پیمان خنافری: کمتر کسی تصور می‌کرد بعد از جدایی 4 ستاره پرسپولیس در تابستان، این تیم بتواند با سرمربی اسپانیایی‌اش، شروعی خوب در لیگ برتر داشته باشد اما هر چه از شروع لیگ گذشت، کم‌کم تیم گاریدو جان گرفت و آنها در آخرین بازی خود مقابل آلومینیوم موفق به یک پیروزی بی‌حرف و حدیث شدند. در آستانه داربی مهم پایتخت به چگونگی برد قرمزها مقابل گربه سیاه همیشگی‌شان یعنی آلومینیوم می‌پردازیم.

1- گاریدو به یک شناخت خوب از پرسپولیس و فضای این تیم رسیده، او آرام‌آرام در حال تحمیل خواسته‌هایش به بازیکنان است. نمودار فنی پرسپولیس اگر چه کند ولی با شیب ملایم رو به پیشرفت است.

2- نتایج پرسپولیس در قیاس با استقلال در این 5 بازی لیگ و آسیا تفاوتی نداشته؛ هر کدام 2 برد، 2 مساوی و یک باخت به دست‌ آورده‌اند اما چرا در پرسپولیس آرامش برقرار است و در استقلال بحران، آتش زیر خاکستر است؟ علت آن را در همسویی مالک، مدیرعامل، سرپرست، سرمربی، بازیکن، پیشکسوت، خبرنگاران و سکوهای پرسپولیس جست‌وجو کنید.

3- آلومینیوم به طور آشکاری به نسبت فصل قبل هم افت کرده و هم ضعیف‌تر شده، در پنجره تابستانی آنها خوب تقویت نشدند و چند مهره تأثیرگذار خود را هم از دست دادند. نتیجه آن را در 5 بازی اول در حال تماشا هستند؛ بدون برد و کسب فقط 3 امتیاز!

4- زوج کنعانی و گولسیانی یک شب بدون نقص را سپری کردند، درک متقابل در طول بازی و بازی‌سازی از عقب زمین که باعث می‌شد هافبک‌ها و بازیکنان کناری پرسپولیس نمایش خوبی را ارائه کنند. بازی خوب آنها، اعتمادبه‌نفس گندوز را هم افزایش داده است.

5- سمت چپ پرسپولیس با حضور مؤثر میلاد محمدی دوباره به نقطه قوت این تیم تبدیل شده، زوج میلاد و اورونوف بالانس خوبی به این جناح داده که هم در حمله اضافه شوند و هم در دفاع با گرویی کافی بازی کنند. هر چند مصدومیت اوستون اجازه نداد پرسپولیسی‌ها از هنر او در نیمه دوم لذت ببرند.

6- تصور کنید وی‌ای‌آر نبود، نتیجه بازی احتمالا 5 بر صفر به سود پرسپولیس می‌شد. به قول آقای درویش «این وی‌ای‌آر یک عداوتی با ما دارد که...». هر چند با همین کمک‌داور ویدئویی هم باز داوران ما اشتباه می‌کنند اما بشدت در کاهش تنش کنار زمین نقش داشته است.

7- پای علی علیپور بعد از 5 بازی بالاخره به گل باز شد. یکی از متفاوت‌ترین (از نظر فنی) و بی‌حاشیه‌ترین و مؤثرترین بازیکنان پرسپولیس در یک دهه اخیر همین علیپور بوده که کاملا در خدمت تیم بازی می‌کند. آخرین گل او 4 سال پیش در آخرین دیدارش برای پرسپولیس مقابل استقلال بود و خبر خوب برای قرمزها این است که در آستانه داربی علیپور به مرز آمادگی رسیده است.

8- در بی‌حاشیه بودن پرسپولیس نقش یک نفر را اصلا دست‌کم نگیرید. افشین پیروانی بشدت پرسپولیسی است و عاشق این تیم؛ چهره‌ای که بین رقبای این تیم اصلا محبوب نیست ولی برای موفقیت تیمش همه جوره تلاش می‌کند. او این سال‌ها نقش ستون خیمه پرسپولیس را داشته است.

9- مجتبی حسینی دوباره باید بسازد. انگار این تقدیر حسینی است که هی بکارد و دیگران برداشت کنند. تلاش و تلاش و تلاش و غر نزدن مهم‌ترین خصلت سرمربی اراکی‌هاست.

10- پرسپولیس با اختلاف 3 امتیازی و بدون تلفات به یکی از پرحاشیه‌ترین استقلال‌های چند سال  اخیر رسید،‌ دیداری که آبی‌ها شهر منفور قرمزها را برای میزبانی برگزیدند تا از حیث روانی روی مخ حریف بروند. با همه اختلاف نظرها در اردوی استقلال، داربی داربی است و با همه بازی‌ها متفاوت. باید دید گاریدو می‌تواند خاطرات تلخ اراک را برای پرسپولیسی‌ها به شیرینی تبدیل کند یا نه!

گروه فرهنگ و هنر: «نباید از «آزادى» ترسید و از «مناظره» گریخت و «نقد و انتقاد» را به کالاى قاچاق یا امرى تشریفاتى تبدیل کرد. چنانکه نباید به جاى مناظره، به «جدال و مراء»، گرفتار آمد و به جاى آزادى، به دام هتاکى و مسؤولیت‌گریزى لغزید. آن روز که سهم «آزادى»، سهم «اخلاق» و سهم «منطق»، همه یکجا و در کنار یکدیگر ادا شود، آغاز روند خلاقیت علمى و تفکر بالنده دینى در این جامعه است».

بند بالا، گوشه‌ای از پاسخ رهبر انقلاب به نامه جمعى از دانش‌آموختگان و پژوهشگران حوزه علمیه درباره کرسی‌های نظریه‌پردازی است که سال 81 منتشر شد. 22 سال از این پاسخ می‌گذرد اما به نظر می‌رسد هنوز هم در ابعاد مختلف، در پیچ و خم خط اول آن باقی‌مانده‌ایم. مصداق آن، هیاهوی اخیر درباره اظهارنظر میهمان برنامه «به اضافه یک» است که چهارشنبه گذشته از شبکه 3 سیما پخش شد. 

* تقطیع واقعیت در فجازی!

ماجرا از این قرار بود که روزهای گذشته برش‌هایی از برنامه «به اضافه یک» در فضای مجازی پربازدید شد. مخاطب با تماشای آنچه در فضای مجازی دست به دست می‌شد، اینگونه دریافت می‌کند که میهمان برنامه تلویزیونی که یک فعال دانشجویی است، با بیانی تند، انتقاد خود را نسبت به اظهارات رئیس‌جمهور درباره «دوستی با آمریکا» عنوان می‌کند. اما ساعتی بعد ویدئوی دیگری در کانال‌ها و شبکه‌های اجتماعی مورد توجه قرار گرفت که نشان می‌داد ویدئوی قبلی، برش کوتاه یا به بیان دیگر «تقطیع» رخداد اصلی بوده است. با مقایسه ویدئوها می‌توان فهمید نسخه اولی که در فضای مجازی پربازدید شده به شکلی برش خورده تا بیننده گمان کند مجری برنامه، انتقاد میهمان جوان را تایید می‌کند. 

در نسخه اصلی می‌توان تماشا کرد که «محمدجعفر خسروی» مجری تلویزیونی با تجربه حدود 20 ساله در زمینه اجرا، زمانی که میهمان حاضر در استودیو از موضوع اصلی برنامه یعنی «حسن و عیب غرب» فاصله گرفت چند بار تذکر داد و از او خواست به بحث اصلی بپردازد. با این وجود، میهمان برنامه هیجان‌زده به اتمام جمله خود اصرار ورزید. بعد از این بود که مجری، متعجب و پرسشگرانه جمله میهمان را تکرار کرد و از او خواست برای ایراد چنین جمله‌ای به مخاطبان برنامه توضیح دهد.

خسروی به عنوان زمامدار گفت‌وگو بلافاصله متذکر شد که این ادبیات موجب دلخوری 16میلیون از هموطنانی خواهد شد که به رئیس دولت چهاردهم رای داده‌اند. او بعد از آنکه توضیحات نامفهوم و از هم گسسته میهمان را شنید، از دستیاران پشت صحنه خواست اگر این میهمان، بار دیگر از مسیر بحث اصلی خارج شد میکروفن او را قطع کنند.  مجری برنامه همچنین یادآوری کرد علاوه بر احترام به رای 16 میلیونی رئیس‌جمهور، بنا بر فرمایش رهبری باید دولت را در مسیر موفقیت حمایت کنیم. 

* تصور توطئه

نگاهی به برنامه‌های پیشین نشان از آن دارد که حساسیت مجری برنامه نسبت به حفظ احترام جایگاه مقامات کشور، نه فقط در این قسمت، بلکه در قسمت‌های قبلی «به اضافه یک» مشهود بوده است. اگر میهمانان برنامه در خلال بحث داغ، نام افراد و چهره‌ها را بدون توجه به جایگاه آنها بر زبان می‌آوردند، تذکر می‌داد و از آنها می‌خواست در هر شرایطی نام آنها را با حفظ احترام و با عباراتی در شأن رسانه ملی استفاده کنند. 

برای مثال در برنامه‌ پیشین که با موضوع «وفاق ملی» برگزار شد، زمانی که میهمان برنامه میان جمله خود نام رئیس‌جمهور را آورد، مجری برنامه حرف او را قطع کرد و تذکر داد: «آقای پزشکیان! بهتر است از سرمایه‌های کشور نظیر آقای پزشکیان با احترام یاد کنیم».

خسروی حتی هر از گاهی در برنامه‌های اخیر به بینندگان و مخاطبان یادآوری می‌کند آنچه توسط میهمانان برنامه بیان می‌شود، موضع شخصی خودشان است و نباید آن را به رسانه ملی و برنامه «به اضافه یک» نسبت داد.

به رغم همه اینها حقیقت دستخوش بازی رسانه‌ای شده و در فضای مجازی موجی به راه افتاده مبنی بر آنکه مجری برنامه رسانه ملی برای بیان انتقاد تند با میهمان برنامه همراهی کرده است و این ماجرا پشت پرده‌هایی دارد. موج‌سواری برخی چهره‌های رسانه‌ای و سیاسی در فضای مجازی روی این تصور، باعث شده کاربران زیادی از اصل ماجرا فاصله بگیرند. 

* در مناظره، حلوا خیرات می‌کنند؟

چهره‌هایی نسبت به ماجرای اخیر واکنش نشان داده و در مقام دفاع از رئیس‌جمهور برآمده‌اند که به نظر نمی‌رسد از اهمیت «صحت‌سنجی» و «راستی‌آزمایی» نسبت به یک خبر، مطلع نباشند. کسانی که سال‌ها در زمینه رسانه و سیاست فعالیت کرده‌اند تندترین و شدیدترین انتقادها و قضاوت‌ها را متوجه رسانه ملی دانسته‌اند، حال آنکه بسیاری از آنها در سال‌های اخیر مطالبه آزادی بیان و فرصت مناظره را داشته‌اند.

روشن است که مناظره، بویژه اگر درباره موضوعی جنجالی و پربحث باشد، به‌رغم همه جذابیت‌هایی که دارد در ذات خود چالش‌برانگیز است، چرا که به دو طرف موافق و مخالف میدان می‌دهد و هر دو را برای اظهارنظر، استدلال و اعتراض به رسمیت می‌شناسد.  

بحث درباره موضوعات پرسروصدا، جایی است که لغزش‌های بسیاری طرفین را تهدید می‌کند. هر کدام از آنها ممکن است گرفتار لفاظی و حرافی شوند، فضا را آشفته سازند یا انتقادهای عریانی را به سوی یکدیگر پرتاب کنند. یکی از دو طرف شاید در نقطه اوج بحث، به سینه مخالف خود لگد بکوبد و هیاهو راه بیندازد، دیگران را محکوم کند و راه فرار از استدلال را بشناسد. 

تجربه می‌گوید اینها، لغزش مناظره است و گریزی از آن نیست، از مواجهه نامزدهای انتخاباتی سال 1388 گرفته تا مشاجره مشاور «مسعود پزشکیان» و مشاور «سعید جلیلی» در آستانه انتخابات 1403 که باعث تشنج در فضای برنامه میزگرد فرهنگی شد. 

* شناسنامه «به اضافه یک»

برنامه «به اضافه یک» در زمان دولت سیزدهم و در آستانه انتخابات مجلس 1402 آغاز شد و تاکنون حدود 60 قسمت آن از شبکه سوم صداوسیما روی آنتن زنده رفته است؛ برنامه‌ای مناظره‌محور که در هر قسمت با انتخاب موضوعات بحث‌برانگیز، میزبان فعالان دانشجویی و کارشناسانی از طیف‌های مختلف بوده است.  این برنامه از زمان شروع فعالیتش، تریبون را مقابل کسانی گذاشت که می‌دانست حرف‌های تندی از سوی آنان بیان خواهد شد. میهمانان متمایل به 2 گفتمان موجود کشور در قله بحث‌ها، اظهاراتی تند و تیز را مطرح می‌کردند که حتما به مذاق طرف مقابل‌شان خوش نمی‌آمد. 

* تریبون را قطع نکنید

بعد از انتقادات اخیر تعدادی از چهره‌های شناخته شده به آنچه در برنامه رخ داد، تعدادی دیگر از چهره‌های فرهنگی‌- اجتماعی و کاربران مجازی در مقام پاسخ برآمدند. 

تقی دژاکام، فعال رسانه‌ای در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «کسانی که معتقدند علیه خدا هم می‌شود راهپیمایی کرد و حضرت نوح(ع) هم از تیغ تیزشان در نمی‌رود، حالا نگران انتقاد از مسعود پزشکیان در یکی از هزاران برنامه تلویزیونی شده‌اند». یک کاربر توئیتری دیگر نوشت: «بعد از 45 سال از عمر انقلاب بالاخره یک برنامه زنده ساخته شده که آزادی بیان صداوسیما را زنده کرده، در قسمت‌های قبلی برنامه بارها له یا علیه مسؤولان چپ و راست صحبت شده، حتی با لحن تند. در این قسمت هم که علیه پزشکیان صحبت شده، اولا مجری تذکر داده اما فیلم را کات کردند. ثانیا این شخص که علیه پزشکیان حرف‌زده هیچ‌کاره است و صرفا نظر شخصی خودش را گفته!»

* حواس‌تان جمع باشد!

مناظره، کرسی آزاداندیشی، آزادی بیان، رسانه شفاف و تریبون آزاد، همه اینها عناوینی است که در سال‌های اخیر تلاش‌های کوچک و بزرگی برای تحقق آنها انجام شده اما در گام‌های آغازین اغلب با گلایه‌های شدید طیف‌های مختلف مواجه شده است؛ گلایه‌هایی که ابتدا سرعت‌گیر بوده و بعد از آن به یک سد تبدیل شده است. به نظر می‌رسد در شرایطی که تجربه‌های جنجالی زیادی را در این مسیر از سر گذرانده‌ایم، هر سیاسی‌بازی یا حمله و دفاع افراطی می‌تواند به ساقه گفت‌وگو و مناظره در سطوح مختلف اجتماعی تبر بزند؛ ساقه‌ای که همه جامعه بر سر آن قرار دارد و وقت افتادنش، کسی از سقوط نجات نمی‌یابد.

این بند دیگری از بیانات رهبر انقلاب درباره آزاداندیشی است: «باید راه آزاد اندیشى و نوآورى و تحول را باز گذاشت، منتها آن را مدیریت کرد تا به ساختارشکنى و شالوده‏شکنى و بر هم زدن پایه‏هاى هویت ملى نینجامد. این کار، مدیریت صحیح لازم دارد. چه کسى باید مدیریت کند؟ نگاه‌ها فورا مى‏رود به سمت دولت و وزارت علوم و...، نه، مدیریتش با نخبگان است، با خود شماست، با اساتید فعال، دانشجوى فعال و مجموعه‏هاى فعال دانشجویى. حواس‌تان جمع باشد!».

حنیف غفاری: رژیم اشغالگر قدس به جنایات گسترده خود در جنوب لبنان ادامه می‌دهد. شهادت صد‌ها شهروند لبنانی در حملات هوایی وحشیانه دیروز صهیونیست‌ها، نقطه آشکارساز تروریسم ترکیبی  صهیونیست‌ها در مواجهه با سرزمین سروها محسوب می‌شود. بدیهی است بیشتر تحلیلگران حوزه روابط بین‌الملل، اکثرا تحولات جاری در جنوب لبنان را از یک زاویه دید روایت و تفسیر می‌کنند. اساسا هدف از حملات مکرر (آن هم با تنوع سایبری، میدانی، روانی و امنیتی)، تمرکززدایی از فرامتن و چارچوب راهبردی و استراتژیک است که جنایات صهیونیست‌ها در آن رخ می‌دهد، بنابراین نخستین و مهم‌ترین گام در تحلیل حوادث اخیر، چینش ثوابت راهبردی و میدانی ماجرا در کنار یکدیگر و تمرکز بر مدل و چارچوبی است که عملیات‌های وحشیانه اخیر و آتی صهیونیست‌ها در بطن آن تعریف می‌شود. در این باره، مولفه‌های سه‌گانه‌ای وجود دارد که لازم است مورد توجه قرار گیرد.

۱ـ علت اقدامات اخیر صهیونیست‌ها در لبنان

معمولا استناد یک بازیگر به جنگ ترکیبی، آن هم در یک بستر زمانی محدود، بازتابی از ضعف یا قوت عملیاتی - میدانی است. به عبارتی بهتر، مرز میان کنشگری فعال و واکنش اجباری باید در تحلیل رفتار تل‌آویو مورد توجه قرار گیرد. در اینجا نیاز به طرح سوالی هدفمند وجود دارد: آیا جنایات اخیر صهیونیست‌ها منبعث از قدرت تسلط آنها بر میدان بوده یا خروجی شکست آنها در رسیدن به اهداف تعیین‌شده راهبردی و میدانی؟ قطعا گزینه دوم صحیح است. با گذشت یک سال از جنگ غزه، تل‌آویو نه تنها قادر به اشغال کامل نوار غزه، نابودی حماس و آزادی اسرای صهیونیست بدون انعقاد آتش‌بس نشده، بلکه جبهه شمال را نیز از دست داده است. از سوی دیگر، گروه‌های مقاومت یکی پس از دیگری عمق استراتژیک اراضی اشغالی را هدف قرار داده و از خطوط قرمز پررنگی که تا قبل از توفان الاقصی تل‌آویو تصور عبور از آنها را هم نمی‌کرد، به صورت آشکار عبور کرده‌اند. در چنین شرایطی صهیونیست‌ها از روی استیصال تصمیم به تغییر چارچوب بازی خونین خود در جنگ غزه گرفته‌اند. پررنگ‌سازی جبهه شمال، مبنای چارچوب جدید است. تل‌آویو در این راستا به مدل جنگ ترکیبی رو آورده تا ضمن هدف قرار دادن بقاع، نبطیه و مناطقی از بیروت، از فناوری‌های نوین و تروریسم سایبری نیز در خدمت تروریسم ذاتی خود استفاده کند.

* رویکرد هوشمندانه و قاطعانه حزب‌الله

 رویکرد هوشیارانه و قاطع حزب‌الله نه‌تنها در سخنرانی علامه سیدحسن نصرالله دبیرکل غیور مقاومت اسلامی لبنان نمود پیدا کرده، بلکه خود را در مواجهه میدانی حزب‌الله نمایان ساخته است. تل‌آویو قصد داشته و دارد حزب‌الله را در مقابل 2 گزینه غیرقابل تغییر قرار دهد: تسلیم مطلق در برابر رژیم صهیونیستی یا آغاز یک جنگ فراگیر و فرسایشی که منجر به تضمین بقای نتانیاهو در سایه تمدید فعالیت «کابینه جنگ» شود. در مقابل، حزب‌الله لبنان جنگ را به عملیات رفت و برگشت مبدل ساخته و از این طریق، ضمن حفظ فشار میدانی و مستمر بر رژیم صهیونیستی، از قرار گرفتن در دوراهی مدنظر تل‌آویو اجتناب کرده است. از سوی دیگر، حزب‌الله در مواضع صریح خود، جنگ در جبهه شمال را متغیری وابسته به جنگ در نوار غزه می‌داند. این بدترین گزاره‌ای است که علیه صهیونیست‌ها مطرح و بر آن تاکید می‌شود، زیرا دستان تل‌آویو را در غیریت‌سازی میان میادین نبرد می‌بندد.

* آینده‌نگاری صحنه نبرد

حزب‌الله لبنان از یک سو «قصاص رژیم صهیونیستی» را به‌مثابه یک تصمیم و اقدام قطعی در دستور کار قرار خواهد داد و از سوی دیگر، به جای قرار گرفتن در دوراهی «تسلیم -جنگ گسترده» در مقابل رژیم اشغالگر قدس، نتانیاهو و تل‌آویو را در دوراهی «شکست در میدان - تسلیم در مذاکرات» قرار می‌دهد. دلیل عصبانیت و عصیان صهیونیست‌ها طی روزهای اخیر، گرفتاری در همین بازی هوشمندانه و قدرتمندانه مقاومت لبنان است. در این معادله، ترس و وحشتی که بر شمال اراضی اشغالی مستولی شده، به دیگر نقاط اراضی اشغالی از جمله حیفا و عکا نیز تعمیم می‌یابد، بدون آنکه جنگ را در ذیل چارچوب راهبردی مدنظر تل آویو هدایت کند. آنچه موجب بقای موثر مقاومت اسلامی لبنان در منطقه شده، قالب گفتمانی مقدس و هوش سرشار استراتژیک و میدانی حزب‌الله است. این هوش استراتژیک در جنگ 33 روزه سال 2006 میلادی به یک شکل و امروز در سال 2024 میلادی به گونه‌ای دیگر تبلور یافته است. صورت مساله مشخص است: حزب‌الله لبنان عمق عملیات خود در اراضی اشغالی را از 5 به 120 کیلومتر افزایش داده، بدون آنکه در دام راهبردی صهیونیست‌ها گرفتار شود. نتیجه این روند، چیزی جز شکست مطلق و غایی رژیم اشغالگر قدس در برابر جبهه مقاومت نخواهد بود؛ همان حقیقتی که علامه نصرالله و یارانش به آن ایمان دارند. رژیم صهیونیستی هدف خود از حمله به لبنان را بازگرداندن آواره‌ها اعلام کرده بود. روز گذشته با تشدید جنگ و افزایش برد موشک‌های حزب‌الله تا دروازه‌های تل‌آویو، مشخص شد تا اینجای جنگ، اسرائیل از رسیدن به هدف خود دورتر شده است.

گروه بین‌الملل: آیت‌الله سیستانی خواستار تلاش تمام‌عیار برای توقف حملات وحشیانه و تجاوزکارانه مداوم رژیم صهیونیستی و محافظت از مردم لبنان در برابر اثرات مخرب آن شد. آیت‌الله سیدعلی حسینی‌ سیستانی، مرجع عالی شیعیان در بیانیه‌ای همبستگی خود را با «مردم عزیز لبنان» اعلام و در این مصیبت بزرگ ابراز همدردی کرد. ایشان از درگاه خداوند متعال خواست «به مردم عزیز لبنان عنایت فرموده، آنان را از شر ستمکاران و دسیسه‌های فاجران حفظ کند، شهدای صالح را مشمول رحمت واسعه خویش قرار داده و به مجروحان شفای عاجل عنایت فرماید». آیت‌الله سیستانی، خواستار تلاش تمام‌عیار برای توقف حملات وحشیانه و تجاوزکارانه مداوم رژیم صهیونیستی و محافظت از مردم لبنان در برابر اثرات مخرب آن شد و در این راستا از مومنان خواست کاری انجام دهند که به کاهش رنج مردم لبنان و تامین نیازهای بشردوستانه آنها کمک کند. مرجع عالیقدر عراق افزود: «مردم شریف لبنان روزهای سختی را می‌گذرانند و به طور فزاینده‌ای در معرض تجاوزات وحشیانه رژیم اسرائیل و اقدامات ددمنشانه از جمله انفجار شمار زیادی از وسایل ارتباطی شخصی و موارد مشابه، هدف قرار گرفتن خانه‌های مملو از شهروندان، حتی زنان و کودکان، حملات شدید به ده‌ها روستا و شهر در جنوب لبنان و بقاع، قرار گرفته‌اند». آیت‌الله سیستانی خاطرنشان کرد: «این حملات تاکنون منجر به شهادت و مجروح شدن شمار زیادی از رزمندگان قهرمان مقاومت و سایر غیرنظامیان بی‌گناه، همچنین آواره شدن ده‌ها هزار نفر از خانه‌ و کاشانه خود شده است».

متعاقب فتوای آیت‌الله سیستانی، فالح الفیاض، رئیس سازمان الحشدالشعبی عراق فراخوان همبستگی کامل این نیروها با ملت لبنان در برابر استکبار رژیم صهیونیستی و ماشین کشتار روزانه آن را اعلام کرد. وی همچنین خواستار هماهنگی بسیج مردمی با دولت عراق و نهادهای رسمی برای کمک و حمایت انسانی از ملت لبنان شد. بیانیه مرجع عالیقدر شیعیان عراق و جهان در حالی منتشر شده که شامگاه یکشنبه نیروهای مقاومت عراق برای چندمین بار در هفته‌های گذشته به شهرک‌های صهیونیست‌نشین واقع در دره اردن حمله پهپادی کردند. این عملیات برای نخستین بار مناطقی را هدف قرار داد که از 7 اکتبر سال گذشته تا امروز آژیر خطر در آنها به صدا درنیامده بود. در حمله شب یکشنبه مقاومت اسلامی عراق که توسط پهپاد‌های الارفد انجام شد، مناطقی از دره اردن مانند شهرک بیت شان در منطقه وادی بیت شان و الاغوار هدف حملات پهپادی قرار گرفت. البته این عملیات از سوی مقاومت عراق تنها حمله موشکی و پهپادی چند روز گذشته نیست و پیش از این نیز چند فروند موشک کروز و پهپاد انتحاری به سمت پایگاه‌های نظامی رژیم صهیونیستی شلیک شده بود. طبق بیانیه مقاومت اسلامی عراق، حمله یکشنبه‌شب به رژیم صهیونیستی پنجمین موج حملات از سوی این نیروها در عمق اراضی اشغالی از ابتدای عملیات توفان الاقصی است. در پی این حمله آژیر خطر در بسیاری از شهرک‌های واقع در جنوب منطقه طبریا در نزدیکی مرز اردن به صدا درآمد و بسیاری از ساکنان این نواحی را راهی پناهگاه کرد، همچنین گزارشاتی از اصابت پهپادها به مناطق مختلف در اطراف دره اردن و ناکامی پدافند هوایی اسرائیل در رهگیری پرتابه‌های مقاومت عراق از سوی رسانه‌های اسرائیلی منتشر شد. حملات مقاومت عراق کمتر از 24 ساعت از حمله بی‌سابقه موشکی حزب‌الله لبنان به نواحی حومه حیفا و شمال غربی سرزمین‌های اشغالی صورت گرفت که هدف آن دره اردن و نواحی شمال شرقی سرزمین‌های اشغالی بود. عملیات مقاومت عراق در راستای حمایت از مقاومت غزه و حزب‌الله لبنان در جبهه شمال انجام شد که در روزهای گذشته شاهد افزایش حجم حملات از سوی رژیم صهیونیستی است.

* حمایت عراق از جبهه شمال

مقاومت عراق پس از گسترش موج حملات رژیم صهیونیستی در جنوب لبنان و اقدامات تروریستی این رژیم در هفته گذشته، برای پنجمین بار در حمایت از غزه و لبنان عملیات موشکی و پهپادی علیه رژیم صهیوینستی انجام داد؛ عملیاتی که در شرایط فعلی منطقه و تلاش ارتش اشغالگر صهیونیست برای حمله به لبنان انجام شد. رژیم صهیونیستی از صبح دوشنبه بمباران گسترده و وحشیانه منازل مسکونی ساکنان جنوب لبنان را آغاز کرده است؛ حملاتی که به گفته وزارت بهداشت لبنان تا شامگاه دیشب نزدیک به 300 شهید و نزدیک به هزار مجروح برجای گذاشته است. رادیو ارتش رژیم صهیونیستی صبح دوشنبه از آغاز موج سوم حملات هوایی رژیم متجاوز صهیونیستی به جنوب لبنان خبر داد؛ حملاتی که تاکنون بیش از 3 هزار منزل مسکونی و چند مرکز بهداشتی و یک آمبولانس را هدف قرار داده است. مناطق الزهرانی، زفتا، النمیریه و شهرک‌های عیتا الشعب و شهرک عنقون هدف حملات وحشیانه به جنوب لبنان بودند؛ حملاتی که هدف اصلی آن غیرنظامیان جنوب لبنان بودند. پس از بیانیه آیت‌الله سیستانی، حشدالشعبی عراق اعلام آمادگی و بسیج کامل برای ارائه انواع کمک‌های ممکن در سطوح امدادی، پزشکی و بشردوستانه به مردم لبنان صادر کرد. همچنین حرمین کربلا و نجف برای جمع آوری کمک‌های مردمی به شیعیان جنوب لبنان آماده شدند. برخی تحلیلگران بیانیه آیت‌الله سیستانی را مهم‌ترین اعلام موضع این مرجع عالیقدر شیعه پس از حکم جهاد علیه داعش دانستند؛ حمایتی که نشان از ادامه سیاست حمایت حداکثری مقاومت عراق از مقاومت لبنان و فلسطین دارد.

***

عراقچی: پیغام آمریکا درباره لبنان پذیرفته نیست

حامد سرلکی: مفهوم عدالت به عنوان یکی از اصول بنیادین توسعه پایدار در تمام ابعاد زندگی انسان‌ها جلوه‌گر است. به بیان شیوای حضرت امیر علیه‌السلام «عدالت، برپا دارنده مردم و زیور حکمرانان است». جامعه‌ای که به مفهوم عدالت در ابعاد مختلف توجه نکند، در نهایت با چالش‌های بنیادینی روبه‌رو خواهد شد که نه تنها به عدم برابری اجتماعی منجر می‌شود بلکه توسعه اقتصادی و فرهنگی آن را نیز تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. اجرای عدالت در تمام ساحت‌ها شامل عدالت اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی به ایجاد بستری متعادل و پویا کمک می‌کند. در این راستا، عدالت آموزشی به عنوان یکی از ارکان اساسی تحقق عدالت در جامعه، نیازمند توجه ویژه است. آموزش به عنوان ابزاری قدرتمند در جهت کاهش نابرابری‌ها و تسهیل دسترسی به فرصت‌ها، به هر فرد امکان می‌دهد پتانسیل‌های خود را بشناسد و در راستای شکوفایی توانایی‌هایش تلاش کند، بنابراین ما باید توجه داشته باشیم که اساسا برای ساختن جامعه‌ای عادلانه و متوازن، «نابرابری آموزشی» را به عنوان یک «چالش جدی» در نظر بگیریم. این مهم به ویژه در کشورهایی همچون ایران که با تنوع فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی روبه‌رو هستند، ضرورت بیشتری می‌یابد.  

اما در نظام جمهوری اسلامی ایران، این مفهوم به عنوان یکی از مطالبات اصلی انقلاب اسلامی بازنمایی شده و در راستای تحقق آن، تلاش‌های متعددی صورت گرفته است. به نوعی «عدالت آموزشی» یکی از «آرمان‌های اصلی انقلاب اسلامی» بوده است. امام خمینی(ره) همواره بر این نکته تأکید داشتند که آموزش باید برای همه افراد جامعه، بدون توجه به طبقه اجتماعی یا وضعیت اقتصادی فراهم باشد. این آرمان باید همواره در سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌های آموزشی مدنظر قرار گیرد، همچنین شهید مرتضی مطهری پیرامون موضوع عدالت آموزشی معتقد بود عدالت آموزشی باید به گونه‌ای باشد که تمام اقشار جامعه از آن بهره‌مند شوند. او تأکید داشت که آموزش باید باعث رشد فکری و فرهنگی جامعه شود، نه اینکه تنها به دنبال تولید نیروی کار باشد. با تمام این تفاسیر، چالش‌هایی همچون کنکور سراسری و نحوه جذب کودکان در مدارس استعدادهای برتر و...، بر روند تحقق عدالت آموزشی سایه افکنده است. با این مقدمه در این یادداشت، به بررسی این چالش‌ها و ظرفیت‌های موجود در نظام جمهوری اسلامی ایران خواهیم پرداخت.

عدالت آموزشی، معطوف به این است که هر فرد به ‌طور مساوی از امکانات آموزشی بهره‌مند شود و موانع اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی نتواند به دسترسی به این امکانات آسیب بزند. در ایران، عدالت آموزشی تحت تأثیر فاکتورهای متعددی قرار دارد. یکی از عوامل تأثیرگذار، نابرابری‌های اقتصادی و اجتماعی است که بین اقشار مختلف جامعه وجود دارد. برای مثال، خانواده‌هایی که از نظر اقتصادی در مضیقه هستند، غالبا نمی‌توانند دسترسی کافی به منابع آموزشی، نظیر کتاب‌های خوب، معلمان باتجربه و حتی فضاهای آموزشی مدرن داشته باشند. این موجب می‌شود دانش‌آموزان این خانواده‌ها نسبت به همتایان خود در خانواده‌های مرفه‌تر، در موقعیت نامساعدتری قرار گیرند. در نمونه مشهود و قابل یادآوری، مساله تهیه «تبلت و گوشی تلفن همراه» برای کودکان کم‌برخوردار، همچنین روستاهای دورافتاده در دوران همه‌گیری کرونا بود که اساسا زنجیره‌ تعلیم و تربیت را مختل کرد.

متأسفانه نتایج این نابرابری آموزشی فقط به دانش‌آموزان محدود نمی‌شود، بلکه در بلندمدت به کاهش کیفیت نیروی کار، افزایش بیکاری و در نهایت، مشکلات اقتصادی و اجتماعی دیگر نیز منجر خواهد شد، بنابراین اگر از عدالت آموزشی غفلت شود، می‌توان انتظار داشت که پیامدهای آن در تمام سطوح جامعه احساس شود. 

به منظور اصلاح وضعیت موجود، لازم است سیاست‌گذاران و نهادهای آموزشی در ایران به این واقعیت توجه کنند که نه ‌تنها باید به توسعه مراکز آموزشی در مناطق محروم و دورافتاده توجه داشته باشند بلکه در عین حال برنامه‌های حمایتی برای خانواده‌ها و دانش‌آموزان در این مناطق طراحی کنند. ارائه تسهیلات مالی، تامین پشتیبانی آموزشی و تربیت معلمان باانگیزه و آموزش‌دیده برای این مناطق می‌تواند گام‌های موثری در راستای تحقق عدالت آموزشی باشد.

همچنین نهادهای غیردولتی و سازمان‌های اجتماعی می‌توانند نقش موثری در این زمینه ایفا کنند. این نهادها می‌توانند به شناسایی مدارس نیازمند و تامین منابع لازم برای آنها بپردازند و به ایجاد یک محیط آموزشی حمایت‌کننده و بهبود شرایط یادگیری کمک کنند. 

در این میان مصداق به انحراف رفتن موضوع «عدالت آموزشی در ایران» را می‌توان در موضوع «کنکور سراسری» و نحوه ورود به دانشگاه دانست. کنکور سراسری به عنوان یکی از مهم‌ترین مراحل ورود به دانشگاه‌ها در ایران، خود به چالشی بزرگ برای تحقق عدالت آموزشی تبدیل شده است. این آزمون، به رغم اهداف اولیه‌اش، به نوعی نابرابری را در نظام آموزشی تشدید کرده است. این آزمون عمدتا بر توانایی‌های تحصیلی متمرکز است و استعدادهای غیرآکادمیک را نادیده می‌گیرد. در حالی که بسیاری از کودکان با استعداد ممکن است در زمینه‌های هنری، ورزشی یا فنی توانمندی‌های بیشتری داشته باشند که در نظام کنکور قابل شناسایی نیست، همچنین کنکور سراسری نه تنها فشار روانی زیادی روی دانش‌آموزان وارد می‌کند، بلکه خانواده‌ها را نیز تحت فشار قرار می‌دهد. این فشارها ممکن است باعث شود برخی دانش‌آموزان بااستعداد، به دلیل مشکلات اقتصادی یا اجتماعی، از ادامه تحصیل باز بمانند.

با توجه به تمام مفروضات مطرح‌شده باید نگاه اساسی نظام سیاست‌گذاری آموزشی در کشور را بر مبنای سندی موسوم به «تحول بنیادین نظام آموزش و پرورش» سنجید؛ موضوعی که با ورود هرچه بیشتر در آن به سازگاری یا عدم سازگاری این سند با اهداف منتج به تحقق «عدالت آموزشی» پی خواهیم برد. پیش از ورود به بحث، مساله نامشخص بودن اولویت‌ها در این سند راهبردی یکی از انتقادهای مشترکی بوده که میان عموم کارشناسان حوزه آموزشی بیان شده است. با وجود این وضعیت مشخص نیست که اساسا اولویت سند بنیادین مسائل کیفی، کمی، عدالت آموزشی، توسعه آموزشی یا مفروضات دیگر باشد. با این وجود ممکن است مدیران میانی بر فرض بسیاری از داشته‌های ذهنی یا توانایی‌های فردی خود دست به اولویت‌گذاری بندهای مختلف سند بزنند. این در حالی است که اصل و اساس این نوع از اسناد بالادستی تحقق «عدالت» بوده که به عنوان یک اولویت همیشگی انقلاب اسلامی از سال 1357 در دکترین نظام قرار گرفته است. 

اگرچه در بند چهارم از بخش «راهبردهای کلان» این سند بر توسعه و نهادینه کردن عدالت آموزشی در تمام مناطق کشور تأکید شده است، موضوع خصوصی‌سازی آموزش در کشور نیز از اولویت‌بندی سیاست‌گذاران آموزشی دور نبوده و این خود به نوعی جمع ضدین معنا می‌شود. در این سند به موضوع «تقویت و گسترش مدارس غیردولتی» به صراحت اشاره شده و این موضوع خود جای این تردید را باقی گذاشته که اساسا با خارج شدن موضوع آموزش و مهم‌تر از آن عدالت آموزشی از دست دولت و درگیر شدن کارتل‌های آموزشی، کنکور و مدارس خصوصی تا چه میزان می‌توان به تحقق عدالت آموزشی در کشور خوشبین بود؟ این در حالی است که اظهارات وزیر آموزش‌و‌پرورش دولت چهاردهم (در تاریخ 18 شهریورماه) نشان می‌دهد سیاست‌گذاری‌های دولت جدید نیز بر مبنای توسعه مدارس غیردولتی (به شرط همراستایی فرهنگی و آموزشی با مدارس دولتی) گذاشته شده است؛ موضوعی که شاید از منظر تئوری تا حدودی سخت اما امکانپذیر باشد اما اساسا در این فرآیند، «عدالت آموزشی» قربانی «توسعه آموزشی» خواهد شد.

این در حالی است که حتی در بسیاری از کشورهای غربی و متمسک به فرهنگ سیاسی لیبرال، این حجم و شتاب در خصوصی‌سازی آموزش و عبور از موضوع عدالت آموزشی دیده نشده است. در این میان بسیاری از چهره‌های سیاسی شناخته‌شده از هر ۲ جناح کشور با پی بردن به سیاست‌گذاری آموزشی فعلی، دست به تأسیس مدارس خصوصی زنجیره‌ای ‌زده‌اند که بیشتر رفع‌کننده نیاز فرزندان دیگر سیاسیون، تجار یا شخصیت‌های ذی‌نفوذ است؛ موضوعی که اساسا مدرسه را به یک پایگاه حزبی یا کانون پرورش نیروهای سیاسی جناح مذکور تبدیل کرده و این آفت بزرگ با از بین بردن مفهوم مدارس دولتی، باعث اضمحلال استعدادهای ناب و حقیقی در شهرها و مناطق کم‌برخوردارتر می‌شود.

با تمام این تفاسیر باید این نکته را در نظر گرفت که «عدالت آموزشی» همچنین نیازمند یک نگرش نو و درون‌زا در نظام آموزشی ایران است. این نگرش باید بر پایه ارزش‌های انسانی، حقوق بشری و احترام به تنوع فرهنگی شکل گیرد و به سمت ایجاد محیط آموزشی متعادل و عادلانه حرکت کند. رفع موانع موجود در مقابل تحصیل دختران و پسران و فراهم آوردن فرصت‌های برابر برای تحصیل آنها، از ملزومات این نگرش به شمار می‌رود. در نهایت، باید یادآور شد که عدالت آموزشی نه تنها یک «حق» بلکه یک «مسؤولیت اجتماعی» است که اساسا باید توسط «تمام ارکان جامعه» مورد توجه قرار گیرد.

گروه سیاسی: رهبر انقلاب دیروز طی حکمی دکتر محمد مخبر را به عنوان مشاور و دستیار خود انتخاب کردند. در حکم رهبری با اشاره به خدمات مخبر در عرصه‌های مدیریتی و اقتصادی، وظیفه او ادامه سیاست دولت شهید رئیسی برای شناسایی و به کارگیری نیروهای جوان و نخبه جهت کمک به دستگاه‌های مختلف درج شده است. 

به گزارش «وطن امروز»، ۳ سال پیش محمد مخبر 17 مرداد 1400 طی حکمی از طرف شهید رئیسی، به عنوان معاون اول رئیس جمهور انتخاب شد. از آن زمان به بعد نام مخبر بیشتر در محافل خبری آمد و عموم مردم نام او را بیشتر شنیدند اما مخبر پیش از آنکه به عنوان معاون اول رئیس‌جمهور انتخاب شود، از سال ۱۳۸۶ ریاست ستاد اجرایی فرمان امام را برعهده داشت و پیش از آن هم سمت‌هایی چون مسؤول بهداری سپاه دزفول در زمان جنگ، مدیرعامل مخابرات خوزستان، معاون استانداری خوزستان و معاونت بازرگانی بنیاد مستضعفان برعهده‌اش بود.

وی در 14 سال مدیریت در ستاد اجرایی فرمان حضرت امام(ره) توانسته بود اقدامات موفقی چون تاسیس بنیاد برکت، بنیاد احسان، موسسه دانش‌بنیان برکت، گروه توسعه اقتصادی تدبیر، راه‌اندازی قرارگاه محرومیت‌زدایی و پیشرفت در مسیر خدمت به محرومان و مستضعفان و تولید نخستین واکسن ایرانی کرونا (کوو ایران برکت) را در پرونده خود به ثبت برساند. 

* فرمانده اقتصادی دولت سیزدهم

مخبر با تجربیاتی که از قبل کسب کرده بود، به عنوان یک مدیر موفق، بازوی اقتصادی دولت شهید رئیسی را تقویت کرد. تا آنجا که از او به عنوان فرمانده اقتصادی دولت سیزدهم یاد می‌شد. ماموریت مخبر در دولت سیزدهم، تلاش برای جهش اقتصادی و اقدامات انقلابی دولت در حوزه‌های کلان اقتصادی، همچون گاز، پتروشیمی، خنثی‌سازی تحریم‌ها و طرح‌های آبرسانی بود. در نتیجه تلاش‌های او در ذیل دولت شهید رئیسی بود که مشکل کمبود آب در خوزستان که در نخستین ماه‌های استقرار دولت شهید رئیسی تبدیل به یک دغدغه ملی شده بود، ظرف کمتر از یک سال برطرف شد. 

مخبر که در دوران حضور در ستاد اجرایی فرمان امام، سیاست‌های «اقتصاد مقاومتی» را که همواره مد نظر رهبری بود پیگیری می‌کرد، پس از انتخاب به عنوان معاون اول رئیس‌جمهور نیز ریاست «ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی» را به دست گرفت تا وضعیت اقتصادی کشور را سر و سامان دهد. نگاه مخبر به فعالیت‌های اقتصادی همواره بر اساس اقتصاد مقاومتی و مشارکت دادن مردم در امور اقتصادی بود. وی در این باره گفته بود: «اجرای طرح‌ها باید با مشارکت و محوریت مردم انجام شود؛ به ‌گونه‌ای که هم در سرمایه‌گذاری و هم در مدیریت، مردم نقش‌آفرین باشند... طرح‌هایی که در ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی تصویب شده، اولویت‌های مهم و راهبردی دولت برای افزایش قدرت اقتصادی کشور با توجه به شرایط تحریمی کشور و نظم جدید جهانی است و از نقشه جامع مقاوم‌سازی اقتصاد ایران استخراج شده است. قدرت اقتصادی کشور باید با این طرح‌ها به‌روزرسانی شود و افزایش یابد و بر اساس آن، تعاملات بلندمدت با شرکای بزرگ اقتصادی طراحی شود که در حال پیگیری آن هستیم».

* مدیریت قوی در دوره 50 روزه انتقال دولت

با سقوط بالگرد حامل ریاست‌جمهوری و شهادت سیدابراهیم رئیسی و همراهانش در بازگشت از افتتاح سد قیز قلعه‌سی که روز 30 اردیبهشت‌ 1403 رخ داد، محمد مخبر طبق قانون سرپرست ریاست‌جمهوری شد. او باید به مدت 50 روز که قانون برای انتخاب رئیس‌جمهور جدید تعیین کرده بود، سکان هدایت دولت سیزدهم را برعهده می‌گرفت؛ دورانی سخت زیر ذره‌بین احزاب و گروه‌های مختلف که هر کدام در تب و تاب حضور در رقابت‌های ریاست‌جمهوری بودند و در چنین شرایطی، مخبر علاوه بر اداره باثبات کشور، اصل بی‌طرفی را در جریان رقابت‌های انتخابات به درستی رعایت کرد. چنانکه این وجه از مدیریت 50 روزه مخبر بر دولت، مورد توجه دوست و دشمن قرار گرفت.

با آغاز ثبت‌نام کاندیداهای ریاست‌جمهوری، انتظار می‌رفت نام محمد مخبر نیز در میان نامزدها دیده شود، بویژه آنکه شهید رئیسی و کلیت دولت سیزدهم، از مقبولیت بسیاری بین مردم برخوردار بود اما مخبر به‌رغم آنکه معاون اول شهید رئیسی بود و مدیریت درخشانی نیز در جایگاه سرپرست ریاست‌جمهوری از خود به یادگار گذاشته بود، از حضور در کوران رقابت‌های انتخاباتی صرف‌نظر کرد تا به گفته خود، بیشترین تمرکزش بر اداره کشور در شرایط حساس پس از شهادت سیدابراهیم رئیسی باشد. از سوی دیگر عدم شرکت مخبر در انتخابات ریاست‌جمهوری، طرح هرگونه شائبه‌ای را درباره جانبداری دولت سیزدهم از کاندیداهای حاضر در رقابت‌های ریاست‌جمهوری برطرف کرد. 

عملکرد خوب مخبر در جایگاه سرپرست دولت سیزدهم حتی مورد توجه رهبری نیز قرار گرفت و ایشان در دیدار اعضای دولت سیزدهم فرمودند: «بویژه از شخص آقای مخبر من باید تشکر ویژه بکنم؛ هم به خاطر همکاری‌شان با آقای رئیسی در طول این ۳ سال... و هم برای این 50-40 روز اخیر که ایشان در موضع «سرپرست ریاست‌جمهوری» حقّاً و انصافاً خیلی خوب کار کردند، خوب تلاش کردند، کارها را دنبال گرفتند، دنبال کردند. اینکه گفته شده بود «تا روز آخر، همه‌ کارها انجام بگیرد» را ایشان به معنای واقعی کلمه جدی گرفتند».

* مأموریت معرفی نیروهای جوان و نخبه به دستگاه‌ها

اکنون محمد مخبر به عنوان نماد اصلی دولت سیزدهم که عملکرد آن از جوانب مختلف مورد تایید مقام معظم رهبری قرار گرفته است، وظیفه شناسایی، به‌کارگیری و معرفی نیروهای جوان و نخبه جهت کمک به دستگاه‌های مختلف را برعهده دارد. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در نخستین دیدار مسعود پزشکیان و اعضای دولت چهاردهم با ایشان با اشاره به اینکه باید فرصت خدمت به مردم و تلاش برای پیشرفت کشور را نعمت بزرگ الهی بدانیم، درباره خدمات دولت شهید رئیسی گفتند: بدانید فرصت ۴ سال خدمت به سرعت برق و باد می‌گذرد؛ البته در همین مدت هم می‌توان کارهای بزرگی کرد. همچنانکه امیرکبیر در مدت ۳ سال کارهای بزرگی انجام داد و رئیسی عزیز هم در حدود ۳ سال خدمت برخی پایه‌گذاری‌های خوبی انجام داد که ان‌شاءالله ثمره آن به کشور خواهد رسید».

رهبر انقلاب همچنین شناخت داشته‌ها و ظرفیت‌ها را شرط کارآمدی دولت دانستند و گفتند: «مثال‌های زیادی وجود دارد که در گذشته برخی مسؤولان، استعدادها و ظرفیت‌های داخلی را نشناختند یا باور نداشتند و از این جهت ضررهایی به کشور وارد شد». اشاره رهبری به شناخت ظرفیت‌های داخلی زمانی پرمعناتر می‌شود که نگاهی به بیانات ایشان در آخرین دیدار اعضای دولت سیزدهم با ایشان بیندازیم.

در آن دیدار که هفدهم تیر امسال انجام شد، ایشان اعتقاد عمیق به توانایی‌های داخلی را از خصوصیات برجسته شهید رئیسی خواندند و گفتند: «در دوره‌های مختلف با مسؤولان در این‌‌ باره صحبت کرده‌ایم، کسی هم مخالف نبود اما انسان می‌فهمد که رئیسی از بن دندان به ظرفیت‌ها و توانایی‌های داخلی برای حل مشکلات کشور اعتقاد داشت».

اکنون به نظر می‌رسد نوع نگاهی که در دولت شهید رئیسی حاکم بود، باعث شده مقام معظم رهبری، معاون اول رئیس جمهور شهید سیزدهم را به عنوان مشاور و دستیار خود با ماموریت و وظیفه مشخص انتخاب کنند. در دولت شهید رئیسی حلقه‌ای از مدیران جوان و نخبه چه در کابینه و چه در سطوح دیگر مدیریتی حضور داشتند که عملکرد موفق آنها رهبری را بر آن داشته تا از دکتر محمد مخبر بخواهند با تداوم مسیر طی شده در دولت سیزدهم، شناسایی و به‌کارگیری نخبگان جوان را ادامه دهد و از توانایی‌های آنها برای کمک به دولت یا دیگر دستگاه‌ها استفاده کند.

***

گروه اقتصادی: واریز سود سهام عدالت مربوط به عملکرد مالی سال ۱۴۰۱ شرکت‌ها که 2 مرحله از آن سال گذشته انجام شد، با تأخیر مواجه شده است. قرار بود مرحله سوم و تسویه این سودها در ماه‌های اخیر محقق شود اما هنوز واریز نشده و سهامداران منتظر پرداخت و پیگیری مشکلات مربوط به این تأخیر هستند.

یکی از سهامداران استانی سهام عدالت با گلایه از نحوه واریز این سود در پیامی به «وطن امروز» نوشت که معتقد است سازمان بورس به عنوان نماینده سهامداران باید پیگیر برخورد با شرکت‌هایی باشد که از واریز سود سهام عدالت خودداری می‌کنند. سهامدار دیگری در نظراتی که در گزارش‌های قبلی منتشر شده بود، گفته بود: اگر قرار بود سود سهام عدالت واریز نشود، چرا به سهامداران وعده داده شد؟ نهادهای نظارتی باید به عدم واریز سود سهام عدالت که مطالبه ۵۰ میلیون نفر است، ورود کنند. خانم دیگری نیز اظهار داشت: چگونه شرکت‌ها قادر به پرداخت حقوق پرسنل خود هستند اما نمی‌توانند سود سهام عدالت را که حق‌الناس است، واریز کنند؟ سازمان بورس تاکنون چه اقداماتی برای دریافت سود سهام عدالت از شرکت‌ها انجام داده است؟

در راستای همین درخواست‌ها، «وطن امروز» این موضوع را بازخوانی و علل عدم واریز مرحله سوم سود سهام عدالت را پیگیری کرد.

مجید عشقی، رئیس سابق سازمان بورس، ۲۸ فروردین‌ سال جاری در رسانه ملی اعلام کرده بود: مجموعه‌ای از اتفاقات باعث شده برخی شرکت‌ها تخلف کرده و نتوانند سود سهام عدالت را پرداخت کنند. این شرکت‌ها عمدتا با کمبود نقدینگی مواجه هستند. ما هم توصیه کرده‌ایم سود سهام عدالت باید پرداخت شود و امیدواریم تا خرداد بتوانیم این سودها را جمع‌آوری و مابقی را پرداخت کنیم. البته زمان دقیق آن باید توسط شورای عالی بورس تعیین شود.

مشاهدات نشان از این موضوع دارد که مجامع 7 شرکت سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت از بهمن سال گذشته آغاز شده و تا پایان مرداد امسال ادامه داشته است.

بر این اساس، استان‌های خراسان شمالی، زنجان، گیلان، مرکزی، اصفهان، کرمان و کرمانشاه از جمله استان‌هایی هستند که در این مدت مجامع شرکت‌های سرمایه‌گذاری سهام عدالت آنها برگزار شده است. همچنین مجمع شرکت‌های سرمایه‌گذاری استان چهارمحال و بختیاری نیز در تاریخ ۶ شهریور 1402 برگزار شد.

در سال‌های اخیر سود سهام عدالت در 2 مرحله به حساب دارندگان آن واریز شده است؛ یکی در پاییز و دیگری در اواخر زمستان. در مرحله دوم سال گذشته، سود سهام عدالت حدود ۳۰ درصد کمتر از مرحله اول بود. همچنین در سال ۱۴۰۲ سود سهام عدالت متوفیان نیز پرداخت شد. وعده داده شده بود افرادی که زمستان سال گذشته سود خود را دریافت نکرده‌اند، در خرداد ۱۴۰۳ حساب آنها شارژ خواهد شد. با این حال و به ‌رغم وعده‌های داده شده، واریز سود سهام عدالت نه‌تنها در خرداد محقق نشد، بلکه در تیر و مرداد و شهریور نیز خبری از آن نشد.

ولی‌الله جعفری، مدیر نظارت بر ناشران سازمان بورس و اوراق بهادار در پایان سال مالی ۱۴۰۲ درباره این موضوع اظهار کرد: هنوز خبری از واریز سود سهام عدالت از 3 شرکت خاص نیست.

وی افزود: پالایشگاه بندرعباس ۲ هزار میلیارد تومان، شرکت صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس ۳ هزار میلیارد تومان و مپنا حدود ۵۵۰ میلیارد تومان از سود سهام عدالت را واریز نکرده‌اند.

جعفری در پاسخ به این سؤال که آیا با این شرکت‌ها برخوردی خواهد شد، گفت: گزارش تخلف احتمالی برای این شرکت‌ها تهیه و به مراجع رسیدگی به تخلفات ارسال شده است اما اکنون مهم این است که بتوانیم با پیگیری‌های خود، سود سهام عدالت را به طور کامل وصول و الباقی سود سال ۱۴۰۱ را به حساب مشمولان واریز کنیم.

***

آخرین اخبار از جزئیات سود سهام عدالت

جزئیات واریز سود سهامداران در هفته سوم شهریور 1402 نشان می‌دهد ۲۳ ناشر، سود مجموعا ۲ میلیون و ۴۴۴ هزار و ۷۴۰ سهامدار را که شامل ۶ هزار و ۷ میلیارد و ۸۳ میلیون تومان می‌شود، به حساب سجامی سرمایه‌گذاران واریز کرده‌اند.

* واریز سود جاری ۱۹ شرکت

در هفته سوم شهریور امسال، ۱۹ شرکت شامل «دوده صنعتی پارس، بانک قرض‌الحسنه رسالت، سرمایه‌گذاری پویا، سرمایه‌گذاری توسعه توکا، پالایش نفت اصفهان، ص. س. املاک و مستغلات امین‌شهر، لامیران، سرمایه‌گذاری صنایع ایران، سیمان فارس، گسترش صنایع روی ایرانیان، بهمن دیزل، گروه صنعتی ملی، نفت پاسارگاد، پتروشیمی گلستان، تولید و مدیریت نیروگاه زاگرس کوثر، ایران یاساتایر و رابر، فولاد هرمزگان جنوب، بهار رزعالیس چناران و ملی صنایع مس ایران» سود جاری ۲ میلیون و ۳۱۳ هزار و ۹۲۹ سهامدار را که معادل ۵ هزار و ۸۹۰ میلیارد و ۵۹ میلیون تومان است، به حساب آنها در سامانه سجام واریز کرده‌اند.

* واریز سود سنواتی و حق تقدم ۴ شرکت

در همین بازه زمانی، ۴ ناشر شامل «لامیران، سرمایه‌گذاری پردیس، بیمه زندگی آگاه و پارس الکتریک» سود سنواتی و حق تقدم ۱۳۰ هزار و ۸۱۱ سهامدار را که معادل ۱۱۷ میلیارد و ۲۳ میلیون تومان است، از طریق سپرده‌گذاری مرکزی پرداخت کردند.

***

بازخوانی پرونده سود سهام عدالت متوفیان و روندی که هنوز عملیاتی نشده است

۶ اسفند ۱۴۰۰ مدیرعامل شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اظهار داشت انتقال قهری سهام عدالت به زیرساخت‌های مختلف، نیاز به زمان و تدابیر فنی بیشتری دارد و پیچیدگی‌های مربوط به آن باعث تأخیر در راه‌اندازی سامانه مربوط شده است. وی امیدوار بود که طی 6 ماه، یعنی تا شهریور ۱۴۰۱ سامانه به بهره‌برداری برسد که این هدف نیز محقق نشد. با این ‌حال، به گفته قائم‌مقام مدیرعامل شرکت سپرده‌گذاری مرکزی وقت، درباره سامانه انتقال سهام عدالت به وراث، بخشی وجود دارد که خارج از اختیارات شرکت سپرده‌گذاری مرکزی قرار دارد و نیازمند تعامل با قوه ‌قضائیه است.

وی اشاره کرد که برای اجرای سامانه، قوه ‌قضائیه باید به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی یک سرویس ارائه کند تا اطلاعات متوفیان را دریافت کند و بر اساس گواهی انحصار وراثتی که توسط قوه‌قضائیه صادر می‌شود و زیرساخت‌های سرویسی که ارائه می‌شود، موارد را اجرایی کند.

مدیرعامل شرکت سپرده‌گذاری مرکزی بیان کرد که شرکت سپرده‌گذاری مرکزی در تلاش است این موضوع را پیگیری کند و این درخواست یکی از خواسته‌های مسؤولان بازار سرمایه و سپرده‌گذاری مرکزی است.

***

فوت وارث و تنوع مذهب از مشکلات انتقال سهام به وارثان

عضو شورای‌ عالی بورس نیز در جلسه تعیین‌تکلیف متوفیان سهام عدالت اشاره کرد که وارثان باید درخواست خود را اعلام کنند و برگه انحصار وراثت را در اختیار داشته باشند. وی تأکید کرد که فرآیند سهام عدالت متوفیان بسیار پیچیده است و مشکل اصلی آن این است که حتی وراث هم ممکن است فوت کرده باشند. وی به مساله تنوع مذهبی متوفیان سهام عدالت هم اشاره کرد و گفت برای حل این مشکل باید قوانین و مقررات مربوط بهبود یابند. بنابراین بر اساس اطلاعات موجود، سامانه انتقال سهام عدالت به وراث هنوز به‌ صورت کامل راه‌اندازی نشده است و با مشکلات و تأخیرهایی مواجه شده است. پیچیدگی‌ها و نیازمندی‌های فنی مرتبط با این سامانه باعث تأخیر در بهره‌برداری آن شده است. همچنین اجرای سامانه نیازمند تعامل با قوه ‌قضائیه بود و برخی موارد خارج از اختیار شرکت سپرده‌گذاری مرکزی قرار داشت که تا امروز بسیاری از این مشکلات مرتفع شده و در مراحل نهایی اجرایی‌شدن است.

***

سازمان ثبت‌احوال و اجرای سامانه الکترونیک متوفیان سهام

۱۲ بهمن ۱۴۰۱ محمد کاظمی‌فرد، رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه‌قضائیه درباره سامانه انتقال سهام عدالت به وراث اطلاعاتی را درباره اطلاعات فردی متوفیان سهامداران این سامانه به ‌صورت الکترونیکی ارائه کرد. وی اعلام کرد سازمان ثبت‌احوال کشور این خدمت را ارائه خواهد کرد و اطلاعات متوفیان به ‌صورت آنلاین در دسترس سازمان بورس قرار دارد.

کاظمی‌فرد همچنین افزود: داده‌های مربوط به وراثت سهام انحصارا به سازمان بورس ارائه شده است تا سهام عدالت متوفیان به خانواده‌های‌شان منتقل شود. این داده‌ها به ‌صورت وب‌سرویس در اختیار سازمان بورس قرار گرفته و سازمان می‌تواند از آن در سامانه‌های خود استفاده کند.

* نقص‌های انتقال دستی داده‌های فوت‌شدگان به سازمان بورس

با این حال، برخلاف ادعاهای رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه‌قضائیه، فرآیند انتقال داده‌های فوت‌شدگان به سازمان بورس به دلیل انجام این فرآیند به ‌صورت دستی به طور کامل انجام نشده است. در این زمینه، باغستانی، مدیرعامل شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اعلام کرد: تاکنون تنها تصاویر انحصار وراثت مبتنی بر سرویس به سازمان بورس ارائه شده است و از سال ۹۷ به بعد عملا تعداد متوفیان را پوشش نمی‌دهد.

با توجه‌ به این موضوع، سازمان بورس برای افزایش سرعت در راه‌اندازی سامانه انتقال سهام متوفیان به وراث، زیرساخت فنی را مجددا تغییر داده و طرح دیگری را در شورای‌عالی بورس مطرح کرده است. عشقی، رئیس سابق سازمان بورس اعلام کرده بود تصویب شده است که تقسیم‌بندی سهام عدالت بر اساس گواهی انحصار وراثت از طریق شعب کارگزاری انجام شود.

بنابراین شرکت سپرده‌گذاری باید زیرساختی را برای شرکت‌های کارگزاری فراهم کند تا آن شرکت‌ها بتوانند اقدامات لازم را انجام دهد.

* سازمان ثبت‌احوال کشور مسؤول ارائه خدمات مربوط به اطلاعات متوفیان است

۱۲ بهمن ۱۴۰۱ سازمان ثبت‌احوال کشور خدماتی را درباره سامانه انتقال سهام عدالت به وراث اعلام کرد. این سامانه به ‌منظور انتقال سهام متوفیان به وارثان آنها ایجاد شده است. اطلاعات فردی متوفیان سهامداران در این سامانه ثبت می‌شود و سازمان بورس از این اطلاعات برای انتقال سهام استفاده می‌کند. رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه‌قضائیه توضیح داد که سازمان ثبت‌احوال کشور مسؤول ارائه خدمات مربوط به اطلاعات متوفیان است و این اطلاعات به ‌صورت الکترونیکی در دسترس سازمان بورس قرار می‌گیرد. او اعلام کرد سازمان ثبت‌احوال کشور این خدمت را ارائه خواهد کرد و به ‌صورت آنلاین اطلاعات مربوط به متوفیان سهامداران در دسترس سازمان بورس قرار خواهد گرفت.

***

فرآیند انتقال داده‌های فوت‌شدگان به سازمان بورس

همچنین با توجه ‌به ادعاهای رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضائیه، برخی از مسؤولان شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اعلام کرده‌اند فرآیند انتقال داده‌های فوت‌شدگان به سازمان بورس به طور کامل انجام نشده است. تاکنون تنها تصاویر انحصار وراثت بر اساس سرویس به سازمان بورس ارائه شده است و این تصاویر از سال ۹۷ به بعد معتبر هستند. با این ‌حال، تعداد متوفیان قبل از سال ۹۷ هنوز به طور کامل در این سامانه ثبت نشده است.

به همین دلیل، سازمان بورس برای افزایش سرعت در راه‌اندازی سامانه انتقال سهام متوفیان، زیرساخت فنی را تغییر داده است. طرحی مطرح شده است که تقسیم‌بندی سهام عدالت بر اساس گواهی انحصار وراثت از طریق شعب کارگزاری انجام شود. در این طرح، شرکت سپرده‌گذاری مرکزی مسؤول فراهم‌کردن زیرساخت موردنیاز برای شرکت‌های کارگزاری خواهد بود تا اقدامات لازم در این زمینه انجام شود.

***

برای انتقال سهام عدالت متوفیان حتماً وارثان باید سجامی شوند

وراثی که قصد دارند سهام عدالت متوفیان خود را دریافت کنند، باید ابتدا به سامانه سجام مراجعه کرده و فرآیند سجامی شدن را طی کنند. این شرط برای تمام وراث الزامی است و بدون آن، امکان انتقال سهام و دریافت سود وجود ندارد. مهدی حاجی‌وند، دستیار ویژه رئیس سازمان بورس در امور سهام عدالت تأکید کرده است این شرط باید توسط همه وراث رعایت شود.

محمد باغستانی، مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری مرکزی  چندی پیش دوباره تأکید کرد: واریز مرحله سوم سود سهام عدالت مربوط به عملکرد مالی سال ۱۴۰۱ هنوز از سوی برخی ناشران انجام نشده است. به همین دلیل، تاکنون نتوانسته‌ایم سود سهام عدالت و سود وراث را واریز کنیم.

وی ادامه داد: در صورت واریز سود مرحله سوم و تسویه سهام عدالت، سود وراثی که تمام مراحل انتقال سهام عدالت متوفیان خود را انجام داده‌اند نیز به طور کامل واریز خواهد شد اما باید تأکید کرد که یکی از شروط اساسی واریز سود سهام عدالت برای وراث، سجامی شدن آنهاست. باغستانی توضیح داد: برای واریز سود، به شماره شبا برای هر یک از وراث نیاز داریم، بنابراین در این زمان، وراث می‌توانند از طریق شعب بانک‌های منتخب و کارگزاری‌های معتبر، اقدامات لازم برای انتقال سهام عدالت متوفی خود را انجام دهند.

***

نحوه دریافت سود سهام عدالت متوفیان

مژگان صفری‌مقدم، مدیر پشتیبانی و راهبری عملیات سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه اعلام کرد انتقال سهام عدالت متوفیان به وراث از طریق شعب کارگزاری و بانک‌های منتخب همچنان بدون هزینه انجام می‌شود.

وی افزود: پس از سجامی شدن، وراث می‌توانند با مراجعه به درگاه یکپارچه ذی‌نفعان بازار سرمایه به آدرس ddn.csdiran.ir و انتخاب بخش امور سهام عدالت متوفی، با وارد کردن کد ملی و تاریخ تولد فرد فوت‌شده، وضعیت سهام عدالت و پرتفوی او را استعلام کنند.

وی توضیح داد: تمام مراحل ذکر شده و تقسیم دارایی متوفی به ‌صورت رایگان انجام می‌شود. پس از استعلام وضعیت سهام عدالت، یکی از وراث می‌تواند به یکی از شعب کارگزاری‌های منتخب یا بانک‌های ملی، تجارت، ملت و پارسیان مراجعه کرده و مدارک لازم را که در آدرسwww.csdiran.ir موجود است، ارائه دهد.

صفری‌مقدم تأکید کرد: تمام وراث متوفی سهام عدالت باید پس از تقسیم دارایی، نسبت به سجامی شدن اقدام کنند تا واریز سود سهام عدالت به حساب آنها از طریق شماره شبای اعلام‌شده در سامانه سجام انجام شود. همچنین وراث پس از سجامی شدن می‌توانند با مراجعه به درگاه یکپارچه ذی‌نفعان بازار سرمایه علاوه بر مشاهده پرتفوی سهام عدالت خود، از ارزش روز آن نیز مطلع شوند.

***

سهام عدالت جاماندگان در انتظار مصوبه دولت

راضیه ذوالنوریان، مدیر کل دفتر توسعه مردمی‌سازی واگذاری‌ها در آخرین اظهارات خود درباره تخصیص سهام عدالت به بازماندگان گفت: با توجه به تبصره ۳ ماده ۳۴ قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی موضوع تکلیف وزارت امور اقتصادی و دارایی برای شناسایی افراد مشمول طرح توزیع سهام عدالت، با همکاری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و فراهم آوردن شرایط واگذاری سهام به مشمولان و با عنایت به ابلاغ دستورالعمل مربوط در سال ۱۳۸۹ توسط وزیر امور اقتصادی و دارایی، در ۲۰ مرحله مختلف جهت شناسایی مشمولان این طرح اقدام شد و در نهایت تعداد ۴۹،۱۴۸،۷۷۴ نفر به عنوان مشمولان نهایی طرح شناسایی شدند.

مدیرکل دفتر توسعه مردمی‌سازی واگذاری‌ها تصریح کرد: همچنین پرتفوی سهام حدود ۳۰ میلیون نفر از مشمولان به صورت غیرمستقیم از طریق شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی و کانون متشکل از شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی اداره خواهد شد، این دسته از مشمولان پس از پذیرش شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی در بازار بورس و اوراق بهادار، سهامدار این شرکت‌ها شدند. گفتنی است با توجه به بررسی نحوه برگزاری مجامع شرکت‌های موصوف، از سوی شورای عالی بورس و اوراق بهادار مقرر شده است بر اساس مصوبات مورخ ۲۰/۴/۱۴۰۲ و ۹/۸/۱۴۰۲ آن شورا نسبت به برگزاری مجامع شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت اقدام شود. بدیهی است پس از برگزاری مجامع موصوف و از زمان اعلام آزاد شدن خرید و فروش، سهامداران می‌توانند به تدریج نسبت به معامله سهم خود در بورس اقدام کنند.

***

توزیع سهام جدید عدالت و لزوم تصویب سبد پیشنهادی جدید در هیأت وزیران

ذوالنوریان تصویب سبد پیشنهادی جدید در هیات وزیران را لازم دانست و ادامه داد: در راستای بند الف تبصره ۲ قانون بودجه سال ۱۴۰۱ کشور، دولت موظف شده بود از محل باقیمانده سهام متعلق به دولت یا شرکت‌های دولتی در بنگاه‌های قابل واگذاری نسبت به واگذاری سهام عدالت به افراد تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره)، مددجویان سازمان بهزیستی کل کشور و تمام افراد واجد شرایط طبق قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل چهل‌وچهارم قانون اساسی اقدام کند.

******

از جمله ویژگی‌های موتور رافع این است که مانند موتور فضایی «سلمان»، از بدنه کامپوزیتی بسیار سبک و سامانه کنترل بردار رانش (از نوع نازل متحرک) برخوردار است و همین ویژگی‌ها موجب شد به‌عنوان مرحله نخست ماهواره‌برهای در دست توسعه سپاه (از جمله همین قائم) استفاده شود.

در حقیقت موتور فضایی «رافع» گلوگاه مهمی در حوزه پرتابگر در کشورمان را رفع کرد و این مسأله فتح بابی برای بیشتر شدن تعداد پرتاب‌های فضایی ایران در سال، توسعه صنعت ساخت ماهواره و همچنین بالا بردن قابلیت اطمینان پرتابگرهای فضایی کشورمان برای انجام پرتاب برای دیگر کشورها شد.

در پرتاب اخیر نیز برای نخستین بار اعلام شد موتور مرحله سوم ماهواره‌بر «قائم100»، «وهب» نام دارد.

استفاده از این موتور در ماهواره‌برهای قاصد و قائم نیروی هوافضای سپاه، از سال ۱۳۹۹ تاکنون، یکی از دلایل 5 تزریق موفق ماهواره‌های ایرانی (نور ۱، ۲ و ۳، ثریا و چمران) در مدارهای ۴۳۰ تا ۷۵۰ کیلومتری زمین بوده است.

موتور وهب از نوع سوخت جامد کروی بوده و به رانشگرهای کوچک و بسیار دقیقی برای تنظیم زاویه تزریق ماهواره در مدار  مورد نظر مجهز است. 

استفاده از سوخت جامد در ماهواره‌برهای ایرانی را باید حاصل عزم و اراده سردار شهید سرلشکر حسن طهرانی‌مقدم (پدر دانش موشکی ایران) در حوزه موتورهای سنگین و نیمه‌سنگین سوخت جامد و تجربیات مجموعه هوافضای سپاه در این حوزه و سرریز این دانش به بخش فضایی دانست.

اهمیت این مساله وقتی بیشتر خودش را نشان می‌دهد که بدانیم عمده پرتاب‌های ناموفق فضایی کشور متعلق به ماهواره‌برهای سوخت مایع بوده و شاید یکی از دلایلی که سازمان فضایی وزارت دفاع نیز در پرتابگر نسل جدید خود (ذوالجناح) به سمت استفاده از پیشران سوخت جامد رفت، همین باشد.

ماهواره‌بر «قائم100»، نخستین پله از نقشه راه نیروی هوافضای سپاه در توسعه ماهواره‌برهای سری قائم است که از «قائم100» شروع شده و به نسل‌های دیگر از جمله «قائم 105 و 110» و بعد در نهایت «قائم120» خواهد رسید که مهم‌ترین برنامه ایران برای رسیدن به مدار 36هزار کیلومتری زمین است.