نخست‌وزیر پاکستان دیروز در واکنش به تحولات داخلی این کشور و توطئه خارجی از مردم پاکستان خواست علیه دخالت غرب در امور داخلی این کشور تظاهرات کنند. در همین ارتباط رسانه‌های پاکستان اعلام کردند عمران خان نخست‌وزیر پاکستان روز جمعه، نامه‌ای رسمی به سفارت آمریکا فرستاده و در آن اعلام کرده که ایالات‌متحده در امور داخلی این کشور مداخله می‌کند. 

در همین حال رویترز گزارش داد عمران خان به دلیل توطئه خارجی برای برکناری‌اش از قدرت، به‌طور رسمی به ایالات متحده اعتراض کرده است. عمران‌خان که باید امروز (یکشنبه) از پارلمان کشورش رأی اعتماد بگیرد، مصمم است پیروز خواهد شد و آمریکا را مسؤول جریان‌سازی‌های اخیر علیه خود می‌داند. به گزارش شبکه خبری اسکای،  نخست‌وزیر پاکستان با رأی عدم ‌اعتماد مواجه است و اپوزیسیون کشورش ادعا می‌کند آرای کافی برای برکنار کردن او را دارد، یعنی دست‌کم 172 رأی. گفتنی است این آرا شامل برخی از هم‌حزبی‌های عمران‌خان و همچنین ائتلاف نامحتمل رقیبان سابق نیز می‌شود که برای پایین کشیدن او و دولتش از مسند قدرت با یکدیگر متحد شده‌اند؛ یک سناریوی مسبوق ‌به ‌سابقه در تاریخ سیاسی شکننده پاکستان. عمران‌خان اما می‌گوید آنها تنها نیستند. او می‌گوید از چندی قبل، «یک دولت قدرتمند غربی» در حال برنامه‌ریزی برای برکناری او بوده است.

 نخست‌وزیر پاکستان می‌گوید: این نقشه یک‌شبه طراحی نشده است، بلکه چندین‌ ماه در دست طراحی بوده و از ماه اکتبر سال گذشته آغاز شده است. او در دفتر خود در اسلام‌آباد به خبرنگار اسکای گفت این کشور «قدرتمند غربی» در پیامی که از طریق سفارت پاکستان به اسلام‌آباد فرستاده، هدف و مقاصد خود را تصریح کرده است و عمران خان قصد دارد آن را فاش کند. او همچنین تاکید کرد دلگرم است و در این رأی‌گیری شکست نخواهد خورد. طبق گزارش، سفیر پاکستان در این کشور نامشخص  فراخوانده شده و به او گفته شده که حامل «پیامی شفاف» خواهد بود و آن پیغام این است که «اگر پاکستان عمران خان را در این جلسه رأی اعتماد از قدرت برکنار کند، روابط میان ۲ کشور عادی خواهد شد». به گفته منابع اسکای، به سفیر پاکستان گفته شده است «اگر عمران خان شکست بخورد - فارغ از اینکه پس از او چه ‌کسی روی کار بیاید - همه چیز بخشوده خواهد شد اما اگر پیروز شود، او منزوی خواهد شد و شما نیز دوران سختی در پیش خواهید داشت». عمران خان در سخنرانی روز پنجشنبه هفته گذشته خود خطاب به مردم کشورش که به صورت زنده انجام شد، ظاهرا دچار لغزش زبانی شد و نام آمریکا را بر زبان آورد اما سپس گفته خود را اصلاح کرد و از عبارت «کشور خارجی» استفاده کرد. عمران خان از زمان روی کار آمدن، اجازه ایجاد پایگاه‌های آمریکایی در خاک پاکستان را نداده، از دیرباز با «جنگ علیه تروریسم ادعایی غرب» مخالف بوده -سیاستی که به اعتقاد او، در کشورش پرطرفدار است - و اخیرا به روسیه سفر کرد؛ اقدامی که با انتقادات فراوانی مواجه شد. عمران‌خان خود را یک صلح‌طلب و آشتی‌دهنده می‌داند. او در گفت‌وگو با اسکای گفت: بزرگ‌ترین مساله من یک توطئه طراحی شده علیه نخست‌وزیر یک کشور دیگر است. آمریکا از حقه‌های قدیمی خود دست نکشیده و من اینجا هستم تا این توطئه را فاش کنم.

مراسم قرعه‌کشی جام‌جهانی ۲۰۲۲ قطر با حضور نمایندگان فوتبال ایران و ۲ چهره بین‌المللی فوتبال کشورمان یعنی علی دایی و مهدی مهدوی‌کیا در دوحه قطر انجام شد. مراسم قرعه‌کشی جام‌جهانی ۲۰۲۲ که به میزبانی قطر ۳۰ آبان تا ۲۷ آذر سال جاری برگزار خواهد شد، شامگاه جمعه در مرکز همایش‌های دوحه برگزار شد و تیم ملی ایران با انگیس، آمریکا و برنده پلی‌‌آف اسکاتلند/ ولز/ اوکراین در گروه دوم قرار گرفت. تیم ملی ایران در نخستین دیدار خود در جام‌جهانی باید به مصاف تیم ملی انگلیس برود. 
 

حضور پرتعداد نمایندگان ایران

برای این مراسم میرشاد ماجدی سرپرست فدراسیون فوتبال، حسن کامرانی‌فر دبیر فدراسیون، حمیرا اسدی مسؤول امور بین‌الملل، محمدحسین حمیسی افسر امنیتی، محمد جماعت افسر رسانه‌ها و حامد مؤمنی مدیر اجرایی از فوتبال ایران حضور داشتند. ضمن اینکه دراگان اسکوچیچ نیز در این مراسم شرکت کرد. علی دایی و مهدی مهدوی‌کیا هم میهمانان ویژه فیفا در این مراسم بودند که دایی در جمع خارج‌کنندگان گوی‌ها بود. 
 

قرعه سخت برای ایران در تمرین!

پیش از شروع مراسم رسمی قرعه‌کشی جام‌جهانی ٢٠٢٢ قطر، اجرای مراسم چندین مرتبه تمرین شد تا برگزار‌کنندگان و مجریان قرعه‌کشی با شیوه انجام قرعه‌کشی مسابقات آشنا شوند. در آخرین مرحله از تمرین، تیم ملی ایران که در سید سوم قرار داشت، با تیم‌های انگلیس، آلمان و کامرون هم‌گروه شد. 
 

علی دایی در میان ستاره‌ها
 

آقای گل ملی فوتبال ایران و بازیکن، کاپیتان و سرمربی پیشین تیم ملی که به دعوت فیفا راهی قطر شده است، یکی از ستاره‌ه
ای ویژه قرعه‌کشی بود. علی دایی قبل از شروع مراسم قرعه‌کشی با چند ستاره فوتبال دنیا عکس یادگاری گرفت. 
 

اسکوچیچ: برای صعود می‌جنگیم

سرمربی تیم ملی فوتبال ایران به ارزیابی گروه ایران در جام‌جهانی پرداخت و تاکید کرد ایران برای صعود از گروه شانس دارد. دراگان اسکوچیچ در صحبت‌هایی درباره گروه ایران در جام‌جهانی ۲۰۲۲ گفت: گروه همیشه می‌تواند بهتر یا بدتر باشد. این گروه بد نیست، البته کمی غیرعادی است چون انگلیس، آمریکا و احتمالا ولز یا اسکاتلند با روش تقریبا مشابهی بازی می‌کنند. البته اوکراین هم وجود دارد. در هر صورت فکر می‌کنم قرعه‌کشی خوب پیش رفت، گروه‌های سخت‌تری هم بودند. او در ادامه گفت: هدف ما تلاش برای صعود از گروه است. فکر می‌کنم انگلیس شانس زیادی دارد و همچنین فکر می‌کنم ما با سایر رقبا شانس داریم. فکر می‌کنم بتوانیم با آنها برای صعود از گروه رقابت کنیم. ما قطعا بازیکنان خوب و پتانسیل زیادی در تیم داریم و می‌توانیم در گروه بجنگیم. وی در پایان گفت: من یکی دو ماه پیش در جام عرب در کشور قطر بودم. همه چیز استثنایی بود، من در همه استادیوم‌ها بودم. فکر می‌کنم از نظر سازماندهی، جام‌جهانی بزرگی خواهد بود. سرمربی تیم ملی ایران در پایان درباره گروه کشورش کرواسی نیز گفت:‌ در کنار کرواسی، بلژیک شانس زیادی برای صعود دارد اما نباید مراکش را فراموش کنیم. من فکر می‌کنم کانادا نسبت به تیم‌های ذکر شده پایین‌تر است. 

یادتان باشد چه گفتید

گروه اقتصادی: از آغاز حمله نظامی روسیه به اوکراین و اعمال تحریم‌های اقتصادی علیه آن کشور، مسکو وابستگی کشور‌های غربی به انرژی این کشور را به یکی از اهرم‌های فشار خود علیه غرب تبدیل کرده است. در واقع افزایش بی‌‌سابقه قیمت نفت و گاز در دنیا در نخستین هفته‌های بروز تنش در اوکراین بویژه پس از اعمال تحریم‌ها بر بخش انرژی روسیه از سوی آمریکا و انگلیس، به جهانیان نشان داد قطع کامل صادرات انرژی از سوی مسکو عواقب بی‌‌سابقه‌ای در پی خواهد داشت. از سوی دیگر ناتوانی آمریکا در همراه کردن سایر کشور‌های جهان بویژه اتحادیه اروپایی در اعمال تحریم علیه بخش انرژی روسیه نشان‌دهنده وابستگی شدید اروپا و سایر کشور‌های جهان به انرژی روسیه بود. اما مهم‌ترین اتفاقی که در روز‌های گذشته در این رابطه رخ داد، ملزم کردن کشور‌های اروپایی از سوی روسیه به پرداخت بهای گاز وارداتی با روبل بود. ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه در نخستین روز‌های فروردین اعلام کرد اروپا برای بهای گاز وارداتی به جای دلار و یورو باید روبل پرداخت کند. در واقع روسیه در پاسخ به تحریم‌های مالی و اقتصادی علیه این کشور، با علم به وابستگی اروپا به انرژی این کشور در پی آن است با افزایش حجم روبل در تبادلات و کاهش سهم دلار و یورو به حفظ ارزش روبل کمک و با جنگ اقتصادی غرب مقابله کند. بر همین اساس صندوق بین‌المللی پول اعلام کرده است تحریم‌های اقتصادی علیه روسیه می‌‌تواند منجر به تضعیف جایگاه دلار و هژمونی آن در عرصه جهانی شود. در این بین در اقدامی جالب، عربستان سعودی اعلام کرده است قصد دارد فروش نفت خود به چین را با یوآن تسویه کند؛ امری که نشان‌دهنده نزدیکی عربستان به چین و سیگنالی از تضعیف هژمونی دلار است. 

صندوق بین‌المللی پول: سلطه دلار در خطر است

معاون اول صندوق بین‌المللی پول گفت تحریم‌های غرب علیه روسیه ممکن است باعث تضعیف سلطه دلار و ظهور بلوک‌های ارزی کوچک شود. «گیتا گوپینات» معاون اول مدیرعامل صندوق بین‌المللی پول هشدار داد تحریم‌های اعمال‌شده توسط کشورهای غربی علیه روسیه می‌تواند منجر به چند پاره شدن نظام مالی جهان و تضعیف سلطه دلار آمریکا در آن شود. 

مقام صندوق بین‌المللی پول معتقد است اقدامات محدودکننده افراطی اعمال شده توسط کشورهای غربی پس از آغاز عملیات ویژه روسیه در اوکراین ممکن است باعث ظهور بلوک‌های ارزی کوچک مبتنی بر تجارت بین گروه‌های خاصی از کشورها شود. گوپینات روز پنجشنبه به «فایننشال‌تایمز» گفت: ما همین حالا هم شاهد مذاکره مجدد برخی کشورها درباره ارزی هستیم که با آن بهای مراودات تجاری‌شان پرداخته شود (به جای دلار از ارزهای ملی ۲ کشور طرف مراوده استفاده شود). دلار حتی در این چشم‌انداز، ارز اصلی جهانی باقی خواهد ماند اما تکه‌تکه شدن (نظام مالی جهان) در سطوح کوچک‌تر بی‌تردید کاملا امکان‌پذیر است. 

هشدار معاون اول مدیرعامل صندوق بین‌المللی پول درباره اثرات تحریم‌های آمریکا و متحدانش علیه روسیه بر تضعیف سلطه دلار در شرایطی مطرح شده که فشارهای واشنگتن و متحدانش علیه مسکو در رابطه با بحران اوکراین ادامه دارد. 

روبل علیه دلار

در پی تهدید روسیه به قطع صادرات گاز به کشورهایی که از پرداخت پول گاز با روبل روسیه اجتناب کنند، وزیر اقتصاد فرانسه اعلام کرد این کشور همراه با آلمان در حال آماده شدن برای قطع صادرات گاز روسیه هستند. «برونو لومر» بعد از دیدار با همتای آلمانی خود در برلین (پنجشنبه ۱۱ فروردین) اعلام کرد: «شاید فردا وضعیتی پیش بیاید که دیگر گازی از روسیه نیاید. این وظیفه ما است که برای این سناریو آماده شویم».

پوتین پس از اعلام لزوم پرداخت بهای گاز با روبل، یک هفته به بانک مرکزی و شورای وزیران وقت داده این فرمان را اجرایی کنند. وی گفت: در هفته‌های اخیر تعدادی از کشورها تصمیم‌های غیرقانونی برای مسدود کردن دارایی‌های روسیه گرفتند و به این ترتیب غرب به طور کلی تمام اعتماد به ارزهای خود را از بین برده است. رئیس‌جمهور روسیه در سخنانی در این باره اضافه کرد: صادرات کالا از روسیه به اتحادیه اروپایی و دریافت کالا با ارز آنها بی‌معنی است. پرداخت بهای گاز روسیه به روبل انجام خواهد شد. 

در پی این فرمان، ایتالیا دومین خریدار بزرگ گاز روسیه واکنش نشان داد و به این تصمیم پوتین اعتراض کرد. «فرانچسکو جیاوازی» مشاور اقتصادی «ماریو دراگی» نخست‌وزیر ایتالیا گفت: نظر من این است که ما به یورو بپردازیم، زیرا پرداخت به روبل راهی برای جلوگیری از تحریم‌ها خواهد بود، بنابراین فکر می‌کنم ما همچنان به یورو پرداخت می‌کنیم. اگر روسیه در صادرات گاز روبل را جایگزین دلار و یورو کند، می‌تواند آسیب تحریم‌های غرب علیه اقتصاد خود را کاهش دهد. این برنامه در حالی از سوی پوتین طرح شده که از زمان آغاز حمله نظامی روسیه به اوکراین، ارزش روبل در برابر دلار آمریکا ۸۵ درصد سقوط کرده است. 

همزمان با ارائه طرح تغییر واحد پول برای خرید گاز از روسیه، شاخص مرجع اروپایی برای قراردادهای کلان جاری گاز، برای مدت کوتاهی از ۴۴ دلار برای هر یک میلیون واحد گرمایشی در بریتانیا فراتر رفت. همچنین بر اساس داده‌های اپراتور گازکید، میزان انتقال گاز خط لوله یامال-یوروپ از آلمان به لهستان بشدت کاهش یافت که این‌ مسائل نشانگر احتمال بروز اختلال در روند انتقال گاز در صورت شرایط ناپایدار واردات از روسیه به شمار می‌رود. 

روسیه سال گذشته میلادی ۱۵۵ میلیارد مترمکعب گاز به اتحادیه اروپایی صادر کرد که ۶۰ میلیارد مترمکعب آن راهی آلمان و بیش از ۱۲ میلیارد مترمکعب آن راهی فرانسه شد. ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه روز پنجشنبه اعلام کرد از جمعه ۱۲ فروردین فرمان دریافت پول گاز صادراتی به روبل اجرایی خواهد شد و قرارداد صادرات گاز به هر کشوری که زیر بار این شرط نرود، لغو خواهد شد. 

پوتین گفته است مشتریان گاز باید در بانک‌های روسیه و با ارز روبل، حساب باز کنند و از این طریق پول گاز دریافتی را پرداخت کنند. او در ادامه افزود: اگر چنین نکنند، ما آن را به حساب ناتوانی مشتریان در پرداخت بدهی خواهیم گذاشت و عواقب آن متوجه خود مشتری‌ها خواهد شد. هیچ کشوری کالاهای خود را مجانی به ما نمی‌فروشد و ما نیز در صدد ایجاد بنگاه خیریه برای دیگران نیستیم. 

تلاش روسیه برای فروش گاز به روبل، ارزش پول ملی روسیه را که با سقوط چشمگیر مواجه شده بود، بهبود بخشیده است. اتحادیه اروپایی که ۴۰ درصد مصرف گازش از روسیه تامین می‌شود، تحریم‌های چشمگیر بانکی و مالی علیه روسیه اعمال کرده است. شرکت‌ها و دولت‌های اروپایی از پرداخت بهای گاز روسیه به روبل اجتناب کرده و تنها حاضر به پرداخت پول با یورو و دلار هستند. 

به گفته سخنگوی دولت آلمان، پوتین افزوده بود پرداخت‌های یورو از طرف شرکای اروپایی به بانک روسی گازپروم منتقل می‌شود و در آنجا به روبل تبدیل خواهد شد. با این حال اولاف شولتز از رهبر روسیه خواست برای «درک بهتر این رویه»، اطلاعات آن را به شکل مکتوب برای وی ارسال کند. 

نیمی از 41.5 میلیون خانوار آلمانی از گاز طبیعی برای گرمایش استفاده می‌کنند. بخش بزرگی از گاز مورد نیاز این کشور صنعتی نیز به گاز وارداتی از روسیه وابسته است. روسیه بزرگ‌ترین تامین‌کننده گاز آلمان است و ۴۰ درصد واردات انرژی این کشور را در ۳ ماهه اول سال ۲۰۲۲ به خود اختصاص داده است. در همین حال یکی از برنامه‌های بزرگ‌ترین اقتصاد اروپا این است که اگر روسیه عرضه گاز خود به اروپا را متوقف کند، دست به سهمیه‌بندی بزند. در روزهای گذشته، دولت آلمان سیستم هشدار زودهنگام خود درباره ذخایر گاز طبیعی آن کشور را فعال کرده بود و از صنایع و شهروندان این کشور خواسته بود در مصرف گاز صرفه‌جویی کنند. 

جمعیت 14 میلیون و 400 هزار نفری دانش‌آموزان از امروز آموزش‌های حضوری خود را از سر می‌گیرند و پس از ۲ سال دوری نسبی از فضای مدرسه، طعم واقعی درس و کلاس را از نزدیک می‌چشند!

به گزارش «وطن‌امروز»، اواسط اسفند‌ماه 1398 بود که با خبر ورود کرونا به ایران، مدارس کشور ناگهان تعطیل شد تا آموزش‌ها از طریق تلویزیون و سپس با استفاده از شبکه شاد پیگیری شود. 

اکنون با گذشت ۲ سال از تعطیلی نسبی مدارس، بسیاری از کارشناسان و مدیران نظام آموزشی درباره کاهش کیفیت آموزش‌ها و حتی افت سطح تحصیلی دانش‌آموزان هشدار می‌دهند. 

هرچند وزارت آموزش‌و‌پرورش با ابداع و راه‌اندازی شبکه شاد، تا حدی موفق به کنترل شرایط شد اما واقعیت این است که تعداد زیادی از دانش‌آموزان، والدین خود را در این کلاس‌ها می‌نشاندند و خودشان مشغول خواب، استراحت یا امور دیگر بودند! در حقیقت، بخش قابل توجهی از نمرات کسب‌شده در این ۲ سال متعلق به والدین بوده است نه دانش‌آموزان. 

نمرات ۲ سال گذشته متعلق به والدین بود!

بسیاری از معلمان و کادر مدارس معتقدند آموزش‌های آنلاین و مجازی هرچند مزایای خاص خود را دارد اما در شرایط کنونی و با توجه به فرهنگ حاکم بر خانواده‌ها و جامعه ما، زیان‌ها و مضرات بیشتری برجا می‌گذارد. 

مدیر یک مدرسه در منطقه 14 تهران در این باره به خبرنگار ما می‌گوید: در طول این مدت با موارد بسیاری مواجه شدیم که نشان می‌داد خود دانش‌آموز در کلاس آنلاین حضور ندارد. به طور مثال دستخط‌هایی که از سوی یک دانش‌آموز برای معلم ارسال می‌شد یکسان نبود و مشخص بود که افراد دیگری غیر از دانش‌آموز در انجام تکالیف مدرسه نقش دارند!

 وی می‌افزاید: بررسی فایل‌های صوتی ارسال شده برای معلمان نیز نشان می‌دهد که دانش‌آموزان هنگام پاسخگویی آنلاین به تکالیف، از والدین یا دوستان و نزدیکان خود کمک می‌گرفته‌اند و صداهای ریز موجود در فایل‌های صوتی گویای این واقعیت است. این مدیر مدرسه ادامه می‌دهد: در طول ۲ سال گذشته معلمان دریافتند که بسیاری از نمرات کسب‌شده در امتحانات متعلق به خود دانش‌آموزان نبوده است و افراد دیگری با دریافت هزینه یا به رایگان، به جای دانش‌آموزان در امتحانات مجازی حضور یافته‌اند. 

آموزش مجازی نمی‌تواند جای حضوری را بگیرد

عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی به «وطن‌امروز» می‌گوید: اکنون که قرار است دانش‌آموزان در مدارس حاضر شوند و آموزش‌های حضوری از سر گرفته شود، باید اطلاع‌رسانی همه‌جانبه و دقیق به خانواده‌ها در دستور کار باشد تا والدین نگران آموزش‌های حضوری نباشند. 

حجت‌الاسلام والمسلمین علیرضا سلیمی می‌افزاید: قبلا هم گفته بودیم که آموزش مجازی نمی‌تواند جای آموزش حضوری را بگیرد اما طبیعتا در روزهایی که درگیر کرونا بودیم، بر اساس نظرات کارشناسان عمل شد و آموزش‌های آنلاین جای آموزش حضوری را گرفت. 

رعایت اصول بهداشت فردی توسط دانش‌آموزان

یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های والدین برای آموزش‌های حضوری این است که آیا نکات بهداشتی در مدارس توسط دانش‌آموزان رعایت می‌شود یا خیر؟ هرچند بررسی‌های انجام‌شده در سال گذشته نشان داد میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی در مدارس رضایت‌بخش نیست اما وزارت آموزش‌و‌پرورش بتازگی اعلام کرده است والدین نباید نگران این موضوع باشند چون مدیران و کادر مدارس موظف به نظارت بر رعایت دقیق پروتکل‌ها هستند. 

در همین باره صادق ستاری‌فرد، معاون تربیت‌بدنی و سلامت وزارت آموزش‌و‌پرورش در صفحه شخصی خود نوشت: جهت آمادگی برای آموزش حضوری، بر رعایت بهداشت فردی و محیط، استفاده از ظرفیت شورای مدرسه برای کاستن از زمان حضور در کلاس و مدرسه، تماس با والدین برای سرویس تردد دانش‌آموزان، عدم حضور دانش‌آموزان مبتلا یا دارای علائم یا بیماری‌ زمینه‌ای و حضور نیروهای اداری در مدارس برای تقدیر از معلمان و محصلان تأکید شد. 

حذف شروط واکسیناسیون و فاصله‌گذاری فیزیکی

پیرو مصوبه ستاد ملی مقابله با کرونا، وزارت آموزش‌وپرورش دستورالعملی صادر کرد. در این دستورالعمل قید شده است همه عوامل اجرایی، تربیتی و آموزشی مدارس باید مطابق ابلاغ و جدول برنامه هفتگی در مدارس حضور یابند. همچنین تمام فعالیت‌های تربیتی و آموزشی مربیان، آموزگاران، دبیران و هنرآموزان در همه مقاطع تحصیلی و تمام دروس به صورت حضوری (با رعایت بهداشت فردی و بهداشت محیط، استفاده مناسب از ماسک و تهویه کلاس‌های درس) انجام شود. ظرفیت‌های مجازی در صورت نیاز صرفا به عنوان ابزار مکمل تربیت و آموزش مورد بهره‌برداری قرار گیرد. 

درباره وضعیت حضور دانش‌آموزان نیز بر این مهم تاکید شده است که حضور منظم دانش‌آموزان در مدرسه و کلاس درس طبق برنامه هفتگی ضروری است و در صورت غیبت غیرموجه ایشان، مطابق آیین‌نامه اجرایی و سایر مقررات مربوطه مدارس اقدام می‌شود. همچنین تأکید شده است دانش‌آموزان مبتلا به کرونا یا دارای علائم ابتلا به این ویروس یا داشتن بیماری زمینه‌ای با تأیید پزشک و رضایت والدین می‌توانند از بستر «شاد»، آموزش‌های لازم را دنبال کنند. 

تمرکز در این ابلاغیه این است که همه دانش‌آموزان باید در کلاس‌های درس حضور داشته باشند اما این تمهید هم پیش‌بینی شده که اگر دانش‌آموزی مبتلا به کرونا یا دارای علائم کرونا بود یا دانش‌آموزی که دارای بیماری زمینه‌ای است، آموزش را از بستر مجازی دنبال کند. 

هر چند مسؤولان آموزش‌و‌پرورش مدام بر واکسیناسیون توصیه می‌کنند اما چون آموزش حضوری حق همه دانش‌آموزان است، هیچ شرطی برای حضور دانش‌آموزان در مدارس پیش‌بینی نشده و هیچ شخصی نمی‌تواند هیچ شرطی برای ممانعت از حضور دانش‌آموز در مدرسه بگذارد. همچنین ستاد کرونا هم شرط واکسیناسیون را پیش‌بینی نکرده است.

سفارت ایران در کپنهاگ در واکنش به رفتار خشن و توهین‌آمیز پلیس دانمارک با بانوی ایرانی، مراتب اعتراض و گله‌مندی خود را به وزارت خارجه این کشور ابلاغ کرد. به گزارش تسنیم، روز پنجشنبه تصاویر و فیلمی در فضای مجازی منتشر شد که در آنها نیروهای پلیس مهاجرت دانمارک در اجرای حکم طرد یک بانوی پناهجوی ایرانی، اقدام به ضرب و شتم او در مقابل دیدگان همسر و کودکانش کرده و طی برخوردی خشونت‌آمیز وی را با اجبار برای عزیمت به ترکیه به فرودگاه کپنهاگ منتقل کرده‌اند. 

در پی تایید این رخداد تأثربرانگیز و خشونت‌بار پلیس دانمارک، سفارت جمهوری اسلامی ایران در کپنهاگ با ارسال یادداشت رسمی، مراتب اعتراض و گله‌مندی از این اقدام غیرانسانی را به وزارت خارجه دانمارک ابلاغ کرد. در همین ارتباط خانم نادی‌پور سفیر ایران در دانمارک،  روز جمعه 12 فروردین 1401 با حضور در وزارت خارجه دانمارک، ضمن ملاقات با مقامات ذی‌ربط وزارت مهاجرت و وزارت خارجه این کشور، مراتب اعتراض دولت ایران را اعلام کرد و در قبال این واقعه تأثربرانگیز که موجب ناخرسندی مردم و مقامات جمهوری اسلامی ایران شد، از مسؤولان دانمارکی خواست علاوه بر برخورد با خاطیان و ارائه اطمینان از عدم تکرار وقایع مشابه، بابت این رفتار غیرانسانی عذرخواهی شود. 

سفیر جمهوری اسلامی ایران در دانمارک، با استفاده از این فرصت، دیگر موارد نقض حقوق بشر و  آثار منفی چنین رفتارهای مترتب بر روابط فیمابین ۲ کشور را متذکر شد. براساس اخبار منتشر شده، پارلمان دانمارک روز پنجشنبه 11فروردین‌ماه، وزیر همگرایی و مهاجرت این کشور را جهت ارائه توضیحات و پاسخ به سوالات نمایندگان و احزاب پیرامون این رخداد و رفتار دلخراش پلیس در قبال  بانوی پناهجوی ایرانی، فراخوانده است. در حال حاضر این خانم ایرانی تحت مراقبت  پزشکی، نزد خانواده خود در دانمارک به سر می‌برد.

 

گروه فرهنگ و هنر: بدون ‌شک محبوبیت سریال‌های مناسبتی از سریال‌های رمضانی شروع شد و در این میان نقطه عطف توجه مدیران رسانه ملی به تولید سریال‌های مناسبتی را که منجر به ایجاد جریانی در این حوزه شد باید «گمگشته» ساخته رامبد جوان دانست؛ سریالی که رمضان 1380 از شبکه سوم سیما روی آنتن رفت و تقریبا بعد از آن بود که روند سریال‌سازی مناسبتی برای ماه مبارک رمضان در تلویزیون تبدیل به یک روند ‌همیشگی و پرمخاطب شد. هر چند اوایل دهه 80 سریال‌هایی برای پخش از شبکه‌های اول و دوم سیما آماده شده بود اما تولید «گمگشته» و موفقیت آن در جلب نظر مخاطبان باعث شد نگاه مدیران رسانه ملی به این حوزه جدی‌ شود و در ادامه این مسیر سریال‌هایی چون «صاحبدلان»، «میوه ممنوعه»، «برای آخرین بار»، «زیر‌زمین»، «شکرانه»، «رسم عاشقی»، «در مسیر زاینده‌رود»، «او یک فرشته بود»، «کمکم کن»،«آخرین گناه»، «اغما»، «روز حسرت»، «پنجمین خورشید»، «ملکوت»، «سقوط یک فرشته»، «پنج کیلومتر تا بهشت»، «پشت‌کنکوری‌ها»، «رانت‌خوار کوچک»، «خانه به دوش»، «متهم گریخت»، «بزنگاه»، «پایتخت»، «دودکش»، «پادری»، «دردسرهای عظیم 2» و «سه‌دونگ، سه‌دونگ» توانستند لبخند رضایت را بر لب مخاطبان سریال‌های ماه رمضان بنشانند. اما متاسفانه باید گفت طی چند سال اخیر سریال‌های ماه رمضان از آن درخشش همیشگی فاصله گرفته‌اند و تنها یکی‌ دو مجموعه تا حدودی توانستند نظر مساعد برخی مخاطبان را جلب کنند. با شیوع ویروس کرونا و سخت شدن شرایط تولید سریال‌ها طی دو، سه سال اخیر از سطح کیفی سریال‌های ماه رمضان کاسته شد اما امسال به نظر می‌رسد با توجه به مساعدتر شدن شرایط کرونایی کشور در سال 1400، سریال‌های ماه رمضان 1401 از شرایط مناسب‌تری برخوردار باشند و تا حدودی بتوانند موفق‌تر عمل کنند. 

نکته بعدی که درباره سریال‌های ماه رمضان 1401 قابل توجه خواهد بود، این است که سریال‌های ماه رمضان بلافاصله پس از اتمام سریال‌های نوروزی روی آنتن می‌رود که این موضوع تاحدودی کار سریال‌های ماه رمضان را برای جذب مخاطب سخت‌تر خواهد کرد زیرا سریال‌های نوروزی 1401 تلویزیون در مجموع توانستند مخاطبان خود را راضی نگه دارند و اگر سریال‌های ویژه ماه رمضان از سطح کیفی پایین‌تری نسبت به سریال‌های نوروزی برخوردار باشند با واکنش منفی مخاطبان مواجه خواهد شد. به هر حال باید دید با شروع سریال‌های ماه رمضان این سریال‌ها همچون وعده سازندگان‌شان توانایی جلب نظر مساعد مخاطبان را دارند یا خیر. در ادامه نگاهی گذرا به سریال‌های ماه رمضانی 4 شبکه سیما که از امشب روی آنتن خواهند رفت شده است. 

 

تنها سریال طنز ماه رمضان

سریال «خوشنام» به کارگردانی علیرضا نجف‌زاده و تهیه‌کنندگی احمد زالی در ایام‌ ماه مبارک رمضان هر شب بعد از خبر ساعت ۲۱ از شبکه یک پخش خواهد شد. در خلاصه داستان این سریال می‌خوانیم: از مکافات عمل غافل مشو، گندم از گندم بروید، جو ز جو. عباس جمشیدی‌فر در این سریال نقش فریدون، امیر کربلایی‌زاده نقش ماشال داداش و حمید لولایی نیز نقش اوستا شفیع را ایفا می‌کنند. هومن حاجی‌عبداللهی، شهره لرستانی، فریده سپاه‌منصور، نیلوفر رجایی‌فر، محمدرضا داوودنژاد، مهرداد ضیایی، ساناز سماواتی، الهه جعفری، سیامک ادیب، سلمان خطی، فرزاد حاتمیان، سیدرضا حسینی، پروین ملکی و مهری‌ آل‌آقا بازیگران این سریال هستند و بتازگی هم رضا فیاضی به جمع بازیگران «خوشنام» پیوسته است. کارگردان این مجموعه تلویزیونی همچنین درباره موضوع و محتوای این سریال گفته بود: این سریال یک کمدیِ صرف خندیدن نیست، بلکه ملودرام شیرینی است که هم لحظات غم و گریه دارد و هم لحظات کمدی نشاط‌آور و شادی را به نمایش می‌گذارد. این کار به‌ جهت عمق محتوایی معنوی که دارد حتی می‌تواند جزو کارهایی باشد که در ماه مبارک رمضان روی آنتن برود، چون قصه‌مان بر اساس توبه است و اعتقاد دارم ماه رمضان ماه شادی و میهمانی خداست و باید بهترین و شادترین‌ کارها پخش شود. 
 

ادامه قصه جوانانه

سریال «از سرنوشت ۴» به کارگردانی محمدرضا خردمندان و تهیه‌کنندگی اکبر تحویلیان در ماه رمضان از شبکه ۲ سیما پخش می‌شود. «از سرنوشت» تاکنون ۳ فصل را پشت سر گذاشته و فصل چهارم موانع تولید داخل بر سر راه جوانان و تشویق به تولید دانش‌بنیان را دنبال می‌کند. علی‌اکبر تحویلیان، تهیه‌کننده این مجموعه تلویزیونی گفت: فصل چهارم به‌ صورت گسترده‌تر وارد موضوع تولید ملی می‌شود. این فصل با آزاد شدن هاشم از زندان آغاز می‌شود و در ادامه اتفاقی می‌افتد که زندگی هاشم و سهراب را تحت تأثیر قرار می‌دهد و همین باعث جذابیت قصه برای مخاطبانی می‌شود که 4 فصل با این سریال همراه بودند. همچنین محوریت این فصل درباره تولید ملی، حمایت و مانع‌زدایی‌ها، دغدغه جوان‌ها و انگیزه دادن به جوان‌ها، آسیب‌شناسی ازدواج، خودباوری، تعامل و ‌اعتماد به جوان‌هاست. برخی بازیگران «از سرنوشت ۴» عبارتند از: مجید واشقانی، حسین پاکدل، لیلا بلوکات، رضا داوودنژاد، ساناز سعیدی، سید مهرداد ضیایی، نگین صدق‌گویا، سولماز غنی، مائده طهماسبی و رضا بنفشه‌خواه. «از سرنوشت ۴» محصول گروه فیلم و سریال شبکه ۲ سیماست که هر شب ساعت ۲۱:۳۰ به روی آنتن‌ می‌رود. 
 

سریال نوروزی‌ای که به ماه رمضان رسید

شبکه 3 سیما، پخش فصل دوم سریال «نجلا» به کارگردانی خیرالله تقیانی‌پور و تهیه‌کنندگی سعید سعدی را که از اول فروردین آغاز کرده تا پایان ماه رمضان ادامه می‌دهد. این سریال در ساعت ۲۰ و ۴۵ دقیقه پخش می‌شود. فصل یکم «نجلا»، مهر ۱۳۹۹ همزمان با اربعین حسینی روی آنتن رفت و حسام منظور، محیا دهقانی، ملیکا شریفی‌نیا، مصطفی ساسانی، سوگل طهماسبی، ایوب آقاخانی، مرتضی شاه‌کرم، بدرالسادات برنجانی، محسن پوشایی، هدایت هاشمی، سیدمهرداد ضیایی و آزیتا حاجیان برخی بازیگرانی هستند که در این سریال به ایفای نقش می‌پردازند. یکی از اتفاقاتی که کار را برای سایر سریال‌های رمضانی شبکه‌های دیگر سخت می‌کند جا افتادن مجموعه نجلا روی آنتن است، چرا که زودتر از دیگر سریال‌های رمضانی پخش خود را آغاز کرده د و عقبه خوب محتوایی و استقبال مخاطبان از فصل اول «نجلا» می‌تواند رقیبی جدی در ماراتن سریال‌های ماه رمضان باشد. قصه سریال نجلا در سال 1358 می‌گذرد. نجلا در اوضاع آشفته و ناامنی‌ها به عبد که عاشق او شده است وعده‌ای می‌دهد که طی آن اگر عبد بتواند او را از مرز ایران و عراق رد کند و به زیارت اربعین برسد، در قبال عشقش به او پاسخ مثبت می‌دهد اما همه اینها در طول مسیر دستخوش اتفاق‌هایی می‌شود. قصه فصل دوم از مسیر بازگشت از کربلا به نجف روایت می‌شود و تمرکز آن بیشتر روی حصر آبادان است. نجلا سریال عاشقانه‌ای را روایت می‌کند که همچنان در بستر تاریخی و حوادث جذاب و گیرا، کاراکترهایش را پیش می‌برد. 
 

ملودرام اجتماعی در شبکه ۵

«مسافران شهر» سریال رمضانی شبکه ۵ است. این سریال که در ژانر ملودرام اجتماعی به معضلات روز جامعه می‌پردازد، نگاهی ویژه به رزمندگان دوران ۸ سال دفاع‌مقدس و ایثارگران دارد. سریال «مسافران شهر» به صورت اپیزودیک طراحی شده و هر اپیزود حول یک شخصیت اصلی و با داستانی متفاوت در چند قسمت است که یک خط داستانی مشترک، همه اپیزودها را به هم مرتبط کرده است. تهیه‌کننده «مسافران شهر» پرویز امیری است و سیروس حسن‌پور و احمد معظمی از جمله کارگردان‌های این سریال‌اند. از بازیگران «مسافران شهر» می‌توان به حبیب دهقان‌نسب، اسماعیل محرابی، ویدا جوان، آشا محرابی، شهرام قائدی، پوراندخت مهیمن، فریبا کوثری، شهرزاد کمال‌زاده و نسرین نکیسا اشاره کرد. سریال «مسافران شهر» از ابتدای ماه مبارک رمضان، هر شب ساعت ۲۰ از شبکه ۵ سیما پخش می‌شود و تکرار آن ساعت ۲۳ خواهد بود. 

 دکتر میثم مهرپور*: یکی از موضوعاتی که طی سال‌های اخیر باعث توجه کشورهای مختلف دنیا به نقش فعالیت‌های دانش‌بنیان در اقتصاد شده، افزایش تولید و ایجاد رشد اقتصادی بدون افزایش مصرف نهاده‌های تولید است. به نحوی که می‌توان یکی از نتایج قطعی توجه به تولید دانش‌بنیان را افزایش نرخ بهره‌وری تولید دانست. برای مثال، ممکن است سیاست‌های اقتصادی یک کشور ایجاب ‌کند میزان تولید گندم آن کشور از ۱۰ میلیون تن در سال به ۱۲ میلیون تن افزایش یابد. 

مطرح شدن تولید با قید دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین برای شعار سال 1401 از سوی حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای رهبر حکیم انقلاب را می‌توان در این فضا تحلیل کرد که مقوله «تولید» همچنان اولویت اصلی اقتصاد کشور بوده و این موضوع به هیچ وجه مساله‌ای مقطعی، مربوط به دورانی خاص مانند شرایط تحریمی و... نیست، بلکه توجه به تولید برنامه اقتصادی جمهوری اسلامی در بلندمدت است که در سال جدید با قیود دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین مطرح شده است. 

دانش را باید کالایی عمومی دانست که می‌توان آن را بدون کاهش یا ایجاد استهلاک و... با دیگران به مشارکت گذاشت. این ویژگی، مشخصه منحصر‌به‌فرد این کالا (دانش) است، چراکه برخلاف کالاهای فیزیکی یا نهاده‌های تولید مانند منابع مالی، نیروی انسانی، زمین، آب، انرژی و... نه‌تنها دارای محدودیت نبوده، بلکه استفاده از آن نیز از مقدار آن نمی‌کاهد. در واقع به همان اندازه که منابع طبیعی با محدودیت مواجهند و همین محدودیت مانعی بر سر راه افزایش تولید است، «دانش» کالایی نامحدود است. از این رو با استفاده از دانش، می‌توان با امکاناتی ثابت به بازدهی بیشتری دست یافت. برای مثال آمار تولید محصولات کشاورزی در ابتدای انقلاب چیزی حدود 27 میلیون تن بود اما این عدد در حال حاضر به بیش از 120 میلیون تن رسیده است. این افزایش در حالی است که سطح زیر کشت ما نیز طی این سال‌ها تغییر چندانی نداشته است. اما روند رو به رشد علم با ورود تکنولوژی‌ها و نوآوری‌های جدید، منجر به افزایش تولید محصولات کشاورزی بدون نیاز به افزایش سطح زیر کشت یا آب مصرفی و... شده است. در واقع شاید مهم‌ترین نتیجه توجه به تولیدات دانش‌بنیان را بتوان افزایش نرخ بهره‌وری و به تبع آن افزایش تولید بدون افزایش هزینه و مصرف منابع طبیعی و مواد اولیه مورد نیاز دانست. 

* کارشناس و پژوهشگر اقتصاد

گروه سیاسی: رهبر حکیم انقلاب اسلامی در سخنرانی زنده و تلویزیونی در نخستین روز سال ۱۴۰۱ ضمن تبریک عید نوروز و آغاز قرن جدید، در تبیین شعار سال جدید، تنها راه دستیابی به پیشرفت عادلانه و حل مشکل فقر را حرکت به سمت اقتصاد دانش‌بنیان خواندند و در بخش دیگری از سخنان‌شان با اشاره به مسائل جهانی در حال وقوع در افغانستان، اوکراین و یمن تأکید کردند: همه این حوادث نشان‌دهنده حقانیت و انتخاب درست ملت ایران در مبارزه با استکبار است.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر مقام معظم رهبری، حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای آمیختگی عید ملی نوروز با ذکر نیایش و دعا و معنویت را یکی از ویژگی‌های نوروز ایرانی برشمردند و گفتند: بهار، مظهر امید و پیام‌آور طراوت و رویش است که امسال به ‌دلیل همراهی با نیمه شعبان که روز تولد امید بزرگ تاریخ و بشریت است، این امید مضاعف شده است.

رهبر انقلاب اسلامی با تأکید بر اینکه امید، منشأ همه حرکت‌ها و پیشرفت‌ها است، گفتند: کسانی که برای مردم سخن می‌گویند یا مطلب می‌نویسند و یا پیام می‌فرستند، هر چه می‌توانند در مردم امید ایجاد کنند زیرا امید عامل مهم پیشرفت است.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به اینکه خداوند متعال زمینه‌های امید را برای ملت ایران فراهم کرده است، خاطرنشان کردند: بگذارید دشمنان از امیدواری ملت ایران به خشم بیایند.

ایشان بعد از این مقدمه وارد بحث اصلی خود شدند و با اشاره به انتخاب عناوین اقتصادی در یک دهه گذشته و همچنین شعار سال ۱۴۰۱ گفتند: علت اینکه برای امسال نیز عنوان و شعار اقتصادی انتخاب شد، اهمیت محوری مساله اقتصاد و همچنین چالش‌های اقتصادی در دهه 90 است که رهایی از این چالش‌ها نیازمند تدبیر، عمل و حرکت صحیح است.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با تأکید بر اینکه امروز مساله اصلی مسؤولان اجرایی و کسانی که در اداره کشور دخیل هستند، اقتصاد است، افزودند: البته رویکردهای مردمی جدیدی نیز به چشم می‌خورد که اگر به شکل مناسبی ادامه پیدا کند، دلگرم‌کننده است.

رهبر انقلاب اسلامی با تأکید بر اینکه تنها راه رسیدن به رشد اقتصادی، حرکت به سمت اقتصاد دانش‌بنیان است، افزودند: منظور از اقتصاد دانش‌بنیان، نگاه علمی و فناورانه به تولید در همه عرصه‌ها است که نتیجه آن، کاهش هزینه‌های تولید، افزایش بهره‌وری، ارتقای کیفیت محصولات، رقابت‌پذیر شدن تولیدات در بازارهای جهانی و کاهش قیمت تمام‌شده محصولات در داخل خواهد بود.

رهبر انقلاب با تأکید بر این واقعیت که دستیابی به پیشرفت عادلانه در اقتصاد و حل مشکل فقر فقط از مسیر تقویت تولید دانش‌بنیان می‌گذرد، گفتند: تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان باید افزایش یابد و این کار شدنی و ممکن است.

ایشان با اشاره به فعالیت حدود ۶۷۰۰ شرکت دانش‌بنیان در کشور گفتند: در سال جدید برای پاسخ به نیازهای کشور، تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان باید 2برابر شود، البته این موجب نشود که عده‌ای، شرکت‌هایی را که واقعا دانش‌بنیان نیستند، با این عنوان، تأسیس و راه‌اندازی کنند.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با اشاره به عقب‌تر بودن بعضی از بخش‌های تولید همچون کشاورزی از ویژگی‌های دانش‌بنیان، افزودند: مساله کشاورزی و دامداری بسیار مهم است و کشور باید در محصولات پایه غذایی همچون گندم، جو، ذرت، خوراک دام و دانه‌های روغنی به امنیت کامل و خودکفایی لازم دست پیدا کند.

ایشان دستیابی به این هدف را با توجه به وسعت سرزمینی و فراوانی دشت‌های حاصل‌خیز در کشور ممکن دانستند و گفتند: متأسفانه بخش کشاورزی جزو وابسته‌ترین بخش‌های کشور به واردات است که این وضع حتما باید تعدیل شود.

رهبر انقلاب با اشاره به اظهارات یکی از وزرای سابق کشاورزی مبنی بر مانع‌تراشی ذی‌نفعان واردات و جلوگیری از کاهش وابستگی در کالاهای اساسی گفتند: مبارزه با این وابستگی به علت منافع زیاد برخی افراد و احتمالا نفوذ و کارشکنی آنها در بعضی از دستگاه‌ها و وزارتخانه‌ها دشوار است اما مسؤولان باید همت کنند و این کار سخت را انجام دهند.

ایشان با تأکید بر لزوم حمایت مسؤولان از شرکت‌های دانش‌بنیان از طریق خرید محصولات آنها یا تخصیص امکانات، افزودند: تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان باید شاخص پیشرفت در هر بخش و شاخصی برای ارزیابی مسؤولان آن وزارتخانه و دستگاه باشد.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، افزایش شرکت‌های دانش‌بنیان را با توجه به امکانات کشور به‌خصوص مهم‌ترین امکان و سرمایه کشور یعنی «نیروی انسانی تحصیل‌کرده» کاملا ممکن خواندند و افزودند: بر اساس گزارش‌ها، درصد بالایی از عناصر تحصیلکرده در رشته‌های غیرمرتبط با تحصیل خود مشغول به کار هستند، در حالی که می‌توان از همت نیروهای متخصص و جوان که بزرگ‌ترین ثروت کشور هستند، به نفع ثروتمند کردن کشور استفاده کرد.

ایشان «اشتغال‌آفرینی» را نیز در گرو افزایش شرکت‌های دانش‌بنیان دانستند و گفتند: البته در این زمینه نباید دچار خطاهای گذشته شویم.

رهبر انقلاب در بیان یکی از این خطاها گفتند: در دولت‌های قبل، طرح‌های گوناگونی برای افزایش تولید مطرح و تسهیلات بانکی در اختیار افراد قرار داده شد اما تقریبا همه آن طرح‌ها ناموفق بود، بنابراین پول‌پاشی بدون ملاحظه به جایی نمی‌رسد و کارها باید درست و با مطالعه انجام شود.

ایشان با تأکید بر شکل دادن به فعالیت‌های زنجیره‌ای شرکت‌های دانش‌بنیان، یک ملاحظه نیز مطرح کردند و گفتند: بر اثر برخی تصمیم‌های اخیر ممکن است به بعضی از شرکت‌های کوچک و متوسط ضربه وارد شود که دولت و بانک‌ها نباید اجازه دهند چنین مشکلی ایجاد شود.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در بخش دیگری از سخنان‌شان با یادآوری تأکید سال قبل خود در روز اول سال مبنی بر پرهیز از «گره زدن اقتصاد کشور به تحریم‌های آمریکا و بیان این حرف که تا تحریم هست وضع همین است»، خاطرنشان کردند: خوشبختانه سیاست‌های جدید در کشور نشان داد می‌توان با وجود پا برجا بودن تحریم‌های آمریکا پیشرفت کرد، تجارت خارجی را رونق داد، وارد قراردادهای منطقه‌ای شد و در زمینه نفت و مسائل دیگر به دستاوردهایی رسید.

رهبر انقلاب اسلامی افزودند: البته به هیچ‌ وجه نمی‌گویم به دنبال رفع تحریم‌ها نباشید و کسانی که در این زمینه در حال تلاش هستند، کار خود را دنبال کنند اما اساس این است که کشور را به‌ گونه‌ای اداره کنیم که تحریم‌ها نتواند ضربه اساسی و زیان بزرگی به اقتصاد بزند، بنابراین امسال هم همان توصیه را تکرار می‌کنم که اقتصاد کشور به تحریم گره زده نشود.

ایشان در بیان یک توصیه تکمیلی، به افزایش قیمت نفت و درآمدهای ارزی اشاره کردند و با طرح این سوال که با این درآمدها چه می‌خواهید بکنید، گفتند: با این درآمدها 2 گونه می‌توان برخورد کرد؛ یا می‌توان آنها را صرف افزایش واردات کرد با این تصور که با این کار، رفاه و آسایش مردم بیشتر می‌شود. این کار اگرچه ظاهر خوبی دارد اما باطن آن بسیار بد و در واقع ضایع کردن سرمایه‌های اساسی کشور است.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای افزودند: راه دیگر که راه درست و اساسی است، استفاده از درآمدهای نفتی برای ساختن زیرساخت‌های کشور و محکم کردن بنیان‌ها و ریشه‌دار کردن اقتصاد است که این کار باید انجام شود.

رهبر انقلاب اسلامی در بخش دیگری از سخنان‌شان با اشاره به مسائل متعدد جهانی که اکنون در حال وقوع است و همه این موارد نیازمند تدبیر و حرکت و تصمیم و اقدام صحیح است، گفتند: هنگامی که به قضایای جاری دنیا نگریسته می‌شود، حقانیت و صدق ملت ایران در مواجهه با جبهه استکبار بیش از همه روشن‌ می‌شود.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای با تأکید بر اینکه انتخاب ملت ایران در مقابل جبهه استکبار «ایستادگی، عدم تسلیم و وابستگی، حفظ استقلال و تقویت درونی نظام و کشور» بود، خاطرنشان کردند: این تصمیم‌ها، ملی و درست بود.

ایشان با اشاره به قضایای کشور مظلوم و مسلمان افغانستان و ظلم و نحوه خروج آمریکایی‌ها بعد از ۲۰ سال ستم و جنایت گفتند: قضایای اوکراین هم یک نمونه دیگر است که رئیس‌جمهور آن که به‌ وسیله غربی‌ها بر سر کار آمده نیز خطاب به آنها لحن تندی را به کار می‌برد.

رهبر انقلاب اسلامی همچنین با اشاره به قضایای یمن و بمباران هر روزه مردم مقاوم این کشور و از طرف دیگر اقدام عربستان در گردن زدن ۸۰ جوان و نوجوان خاطرنشان کردند: همه این قضایا نشان‌دهنده ظلمت حاکم بر دنیا و گرگ‌های خونخواری است که دنیا در دست آنها است.

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای آشکار شدن نژادپرستی غرب را یکی از زوایای قضایای اوکراین برشمردند و گفتند: جدا کردن سیاه‌پوست‌ها از سفیدپوست‌ها و پیاده کردن آنها از قطارها یا اظهار تأسف صریح غربی‌ها در رسانه‌های‌شان از وقوع جنگ در اروپا به ‌جای آنکه در خاورمیانه باشد، نمونه‌هایی از نژادپرستی آشکار غرب است.

ایشان نمونه دیگر از دوگانگی در دنیای غرب را نحوه مواجهه با ظلم و ستم در کشورها بیان کردند و افزودند: اگر ظلم در کشورهای مطیع آنها اتفاق بیفتد، مطلقاً واکنشی نشان نمی‌دهند و با این همه ظلم و ستم، ادعای حقوق بشری نیز دارند و با این ادعای دروغین از کشورهای مستقل باج‌خواهی می‌کنند.

حضرت آیت الله خامنه‌ای تأکید کردند: امروز یکی از رسواترین و فاحش‌ترین مقاطع تاریخ معاصر از ظلم و استکبار است و مردم دنیا نیز مستقیماً در حال نظاره این ظلم‌ها و دوگانگی‌ها هستند.

ایشان با تأکید بر اینکه ملت ایران در سال‌های متمادی، شیوه کار خود را ارتقا بخشیده و در چارچوب جدیت و منطق پیش رفته است، افزودند: کشور امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند کار و تلاش و همدلی و هم‌افزایی یعنی همدلی و هم‌افزایی میان ملت، همدلی و هم‌افزایی میان مسؤولان و همدلی و هم‌افزایی میان ملت و مسؤولان است.

رهبر انقلاب اسلامی برخی تنازع‌های موجود را عمدتاً پوچ و برخاسته از هوای نفس و بی‌تقوایی دانستند و تأکید کردند: باید این مسائل را کنار گذاشت و در مسیر بسیج عمومی ملت ایران در راه‌های صلاح علمی، عملی، مقاومتی و خدمات اجتماعی خللی به ‌وجود نیاورد.

مقام معظم رهبری با انتخاب شعار «تولید، دانش‌بنیان، اشتغال‌آفرین» برای سال 1401 بار دیگر بر اهمیت و توجه ویژه به بخش تولید و زیست‌بوم فناوری و نقش و جایگاه آن در اشتغال‌زایی در کشور تاکید کردند تا از این رهگذر دولتمردان و سیاست‌گذاران در تهیه و تدوین برنامه‌های خود، حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان را در اولویت قرار دهند. 

قانون حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان و تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات در سال 1389 تصویب شد تا سرآغاز گسترده‌ترین برنامه دولت برای حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان در سال‌های اخیر باشد. در این قانون موضوعات مهمی مانند «تشکیل کارگروه ارزیابی شرکت‌های دانش‌بنیان»، «تشکیل صندوق نوآوری و شکوفایی» و «ارائه معافیت‌های مالیاتی و گمرکی به شرکت‌های دانش‌بنیان» مورد تاکید قرار گرفت. 

بر این اساس کارگروه ارزیابی شرکت‌های دانش‌بنیان به ریاست معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور و عضویت وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های مرتبط و نمایندگان بخش خصوصی، شرکت‌های مشمول استفاده از مزایای این قانون را تایید می‌کند. 

علاوه بر حمایت‌های مورد نظر قانون، مرکز شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان با استفاده از ظرفیت‌های موجود در سایر دستگاه‌ها اقدام به ایجاد حمایت‌های متنوعی به منظور توسعه کسب‌و‌کار دانش‌بنیان کرده است که در مجموع بیش از 110 عنوان را شامل می‌شود. 

در طول چند سال اخیر، اقدامات مختلفی برای توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان انجام شده اما هنوز تا رسیدن به جایگاهی که اقتصاد دانش‌بنیان در کشور حرف اول و آخر اقتصاد را بزند، فاصله زیادی وجود دارد. در واقع در دنیای امروز و در فضای پرتنش و پررقابت اقتصادی، دانش و تخصص اهمیت ویژه‌ای دارد، چرا که در عصر جدید که به آن عصر تکنولوژی و فناوری نیز گفته می‌شود، سرعت تغییر و تحول به اندازه‌ای زیاد است که برای سازگار شدن با این تغییرات چاره‌ای جز پویا شدن نیست. بدیهی است در اقتصادهای توسعه‌یافته دنیا، شیوه‌های سنتی کسب‌و‌کار پاسخگوی نیازها نیست، لذا در عصر فناوری و اطلاعات، شرکت‌ها و کسب‌وکارها چاره‌ای ندارند جز اینکه به سمت اقتصاد دانش‌بنیان حرکت کنند. 
 

تفاوت اقتصاد دانش‌بنیان با اقتصاد سنتی
 

اهمیت اقتصاد دانش‌بنیان زمانی مشخص می‌شود که با اقتصاد سنتی مورد مقایسه قرار گیرد. در اقتصاد سنتی، عوامل اصلی تولید عبارتند از زمین، نیروی کار، سرمایه و کارآفرین، این در حالی است که در اقتصاد دانش‌بنیان دانش و نیروی کار تحصیلکرده و با مهارت بالا در اولویت قرار دارد. در واقع مشخصه اصلی اقتصاد دانش‌بنیان وجود تعداد بیشتر کارکنان با مهارت بالا و مشاغلی است که به دانش یا مهارت‌های خاصی نیاز دارند. برخلاف گذشته که اقتصاد بشدت به مشاغل غیر ماهر وابسته بود و عمدتاً شامل تولید کالاهای فیزیکی می‌شد، اقتصاد مدرن بیشتر از صنایع خدماتی و مشاغلی تشکیل شده است که نیاز به تفکر و تجزیه و تحلیل داده‌ها دارند. در اقتصاد دانش‌بنیان، با ارزش‌ترین دارایی‌هایی که یک شرکت در اختیار دارد، اغلب دارایی‌های نامشهود هستند، مانند حق ثبت اختراع، حق نشر یا نرم‌افزار یا فرآیندهای اختصاصی. این برخلاف دوره‌های اقتصادی سنتی است که مثلا در اقتصاد کشاورزی زمین معمولا دارایی اولیه بود و اقتصاد صنعتی که در آن کارخانه‌ها و تجهیزات تولیدی دارایی‌های کلیدی اکثر مشاغل محسوب می‌شدند. نمونه‌های بارز اقتصاد دانش‌بنیان، استفاده از فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی، بلاک‌چین، راه‌اندازی استارتاپ‌ها و مواردی از این قبیل است. 

 

دانش‌بنیان‌ها در ایران
 

 از زمان تصویب قانون حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان و تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات در سال 89 تاکنون روند شکل‌گیری شرکت‌های دانش‌بنیان در کشور به شکل قابل توجهی افزایش داشته است. طبق آمار ارائه شده از سوی مرکز شرکت‌های دانش‌بنیان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در حال حاضر 6 هزار و 608 شرکت دانش‌بنیان در کشور فعالند. از این تعداد 4 هزار و 312 شرکت دانش‌بنیان تولیدی و 2 هزار و 296 شرکت دانش‌بنیان نوپا هستند. شرکت‌های دانش‌بنیان تولیدی به شرکت‌هایی گفته می‌شود که در آخرین اظهارنامه خود دارای درآمد عملیاتی باشند؛ البته به شرط فعالیت در حوزه فناوری‌های برتر. شرکت‌های دانش‌بنیان نوپا اما شرکت‌هایی هستند که اظهارنامه مالیاتی ندارند یا بر اساس آخرین اظهارنامه مالیاتی خود بدون درآمد عملیاتی شناخته می‌شوند. به طور کلی شرکت‌های دانش‌بنیان در دسته‌های فناوری شامل کشاورزی، فناوری زیستی و صنایع غذایی، دارو و فرآورده‌های پیشرفته حوزه تشخیص و درمان، مواد پیشرفته و محصولات مبتنی بر فناوری‌های شیمیایی، ماشین‌آلات و تجهیزات پیشرفته، وسایل، ملزومات و تجهیزات پزشکی،‌ سخت‌افزارهای برق و الکترونیک، لیزر و فوتونیک، فناوری اطلاعات و ارتباطات و نرم‌افزارهای رایانه‌ای، خدمات تجاری‌سازی و صنایع فرهنگی، خلاق و علوم انسانی و اجتماعی تقسیم‌بندی می‌شود. 
 

تشکیل فراکسیون اقتصاد دانش‌بنیان در مجلس
 

اردیبهشت‌ 99 در فاصله نزدیک به یک ماه مانده به آغاز کار مجلس یازدهم، فراکسیونی با همکاری تعدادی از نمایندگان مجلس با عنوان فراکسیون اقتصاد دانش‌بنیان در مجلس شورای اسلامی شکل گرفت و طی بیانیه‌ای اعلام موجودیت کرد. ایجاد هماهنگی بین کمیسیون‌های مرتبط با اقتصاد دانش‌بنیان در مجلس از جمله صنایع و معادن، انرژی، بهداشت و درمان، اقتصاد، کشاورزی و محیط‌زیست، عمران و حقوقی جهت پیگیری ایجاد جهش در اقتصاد دانش‌بنیان، رفع موانع تولید و تسهیل فعالیت‌های شرکت‌های دانش‌بنیان و کاهش نرخ بیکاری در بین متخصصان و فارغ‌التحصیلان جوان از مهم‌ترین اهداف تشکیل این فراکسیون اعلام شد. 

پاییز سال گذشته نیز طرحی تحت عنوان «طرح جهش تولید دانش‌بنیان» با هدف رفع موانع و مشکلات فعالیت و تولید و ایجاد تحول در این حوزه در دستور کار مجلس شورای اسلامی قرار گرفت و نمایندگان با بررسی و کارشناسی ماده‌های آن، طرح جهش تولید دانش‌بنیان را به تصویب رساندند و برخی ماده‌های آن را برای بررسی بیشتر به کمیسیون ارجاع دادند. به گفته نمایندگان مجلس در این طرح تلاش شده با اعتباربخشی به فعالیت‌های دانش‌بنیان از طریق ضمانت ریسک فناوری، تسهیل فعالیت‌های این حوزه و تشویق بخش خصوصی به تحقیق و توسعه از طریق اعطای اعتبار مالیاتی به آنها تحولی در امر تولید دانش‌بنیان ایجاد شود. در این طرح مشوق‌هایی برای انعقاد قراردادهای تحقیق و توسعه‌ای میان صنایع تولیدی با دانشگاه در نظر گرفته شده تا ارتباط دانشگاه با صنعت، صنایع و واحدهای تولیدی توسعه یابد. همچنین بر اساس یکی از مصوبات مهم طرح جهش تولید دانش‌بنیان، در صورتی که تعهدات مالی دستگاه‌های اجرایی به واحدها و موسسات تحت حمایت قانون جهش تولید دانش‌بنیان (شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق) به تعویق بیفتد، سازمان برنامه و بودجه موظف است تعهدات مالی دستگاه‌های اجرایی به واحدهای تحت حمایت را از محل بودجه این دستگاه‌ها تسویه کند. 

بر اساس طرح جهش تولید دانش‌بنیان، به هیات امنای دانشگاه‌ها، موسسات آموزشی و پژوهشی، جهاد دانشگاهی و پارک‌های علم و فناوری مجوز داده خواهد شد در راستای تحقق و توسعه اهداف و ماموریت‌های علمی، آموزشی و پژوهشی، «سازمان توسعه و سرمایه‌گذاری» وابسته به خود را تأسیس کنند تا بتوانند به صورت مستقیم یا از طریق بازار سرمایه یا به صورت غیرمستقیم از طریق عاملیت صندوق نوآوری و شکوفایی در طرح‌های فناورانه سرمایه‌گذاری کنند. 

تعیین مشوق‌های مالی برای ترغیب بانک‌ها به سرمایه‌گذاری در طرح‌های مصوب شورای راهبری فناوری‌ها و تولیدات دانش‌بنیان از دیگر مواد مصوبات طرح جهش تولید دانش‌بنیان است. بر اساس ماده ۲۰ این طرح نیز معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری و وزارتخانه‌های ذی‌ربط به عنوان مسؤول پیگیری اجرای قانون جهش تولید دانش‌بنیان تعیین شده‌اند. 
 

رسیدن به سهم 5 درصدی دانش‌بنیان در تولید ناخالص داخلی
 

معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری یکی از مهم‌ترین جایگاه‌های دولتی است که نسبت مستقیمی با شعار سال ۱۴۰۱ دارد. سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری ریاست‌جمهوری درباره شعار امسال گفته است: «اگر حمایت رهبر انقلاب نبود ما هم اینجا نبودیم. معاونت علمی و فناوری زاییده‌ تفکر رهبر انقلاب است. حمایت‌های فوق‌العاده‌ رهبر انقلاب در این سال‌ها از حوزه دانش‌بنیان، باعث شده است معاونت علمی این پویایی را داشته باشد و در بین وزارتخانه‌های مختلف بتواند کار کند و جوان‌ها وارد این ‌کارها شوند و ایده‌های‌شان را تبدیل به محصول و ارزش‌افزوده کنند».

به گفته ستاری، معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری هدف‌گذاری کرده است با تصویب قانون جهش تولید برای سال آینده در تمام حوزه‌های دانش‌بنیان حداقل 30 درصد رشد محقق شود و در این راستا انتظار می‌رود در سال جاری تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان‌ در کشور به مرز 9 هزار شرکت برسد. 

وی با اشاره به سهم 3 درصدی دانش‌بنیان‌ها در تولید ناخالص داخلی کشور گفت: ظرفیت کشور بیشتر از این میزان است و باید به سمت اهدافی که مد نظر رهبر انقلاب است، یعنی سهم بیش از 5 درصدی دانش‌بنیان‌ها در تولید ناخالص داخلی حرکت کنیم. 

ستاری معتقد است: اشتغال حوزه‌ دانش‌بنیان، اشتغال نیروهای تحصیلکرده است و در حال حاضر قریب به ۴۰۰ هزار نفر به صورت مستقیم در این حوزه فعالیت می‌کنند. از طرفی حدود 4 میلیون دانشجو در کشور تحصیل می‌کنند و در مجموع بیش از 15 میلیون نفر تحصیلکرده در کشور حضور دارند، در نتیجه راهی جز این نداریم که برای رهایی اقتصادمان از سلطه‌ نفت، به سمت تولید دانش‌بنیان حرکت کنیم.