محمد محمدی: به پیشنهاد کمیسیون فرهنگ عمومی و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی و ابلاغ رئیس جمهور، از سال گذشته 30 آبان به عنوان روز قهرمان ملی در تقویم رسمی کشور ثبت شد؛ روزی که سال 1396 سردار پرافتخار ایران‌زمین سپهبد شهید حاج‌قاسم سلیمانی طی نامه‌ای به رهبر انقلاب پایان داعش را اعلام کرد.

ایران همواره در دوران‌های مختلف قهرمانان زیادی را در دامن خود پرورش داده است؛ فرزندان پرشماری که برای سربلندی و افتخار این سرزمین جان‌شان را در طبق اخلاص قرار دادند تا روز به‌ روز نام ایران بر بلندای جهان طنین‌اندازتر شود. در این بین فرهنگ و هنر وظیفه‌ای دوچندان دارد و آن به تصویر کشیدن و ماندگار کردن این قهرمانان است، آن هم در جغرافیایی که قهرمانانش نه بر آمده و زاییده تخیل، بلکه عین واقعیت هستند؛ قهرمانانی که به میدان رفتند و اسطوره‌وار در مقابل دشمن ایستادند و ققنوس‌وار به آسمان پرکشیدند. در این میان سینما و کتاب از سایر رشته‌ها و گرایش‌های هنری از  ظرفیت بیشتری برای بیان و به تصویر کشیدن قهرمانی قهرمانان برخوردارند؛ 2 رشته‌ای که انصافا طی چند سال اخیر حق مطلب را ادا کرده و روایتگرانی شدند تا داستان‌های قهرمانان را در قاب چشمان مخاطبان‌شان به تصویر بکشند و آنان را برای آیندگان و نسل‌های بعدی ماندگار کنند. از سویی بین کتاب و سینما به جرأت می‌توان نقش سینما را به دلیل ماهیت مردمی‌تر  و اجتماعی‌اش در این راه نه‌چندان ساده، مهم‌تر و قابل توجه‌تر دانست؛ هنری که در بدنه جامعه امروزی از نفوذ غیرقابل انکاری برخوردار است و می‌تواند به زیباترین حالت ممکن قهرمانان واقعی این کشور را به تصور بکشد. از همین رو همزمان با فرارسیدن روز قهرمان ملی نگاهی کوتاه به قهرمانان سینمای ایران انداختیم تا از این رهگذر بدانیم و متوجه شویم قهرمانان ایران‌زمین در دوران معاصر نه برآمده از جا و مکانی غیرقابل تصور، بلکه سرکشیده از درون جامعه و از میان همین مردم بودند.

از جمله فیلم‌هایی که در سال‌های اول انقلاب اسلامی درباره یکی از قهرمانان ملی کشور در سینمای ایران ساخته شد، فیلم سینمایی «سردار جنگل» به کارگردانی امیر قویدل بود که سال ۱۳۶۲ ساخته شد. این فیلم درباره رشادت‌های میرزاکوچک‌خان جنگلی از جمله شخصیت‌های ملی تاریخ ایران بعد از جنگ اول جهانی بود.

از دیگر شخصیت‌های مبارز مذهبی - سیاسی در دوره حکومت پهلوی شهید سیدعلی اندرزگو بود. فیلم سینمایی «تیرباران» به کارگردانی علی‌اصغر شادروان سال ۱۳۶۵ درباره بخشی از زندگی و چگونگی شهادت سیدعلی اندرزگو ساخته شد.

از اواسط دهه ۶۰ تا اواخر دهه ۷۰ سینما به فراخور نیاز روز به سوی تولید فیلم‌هایی با موضوع دفاع‌ مقدس رفت که این فیلم‌ها بیشتر روایتگر داستان‌های 8 سال جنگ به شمار می‌رفت و کمتر فیلمی با موضوع قهرمان ملی دفاع ‌مقدس ساخته شد.

«بوی پیراهن یوسف» را باید یکی از جدیدترین مدل‌های بازتعریف شخصیت قهرمان در سینمای ایران در دهه 70 دانست؛ فیلمی به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا با بازی درخشان علی نصیریان در نقش «دایی غفور»؛ یک راننده تاکسی که با وجود مدارکی که ثابت می‌کند فرزندش در جنگ تحمیلی به شهادت رسیده، انتظار او را می‌کشد و شهادتش را باور ندارد. او همه زندگی خود را به پای این انتظار گذاشته و لبه مرز نوعی جنون قرار گرفته است.

یکی از بارزترین فیلم‌های ساخته شده در اواسط دهه 70 فیلم «آژانس شیشه‌ای» بود که سال ۷۶ ساخته شد؛ فیلمی به نویسندگی و کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا؛ روایت یک جانباز دفاع‌مقدس که برای عمل جراحی قرار است به خارج از کشور برود. در این فیلم عباس، بسیجی خراسانی است که از سال‌های حضورش در جنگ ایران و عراق، ترکش خمپاره‌ای در کنار شاهرگ گردنش باقی مانده ‌است. او به اصرار همسرش، نرگس، برای معاینه به تهران می‌آید و در خیابان، به شکل اتفاقی با همرزم سابقش، حاج کاظم روبه‌رو می‌شود. شخصیت حاج کاظم با بازی پرویز پرستویی تا سال‌ها نماد و شخصیتی ماندگار در سینمای دفاع‌مقدس بود.

سال ۱۳۸۷ جواد اردکانی فیلمی درباره شهید عبدالحسین برونسی با نام «به کبودی یاس» جلوی دوربین برد. شهید برونسی از جمله مبارزان دوره پهلوی بود که مدتی نیز در زندان‌های ساواک به سر برده بود و بعد از انقلاب نیز برای مبارزه با نیرو‌های متجاوز بعثی به جبهه رفت و در نهایت به شهادت رسید.

یک سال بعد هم همین کارگردان دست به ساخت یک فیلم پرتره دیگر درباره یکی دیگر از قهرمانان جنگ زد و این بار بخشی از زندگی شهید محمود کاوه را به تصویر ‌کشید که سال ۱۳۶۵ در جریان عملیات کربلای ۲ به شهادت ‌رسید. فیلم سینمایی «شور شیرین» سال ۱۳۸۸ ساخته شد اما این فیلم نیز همانند دیگر فیلم اردکانی (به کبودی یاس) اثری چندان باکیفیت نبود که بتواند در جذب مخاطب در سینما موفق باشد.

«فرزند صبح» ساخته بهروز افخمی که سال ۱۳۸۹ به صورت محدود آن هم در جشنواره فیلم فجر برای مخاطبان اکران شد، فیلمی درباره رهبر بزرگ انقلاب اسلامی امام خمینی(ره) بود که تنها بخش‌هایی از زندگی ایشان را به تصویر کشیده بود. هر چند هزینه زیادی برای ساخت این اثر سینمایی شد و داستان فیلم روایتی از زندگی امام(ره) از بدو تولد تا ۷ سالگی ایشان و بخش‌هایی نیز درباره دستگیری ایشان در تاریخ 15 خرداد بود اما این اثر نیز ابتدا به دلیل اختلاف میان تهیه‌کننده و کارگردان دچار حاشیه شد و بعد‌ها که بهروز افخمی در مقام کارگردان نسخه مطلوب خود را تدوین و آماده نمایش کرد، حاشیه‌های دیگری مانند اعتراض خانواده فرهاد مهراد به استفاده از قطعات این خواننده در فیلم، تبدیل به دست‌انداز‌هایی در مسیر نمایش عمومی آن شد.

سال ۱۳۹۲ فیلم سینمایی «چ» به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا ۲ روز از زندگی شهید چمران آن هم در ماجرای پاوه را به تصویر ‌کشید. در این فیلم علاوه بر شهید مصطفی چمران شاهد کاراکتر شهید اصغر وصالی (با بازی بابک حمیدیان) از دیگر قهرمانان ملی دوران دفاع‌ مقدس بودیم.

فیلم سینمایی «ایستاده در غبار» به کارگردانی محمدحسین مهدویان که سال ۱۳۹۴ ساخته شد، درباره جاویدالاثر احمد متوسلیان از فرماندهان جنگ تحمیلی بود که سال ۱۳۶۱ در لبنان ربوده شد.

بهرام توکلی سال ۱۳۹۷ با فیلم سینمایی «غلامرضا تختی» داستان زندگی جهان پهلوان تختی از دوران کودکی تا آخرین لحظات زندگی غلامرضا تختی را به تصویر ‌کشید. مهدی جعفری سال ۱۳۹۷ فیلم سینمایی «بیست‌وسه نفر» را ساخت که داستان اسارت 23 رزمنده ایرانی در زندان‌های رژیم بعث بود که از سوی مخاطبان با استقبال خوبی روبه‌رو شود. سال ۱۳۹۹ فیلم سینمایی «تک‌تیرانداز» به کارگردانی علی غفاری بخشی از زندگی شهید عبدالرسول زرین، معروف‌ترین تک‌تیرانداز ایرانی را به تصویر کشید؛ تک‌تیراندازی که در طول جنگ توانست بیش از ۲ هزار نفر از نیروهای نظامی دشمن بعثی را بکشد.

نکته جالب این است که سینمای هالیوود سال ۲۰۱۴ فیلمی با نام «تک‌تیرانداز آمریکایی» را تولید کرد که داستان کریس کایل، معروف‌ترین تک‌تیرانداز آمریکایی بود که ۱۶۰ مورد کشتن در جریان حضور در عراق را به ثبت رسانده بود؛ فیلمی که در جهان مورد استقبال قرار گرفت و در شناخت این شخصیت جنایتکار به جهانیان بسیار تأثیرگذار بود.

فیلم‌های سینمایی «منصور»، «موقعیت مهدی»، «هناس» و «غریب» هر یک روایتگر بخشی از زندگی قهرمانان ملی در عرصه جنگ و علم بودند که در 2 سال گذشته تولید شدند و توانستند بازخورد خوبی میان مخاطبان داشته باشند. از همین رو انتظار می‌رود با پرداخت به زندگی قهرمانانی همچون شهید حاج‌قاسم سلیمانی گامی جدی در مسیر رشد و پرورش سینمای قهرمان‌محور برداشته شود.

تیم ملی فوتبال ایران که پس از نزدیک شدن به تساوی مقابل کره‌شمالی به انجام بازی بهتر برابر قرقیزستان امیدوار بود، بار دیگر در نیمه دوم با چالش‌های جدی مواجه شد و با دشواری توانست 3 امتیاز ارزشمند را کسب کند. تیم ملی ایران با همان ترکیب همیشگی و استراتژی مشابه دیدار با کره‌شمالی وارد میدان شد. امیر قلعه‌نویی با قرار دادن مهدی طارمی و سردار آزمون در خط حمله، تلاش داشت با استفاده از سرعت وینگرها دفاع پرتعداد قرقیزستان را تحت فشار قرار دهد. بازی‌سازی از خط میانی و مالکیت بالای توپ، ایران را در موقعیت کنترل کامل نیمه اول قرار داد. گل اول توسط مهدی طارمی روی یک کرنر و ضربه سر سعید عزت‌اللهی که در نهایت توسط طارمی تکمیل شد، به ثمر رسید. دقایقی بعد، پاس عمقی سردار آزمون، صالح حردانی را در موقعیت تک‌به‌تک قرار داد و او با شوتی تماشایی گل دوم ایران را ثبت کرد. عملکرد دفاعی قرقیزها در نیمه اول نتوانست مانع بازی روان ایران شود.

* بازگشت قرقیزستان در نیمه دوم

در آغاز نیمه دوم، تیم قرقیزستان با تغییراتی در ترکیب خود و ورود بازیکنان جدید، موفق شد بازی را متحول کند. این تغییرات به ژوئل کوجو فرصت داد تا 2 بار دروازه ایران را باز کند؛ ابتدا با یک ضربه سر در دقیقه ۵۲ و سپس با استفاده از پنالتی که ناشی از اشتباه عزت‌اللهی در دفع توپ بود. ملی‌پوشان ایران در این نیمه نتوانستند ریتم بازی را حفظ کنند و اشتباهات متوالی در خط دفاع و میانه زمین به قرقیزها فرصت‌های متعددی برای حمله داد. این ضعف، شباهت بسیاری به افت عملکرد ایران در نیمه دوم بازی با کره‌شمالی داشت.

* تغییرات سرنوشت‌ساز قلعه‌نویی

قلعه‌نویی با انجام چندین تعویض در دقیقه ۶۳، سعی کرد بازی را به نفع ایران بازگرداند. این تغییرات موجب شد تیم‌ ملی بار دیگر به جریان بازی مسلط شود. گل سوم ایران توسط سردار آزمون روی سانتر دقیق میلاد محمدی و ضربه سر او به ثمر رسید و ایران بار دیگر از حریف پیشی گرفت.

* دقایق پایانی پرتنش

در ادامه، قرقیزستان تلاش زیادی برای بازگشت به بازی داشت و حملاتی پی‌درپی انجام داد اما دفاع چندلایه ایران توانست این حملات را خنثی و 3 امتیاز حساس این دیدار را حفظ کند.

* نگاه کلی به عملکرد ایران

این پیروزی، هر چند دشوار، باعث شد تیم‌ ملی ایران با ۱۶ امتیاز جایگاه خود را در صدر جدول گروه A تثبیت کند و گامی دیگر به جام‌جهانی ۲۰۲۶ نزدیک شود اما مشکلات نیمه دوم، بویژه در مدیریت بازی و جلوگیری از اشتباهات فردی، چالشی جدی برای قلعه‌نویی و تیم ‌ملی محسوب می‌شود.

اینک بعد از آزمون سیاست «تصفیر نفت» ایران توسط آمریکا، ترامپ می‌داند در به صفر رساندن خرید نفت از ایران در چه بخش‌هایی موفق خواهد شد و در کجاها نمی‌تواند مانور دهد. به نظر می‌رسد ترامپ اینک می‌داند چین و ترکیه مهم‌ترین موانع رسیدن به سیاست تصفیر نفت ایران خواهند بود، به همین دلیل سیاست بعد ترامپ برای زمینگیر کردن ایران و متعاقبا اجازه ندادن به بهره‌برداری از درآمدهای نفتی‌اش، فشار به کشورهایی است که در فرآیند تهاتر کالا با نفت نقش دارند. این سیاست می‌تواند محیط عملیاتی سیاست‌های سخت‌گیرانه ترامپ در برابر ایران را تا حد بسیاری تسهیل کند. بنابراین باید منتظر فشار ترامپ بر چین و ترکیه درباره ایران بود؛ موضوعی که تا پیش از آمدن ترامپ باید مسیرهای جایگزینش مورد توجه قرار گیرد.

3- اقدامات امنیتی

از جمله دیگر اقدامات ترامپ در برابر ایران، «تروریست اعلام کردن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی» در آوریل سال 2019 بود. این اقدام ترامپ در حالی بود که پیش از آن هیچ کشوری یک بخش نظامی کشور دیگر را با این عنوان قلمداد نکرده بود، این موضوع نیز سبب شد برخی دیگر کشورها سپاه را تحت شمول «سازمان تروریستی» قرار دهند. بعد از آن ترامپ مهم‌ترین فرمانده نظامی ایران را در فرودگاه بغداد به شهادت رساند. بعد از تست موفقیت‌آمیز قدرت تهاجمی ایران در برابر اسرائیل در وعده صادق 1 و وعده صادق 2، اینک ترامپ بخوبی می‌داند ایران از نظر قدرت منطقه‌ای و نظامی، متفاوت از 4 سال پیش است، بنابراین امکان‌ها و محدودیت‌های امنیتی آمریکا را بخوبی درک می‌کند. ایران نیز باید با تقویت همین بعد از قدرت، یعنی بازیگری منطقه‌ای محدودیت‌های امنیتی آمریکا برای مواجهه با ایران را به حداقل برساند.   

به‌ طور کلی سیاست ترامپ را درباره ایران در دور نخست ریاست‌جمهوری‌اش، می‌توان فشار حداکثری و ممانعت از دسترسی ایران به شریان‌های اقتصادی بین‌المللی قلمداد کرد؛ سیاست‌هایی که همگی ریل فشار حداکثری در دوره بایدن را نیز علیه ایران فراهم کرد و مهم‌ترین قرارداد بین‌المللی چندجانبه بین ایران و آمریکا یعنی برجام را تحت تاثیر قرار داد و یک آجر قدرتمند بر دیوار بزرگ بی‌اعتمادی بین ۲ کشور قرار داد.

گروه بین‌الملل: شامگاه دوشنبه ساعات پرالتهابی در سرزمین‌های اشغالی رقم خورد. تنها پس از گذشت ۳ ساعت از سخنرانی جنجالی بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در کنست و تنش سیاسی شدید در این جلسه، حزب‌الله لبنان با رگباری از موشک و پهپاد، تل‌آویو را هدف قرار داد. نتانیاهو در این جلسه با اشاره به تجاوزات گسترده ارتش رژیم اشغالگر به خاک لبنان و به منظور دستاوردسازی از تجاوزات وحشیانه رژیم صهیونیستی علیه غیرنظامیان صهیونیست، اعلام کرد ارتش صهیونیستی بیش از 80‌درصد توان موشکی حزب‌الله لبنان علیه رژیم صهیونیستی و شهرک‌های اشغالی را نابود کرده است. در این جلسه خانواده اسرای رژیم و نمایندگان مخالف کابینه نتانیاهو بارها به سخنان وی اعتراض کرده و جلسه با التهاب زیادی همراه بود. پس از این جلسه و حواشی رسانه‌ای آن تنها پس از گذشت ۳‌ساعت از ادعای نخست‌وزیر رژیم، در تل‌آویو و شهرک‌های حومه آن صدای آژیر خطر بلند شد. آژیر وضعیت قرمز به دلیل عملیات ترکیبی پهپادی ـ موشکی حزب‌الله لبنان فعال شده بود که در نهایت نیز مناطق مختلف تل‌آویو را هدف قرار داد. حزب‌الله لبنان روز دوشنبه طی 27 عملیات ضدصهیونیستی مناطق مختلفی در سرزمین‌های اشغالی را هدف قرار داد و در مهم‌ترین این عملیات‌ها به دنبال سلسله عملیات‌های خیبر با رمز «لبیک یا نصرالله» عمق استراتژیک رژیم صهیونیستی یعنی پایتخت خودخوانده این رژیم را هدف قرار داد؛ عملیاتی که منجر به رسوایی بنیامین نتانیاهو و ارتش اشغالگر شد!  

حزب‌الله لبنان اعلام کرد هدف از این حمله پیچیده و ترکیبی موشکی ـ پهپادی پایگاه تل‌ حمیم (متعلق به بخش اطلاعاتی ارتش صهیونیستی) در فاصله 120 کیلومتری از مرز لبنان بود. در پی این عملیات ترکیبی آژیر خطر در بیش از یکصد شهرک صهیونیست‌نشین به صدا درآمد و بیش از 500 هزار مستعمره‌نشین صهیونیست به پناهگاه فرار کردند. همچنین در پی اصابت‌های متعدد موشکی و پهپادی این عملیات طبق اعلام پلیس رژیم صهیونیستی دست‌کم 6 شهرک‌نشین زخمی شدند که حال برخی از آنها وخیم گزارش شده است؛ گزارشاتی که با توجه به سانسور هدفمند رسانه‌ای صهیونیست‌ها و اطلاع‌رسانی قطره‌چکانی از تلفات، صحت‌شان زیر سوال رفته است. همچنین منابع صهیونیست از شنیده شدن صدای ۴ انفجار مهیب در تل‌آویو خبر دادند و تصاویر متعددی از محل برخورد پرتابه‌های حزب‌الله لبنان در محله‌های غوش‌دان و بنی‌براک منتشر شد. رسانه‌های عبری همچنین از قطع برق در برخی مناطق شهر تل‌آویو و همچنین تعطیلی فرودگاه بن گورین در پی اصابت موشک‌های بالستیک و پهپادهای حزب‌الله لبنان خبر دادند. رزمندگان حزب‌الله تنها ۳ ساعت پس از ادعای نابودی توان موشکی این گروه مقاومت با پرتاب موشک‌های بالستیک فاتح و پهپادهای انتحاری خود از پابرجا بودن معادله‌ای خبر دادند که آیت‌الله سیدحسن نصرالله پیش از شهادت تعیین کرده بود؛ معادله‌ای که ضاحیه را در مقابل حیفا و شهر بیروت را در مقابل تل‌آویو قرار داده بود و با ضربات اساسی ۲ شب گذشته نیروهای حزب‌الله این معادله بار دیگر تثبیت شد.

عملیات شب گذشته نیروهای حزب‌الله لبنان تحت تدبیر و فرماندهی مهندس شیخ ‌نعیم قاسم، پاسخی کوبنده به جنایات چند روز اخیر صهیونیست‌ها در هدف قرار دادن مناطق مسکونی مختلف شهر بیروت بود؛ جنایاتی که به صورت همزمان و هماهنگ با اقدامات دیپلماتیک غربی‌ها علیه نیروهای مقاومت انجام شد و خلع سلاح مقاومت را از راه ایجاد فشار داخلی بر حزب‌الله لبنان دنبال می‌کرد. عملیات دوشنبه شب اما ورق را برگرداند و منجر به نقش بر آب شدن طراحی مشترک صهیونیست‌ها و حامیان غربی آنها تنها چند ساعت قبل از سفر هوکشتاین به بیروت شد؛ سفری که در آن قرار بر مشخص شدن تصمیم دولت لبنان درباره طرح پیشنهادی آمریکایی‌ها بود اما با انجام عملیات شامگاه دوشنبه و با توجه به اظهارات روز سه‌شنبه آموس هوکشتاین، فرستاده دولت آمریکا در پرونده جنگ لبنان، به نظر می‌رسد سیاست ایجاد فشار نظامی و دیپلماتیک رژیم صهیونیستی و دولت آمریکا به هدف خود نرسید. هوکشتاین در کنفرانس خبری پس از جلسه با نبیه بری و سایر مقامات لبنانی گفت: مذاکرات سازنده‌ای انجام شد و ما همچنان به پر کردن خلأهای مذاکرات قبلی ادامه می‌دهیم.  این شانس ما برای پایان دادن به جنگ است و من اینجا هستم تا آن را تسهیل کنم. البته تصمیم در دست طرفین است. امیدوارم در روزهای آینده به راه‌حلی برسیم. سخنان هوکشتاین در حالی مطرح شده است که پیش از این دولت آمریکا با ارائه طرح آتش‌بس تحمیلی به دولت لبنان مهلت زمانی برای پذیرش آن تعیین کرده و تلاش داشت دولت لبنان را تحت فشار قرار دهد؛ فشاری که با ضعف نظامی رژیم صهیونیستی بر روی زمین غیرممکن است. پیش از این نیز هوکشتاین اعلام کرده بود سفر خود به بیروت را تا زمان تصمیم دولت لبنان درباره طرح آتش‌بس آمریکا به تعویق خواهد انداخت؛ موضعی که پس از عملیات حزب‌الله علیه تل‌آویو با سفر روز سه‌شنبه هوکشتاین به بیروت به شکل ناگهانی تغییر کرد.   

از سوی دیگر نمایندگان حزب‌الله در پارلمان لبنان و همچنین جریانات سیاسی نزدیک به حزب‌الله از ۳ اصل اساسی برای برقراری آتش‌بس میان رژیم صهیونیستی و لبنان خبر دادند. ایهاب حماده، نماینده حزب‌الله در پارلمان لبنان با اشاره به طرح آمریکایی‌ها از ۳ اصل اساسی دولت لبنان برای برقراری آتش‌بس گفت. حماده گفت: ما در چارچوب تحرکات سیاسی یکسری اصول ارائه کردیم که مهم‌ترین آنها ضرورت توقف جنگ است اما اصل دوم ما این است که در هر تحرک سیاسی درباره آتش‌بس، بر محافظت از حاکمیت لبنان تاکید کنیم. اصل سوم ما هم این است که رژیم اشغالگر آنچه را که در میدان به دست نیاورده، در عرصه سیاسی کسب نخواهد کرد.  

با توجه به وضعیت میدان نبرد در جبهه شمال سرزمین‌های اشغالی و تداوم ضربات موشکی، راکتی و پهپادی حزب‌الله به عمق سرزمین‌های اشغالی به نظر می‌رسد بازی آتش‌بس غربی‌ها ادامه داشته باشد اما با این تفاوت که تقابل با حزب‌الله برای صهیونیست‌ها مانند تقابل با حماس نیست و ضربات دردناکی در آینده نزدیک در انتظار آنها خواهد بود.

* سه‌شنبه پرکار حزب‌الله

حزب‌الله لبنان با آغاز موج دوم تجاوز زمینی ارتش اشغالگر صهیونیستی به جنوب لبنان، سلسله عملیات‌های جدیدی را به دنبال نبرد «اولی بأس» آغاز کرده است؛ عملیات‌هایی که با توجه به بمباران هوایی وحشیانه ارتش رژیم علیه شهرها و روستاهای جنوب لبنان و همچنین هدف قرار دادن مناطق مسکونی و غیرنظامیان در بیروت نشان‌دهنده میزان آمادگی مقاومت در برابر دشمن صهیونیست است. حزب‌الله لبنان طی روزهای دوشنبه و سه‌شنبه در برابر پیشروی ارتش رژیم در منطقه خیام، مقاومت جانانه‌ای را از خود نشان داد که منجر به شکست مجدد صهیونیست‌ها در این محور و توقف عملیات نیروی زمینی ارتش اشغالگر شد. این مقاومت در حالی رخ داد که صهیونیست‌ها بر خلاف قوانین بین‌المللی از تسلیحات ممنوعه مانند بمب‌های خوشه‌ای و فسفری علیه شهرها و روستاهای جنوب لبنان و دشت خیام استفاده کرده و بسیاری از روستاهای جنوب لبنان را به طور کامل تخریب کرده‌اند. نیروهای حزب‌الله لبنان اما در برابر برتری هوایی ارتش رژیم و تجهیزات پیشرفته زرهی و کماندوهای پرادعای کودک‌کش عقب‌نشینی نکرده و برای چندمین‌بار آنها را شکست دادند. در سوی دیگر میدان تلاش‌های ارتش رژیم برای رسیدن به ساحل جنوب غرب لبنان برای آنها تلفات بسیاری به همراه داشته است و درگیری‌ها در اطراف روستای شاما منجر به انهدام تانک مرکاوای ارتش اشغالگر و زنده سوزانده شدن خدمه آن شد. حزب‌الله لبنان همچنین با استفاده از پهپادهای انتحاری و توپخانه تجمع سربازان ارتش اشغالگر را در اطراف روستاهای جنوب لبنان هدف قرار داد که منجر به تلفات قطعی در بین آنها شد؛ تلفاتی که به صورت روزانه انتقال آنها با استفاده از بالگرد به بیمارستان‌های رژیم گزارش می‌شود اما درباره آنها گزارش شفاف و فوری از سوی ارتش صهیونیستی ارائه نمی‌شود!  حزب‌الله همچنین طی عملیات‌های راکتی روز دوشنبه تجمعات نظامیان اسرائیلی در شهرک دیشون، شرق مارون‌الرأس، جنوب خیام، شرق خیام، شهرک اشغالی مرگالیوت، همچنین پایگاه شراگا، منطقه الکریوت در شمال حیفا و شهرک کریات شمونه در شمال سرزمین‌های اشغالی را هدف قرار داد. حزب‌الله لبنان طی یک عملیات با استفاده از موشک‌های ضدزره تجمع سربازان اسرائیلی در شهرک شتولا را نیز هدف قرار داد. حزب‌الله همچنین با استفاده از پهپادهای انتحاری ویژه خود پایگاه رغفیم در جنوب شرق حیفا، تجمعات سربازان اسرائیلی در غرب علما الشعب و شهر تل‌آویو را هدف قرار داد. در ادامه عملیات‌های روز دوشنبه واحد پدافندی حزب‌الله لبنان، یک پهپاد هرمس ۴۵۰ ارتش اسرائیل در آسمان روستای طیبه را با موشک زمین به هوا منهدم کرد. با احتساب این انهدام این پانزدهمین فروند از پهپادهای ارتش اشغالگر صهیونیستی است که در آسمان لبنان هدف قرار می‌گیرد. حزب‌الله لبنان روز سه‌شنبه نیز به عملیات‌های ضدصهیونیستی خود بدون وقفه ادامه داد و طی عملیات‌هایی راکتی پایگاه آموزشی تیپ چتربازان در شهرک کرمئیل، شهرک اشغالی صفد، پایگاه گلیلوت در حومه‌ شمال تل‌آویو و همچنین تجمعات سربازان اسرائیلی در شهرک مانارا، کفر بلوم، آفیفیم، جنوب و شرق خیام، جنوب بیاضه، گذرگاه العمرا و ساسا را هدف قرار داد. رزمندگان حزب‌الله همچنین تجمع سربازان اسرائیلی در جنوب روستای شاما را با توپخانه خود هدف قرار دادند. رزمندگان حزب‌الله لبنان همچنین ساختمان محل تجمع سربازان اسرائیلی در شمال مارون‌الرأس را با موشک ضدزره مورد اصابت قرار دادند. نیروهای حزب‌الله لبنان در ادامه عملیات‌های پهپادی نیز پایگاه رامات دیوید در جنوب شرق شهر حیفا و پایگاه بیت لید در شرق شهرک نتانیا را هدف قرار داده و در نهایت نیز یک کوادکوپتر اسرائیلی را در آسمان روستای طیبه سرنگون کردند.

***

ابوالفضل ولایتی: قریب به ۲ ماه از آغاز حملات سهمگین و دهشتناک رژیم صهیونیستی به جنوب لبنان می‌گذرد؛ حملاتی که سلسله نبردهای ایذایی میان حزب‌الله و رژیم صهیونیستی در فردای ۷ اکتبر 2023 را به جنگی تمام‌عیار میان مقاومت اسلامی و رژیم صهیونیستی تبدیل کرد. رهبران حاکم بر تل‌آویو در ابتدای این نبرد کوشیدند با توسل به انفجار پیجرها و از میان بردن جمع وسیعی از نیروهای حزب‌الله شوکی گسترده به مقاومت لبنان وارد کنند؛ فرآیندی که در ادامه با هدف از میان بردن ۵ رکن کلیدی مقاومت (رهبری سیاسی، نخبگان نظامی، شبکه ارتباطی، ضربه مهلک به کادر حزب‌الله و انهدام زاغه مهمات) در پی تحقق پیروزی برق آسا برای دشمن صهیونیست و ریشه‌کنی مقاومت در جنوب لبنان طراحی شد، لیکن اکنون با گذشت حدود ۶۰ روز از منازعه رسمی فی‌مابین و با وجود اتکای صهیونیست‌ها به بمباران و بر جای گذاردن زمین سوخته در لبنان، تاکنون در دستیابی به اهداف از پیش تعیین‌شده ناکام مانده‌اند. پیشروی محدود زمینی ارتش صهیونیستی در جنوب لبنان توأمان با صدمات انسانی و لجستیکی سنگین وارده بر دشمن و افزایش برد موشک‌های شلیک‌شده از سوی مقاومت به عمق سرزمین‌های اشغالی، رهبری تل‌آویو را بر آن داشته تا ناتوانی خویش در پیروزی بر حزب‌الله در نبرد میدانی را با یک پیروزی در عرصه دیپلماتیک تعویض کند. افزایش انتقادها در جامعه چندپاره اسرائیل، در کنار تشدید مضاعف فشار افکار عمومی بین‌المللی نسبت به جنایات انجام‌شده در جنوب لبنان و باریکه‌ غزه، ایالات متحده را بر آن داشته تا به اصطلاح با طرح مفاد یک آتش‌بس، به جنگ خونین حاکم در جنوب لبنان پایان دهد؛ نبردی که بیم آن می‌رود در صورت خاتمه نیافتن، به جنگی گسترده در سطح منطقه استراتژیک غرب آسیا میان تهران و تل‌آویو تبدیل شود. 

* مفاد آتش‌بس چه می‌گوید؟

از آموس هوکشتاین نماینده ویژه ایالات متحده آمریکا در امور لبنان به عنوان طراح اصلی طرح آتش‌بس پیشنهادی نام برده می‌شود. بر مبنای گمانه‌زنی‌های انجام‌شده از سوی رسانه‌های بین‌المللی، طرح یادشده روز پنجشنبه گذشته از سوی لیزا جانسون سفیر ایالات متحده در بیروت به «نبیه بری» رئیس پارلمان لبنان و رهبر جنبش امل (متحد اصلی حزب‌الله) ارائه شد، طرحی که شماری از رسانه‌های لبنانی با ساده‌انگاری به آن نگریسته و آن را روندی برای خاتمه بخشیدن به جنایات رژیم در لبنان عنوان کرده‌اند. از تعهد رژیم صهیونیستی و دولت لبنان به اجرای بند به بند قطعنامه 1701 شورای امنیت سازمان ملل متحد به عنوان ستون فقرات طرح آتش‌بس یادشده نام برده شده است؛ قطعنامه‌ای که با خاتمه جنگ تموز 2006 صادر شد و از حزب‌الله می‌خواهد ادوات و نیروهای زرهی خویش را به شمال رود لیتانی منتقل کرده و زمام امور نظامی حدفاصل رود لیتانی تا مرزهای شمال سرزمین‌های اشغالی را به نیروهای ارتش و یونیفل بسپارد. هدف از فشار صهیونیست‌ها در مقطع پس از جنگ 33 روزه جهت گنجاندن بند یادشده، به تلاش آنان جهت عقب راندن نهایتا 30 کیلومتری حزب از مرزهای اشغالی با هدف کاهش برد موشک‌های حزب‌الله نام برده می‌شد؛ امری که امروز با توجه به دارا بودن ذخایر عظیم موشکی از سوی حزب‌الله با بردهای مختلف -کارشناسان از دارا بودن موشک‌هایی با برد 300 کیلومتر خبر داده‌اند- عملا خللی را در موقعیت حزب‌الله در معادلات آتی لبنان در برخورد با دشمن صهیونیست ایجاد نخواهد کرد.بر مبنای مفاد طرح یادشده، کمیته‌ای بین‌المللی بر فرآیند تحقق بندهای قطعنامه 1701 شورای امنیت نظارت کرده و رژیم صهیونیستی موظف است در کمتر از ۷ روز از مناطق اشغالی جنوب لبنان عقب‌نشینی کند. بر اساس بند دیگری از طرح یادشده، از این پس دولت لبنان مکلف است بر هرگونه فرآیند فروش سلاح به لبنان یا تولید در داخل نظارت تام و تمام داشته باشد. با این حال شماری از تحلیلگران منطقه‌ای نسبت به تحقق طرح یادشده به دلیل فقدان ضمانت اجرایی لازم مفاد قطعنامه و اختلاف طرفین درباره ویژگی‌های کمیته ناظر بر اجرای طرح ابراز تردید کرده‌اند. از طرح مطالبات حداکثری صهیونیست‌ها جهت گنجاندن ‌بندی در آتش‌بس که در آن به ارتش صهیونیستی جهت برخورد با هسته‌های مقاومت در فردای آتش‌بس، آزادی عمل اعطا می‌کرد، به عنوان یکی دیگر از عوامل بدبینی به تحقق آتش‌بس نام برده می‌شود.

* چرا رژیم صهیونیستی دنبال آتش‌بس است؟

کابینه جنگ رژیم صهیونیستی از زمان آغاز حملات این رژیم به لبنان و بویژه در فردای ترور رهبران ارشد مقاومت، مکررا تاکید کرده تا تحقق مطالبات حداکثری (نابودی کامل و خلع سلاح حزب‌الله در لبنان) به نبرد زمینی، هوایی و دریایی خویش در لبنان شدت و حدت خواهد بخشید. با این حال اکنون با گذشت حدود ۲ ماه از آغاز جنگ میان طرفین، برخلاف برداشت اولیه صهیونیست‌ها مبنی بر انهدام حزب‌الله به دلیل ضربات وارده بر ۵ رکنی که پیش‌تر به آن پرداختیم، نه تنها حزب متلاشی نشده، بلکه به راحتی توانسته مبادرت به احیای خویش کند. شیوه تحرکات میدانی و جزیره‌ای‌شکل هسته‌های حزب‌الله در اقصی نقاط مناطق جنوب لبنان و استقلال عمل نسبی آنان در اتخاذ تصمیم‌گیری، همچنین جایگزینی فوری افراد به جای فرماندهان شهید، عملا دست هسته‌های مقاومت را مجزا از دیگر هسته‌ها در پیشبرد راهبردهای نظامی علیه دشمن صهیونیست باز گذاشته است. همین مساله موجب شد بر خلاف تصور اولیه تل‌آویو و با وجود ضربات مهلک وارده بر کادر و رهبری مقاومت، حزب‌الله به سرعت بتواند به احیای خویش مبادرت ورزد؛ امری که رهبری نظامی اسرائیل را نسبت به تحقق اهداف حداکثری با تردید مواجه کرد.

نگرانی صهیونیست‌ها از تداوم جنگ چریکی در جنوب لبنان، حتی با اشغال مناطقی از جنوب، نظیر آنچه اکنون در شمال و جنوب باریکه‌ غزه در جریان است، در کنار تاریخچه حضور ۱۸ ساله‌ آنان در جنوب (حد فاصل 1982 تا 2000) و خروج خفت‌بارشان از لبنان، موجب شده رهبران نظامی از ورود به یک نبرد فرسایشی (بر خلاف دکترین نظامی این رژیم) پرهیز کنند و در راستای تحقق آتش‌بسی مطابق میل خویش گام بردارند. از زمان طرح موضوع آتش‌بس مدنظر آمریکایی‌ها، صهیونیست‌ها اعلام کرده‌اند هر ۲ ساعت یک بار، لبنان را آماج حملات خویش قرار خواهند داد، تا از این رهگذر و با اتکا به سیاست مشت آهنین و تحمیل هزینه‌های انسانی و اقتصادی سنگین به لبنانی‌ها، حزب‌الله را به پذیرش آتش‌بس وادارند.  

* هدیه نتانیاهو به ترامپ

با وجود حمایت همه‌جانبه دولت جو بایدن از سیاست‌های جنگ‌افروزانه رژیم موقت صهیونیستی در منطقه، بنیامین نتانیاهو در طول ۱۶ سال زمامداری‌اش در سرزمین‌های اشغالی نشان داده همواره متمایل به جمهوری‌خواهان آمریکایی بوده، چرا که به زعم وی، روسای جمهور وابسته به حزب جمهوری‌خواه و در راس آنان دونالد ترامپ بیش از روسای جمهور وابسته به حزب دموکرات دست صهیونیست‌ها را در پیشبرد سیاست الحاق سرزمین‌های کرانه باختری به این رژیم و بی‌اعتنایی به قطعنامه‌های شورای امنیت درباره راه‌حل دودولتی بازگذارده‌اند. انتقال سفارت ایالات متحده از تل‌آویو به قدس اشغالی، پذیرش حاکمیت اسرائیل بر بلندی‌های جولان و طرح جاه‌طلبانه ترامپ موسوم به معامله قرن، موجب شد نتانیاهو در فرآیند انتخابات آمریکا رغبت گسترده‌ای به پیروزی ترامپ نشان دهد و از درخواست‌های بایدن - هریس مبنی بر توقف موقت جنگ جهت تاثیرگذاری مثبت بر موقعیت هریس در فرآیند انتخابات 2024 سر باز بزند. اکنون با آگاهی نتانیاهو از حمایت همه‌جانبه دولت پیش‌ روی آمریکا از مقاصد زیاده‌خواهانه این رژیم، وی می‌کوشد در دوره گذار با تشدید حملات خویش به زیرساخت‌های لبنان و توسل به جنگ فرقه‌ای و ایجاد گسست در این کشور، نیروهای مقاومت و دولت لبنان را به سوی پذیرش آتش‌بس سوق دهد. به باور شماری از ناظران بین‌المللی، نتانیاهو در پی آن است با دستیابی به چنین آتش‌بسی هدیه‌ای بزرگ به ترامپ در بدو ورود به کاخ سفید اعطا کند، هدیه‌ای که بایدن و هریس در طول هفته‌های اخیر در جلب آن ناکام ماندند. دستیابی به آتش‌بس در لبنان با ورود ترامپ به کاخ سفید، دستاورد بزرگی را برای وی رقم‌ زده و ترامپ را بیش از پیش به پیشبرد منافع رژیم و تحمیل معامله قرن واخواهد داشت.

* موانع پیش‌ روی توافق

با وجود مطرح شدن طرح آتش‌بس آموس هوکشتاین در محافل رسانه‌ای و افزایش خوش‌بینی‌ها نسبت به تحقق صلح در لبنان، همچنان موانعی سترگ پیش‌ روی انعقاد توافق یادشده قرار دارد. زیاده‌خواهی صهیونیست‌ها و تاکید بر ضرورت دستیابی به اهداف معین‌شده (انحلال حزب‌الله و خلع سلاح حزب‌) در کنار تلاش آنان بر منضم شدن‌بندی به توافقنامه که در آن دست رژیم صهیونیستی را برای حمله به مواضع مقاومت در صورت لزوم و پس از آغاز آتش‌بس باز می‌گذارد، موجب شده بسیاری از تحلیلگران نسبت به اجرایی شدن طرح هوکشتاین با دیده‌ تردید بنگرند. مقامات لبنانی صراحتا اعلام کرده‌اند از پذیرش هرگونه ‌بندی که حاکمیت و تمامیت ارضی لبنان را به مخاطره اندازد، سر باز خواهند زد.  

نتانیاهو و رهبران یهودیان افراطی حاکم بر رژیم صهیونیستی، مکررا از حمله به مقاومت در منطقه به عنوان آغازگر نظم نوینی در غرب آسیا نام برده‌اند و بی‌گمان تداوم حضور حزب‌الله در عرصه سیاسی لبنان و منطقه و پابرجا ماندن سلاح آن، با مطالبات حداکثری تل‌آویو در تعارض است. از سوی دیگر بی‌اعتنایی صهیونیست‌ها به فشارهای بین‌المللی و اطمینان خاطر آنان از حمایت جامع و بی‌دریغ کاخ سفید در هر شرایطی، دست کابینه جنگ اسرائیل را برای پشت پا زدن آنان به مفاد آتش‌‌بس در هر لحظه‌ای قابل تصور کرده است. تجربه گفت‌وگوهای غیرمستقیم حماس با صهیونیست‌ها و پذیرش مفاد آتش‌بس از سوی مقاومت و متقابلا نادیده انگاشتن مفاد آن از سوی طرف صهیونیست در خلال ماه‌های گذشته، به وضوح بیانگر احتمال بر هم زدن معادلات در دقیقه 90 از سوی رژیم اسرائیل است.  

گروه سیاسی: سفر وزیر خارجه سوریه به کشورمان در حالی انجام می‌شود که به تازگی علی لاریجانی، مشاور رهبر معظم انقلاب و همین‌طور امیر سرتیپ عزیز نصیرزاده وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح به سوریه سفر و با مقامات این کشور دیدار و گفت‌وگو کرده بودند. هرچند ایران و سوریه به عنوان ۲ کشور دوست و برادر از سال‌ها پیش مناسبات ویژه‌ای با هم داشته و دارند اما تحولات منطقه و تهدیدهایی که از جانب رژیم موقت صهیونیستی متوجه سوریه است، می‌تواند اهمیت سفر «بسام صباغ» را به تهران دوچندان کند.   

به گزارش «وطن امروز»، ایران و سوریه مناسبات دیرینه‌ای با هم دارند و هر ۲ کشور نشان داده‌اند دوستان روزهای سخت یکدیگرند. چه در دوران دفاع‌مقدس که سوریه تنها کشور عرب حامی ایران بود و چه در دوره رخنه سلفی‌ها و گروهک‌های تروریست به این کشور که ایران اصلی‌ترین و بزرگ‌ترین حامی این کشور مسلمان شد، دمشق و تهران نشان داده‌اند می‌توانند دوستان قابل اعتمادی برای هم باشند، بویژه آنکه سوریه از دیرباز جزو محور موسوم به مقاومت اسلامی است و در موضوع فلسطین، همواره از خواسته‌های بحق فلسطینیان حمایت کرده است.  

اما به دنبال حمایت‌های سوریه از مقاومت اسلامی و بویژه حزب‌الله لبنان و همین‌طور بالاتر رفتن سطح تنش‌ها، صهیونیست‌ها سطح تهدیدات خود علیه سوریه را نیز بالاتر برده‌اند تا جایی که حتی بشار اسد رئیس‌جمهور این کشور را تهدید به ترور کرده‌اند، همچنین برخی اخبار از وارد شدن قریب‌الوقوع سوریه به حلقه تجاوزات رژیم صهیونیستی حکایت دارد.  

هرچند ایران به صراحت اعلام کرده است پشتیبان دولت و ملت سوریه خواهد بود و در سفری که اخیرا امیر عزیز نصیر‌زاده، وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح به دمشق داشت، در جمع خبرنگاران گفت: «جمهوری عربی سوریه نقش بسیار پررنگ و راهبردی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران دارد و به همین مناسبت ما به دعوت وزیر دفاع سوریه به دمشق سفر کرده‌ایم و دیدارهایی را با مقامات نظامی و سیاسی این کشور خواهیم داشت». 

وزیر دفاع افزود: «ما جنبه‌های مختلف روابط ۲ کشور را بویژه در حوزه دفاعی - امنیتی بررسی و پیگیری خواهیم کرد که این روابط را چگونه می‌شود تقویت کرد». وی همچنین گفت: ان‌شاءالله این روابط رو به توسعه گام بر‌دارد و به امید خدا در شرایط حساس بتوانیم همدیگر را پشتیبانی کنیم. ما هم بنا به دستور رهبر معظم انقلاب از همه لحاظ آمادگی پشتیبانی از این کشور دوست و راهبردی را داریم.

* صباغ در تهران

دیروز بسام صباغ به تهران آمد تا با همتای ایرانی خود سیدعباس عراقچی دیدار و گفت‌و‌گو کند. دیداری که طی آن، عراقچی با تاکید بر حمایت تهران از دمشق، به صراحت گفت: در کنار مردم و دولت سوریه بوده و خواهیم بود. 

وقتی پس از ساعاتی مذاکره و گفت‌وگوی وزرای خارجه ۲ کشور، عراقچی و صباغ به میان خبرنگاران آمدند تا پاسخگوی سوالات اصحاب رسانه باشند، وزیر امور خارجه کشورمان با اشاره به اینکه مذاکرات بسیار خوب و مثبتی با وزیر خارجه سوریه درباره تحولات منطقه و روابط دوجانبه داشته است، گفت: ایران از یکپارچگی سوریه حمایت می‌کند و هرگونه دخالت خارجی در ناامن‌سازی سوریه را محکوم می‌کنیم. وزیر امور خارجه همچنین اظهار کرد: سرقت انرژی سوریه توسط آمریکا را محکوم می‌کنیم.

وی تاکید کرد: باید به تمامیت ارضی سوریه احترام گذاشته و حمایت از گروه‌های افراطی متوقف شود. وزیر امور خارجه در بخش دیگری از سخنانش در این نشست خبری گفت: ما تاکید داریم باید اختلافات بین ترکیه و سوریه به صورت مسالمت‌آمیز حل و فصل شود.  

وی تصریح کرد: ما از گسترش روابط بین سوریه و ترکیه در جهت گسترش ثبات در منطقه حمایت می‌کنیم و شرط آن را رعایت احترام متقابل و رعایت تمامیت ارضی می‌دانیم.

* پاسخ به اسرائیل حتمی است

عراقچی همچنین در پاسخ به سوالی درباره پاسخ ایران به تجاوز رژیم صهیونیستی با بیان اینکه «ایران راهبرد خود را بسیار روشن به رژیم صهیونیستی و هر کس دیگری که به چشم طمع به ایران نگاه کند، در عمل ثابت کرده» تاکید کرد: اجازه نخواهیم داد هیچ تجاوزی به خاک ما بدون پاسخ بماند. این را در عمل با ۲ عملیات «وعده صادق» ثابت کردیم. ایران خود را کاملا محق می‌داند به این تهاجم پاسخ دهد و این بخشی از سیاست دفاعی ما است که به هر تهاجمی پاسخ دهیم. اینکه چگونه و چه زمانی خواهد بود، پاسخ ما در زمان و شرایط مقتضی و به شکل مناسب انجام خواهد شد. در این زمینه نه عجله و نه تعلل می‌کنیم. تصمیمات هیجانی و عصبی نمی‌گیریم و در زمان مناسب پاسخ می‌دهیم.

وی درباره چگونگی تنظیم محاسبات آمریکا گفت: ما هرگز به زبان و سیاست فشار جواب نخواهیم داد؛ این را هم در عمل ثابت کرده‌ایم. هر موقع از سوی آنها  سیاست فشار حداکثری در پیش گرفته شده است، ما نیز سیاست مقاومت حداکثری را در پیش گرفته‌ایم.  

وزیر امور خارجه با بیان اینکه «ما سیاست فشار حداکثری را به اعتراف خود آنها شکست داده‌ایم»، گفت: به آنها توصیه می‌کنیم به جای فشار حداکثری، عقلانیت حداکثری را به کار بگیرند. در این صورت احتمالا جواب دیگری می‌گیرند.

* لزوم تلاش مشترک علیه اسرائیل

وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در این نشست خبری در پاسخ به سوال خبرنگار سوری درباره انجام تلاش مشترک و جمعی از سوی کشورهای اسلامی برای توقف جنایت‌های رژیم صهیونیستی علیه فلسطین، سوریه و لبنان گفت: تلاش‌های سیاسی ایران برای مقابله با تهاجمات رژیم و توقف این جنایت‌ها در منطقه یک تلاش جامع بوده است و ما این موضوع را در قالب رایزنی‌های دوجانبه، همچنین رایزنی‌های منطقه‌ای پیگیری کرده‌ایم و در  این زمینه با دولت دمشق هماهنگ بوده‌ایم.  

عراقچی افزود: ایجاد صدای واحد در جهان اسلام و عرب در این زمینه بسیار مهم است، بسیار مهم است که فشار بر رژیم صهیونیستی افزایش پیدا کند و  معتقدیم فشارها تا حدود زیادی موثر بوده ولی به قدری نبوده که جلوی جنایات رژیم صهیونیستی را بگیرد.  

* مقاومت، رمز پیروزی

دیپلمات عالی‌رتبه جمهوری اسلامی ایران همچنین با بیان اینکه واقعا جای تاسف دارد که  شورای امنیت سازمان ملل متحد نتوانسته به وظیفه خود که برقراری صلح  است، عمل کند چون آمریکا جلوی این موضوع را گرفته است، خاطرنشان کرد: ما از تریبون‌های بین‌المللی مواضع خود را مطرح می‌کنیم  و بر توقف جنایت‌ها تاکید داریم ولی آنچه تعیین‌کننده است میدان و مقاومت است، مقاومت در جریان است، حزب‌الله مجددا توانمندی‌های خود را سازماندهی و رژیم صهیونیستی را در جنوب لبنان زمین‌گیر کرده است.  

عراقچی افزود: رمز پیروزی حتما و حتما مقاومت است و البته تلاش‌های سیاسی ما برای ایجاد صدا و سیاست واحد برای توقف این جنایت‌ها و انزوای رژیم صهیونیستی ادامه می‌یابد و همان‌طور که اشاره کردم ما در این زمینه در هماهنگی مستمر با سوریه هستیم.  

وزیر امور خارجه در نشست خبری مشترک با همتای سوری خود از دولت و ملت سوریه به دلیل حمایت از لبنان، فلسطین و محور مقاومت تجلیل کرد و گفت: در حال حاضر ۵۰۰ هزار آواره لبنانی در سوریه هستند و سوریه به‌رغم مشکلاتی که خود با آن روبه‌روست از آنها میزبانی می‌کند.

عراقچی همچنین تاکید کرد: ما از گسترش روابط سوریه با کشورهای عربی استقبال می‌کنیم و خوشحالیم سوریه مجددا به عضویت اتحادیه عرب درآمده است و امیدواریم به عضویت مجدد سازمان همکاری اسلامی نیز درآید و از این موضوع حمایت می‌کنیم.  

عراقچی اظهار کرد: ایران در کنار سوریه و محور مقاومت خواهد بود.

***

گروه اقتصادی: اعتمادسازی و شفافیت در تصمیم‌گیری‌های اقتصادی در شرایط کنونی کشور ما از اهمیت بالایی برخوردار است. دولت باید با ارائه اطلاعات دقیق و شفاف به مردم، اعتماد عمومی را جلب کند و نشان دهد تصمیمات اقتصادی به نفع مردم و در جهت بهبود وضعیت اقتصادی کشور است.

در روزهای اخیر و در شرایطی که مردم با مشکلات اقتصادی بیشتری دست‌وپنجه نرم می‌کنند، تصمیم دولت به افزایش دوباره قیمت محصولات ایران‌خودرو و سایپا بار دیگر افکار عمومی را شوکه کرد. این تصمیم در حالی گرفته شده که هم‌اکنون سود خودروسازان از خودروهای بی‌کیفیتی که ارائه می‌کنند بسیار بالاتر از نرم‌ها و متوسط‌های جهانی است و خودروساز مونتاژکاری که به عنوان نمونه یک مدل خاص از یک خودروی چینی را در کشور مونتاژ می‌کند چند برابر همان شرکت در کشور چین از این روند سود می‌برد؛ حال اینکه مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور، پیش‌تر با انتقاد شدید از وضعیت بازار خودرو، وعده اصلاح این شرایط را داده بود.

* وعده‌های انتخاباتی و واکنش‌های مردم

با تصمیم دولت پزشکیان به افزایش دوباره قیمت محصولات ایران‌خودرو و سایپا، طی روزهای اخیر شاهد بازپخش بسیار زیاد اظهارات وی در دوره انتخابات میان مردم هستیم. اکنون افکار عمومی آن اظهارات رئیس‌جمهور را صرفا انتخاباتی و در راستای جمع کردن رأی از مردم می‌بینند. عدم تحقق قول‌های انتخاباتی وی و عمل برعکس وعده‌ها، باعث شده مردم این اقدامات را ناشایست ببینند و ویدئویی را که همان روزها وی درباره استعفای خود منتشر کرده بود به دنبال ویدئوی قبلی بازنشر کنند.

تصمیم به افزایش قیمت خودرو در شرایطی گرفته شده که این روزها مردم با مشکلات اقتصادی فراوانی مواجه هستند. این افزایش قیمت‌ها فشار بیشتری بر دوش مردم می‌گذارد و باعث نارضایتی عمومی شده است. در حالی که رئیس‌جمهور پیش‌تر وعده داده بود وضعیت بازار خودرو را بهبود می‌بخشد، این تصمیم باعث شده تا مردم به وعده‌های انتخاباتی وی شک کنند.

افزایش قیمت محصولات خودروسازان در حالی خبری شد که در ماه‌های اخیر، موضوع عرضه خودرو در بورس کالا به یکی از اخبار مهم برای بسیاری از فعالان بازار سرمایه و صنعت خودرو تبدیل شده بود. به نظر می‌رسد این روزها در مراحل گذار برای اعلام رأی نهایی درباره عرضه یا عدم عرضه خودرو در بورس کالا باشیم؛ طرحی که یک بار قبلا ثابت کرده به زیان مصرف‌کننده بوده و موجب موجی از گرانی مجدد در این کالا شده است.

* هیچ جای دنیا خودرو در بورس عرضه نمی‌شود

در یک طرف این موضوع، بازار سرمایه و سازمان بورس قرار دارند و در طرف دیگر آن وزارت صمت و بخش‌های زیرمجموعه مربوط به صنعت خودرو. وزارت صمت معتقد است در هیچ جای دنیا خودرو در بورس عرضه نمی‌شود. با وجود اینکه سیستم فعلی عرضه خودرو در کشور ناکارآمد است ولی راهکار عرضه خودرو در بورس مثل قبل نه‌تنها مشکلی را حل نمی‌کند، بلکه قیمت را دوباره افزایش خواهد داد و با وجود اینکه برای ایجاد تعادل میان عرضه و تقاضای واقعی نیازمند برخی اصلاحات در روش عرضه خودرو هستیم به طور قطع پاسخ، عرضه در بورس نیست، زیرا کالاهایی در بورس‌های جهان ارائه می‌شوند که مزایای رقابتی دارند و کالایی به نام خودرو در کشور ما که هیچ یک از نمادهای کالای رقابتی را ندارد با ورود به بورس رانتی‌تر خواهد شد.

میثم ظهوریان، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، در رابطه با نوع سیستم عرضه خودرو در کشور گفت: «در آخرین ثبت‌نام برای پیش‌فروش خودرو نزدیک به 3 میلیون نفر ثبت‌نام کردند، حال آنکه به طور واقعی 3 میلیون تقاضا در بازار خودرو نداریم؛ این اتفاق نشان می‌دهد بخش زیادی از این تقاضا، کاذب و ناشی از فاصله قیمتی بین قیمت عرضه و نرخ بازار آزاد است که نتیجه این تقاضای کاذب، باعث ایجاد اثرات منفی در بازار می‌شود».

* پیامدهای اعلام افزایش قیمت خودرو بر بازار

اسد کرمی، رئیس اتحادیه نمایشگاهداران تهران نیز درباره اثر تورمی افزایش قیمت خودروهای داخلی که در روزهای اخیر خبرساز شده است به «وطن امروز» اظهار کرد: وضعیت فعلی ارز و نوسانات سیاسی و اقتصادی، پیش‌بینی بازار خودرو را دشوار کرده و مردم را در حالت بلاتکلیفی قرار داده است. این عوامل باعث شده تا بازار خودرو با نوسانات شدید مواجه شود و قیمت‌ها به طور مداوم تغییر کنند.

وی ادامه داد: «تصویب افزایش قیمت خودروهای داخلی باعث گرانی ۱۵ تا ۵۰ میلیونی خودروها در بازار شده است. بازار به هم ریخته و خودروهای داخلی با این 35 درصد افزایش قیمت از مبدأ دچار مشکل شده‌اند و خودروهای خارجی هم به تبع آن افزایش قیمت داشته‌اند. یک ۲۰۷ با قیمت ۷۵۰ میلیون تومان از مبدأ و فروش یک میلیاردی در بازار باعث شده خودروساز به این فکر بیفتد که این سود را خودش به جیب بزند. وقتی قیمت کارخانه به بازار آزاد نزدیک شود، دلال‌ها کنار می‌روند و بازار هم آنقدر گنجایش ندارد که دلال بخواهد پس از حذف این فاصله باز هم قیمت بیشتری اعمال کند».

وی درباره نتیجه اعمال افزایش قیمت خودروها بیان کرد: «وزارت صمت رأسا افزایش قیمت را اعلام کرده و هنوز در حد صحبت است. اگر این طرح ابلاغ شود بازار به کلی به هم می‌ریزد. فقط با خبر افزایش قیمت خودروسازها، بازار قفل شده و دیگر بازار آزاد معنی خود را از دست داده است. مردم توان خرید ماشین خارجی را هم ندارند و خودروسازها بار مشکلات مالی خود را  گردن مردم می‌اندازند. وزارت صمت و خودروساز هر تصمیمی می‌گیرند باعث به‌هم ریختگی بازار می‌شود».

* پیش‌بینی بازار شب عید خودرو

کرمی درباره بازار شب عید خودرو گفت: «برآورد ما این است که بازار شب عید خودبه‌خود ۲۰ الی ۳۰ درصد افزایش قیمت را به همراه دارد. با وضعیت فعلی ارز و نوسانات سیاسی و اقتصادی، بازار پیش‌بینی‌ناپذیر شده و مردم دچار سردرگمی شده‌اند. الان بیشتر شاهین، ۲۰۶ و تارا در بازار فروش می‌رود و در دیگر خودروها بازار به کلی درگیر رکود است. قیمت این 3 ماشین نیز به نزدیک یک میلیارد تومان رسیده است».

پیگیری‌های «وطن امروز» از آخرین قیمت‌های اعلام شده در بازار خودرو نشان می‌دهد شوک واردشده بر اثر اخبار افزایش قیمت خودرو موجب شده تا فروشندگان نسبت به روز قبل قیمت خودروهای خود را افزایش دهند، به طوری که تقریبا در همه خودروهای بازار آزاد افزایش قیمت چشمگیر دیده می‌شود که برخی از آنها در جدول زیر آمده ‌است.

* ابلاغیه افزایش قیمت خودرو باید ابطال شود

در همین حال عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با انتقاد از افزایش قیمت خودروهای داخلی، اظهار داشت: خودروسازان داخلی هر چند وقت یک بار به بهانه نزدیک شدن قیمت کارخانه و بازار، خودرو را گران می‌کنند اما شکاف قیمتی همچنان پابرجاست. وی تأکید کرد: 2 شرکت خودروسازی باید از این تجربه شکست‌خورده دست برداشته و بهای تمام‌شده تولید را مدیریت کنند.

علی خضریان افزود: «چگونه است که دستمزد کارگران و اهم هزینه‌های خودروسازان داخلی ریالی پرداخت می‌شود اما زمانی که به قیمت فروش محصولات می‌رسد دلاری محاسبه می‌شود؟»

وی با تأکید بر اینکه مبنای فعالیت او به عنوان یکی از نمایندگان مردم، موضوعات کارشناسی است، ادامه داد: «در دولت سیزدهم به دلیل بحث گرانی اجاره مسکن، طراح قانون ساماندهی بازار اجاره‌بها بودم و طرحی را در این حوزه در مجلس تدوین و مصوب کردیم. همچنین در حوزه خودرو برای تلنگر به خودروسازان داخلی، قوانینی برای واردات خودروی نو و کارکرده تصویب و حتی وزیر صمت نیز استیضاح شد».

عضو کمیسیون اصل 90 قانون اساسی با انتقاد از رهاشدگی قیمت خودروهای داخلی، گفت: «در بازارهای جهانی خودرو، سهم قطعات در قیمت خودرو کمتر از ۶۰ درصد است اما در خودروهای داخلی این سهم به ۸۵ درصد رسیده است. این موضوع نشان می‌دهد خودروسازان بزرگ در کشور ما قطعات را گران‌تر از نرخ واقعی خریداری می‌کنند و هر چقدر هم قیمت خودروهای داخلی بالا می‌رود، باز هم ۸۵ درصد از قیمت به زنجیره تأمین قطعات اختصاص می‌یابد».

* برخی از تعارض منافع در خودرو سودهای کلان می‌برند

وی ادامه داد: «این گران‌فروشی قطعات، ریشه‌های متفاوتی دارد و اگر بخواهم در یک جمله بیان کنم باید بگویم برخی قطعه‌سازان با نفوذ در هیات مدیره خودروسازی‌های بزرگ باعث تعارض منافع شده‌اند. این وضعیت اسفناک برای این قطعه‌سازان سود بالایی را فراهم کرده است».

خضریان با بیان اینکه از بعد نظارتی موضوع ممانعت از گرانی‌های پی‌درپی خودرو را در مجلس پیگیری می‌کنیم، گفت: «ابلاغیه افزایش قیمت خودرو باید ابطال شود». وی افزود: «یقینا خودروسازان به‌جای اصلاح عملکرد، مجددا طی چند ماه آینده به بهانه‌های دیگر خودرو را گران‌تر می‌کنند. باید در مجلس با استفاده از ابزارهای تقنینی و نظارتی مانع افزایش فشار بر مردم شویم».

نماینده مجلس با اشاره به اظهارات وزیر اقتصاد مبنی بر اینکه نمی‌توانیم به قیمت‌ها دستور دهیم ثابت بمانند، گفت: «مردم هم می‌گویند چگونه دولت می‌تواند حقوق‌ها را ثابت نگه دارند؟ ولی نمی‌تواند همان نسخه را برای قیمت‌ها بپیچد؟ اکنون که چنین نمی‌کنید با کاهش تعرفه واردات خودرو در مجلس، این رقابت ناعادلانه را به نفع مردم تغییر خواهیم داد».

خضریان افزود: «برخی مردم از صبح امروز با ارسال مدارکی اثباتی(پیامک‌های خودروسازان) عنوان کرده‌اند اولویت دریافت خودرو در بهار و تابستان ۱۴۰۳ بوده‌اند اما هنوز پیامک واریز وجه برای آنها ارسال نشده است. گویا با این وضعیت غش در معامله صورت گرفته و خودروسازان برای اینکه قیمت خودروها را در پاییز افزایش دهند از ارسال پیامک واریز وجه و تحویل خودرو خودداری می‌کنند».

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با تأکید بر اینکه باید ابلاغیه افزایش قیمت خودرو ابطال شود، در پایان گفت: «باید دولت و وزارت صمت پیگیری کنند تا تمام افرادی که اولویت دریافت خودرو تا پاییز ۱۴۰۳ بوده‌اند، با همان قیمت قبلی کارخانه خودروی خود را دریافت کنند».

رژیم اوکراین بلافاصله پس از دریافت مجوز استفاده از موشک‌های دوربرد آمریکایی برای حمله به عمق خاک روسیه، عملیاتی ناموفق علیه شهر کاراچف نزدیک بریانسک در 400 کیلومتری جنوب غرب مسکو انجام داد. متقابلا ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه نیز دکترین هسته‌ای جدید این کشور را رسما به تایید رساند که بر مبنای آن حمله توسط هر عضو یک بلوک دارای حمایت یک قدرت هسته‌ای به روسیه، حمله از سوی کل آن بلوک تلقی شده و نه تنها در صورت لزوم پاسخ هسته‌ای دریافت خواهد کرد، بلکه مسکو حق حمله پیش‌دستانه هسته‌ای علیه کشور یا بلوک مزبور را نیز برای خود محفوظ می‌دارد. هنوز معلوم نیست آیا مسکو، حمله دیروز اوکراین را در زمره تهدیداتی که شامل برخورد هسته‌ای می‌شود قلمداد کرده یا خیر؟ ارتش اوکراین دیروز مدعی شد برای نخستین ‌بار از موشک‌های بالستیک تاکتیکی آمریکایی‌ ام‌جی‌ام 140 موسوم به آتاکمز (ATACMS) در حمله به عمق خاک روسیه استفاده کرده است. این اتفاق تنها ۲ روز پس از انتشار خبر صدور مجوز این نوع موشک‌ها توسط اوکراین از سوی جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا رخ داد. 

این  نخستین بار است که اوکراین در حمله به مناطقی دورتر در خاک روسیه از این نوع موشک دوربرد استفاده می‌‌کند. پیش‌تر اوکراینی‌ها به پهپاد، موشک‌های میان‌برد هایمارس و توپخانه برای حمله به داخل روسیه متوسل می‌شدند. طبق اعلام وزارت دفاع روسیه، روز سه‌شنبه اوکراینی‌ها ۶ موشک بالستیک به یک زرادخانه نظامی در بریانسک شلیک کردند که از نوع موشک‌های عملیاتی - تاکتیکی آتاکمز ساخت آمریکا بود.  

بر اساس این گزارش، سامانه پدافندی اس 400 دفاع هوایی روسیه ۵ موشک را منهدم کرد و به یکی دیگر از آنها آسیب زد. قطعات موشک آسیب‌دیده روی زمین یک تأسیسات نظامی افتاد و باعث آتش‌سوزی شد. آتش‌سوزی بلافاصله خاموش شد و هیچ‌گونه تلفات یا خسارت دیگری از این حمله گزارش نشده است. یکشنبه گذشته روسیه یکی از بزرگ‌ترین حملات موشکی - پهپادی خود از ابتدای جنگ تاکنون را با ۲۱۰ موشک و پهپاد به سراسر اوکراین بویژه زیرساخت‌های انرژی و دیگر زیرساخت‌های حیاتی انجام داد.   

متعاقب آن ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین، با لحنی شکست‌خورده که حاکی از عقب‌نشینی کی‌یف از موضع خود مبنی بر تداوم جنگ به هر قیمت ممکن بود، اعلام کرد این جنگ می‌تواند سال آینده میلادی (2025) پایان یابد. ساعاتی بعد اما روزنامه نیویورک‌تایمز خبر مجوز بایدن به رژیم کی‌یف برای استفاده از تسلیحات دوربرد علیه روسیه را منتشر کرد. در مقابل، کرملین آن را عامل تشدید تنش مستقیم در جنگ اوکراین توسط واشنگتن دانست. فردای آن روز زلنسکی با تغییر لحنی آشکار شروع به رجزخوانی برای روس‌ها کرد و با اشاره به صدور مجوز استفاده از موشک‌های دوربرد آمریکایی، تاکید کرد: «قابلیت حمله با استفاده از موشک‌های دوربرد به عمق خاک روسیه کلید پیروزی اوکراین خواهد بود».  

متقابلا مقامات دولتی و نظامی ارشد روسیه، به یادآوری موضع قاطع ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور این کشور پرداختند که حمله انبوه موشکی و پهپادی اوکراین به خاک کشورش را به منزله اعلان جنگ مستقیم آمریکا و ناتو به روسیه قلمداد کرده و وعده برخورد هسته‌ای با چنین حمله‌ای را داده بود.

دیروز سخنگوی کرملین اعلام کرد ارتش و نهادهای مسؤول روسیه به ‌دقت وضعیت مربوط به مجوز احتمالی استفاده اوکراین از موشک‌های دوربرد برای حمله به خاک روسیه را رصد می‌کنند.  دیمیتری پسکوف با استناد به دکترین جدید هسته‌ای روسیه به خبرنگاران یادآور شد هر گونه تجاوز یک کشور غیرهسته‌ای به این کشور، با حمایت یک کشور هسته‌ای، به ‌عنوان حمله مشترک آنها تلقی خواهد شد. به گفته وی، در جریان درگیری در اوکراین مجموعه غرب جنگی آشکار را علیه روسیه آغاز کرده است.

* مشاور امنیت ترامپ: بایدن جنگ را تشدید می‌کند!

گزینه ترامپ برای سمت مشاور امنیت ملی کاخ سفید، موافقت بایدن با حمله اوکراین به روسیه با استفاده از موشک‌های دوربرد آمریکایی را شدیدا مورد انتقاد قرار داد. 

مایک والتس به فاکس‌نیوز گفت: سیاست جدید بایدن در قبال اوکراین مرحله دیگری از تشدید جنگ میان روسیه و اوکراین است.  وی همچنین خبر از تشکیل یک تیم ستاره‌دار توسط ترامپ برای حل مسائل راهبردی و پایان دادن به جنگ اوکراین داد. 

والتس سابقه مشاورت سیاست‌گذاری پنتاگون در دوران ریاست‌جمهوری بوش پسر و اوباما را دارد. پیش‌تر دونالد ترامپ جونیوز، پسر رئیس‌جمهور آینده آمریکا، مجوز بایدن به کی‌یف را به منزله راه‌اندازی جنگ سوم جهانی دانسته بود. 

* ۲ عضو ناتو علیه تصمیم بایدن

رابرت فیکو، نخست‌وزیر اسلواکی و پیتر شیارتو، وزیر خارجه مجارستان، ۲ کشور عضو ناتو، از لغو محدودیت‌ها در استفاده اوکراین از موشک‌های دوربرد آمریکایی در عمق خاک روسیه انتقاد کردند.  فیکو این حرکت را به معنی تشدید بی‌سابقه جنگ در اوکراین دانست و نشان‌دهنده بی‌اختیاری اتحادیه اروپایی در تصمیم‌گیری مستقل از آمریکا دانست. 

شیارتو هم اقدام اخیر واشنگتن را نه تنها ضددموکراتیک، بلکه بسیار خطرناک خواند.

***

مدودف: این به جنگ سوم جهانی منجر می‌شود

رئیس‌جمهور پیشین روسیه و معاون دبیر شورای امنیت این کشور در واکنش به حملات دیروز اوکراین با موشک‌های آمریکایی تلویحا رخداد دیروز را مستوجب پاسخ هسته‌ای روسیه علیه ناتو دانست. دیمیتری مدودف گفت: «در پاسخ به چنین حمله‌ای، روسیه این حق را برای خود محفوظ می‌دارد که با سلاح‌های کشتار جمعی علیه کی‌یف و تأسیسات کلیدی ناتو، هر کجا که قرار دارند، تلافی کند. این به جنگ سوم جهانی منجر می‌شود». 

هادی مرشدی: صبح ۱۷ آبان‌ماه، مادری باردار از پلدختر با درد اولیه زایمان به بیمارستان امام خمینی این شهر مراجعه می‌کند اما این مراجعه با پایانی تلخ همراه می‌شود. به دلیل نبود متخصص بیهوشی، امکان انجام سزارین برای این مادر وجود نداشت و بیمار به شهری دیگر اعزام می‌شود؛ طولانی شدن فرآیند زایمان باعث وخامت وضعیت نوزاد و در نهایت مرگ او می‌شود. این اتفاق تلخ، تنها یک حادثه نیست، بلکه تصویری از یک بحران عمیق در نظام سلامت کشور است که در صورت عدم توجه، جان‌های بیشتری را به خطر خواهد انداخت. بیهوشی، نه یک تخصص جانبی، بلکه قلب بسیاری از مداخلات پزشکی است. از زایمان‌های سزارین گرفته تا جراحی‌های اورژانسی مانند آپاندکتومی، جراحی ترمیمی برای تصادفات، برداشتن کیست‌های تخمدان، یا حتی جراحی‌های غیرمنتظره در بیماران قلبی، همه و همه بدون حضور متخصص بیهوشی ممکن نیست. در واقع، حضور متخصص بیهوشی تضمین‌کننده انجام ایمن و موفقیت‌آمیز بسیاری از عمل‌هاست. 

عدم حضور متخصصان، حتی در ساده‌ترین جراحی‌ها، می‌تواند به فجایعی همچون مرگ یا ناتوانی دائم بیمار منجر شود. در این میان، کمبود پزشک متخصص و دسترسی محدود به متخصصان بیهوشی، بویژه در مناطق محروم، چالشی جدی برای نظام سلامت کشور ایجاد کرده است. همه این تحلیل‌ها نشان‌دهنده نیاز فوری به برنامه‌ریزی دقیق‌تر و تأمین زیرساخت‌های لازم است. 

بر اساس آمار سازمان نظام پزشکی، کشور ما ۴۱۷۵ متخصص بیهوشی دارد. در نگاه اول، این تعداد ممکن است کافی به نظر برسد اما وقتی بدانیم تعداد بیمارستان‌های فعال در سراسر کشور ۱۰۵۴ مورد است و متخصص بیهوشی باید به‌صورت ۲۴ ساعته در بیمارستان حضور داشته باشد، چالش بزرگی نمایان می‌شود. اگر بیمارستانی در ساعات خاصی از شبانه‌روز متخصص بیهوشی نداشته باشد، جراحی‌های اورژانسی امکان‌پذیر نخواهد بود. 

حتی اگر این تعداد متخصص، در تمام بیمارستان‌ها به صورت منظم توزیع شده باشند، با یک حساب سرانگشتی درمی‌یابیم به ‌سختی می‌توان نیازهای بیمارستان‌ها را پوشش داد. در این میان، بسیاری از متخصصان بیهوشی به دلایل اقتصادی و شرایط کاری بهتر، بیمارستان‌ها را ترک کرده و به کلینیک‌های زیبایی روی آورده‌اند. این کلینیک‌ها، که خدماتی چون جراحی‌های زیبایی، لیپوساکشن یا تزریق‌های زیبایی ارائه می‌دهند، درآمد بسیار بالاتری برای متخصصان بیهوشی فراهم می‌کنند، در نتیجه بیمارستان‌ها از حضور این متخصصان حیاتی خالی مانده‌اند. 

حتی اگر فرض کنیم که تمام ۴۱۷۵ متخصص بیهوشی کشور فعال هستند، باز هم برای تأمین نیاز بیمارستان‌ها، به‌ویژه در مناطق محروم و دورافتاده، این تعداد کافی نیست.

کمبود متخصص بیهوشی، چالشی است که به شکل مستقیم و غیرمستقیم بر سلامت عمومی تأثیر می‌گذارد. یکی از مصداق‌های این مساله، در زایمان‌های اورژانسی دیده می‌شود. مادرانی که در ساعات نیمه‌شب به بیمارستان مراجعه می‌کنند و نیاز به سزارین فوری دارند، اگر متخصص بیهوشی در دسترس نباشد، با خطراتی جدی مواجه می‌شوند. 

این شرایط تنها محدود به زایمان نیست. تصور کنید بیماری به دلیل آپاندیسیت حاد باید فوراً جراحی شود، یا بیمارانی که پس از تصادف‌های شدید نیاز به جراحی فوری برای جلوگیری از خونریزی داخلی دارند. نبود متخصص بیهوشی در این مواقع می‌تواند به معنی از دست رفتن جان بیمار باشد.

مساله وقتی جدی‌تر می‌شود که به ظرفیت پذیرش دانشجویان در رشته بیهوشی نگاه بیندازیم. طبق آمار وزارت بهداشت، ظرفیت پذیرش این رشته از ۳۹۵ نفر در سال ۱۴۰۲ به ۴۴۴ نفر در سال ۱۴۰۳ افزایش یافته است. این افزایش ظرفیت، در نگاه اول نویدبخش است اما در سال ۱۴۰۲ تنها ۱۴۶ نفر در این رشته پذیرش شده‌اند. این یعنی تنها ۳۷ درصد ظرفیت این رشته حیاتی تکمیل شده است؛ رقمی که نشان‌دهنده عدم جذابیت این رشته برای داوطلبان یا مشکلات در ساختار آموزش پزشکی کشور است. 

بسیاری از دانشجویان پزشکی، رشته بیهوشی را به دلیل شرایط کاری دشوار، ساعات کاری طولانی و استرس بالا انتخاب نمی‌کنند. متخصصان بیهوشی باید در تمام ساعات شبانه‌روز در دسترس باشند و مسؤولیت سنگینی بر دوش آنهاست، چرا که کوچک‌ترین اشتباه در محاسبات دارویی یا مراقبت‌های حین عمل می‌تواند به مرگ بیمار منجر شود. در مقابل، رشته‌هایی که ساعات کاری منظم‌تر و درآمد بالاتری دارند، جذابیت بیشتری برای دانشجویان دارند.

این چرخه معیوب، جایی برای بهبود نمی‌گذارد. کمبود متخصصان بیهوشی، فشار کاری روی پزشکان فعلی را افزایش داده و این فشار، باعث می‌شود بسیاری از آنها ترجیح دهند در بخش خصوصی یا کلینیک‌های زیبایی فعالیت کنند. در این میان، مناطق محروم و بیمارستان‌های کوچک‌تر، بیشتر از سایر بخش‌ها آسیب می‌بینند. مرگ نوزاد پلدختری، تنها یکی از پیامدهای این وضعیت است و احتمال وقوع موارد مشابه، بسیار بالاست. برای عبور از این بحران، به اقدامات جدی نیاز است. افزایش ظرفیت پذیرش دانشجویان رشته بیهوشی تنها یک گام ابتدایی است. باید مشوق‌هایی برای جذب و نگهداشت متخصصان در بیمارستان‌ها ایجاد شود؛ بهبود شرایط کاری، افزایش درآمدها و کاهش فشارهای شغلی می‌تواند تأثیر بسزایی در این مسیر داشته باشد، همچنین توزیع عادلانه متخصصان بیهوشی بین مناطق مختلف کشور، بویژه مناطق محروم، نیازمند برنامه‌ریزی دقیق است. 

حادثه پلدختر، نه نخستین مورد از این دست است و نه آخرین آن خواهد بود، مگر آنکه نظام سلامت کشور به طور جدی به بحران کمبود متخصصان بیهوشی بپردازد. این رشته که حیات بیماران در دستان متخصصان آن قرار دارد، به توجهی ویژه و سیاست‌گذاری‌های موثر نیازمند است. اگر امروز اقدامی انجام نشود، فردا ممکن است دیر باشد و جان‌های بیشتری گرفته شود.

گروه اجتماعی: 3 نفر از دزدان مسلح بی‌رحمی که وارد خانه‌ها می‌شدند و ضمن ضرب و جرح افراد خانواده، اموال آنها را سرقت می‌کردند، به اعدام محکوم شدند. حد فاصل ۸ تا ۲۵ اردیبهشت سال جاری، چند فقره سرقت مسلحانه با سلاح‌های گرم کلاشنیکف و کلت کمری از سوی یک گروه مجرمانه ۵ نفره در نواحی مختلف شهر تهران بویژه مناطق ۲ و ۵ همچنین شهرهای هشتگرد، کرج و مشهد مقدس رخ داد؛ اعضای این گروه با تعدی به منازل مردم به همراه ایذا و آزار و ایراد ضرب و جرح عمدی و حبس افراد در منازل خود، طلاجات و اموال قیمتی آنها را سرقت می‌کردند. 

اقدامات این افراد ضمن ایجاد فضای رعب و وحشت در جامعه، بازتاب گسترده‌ای نیز در فضای مجازی داشت و احساس امنیت شهروندان را بشدت به مخاطره انداخت؛ سارقان مسلحی که فکر نمی‌کردند به دام پلیس بیفتند اما آنها اواخر مرداد در عملیات‌های پیچیده پلیس دستگیر شدند. 

سخنگوی قوه‌ قضائیه گفت: 3 سارق مسلح که در استان‌های تهران، البرز و خراسان رضوی مبادرت به اقدامات جنایتکارانه کرده بودند به اعدام و پرداخت دیه محکوم شدند. اصغر جهانگیر دیروز در نشستی خبری با اشاره پرونده 3 سارق مسلح که به سرقت‌های مسلحانه اقدام کرده بودند، گفت: این افراد به روی مردم سلاح کشیده و ضمن ضرب و جرح، آنها را در خانه‌های‌شان حبس کرده بودند. 

وی ادامه داد: بلافاصله برای این پرونده پس از رسیدگی در دادسرا کیفرخواست و قرار مجرمیت صادر و پرونده به شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب ارجاع شد. جهانگیر اضافه کرد: از ۳۰ مهر پرونده در دادگاه با حضور وکلای متهمان و خانواده شکات مورد رسیدگی قرار گرفت و با توجه به اقرار متهمان مشخص شد این افراد در استان‌های تهران، البرز و خراسان رضوی دست به ارتکاب جرم‌ زده‌اند. 

سخنگوی قوه ‌قضائیه اظهار داشت: رأی بدوی این پرونده در شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب به اتهام محاربه مبنی بر اعدام صادر شد، همچنین از نظر ایراد ضرب و جرح نیز به پرداخت دیه محکوم شدند که البته رأی صادره بدوی است و پس از ابلاغ، محکومان ظرف ۲۰ روز فرصت فرجام‌خواهی در دیوان عالی کشور را دارند که پس از قطعیت آرای صادره، نتیجه نهایی به اطلاع مردم خواهد رسید. سخنگوی قوه ‌قضائیه در ادامه در پاسخ به سوالی درباره اجرای حکم اعدام جمشید شارمهد هم گفت: این خبر بر مبنای جمع‌بندی مرکز رسانه قوه ‌قضائیه در قالب بیانیه اطلاع‌رسانی شد و هیچ امر غیرواقعی در این بیانیه دیده نمی‌شود. 

وی ادامه داد: به محض مرگ این تروریست که به اعدام محکوم شده بود، از طریق مراجع قانونی و وزارت خارجه به دولت آلمان اعلام شد وی به مرگ طبیعی فوت کرده است، بنابراین آلمان در وقت مقرر مطلع بود. جهانگیر تصریح کرد: اقدامات بعدی آلمان فرافکنی، غیرقابل قبول و غیرمنطقی بود. 

سخنگوی قوه ‌قضائیه همچنین در پاسخ به سوالی درباره اظهارات عباس پالیزدار عضو هیات تحقیق و تفحص مجلس هفتم و ورود قوه‌قضائیه به این موضوع گفت: قوه ‌قضائیه نسبت به حفظ امنیت روانی مردم و جلوگیری از سیاه‌نمایی چه از طریق افراد و چه از طرق دیگر پیگیری‌های لازم و برخورد‌های مقتضی را دارد، بویژه اینکه این اظهارات از سوی افرادی مطرح شده باشد که بابت کذب بودن اظهارات خود به زندان رفته‌اند. 

وی ادامه داد: درباره این پرونده با توجه به شکایت شخص حقیقی در شعبه بازپرسی تهران پرونده تشکیل شده و در مرحله رسیدگی مقدماتی است که نتایج آن به موقع اطلاع‌رسانی خواهد شد. 

* برخورد قاطع با مجرمان

دکتر حمیدررضا اشراقی، فعال و پژوهشگر اجتماعی در گفت‌وگو با «وطن امروز» گفت: برخورد قاطع قوه‌قضائیه با بزهکارانی که آسایش و امنیت جامعه را سلب می‌کنند اقدامی درست و الزام‌آور است. البته قوانین در کشور ما منبعث از قواعد و قوانین مدنی در کنار موضوعات فقهی و اسلامی است، بنابراین در وضع احکام جوانب لازم برای مجرم در نظر گرفته می‌شود، به طوری که اگر فردی اقدام به سرقت مسلحانه، قتل، ورود به حریم خانواده، تعرض به عنف و ایجاد اختلال و ناهنجاری‌های اجتماعی کند، بی‌تردید قوه‌قضائیه متناسب با قوانین وضع شده با او برخورد بی‌اغماض می‌کند.

وی با بیان اینکه اقداماتی مثل سرقت، قتل و بزه‌های اجتماعی در شهرهای پرجمعیت چون تهران زیاد است، افزود: گرایش بزهکاران به چنین اقداماتی ناشی از مشکلات خانواده، ضعف فرهنگی و نیازهای اقتصادی است که برای جلوگیری از بزه‌کاری‌های اجتماعی باید به این موضوعات توجه ویژه شود. این در حالی است که از طرفی هر کسی بخواهد دست به اقدامات مجرمانه بزند باید منتظر تاوان آن با اجرای قانون باشد.

فعال و پژوهشگر اجتماعی افزود: در کنار اقدامات بازدارنده و وضع قوانین، تقویت مؤلفه‌های اقتصادی توجه به پیشگیری از وقوع جرم و جنایت باید مورد توجه قرار گیرد که بخش عمده آن ایجاد رفاه نسبی در جامعه، ارتقای سطح فرهنگ و مسائل اقتصادی است تا با این شیوه انگیزه عوامل ارتکاب جنایت کنترل شود. 

هر چند باید با مجرمان حرفه‌ای که مرتکب جرم‌های متعدد می‌شوند مطابق قانون برخورد جدی شود، ولی با اقدامات پیشگیرانه می‌توان سطح جرم و جنایت را در جامعه کاهش داد از جمله اقدامی چون پابند الکترونیکی که موجب شده است سارقان کنترل شوند.

* دستگیری ۲۷۷ سارق و مالخر طی ۳ روز

در پی اجرای مرحله دوم طرح مبارزه با سارقان مغازه در سراسر کشور 277 سارق و مالخر بازداشت شدند. معاون مبارزه با سرقت پلیس آگاهی فراجا از اجرای مرحله دوم طرح مبارزه با سارقان مغازه خبر داد و گفت: در این راستا ۲۵۰ سارق و ۲۷ مالخر دستگیر شدند. سرهنگ محمدرضا اکبری اظهار کرد: مرحله دوم طرح مبارزه با سارقین مغازه، هفته گذشته به مدت 3 روز در استان‌های سراسر کشور به مرحله اجرا درآمد. وی افزود: در این طرح که با محوریت پلیس آگاهی انجام شد، کارآگاهان موفق شدند ۲۵۰ سارق و ۲۷ مالخر را دستگیر کنند، همچنین ۳۱۸ فقره سرقت نیز کشف شد. 

معاون مبارزه با سرقت پلیس آگاهی فراجا با بیان اینکه سرقت مغازه به دلیل داشتن برخی ویژگی‌ها نسبت به دیگـر سرقت‌ها همـواره در کانون توجه سارقان است، به مالکــان مغازه‌ها توصیـه کرد: چنانچه آژیر خطر استفاده می‌کنید، محل نصب آن را طوری انتخاب کنید که سارقان نتوانند آن را به سهولت تشخیص دهند. 

وی با اشاره به اینکه در‌های ورودی مغازه را از نوع کرکره‌ای مشبک کنید و شب‌ها نیز در محل مزبور روشنایی کافی وجود داشته باشد، تصریح کرد: مغازه‌هایی که از در آهنی و شیشه‌ای به طور همزمان استفاده می‌کنند برای بالا بردن ضریب اطمینان هر دو را قفل کنند. 

به گزارش پلیس، اکبری با اشاره به اینکه ارتقای نظم و امنیت همواره در دستور کار پلیس آگاهی استان قرار دارد، خاطرنشان کرد: شهروندان در صورت مشاهده هرگونه موارد مشکوک بلافاصله با مرکز فوریت‌های پلیسی ۱۱۰ تماس بگیرند.

تعارض منافع تنها نگرانی رسانه‌ها از چشم‌انداز اصلاحات اقتصادی ماسک نیست. نگرانی دیگر رسانه‌ها از ماسک و ایده کاهش هزینه‌های دولت، مساله سرعت تحولات و اصلاحات است. پولیتیکو در این رابطه می‌نویسد: «بروکراسی دولت به خودی خود زمان زیادی برای تغییرات ساختاری نیاز دارد و اعمال اصلاحات در آن اگر بیش از حد سریع و بدون برنامه‌ریزی دقیق انجام شود، ممکن است به تخریب فرآیندهای حیاتی منجر شود. رویکردهای سریع و بی‌برنامه ماسک و راماسوامی ممکن است به جای بهبود سیستم، به آشفتگی و مشکلات جدید منجر شود، بویژه اگر بخواهند از مسیرهای غیرمعمول یا بدون نظارت دقیق عمومی عمل کنند».  

پولیتیکو تنها رسانه‌ای نبود که به این مساله پرداخت. رسانه مهم دیگری که هفته گذشته به مساله چشم‌انداز اصلاحات ماسک در دولت آینده ترامپ پرداخت، «آتلانتیک» بود. این رسانه هم محور نگرانی خود را سرعت تغییرات و احتمال آسیب به بروکراسی دولت قرار داد و نوشت: «ماسک به جای اصلاح تدریجی مقررات، ممکن است رویکردی شبیه آنچه در اسپیس‌ایکس پیش گرفته است، یعنی «حرکت سریع، تخریب و شکست» را دنبال کند. این ایده به این معناست که سرعت حرکت و نوآوری از آسیب یا شکست احتمالی مهم‌تر است.

این شیوه، اگر چه در بخش خصوصی موفق بوده اما اعمال آن در دولت می‌تواند باعث ایجاد آشفتگی ساختاری و تضعیف عملکرد نهادهای مهم شود. از سوی دیگر، سبک مدیریت ماسک و ترامپ - که اغلب شامل تصمیمات غافلگیرانه و فوری است - ممکن است کارکنان و سیستم دولتی را در وضعیت بحران دائم قرار دهد. مشکل دیگر آن است که تمرکز بر راضی کردن رئیس به جای ایجاد فضایی برای گفت‌وگو و بازخورد گرفتن، از دیگر معایب مدیریتی ماسک است که ممکن است در کارآمدسازی دولت هم تکرار شود و آسیب‌زاست».

رسانه معتبر «فارن پالیسی» نیز به این مساله واکنش نشان داد و در گزارشی که بیشتر بر امکان موازی‌کاری نهادی در دولت فدرال و اعتراض کارمندان دولت متمرکز بود، نسبت به آینده این انتصاب، ابراز تردید کرد. فارن پالیسی با اعلام اینکه نهادی با ماموریت کاستن از هزینه‌ها با سنت نهادی بیش از 100 ساله در آمریکا وجود دارد، نوشت: «منتقدان می‌گویند نهادی مشابه نام (Government Accountability Office (GAO وجود دارد که بیش از 100 سال است در نظارت بر کارآمدی هزینه‌های دولت فعالیت می‌کند». دل‌نگرانی دیگر این رسانه، اثرات کاستن از بودجه حمایت‌های اجتماعی است. فارن پالیسی با ذکر اعتراض 800 هزار نفری اتحادیه کارمندان فدرال نسبت به آتیه این تصمیمات، نوشت: «پیشنهاد کاهش بودجه فدرال در این سطح ممکن است برنامه‌های اساسی مثل تأمین اجتماعی، کمک‌های غذایی و دریافتی کهنه‌سربازان را بشدت تحت تأثیر قرار دهد. اتحادیه کارمندان فدرال هشدار داده این اقدام می‌تواند میلیون‌ها نفر از شهروندان را از خدمات حیاتی محروم کند». 

در آخرین گزارش، روزنامه ایندیپندنت انگلیسی، در گزارشی، با استناد به مصاحبه‌های راماسوامی و ماسک، اعلام کرد یکی از نخستین گام‌های این دپارتمان برای کاستن از هزینه‌های دولت، حذف وزارتخانه آموزش ایالات متحده است. به باور این ۲ نفر، با حذف وزارت آموزش، می‌توان 80 میلیارد دلار از بودجه دولتی را صرفه‌جویی کرد. راماسوامی استدلال کرده است این بودجه باید مستقیما به والدین داده شود تا خودشان منابع آموزشی فرزندان‌شان را انتخاب کنند؛ ناگفته پیداست در صورت تحقق این امر، یعنی انحلال نهاد متولی آموزش عمومی، چه بر سر وضعیت نابرابری آموزشی خواهد آمد و این اظهارنظرها، بر میزان دلهره عمومی از این تصمیمات می‌افزاید.  

---------------------------------

پی‌نوشت

 1-https://www.bbc.com/news/articles/cdj38mekdkgo