گروه سیاسی: 4 روز پس از اقدام قاطع هوافضای سپاه در ساقط کردن پهپاد جاسوسی آمریکایی در حریم هوایی ایران و در شرایطی که رئیس‌جمهور آمریکا با تشکر از ایران به خاطر هدف قرار ندادن هواپیمای سرنشین‌دار این کشور، تلویحا از مواضع تهاجمی خود در این باره عقب‌نشینی کرده است، حمایت‌های گسترده داخلی از این اقدام سپاه ادامه دارد.
به گزارش «وطن‌‌امروز»، روز گذشته ۲۵۰ نماینده مجلس شورای اسلامی در بیانیه‌ای ضمن حمایت کامل از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به دلیل ساقط کردن پهپاد آمریکایی، تاکید کردند: سرنگونی این پهپاد معادلات روانی دشمنان را به هم ریخت. در بخشی از این بیانیه که توسط احمد امیرآبادی، عضو هیات‌رئیسه مجلس در جلسه علنی دیروز مجلس قرائت شد، آمده است: اکنون موشک «سوم خرداد» دشمن استکباری را در سراشیبی شکست قرار داده است، سرنگونی پهپاد آمریکایی که پیشرفته‌ترین جنگ‌افزار آن قدرت به شمار می‌رود معادلات جنگ روانی را به هم ریخت و دیگر هیچ پرنده متجاوزی توان ورود به آسمان ایران را ندارد، حتی تحلیلگران ارشد نظامی دنیا در مقابل این عزت بزرگ سر فرود آورده‌اند. در ادامه این بیانیه آمده است: ما نمایندگان ملت بزرگ ایران ضمن حمایت کامل از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و دیگر نیروهای مسلح کشور، با افتخار اعلام می‌کنیم که حامی جان برکف سیاست انقلابی کشور در سایه رهنمودهای مقام معظم رهبری بوده و به آمریکا و دیگر کشورهای حامی آن توصیه می‌کنیم هر چه زودتر اشتباهات گذشته را متوقف کرده و به امنیت و قدرت جمهوری اسلامی ایران اعتراف کنند. دیروز همچنین عضو فراکسیون نمایندگان ولایی خواستار اهدای مدال شجاعت به ساقط‌کنندگان پهپاد آمریکایی توسط رئیس‌جمهور شد. به گزارش فارس، حجت‌الاسلام نصرالله پژمان‌فر دیروز در تذکر شفاهی گفت: از تلاش نیروهای نظامی در ارتباط با سقوط پهپاد فوق‌پیشرفته آمریکا تشکر می‌کنم. وی افزود: سقوط پهپاد آمریکایی با سامانه موشکی سوم خرداد انجام شد و البته توانمندی موشکی ۱۵ خرداد و بالاتر از آن را هم داریم. نماینده مردم مشهد در مجلس تصریح کرد: از رئیس‌جمهور می‌خواهم در ارتباط با دفاع جانانه‌ای که این عزیزان انجام دادند مدال شجاعت بدهد. علاوه بر مجلس، روز گذشته جامعه مدرسین حوزه علمیه قم نیز با صدور بیانیه‌ای از اقدام انقلابی سپاه پاسداران در انهدام پهپاد جاسوسی آمریکا قدردانی و تأکید کرد ایران هیچ تهدیدی را بی‌پاسخ نمی‌گذارد. نهاد باسابقه حوزوی در بیانیه خود در این باره آورده است: ساقط کردن پهپاد فوق‌پیشرفته، مدرن و پرهزینه جاسوسی آمریکا که تنها گوشه‌ای از توان و پیشرفت صنعت دفاعی و پدافندی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران است، نشان داد موشک‌های دقیق، نقطه‌زن و کاملاً ایرانی، هرگونه تجاوز و تهدیدی را خنثی و دشمنان را به عقب‌نشینی وادار خواهند کرد. جامعه مدرسین حوزه علمیه قم همچنین ضمن تقدیر و تشکر از اقدام قاطع و انقلابی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بویژه نیروهای مقتدر هوافضای سپاه اعلام می‌دارد: رژیم مستکبر آمریکا و هم‌پیمانانش بدانند مرزهای زمینی، دریایی و آسمان ایران در دستان قدرتمند نیروهای مسلح ایران است که امن‌ترین و باثبات‌ترین موقعیت را برای دوستان و مردمان این سرزمین و میدان آتش سهمگین و جهنمی برای متجاوزان و بدخواهان فراهم کرده است.
ترامپ مراقب جان سربازانش باشد
به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، اظهارنظر 2 روز پیش ترامپ مبنی بر قدردانی از ایران به خاطر هدف قرار ندادن هواپیمای سرنشین‌دار این کشور، یک عقب‌نشینی صریح از تهدیدات چند روز پیش او علیه ایران بود، با این حال بیان برخی تهدیدات و همچنین اعلام تحریم‌های جدید علیه ایران از سوی ترامپ موجب شد فرماندهان عالیرتبه ایرانی به آمریکایی‌ها هشدارهای صریح و قاطعی بدهند.
در این راستا فرمانده قرارگاه مرکزی خاتم‌الانبیا(ص) گفت: دولت آمریکا باید با اجتناب از رفتار اشتباه در منطقه، نسبت به حفظ جان نیروهای آمریکایی و به خطر افتادن آنها مسؤولانه رفتار کند. سرلشکر غلامعلی رشید صبح دیروز در بازدید میدانی از مرکز فرماندهی و کنترل رادارها و سامانه‌های موشکی نیروی هوافضای سپاه و در جمع فرماندهان این نیرو اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران در حال یک رویارویی راهبردی برای حفظ ثبات و موجودیت، همچنین موقعیت قدرت منطقه‌ای در برابر ائتلاف «آمریکا، رژیم صهیونیستی و سعودی‌ها» قرار دارد. وی افزود: دولت آمریکا باید با اجتناب از رفتار اشتباه در منطقه، نسبت به حفظ جان نیروهای آمریکایی و به خطر افتادن آن مسؤولانه رفتار کند. سرلشکر رشید با تاکید بر اینکه در صورت وقوع درگیری در منطقه، دامنه و زمان آن از سوی هیچ کشوری قابل مدیریت نخواهد بود، تصریح کرد: ما دنبال جنگ نبوده و نیستیم، ولی با قدرت از منافع ملت شریف ایران در برابر هر نوع تهدید و تجاوزی دفاع خواهیم کرد. فرمانده قرارگاه مرکزی خاتم‌الانبیا(ص) خاطرنشان کرد: سرنوشت منافع ملت‌های منطقه به هم پیوسته است و تقسیم صلح و جنگ امکان‌پذیر نیست. وی گفت: یا همه در مسیر ثبات حرکت خواهیم کرد یا منطقه بر اثر سیاست‌های مداخله‌جویانه آمریکا و تحریک برخی کشورهای معلوم درگیر بی‌ثباتی و جنگ خواهد شد. سرلشکر رشید در پایان تاکید کرد: برای جلوگیری از جنگ، گفتار به تنهایی کافی نیست و به اراده و رفتار مناسب نیاز دارد.
 

 نیویورک‌تایمز: ایران محاسبات آمریکا را دگرگون کرده است
روزنامه آمریکایی نیویورک‌تایمز با اشاره به اینکه توانمندی‌های ایران، محاسبات آمریکا درباره خطرات موجود را تغییر داده است، نوشت ترامپ گزینه‌های چندان زیادی در قبال ایران ندارد. نیویورک‌تایمز در گزارشی درباره ساقط شدن پهپاد جاسوسی آمریکا در حریم هوایی ایران نوشت: تصمیم لحظه آخری «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا برای صرفنظر کردن از اقدام نظامی علیه ایران نمایانگر آن است که آمریکا در قبال ایران، فاقد گزینه‌های جذاب است. یکی از مقامات اروپایی که خواست نامش فاش نشود، به این روزنامه در ارتباط با اقدامات تحریک‌آمیز و فشارهای ترامپ به ایران گفت: «ترامپ گمان می‌کند اگر منابع نفت ایران را غیرفعال کند و درآمد نفت خام این کشور را به صفر برساند، ایران وادار به مذاکره درباره یک توافق جدید می‌شود، این کارساز نخواهد بود». به گزارش فارس، این گزارش ادامه داد حتی برخی اعضای ارشد کنگره و دیپلمات‌های کنونی و سابق آمریکا معتقدند این ایده که تحریم‌ها، ایران را به میز مذاکره بازمی‌گرداند، یک توهم است. نیویورک‌تایمز سپس به توانمندی‌های ایران اشاره کرد و نوشت: در حقیقت، به‌رغم آنکه ایران در مقایسه با یک‌سال قبل از نظر اقتصادی ضعیف‌تر شده است اما مهارت‌های خود همچون حمله به کشتی‌ها با دقت بالاتر و ساقط کردن هواپیماها در حریم هوایی را تقویت کرده است. روزنامه آمریکایی با اشاره به این موارد ادامه داد این توانمندی‌های ایران، محاسبات واشنگتن درباره خطرات را دگرگون کرده و مشکل ترامپ با ایران را بسیار آزاردهنده‌تر از مشکلاتی کرده است که «جرج بوش» و «باراک اوباما» در قبال ایران با آن روبه‌رو بودند. نیویورک‌تایمز درباره توانمندی ایران برای پاسخگویی به هرگونه اقدامات تحریک‌آمیز آمریکا نوشت: اگر تهران مورد حمله قرار گیرد، قابلیت پاسخگویی به آمریکا را دارد و می‌تواند از طریق گروه‌های نیابتی در نزدیکی دروازه‌های پایگاه‌های آمریکا در عراق، افغانستان و مکان‌های دیگر در غرب آسیا، پاسخ اقدامات تحریک‌آمیز آمریکا را بدهد.
 

عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در گفت‌و گو با «وطن‌امروز»:
پهپاد آمریکایی به مراکز مهم اقتصادی  و تجاری ایران سرک می‌کشید
ابوالفضل حسن‌بیگی، عضو کمیسیون امنیت ملی و نماینده مردم دامغان در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با «وطن‌امروز»، مطالبی درباره ماجرای شلیک پدافند سپاه به پهپاد متجاوز آمریکایی مطرح کرد. حسن‌بیگی درباره نحوه واکنش ایران به تجاوز پهپاد آمریکایی اظهار داشت: در منشور ملل متحد مرز کشورها از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و در آن ذکر شده هرگاه در مرز هوایی، دریایی و زمینی شیئی عبور کند، می‌تواند با تذکر کشور مقصد مواجه شود و لذا در صورت  بی‌توجهی به تذکرات یعنی عمدا به حریم کشور نفوذ کرده و نیروی دفاعی آن کشور از حق هدف قرار دادن آن شیء برخوردار است. پهپاد آمریکایی با یک هواپیمای جاسوسی وارد حریم آسمان ایران شدند و پدافند هوایی تذکرات لازم را داد، پس از این اقدام، هواپیمای جاسوسی مسیر خود را تغییر داد اما پهپاد به مسیر خود ادامه داد و در سطحی پرواز می‌کرد که به ظن و خیال باطل آمریکایی‌ها در تیررس پدافند هوایی قرار ندارد و برد موشکی ایران در سطحی نیست که بتواند آن را هدف قرار دهد ولی بعد، از توان موشکی ایران غافلگیر شدند و در بهت فرورفتند. عضو کمیسیون امنیت ملی در ادامه به تراکم مراکز مهم تجاری و اقتصادی ایران در منطقه ورود پهپاد آمریکایی به حریم هوایی ایران اشاره کرد و اظهار داشت: نقطه‌ای که این پهپاد هدف قرار گرفت، پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس قرار دارد که روزانه 26 میلیون لیتر بنزین تولید می‌کند و در کنار آن پالایشگاه بندرعباس و هرمز قرار دارد و از طرف دیگر منطقه بندرعباس از بنادر مهم تجاری ما است و پدافند هوایی باید برحسب وظیفه خود به سرعت هر شیئی را که به این منطقه استراتژیک نزدیک می‌شود مورد هدف قرار دهد. وی افزود: آمریکایی‌ها هرگز فکر نمی‌کردند جمهوری اسلامی با پهپاد جاسوسی‌شان برخورد کند. در سطح بین‌المللی و برای افکار بین‌المللی و دولت‌ها و ملت‌ها روشن شد که جمهوری اسلامی مقتدرانه در برابر هر تجاوزی می‌ایستد و در این‌باره تعارف نمی‌کند. آمریکایی‌ها که معتقدند کدخدای دنیا هستند و می‌توانند به این وسیله به هر حریمی تجاوز ‌کنند با این اقدام جمهوری اسلامی مفتضح شدند. همچنین با این اقدام تجاوز، دروغگویی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، بدعهدی و قانون‌شکنی آمریکایی‌ها بیشتر برای جهانیان معرفی و شفاف شد و می‌بینیم که ترامپ و اطرافیانش از پاسخگویی به افکار عمومی آمریکا ناتوانند و از طرف دیگر در سطح بین‌المللی هم به‌دلیل زیر پا گذاشتن قوانین بین‌الملل محکوم هستند. نماینده مجلس ادامه داد: با اقدام قاطع ایران، تابوی ابرقدرتی آمریکا فروریخت و ملت‌ها با امیدواری به دولت‌های خود فشار خواهند آورد که با مقاومت بیشتر پرستیژ بین‌المللی ما را حفظ کنید. حالا آمریکایی‌ها در تلاشند با راه انداختن جنگ روانی و عملیات روانی سنگین با همکاری مزدوران خود در داخل و خارج، القای برخورد و عملیات نظامی کنند و شکست فاحش خود را بپوشانند، در این زمینه جمهوری اسلامی به صراحت اعلام کرده در شرایط کنونی آمریکایی‌ها توان مقابله با ایران و راه‌اندازی جنگ را ندارند و اگر کوچک‌ترین اقدامی در این رابطه انجام دهند با پاسخ سنگین ایران مواجه خواهند شد. در داخل آمریکا نیز دولت ترامپ هم از جانب اندیشمندان و نخبگان آمریکا و هم از طرف دموکرات‌ها که رقبای سرسخت انتخاباتی وی هستند تحت فشار است. از این حیث هم ترامپ دچار یک شکست بزرگ شد. وی در پاسخ به این سوال که اقدام قاطع نیروی هوافضای سپاه چقدر برآوردهای آمریکا را دچار تغییر خواهد کرد، گفت: در وهله اول امام 40 سال قبل فرمودند آمریکا هیچ غلطی نمی‌تواند بکند و امروز مردم آمریکا با شخص سخیفی مثل ترامپ مواجه هستند که همواره می‌خواهد با سیاست چماق و هویج همه را تحت سلطه خود قرار دهد اما در این ماجرا برخورد قاطع جمهوری اسلامی و سپاه را چشید و طبیعتا آنها توانایی پاسخ به این اقدام سپاه را هم ندارند، چرا که بخوبی می‌دانند در این‌صورت از ناحیه سپاه، ارتش و نیروی دفاعی ما ضربات سنگینی را متحمل خواهند شد. آمریکایی‌ها بخوبی متوجه این موضوع هستند. خوشبختانه امروز موضوع ایران به‌علاوه مقاومت در جهان جا افتاده و اگر آمریکایی‌ها به ایران چپ نگاه کنند از نقاط مختلف به ارتش و منافع آمریکا ضربه وارد خواهد آمد.
 

سایت خبری انتخاب نزدیک به دولت حسن روحانی دیروز با انتشار خبری از درگیری لفظی روحانی و جهانگیری در جریان برگزاری جلسه‌ای در روز شنبه خبر داد. بر اساس این گزارش، این سایت خبری در این‌باره نوشت: در پی بروز مباحثه‌ای در جلسه‌ای در روز شنبه (پریروز)، روحانی خطاب به جهانگیری می‌گوید شما و اصلاح‌‌‌‌‌‌طلبان به دنبال سرنگونی دولت هستید. بر اساس این گزارش، جهانگیری در واکنش به سخنان روحانی، اظهارات تندی بر زبان نمی‌آورد اما تصمیم به ترک جلسه می‌گیرد ولی لاریجانی از او می‌خواهد جلسه را ترک نکند. سایت انتخاب در ادامه از قهر جهانگیری خبر داده و نوشته است: جهانگیری پس از پایان جلسه، راهی منزل شده و در محل کار خود حاضر نشد.  بر اساس این گزارش، چندین تن از وزرا، طی روز شنبه و یکشنبه با جهانگیری در منزلش دیدار کرده و خواستار بازگشت او به سرکارش شدند، امری که محقق نشد. محمدجواد ظریف از جمله وزرایی است که برای وساطت، به منزل جهانگیری رفته است. این سایت البته بعدازظهر دیروز در خبری تکمیلی برای این ماجرا از حضور جهانگیری در جلسه یکشنبه هیات دولت خبر داد.

رئیس شورای راهبردی روابط خارجی گفت: صحبت‌‌های وزیر مشاور انگلیس همان حرف‌‌های تکراری بود، درحالی که اروپا باید استقلال خود را حفظ کند. به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، کمال خرازی بعد از دیدار با اندرو موریسون وزیر مشاور در امور خاورمیانه انگلیس گفت: متاسفانه می‌بینیم حتی در موضوع برجام، 3 کشور حاضر در مذاکرات هم اقدام جدی برای عمل به تعهدات خود نداشتند. رئیس شورای راهبردی روابط خارجی ادامه داد: تا به امروز حتی پولی را که ما برای خرید تانک‌های چیفتن به انگلیسی‌ها داده بودیم به تهران پرداخت نشده در حالی که دادگاه این کشور هم  رأیی مبنی بر بازپس دادن این پول به ایران صادر کرده بود. وی خاطرنشان کرد: به طرف انگلیسی گفتم شما مرتب می‌گویید ایران باید به تعهداتش پایبند باشد، درحالی که هنوز خودتان اقدامی انجام نداده‌‌‌‌‌‌‌‌‌اید. در نتیجه بر اساس برجام ما هم از تعهدات خود کم خواهیم کرد. وی درباره اینکه پاسخ وزیر مشاور انگلیس به صحبت‌‌هایش چه بود، عنوان کرد: او صحبت‌‌های دائمی خود را داشت و گفت بزودی INSTEX اجرایی خواهد شد و ما همواره از برجام حمایت کرده‌‌‌‌‌‌ایم. او اظهار می‌کرد انگلیس هم مشکلات خود را با آمریکا دارد و شرکت‌‌های اروپایی برای تعامل با تهران مشکل دارند. صحبت‌‌های وزیر مشاور انگلیس همان حرف‌‌های تکراری بود. وی درباره اینکه وزارت خارجه انگلیس اعلام کرده سفر وزیر مشاور در امور خاورمیانه این کشور به ایران برای کاهش تنش در منطقه بین ایران و آمریکاست، گفت: اتفاقاً بنده به ایشان اعتراض کردم چرا وزیر خارجه بریتانیا بدون هیچ‌گونه تحقیقی داستان نفتکش‌هایی را که در خلیج‌فارس مورد اصابت قرار گرفته است به ایران منتسب کرده و چنین تصمیم‌گیری‌ها و نتیجه‌گیری‌های شتاب‌زده بدون هیچ تحقیق علمی به گسترش روابط و کاهش تنش کمک نمی‌کند. وی تاکید کرد: اگر دولت بریتانیا خواهان کاهش تنش است حداقل چنین نتیجه‌‌‌گیری شتاب‌زده‌ای را انجام ندهد.

گروه اجتماعی: رئیس شورای شهر تهران در واکنش به وعده شهرداری تهران برای افتتاح ماهانه یک ایستگاه مترو گفت: مسؤولان قبل از هر وعده اگر می‌گذارند و معمولا این اگرها انجام نمی‌شود.
محسن هاشمی دیروز درباره وعده‌های رنگارنگ دولت و شهرداری برای توسعه متروی تهران سخن گفت. وی اعلام کرد نامه وعده جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور به بانک مرکزی و سازمان برنامه و بودجه ارسال شده و شهرداری باید پیگیر وعده‌های دولت باشد. رئیس شورای اسلامی شهر تهران گفت: سن فرسودگی واگن‌‌های مترو ۳۰ سال است که هنوز هیچ واگنی به این سن نرسیده است. وی در پاسخ به پرسشی درباره سرانجام نامه‌ای که پس از دیدار جهانگیری از کارخانه واگن‌‌سازی به وی نوشته بود، گفت: متن نامه منتشر شده و در حال حاضر به بانک مرکزی در این‌باره نامه‌ای نوشته شده که باید مسؤولان ترافیکی آن را پیگیری کرده تا عملیاتی شود. ما بیش از این نمی‌توانستیم در این‌باره دخالت کنیم، زیرا دخالت در امور اجرایی محسوب می‌شود و مدیران شهری باید این نامه را تا رسیدن به نتیجه پیگیری کنند. رئیس شورای شهر تهران در پاسخ به سوال دیگری درباره وعده شهردار تهران درباره بهره‌برداری ماهی یک ایستگاه مترو، اظهار داشت: این وعده آقای شهردار یک اگر داشت. یعنی اگر پول بدهید قابلیت این در شهرداری وجود دارد که ماهی یک ایستگاه به بهره‌برداری برسد. مسؤولان معمولاً وقتی وعده می‌دهند یک اگر ابتدای آن می‌گذارند و معمولاً این اگرها انجام نمی‌شود! وی تأکید کرد: در حال حاضر مترو تجهیزات متحرک ندارد و اگر ایستگاه جدید به بهره‌برداری برسد و تعداد سفرها افزایش پیدا کند، دچار مشکل واگن خواهیم شد. در حال حاضر از خطوط قبلی یعنی خط یک، 2، 3 و 4 برای ایستگاه‌‌های مورد بهره‌برداری در خط ۶ و ۷ واگن گرفته و به این خطوط تزریق شده است.
هاشمی درباره سن فرسودگی واگن‌‌های مترو توضیح داد: تا ۳۰ سال واگن‌‌های مترو فرسوده نیستند و هر واگن بعد از طی مسافتی اورهال می‌شود و دوباره می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. در حال حاضر ما واگنی با سن ۳۰ سال نداریم.
 وعده‌های جهانگیری
اسحاق جهانگیری که 2 هفته پیش از کارخانه واگن‌سازی تهران بازدید کرده، وعده‌های رنگارنگی به شهرداری داده بود. اسحاق جهانگیری در این بازید گفته است که توسعه قطار شهری در کلانشهرها و بویژه تهران به طور خاص مورد توجه دولت بوده است و پس از برجام یکی از موضوعات اولویت‌دار برای جذب منابع خارجی قلمداد می‌شد. حقیقت این است که دولت همیشه در کلام توسعه حمل‌ونقل ریلی را از اولویت‌های اصلی خود عنوان کرده اما مدت‌هاست به این اولویت خاص کمکی نکرده است. جهانگیری از روند استفاده از 2 میلیارد یورو فاینانس تخصیص داده شده برای مترو هم گلایه کرده و گفته است: بنده نسبت به اینکه روند استفاده از 2 میلیارد یورو فاینانس تخصیص داده شده برای متروی تهران طولانی شده است گلایه دارم و این گلایه وقتی جدی‌‌‌‌‌‌تر می‌شود که می‌بینیم امروز فضا برای استفاده از این ظرفیت فاینانس محدودتر هم شده است. این انتقاد جهانگیری نشان می‌دهد مدیران حمل‌ونقل تهران نیز پیگیری‌های لازم را برای امکاناتی که در اختیار داشتند نکرده‌اند.
متروی تهران چند قطار دارد؟
بر اساس آخرین آمار، سرجمع قطارهای فعال در خطوط مترو که به مسافران سرویس‌دهی می‌کنند ۱۰۶ رام قطار است و ۱۵ رام قطار نیز در خط ۵ مترو (صادقیه- کرج) فعال هستند که در مجموع ۱۲۱ رام قطار در کل خطوط متروی پایتخت خدمات‌رسانی می‌کنند. محمدعلی کرونی، دبیر کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران در گفت‌وگویی، عمده مشکل واگن‌های مترو را کمبود قطعه عنوان کرده و گفته است: عمده مشکل این قطارها نبود قطعه است که به دلیل نبود اعتبارات نتوانسته‌اند آنها را به چرخه خدمات‌رسانی بازگردانند. ۱۵ رام قطار در خطوط داخل شهر تهران و در خط ۵ نیز ۲۵ واگن و ۱۱ لکوموتیو خارج از سرویس داریم که به دلیل نبود قطعات یدکی یا سانحه از سرویس خارج شده‌اند. همچنین تعدادی قطار نیز به صورت رزرو برای زمان‌های خاص و ویژه مورد استفاده قرار می‌گیرند. اما چقدر می‌توان به وعده دولتی‌ها در حوزه حمل‌ونقل امیدوار بود؟ شهردار تهران به دستاوردهای این بازدید امیدوار است، او در جمع مدیرانش نمایش ظرفیت‌های کارخانه واگن‌‌سازی و مطرح کردن بدهی‌های دولت به مترو را 2 دستاورد این بازید عنوان کرده است. محمد علیخانی، رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران هم در پاسخ به این پرسش که چقدر به وعده دولتی‌ها می‌توان امیدوار بود به مهر می‌گوید: وعده‌های داده شده از سوی معاون اول رئیس‌جمهور حتماً اجرایی می‌شود. وقتی در این سطح، قولی به مردم شهر داده شده، حتماً درباره تحقق آن نیز برنامه‌ریزی شده است. ما به عنوان شورای شهر، تنها می‌توانیم این سخنان را پیگیری کنیم یا درباره آن تذکر دهیم اما مدیران شهری که جایگاه اجرایی دارند، باید از ظرفیت‌هایی که برای توسعه حمل‌ونقل عمومی ایجاد شده، مانند فاینانس و کمک‌های دولتی استفاده کنند. وی ادامه می‌دهد: در گذشته حق قانونی شهر تهران از کمک‌های دولتی در حوزه حمل‌ونقل به دلایل مختلف از جمله دعواهای سیاسی، اجرایی نشده است اما در حال حاضر که این هماهنگی وجود دارد، شاید کم‌کاری از سمت شهرداری بوده که نتوانستیم هنوز از ظرفیت‌های موجود استفاده کنیم. حالا که معاون اول رئیس‌جمهور امکانات موجود را مشخص کرده، باید مدیران شهری تحقق آن را پیگیری کنند. مثلی قدیمی است که می‌گوید «تا بچه گریه نکند، مادر شیرش نمی‌دهد»؛ بالاخره شهرداری باید این مطالبات را پیگیری کند که دولت نیز آن را به شهر بدهد.
 

 ما و تصور یک جامعه غیرمصرفی!
نسبت ما با خریدهای‌مان چگونه است؟ آیا ما واقعا به تمام چیزهایی که برای خریدشان ساعت‌ها کار می‌کنیم و ساعت‌های دیگر را با حسرت پشت ویترین‌های مغازه‌ها
می‌گذرانیم نیاز داریم؟ آیا مصرف بیشتر رضایت عمومی جامعه‌ را افزایش داده است؟ برای پاسخ به هر کدام از این سوالات می‌توان جواب‌های متعددی داشت اما یقینا جواب این پرسش که آیا طرح این مسائل مقدمه بحثی اخلاقی در مدح قناعت و ساده‌زیستی است با قاطعیت «خیر» است. «جرج مونبیو» در مقاله مشهور «همه ما نئولیبرال هستیم» بحث خود را با پرسشی فرضی آغاز می‌کند و می‌گوید اگر همه ما در شوروی چشم به جهان می‌گشودیم و هیچگاه نامی از کمونیسم نمی‌شنیدیم، واکنش‌مان به کسی که آن را طرح می‌کرد چگونه بود؟ جواب عجیب اما واقعی بود؛ ما نمی‌توانستیم کمونیسم را به‌عنوان یک ایدئولوژی تصور کنیم، برای ما کمونیسم قاعده‌ای عام و انکارناپذیر بود که گویا چیزی جز آن وجود خارجی ندارد، زیرا آن ایدئولوژی‌ای که بر زندگی‌های‌مان سلطه دارد، نزد اکثر ما هیچ نامی ندارد. او سپس با طرح این مساله که امروز هر اعتراض و مابه‌ازایی برای سیستم نئولیبرال، ایدئولوژیک خوانده می‌شود، می‌نویسد: «نئولیبرالیسم چنان فراگیر شده که حتی به‌ندرت وجه ایدئولوژیک آن را متوجه می‌شویم. گویا این ادعا را پذیرفته‌ایم که این باور آرمان‌شهری و هزاره‌گرا در اصل، نیرویی بی‌طرف است؛ نئولیبرالیسم، رقابت را مشخصه تعریف‌کننده روابط بشری می‌بیند. شهروندان را مصرف‌کنندگانی بازتعریف می‌کند که بهترین ابزار انتخاب‌گری دموکراتیک‌شان خرید و فروش است؛ فرآیندی که به شایستگان پاداش می‌دهد و ناکارآمدی را تنبیه می‌کند. این فلسفه می‌گوید «بازار» مزایایی برای ما حاصل می‌کند که از طریق برنامه‌ریزی هرگز به دست نمی‌آید». از جهاتی می‌توان طرح پرسش پیرامون جامعه‌ای مصرف‌گرا را نیز اینگونه تصور کرد. شاید پرسش از اینکه آیا می‌توان با اصول و نظام ارزشی دیگری به فعل واجد ارزش «مصرف» در جامعه‌مان نگاه کرد، همانقدر سخت باشد که بخواهیم به فرد مورد مثال بالا تفهیم کنیم الگوهایی غیر از کمونیسم هم برای زیست بشری وجود دارد. با تمام این اوصاف و در عصر سیطره اجتماعی یافتن مصرف متظاهرانه و مسابقه برای ارتقای شأن عمومی در قالب الگوی مصرف، چه راهکار و آینده‌ای را برای زیست اجتماعی ایران می‌توان متصور شد؟ آیا در زمانه‌ای که مصرف همه‌جانبه حتی امور واجد ارزشی همچون تحصیلات و انسان‌دوستی را تبدیل به کالاهایی مصرفی کرده است، نقشه راهی نسبت به مقصد پیش رو وجود دارد؟ این پرسش‌ها هر قدر هم به‌عنوان مساله‌ای روز در لابه‌لای اخبار رونمایی از مصارف جدید مطرح شود و سپس به حاشیه رود، باز بخشی جداناشدنی از سرنوشت جمعی یک جامعه محسوب می‌شود.
 

 در تکاپوی تمایز نمادین
پرسش از چیستی فرهنگ و جامعه مصرفی از متداول‌ترین پرسش‌های اندیشمندان اجتماعی بوده است که به فراخور تحولات اقتصادی پس از جنگ دوم جهانی و ورود به دوره وفور نسبی در اروپا و آمریکا با غلظت بیشتری دنبال شده است. رسیدن به پاسخی برای این پرسش که چگونه فعل مصرف الگوی زیست اجتماعی را تحت تاثیر قرار می‌دهد، باعث شد حتی در نظرات جامعه‌شناسانی همچون «پی‌یر بوردیو» فعل «مصرف» به‌جای «تولید» به‌عنوان ملاکی بر طبقه‌بندی اجتماعی قرار گیرد. ایده محوری مشهورترین اثر مکتوب بوردیو یعنی کتاب «تمایز» تماما مبتنی بر شرح چگونگی شکل گرفتن الگوی مصرفی مردم در چارچوب عادت‌واره‌هایی است که محیط پیرامونی آنها برای‌شان تعیین می‌کند. نکته کلیدی بوردیو نیز در این باب آن بود که «سلیقه» به‌عنوان عامل تعیین‌کننده و اثرگذار بر این فعل تاثیری حداکثری از جایگاه اجتماعی و طبقاتی افراد دارد. به زبان ساده‌تر افراد آنگونه که خود تصمیم می‌گیرند مصرف نمی‌کنند، بلکه آنگونه که ارزش‌های محیط پیرامونی آنها برای‌شان مشخص می‌کند رو به مصرف انواع کالاها از کالای مصرفی تا کالای فرهنگی می‌آورند. در این قالب حتی مصرف هنری، فرهنگی و ورزشی افراد نیز تحت تاثیر این عادت‌واره‌ها و در چارچوب تمایز اجتماعی آنها شکل می‌گیرد. «ژان بودریار» نیز که نویسنده اثر مشهور «جامعه مصرفی» است با کندوکاوی کم‌نظیر برای تبیین چگونگی شکل یافتن جامعه‌ای که هویت و اصالت خود را از مصرف می‌گیرد، اینگونه می‌اندیشید که جامعه مصرفی با طی کردن پروسه‌ای از دایره «نیازها» به دایره «خواست‌ها» بیش از آنکه به دنبال مصرف کالاها باشد، به دنبال مصرف نشانه‌های هویت‌بخش مصرف می‌رود و آنطور که خود وی نیز می‌نویسد: «حوزه مصرف برعکس یک حوزه اجتماعی ساختاریافته است که در آن نه‌تنها کالاها، بلکه نیازها نیز مانند مشخصه‌های گوناگون فرهنگ از یک گروه مدل یا نخبگان رهبری‌کننده به سایر اقشار اجتماع انتقال می‌یابند. توده مصرف‌کننده وجود ندارد و هیچ نیازی به طور خودجوش از مصرف‌کننده بر نمی‌خیزد. او بخت ظهور در بسته استاندارد نیازها را ندارد، مگر اینکه از بسته گزینش عبور کرده باشد. از این رو سلسله نیازها ماننده سلسله اشیا و کالاها در درجه نخست به لحاظ اجتماعی گزینشی است». با مجموعه این تعاریف آنچه مصرف و الگوی مصرفی را شکل می‌دهد، بیش از آنکه برخاسته از دایره نیازها باشد، برگرفته از تقلایی برای تمایزبخشی و رسیدن به جایگاه اجتماعی بالاتر است. هویت یافتن با مدها و برندها دقیقا در همین بخش تعریف شده و باعث می‌شود خرج رقمی هنگفت برای دست یافتن به جایگاهی ممتاز حتی ارزش محسوب شود. «زیمل» نیز بر همین مبنا در مقاله «مد» این پدیده را حاصلی از فرآیندی دیالکتیک می‌داند که جامعه از نخبگانی اقتصادی و فرهنگی تاثیر می‌پذیرد تا با شبیه کردن خود به آنها در زمره‌شان شناخته شود اما خیلی زود «همین که گروه‌های اجتماعی پایین درصدد تقلید از فعالیت‌های مصرفی گروه‌های اجتماعی بالا بر می‌آیند، گروه‌های اجتماعی بالا برای حفظ منزلت اجتماعی فرادست‌شان به مدهای جدیدتر و گران‌تر رو می‌آورند». پس شاید عجیب نباشد که عبارت مشهور باکاک را که «مصـرف و ایدئولوژی همبسته آن، یعنی مصرف‌گرایی، دین جوامع قرن حاضر محسوب مـی‌شـود و مکـان‌هـای مصرف، معبد و پرستشگاه مجسم دین مذکور به حساب مـی‌آیـد» به‌عنوان زنگ خطر جدی بگیریم. مجموعا و با توصیفاتی که از نظرات مهم پیرامون فرهنگ مصرفی شکل گرفت، می‌توان آن را بیش از هر چیز عرصه‌ای برای اثبات و تمایز هویتی مصرف‌کنندگان دانست، از همین رو دیگر عجیب نیست اگر الگوی یک جامعه مصرفی را الگویی تعریف کنیم که در آن تجملات و مصارف متظاهرانه تمایزبخش جایگاهی فراتر از نیازهای اصلی و اولیه پیدا کند. مسابقه‌ای برای رسیدن به جایگاهی ممتاز در آن که تنها می‌توان با مصرف کردن به نقطه مورد نظر دست پیدا کرد؛ مصرفی که از تجملات عینی همچون جواهرات و برندها آغاز می‌شود و تا مصارف فرهنگی و هنری تمایزبخش پیش می‌رود.

 قمار مصرف و دومینوی نیازها
نهایت مصرف را در چه نقطه‌ای می‌توان پیدا کرد؟ شاید پاسخ این پرسش بیش از اندازه ساده باشد و فکر کردن به اینکه «بی‌نهایتی» برای مصرف مانع از به پایان رسیدن آن می‌شود کار ساده‌ای باشد اما پرسش سخت‌تر این است که این بی‌نهایت دقیقا چه تاثیری بر زیست اجتماعی مردم دارد؟ چرخش چرخه مصرفی مردم به سمتی که این فعل واجد ارزش‌ترین فعل هر فرد می‌شود، موجب شکل‌گیری دومینویی از تقاضا برای مصرف بیشتر به تناسب هر نابرابری اجتماعی و اقتصادی می‌شود. مصرف تمایزبخش طبقات فرادست برای اثبات ممتاز بودن جایگاه اجتماعی‌شان، واکنشی به شکل و شمایل مصرف متظاهرانه در طبقات زیرین در پی می‌آورد که نهایتا باعث دویدن و بیشتر نرسیدن طبقات متوسط و محروم می‌شود. تاخیر مداوم و ممتد در رسیدن به رضایت مقطعی مهم‌ترین میوه درخت این جامعه مصرفی است، چرا که با رفع هر نیاز تولید شده نظامی از نیازهای مصرفی جدید ظهور می‌کند. عدم دستیابی به رضایت عمومی حاصلی است که در جریان اصالت پیدا کردن فرهنگ مصرفی بر الگوی زیست اجتماعی غالب می‌شود، به‌گونه‌ای که حتی افزایش ثروت عمومی و بالا رفتن قدرت خرید نیز تنها باعث می‌شود سطح رقابت مصرفی به مرحله‌ای بالاتر ارتقا یابد و افزایش مصرف مولد رضایت عمومی نشود. با شکل گرفتن آیین‌های جدید و تغییر ماهیت یافتن آیین‌های به یادگار مانده سنتی به سمت آیین‌هایی مصرفی به شکلی کاملا جدی بیم آن را می‌دهد که عمده سنن مقوم همبستگی اجتماعی به سمت افتراق اجتماعی پیش برود و همه ساحت‌های عمومی را تبدیل به میدانی برای مسابقه تمایزطلبی و مصرف متظاهرانه کند. رشد و نمو سریع یک طبقه نوکیسه که حاصل سودهای بادآورده فعالیت‌های غیرمولد در اقتصاد بی‌ثبات سال‌های اخیر بوده، باعث شده با طبقه‌ای فعال در این زمینه روبه‌رو شویم که همه تلاش خود را معطوف به تعریف خود در قالبی از مصرف‌های هویت‌بخش کند. هرچند که این طبقه تمام تلاش خود را می‌کند تا با مشروع جلوه دادن حق افراد در چگونگی خرج اموال‌شان برای خود حقانیت به ارمغان آورد اما نمی‌توان چشم بر این حقیقت پوشید که این سبک مصرفی در جریان فرهنگ غالبی که مصرف را در تظاهر معنا می‌بخشد، باعث افول جایگاه سایر اقشار متوسط و محروم می‌شود.
 

احسان سالمی: درست در روزهایی که بسیاری از مخاطبان سریال‌های روز جهان در بهت و حیرت از پایان‌بندی عجیب و غریب سریال پرمخاطب «بازی تاج‌وتخت» بعد از چند فصل کشمکش میان خاندان‌های مختلف دنیای وستروس بر سر رسیدن به تخت آهنین بودند، شبکه آمریکایی HBO با انتشار یک مینی‌سریال پرسروصدا در ارتباط با فاجعه چرنوبیل، خاکسترهای روی آتشی را که سال‌ها پیش در ظاهر خاموش شده بود کنار زد تا با «روایت آمریکایی فاجعه چرنوبیل» تصویر مورد نظر خود را از یکی از مهم‌ترین دشمنان دیرینه‌اش، یعنی روس‌ها به جهان ارائه کند. تصویری زیرکانه از دشمنی در ظاهر نادان که زمینه‌ساز یک فاجعه انسانی شده است. اما «چرنوبیل» در حالی با پروپاگاندای رسانه‌ای تبدیل به سریالی مورد توجه شد که نمونه‌هایی به مراتب بدتر از فاجعه چرنوبیل در داخل آمریکا به وقوع پیوسته است و آمریکایی‌ها با ارائه روایت‌های مخدوش حقایق آنها را وارونه نشان داده‌اند.
 این گزارش درباره یکی از نمونه‌های این موضوع است.
 

هولوکاست فراموش‌نشدنی آمریکایی!
19 آوریل 1993 منطقه ویکو در منطقه الک در ایالت تگزاس ایالات متحده آمریکا شاهد فاجعه‌ای بود که یک نسخه تمام‌عیار و «واقعی» از فاجعه هولوکاست بود. اگر افسانه هولوکاست در دوره جنگ دوم جهانی صرفا به روایت‌های بدون سند یهودیانی محدود می‌شد که برای غصب زمین‌های فلسطینیان به دنبال بهانه و مقصری می‌گشتند اما این هولوکاست واقعی در مقابل دیده جهانیان و دوربین رسانه‌ها به وقوع پیوست. پیروان یکی از فرقه‌های مسیحیت که از آنها تحت عنوان «فرقه داوودیه» یاد می‌شد، به واسطه حمله FBI  به کلیسای محل تجمع‌شان، زنده زنده در آتش افروخته شده توسط نیروهای امنیتی دولت آمریکا سوختند؛ یک تراژدی تمام‌عیار انسانی که در نهایت دولت آمریکا با «ماستمالی» همیشگی خود دلیل این اقدام سرکوبگرانه را نگرانی‌های خود از وضع بهداشتی محل اقامت داوودیان و جلوگیری از آزار و اذیت کودکان از سوی دیوید کورش، رهبر این فرقه و نیز طولانی شدن مدت زمان ماموریت و محاصره و در نتیجه خسته شدن ماموران FBI  عنوان کرد.
 

همه مقصرند، الا آمریکا!
هرچند آمریکایی‌ها که پس از وقوع این فاجعه و در شرایطی که تحت فشار افکار عمومی بودند، با برگزاری چند دادگاه صوری و با این بهانه که ادله کافی برای بررسی موضوع وجود ندارد به نوعی مقصران این ماجرا را تبرئه کردند اما این مانع از آن نشد تا آنها برای اصلاح تصویری که از دولت و نیروهای امنیتی آمریکا به جهان مخابره شده بود، دست به کار نشوند؛ اتفاقی که خروجی آن شکل گرفتن بحث‌هایی ضدونقیض در ارتباط با کاراکتر دیوید کورش، رهبر فرقه داوودیه بود که در نهایت بیش از همه به مقامات آمریکایی کمک کرد تا وقوع این فاجعه انسانی را توجیه کنند. البته این تصویرسازی رسانه‌ای محدود به رسانه‌های مکتوب و مجازی و تلویزیونی نماند و ساخت سریال «Waco» در سال 2018 در ارتباط با این فاجعه نیز یکی دیگر از قطعات پازل آمریکایی‌ها برای ارائه روایتی آمریکایی از یک فاجعه است؛ روایتی که شاید کمی آمریکا را هم در وقوع فاجعه مقصر نشان دهد ولی در نهایت متهم اصلی، دیگری است!
 

نبرد روایت‌های آمریکایی با سایر روایت‌ها
در نگاه اول تصویری که کمپانی آمریکایی پارامونت به عنوان سازنده سریال «Waco» از ماموران امنیتی آمریکا نشان می‌دهد، تصویری در راستای حمایت از مظلومیت کشته‌شدگان این فاجعه است ولی واقعیت آن است که در زیر این دستکش مخملی، دستی از چدن پنهان شده است! روایت آمریکایی‌ها در عین آنکه از رهبر فرقه داوودیه تصویری کاریزماتیک ارائه می‌کند، او را فردی زنباره، تندخو و متوهم نشان می‌دهد که توانسته صرفا به واسطه قدرت کلامش، از سادگی گروهی از مردم سوءاستفاده کند؛ فرقه‌ای که قوانین آمریکا را زیر پا گذاشته و در نهایت راهی جز مواجهه خشن با خود را برای آمریکا باقی نگذاشت. البته سریال سعی کرده در یک بده‌بستان منطقی چهره پیروان فرقه داوودیه را چهره‌ای انسانی نشان دهد و در سوی دیگر علاوه بر مامور رئوف و خوش‌قلب FBI که مسؤول مذاکره است، حتی نماد خشونت سریال نیز در نهایت از فاجعه رخ‌داده متاثر می‌شود تا برآیند کلی اثر تصویری بشردوستانه و عدالت‌طلبانه از نیروهای آمریکایی به مخاطب ارائه کند.
 

چرا آمریکایی‌ها به دروغگویی علاقه دارند؟
«Waco» یکی از صدها نمونه از سریال‌هایی است که آمریکایی‌ها در این سال‌ها برای اصلاح چهره خود یا تخریب چهره حریف تولید کرده‌اند. سریال «چرنوبیل» درواقع روی دیگر سکه‌ای است که می‌خواهد با ساخت آثاری همچون«Waco» تصویری متفاوت از دشمنان آمریکا را در ذهن مخاطبان جای بدهد؛ در حالی که ممکن است یک روز این دشمن روس‌ها باشند و یک روز گروهی از شهروندان آمریکایی! برخلاف تصور برخی کارشناسان و سیاستمداران ایرانی که با ذوق‌زدگی اقدام به تعریف و تمجید از سریال‌هایی همچون «چرنوبیل» می‌کنند، حقیقت آن است که آنچه به عنوان واقعیت‌های تاریخی در این سریال‌ها به خورد مخاطب داده می‌شود، تنها روایتی آمریکایی از اتفاقات است؛ روایت‌هایی که در آنها همیشه دشمنان آمریکا، دشمنان بشریت هستند و این آمریکاست که باید ناجی بشریت باشد. حتی اگر این دشمنان گروهی از زنان و کودکان بی‌دفاع آمریکایی  باشند که سرنوشت تلخ‌شان سوختن در آتشی باشد که نیروهای امنیتی آمریکا باعث و بانی شعله‌ور شدن آن هستند!
 

حسن رضایی: مختصات نظم جهانی در حال تغییر است؛ این شاید مهم‌‌‌‌‌ترین گزاره‌ای باشد که کارشناسان حوزه بین‌الملل طی یک دهه اخیر بر آن اتفاق نظر داشته‌‌‌اند. در میانه همین دهه مذکور اما ما دولتی در ایران داشته‌‌‌‌‌ایم که به نظم موجود به‌مثابه واقعیتی متصلب، آهنین و  نفوذناپذیر نگریسته و تمام برنامه‌‌های کلیدی خود را بر مبنای همین مفروض اشتباه تدوین و اجرایی کرده است. سال 92 حسن روحانی از مرکز بررسی‌‌های استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام آمده بود تا پس از قریب 2 دهه ریاست بر این مرکز، بزرگ‌ترین برآورد اشتباه تاریخ حیات سیاسی خود را به افکار عمومی ایران ارائه کند. روحانی حرفی تازه و عجیب داشت! او اتفاقا یگانه راه سعادت و توسعه کشور را در گرو پیوستگی با نظمی می‌دید که تمام آگاهان دنیا بر تزلزل آن تاکید داشتند! گره به باد زدن و خانه بر آب ساختن اما تقدیر محتوم آن روز جامعه ایرانی بود و روحانی با سه‌گانه «کدخدا»، «کلید» و «آنچنان رونقی» با اختلاف رأیی ناپلئونی، در میان تعجب ناظران سیاسی، ناباورانه رئیس‌جمهور ایران شد.
روحانی برنامه خاصی در داخل مرزها نداشت و تمام تمرکزش روی سیاست خارجی بود. قسم جلاله می‌خورد که «سیاست‌ خارجی، شناخت دنیا را می‌خواهد؛ والله‌العظیم!» متاسف بود که جامعه ایرانی با 10 سال تاخیر به او فرصت داده تا کشور را به این مسیر صحیح و یگانه ببرد: «۱۰ سال پیش باید سیاست تنش‌زدایی با آمریکا را در پیش می‌گرفتیم». شاید اعتقادی به تکثر قدرت و آغاز تولد جهان چندقطبی نداشت، لذا لفظ کدخدا از زبانش نمی‌افتاد: «آمریکایی‌ها کدخدای ده هستند؛ با کدخدا بستن راحت‌تر است». من دقیقا نمی‌دانم بودجه مرکز بررسی‌‌های استراتژیک در تمام آن سال‌ها خرج چه چیزی شده، گذر زمان اما نشان داد واقعیات دنیای کنونی با نتایج آن بودجه‌‌های بی‌زبان چقدر فاصله داشته است! رئیس سابق مرکز خودش در کمتر از 6 سال به این نتایج رسید: «مذاکره با آمریکا دیوانگی است!»، «بینی آمریکا را به خاک می‌مالیم!» و عجیب‌‌‌‌‌‌تر از همه اینکه: «مشکل اروپا این است که آمریکا را کدخدا می‌داند!»
رسیدن به این نتایج در یک آزمایشگاه هشتاد و چند میلیونی انسانی اما طبعا تفاوت روشنی با کاغذبازی در راهروهای مرکز بررسی‌ها داشت و هزینه‌هایش هم بسیار دردناک‌‌‌‌‌‌تر از بودجه‌‌های بی‌زبان صرف شده در مرکز مذکور بود. حالا 6 سال پس از شروع آزمایش، ارزش پول ملی به کمتر از یک‌سوم رسیده و تورم و نقدینگی افسار پاره کرده‌‌‌اند. روند کاهش ضریب جینی معکوس شده و زمان انتظار خانوار ایرانی برای خانه‌دار شدن از 20 سال در ابتدای دولت روحانی به 53 سال در سال 97 رسیده است. قیمت سکه، گوشت، پراید، پوشک و... هم هر روز مثل هوای بهاری در تلاطم است. کدخداگرایی اما فقط شامل آدم حساب کردن «آمریکا و اروپا» و علف دانستن مابقی قطب‌‌های نوظهور قدرت در دنیای جدید نمی‌شد. تفکر مذکور در داخل مرزها هم تمایل وافری به تحقیر توان ملی داشت؛ می‌گفتند ما در هیچ صنعتی جز آبگوشت بزباش و قرمه‌سبزی توان رقابت با دنیای خارج را نداریم و حتی ممکن است لازم باشد مدیر خارجی هم وارد کنیم!
وضعیت فعلی ایران امروز تابلویی رنگارنگ از نتایج 6 سال اجرای این آزمایش سخت و ملی در ابعاد داخلی و بین‌المللی است. آقای روحانی و همفکرانش می‌گویند دستاورد مهم این آزمون نفسگیر این است که ما جام اخلاق را در فضای بین‌الملل بالای سر برده‌ایم! مسائلی از قبیل «آنچنان رونقی» را هم بهتر است به روی هم نیاوریم و خلاصه! در شرایط حساس کنونی لازم است وحدت ملی به سختی بتن‌‌های قلب رآکتور اراک، بلکه نفوذناپذیرتر باشد. در لزوم حفظ وحدت ملی و حمایت از دولت در شرایط فعلی شکی نیست ولی آیا دولت در مقابل، حداقل خود را متعهد به بهره‌‌‌گیری از نتایج آزمایشی که روی زندگی و کس و کار ما اعمال کرده، می‌داند؟! آیا با تمام این تفاسیر اگر کسی باز هم منتظر شکست ترامپ و مذاکره مجدد با دموکرات‌ها باشد، اساسا چیزی به نام «عقل» دارد و ما مجازیم مثلا به خاطر حفظ وحدت ملی سکوت کنیم؟! پاسخ طبعا کاملا منفی است!
سفر اخیر آقای روحانی به تاجیکستان و شرکت در اجلاس سیکا- پس از شرکت در اجلاس شانگهای- اما می‌تواند نویدبخش شروع اصلاح روند سراسر خسارت و اشتباه گذشته باشد. در دنیایی که سرعت تحولات سیاسی بعضا تنه به سرعت پیشرفت‌‌های علمی-تکنولوژیک می‌زند، تکیه یکسویه بر غرب و کدخدا نامیدن یک کشور همانقدر اشتباه است که سیاه نامیدن رنگ ماست یا خاموش خواندن خورشید در روز! ما برای فهماندن این مسأله به روسا و تحلیلگران مرکز بررسی‌‌های استراتژیک 6 سال هزینه، زمان و خون دل صرف کرده‌‌‌‌‌‌ایم. چندی پیش در همین جا نوشتم «چین در سال 2014 با تاسیس «بانک سرمایه‌گذاری زیربنایی آسیا»، عملا استقلال خود از مدل‌‌های اقتصادی توصیه شده به وسیله بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول را اعلام کرد. روند کنونی تضعیف روزافزون اقتصاد آمریکا و معضلات اقتصادی ناحیه یورو، کارشناسان اقتصادی را به این نتیجه رسانده است که این نهاد مالی چینی در طول دهه‌‌های آینده، مرجعیت اقتصادی جهان را از موسسات آمریکاساز مانند بانک جهانی بازخواهد ستاند... آمریکا از ابتدای تاسیس این نهاد یکی از مخالفان سرسخت آن بود ولی حتی نتوانست مانع عضویت کشورهای متعدد اروپایی در این نهاد چینی شود. اکنون استرالیا، آلمان، فرانسه، سوییس، انگلستان، اتریش، فنلاند، ایتالیا، هلند، نروژ، اسپانیا، پرتغال، سوئد و چند کشور کم‌اهمیت‌‌‌‌‌‌تر اروپایی، به‌رغم مخالفت شدید و صریح ایالات متحده، به این نهاد مالی پیوسته‌‌‌اند. بلژیک، کانادا، اوکراین و جمهوری چک نیز در حال طی مراحل پیوستن به این سازمان هستند. قریب به اتفاق کشورهای آسیایی نیز طبعا در کنار روسیه و ترکیه به عضویت این پیمان درآمده‌‌‌اند. نوعی هوشیاری فراگیر درباره تغییر مختصات رهبری اقتصادی جهان آینده در حال شکل گرفتن است». حالا پس از توافق چین و روسیه مبنی بر کنار گذاشتن دلار از مبادلات مالی دوجانبه، 2 روز پیش، روسیه با اتحادیه اروپایی نیز چنین توافقی را امضا کرده است.
همه این تحولات در حالی رخ می‌دهد که ما طی یک سال گذشته به مدت چندین ماه در کشورهای مهم هند و چین سفیر نداشته‌‌‌‌‌ایم ولی وزیر امور خارجه‌مان چند ملاقات خارج از عرف دیپلماسی با جان کری، وزیر اسبق خارجه آمریکا داشته است! حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، رئیس وقت کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی چندی پیش پس از بازگشت از سفر به سوریه گفت: «آقای بشار اسد در نشست با هیات پارلمانی ایران، تاکید داشت ایران در رأس همکاری اقتصادی سوریه است که با وجود این صحبت، جای گریه دارد که ما هنوز در سوریه رایزن اقتصادی نداریم!» این واقعیت تلخ هم وجود دارد که سهم ما از بازار هزار میلیارد دلاری 15 کشور همسایه‌مان، فعلا تنها 2 درصد است! بینی آمریکا را گذشت زمان دارد به خاک می‌مالد آقای روحانی! شما تنها کافی است دست از دامن آمریکا و نوچه‌هایش بردارید تا بیش از این بینی اقتصاد را به خاک نمالید!

نوید مؤمن: تلاش بی‌وقفه جان بولتون، مایک پمپئو و برایان هوک برای مقصر جلوه دادن جمهوری اسلامی ایران در ماجرای هدف قرار گرفتن پهپاد جاسوسی آمریکا راه به جایی نبرده است. دونالد ترامپ نیز در عرض کمتر از 6 ساعت پیام توئیتری خود مبنی بر تهدید ایران را 180 درجه تغییر داد و از اشتباه فردی در این ماجرا سخن گفت؛ و 2 روز بعد از ایران به‌خاطر اینکه هواپیمای سرنشین‌دار آمریکا را مورد هدف قرار نداده تشکر کرد؛ یک انفعال تمام‌عیار. در ماورای هیاهویی که در فضای رسانه‌ای و سیاسی آمریکا بر سر سرنگونی پهپاد جاسوسی این کشور در خلیج‌فارس به راه افتاده است، کارشناسان نظامی و امنیتی پنتاگون مشغول مرور محاسبات گذشته خود درباره قدرت مانور پهپاد گلوبال هاوک (آر کیو-۴) همان دوربردترین پهپاد عملیاتی جهان هستند. آر کیو-4 پهپاد بدون سرنشینی است با 2 بال بلند بدون پس‌گرایی شبیه به بال یک گلایدر، که برای سوار شدن روی هوا و کاهش مصرف سوخت در ارتفاع بالا کاربرد بسیاری دارد؛ پهپادی که در منطقه روبه‌روی کوه‌مبارک استان هرمزگان، هدف آتش پدافند نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی قرار گرفت و سرنگون شد. برگزاری نشست فوق‌العاده میان اعضای کاخ سفید، اعضای مجلس نمایندگان و سناتورهای کنگره نشان می‌دهد کاخ سفید حتی در تعیین مختصات نقطه‌ای که امروز در آن قرار گرفته است ناکام مانده و از همین رو، دست یاری خود را به سوی اعضای ارشد هر دو حزب سنتی آمریکا و متحدان سنتی واشنگتن در نظام بین‌الملل دراز کرده است.
رهبر حکیم انقلاب اسلامی ایران از مسائل منطقه‌ای و دفاعی کشور‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، به عنوان مسائل ناموسی یاد کرده‌‌‌اند. بدیهی است نه‌تنها جمهوری اسلامی ایران بر سر این موضوعات مذاکره‌ای با دشمنان قسم‌خورده نظام نخواهد کرد، بلکه تجاوز به حریم مقدس کشور را نیز با استناد به توانمندی‌‌های فراوان خود بدون پاسخ نخواهد گذاشت. از این رو اقدام غرورآفرین و شایسته اخیر سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به مثابه یک «سیلی ناموسی» بر صورت رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا قابل تشبیه است.
کنش و واکنش‌های صورت گرفته بر سر سرنگونی پهپاد جاسوسی آمریکا بر فراز آسمان ایران، در چارچوب «گفتمان اقتدار» قابل ارزیابی است. گفتمان اقتدار از نوعی پویایی و هوشمندی ذاتی برخوردار است. از سوی دیگر، نوع مواجهه دونالد ترامپ و تیم پرادعای اطراف وی در قبال موضوع سرنگونی پهپاد گلوبال هاوک نشان داد گفتمان سازش، مذاکره و فراتر از آن، استراتژی تبدیل کردن آمریکا به دوست تا چه اندازه‌ای برای حیات جمهوری اسلامی ایران مضر و بی‌فایده خواهد بود.
ضرر 130 میلیون دلاری آمریکا از نابودی پهپاد گلوبال هاوک، افزایش قیمت نفت و عقب‌نشینی ترامپ از تهدیدات اولیه خود، تنها موارد و مصادیق شکست آمریکا در تحولات روزهای اخیر در خلیج‌فارس محسوب نمی‌شود. مهم‌‌‌‌‌ترین فایده‌ای که رشادت دلیرمردان سپاه پاسداران برای جمهوری اسلامی ایران داشت، ترجمه عینی «گفتمان اقتدار» برای سردمداران کاخ سفید‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، متحدان و مهره‌‌های آنها در منطقه بود. شلیک دقیقی که به پهپاد جاسوسی آمریکا نشست، برای درک عینی مفهوم عزت و اقتدار جمهوری اسلامی ایران از سوی ترامپ و اطرافیانش کفایت می‌کند.
از سوی دیگر، مطابق نظرسنجی اخیر صورت‌گرفته توسط دانشگاه کوئینی پیاک در آمریکا، تنها 37 درصد شهروندان آمریکایی سیاست خارجی حاکم بر این کشور را تایید می‌کنند. رئیس‌جمهور آمریکا بشدت نسبت به اینکه «سیاست خارجی کاخ سفید» به پاشنه آشیل وی در رقابت‌های انتخابات ریاست‌جمهوری سال 2020 تبدیل شود وحشت‌زده است. کاهش محبوبیت ترامپ در ایالات خاکستری و تعیین‌کننده‌ای مانند فلوریدا، پنسیلوانیا، میشیگان و ویسکانسین به این نگرانی دامن زده است. در اکثر نظرسنجی‌‌های صورت گرفته در آمریکا، شهروندان معتقدند ایران، کره‌شمالی، چین و ونزوئلا به نمادهای شکست کاخ سفید در نظام بین‌الملل تبدیل شده‌‌‌اند. این قاعده درباره جمهوری اسلامی ایران بیشتر صدق می‌کند. در چنین شرایطی ترامپ چاره‌ای جز «تغییر وضعیت موجود» در حوزه سیاست خارجی خود ندارد. ماجرا به این نقطه ختم نمی‌شود! تغییر یا اصلاح مسیری که ترامپ طی 2 سال و نیم اخیر ضد ایران در پیش گرفته است، برای وی بسیار پرهزینه خواهد بود و حتی ممکن است طیفی از جنگ‌‌‌‌‌‌طلبان (که بیشتر آنها نومحافظه‌کار یا متعلق به جریان تی‌پارتی هستند) را از وی منفک سازد. بنابراین، ترامپ در بدترین نقطه ممکن سرگردان مانده است و «استمرار وضعیت موجود» و «تغییر مواضع در حوزه سیاست خارجی» هر دو برای وی هزینه‌بر است. رئیس‌جمهور ایالات متحده در دامی که تار و پود آن را خود به  همراه بولتون و پمپئو در تقابل با ایران بافته‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، گرفتار آمده است. هم‌اکنون بهترین فرصت برای ترامپ خواهد بود تا نتایج و عقوبت مواجهه با نظام و ملت ایران را به وضوح دریابد!

سیدبهزاد اخلاقی: اوضاع در گرجستان ناآرام است‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌. سخنرانی یک کمونیست روس در جایگاه ریاست پارلمان گرجستان اوضاع را در این کشور کوچک بر هم زده و دولت «سالومه زورباشویلی» را با چالش جدی روبه‌رو کرده است و وی مجبور شد در گفت‌وگو با «یورونیوز» بگوید «راه‌حل بحران در گرجستان سیاسی است و سیاستمداران باید چالش‌‌ها را حل کنند». حالا باید دید بحران امنیتی در گرجستان فضا را در این کشور به چه سویی سوق می‌دهد، چرا که مناسبات تفلیس و مسکو پس از جنگ آگوست 2008 در بد‌‌‌‌‌ترین شرایط طی یک دهه گذشته قرار گرفته است و اروپایی‌های در کنار آمریکا به دنبال سهم خود از کلوچه چندتکه گرجی هستند.  اما ماجرای بحران در تفلیس با سخنرانی گاواریلوف، نماینده کمونیست پارلمان روسیه کلید خورد و پس از آن مخالفان روسیه که تعداد آنها در گرجستان امروز کم هم نیست زورباشویلی و حزب او را محکوم کردند که در مقابل مسکو خویشتنداری بیش از حدی دارد. جریان‌‌های افراطی در گرجستان که عمدتا توسط اتحادیه اروپایی و آمریکا برای تقابل و بر هم زدن اوضاع در قفقاز جنوبی تشویق می‌شوند بر طبل مخالفت با روسیه می‌کوبند‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌. حالا با دستگیری‌‌های گسترده و درگیری‌‌های خیابانی در تفلیس، روسیه نیز واکنش تندی نشان داده است و پوتین طبق دستوری که روز جمعه قرائت شد به تور‌‌های مسافرتی و خطوط هوایی ابلاغ کرد که فعلا شهروندان روسی به گرجستان سفر نکنند. آمارها نشان می‌دهد حضور روس‌ها در اقتصاد گرجستان برای این کشور فقیر بسیار حائز اهمیت است. حضور سرویس‌‌های امنیتی خارجی در گرجستان و فساد مالی گسترده باعث شده است در این کشور کوچک هر مامور دولتی را بتوان خرید و به او رشوه داد به همین منظور حتی اقلیت ملی‌گرا که توسط نهاد‌‌های امنیتی آمریکایی مورد حمایت قرار می‌گیرند هم با به راه انداختن شورش‌‌های خیابانی نمی‌توانند فضای حاکم بر گرجستان را که مملو از فساد و رانت است تغییر دهند. حالا دولت زورباشویلی که بتازگی زمام امور را به دست گرفته است با هدف جذب سرمایه‌‌گذاری خارجی قصد دارد فضای اقتصادی گرجستان را که به بن‌بست رسیده است تغییر دهد. سازوکار جذب سرمایه‌‌ خارجی در گرجستان به گونه‌ای است که روس‌ها علاقه بیشتری برای ورود به این کشور از خود نشان می‌دهند. با آنکه کشورهای اروپایی چون آلمان، فرانسه و حتی انگلیس چندان مایل به حضور اقتصادی در گرجستان نیستند این به معنی فضای باز اقتصادی برای روس‌هاست که آمریکایی‌ها چندان با آن موافق نیستند. بعد از متلاشی کردن وضعیت ثبات اقتصادی و سیاسی در اوکراین همین سناریو در گرجستان در حال پیاده‌‌سازی است. آمریکایی‌ها به‌عنوان یک کشور غیرعادی با رفتارهای هنجارشکنانه در عرصه بین‌المللی تلاش کردند وضعیت آسیای مرکزی و قفقاز جنوبی را برهم بزنند‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌؛ سرمایه‌‌گذاری روی بحران‌خیز کردن منطقه قفقاز از جمله راهبرد‌‌های آمریکایی‌هاست که ربطی به دولت حاکم بر کاخ سفید ندارد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌. حالا وضعیت سیاسی در گرجستان به گونه‌ای است که هر سیاستمداری در حال حاضر حضور و بقای خود در قدرت را به دشمنی با روسیه پیوند زده است. برد رسانه‌ای غرب در گرجستان طی بیش از 20 سال گذشته جای رسانه‌‌های سنتی در گرجستان را که از دوران شوروی به جای مانده بودند گرفته‌‌ است و عمدتا خط سیاسی خود را از بروکسل یا واشنگتن دریافت می‌کنند به همین جهت استعفای رئیس پارلمان گرجستان در همین چارچوب و سخنان سالومه زورباشویلی که روسیه را دشمن و متجاوز خطاب کرد قابل تحلیل و بررسی است. حالا مسکو از گرجستان دور‌‌‌‌‌‌تر می‌شود و این به معنی آن است که فضا در 2 منطقه اوستیا و آبخازیا بعد از 11 سال استقلال از حکومت ساکاشویلی هنوز می‌تواند آبستن بحران‌‌های متنوعی باشد. آنچه در حال حاضر در گرجستان اهمیت ویژه‌ای دارد زخمی شدن بیش از 240 نفر در ناآرامی‌‌های داخلی تفلیس است که نشان از روحیه خشونت‌طلبی گرجی‌ها در کنار شکاف‌‌های اجتماعی دارد که باعث می‌شود فضای متزلزل داخلی به‌سرعت به سوی یک آشوب میان‌مدت پیش برود. پوتین در عین حال از خطوط هوایی روسیه درخواست کرده است شهروندان روسیه را که در گرجستان مشغول گذراندن تعطیلات تابستانی خود بوده‌‌اند به خانه بازگردانند تا به دستاویزی برای تحمیل خشونت گرجی بر دیگر ملیت‌ها تبدیل نشود. گرجستان تلاش کرده است با حضور در افغانستان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، همکاری با ناتو به‌عنوان یک نیروی آموزش‌گیرنده در میان کشورهای غربی برای خود جایگاهی دست و پا کند اما ساختار‌‌های غربی چون ناتو و اتحادیه اروپایی با نگاهی کلان‌‌‌‌‌‌تر به تحولات این منطقه و مناسبات خود با روسیه نگاه می‌کنند. به همین دلیل گرجستان همانند اوکراین پترو پروشنکو و کمدین مشهور ولودیمر زلنسکی به مهره‌هایی مبدل شده‌‌اند که با جوایز کوچکی چون حضور در نهاد‌‌های امنیتی به عنوان ناظر‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، شرکت در رزمایش‌‌های نظامی به‌عنوان نیروی درجه دوم و تردد آزادانه شهروندان‌شان به اروپا، در مقابل روسیه سپری ایجاد کنند تا مسکو را در خارج نزدیک خود با توجه به پیروزی‌‌های فرامنطقه‌ای‌‌‌‌اش در ونزوئلا و سوریه مشغول کنند. حالا استفاده از گازهای اشک‌آور و گلوله‌‌های پلاستیکی دولت گرجستان را مجبور به عذرخواهی کرده است اما معترضان دلایل متعددی برای حضور در خیابان‌ها دارند و برای همین منظور پیروی اعتراضات تفلیس از جنبش‌‌های ضدسرمایه‌داری در فرانسه یکی از مسائلی است که هنوز در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.