بخش کشاورزی را دارای بیشترین ارتباطات با سایر بخشهای اقتصادی دانستند و بر اهمیت کشاورزی بهعنوان نیروی محرک رشد اقتصادی تأکید کردند. آنها نشان دادند برخلاف نظریهپردازان توسعه اقتصادی دهه 50 میلادی، نقش کشاورزی در توسعه، نهتنها انفعالی نیست، بلکه برای تحول ساختاری اقتصاد کشورهای جهان سوم، کشاورزی میتواند 5 نقش مهم: عرضه سرمایه، ارز، نیروی کار و مواد غذایی مورد نیاز بخش صنعت رو به رشد و عرضه بازاری برای کالاهای صنعتی تولید شده در داخل کشور را ایفا کند.
کارشناس توسعه اقتصادی*
***
شاخصترین کشورهای حمایتکننده از کشاورزی در جهان
نکته جالب اینجاست که کشورهای صنعتی و پیشرفته بهعنوان طرفداران سیستم رقابتی بازار آزاد، بالاترین حمایت را از بخش کشاورزی به عمل میآورند و موجب انحراف در الگوی تجارت و تولید در سطح بینالمللی میشوند. طبق گزارش سازمان توسعه و همکاریهای اقتصادی (OECD)، طی دهههای اخیر اتحادیه اروپایی و پس از آن به ترتیب ایالات متحده آمریکا، ژاپن و کره که در عین حال صنعتیترین کشورهای عصر حاضر به شمار میآیند یا حتی کشورهایی نظیر سوییس، ایسلند و نروژ که مزیت طبیعی برای کشاورزی ندارند، بیشترین یارانهها را صرف حمایت از کشاورزی میکنند. نتایج مطالعات نشان میدهد طی50 سال پس از شکلگیری سیاست مشترک کشاورزی اروپا (CAP) همهساله بیشترین سهم از بودجه مشترک اتحادیه صرف حمایت از کشاورزی شده است و بررسی ابزارهای حمایتی اتحادیه اروپایی نیز حاکی از آن است که وصول به خودکفایی و تولید مازاد و انحصار بازارهای منطقهای و جهانی در سالهای اولیه تشکیل سیاست مشترک کشاورزی و سپس سوق دادن ابزارهای حمایتی به سمت پرداختهای مستقیم درآمدی کشاورزان و حمایتهای زیستمحیطی و توسعه روستایی و ارتقای کیفی تولیدات، جزو اهداف اصلی بهکارگیری این سیاستهای حمایتی بوده است. البته از سال 2011 به بعد، کشور چین با پیشی گرفتن از اتحادیه اروپایی با تخصیص یارانه 248 میلیارد دلاری به تنهایی تقریباً به اندازه کل کشورهای عضو سازمان توسعه و همکاریهای اقتصادی (OECD) از کشاورزی خود حمایت میکند.
***
خودکفایی در مواد غذایی، پیشنیاز اصلی دستیابی به توسعه اقتصادی و صنعتی
تا زمانی که کشوری واردکننده مواد غذایی اساسی است، دستیابی به رشد اقتصادی و پیشرفت ماندگار صنعتی برای این کشور ناممکن است. توسعه کشاورزی و دستیابی به مازاد تولید نهتنها صادرات مواد غذایی را افزایش میدهد، بلکه هم مانع خروج ارز برای واردات غذا میشود و هم با صادرات مازاد تولید باعث افزایش درآمد ارزی و انباشت ثروت در داخل کشور خواهد شد. در چنین شرایطی میتوان مقادیر بیشتری ارز خارجی برای واردات کالاهای سرمایهای، واسطهای و مواد اولیه مورد نیاز صنعتی اختصاص داد. اقتصاددانانی مثل یورگنسون (Jorgenson) خاطرنشان میکنند برای توسعه بخش صنعت در کشورهای در حال توسعه، نهتنها ایجاد مازاد کشاورزی ضروری است، بلکه باید از طریق پیشرفت فنی همچنان تداوم یابد. بنابراین، وی تأکید میکند در مراحل اولیه توسعه، کشورهای در حال توسعه باید برای تسریع رشد مازاد کشاورزی خود اقدام به سرمایهگذاری خالص در این بخش کنند.
![]()
***
عدم توجه کافی به حمایت از کشاورزی در برنامههای توسعه کشور
طبق آمار سازمان OECD متوسط سهم حمایت از بخش کشاورزی در جهان 51 درصد ارزش تولیدات این بخش است در حالی که در ایران بر اساس قانون برنامه پنجم توسعه میزان حمایت از بخش کشاورزی حداقل 35 درصد ارزش تولیدی بخش در نظر گرفته میشود که متأسفانه این امر هم محقق نشد و سهم حمایت اختصاصی از ارزش تولید، پس از پایان این برنامه بیش از 7/14 درصد نبوده است! بر اساس تعریف سازمان توسعه و همکاریهای اقتصادی (OECD)، شاخص درصد حمایت از تولیدکننده (PSE) و درصد حمایت از مصرفکننده (CSE) به ترتیب بیانگر سهم حمایتهای دولتی از درآمد کل یک کشاورز و سهمی از مخارج مصرفی که به وسیله اعمال سیاستهای حمایتی دولتی پوشش داده میشود، است. طبق بررسیهای انجام شده، میزان یارانه دولتی تخصیص یافته به هر کشاورز در ایران نصف مبلغ مشابه متوسط جهانی است.
در متن قانون برنامه ششم توسعه نیز در بین متوسط رشد سالانه سرمایهگذاری همه بخشهای اقتصادی کشور، کمترین میزان برای بخش کشاورزی پیشبینی شده است؛ حال آنکه در همین برنامه و با همین سهم سرمایهگذاری پایین، متوسط رشد سالانه بهرهوری بخش کشاورزی 7/1 برابر بخش نفت و 6/1 برابر بخش صنعت است!
![]()
***
غالب بودن حمایت از مصرفکننده نسبت به حمایت از تولیدکننده در ایران
وضعیت شاخصهای حمایتی ایران در مقایسه با کشورهای جهان نشان میدهد از نظر کمی و کیفی سطح حمایت مؤثر از کشاورزی ایران بسیار پایین است و در سیاستهای حمایتی اجراشده، مصرفکنندگان و مناطق شهری نسبت به تولیدکنندگان و مناطق روستایی بیشتر مورد توجه دولتها بودهاند. مقایسه 2 شاخص درصد حمایت از تولیدکننده و درصد حمایت از مصرفکننده، حاکی از آن است که در بسیاری از کشورها، حمایت از تولیدکننده بیش از حمایت از مصرفکننده در دستور کار دولتها قرار گرفته و به غیر از ایران در باقی کشورهای عضو OECD، دولتها نه تنها یارانهای به مصرفکنندگان اعطا نکردهاند، بلکه از مصرفکنندگان پردرآمد نیز مالیات اخذ کرده و به کشاورزان منتقل کردهاند.
البته غالب بودن حمایت از تولیدکننده و عدم اعطای یارانه به مصرفکننده به معنای آن نیست که این دولتها علیه مصرفکنندگان عمل کردهاند، بلکه در عرصه عمل، دولتها با حمایت مؤثر از تولیدکنندگان ضمن کمک به تولید کالاهایی باکیفیت بالا، در بلندمدت با کاهش هزینههای تولیدی موجب تولید کالای ارزانقیمت شدهاند تا مصرفکنندگان بتوانند کالایی ارزان و در عین حال باکیفیت را تهیه کنند. این سیاست در بلندمدت هم رفاه تولیدکنندگان و هم رفاه مصرفکنندگان را تأمین میکند به طوری که بررسی این روند شاخصهای حمایتی در اتحادیه اروپایی حاکی از آن است که هماکنون یک خانواده اروپایی بهطور متوسط 15 درصد از بودجه خود را صرف مواد غذایی میکند؛ حال آنکه این میزان در دهههای گذشته 2 برابر مقدار کنونی (30درصد) بوده است ولی در ایران دولتها با سیاستهای تجاری روانکننده واردات، اعطای یارانه دولتی برای واردات و... بیشتر به دنبال تحقق رفاه جامعه با تأکید بر حمایت از مصرفکننده بودهاند و بهرغم این تلاشها، بررسیها نشان میدهد این سیاست طی دهههای اخیر در برقراری رفاه جامعه (بویژه در مناطق روستایی) موفق نبوده است. چنانکه گزارشهای مرکز آمار ایران، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی حکایت از افزایش هزینه خانوار و شکاف درآمدی طی سالهای اخیر دارند.
![]()
***
غلبه سیاست رونق واردات بر صادرات در ایران
بررسی میزان حمایت یارانهای از کشاورزان در ایران و سایر کشورهای جهان حاکی از آن است که در حالی که در برخی کشورها نظیر کرهجنوبی، ایسلند و نروژ بیش از 50 درصد درآمد سالانه کشاورزان از محل یارانههای دولتی است اما این میزان در ایران تنها برابر با 9 درصد درآمد کشاورزان است. برعکس، در قبال حمایت از مصرفکنندگان بهرغم اینکه در کشورهای توسعهیافته دولتها یارانهای برای مصرفکنندگان نمیدهند و این شاخص منفی است ولی این شاخص در ایران مثبت است که خود حاکی از غلبه سیاست رونق واردات بر صادرات است!
جدا از ضرورت طراحی سیستم صحیح اعطای یارانه به تولیدکننده و مصرفکننده و جلوگیری از بروز فساد در این عرصه، باید پذیرفت در سطح کلان، سیاست حمایت از مصرفکننده در ارتقای سطح رفاه جامعه ایران ناموفق بوده و برای نیل به این هدف ضروری است در کنار بهبود فضای کسبوکار و تسهیل فرآیند صدور مجوزهای تولیدی، سیاستهای حمایتی دولتها تمرکز بیشتری بر بخش تولید داشته باشد تا ضمن کاهش هزینه تمامشده کالاهای مصرفی، قیمت تمامشده نیز پایین آمده و قدرت خرید مصرفکنندگان نیز افزایش یابد و رفاه جوامع ایرانی حاصل شود.
***
پایان خودکفایی گندم در سال رونق تولید
طی 3 سال اخیر، افزایش نرخ خرید تضمینی گندم متناسب با تورم نبوده است، به نحوی که سال 96 با وجود تورم 6/9 درصدی، تنها 4/2 درصد بر نرخ خرید تضمینی گندم افزوده شد. همچنین در سال 97 بهرغم تورم 6/11 درصدی، قیمت گندم افزایشی نیافت و دولت با تخلف در اجرای قانون خرید تضمینی محصولات اساسی، قیمت گندم را در سال97، 1300 تومان (همان قیمت سال 96) تعیین کرد. در سال زراعی گذشته نیز با وجود افزایش سرسامآور هزینه تولید و نرخ تورم 58 درصدی تولید بخش کشاورزی، دولت با 7 ماه تاخیر، قیمت 1700 تومانی را برای خرید این محصول اساسی اعلام کرد تا عملا کلید قاچاق گندم را به دلالان و برخی کشاورزان داده باشد.
* خروج 3 میلیون تن گندم از فرآیند خرید تضمینی
تعیین دیرهنگام قیمت گندم و افزایش نامناسب آن از سوی شورای اقتصاد در کنار قیمت بالای این محصول استراتژیک در کشورهای همسایه سبب شد 3 میلیون تن گندم از چرخه خرید تضمینی خارج شده و به خوراک دام و طیور تبدیل یا از مرزهای کشور قاچاق شود. جدول پیشرو قیمت گندم در برخی کشورهای همسایه بر مبنای نرخ دلار ۸۵۰۰ تومانی در سامانه نیما را نشان میدهد. این اطلاعات بخوبی گواه اختلاف قیمت قابلتوجه گندم در کشورهای همسایه ایران است.
* تصمیم دولت به واردات گندم؛ تیر خلاص به 3 سال خودکفایی در گندم
با توجه به خرید حدود 8 میلیون تن گندم در سال جاری و نیاز سالانه 11 میلیون تنی به این محصول استراتژیک، آبانماه سال جاری، برخی مسؤولان وزارت جهاد کشاورزی از تصمیم دولت برای واردات گندم خبر دادند؛ تصمیمی که با توجه به عدم تعهد دولت نسبت به اجرای قانون خرید تضمینی گندم و سلب اعتماد کشاورزان نسبت به دولت، قابل پیشبینی بود. در همین راستا و به گفته منابع تجاری، ایران در هفتههای اخیر یک میلیون تن گندم از بازارهای بینالمللی خریده است که محموله خریداری شده از روسیه، هفته آینده این کشور را به مقصد ایران ترک خواهد کرد. به گفته این منابع، احتمالا منابع خرید این محموله، روسیه و برخی کشورهای اتحادیه اروپایی از جمله آلمان است.
* لزوم تعیین قیمت منطقی برای جلوگیری از تداوم واردات گندم به کشور در سالهای آینده
لازم است ذکر شود در سال جاری با توجه به تصویب حذف یارانه آرد صنف و صنعت، قیمت فروش آرد صنف و صنعت از کیلویی 900 تومان به 1850 تومان افزایش یافت. با توجه به اختلاف قیمت 950 تومانی بین قیمت سال گذشته و قیمت سال جاری و همچنین مصرف سالانه 5/3 میلیون تنی گندم از سوی صنف و صنعت، مبلغی معادل 3325 میلیارد تومان از این محل آزاد میشود. در سال جاری، دولت قیمت خرید تضمینی گندم را 2200 تومان اعلام کرده است. با احتساب تورم 42 درصدی موجود، قیمت خرید تضمینی گندم باید از 1700 تومان به 2414 تومان افزایش مییافت. از منظر کارشناسان، با توجه به آزادسازی 3325 میلیارد تومان از محل آزادسازی یارانه آرد صنف و صنعت، قیمت 2200 تومانی اعلام شده از سوی دولت، تا مبلغ 2500 تومان قابل افزایش است.
کاهش خرید گندم از سوی دولت در سالی پر بارش، سبب واردات این محصول استراتژیک شد و خودکفایی 3ساله کشور در تولید این محصول تداوم نیافت.
* قیمت گندم در کشورهای همسایه ایران*
![]() ارسال به دوستان
مردم و حاکمیت عراق به صورت یکپارچه حمله به نیروهای مقاومت عراق را محکوم کردند
مردم خونخواه حشدالشعبی
گروه بینالملل: بلاتکلیفی و به قولی ادامه دولت بدون سر در عراق سبب شد آمریکاییها بعد از سالها فرصتی طلایی برای ضربه زدن به حشدالشعبی پیدا کنند.
به گزارش «وطن امروز»، در حالی که عراقیها مشغول پیگیری اخبار مرتبط با خانهنشینی رئیسجمهور و رفت و آمدهای گروههای سیاسی برای باز شدن گره انتخاب نخستوزیر این کشور بودند، آمریکاییها با استفاده از فضای غبارآلود و بلاتکلیف سیاست در عراق، به نیروهای نظامی حامی تمامیت ارضی عراق شبیخون زدند.
بنا بر گزارش خبرگزاریها، نیروهای آمریکایی یکشنبهشب به 3 مقر «کتائب حزبالله» در غرب عراق (استان الانبار) و 2 مقر آن در سوریه حمله کردند.
آمریکاییها در توجیه شبیخون غیرقانونی خود گفتهاند به تلافی حمله 3 روز پیش به پایگاهی نظامی در کرکوک که منجر به کشته شدن یک پیمانکار غیرنظامی آمریکایی و زخمی شدن چند آمریکایی دیگر شد، سرفرماندهی گردانهای «کتائب حزبالله» عراق در شهر مرزی قائم در استان «الانبار» را بمباران کردند.
به گزارش «سیانان»، حمله روز یکشنبه نخستین واکنش قابل توجه نظامی آمریکا به تلافی حملات راکتی غالبا بدون تلفات ماههای گذشته به مقرهای نظامیان آمریکایی و اماکن دیپلماتیک این کشور در عراق است. رسانههای آمریکایی مدعی شدهاند گروه کتائب حزبالله یک گروه شبهنظامی تحت حمایت ایران است.
* اولین واکنش آمریکا
«جاناتان هافمن» سخنگوی وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) حمله غیرقانونی یکشنبهشب آمریکا را حملات دفاعی دقیق توصیف کرد که توانایی این گروه(کتائب حزبالله) را برای انجام حملات آینده علیه نیروهای ائتلاف کاهش میدهد. بنا به اعلام پنتاگون، مقرهای مورد حمله قرار گرفته شامل زاغههای مهمات و مقرهای فرماندهی و کنترل این گروه شبهنظامی شیعه بوده که این گروه از آنها برای «برنامهریزی و اجرای حملات به نیروهای آمریکایی» استفاده میکرده است. مقامات آمریکایی «کتائب حزبالله» را مسؤول حمله روز جمعه به پایگاهی در نزدیکی کرکوک عراق میدانند که منجر به کشته شدن یک پیمانکار غیرنظامی آمریکایی و زخمی شدن 4 آمریکایی دیگر شد.
* افزایش تدابیر امنیتی پیرامون سفارت آمریکا
اینگونه به نظر میرسد که بر خلاف ادعای آمریکاییها، حمله یکشنبهشب آنها به نیروهای مقاومت عراق ارتباطی به حملات محدود افراد نامشخص به اهداف آمریکایی در عراق ندارد، چه؛ از چند هفته پیش اخباری از کاهش شدید نیروهای غیرضروری سفارت آمریکا در بغداد وجود داشت و از سویی همزمان سفارت آمریکا که از 2 هفته پیش شاهد کاهش کارکنان غیرضروری خود بود، به حال آمادهباش در آمد و تدابیر امنیتی پیرامون آن افزایش بیسابقهای یافت.
آمریکا دیروز نیز دهها نفر از کارکنان غیرنظامی شاغل در سفارت خود را از بغداد خارج کرد و بر تقویت تدابیر امنیتی در این محل افزود. از سوی دیگر، پایگاههای نظامی آمریکا در عراق به نشانه احتمال حمله تلافیجویانه به حالت آمادهباش در آمدند.
* اولین واکنش حشدالشعبی
در اولین واکنش به شبیخون شبانه آمریکاییها به نیروهای حشدالشعبی، این گروه نظامی قانونی عراق اعلام کرد: پهپادهای آمریکایی روز یکشنبه مواضع تیپ 45 حشدالشعبی در منطقه «المزرعه» در جاده «عکاشات» در شهر قائم در استان «الانبار» را هدف قرار دادند. بنا به اعلام این گروه شبهنظامی عراقی، این حمله هوایی به شهید و زخمی شدن شماری از رزمندگان تیپ 45 حشدالشعبی منجر شده است.
حشدالشعبی در نخستین واکنش رسمی به جزئیات بیشتری از تعداد کشتهها و تلفات این حمله اشارهای نکرده است اما برخی گزارشها از شهادت «حاج علی» فرمانده تیپ 45 حشدالشعبی و دستکم 4 شبهنظامی دیگر این گروه در این حمله حکایت دارد.
در همین حال اداره عملیات حشدالشعبی اعلام کرد تعداد شهدا و زخمیهای حمله آمریکا به مواضع حشد در غرب عراق به ۲۵ شهید و ۵۱ مجروح افزایش یافته است. گفته شده به دلیل وخامت حال برخی از مجروحان، احتمال افزایش تعداد شهدا وجود دارد.
ابومهدی المهندس، معاون حشدالشعبی هم در واکنش به حمله آمریکاییها به مواضع حشدالشعبی در الانبار تاکید کرد خون شهدا و مجروحان هدر نخواهد رفت و نیروهای آمریکایی در عراق پاسخ شدیدی دریافت خواهند کرد. آیتالله سیستانی هم این حمله را محکوم کرد.
* نشست فوقالعاده شورای وزیران امنیت عراق
پس از اقدام آمریکا در نقض آشکار حاکمیت ملی عراق و حمله به نیروهای بسیج مردمی، عادل عبدالمهدی به عنوان فرمانده نیروهای مسلح عراق دستور برگزاری نشست فوقالعاده شورای وزیران امنیت ملی را صادر کرد. گزارشها حاکی است در این نشست، عبدالمهدی از حشدالشعبی خواسته خویشتنداری کند.
* هشدار والاستریت ژورنال به آمریکا
سردبیری روزنامه والاستریت ژورنال با انتشار یک یادداشت درباره حمله آمریکا به مواضع حشدالشعبی عراق، درباره تهییج احساسات ملیگرایانه مردم عراق و مخالفت آنها با حضور نظامی آمریکا هشدار داد. این رسانه توصیه کرده برای ممانعت از تهییج احساسات ملیگرایانه عراقیها و تشدید مخالفتشان با حضور نظامی آمریکا، مقامهای آمریکایی باید این موضوع را روشن کنند که این حملات هوایی اقدامی دفاعی برای حفاظت از جان عراقیها و آمریکاییها بوده است.
* افکار عمومی عراق علیه آمریکا
از صبح دیروز بحث محوری نوشتههای عراقیها در فضای مجازی و فضای رسانهای این کشور به اقدام نظامی آمریکا علیه مقر نیروهای حشدالشعبی اختصاص یافته بود. بیشتر کاربران عراقی فضای مجازی حمله نظامی به نیروهای بسیج مردمی را محکوم کرده و از دولت خواستند پاسخ کوبندهای به این اقدام دهد.
در همین راستا یکی از کارشناسان امنیتی عراقی نیز در صفحه شخصی خود در توئیتر از این حمله به عنوان یک اقدام یکجانبه آمریکایی یاد کرده و گفته است آمریکاییها خون مردم عراق را بیارزش دانستهاند.
به گفته وی، آمریکا با این اقدام، خودسری کرده و با نادیده گرفتن همه، به حاکمیت ملی عراق تعرض کرده و برای همین مردم عراق این اقدام واشنگتن را محکوم و تقبیح میکنند. در همین راستا نماینده اهل سنت از استان نینوا در پارلمان عراق نوشت: بمباران هوایی آمریکا جنایتی غیرقابل توجیه است و نباید بسادگی از کنار آن گذشت، بلکه باید وزارت خارجه عراق در نخستین اقدام سفیر آمریکا در بغداد را فرابخواند.
* 4 هدف پنهان آمریکا از شبیخون شبانه
از سوی دیگر موضوع حمله آمریکا به مقر حشدالشعبی همچنان در صدر اخبار و مطالب رسانههای دیداری و شنیداری عراق قرار دارد و کارشناسان و تحلیلگران درباره اهداف و عواقب این اقدام آمریکا ابراز نظر میکنند. به گزارش ایرنا، در یکی از تحلیلها درباره اقدام نظامی آمریکا علیه حشدالشعبی، خبرگزاری براثا اینچنین نوشته است: آمریکاییها برای آسانی آمد و شد تروریستهای داعش به داخل خاک عراق این حمله را انجام دادند.
ناظران سیاسی به دنبال حمله افراد ناشناس علیه پایگاه آمریکایی «K1» در غرب کرکوک پیشبینی میکردند آمریکا گروههای نظامی مستقر در نزدیکی کرکوک و دشت نینوا را مورد هدف قرار دهد، نه آنکه بخواهد در دورترین نقطه عراق یعنی نزدیکی مرز سوریه واکنش نشان دهد. این خبرگزاری در ادامه به 4 دلیل عمده برای حمله آمریکاییها اشاره کرده و مینویسد:
نخست- آمریکا از ابتدا با حضور حشدالشعبی در القائم مخالف بود و این سومینبار است که آنها را هدف قرار میدهد، زیرا این منطقه در چارچوب محاسبات امنیت راهبردی اسرائیل قرار دارد و واشنگتن آن را حلقه اتصال نیروهای مقاومت اسلامی با سوریه و پل آنها به سوی لبنان به شمار میآورد و در نتیجه سعی دارد از حضور هر گونه گروه شیعه مسلح در آنجا جلوگیری به عمل آورد. دوم- القائم نزدیکترین موضع به پایگاه آمریکایی عینالاسد محسوب میشود و بر گذرگاههای رفت و آمد نیروهای آمریکایی میان عراق و سوریه اشراف دارد و در نتیجه حضور حشدالشعبی آمد و شد نیروهای آمریکایی را در حلقه فشار و محاصره و آنها را در تیررس آتش نیروهای حشدالشعبی قرار میدهد. سوم- القائم ریه تنفس داعش محسوب میشود و به واسطه آن صدها نفر از داعشیها به مناطق عراقی واقع در الانبار انتقال مییابند که پرواز بر فراز آن حتی برای جنگندههای عراقی نیز ممنوع محسوب میشود. واشنگتن معمولا از داعش به عنوان برگ برنده خود در عراق و باجخواهی از بغداد بهرهبرداری میکند. چهارم- لشکر ۴۵ کتائب حزبالله عراق هدف قرار گرفت، زیرا از نظر تاکتیکی و تسلیحاتی و توان مانور دادن بزرگترین قدرت رزمی شمرده میشود. رسانههای حامی سفارت آمریکا قبل از این حمله تحرکات گستردهای را به راه انداخت. اطلاعات لورفته آمریکاییها چند ساعت مانده به حمله یادشده از حضور برخی نیروهای عراقی در منطقه القائم حکایت دارد.
![]()
***
[حمله به حشد نتیجه خلأ دولت]
مصیب نعیمی*: حمله هوایی غیرمنتظره آمریکا به مواضع حشدالشعبی در شهر القائم در استان الانبار نشان داد آمریکاییها در تحقق سناریوی فشار در عرصه سیاسی شکست خورده و از این جهت به اقدامات نظامی مستقیم برای تضعیف حشدالشعبی مبادرت کردهاند.
دولت آمریکا در پی تحولات اعتراضی مردم عراق به موضوع فساد اداری و اقتصادی قصد داشت با سوءاستفاده از مطالبات مردمی، ساختارهای قانونی و نهادهای مدنی نظام سیاسی عراق را تغییر دهد. در این بین سازمان حشدالشعبی به عنوان یک نهاد قانونی و محبوب در جامعه عراق، مانع جدی در برابر آمریکا و متحدان منطقهای آن برای ایجاد ناامنی و گسترش تروریسم در عراق است. از این رو آمریکاییها پس از ناامیدی از مردم و مقامات سیاسی عراق در پشت کردن به حشدالشعبی، مستقیما وارد عمل شدند. در این میان آنچه قابل تصور است واکنش حتمی حشدالشعبی به این حمله است. اما اینطور نیست که این واکنش در سریعترین زمان رخ دهد. از آنجا که این سازمان در روند تحولات عراق نشان داده است که امنیت مردم و کشور در اولویت آن قرار دارد، تلاش خواهد کرد التهاب فعلی در فضای سیاسی عراق کاهش پیدا کند و با خویشتنداری هدفمند، در صدد این خواهد بود تا نخستوزیر جدید از سوی پارلمان معرفی شود.
فرماندهان حشدالشعبی بخوبی واقفند که حمله آمریکا به مواضع آن ناشی از وضعیت خلأ دولت است، چرا که در حال حاضر شخصیت محوری سیاسی به عنوان مقام رسمی پاسخگو وجود ندارد که موضع رسمی دولت و حکومت عراق را اعلام کند. از این جهت است که آنها سعی میکنند به تنشهای موجود دامن نزنند. نکته قابل توجهی که پس از این حمله مشخص شد وحدت نظر جریانهای سیاسی حاضر در پارلمان بر حفظ حاکمیت ملی و لزوم مقابله با دخالتهای خارجی در امور داخلی عراق است. علاوه بر اینکه این حمله از سوی عادل عبدالمهدی، رئیس دولت پیشبرد امور عراق و اکثر رهبران احزاب و جریانهای سیاسی صرفنظر از رویکرد آنها به اوضاع داخلی محکوم شده است، اقشار مختلف مردم نیز به اشکال مختلف مخالفت خود را با این اقدام آمریکاییها ابراز کردهاند. بدون شک آمریکا در عراق و لبنان به دنبال ایجاد خلأ قدرت و بیدولتی است و همین وضعیت هم سبب شد آنها جسارت حمله به مواضع حشدالشعبی را پیدا کنند. اما واکنش جمعی در عراق نسبت به محکوم کردن این حمله نشان داد که عراقیها مضرات دخالت خارجی در امورشان را درک کردهاند. مردم عراق در یک دهه گذشته تجربیات زیادی در زمینه حکومت و نظام سیاسی کسب کردهاند و از این رو نسخههای آمریکایی مثل ایجاد یک حکومت نظامی در عراق یا احیای دیکتاتوری سرسپرده مثل صدام برای اجرای اوامر آمریکا در خاورمیانه را بر نمیتابند. این درست است که اختلافات درونی در عراق بین گروههای سیاسی زیاد است و امید به انتخاب نخستوزیر در آینده نزدیک چندان متصور نیست اما این سناریو که آمریکا خواهد توانست با ایجاد ناامنی در عراق نظر مردم را به معرفی یک دیکتاتور نظامی جلب کند خیال محالی است که جوانان عراقی به هیچ وجه اجازه تعقیب این سناریو را نخواهند داد.
کارشناس مسائل عراق*
ارسال به دوستان
گزارش «وطن امروز» ؛ پربینندهترین سریالهای تلویزیون در آذرماه ۹۸ معرفی شدند
در نمایش خانگی خبری نیست!
گروه فرهنگوهنر: مهران مدیری در خلال برنامه شب یلدای خود حرفهای جالبی در ارتباط با شبکه نمایش خانگی و تصورات اشتباهی که در ارتباط با آن وجود دارد، بیان کرد؛ حرفهایی که شاید به اندازه کنایههای او در ارتباط با ماجرای بنزین در فضای مجازی نچرخید اما در دل خود نکته مهمی را داشت که شاید برای هر اهل فن یک نوع هشدار به حساب آید. مدیری در بخشهای مختلفی از صحبتهای خود در این برنامه بر این تاکید کرد که چرا هیچ جا برای هنرمندان تلویزیون نمیشود. او از این گفت که میخواسته برنامهای مثل دورهمی را برای پخش از طریق اینترنت آماده کند و تصور میکرده همه چیز آنجا آزادتر است اما وقتی به این نتیجه رسید ساخت برنامه برای پخش در اینترنت نتیجهای ندارد، سراغ نمایش خانگی رفت اما در نهایت تصمیم گرفت به تلویزیون بازگردد. نکتهای ساده که نشان میدهد با وجود رونق گرفتن تولید محصولات مختلف نمایشی برای عرضه در شبکه نمایش خانگی، همچنان تلویزیون از منظر گستردگی تعداد مخاطبان به هیچ وجه قابل مقایسه با سایر رقیبانش نیست. ***
* سریالهایی که نظر مردم را جلب کردند
تلویزیون این روزها در زمینه تولید محصولات نمایشی عملکرد قابل قبولی داشته است. بنا بر آنچه روز گذشته از سوی مرکز تحقیقات سازمان صداوسیما درباره سریالهای آذرماه ۹۸ تلویزیون منتشر شده، حدود ۵۰ درصد مردم بیننده حداقل یکی از سریالهای جدید سیما بودهاند و در میان آنها «فوقلیسانسهها» و 8 قسمت ابتدایی «وارش» از شبکه 3 و «حکایتهای کمال» از شبکه 2 بیشترین مخاطب را پای خود نشاندهاند. بر این اساس، سریال فوقلیسانسههای شبکه 3 سیما با ۹/۴۰ درصد بیننده در صدر سریالهای سیما قرار گرفته است. ۷/۵۹ درصد بینندگان این سریال در حد زیاد و ۶/۳۰ درصد در حد کم از این سریال رضایت داشتهاند و ۷/۹ درصد اصلا از آن رضایت نداشتهاند. آخرین فصلی که از این مجموعه تلویزیونی پخش شده بود، توانسته بود ۶/۳۴ درصد بیننده پای خود بنشاند. در میان جنبههای مختلف سریال فوقلیسانسهها ۹/۷۵ درصد بینندگان آن را از نظر بازی هنرپیشهها و ۱/۶۹ درصد هم از نظر تیتراژ در حد زیاد موفق دانستهاند. 8 قسمت ابتدایی سریال «وارش» هم که همچنان از شبکه 3 سیما در حال پخش است، ۶/۳۲ درصد از مردم را با خود همراه کرده است که ۳/۸۹ درصد از آنها در حد زیاد از این سریال رضایت داشتهاند. در میان جنبههای مختلف سریال وارش ۸/۸۹ درصد از بینندگان آن را از نظر بازی هنرپیشهها، ۱/۸۵ درصد از نظر تیتراژ، ۲/۸۴ درصد از نظر جذابیت داستان، ۷/۸۳ درصد از نظر باورپذیر بودن شخصیتها و ۵/۷۹ درصد هم از نظر آموزنده بودن در حد زیاد موفق ارزیابی کردهاند. «حکایتهای کمال» شبکه 2 سیما هم توانست در حدود 6 هفتهای که میهمان خانههای مردم بود، ۱/۲۵ درصد از هموطنان را پای خود بنشاند که ۴/۸۵ درصد از آنها در حد زیاد از این سریال رضایت داشتهاند. ۱/۸۴ درصد از بینندگان، این سریال را از نظر بازی هنرپیشهها، ۸/۸۰ درصد از نظر آموزنده بودن، ۵/۷۹ درصد از نظر تیتراژ، ۵/۷۹ درصد از نظر باورپذیر بودن شخصیتها و ۱/۷۸ درصد از نظر جذابیت داستان در حد زیاد موفق دانستهاند. همچنین «به رنگ خاک» شبکه یک سیما هم ۴/۲۲ درصد بیننده پای خود نشانده است که ۴/۶۸ درصد در حد زیاد و ۴/۲۹ درصد در حد کم از آن رضایت داشتهاند و ۲/۲ درصد هم اصلا از آن راضی نبودهاند.
* تکراریهای دوستداشتنی
یکی از بخشهای جالب توجه اغلب نظرسنجیهای اعلامی از سوی صداوسیما، آمار مربوط به تماشای سریالهای تکراری توسط مخاطبان است؛ اتفاقی که شاید در بعد ظاهری چندان منطقی به نظر نرسد ولی واقعیت این است که برخی محصولات نمایشی یا به واسطه خاطرهانگیز بودنشان برای مخاطبان یا به واسطه اینکه در زمان پخش توسط برخی مخاطبان به شکل کامل دیده نشدند، در بازپخش خود از سوی مخاطبان تلویزیون مورد توجه قرار میگیرند. در میان سریالهای تکراری که از شبکههای مختلف سیما پخش میشود، «دلدادگان» با ۱۳ درصد و «بانوی عمارت» با حدود ۱۰ درصد بیننده در صدر سریالهای تکراری قرار گرفتهاند. این دو سریال در یک ماه گذشته از شبکه آیفیلم برونمرزی پخش شدهاند. ۶/۲۸ درصد از مردم با پخش سریالهای تکراری در حد زیاد موافقند و در مقابل ۹/۲۵ درصد از آنها هم در حد کم نسبت به پخش سریالهای تکراری از شبکههای مختلف سیما نظر مثبت دارند و ۵/۴۵ درصد از مردم هم اصلا با پخش سریالهای تکراری موافق نیستند. رضایت حدود یک سوم مخاطبان از پخش سریالهای تکراری البته حاوی پیام دیگری نیز هست، اینکه الگوهای سریالسازی در آثار مذکور چگونه بوده و اینکه این آثار با ملاک قرار دادن چه شاخصهایی تولید شدهاند؛ نکاتی که قطعا در تولید آثار نمایشی جدید نیز میتواند مثمر ثمر باشد.
* تلویزیون همچنان گزینه اول مخاطبان محصولات نمایشی ایرانی
اما مهمترین بخش این نظرسنجی را باید میزان ارتباط مخاطبان با محصولات شبکه نمایش خانگی دانست. بر اساس آنچه در این نظرسنجی آمده، تنها 6/34 درصد از مردم سریالهای شبکه نمایش خانگی را دنبال میکنند و در مقابل ۴/۶۵ درصد آنها اصلا این مجموعههای نمایشی از شبکه نمایش خانگی را تماشا نمیکنند؛ موضوعی که نشان میدهد با وجود تلاش مکرری که در سالهای اخیر برای سرمایهگذاری در زمینه تولید محصولات شبکه نمایش خانگی شده و دست باز سازندگان آثار نمایشی تهیه شده برای این شبکه در زمینه عبور از خط قرمزهای مرسوم، باز هم این محصولات تلویزیونی هستند که توانستهاند بخش بیشتری از مخاطبان را به خود اختصاص دهند. این البته در شرایطی است که محصولات شبکه نمایش خانگی علاوه بر قالبهای مرسوم عرضه از جمله فروش نسخه فیزیکی و مجازی و همچنین عرضه در سامانههای «ویاودی»، حتی از طریق برخی شبکههای ماهوارهای نیز بازپخش میشوند اما با همه این تدابیر نتوانستهاند در زمینه جذب مخاطب به پای تلویزیون برسند. البته نمیتوان منکر این شد که تولید محصولاتی خارج از حوزه فعالیتهای تلویزیون میتواند سبد مصرف فرهنگی خانوادههای ایرانی را متنوعتر کند اما هنوز هم با وجود همه سرمایههای صرف شده برای نمایش خانگی و پرداختهای مالی سنگینی که به برخی بازیگران محصولات این شبکه اختصاص داده میشود، تلویزیون انتخاب اول عموم مخاطبانی است که طالب تماشای یک اثر نمایشی ایرانی هستند.
ارسال به دوستان
چله دوم انقلاب، دوران «نه» گفتن به ضعفهای سابق است
عضو هیاترئیسه مجلس نهم با تاکید بر اینکه چله دوم انقلاب، دوران «نه» گفتن به ضعفهای سابق است، گفت: باید نهضت مردمی و جنبش حل مساله، راه بیفتد. به گزارش فارس، مهرداد بذرپاش، نماینده سابق مردم تهران در مجلس شورای اسلامی دیروز (دوشنبه) در مراسم یومالله ۹ دی اراک گفت: باید مسؤولانی تعهدبگیر از دشمن و تعهدپذیر در مقابل مردم سر کار بیایند. وی با بیان اینکه گام دوم انقلاب یعنی «تکرار نکردن» تجارب منفی و «تکرار» تجارب مثبت، افزود: امروز از معرفت مردم و شکوه حضورشان در مراسمی مانند ۹ دی، آن هم پس از ۴۰ سال ایستادگی و تحمل مشکلات، عدهای باید خجالت بکشند. عضو هیاترئیسه مجلس نهم تصریح کرد: دوقطبی لیبرالیسم و کمونیسم با پیروزی انقلاب اسلامی تبدیل به سهقطبی جدی شد؛ بعد از فروپاشی کمونیسم، جهان به دوقطبی انقلاب اسلامی و لیبرالیسم مبدل شده است. بذرپاش اظهار داشت: یک روز سران کشورهای استکباری بدون اجازه نفر اول کشور در سفارتخانههای خود در تهران با هم مذاکره میکردند و حتی شاه را به حضور نپذیرفتند؛ امروز سران همان کشورها هزار واسطه میفرستند تا شاید یک عکس یادگاری با مقام دوم کشور بگیرند. وی گفت: بعد از جنگ جهانی، غربیها 80-70 سال فرصت سازندگی داشتند. در ایرانِ ما تنها ۳۱ سال از جنگ میگذرد. بهرغم همه سیاهنماییها و مشکلات بیرونی و درونی، پیشرفت قابل توجهی در کشور اتفاق افتاده است. نقد جدی داریم اما ناامیدی سم مهلک است. بذرپاش گفت: بازیگران اصلی تولید تحریم، امروز با زباندرازی عوامفریبی میکنند و مردم را میترسانند که اگر فلان معاهده را نپذیریم تحریم میشویم! شما خودتان عامل تحریم بودید، حالا ژست حق به جانبی میگیرید و طلبکارید؟! وی افزود: تصمیم اخیر در مورد بنزین، هم در مدل و هم در نوع و هم در اجرا غلط بود؛ ملت ایران پای آرمانش خون عزیزانش را داده است و عموم مردم و علما و بزرگان زحمت فراوان کشیدهاند، مگر عدهای میتوانند به راحتی اموال بیتالمال را بخورند و قسر در بروند؟ نماینده سابق مردم تهران در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: گام دوم انقلاب، نه به ۴۰ سال اول نیست؛ تکرار نقاط مطلوب و رفع نقاط ضعف است. چله دوم انقلاب، دوران «نه» گفتن به ضعفهای سابق است.
ارسال به دوستان
طلبکاری؟!
«برخی خطاب به دولت دوازدهم میگویند چرا عین قولهایی را که اول دولت دادید، نمیتوانید عمل کنید؛ ما در شرایط صلح آن قولها را داده بودیم و بعد وارد شرایط جنگ شدیم و این جنگ را هم ما انتخاب و شروع نکردیم و حتی بهانه را هم ما به دست دشمنان ندادیم. دشمنان جنگ را علیه ملت ایران شروع کردند تا قامت استوار ملت بزرگ و فرهیخته ایران را بشکنند و این حرف منطقی نیست که برخیها که با دولت خردهفرمایش دارند، بگویند در سال 95 و در فروردین 96 قولی دادهاید و در فروردین 98 لحن شما فرق کرده است، چرا که آن در شرایط صلح بود و امروز در شرایط جنگ قرار داریم و در همه دنیا شرایط جنگ یک شرایط ویژه است».
این بخش از سخنان روز گذشته حسن روحانی هرچند از منطق و ادبیات جدیدی در قاموس سیاسی وی پیروی نمیکند و به راحتی میتوان مصادیق متعددی را که موید بر نهادینه شدن «طلبکاری سیاسی» و «فرار به جلو» است در کارنامه او پیدا کرد اما از این جهت واجد اهمیت است که اینبار روحانی با ادبیات «جنگ/ صلح» به میدان چالش مطالبات عمومی و انتقادات مدیریتی رفته است و این مسألهای نیست که روحانی و دولتش صلاحیتی برای سوار شدن بر کلیدواژههایش داشته باشند.
بر همین مبنا شاید نخستین نکته مورد تامل آن باشد که اگر جنگ اقتصادی و تحریمهای خارجی برای هیچکس آبی نداشته، برای دولت او بیشترین نان را به تنور چسبانده است. فلسفه وجودی و امکان مستقر شدن روحانی در رأس قوه مجریه قبل از هر چیز معلول و مدیون فضایی است که خود او در نسبت میان حال و آینده کشور تصویر کرد. روحانی در حالی وعدههایش را به علت وجود جنگ (اقتصادی) فاقد توانایی نقد شدن میداند که اساسا وعده روی کار آمدنش را بر از بین بردن این جنگ بنا کرده بود. ایران سال 92 اگر ایران دچار یک تحریم ملموس اقتصادی نبود، دقیقا چه امکان بالقوهای برای روی کار آمدن حسن روحانی را میشد برای آن متصور بود؟ این روحانی بود که با مضاعف کردن ضریب اجتماعی این جنگ اقتصادی، فرصتی رایگان برای خود فراهم آورد تا ایدههای سیاسی و کابینه بازنشستهاش را بهعنوان تنها راه عبور از این جنگ اقتصادی بر کرسی قدرت بنشاند. روح و قلب برجام بهعنوان تمام هستی سیاسی و اقتصادی دولت یازدهم، هرچه بود واقعیت عینیتیافته آن وضعیت موجود کشور در سالهای 95 و 96 بود، پس در چنین وضعیتی عجیب نبود که عدم مطلوبیت این وضعیت او را وادار به طرح دوگانه «جنگ/ صلح» در ذیل این توافق کند تا اگر این امامزاده کوری را شفا نداده حداقل تبکردهای را با ترس از مرگ به تحمل دردها و آلامش راضی کند. در چنین موقعیتی و از جانب حداقلیترین استانداردها نیز دولتی که آغاز و امتدادش را مرهون راه رفتن میان دوگانه توصیفی «اکنون جنگزده» و «آینده بیجنگ» بوده است، نمیتواند در جواب طلبکارانش- که مردمند- متوسل به ایده «عبور از صلح به جنگ» شود و میان کشیدن چک مطالبات و زمان نقد کردن آن از 2 موقعیت متمایز سخن بگوید. روحانی اگر در وضعیت موجود جایگاهی داشته باشد در جایگاه عامل آن تعریف میشود و نه قربانی آن. عارض شدن شرایط یک جنگ اقتصادی در موقعیت کنونی کشورمان نتیجه پیگیری سیاستهایی است که منتقدان آن در 6 سال گذشته بعد از هر هشداری که پیرامون آن میدادند در لسان دولتمردان محکوم به تلاش برای پدیدار کردن جنگ میشدند؛ زمانی که عمده جامعه نخبگانی و دانشگاهی در عرصه روابط بینالملل از احتمال رقم خوردن شرایطی مشابه آنچه امروز «جنگی» خوانده میشود سخن به زبان میآوردند، مردان دولت از ضمانتی بهعنوان امضای کری برای محقق نشدن آن سخن به زبان میآوردند. با این حال قبول شرایط جنگی از سوی رئیسجمهور تنها در صورتی میتواند مورد پذیرش قرار گیرد که الگوی مدیریتی دولت نیز الگویی دفاعی- مقاومتی باشد که موارد مهمی همچون بودجه دولت برای سال آینده و نوع مدیریت دستگاههای اجرایی هیچکدام شباهتی به یک دولت جنگی ندارد. شکاف موجود میان 2 موقعیت متضاد «مدیریت خسته» و «وضعیت جنگی» تنها میتواند برای فرار از پاسخگویی نسبت به وظایف و وعدهها فایده داشته باشد.
نکته دیگری که در اینباره نباید مورد انکار قرار گیرد اصل مواجهه بدون تغییر رئیس دولت در مقابل انتقادات و مطالبات عمومی است. چندی پیش بود که «وطن امروز» در گزارشی با عنوان «شوخی به وقت عصبانیت» نسبت به عدم در نظر گرفتن آرامش جامعه در جریان سخنرانیهای رئیسجمهور هشدار داد؛ واقعیت این است که در ماههای اخیر هر بار روحانی موضعی نسبت به وضعیت موجود گرفته است با ادبیات و نوع مواجههاش با صورت مسأله، به جای آن که گامی در جهت آرامش جامعه بردارد به شکلی معکوس جامعه را بیش از پیش عصبانی کرده است. از خندههای رئیسجمهور در حین گفتن «خودم هم صبح جمعه فهمیدم بنزین گران شده» تا سخنرانی روز گذشتهاش و تمسخر افکار عمومی که بخش زیادی از آن به اعتبار وعدههای او در انتخابات شرکت کرده و به وی رای دادهاند، با اعلام اینکه «ما در شرایط صلح آن قولها را داده بودیم و بعد وارد شرایط جنگ شدیم» صرفا به عصبانیت بیش از پیش جامعه کمک میکند. یقینا مشاوران رسانهای رئیسجمهور که سعی میکنند کوچکترین نقد و کنایهای به دولت را نیز بیپاسخ نگذارند بهتر از همه باید در جریان آسیب این ریشخندهای طلبکارانه رئیس خود باشند.
ارسال به دوستان
|
|
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
|