محمد رستم‌پور: ششم اردیبهشت ۱۴۰۱، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار رمضانی دانشجویان، وقتی از ایشان خواسته شد عنوان انقلابی را از مجلس یازدهم بگیرند، تصریح کردند: «حالا صحبت مجلس شد و اعتراض به مجلس و درخواست از من که عنوان انقلابیگری را پس بگیرم از این مجلس. خب! خیلی از نماینده‌های این مجلس همین جوان‌های دیروز در جایگاه شمایند. یعنی خیلی از آنها جوان‌هایی هستند که چند سال قبل از این مثل شما می‌آمدند می‌ایستادند انتقاد می‌کردند، حرف می‌زدند، اشکال می‌کردند. انقلابی‌اند. این جور نیست که انقلابی نباشند. البته من یکایک را که نمی‌شناسم. مجموعه را می‌بینم روی مجموعه قضاوت می‌کنم». رهبر انقلاب تقریباً یک ماه بعد در دیدار نمایندگان مجلس گفتند: «ما گفتیم «مجلس انقلابی»، یک عده‌ای خوش‌شان نیامد ولی ما حقیقت را گفتیم؛ حالا بعضی‌ها خوش‌شان می‌آید، بعضی‌ها خوش‌شان نمی‌آید عیبی ندارد. حقیقت همین بود که این مجلس با شعارهای انقلاب تشکیل شد؛ مردم نگاه کردند، گزینه‌هایی را انتخاب کردند که حرکت‌شان، جهت‌گیری‌شان، شعارشان، حرف‌شان، حرف انقلاب بود؛ پس مردم هم طرفدار همین گرایش و همین حرکتی هستند که شما عنصر انقلابی در شهر خودتان، در منطقه خودتان شعارش را دادید، حرفش را زدید. بنابراین مجلس انقلابی یعنی این دیگر». رهبر انقلاب در دیدار نخست نمایندگان برگزیده مجلس یازدهم به آن دوره مجلس، عنوان «مجلس انقلابی» داده بودند: «شما عناصر انقلابی هستید - یعنی [این جوری] شناخته شده‌اید؛ مجلس، مجلس انقلاب است، مجلس انقلابی است، دشمنی بعضی‌ها هم به خاطر همین است- این مجلس انقلابی دارای رویکرد انقلابی و اقبال به ارزش‌های انقلاب است». در 4 سال دولت یازدهم، عنوان مجلس انقلابی همچون تراز یا نصابی، عیار تمام اقدامات، کنش‌ها، مصوبات و حتی سخنان نمایندگان بود، چنان که باید گفت این عنوان بیش از آنکه تمجید یا تحسینی برای نمایندگان به حساب می‌آمد، تکلیفی سخت از ناحیه رهبر انقلاب بر مجلس ساخت تا آنان بکوشند بهترین دوره مجلس پس از انقلاب را بسازند. اگرچه عنوان انقلابی در دوره کنونی مجلس از زبان آیت‌الله خامنه‌ای جاری نشده اما همچنان سایه سنگین آن عنوان بر این مجلس که از خرداد سال گذشته آغاز شده و 2 رویداد بی‌سابقه بویژه تغییر اجباری دولت به دلیل شهادت رئیس قوه مجریه در یک سانحه غیرمترقبه و تجاوز اسرائیل به حریم ایران را تجربه کرده، سنگینی می‌کند. اگرچه صد نفر از ۲۹۰ نماینده کنونی مجلس، یعنی یک‌سوم اعضا، برای نخستین‌بار است که کار دشوار و طاقت‌فرسای نمایندگی را تجربه می‌کنند؛ می‌توان گفت به دلیل حفظ بافت اصلی و ترکیب کلی کمیسیون‌ها همچنان مجلس دوازدهم نیز مجلس انقلابی به شمار می‌آید. با این همه پس از روی کار آمدن دولت چهاردهم و بویژه به دلیل رأی اعتماد ۱۰۰ درصدی نمایندگان به کابینه پیشنهادی مسعود پزشکیان، عنوان یا گزاره دیگری مقابل وصف و گزاره «انقلابی» پدید آمد. عده‌ای در نقد مجلس کوشش کردند چنین القا کنند که هرگونه موافقت و همراهی نمایندگان، نه از سر فهم و درک مصلحت عمومی کشور، بلکه به دلیل تعریف عام وفاق است که وظیفه و کارکرد نظارتی مجلس را به محاق برده اما این فهم چندان عمری نداشت. با استیضاح وزیر اقتصاد دولت چهاردهم، مجلس در سوی مقابل تحت شدیدترین حملات رسانه‌ای و انتقادات سیاسی قرار گرفت و به عدم درک شرایط و خیانت به وفاق متهم شد. در جریان انتقاد رئیس مجلس از مقامات دولت اسبق نیز یک فضای رادیکال از سوی اصلاح‌طلبان علیه مجلس به راه افتاد. در این میانه، تلاش برای تثبیت جایگاه مجلس به عنوان نهاد قانونگذار و ناظر بر قوه مجریه و پیشبرد اساس و کارکردی که هم وضعیت ویژه کشور را لحاظ کند و هم از مطالبات و مسائل و خواسته‌های مردم نمایندگی کند، بسیار دشوار و چه بسا نزدیک به محال باشد اما سه‌شنبه ۲۰ آبان ۱۴۰۴ مجلس شورای اسلامی در جلسه ارزیابی عملکرد دولت در اجرای برنامه هفتم پیشرفت نشان داد اتفاقاً جز با رویکرد انقلابی در شرایط کنونی نمی‌توان مجلس کارآمدی داشت. در سنتی خلاف آنچه در پارلمان‌های کشورهای مختلف دیده می‌شود، صندلی وزرا روبه‌روی نمایندگان چیده شد. ارزیابی اجرای برنامه به تفکیک وزارتخانه و دستگاه قرائت شد، تناقض‌ها و توجیهات زیر ذره‌بین رفت و مهم‌تر از همه اینها، برای خروج از وضعیت کنونی و در سایه تنش آبی، راهکارهای عملیاتی و عینی ارائه شد. در همه ساعات و در میانه همه گفت‌وگوها نه وفاق با آن تعریف سازشکارانه مبهم سیال منتقدان دیده شد و نه انقلابیگری با آن تعریف سخت جنجالی دشمن‌پسند. حتی محاجه رئیس مجلس و رئیس دولت بر سر عملیاتی بودن برنامه و مسائل مورد اختلاف مانند کمبود منابع بسیار بی‌حاشیه و البته دقیق، کارشناسی و آگاهانه پیش رفت. بررسی جلسه دیروز نشان می‌دهد مجلس و دولت هر دو در درک مسؤولیت خود آگاهند و حتی نقاط تعیین‌کننده را می‌شناسند اما آنچه اساسی است، ارزیابی بدون تعارف گذشته و تصمیم شجاعانه و حتی تلخی است که می‌تواند آینده را بسازد. سوم خرداد ۱۴۰۲، رهبر انقلاب گفته بودند «گفتم مجلس، مجلس انقلابی است. الان هم من بعد از 3 سال همین را تکرار می‌کنم. این مجلس بحمدالله مجلسی است انقلابی، باسواد، جوان، پرتحرک، پرکار»؛ دیروز در جلسه ارزیابی عملکرد دولت این صفات بروز یافت. اگر رسانه‌ها بنا بر درک یا سهم خود از جریانات سیاسی، روزی را روز سیاه مجلس می‌نامند، باید همگی دیروز را روز طلایی مجلس بشناسند؛ روز مطالبه‌گری اصولی، نمایندگی صحیح و جدیت کارشناسی. باید برای تداوم این گزاره‌ها در مجلس دوازدهم برنامه‌ریزی کرد.
پربیننده
تازه ها