عبدالله علیه اخوان
گروه بین‌الملل: 8 ماه قبل بود که اخوان‌المسلمین اردن موفق شد بزرگ‌ترین موفقیت سیاسی خود را در تاریخ 35 سال اخیر این کشور به دست آورده و تعداد قابل توجهی از کرسی‌های پارلمان این کشور را از آن خود کند؛ رخدادی که بسیاری از تحلیلگران آن را ناشی از انعطاف پادشاهی اردن در قبال جریانات اسلامگرا در خلال جنگ غزه عنوان کردند و فضا دادن به این گروه را سیاستی موثر در کنترل تنش‌های ملی‌گرایانه و مذهبی در اردن معرفی کردند اما در این 8 ماه اتفاقات بسیار مهمی در منطقه و مجاورت اردنی‌ها رخ داد که منجر به چرخش 180 درجه‌ای حکومت اردن هاشمی در قبال اخوان‌المسلمین شد. بر این اساس سیاست آغوش باز به روی اسلامگرایان سنی اخوانی، به مشت آهنین تبدیل و منجر به بسته شدن دفاتر این گروه و مصادره اموال آنها در سرتاسر اردن و غیرقانونی اعلام شدن این گروه شد. این چرخش متاثر از سقوط دولت بشار اسد در سوریه به دست اخوانی‌ها و شرایط غزه، همچنین کشف اقدامی تروریستی علیه دولت اردن بود که طی روزهای اخیر سر و صدای بسیاری در جهان عرب به پا کرد و حکومت این کشور را در مواجهه با اخوانی‌ها محتاط‌تر از قبل کرد.
* کشف عجیب
طی روزهای گذشته خبری مبنی بر کشف اقدامی ضد امنیتی توسط دستگاه امنیتی اردن توجه کشورهای عربی منطقه را به خود جلب کرد. وزارت کشور اردن روز چهارشنبه اعلام کرد شاخه اردنی گروه اخوان‌المسلمین را تعطیل و تبلیغ «ایدئولوژی» این گروه یا عضویت در آن را ممنوع اعلام کرده است. این ممنوعیت یک هفته پس از آن اعمال شد که اردن اعلام کرد ۱۶ نفر از اعضای اخوان‌المسلمین را بازداشت کرده؛ افرادی که به گفته مقامات، امنیت ملی را از طریق آموزش نیروهای مسلح، ساخت مواد منفجره و طرح‌ریزی حملاتی با موشک و پهپاد علیه اهدافی در داخل اردن تهدید کرده‌اند. همچنین طبق برخی گزارشات، این افراد متهم به دریافت حمایت مالی از اخوان‌المسلمین برای ساخت موشک‌هایی با برد 5 کیلومتر برای هدف قرار دادن رژیم صهیونیستی از داخل خاک اردن بودند؛ اقدامی که هرگز رخ نداد اما تبعات آن برای اخوان‌المسلمین اردن بسیار گران بود.
این ادعای دولت اردن در حالی مطرح شده است که اخوان‌المسلمین بعد از انتشار گزارش ارتباط با این پرونده با صدور بیانیه‌ای دست داشتن در ماجرای ساخت موشک‌های کوتاه‌برد در اردن را تکذیب کرد. همچنین همزمان با این تحولات، برخی فعالان رسانه‌ای و سیاسی در اردن مدعی شدند ماجرای کشف کارگاه ساخت موشک، پرونده‌ای قدیمی بوده و دستگاه امنیتی در این شرایط تصمیم به انتشار آن گرفته است؛ تصمیمی که منجر به لغو مجوز فعالیت حزب و گروهی شد که در انتخابات پارلمانی این کشور 22 درصد آرا را به دست آورده بود و اکنون فعالیت در این گروه جرم محسوب می‌شود!
* علت اصلی تحولات اخیر از نگاه تحلیلگران منطقه
از نگاه بسیاری دلیل اقدام اخیر اردن در اعلام منع فعالیت اخوان‌المسلمین، واکنشی به تحولات منطقه‌ای پیرامون این کشور است بویژه تحولات چند ماه گذشته سوریه که پس از تحولات غزه رخ داد و منجر به افزایش نگرانی پادشاه اردن از افزایش قدرت محور اخوانی در منطقه شد. نگاهی به تاریخ درگیری اخوان‌المسلمین با پادشاهی‌های خاندانی و موروثی منطقه و همچنین حکومت‌های سکولار و لائیک بخوبی نشان می‌دهد نگرانی خاندان هاشمی اردن و ملک عبدالله چندان بی‌دلیل نیست و محاصره شدن این کشور توسط اخوانی‌های نزدیک به ترکیه کابوسی غیرقابل قبول برای حکومتش به حساب می‌آید بویژه در شرایط فعلی منطقه و پس از جنگ غزه که انتقادات از حکومت پادشاهی اردن بشدت افزایش یافته و اقدامات متعددی نیز علیه رژیم صهیونیستی در گذرگاه‌های مرزی توسط اردنی‌ها انجام شده است؛ اقداماتی که به مانند تظاهرات‌های متعدد در حمایت از فلسطین باب میل پادشاهی اردن نیست و در این شرایط وجود شاخه فعال اخوان‌المسلمین در داخل خاک اردن و به صورت رسمی برای حکومت این کشور قابل قبول نیست بویژه پس از افزایش نفوذ ترکیه در سوریه و ترس حکومت هاشمی اردن از تکرار وقایع سوریه در این کشور، چرا که با توجه به وجود جمعیت قابل توجه فلسطینی‌تبار در این کشور که منتقد سیاست‌های پادشاهی اردن در قبال فلسطین هستند، سرایت حرکت اخوانی‌ها از سوریه به اردن می‌تواند پایه‌های پادشاهی اردن را سست کند.
* احتیاط بیش از حد اردنی‌ها
پس از سقوط دولت دمشق و روی کار آمدن جولانی، نگرانی اردنی‌ها از استان‌های جنوبی سوریه بود که با این کشور هم‌مرز هستند؛ منطقه مهم و استراتژیکی که بین اردن، سوریه و سرزمین‌های اشغالی قرار دارد و ساکنان آن اغلب از دروزی‌ها به حساب می‌آیند. با وجود اینکه دولت فعلی شورشیان سوریه علاقه‌ای به مقابله با رژیم صهیونیستی ندارد و حتی تلاش‌هایی را برای ایجاد ارتباط با اشغالگران قدس انجام داده است تا به مانند اردن هاشمی با صهیونیست‌ها سازش کند اما همچنان اردنی‌ها خیال آسوده‌ای از سوریه جولانی ندارند، چرا که حکومت مرکزی سوریه دیگر کنترل چندانی بر آن ندارد و این کشور به جولانگاه گروه‌های تکفیری، اخوانی و تروریستی و قومی مختلف تبدیل شده است. همسایگی با چنین کشوری، همچنین تحولات غزه و کرانه باختری، پادشاهی اردن را مجبور به اتخاذ اقدامات احتیاطی کرده است و به همین دلیل نیز با هماهنگی و هدایت رژیم صهیونیستی در جنوب این کشور گروه‌های شورشی دروزی جدایی‌طلب توسط رژیم اشغالگر و حتی اردن حمایت شدند تا علیه حکومت تازه تاسیس دمشق نافرمانی کنند و منطقه خود را خودمختار بنامند. اجرای این طرح به معنای احداث سنگری مقابل پیشروی اخوانی‌ها در جنوب بود که مورد حمایت رژیم صهیونیستی نیز قرار گرفت. اشغالگران همچنین جولانی را تهدید کردند در صورت لشکرکشی به جنوب، سوریه با بمباران گسترده‌ای روبه‌رو خواهد شد. همین مساله نشان‌دهنده احساس خطر رژیم صهیونیستی در کنار حکومت اردن از قدرت‌گیری اخوانی‌ها در این کشور است که می‌تواند به چالشی جدی برای موجودیت رژیم صهیونیستی تبدیل شود. بنابراین پادشاهی اردن که به‌شدت از ناحیه سوریه، ترکیه و اخوان‌المسلمین در شرایط فعلی منطقه احساس خطر می‌کند تمام راه‌های کنش درونی را به روی اخوان‌المسلمین بست و با تغییر سیاست 180 درجه‌ای در قبال اخوان‌المسلمین در این کشور مشت آهنین را جایگزین آغوش باز کرد.