زراعت شوم

گروه اجتماعی: برخی‌ها دور از چشم پلیس، نیروهای نظامی و مسؤولان دهیاری و شوراهای روستایی در نقاط صعب‌العبور و دوردست رو به کشت ممنوعه خشخاش آورده‌اند که به دلیل سود سرشار آن متاسفانه بخشی از زمین‌های زراعی بویژه در مناطق زاگرس‌نشین زیر کشت این گیاه ممنوعه افیونی رفته است. برداشت چنین محصول خانمانسوزی شیره تریاک است که به قولی در پی ناب بودن آن مشتریان زیادی دارد. این مساله موجب شده است تا سوداگران مرگ به این زراعت شوم رو آورند. مصرف‌کنندگان چنین مواد افیونی قیمت هر کیلوگرم تریاک ایرانی را 100 تا 130میلیون تومان عنوان می‌کنند چون به گفته آنها تریاک ایرانی عاری از مواد افزوده شده و دارای مرفین زیاد است. به هر حال هر آنچه این روزها از مزارع خشخاش کشور کشف می‌شود، محصولی غیرقانونی است که به جای تیغ زدن گرز بوته خشخاش برای حصول شیره تریاک، بخش عمده آن زیر تیغ امحا می‌رود و صاحبان این مزارع دستگیر و مطابق قانون با آنها برخورد سخت خواهد شد. نیروهای نظامی و انتظامی، ضابطان و معتمدان محل برای از بین بردن کشت خشخاش دقیقه‌ای درنگ نمی‌کنند. خشخاش بذر ممنوعه‌ای است که معمولا به صورت آبی و دیم کشت می‌شود به طوری که در مناطق گرمسیری، کشت این گیاه ممنوعه از ابتدای بهمن شروع خواهد شد اما در مناطق سردسیر از اواخر اسفند، سوداگران مرگ به صورت غیرقانونی مبادرت به کشت آن می‌کنند که اواخر خرداد محصول خانمانسوز تریاک به بار می‌نشیند. این گیاه پس از به بار نشستن هیچ دور‌ریزی ندارد و چه بسا تریاک‌کاران پس از حصول شیره از روی گرزهای خشخاش که فرآیند آن به صورت تیغ‌زنی چندمرحله‌ای انجام می‌شود، حتی پوکه گرز خشک‌شده آن را با خالی کردن خشخاش دوباره می‌جوشانند و از این طریق شیره‌ای به دست می‌آید که البته کیفیت کمتری نسبت به اصل شیره تریاک دارد. اینکه چنین کشت ممنوعه‌ای زمان زیادی برای برداشت ندارد برای کشاورزان چنین گیاهی کاری آسان بوده اما در مقابل کار ماموران برای امحا را سخت می‌کند. 
* امحای کشت خشخاش با پهپاد
امحای کشت خشخاش معمولا از طریق پهپاد و بالگرد در زمانی که بوته به تازگی جوانه ‌زده با انجام عملیات‌های سمپاشی توسط نیروهای انتظامی، سپاه و دیگر نهادهای مرتبط دست‌اندرکار انجام می‌شود و چنانچه پس از آن در مناطقی زراعتی دیده شود که محصول به بار نشسته است و به قولی گیاه ممنوعه خشخاش به حدود یک متر رسیده باشد مجبور به از بین بردن بوته آن با چوب دستی می‌شوند تا بوته‌های خشخاش شکسته شود. بعضا رویارویی مردم بومی با ماموران نیز برای جلوگیری از امحا دیده می‌شود، غافل از اینکه همه افرادی که در این اقدام دست دارند سریع شناسایی، دستگیر و به قانون سپرده می‌شوند. هرچند به دلیل غیرقانونی بودن کشت خشخاش آمار رسمی از کشت این مواد افیونی در دسترس نیست و معمولا چون خشخاش به صورت قاچاق کشت می‌شود نمی‌توان برآوردی از میزان کشت آن داشت اما برخی روستاییان می‌گویند از هر هکتار مزرعه خشخاش بین 18 تا 20 کیلوگرم شیره به دست می‌آید، چرا که هر گرز خشخاش حدود 3 گرم در ۳ مرحله تیغ‌زنی شیره تریاک می‌دهد.
* مرگ در انتظار خشخاش‌کاران
عمده خشخاش‌کاران در حالی مزارع‌شان توسط نیروهای جان برکف پلیس تخریب و عاملان آن نیز شناسایی و دستگیر می‌شوند که برخی از آنها هنوز از جرم سنگین چنین کاری بی‌خبرند و نمی‌دانند جرم کاشت گیاه ممنوعه حتی به مرگ هم ختم می‌شود به طوری که اخیرا دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان کرمانشاه از عزم جدی و تلاش مستمر برای مقابله با فروش بذر خشخاش و شاه‌دانه و کشت آن خبر داده است. وحید مرادی در گفت‌وگو با شبکه اطلاع‌رسانی «مرصاد» ضمن اشاره به افزایش فروش بذر خشخاش و شاه‌دانه در استان کرمانشاه، اظهار داشت: طبق مفاد قانون مبارزه با مواد مخدر، فروش این بذرها جرم محسوب می‌شود و مجازات‌های قانونی خاص خود را دارد. دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان کرمانشاه درباره فروش بذر خشخاش و شاه‌دانه در برخی عطاری‌ها و اماکنی که متأسفانه در سطح شهر به‌طور فزاینده‌ای در حال افزایش است، گفت: ما با همکاری دستگاه قضایی و پلیس مبارزه با مواد مخدر اقدامات گسترده‌ای انجام داده‌ایم و اخیرا موفق شدیم با همکاری این دستگاه‌ها حجم زیادی از این مواد را در سطح استان جمع‌آوری کنیم، علاوه بر این، یک تیم نظارتی ویژه برای ارزیابی و نظارت بر عطاری‌ها و بازار در استان کرمانشاه راه‌اندازی شده است. وی در ادامه توضیح داد: این تیم نظارتی از اعضای مختلفی تشکیل شده است، از جمله شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر، دانشگاه علوم پزشکی، پلیس مبارزه با مواد مخدر، دستگاه قضایی و اصناف که این تیم‌ها به ‌صورت مستمر و در چند مرحله نظارت‌هایی را بر فروشندگان بذر خشخاش و شاه‌دانه در استان انجام داده‌اند؛ چند پرونده قضایی برای فروشندگان این بذرها در استان تشکیل شده و ما به جد پیگیر این موضوع هستیم؛ همچنین همشهریان عزیز می‌توانند در صورت اطلاع از فروش این بذرها یا وجود چنین اماکنی در اطراف خود، به ما گزارش دهند و تیم‌های بازرسان ما بلافاصله برای رسیدگی به موضوع حاضر خواهند شد. دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان کرمانشاه به صراحت اعلام کرد: فروش بذر خشخاش و شاه‌دانه طبق قانون مبارزه با مواد مخدر جرم شناخته می‌شود و برای آن مجازات‌های ویژه‌ای در نظر گرفته شده است. این مساله به وضوح در قانون مبارزه با مواد مخدر آمده است و دستگاه قضایی و انتظامی استان در حال انجام رصدهای مداوم هستند تا هرگونه اقدام خلاف قانون را شناسایی و با آن برخورد کنند. مرادی در توضیح بیشتر به مفاد قانون مبارزه با مواد مخدر اشاره کرد و گفت: طبق ماده‌های ۱، ۲، ۳ و ۴ قانون مبارزه با مواد مخدر، هرگونه کشت و فروش خشخاش، بذر خشخاش و شاه‌دانه جرم شناخته شده و برای آن مجازات‌هایی در نظر گرفته شده است؛ به‌ عنوان مثال، اگر فردی اقدام به کشت خشخاش کند، علاوه بر امحای مواد ممنوعه، مجازات‌های دیگری همچون جزای نقدی، شلاق و حبس برای وی در نظر گرفته می‌شود و در صورت تکرار، در مرتبه چهارم فرد به اعدام محکوم خواهد شد. دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان کرمانشاه همچنین به نقش مهم دستگاه‌های مختلف امنیتی، قضایی و انتظامی در پیگیری این موضوع اشاره و خاطرنشان کرد: دستگاه قضایی و دستگاه‌های انتظامی و امنیتی استان به‌طور جدی این موضوع را رصد می‌کنند و در صورت شناسایی هرگونه تخلف، سریعا وارد عمل می‌شوند؛ همکاری میان این دستگاه‌ها در راستای حفظ امنیت و سلامت جامعه است و هیچ‌گونه تساهلی در برابر این تخلفات وجود نخواهد داشت. همچنین مقابله با مواد مخدر و فعالیت‌های مرتبط با آن یکی از اولویت‌های جدی دولت و دستگاه‌های مختلف است؛ این اقدامات تنها به جمع‌آوری این مواد محدود نمی‌شود بلکه تلاش برای پیشگیری از وقوع جرم و آموزش عمومی نیز از اهداف اصلی ماست؛ همکاری مردم در اطلاع‌رسانی و هم‌افزایی با دستگاه‌های اجرایی می‌تواند به مبارزه موثرتر با این پدیده کمک کند.
* جایگزینی کشت خشخاش با کشت‌های درآمدزا
در این باره «محمدحسین محمدی» نماینده مردم دلفان در استان لرستان طی گفت‌وگویی با «وطن امروز» گفت: کشت خشخاش در این منطقه بسیار زیاد شده است و چه بسا به دلیل استفاده خشخاش‌کاران از سموم برای رونق این کشت شکایت مردمی به دلیل تحت‌الشعاع قرار گرفتن سایر محصولات کشاورزی در این منطقه محرز است. وی در پاسخ به اینکه چه اقداماتی برای مقابله با این پدیده در حال انجام است افزود: مقابله با پدیده کشت ممنوعه خشخاش اگر چه بی‌امان است ولی واقعیت امر این است که ما از ابتدا نباید زمینه را طوری فراهم می‌کردیم که مردم به این سمت کشیده شوند. حال با توجه به شرایط اقتصادی مردم این منطقه باید تدابیری اندیشده شود که برای امحای کشت خشخاش تقابل بین مردم و حاکمیت ایجاد نشود، چرا که متاسفانه  نوع برخوردها تهاجمی تقابل ایجاد می‌کند. علت آن هم این است که در زمان کشت خشخاش متاسفانه در سال‌های گذشته اقدامی برای جایگزینی آن نشد و الان سطح زیر کشت در این منطقه بسیار بالاست و نگرانی‌هایی را به وجود آورده که کنترل آن سخت است. وی ادامه داد: من معتقدم با برخورد قهری نمی‌توانیم به ریشه‌کنی کشت خشخاش در چنین مناطقی برسیم. باید اقدامات به گونه‌ای باشد که با جایگزین کردن کشت درآمدزای دیگری غیر از این نوع کشت، خود مردم به سمت کشت خشخاش نروند. به طور مثال ترغیب مردم به کشت زعفران که هم دردسر کمتری دارد و هم عایده بیشتری نصیب آنها می‌شود باید با فرهنگ‌سازی در این زمبنه مردم را توجیه کرد. محمدی ادامه داد: طبع مردم در این منطقه به شکلی است که چون قبل از انقلاب کشت خشخاش مرسوم بوده است، روش کاشت و برداشت آن را بخوبی می‌دانند و از طرفی چون کشت سایر محصولات کشاورزی سود چندانی برای آنها ندارد متاسفانه به سمت کشت ممنوعه خشخاش کشیده شده‌اند. وی با بیان اینکه در کمیسیون قضایی مجلس جا دارد به این موضوع توجه ویژه شود، افزود: آنچه اکنون در این کمیسیون مدنظر است اصلاح لایحه قانون مبارزه با مواد مخدر است، در حالی که این موضوع مهم نیز باید در لابه‌لای آن مورد توجه قرار گیرد، موضوعی که سایر نهادها و دستگاه‌های مرتبط چون فراجا، شورای عالی امنیت، جهاد کشاورزی و... باید در این باره نظر بدهند که این روند پروسه‌ای زمان‌بر است. همچنین علاءالدین بروجردی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با «وطن امروز» گفت: مطابق قانون کشت خشخاش غیرقانونی و ممنوع است و نباید انجام شود. بنابراین چنانچه فردی یا گروهی اقدام به کشت ممنوعه خشخاش کنند به موجب قانون بازخواست می‌شوند. وی با بیان اینکه برای ممانعت از کشت گیاهان ممنوعه نیروهای نظامی و انتظامی وارد عمل می‌شوند افزود: اگر کشت خشخاش در مزارع انجام شود بی‌تردید در مناطقی اقدام به این کار می‌شود که آن منطقه دور از چشم ماموران است. وی با بیان اینکه هنوز در کمیسیون‌های تخصصی مجلس روی این موضوع بحثی نشده است افزود: چون کشت خشخاش رسمی نیست و عده کمی به این کار رو می‌آورند، بنابراین متخلفان بی‌شک توسط نهادهای انتظامی شناسایی می‌شوند و مزارع آنها تخریب می‌شود. همچنین سیدجواد حسینی‌کیا، نماینده مردم سنقر در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با «وطن امروز» درباره چگونگی مقابله با کشت خشخاش در استان کرمانشاه گفت: دولت و نهادهای مرتبط با جدیت بحث مبارزه با مواد مخدر را پیگیری می‌کنند حال چنانچه برخی‌ها در خفا اقدام به کشت گیاهان ممنوعه چون بذر خشخاش کنند بی‌تردید نیروهای انتظامی با سمپاشی از طریق پهپادها چنین مزارعی را از بین می‌برند و این اتفاق نیز در استان کرمانشاه رخ داده است. وی با بیان اینکه کشت گیاهان ممنوعه جرم تلقی می‌شود، افزود: برخی‌ها به دلیل اینکه کشت سایر محصولات کشاورزی عایده چندانی ندارد بعضا به کشت خشخاش رو می‌آورند که البته تعداد این افراد زیاد نیست و چون نیروهای انتظامی سرسختانه مقابل این افراد می‌ایستند و مزارع آنها را امحا می‌کنند بنابراین این افراد ناآگاه جز زیان سودی نصیب‌شان نمی‌شود. اقدام برای جلوگیری از کشت خشخاش در کشور تا جایی است که طبق گزارش سازمان ملل متحد، ایران از نظر اقدامات پیشگیرانه جزو کشورهای پیشرو در جهان در زمینه مبارزه با مواد مخدر است. تقدیم 4 هزار و پانصد شهید در راستای مقابله با سوداگران مرگ نمونه‌ای از اهتمام جدی و اقدامات سرسختانه ایران در مبارزه با مواد مخدر است.