تعدد جاسوسان صهیونیست ایران معضل جدید رژیم صهیونی

دکتر سیدجعفر قنادباشی:اعلام اخیر رژیم صهیونیستی مبنی بر «دستگیری جاسوس‌های مرتبط با ایران» بار دیگر بحث نفوذپذیری ساختار امنیتی اسرائیل و بحران عمیق درونی رژیم را به سطح افکار عمومی کشانده است. در ظاهر، تل‌آویو می‌کوشد این خبر را نشانه هوشیاری سرویس‌های اطلاعاتی خود معرفی کند اما در واقعیت، چنین اعدادی بیش از آنکه از توان اطلاعاتی اسرائیل حکایت داشته باشد، به شکنندگی و چندپارگی جامعه صهیونیست اشاره می‌کند.
رژیم بر خلاف بسیاری از دولت‌های مدرن، فاقد یک هویت اجتماعی یکپارچه است. جامعه صهیونیست از مجموعه‌ای ناهمگون از قومیت‌ها، مذاهب، زبان‌ها و فرهنگ‌های متفاوت تشکیل شده؛ از مهاجران روس تا گروه‌های آفریقایی، از ساکنان قدیمی تا مهاجران اروپایی. این درهم‌ریختگی فرهنگی و شکاف‌های عمیق اجتماعی، باعث شده مفهوم «غیرت ملی» یا همان پیوند اجتماعی پایدار که در بسیاری از جوامع بازدارنده جدی در مقابل جاسوسی است، در اسرائیل بسیار ضعیف و شکننده باشد.
حتی پیش از عملیات تاریخی توفان‌الاقصی، شکاف داخلی رژیم به مرحله انفجار رسیده بود. اختلافات کابینه افراطی، اعتراضات گسترده  اجتماعی و فرهنگی، تظاهرات صدها هزار نفری هفتگی علیه اصلاحات قضایی نتانیاهو، تضعیف سرمایه اجتماعی ارتش، شاباک و موساد و ناتوانی احزاب در کسب اکثریت پایدار در کنست، همگی حکایت از جامعه‌ای گسسته داشت. در چنین فضایی، طبیعی است انگیزه‌های فردی، قومیتی و مالی بتواند افراد را به سمت همکاری با سرویس‌های اطلاعاتی خارجی سوق دهد.
در کنار واقعیت‌های اجتماعی، نباید به نقش «مهندسی رسانه‌ای» رژیم نیز بی‌توجه بود. انتشار خبرهای امنیتی در این رژیم معمولاً ۲ هدف اساسی دارد: نخست، ایجاد هراس و انحراف افکار عمومی از بحران‌های اقتصادی و اجتماعی؛ دوم، بازسازی چهره دستگاه اطلاعاتی پس از شکست‌های پیاپی. به بیان روشن‌تر، بخشی از این آمار می‌تواند در خدمت رقابت‌های داخلی به کار رود. تجربه نشان داده در بسیاری موارد، تل‌آویو اخبار امنیتی را برای تثبیت جایگاه سیاسی دولت یا توجیه اقدامات نظامی منتشر می‌کند.
با این همه، نمی‌توان انکار کرد جمهوری اسلامی ایران طی سال‌های اخیر یک تحول بنیادین در راهبرد اطلاعاتی خود ایجاد کرده است. نفوذ صرفاً به معنای «استخدام نیروی انسانی در خاک دشمن» نیست. 
امروز بخش عمده‌ای از دسترسی اطلاعاتی ایران از مسیر فناوری‌های نوین حاصل می‌شود؛ از جمله شبکه‌های سایبری، تحلیل داده‌های رفتاری، تصاویر ماهواره‌ای، پهپادهای شناسایی و ارتباطات میدانی محور مقاومت. دقت حملات، موفقیت در شکار اهداف حساس و انتشار تصاویر دقیق از پایگاه‌ها و مراکز نظامی رژیم توسط حزب‌الله، نمونه‌هایی روشن از این توان رو به گسترش است.
در واقع، ضربه‌ای که اسرائیل در ۷ اکتبر دریافت کرد، نه‌تنها شکاف امنیتی آن را آشکار کرد، بلکه باعث شد دستگاه اطلاعاتی این رژیم دچار «سندروم بدگمانی مزمن» شود. از آن روز، شاباک و موساد با بحران اعتماد داخلی مواجهند و بخشی از جامعه رژیم، نهادهای امنیتی خود را متهم به ناتوانی و سهل‌انگاری می‌کنند. همین فضای بی‌اعتمادی، کوچک‌ترین نشانه را به پرونده «نفوذ» تبدیل و شمار دستگیری‌ها را فربه‌تر می‌کند.
باید توجه داشت اسرائیل در وضعیت فعلی تا حد زیادی درگیر بازتولید «روایت امنیتی» است؛ روایتی که هدفش ایجاد انسجام مصنوعی در جامعه‌ای است که عملاً از هم گسسته است. در مقابل، موفقیت‌های ایران در عرصه اطلاعاتی بیش از آنکه بر پایه شبکه‌های جاسوسی انسانی باشد، بر توان فناورانه، میدان سایبری و شبکه‌های لایه‌مند مقاومت تکیه دارد؛ چیزی که تل‌آویو ترجیح می‌دهد آن را کم‌اهمیت جلوه دهد تا شکست‌های واقعی خود را پنهان کند.
در نهایت، دستگیری‌های پرشمار اعلام‌شده از سوی اسرائیل، بیش از آنکه نشانه قدرت این رژیم باشد، معلول اضطراب راهبردی و فروپاشی اعتماد درونی آن است. این روند نشان می‌دهد دستگاه امنیتی رژیم اشغالگر نه در مسیر ترمیم، بلکه در مسیر فرسایش و تضعیف قرار گرفته است؛ روندی که در بلندمدت، موازنه قدرت منطقه را دستخوش تغییرات عمیق‌تری خواهد کرد.