محمد رستم‌پور: آیت‌الله خامنه‌ای باز هم به وحدت فرمان دادند؛ در روزهایی که فضای سیاسی کشور متأثر از بیانیه جبهه اصلاحات متشنج شده و گفت و شنودهایی درباره امکان حل مخمصه پیچیده و کلاف سردرگم سیاست خارجی ایران در جریان است. در نگاه آیت‌الله خامنه‌ای، «ایران را با جنگ، با حمله نظامی نمی‌توان به زانو درآورد؛ جمهوری اسلامی را با این ابزار و وسایل خشن نمی‌شود عقب راند»؛ در نتیجه دشمنان در پی آنند «به وسیله اینها یا به وسیله کسانی که غفلت دارند از آنچه می‌گویند و از آنچه می‌نویسند، بین مردم اختلاف ایجاد کنند و چندصدایی در کشور به وجود آورند». با این منطق، نفوذ در مجراها و لایه‌هایی که به شکل طبیعی یا عارضی، اختلاف یا گسست دارند؛ از مهم‌ترین برنامه‌های دشمن است. گمان مهم این است که چندپاره‌سازی ملت و جداسازی مردم از یکدیگر و البته آنها را مقابل هم قرار دادن، می‌تواند آن خروش و تحرکی را که پس از جنگ تحمیلی ۱۲ روزه علیه رژیم صهیونیستی به یک باره بروز کرد، کُند کند. اما پرسش اصلی این است: کدام وحدت، مقدس است و کدام وحدت، صوری؟ در واقع، از همان ساعتی که بیانات آیت‌الله خامنه‌ای در حمایت از مسؤولان کشور بویژه رئیس‌جمهور منتشر شد، برخی ادعا کردند در سال‌های ۵۹ و ۶۰ که اختلاف افراد و جریانات انقلابی با رئیس‌جمهور وقت یعنی ابوالحسن بنی‌صدر بشدت بالا و درگیرانه بود، منطق امام خمینی(ره) به عنوان رهبر جامعه اسلامی این بود که انتقادات و ایرادات به مسؤولان مطرح شود و در نتیجه، امروز نیز طرح مسائل و موضوعاتی در نقد قوای سه‌گانه و مسؤولان کشور بویژه رئیس‌جمهور، خطا نیست. آیت‌الله خامنه‌ای در همان سخنرانی صبح یکشنبه می‌گویند: «امروز مردم متحدند. اختلاف سلیقه هست، اختلاف سلیقه سیاسی - اجتماعی وجود دارد، لکن در دفاع از نظام، دفاع از کشور، ایستادگی مقابل دشمن، مردم امروز متحدند. این اتحاد به ضرر آنهاست، این اتحاد مانع تجاوز و تعرض آنهاست؛ این را می‌خواهند از بین ببرند. مراقب این باشید». در نتیجه هر شکلی از وحدت، وحدت به شمار نمی‌آید یا به تعبیری هر نحوی از اتحاد، مقدس نیست. قداست یک اتحاد چگونه مشخص می‌شود؟ چه چیزی یک انسجام را مقدس می‌کند و یک انسجام را غیرمقدس؟ مسلم است موضوع یا سوژه وحدت است که برای او صفت می‌سازد. جست‌وجوی «اتحاد مقدس» در بیانات رهبر انقلاب نشان می‌دهد ایشان این تعبیر را برای نخستین‌بار به کار بردند.
در نتیجه، باید به دنبال زمینه یا پیوستی بود که زمینه طرح این موضوع شده است. پس از جنگ تحمیلی ۱۲ روزه و ظهور انسجامی بی‌سابقه در دفاع از کشور که در میان اقشار و گروه‌های متنوع و متکثر پدید آمد، تعابیر گوناگونی مانند «اتحاد سلبی» یا «اتحاد ایجابی» در توضیح پدیده رخ‌داده، ساخته شد. اکنون باید با توجه به بیانات دیروز رهبر انقلاب تصریح کرد هر گونه ابراز دشمنی با رژیم صهیونی، سوژه و زمینه اتحاد مقدس است و هر شکلی از فرعی‌سازی مسائل اصلی کشور که در بیان رهبر حکیم انقلاب در سخنرانی‌های متعدد پس از جنگ فهرست شده و بویژه تضعیف نیرومندی‌های جامعه ایرانی یعنی دین و دانش، خلاف آن چیزی است که رهبر بدان فرمان داده‌اند. در نتیجه، کوشش برای شکل‌دهی جامعه بر محورهایی که اولویت جامعه نیست، مانند چهره‌هایی که دستورالعمل‌ها یا راهکارهای‌شان برای تأمین منافع ملی مثلاً در حوزه مذاکرات هسته‌ای به شکست انجامیده، می‌تواند مصادیقی از اتحاد غیرمقدس باشد. به این معنا، برای فهم و توضیح اتحاد مقدس باید بیش از پیش جامعه را شناخت. این جامعه در گام اول نشان داده با هر طریق و مشی و مرامی که تضعیفش کند، مخالف است. از این رو است که برخی بیانیه‌ها و اظهارات و بعضی کنش‌ها و تحرکات را بی‌ارتباط با وضع و حال خود می‌شناسد. در نتیجه نسبت به آن واکنشی نشان نمی‌دهد یا بدان توجه درخوری نمی‌کند. «اتحاد مقدس» یعنی اتحاد با هر شکلی از وطن‌پرستی که عزت و رفاه را با هم می‌خواهد، نه آنکه بدون تضمین آتی یا تجربه‌های پیشین، آنچه برای داشتنش سختی و تحریم دشواری را تحمل کرده است - مانند تصریح بیانیه جبهه اصلاحات بر توقف دانش هسته‌ای- به حراج بگذارد. علاوه بر این، می‌توان گفت ائتلاف‌های انتخاباتی، تجمع‌های موقت و انسجام‌های نمایشی برای اهدافی درون کشور مانند تضعیف مسؤولان و مدیریت‌های کشور قطعاً نامقدس است. غیر از شناخت جامعه، برای شکل دادن به «اتحاد مقدس» باید به سرخط‌های مورد اشاره رهبر انقلاب توجه کرد. استثناسازی عنوان رئیس‌جمهور در قدرشناسی و تصریح به پرکاری و تلاشگری او حتماً برآمده از یک فهم سیاسی فراتر از تحلیل معمولی رخدادهاست. تلاش برای تفسیر و تأویل بیانات رهبر انقلاب باید برآمده از خط تحلیلی - تاریخی جریان‌شناسانه باشد، نه مبتنی بر یک برش سطحی از یک سخنرانی. حمایت از رئیس‌جمهور بیش از آنکه به شخص مسعود پزشکیان بازگردد، به شخصیت و جایگاه حقوقی او و بویژه شرایط زمامداری او مربوط می‌شود. در اندیشه سیاسی آیت‌الله خامنه‌ای، ثبات سیاسی مقدمه همه رشدها و ارتقاهاست. ضمن آنکه تفکیک و تمییز میان نویسندگان نامه اخیر جبهه اصلاحات و مشی و مرام شخص مسعود پزشکیان به عنوان یک اصلاح‌طلب نیز قابل اعتناست و صدالبته همه اینها نافی وظیفه ذاتی مقامات درون سیستم سیاسی و افراد بیرون سیستم در نقد او و سایر مسؤولان نیست. نقد بدون توجه به ادبیات، بدون اعتنا به سوءاستفاده دشمن فریبکار و غداری که از هر فرصت و روزنه‌ای برای کشتن کودکان معصوم ایران‌زمین با هدف تسلط بر این سرزمین بهره می‌برد، حتماً مخرج مشترک با او است. اتحادی مقدس است که نیرو و توان کشور برابر چنین دشمنی را افزون، شدید و سلحشورانه کند و این مایه اکنون در اجتماع امروز ایران موجود است. به دست خود، این تقدس را از بین نبریم.
نگاه
مقدس‌سازی از امر ملی اتحاد
ارسال نظر
پربیننده
تازه ها