مکتب کتک!
گروه اجتماعی: آثار زخم و کبودی حاصل از ضرب و جرح دانش‌آموزان با کابل توسط یک معلم در مدرسه راشدین سنندج هنور التیام نیافته که اکنون فیلمی تلخ از تنبیه بدنی ۳ دانش‌آموز دیگر در کرمانشاه فضای مجازی را پر کرده است؛ پدیده ناگواری که زنگ تداوم خشونت علیه دانش‌آموزان در فضای کلاس درس را به صدا درآورده است و بیم آن می‌رود با چنین شیوه‌ای تحصیل در برخی مدارس با چاشنی تنبیه همراه شود. فیلمی که در روزهای اخیر در فضای مجازی دست به دست می‌شود، معلمی مسن را نشان می‌دهد که در برابر چشمان دانش‌آموزان، نوجوانی را با سیلی و لگد مورد ضرب و جرح قرار می‌دهد. این تصویر، یک خشونت صرف نیست؛ زخم قدیمی‌تری را باز می‌کند، تنبیه بدنی دانش‌آموزان. پدیده‌ای که سال‌هاست ممنوع شده اما هنوز گاه و بی‌گاه، از کلاس‌های درس سر برمی‌آورد و فضای آموزش را به میدان انتقام‌های شخصی و ناکامی‌های تربیتی بدل می‌کند. هر چند دلیل اتفاق اخیر حادثه ضرب و جرح دانش‌آموزان مدرسه راشدین خشونت معلم جوان و کم‌تجربگی وی در امور کاری اعلام شد اما در حادثه مدرسه کرمانشاه قضاوت اینکه معلمی با کوله‌باری از تجربه اقدام به کتک‌زدن دانش‌آموزان کند را به نهادهای پیگیر ناظر می‌سپاریم.
به دنبال این اتفاق ناگوار اداره آموزشوپرورش ناحیه یک کرمانشاه اعلام کرد: «در پی انتشار فیلمی در فضای مجازی از برخورد نامناسب یکی از دبیران یکی از مدارس استان با یک دانش‌آموز، ضمن ابراز تأسف از وقوع چنین رخدادی، به اطلاع عموم مردم شریف استان کرمانشاه می‌رساند موضوع بلافاصله پس از اطلاع مسؤولان آموزشوپرورش در دستور رسیدگی قرار گرفت. بر اساس بررسی‌های اولیه، فرد خاطی شناسایی و پرونده وی جهت بررسی و برخورد قانونی به هیات بدوی رسیدگی به تخلفات اداری کارکنان آموزشوپرورش ارجاع شده است. رفتارهای خارج از چارچوب قوانین و مقررات آموزشوپرورش، به هیچ‌وجه مورد تأیید این اداره نیست و با هرگونه تخطی از اصول تربیتی و اخلاقی، مطابق ضوابط و مقررات برخورد خواهد شد. اداره کل آموزشوپرورش استان کرمانشاه همواره خود را متعهد به حفظ کرامت دانش‌آموزان دانسته و در این مسیر، از هیچ اقدامی برای صیانت از حقوق آنان فروگذار نخواهد کرد». این جوابیه اگر چه بر حفظ کرامت دانش‌آموزان تاکید دارد اما کافی نیست، چرا که افکار عمومی، منتظر پاسخ به این پرسش اساسی‌اند: چرا چنین اتفاق‌هایی، با وجود همه ممنوعیت‌های قانونی، همچنان در مدارس تکرار می‌شود؟
* مدرسه محل تحصیل است، نه تنبیه
در این باره دکتر امان‌الله قرایی‌مقدم، آسیب‌شناس اجتماعی در گفت‌وگو با «وطن امروز» گفت: هر از گاهی اخبار تلخی از تنبیه بدنی دانش‌آموزان در مدارس به گوش می‌رسد که مسؤولان نباید نسبت به این مساله مهم بی‌تفاوت باشند، چرا که تنبیه بدنی اثرات زیانبار روحی - روانی برای کودک و نوجوان در پی دارد.
وی با بیان اینکه تنبیه بدنی دانش‌آموزان اشتباه است و گذشت آن زمانی که چوب معلم را گل می‌پنداشتند، افزود: معلم از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و چنانچه در مواقعی با شیطنت برخی دانش‌آموزان مواجه شد باید با صعه صدر خشم خود را فرو خورد. به همین دلیل است که در گزینش معلمان باید ابعاد مختلف روحی، روانی و شخصیتی متقاضیان مورد واکاوی و بررسی قرار گیرد. قرایی‌مقدم در ادامه افزود: متاسفانه معلمانی که دست به تنبیه دانش‌آموزان می‌زنند یا برای معلمی بخوبی تربیت نشده‌اند یا اینکه از لحاظ روحی - روانی دارای مشکل هستند، در چنین شرایطی استخدام معلمان و تربیت آنها باید با حساسیت بسیار بالایی همراه باشد، زیرا مدرسه محیطی است برای تحصیل و تربیت، نه محیطی که دانش‌آموز در آنجا آسیب ببیند.
همچنین روانشناسان کودک و نوجوان تاکید می‌کنند ضرب و جرح در محیط آموزشی، پیامدهایی فراتر از زخم‌های جسمی دارد. تنبیه بدنی، اعتمادبه‌نفس دانش‌آموز را خدشه‌دار می‌کند، ارتباط او را با نهاد مدرسه قطع و احساس امنیت را از او سلب می‌کند. دانش‌آموزی که در کلاس درس تحقیر می‌شود، در آینده نه‌تنها با مدرسه که با خود و جامعه‌اش نیز بیگانه خواهد شد. یکی از دلایل اصلی تداوم این چرخه، نبود برخورد قاطع، علنی و بازدارنده با متخلفان است. برای توقف این چرخه تنها ممنوعیت قانونی کفایت نمی‌کند؛ بازآموزی معلمان، شفاف‌سازی تخلفات، ورود جدی نهادهای نظارتی و نیز جلب مشارکت والدین، لازمه تغییر این وضعیت است. تا زمانی که آرای صادرشده از سوی هیات‌های تخلفات اداری وزارت آموزشوپرورش در قبال این نوع رفتارهای خشونت‌آمیز، نه به صورت بازدارنده باشد و نه به طور شفاف و علنی به اطلاع افکار عمومی برسد، زمینه تکرار چنین رفتارهایی همچنان باقی خواهد ماند. تعلل در صدور رای، صدور احکام ضعیف، یا بی‌خبری جامعه از سرنوشت خاطیان، عملا به معنای چراغ سبز به تکرار خشونت در کلاس‌های درس است. علاوه بر این، دخالت و ورود فعال‌تر نهادهای نظارتی بیرون از آموزش و پرورش، بویژه دستگاه قضا و دادستانی در موارد تنبیه بدنی، ضروری است.
* مسمومیت ۳ معلم ایلامی در پی شیطنت دانش‌آموزان
در این روزها که اخبار شوکه‌کننده تنبیه دانش‌آموزان از سوی برخی معلمان به گوش می‌رسد، در یک اتفاق عجیب در یکی از مدارس دخترانه شهرستان ملکشاهی، ۳ معلم ایلامی پس از نوشیدن چای، دچار مسمومیت شدند؛ اتفاقی که در پی شیطنت چند دانش‌آموز رخ داده و حالا آموزشوپرورش را با چالشی جدی روبه‌رو کرده است. ۳ دانش‌آموز دبیرستان صدیقه طاهره شهرستان ملکشاهی با ریختن ماده‌ای نامشخص در چای معلمان، باعث مسمومیت ۳ نفر از کارکنان مدرسه شدند. یکی از معلمان به علت شدت علائم مسمومیت به بیمارستان منتقل شد و ۲ نفر دیگر به صورت سرپایی درمان شدند. هرچند هنوز جزئیات رسمی این حادثه منتشر نشده اما برخی منابع مسؤول می‌گویند، بررسی‌های اولیه نشان‌دهنده عامدانه بودن این اقدام از سوی چند دانش‌آموز است؛ موضوعی که نگرانی‌های جدی درباره امنیت روانی و فیزیکی معلمان را دوباره به صدر اخبار بازگردانده است. مسؤول روابط عمومی آموزشوپرورش شهرستان ملکشاهی در گفت‌وگو با ایسنا، ماجرا را شیطنت چند دانش‌آموز توصیف کرد و گفت: روز دوشنبه اول اردیبهشت، ۴ نفر از همکاران ما دچار مسمومیت جزئی شدند که خوشبختانه ۳ نفر بدون نیاز به درمانگاه، بهبود یافتند و تنها یک نفر در بیمارستان تحت مراقبت قرار گرفت. علی درویشی، مدیرکل آموزشوپرورش استان ایلام نیز ظهر دیروز، سه‌شنبه دوم اردیبهشت با حضور در بیمارستان، از معلم آسیب‌دیده عیادت کرد و وعده داد موضوع را تا روشن شدن ابعاد آن پیگیری خواهد کرد. این اتفاق در حالی رخ داده که هنوز پاسخ روشنی به این سوال داده نشده است که آیا این اتفاق واقعا یک شیطنت بچگانه بوده است یا زنگ خطر جدی‌تری برای امنیت مدارس و معلمان است.