جان آلترمن: یمن با مشکلات جدی مواجه است. جنبش حوثی‌ها تحرکات خود را از سال‌ها پیش شروع کرد. این گروه در مناطق شمالی یمن فعالیت داشت و به تدریج قدرت گرفت. به نظر من، حوثی‌ها بیش از آنکه جنبشی دینی باشند، جنبشی فرهنگی هستند. عده‌ای می‌کوشند بگویند که مساله یمن، تقابل شیعه و سنی است اما واقعیت این است که چنین تنش‌هایی بین شیعیان و سنی‌های یمن وجود نداشته است. این جنبش، خیزشی قومی علیه یورش عربستان سعودی به یمن است. این خیزش در گذشته در اعتراض به اقدامات علی عبدالله‌صالح، رئیس‌جمهور سابق یمن بود و بر همین اساس گفته می‌شد وی فردی فاسد است. درعین حال باید توجه داشت که یمن با مشکلات جدی اقتصادی مواجه است. آغاز بهار عربی از سال 2011 سبب شده است فضای سیاسی منطقه دوقطبی شود اما مشکل فضای دوقطبی سیاسی در یمن وجود ندارد. درواقع، در یمن چندین گروه و جریان وجود دارد. حوثی‌ها در شمال یمن فعال هستند. جنبش اصلاح که ارتباط‌هایی با اخوان‌المسلمین و عربستان سعودی دارد در مناطق مرکزی کشور فعال است. عناصر نظامی نیز در یمن فعالیت‌های خودشان را دارند. جدایی‌طلبان جنوب یمن نیز تحرکاتی بروز می‌دهند. القاعده شبه‌جزیره عربی نیز در بخش‌هایی از جنوب یمن فعال است. گروه‌های وابسته به داعش نیز در یمن در حال قدرت گرفتن هستند. قبایل یمنی نیز با هم ائتلاف‌هایی تشکیل داده‌اند تا فضا را تغییر دهند، بنابراین می‌بینیم وضع یمن بسیار شکننده و آسیب‌پذیر است. در کشوری همانند یمن که بسیار فقیر است، جذب شدن افراد به چنین گروه‌هایی آسان است؛ دشمن از این فضا بهره‌برداری می‌کند.
مسائل یمن برای آمریکا نیز نگران‌کننده است. یکی از این نگرانی‌ها به قدرت گرفتن گروه‌های جهادی در یمن مربوط است. این گروه‌های جهادی برای آمریکا خطرناک هستند. القاعده شبه‌جزیره عربی عزم جدی خود را برای ضربه زدن به آمریکا اعلام کرده است. یکی دیگر از مسائل مربوط به یمن، بی‌اعتمادی یمن به عربستان سعودی است. این درحالی است که عربستان سعودی نزدیک‌ترین متحد عربی آمریکا در منطقه است عربستان سعودی نگران تحولات یمن و تاثیر آن بر امنیت خودش است. البته این نگرانی از مدت‌ها قبل نیز در عربستان سعودی وجود داشته است. یکی از علل اقدامات عربستان سعودی در یمن نیز دقیقا به علت همین نگرانی‌های امنیتی از اوضاع یمن است. وضع تنگه باب‌المندب در حاشیه یمن نیز برای کشتیرانی جهانی بسیار حائز اهمیت است. مشکل دیگر ناشی از تحولات یمن، سیل آوارگان یمنی است که با رفتن آنها به کشورهای دیگر، خطر افراط‌گرایی و شیوع بیماری‌ها نیز دامنگیر کشورهای دیگر می‌شود. این وضع می‌تواند با انتقال مشکلات یمن به شاخ آفریقا سبب تشدید مشکلات این منطقه شود که همین حالا نیز بی‌ثبات است.
عربستان سعودی مسائل یمن را از چشم ایران می‌بیند. به نظر عربستان سعودی، تحولات یمن گویای تلاش ایران برای اعمال نفوذ در شبه‌جزیره عربی است. عربستان سعودی با اقداماتش در یمن در تلاش است مانع تلاش‌های ایران برای اعمال نفوذ در شبه جزیره عربی شود. بسیاری از کشورهای سنی منطقه به حوثی‌ها به چشم گروهی بسیار شبیه حزب‌الله لبنان نگاه می‌کنند با این تفاوت که حوثی‌ها رویکرد تهاجمی بیشتری دارند و اقدامات آنها در مقایسه با حزب‌الله با سرعت بیشتری به موفقیت رسیده است. با این اوصاف می‌بینیم که مشکل یمن ترکیبی از مسائل انسانی و مسائل سیاسی است. آوارگی بسیار گسترده‌ای برای مردم آسیب‌پذیر یمن وجود دارد. پیش‌بینی می‌کنم مشکلات یمن بیشتر و بیشتر خواهد شد نه اینکه کمتر شود. همه طرف‌های مطرح در یمن به دنبال کسب نفوذ و قدرت بیشتر هستند. هریک از آنها می‌کوشند از منظر جغرافیایی بر طرف دیگر غلبه پیدا کنند. در دنیای معاصر، جنگ‌ها بین دولت‌ها نیست بلکه بین دولت از یک سو و نیروهای شبه دولتی یا بازیگران غیردولتی است. در چنین شرایطی، رسیدن به پیروزی دشوار است. درواقع، ارائه تعریف دقیق از پیروزی هم دشوار به نظر می‌رسد. در چنین شرایطی قرار است گفت‌وگوهای ژنو برای حل مناقشه یمن برگزار شود. این گفت‌وگوها با میانجیگری سازمان ملل متحد انجام می‌شود. به هرحال، تحولات این کشور با جمعیت
26 میلیون نفر برای خود یمن و منطقه بسیار حائز اهمیت است.
 وب‌سایت مرکز مطالعات راهبردی و بین‌المللی

قدرت‌های نوظهور در عرصه جهانی شامل ایران، روسیه و چین نظام جهانی و ارزش‌های دموکراتیک را تهدید می‌کنند. تصمیم اخیر «ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهوری روسیه برای دادن موشک‌های اس- 300 به ایران با وجود مخالفت‌های آمریکا شرمساری بزرگی برای دولت واشنگتن است و نشان می‌دهد تهدید جدیدی برای نظم پیشین جهان و امنیت آمریکا وجود دارد: «ظهور قدرت‌های منطقه‌ای». چین، روسیه و ایران از عقب‌نشینی آمریکا برای کسب برتری نظامی و سیاسی در حوزه‌های مورد علاقه خود در سطح جهانی استفاده می‌کنند. آنها از هدف مشترکی برای کاهش نفوذ آمریکا، تسلیم همسایه‌ها به خواسته‌های سیاسی خود و در نهایت استفاده از پایگاه منطقه‌ای قدرت برای از بین بردن سلطه دموکراسی غربی بویژه آمریکا برخوردارند. این موضوع و ظهور داعش می‌تواند بزرگ‌ترین چالش راهبردی رئیس جمهوری بعدی آمریکا باشد. آمریکا نمی‌تواند بگوید هشداری دریافت نکرده است. در روزهای آخر ریاست‌جمهوری «جورج بوش» پدر، 23 سال قبل، اتاق برنامه‌ریزی وزارت دفاع آمریکا سند راهبردی‌ای را منتشر کرد که ممانعت از ظهور قدرت‌های منطقه‌ای برتر را به‌عنوان یکی از مهم‌ترین اهداف راهبردی آمریکا تعیین می‌کرد. اولین هدف پنتاگون جلوگیری و شکست حمله به ائتلاف دفاعی جهانی آمریکا بود و بعد از آن هشدار، این بود: «هدف بعدی ممانعت از دست یافتن قدرت‌های متخاصم به‌موقعیت مهم منطقه‌ای است که برای منافع ما متضرر باشد. تقویت موانع علیه بازظهور تهدیدهای جهانی در برابر منافع آمریکا و متحدان ما که این مناطق شامل اروپا، شرق آسیا، خاورمیانه و خلیج فارس است.  آمریکای لاتین نیز مهم است. کنترل غیردموکراتیک و تقویت‌شده منابع این مناطق مهم می‌تواند تهدیدی برای امنیت ما باشد».
در 20 سال گذشته و بعد از روی کار آمدن 2 دولت، آمریکا توانسته ظهور بعضی از این تهدیدهای منطقه‌ای را کنترل کند اما این مهار در اروپا، خاورمیانه و شرق آسیا در دوره دوم ریاست جمهوری «باراک اوباما» موفق نبوده است. اول اینکه ایران تب انقلاب اسلامی را با امپراتوری ایرانی ترکیب کرده تا به قدرت برتر در خاورمیانه تبدیل شود، شبه‌نظامیان و گروه‌های نیابتی این کشور لبنان و بیشتر عراق و سوریه را در دست دارند و در یمن بازی تازه‌ای را شروع کرده‌اند. تهران همچنین از نیات هسته‌ای خود هوشمندانه به‌عنوان ابزاری برای کسب امتیاز از غرب استفاده می‌کند. براساس توافق به دست‌آمده بین ایران و گروه 1+5، ایران به‌عنوان کشوری ظاهر می‌شود در آستانه توانایی هسته‌ای که از تحریم‌ها رها شده است و منابع بیشتری برای شبه‌نظامی‌های منطقه‌ای دارد. شاید مهم‌ترین تهدید درازمدت از بابت ظهور چین با رشد اقتصادی بالا و تمایل برای احیای امپراتوری قوی چین است. «ژی جین پینگ» رئیس‌جمهوری جدید چین سیاست‌های محافظه‌کار در عرصه سیاست خارجی را کنار گذاشته است و قدرت نظامی چین را به سرعت تقویت می‌کند. آمریکا تلاش کرده با اتحاد با ژاپن و جنوب شرق آسیا در برابر این سیاست‌های چین مقاومت کند اما منابع مالی و نظامی خوبی را به این امر اختصاص نداده و متحدان آمریکا هراس دارند اوباما، خود مانعی در تقویت ارتباطات باشد. ظهور قدرت‌های جدید منطقه‌ای هزینه‌ها و خطرهای زیادی در جهان جدید دارد. این قدرت‌ها ارزش‌های دموکراتیک و دنیای لیبرال را رد می‌کنند. آنها سازمان ملل متحد و دیگر نهادها را به‌عنوان ابزاری برای تثبیت قدرت آمریکا و تبعیت از هنجارهای جهانی می‌دانند. این خطری است که اوباما برای رئیس جمهوری بعدی آمریکا به ارث می‌گذارد.
رئیس جمهوری بعدی باید راهبردی فوری را برای مهار و مقابله با تهدیدهای فزاینده اتخاذ کند.
وال استریت ژورنال

دیلی تلگراف: ائتلاف بین‌المللی متزلزل ضد شبه‌نظامیان داعش در حال تبدیل شدن به دلخوری است زیرا هر یک از اعضا دیگری را متهم می‌کند که فقدان اراده برای جنگ به سقوط رمادی منجر شده است.
مقامات ایرانی و عراقی به سخنان «اشتون کارتر» وزیر دفاع آمریکا که گفته بود نیروهای بغداد از نیروی خیلی کوچک‌تر از خود شکست خوردند زیرا انگیزه کافی برای جنگ نداشتند، بشدت انتقاد کردند.
تهران در پاسخ به این سخنان گفت: «آمریکا برای جلوگیری از بدترین شکست ائتلاف در مبارزه یکساله خود با شبه‌نظامیان داعش هیچ کاری انجام نداد».  اما یک ژنرال سابق انگلیس به تکرار سخنان کارتر پرداخت و با تاکید بر اینکه بازسازی ارتش عراق به زمان زیادی نیاز دارد، گفت: «اعزام نیروهای بین‌المللی بیشتر برای کمک به این ارتش در جنگ با داعش مشکل فقدان انگیزه نیروهایش را برطرف نخواهد کرد».  ژنرال «تیم کراس» افزود: «ارتش عراق از فرماندهی ضعیف و فقدان انسجام رنج می‌برد».  این فرمانده ارشد- که عالی رتبه‌ترین مقام انگلیس در طراحی تهاجم به عراق در سال 2003 بود- درگفت‌وگو با بی‌بی‌سی افزود: «یک نسل طول می‌کشد تا بتوان ارتشی قدرتمند و توانا تشکیل داد که قادر باشد در چنین مبارزه‌ای به پیروزی دست یابد».  یک فرمانده ارتش عراق در الانبار سخنان کارتر را تحریک‌آمیز توصیف کرد و گفت: «هدف وزیر دفاع آمریکا از بیان این سخنان از بین بردن اعتماد مردم عراق به ارتش کشورشان است».
«ژنرال قاسم سلیمانی» فرمانده سپاه قدس ایران هم گفت: «آمریکا برای متوقف کردن پیشروی داعش به سمت رمادی هیچ کاری انجام نداد».
بن فارمر

آنچه امنیت واقعی و بقای کشورهای عربی را تضمین می‌کند، توسعه جامعه مدنی بر پایه مشارکت سیاسی، پیشبرد ایده شهروندی و حاکمیت قانون است و تضمین‌های امنیتی آمریکا برای این کشورها کارساز نیست. نشست «کمپ‌دیوید» ساختار جدیدی را برای یک همکاری دفاعی بی‌سابقه میان شورای همکاری و آمریکا ایجاد کرد و سخنگوی کاخ سفید تایید کرد آمریکا آماده است به طرف‌های شورای همکاری با عنوان متحدانی خارج از ائتلاف ناتو رفتار کند. علاوه بر این دولت آمریکا پذیرفت با این کشورها در مهار تهدید منطقه‌ای و مداخله ایران در امور کشورهای عربی، همکاری کند.
سوالی که در اینجا مطرح است این است که در پایان این نشست، آیا کشورهای عرب خلیج‌فارس، یک سیاست واحد را در برابر ایران شکل می‌دهند؟ به عبارت دیگر آیا آنها در ایام بحث درباره پرونده تسلیحات هسته‌ای یک دیدگاه مشترک درباره روابط «آمریکا- ایران» دارند؟
زمانی که روابط ایران و آمریکا بدتر می‌شود، کشورهای حوزه خلیج‌فارس معمولا نگران می‌شوند، زیرا ایران به آنها به عنوان متحدان آمریکا می‌نگرد، بنابراین آنها طرف‌هایی هستند که در صورت هر گونه درگیری جدی بین تهران و واشنگتن، بیشترین تاثیر را خواهند دید.  عجیب آنکه نزدیک‌تر شدن آمریکا به تهران نیز نگران‌کننده است. این بدان علت است که کشورهای عربی به سیاست آمریکا مشکوک هستند و این استنباط را دارند که هر گونه آشتی میان 2 کشور به بهای از دست رفتن منافع آنها خواهد بود.
کشورهای شورای همکاری تایید کرده‌اند منافع مشترکی با ایران دارند و ماهیت این روابط از نظر تاریخی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی، ریشه‌دار است. به این علت است که کشورهای شورای همکاری مایلند روابط خوبی با تهران برقرار کنند.
«شیخ تمیم بن‌حمد آل‌ثانی» امیر قطر در پایان نشست کمپ‌دیوید گفت: «همه کشورهای شورای همکاری از معامله هسته‌ای بین ایران و گروه 1+5 استقبال می‌کنند». او ابراز امیدواری کرد این توافق عامل اساسی برای ثبات منطقه باشد.
کشورهای عربی عملا با توافق‌های نظامی با آمریکا پیوند دارند اما این امر از بروز اختلافات اساسی بین واشنگتن و این کشورها در مسائل کشورهای عربی جلوگیری نمی‌کند. مثلا کشورهای حوزه خلیج‌فارس از سکوت آمریکا در برابر گسترش نفوذ ایران در عراق، سوریه، لبنان، یمن و نوار غزه ناراضی هستند.  ایجاد روابط امنیتی قوی با واشنگتن، نباید کشورهای عربی را از متوازن ساختن سیاست‌های‌شان و نیز ایجاد روابط قوی با دیگر قدرت‌ها از جمله فرانسه بازدارد. در نهایت، ‌به دنبال تضمین‌های امنیتی آمریکا در نشست کمپ‌دیوید، از کشورهای شورای همکاری خواسته شده است بر موضوعات واقعی درباره توسعه کشورهای خود تمرکز کنند و جوامع مدنی پیشرفته‌ای را شکل‌ دهند که بر مشارکت سیاسی، پیشبرد ایده شهروندی و حاکمیت قانون استوار باشد. این مبنایی است که می‌تواند امنیت واقعی و بقا را برای این کشورها به ارمغان آورد.
 نشریه پنینسولا

آموس هارل: سیدحسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله لبنان در سخنرانی خود به مناسبت پانزدهمین سالگرد عقب‌نشینی اسرائیل از جنوب لبنان، داعش را «خطری دانست که نمونه آن در تاریخ وجود ندارد». وی در سخنرانی بعدی‌اش نیز گفت: «حزب‌الله در حال مقابله با تهدید موجودیت لبنان و همه کشورهای عربی است.» وی هشدار داد: «اگر شورشی‌ها در سرنگون کردن «بشار اسد» رئیس‌جمهور سوریه موفق شوند، در لبنان کشتار، تجاوز و برده‌داری به راه خواهند انداخت». خبرهای بد دنباله‌دار درباره شکست‌های نیروهای اسد در سوریه بر لحن هشداردهنده نصرالله در سخنرانی اخیرش تاثیرگذار بود. در شرق سوریه، داعش شهر تاریخی «پالمیرا» را تصرف و ظاهرا سربازان سوریه را نیز قتل‌عام کرد. در شمال شرق سوریه نیز شورشیان سوریه پیشروی کرده‌اند و یک مجتمع بیمارستانی را در «جسر الشغور» تصرف کردند. درگیری‌های سنگین در منطقه قلمون در مرز سوریه و لبنان نیز ادامه دارد. اکنون نیروهای اسد در چندین جبهه در حال نبردند. شورشیان در شمال در حال پیشروی هستند - در این جبهه نیروهای وابسته به القاعده و جبهه‌00‌النصره نیز در درگیری‌ها حضور دارند- و پایگاه‌های ساحلی علوی‌های وابسته به اسد و نیز شهرهای حمص و حماه.. از غرب در خطر سقوط قرار گرفته‌اند. این شهرها همچنین از شرق از سوی داعش تهدید می‌شوند. منابع امنیتی اسرائیل شکست‌های رژیم اسد از ماه مارس بدین سو را به فرسایش توانمندی‌های ارتش سوریه و کاهش انگیزه‌های جنگجویان آن پس از بیش از 4 سال جنگ داخلی، نسبت می‌دهند. این منابع همچنین گزارش‌های مطبوعات انگلیسی را مبنی بر اینکه برای نخستین‌بار شورشیان سوریه از دیگر کشورها همچون عربستان سعودی، ترکیه و قطر کمک‌های هماهنگ دریافت می‌کنند، تایید کردند. پیش از این، این کشورها درباره اینکه چگونه در سوریه عمل کنند، با یکدیگر اختلاف‌نظر داشتند. یکی از موضوعات قابل توجه درباره درگیری‌های سوریه استفاده شورشیان از موشک‌های ضدتانک تاو (TOW) در جبهه شمالی است. استفاده از این موشک‌ها کمک‌های بسیاری به شورشیان داشته‌ است. با کمک این موشک‌ها شورشیان حملات بسیاری علیه تانک‌های سوریه داشته‌اند.  همه این خبرها نشان‌دهنده تضعیف موقعیت اسد است البته همچنان اسد از کمک‌های حزب‌الله، توانمندی‌های فرماندهی سپاه پاسداران ایران و انتقال سلاح روسیه به بندر شمالی طرطوس بهره می‌برد. با این حال پیشروی‌های اخیر شورشیان در بخش‌های مختلف سوریه تهدید جدی برای ادامه حیات رژیم اسد محسوب می‌شود.  در نتیجه مقامات دفاعی اسرائیل انتظار دارند در ماه‌های آینده اسد تصمیم خواهد گرفت دمشق- پایتخت- را رها کند و بردفاع از قلمرو علوی‌ها در شمال تمرکز کند.  اما وخیم شدن اوضاع رژیم اسد بزودی اسرائیل را وادار خواهد کرد برای این سوال که در دوره پس از اسد چگونه باید رفتار کند، پاسخی پیدا کند. در حال حاضر تهدید از مرزهای سوریه برای اسرائیل بسیار اندک است. تاکنون نیروهای اسد بخش سوری بلندی‌های جولان را تحت کنترل داشتند و از هرگونه حمله به اسرائیل جلوگیری می‌کردند.  اما در صورت سقوط رژیم اسد و از دست دادن آخرین کنترل بلندی‌های جولان و اطمینان شورشیان درباره کنترل کامل بر منطقه، اوضاع می‌تواند وخیم شود.
هاآرتص

کینگستون ریف: ایران و 1+5 دوم آوریل/سیزدهم فروردین در لوزان سوییس درباره پارامترهای یک توافق برای به عقب بازگرداندن و محدود کردن برنامه هسته‌ای ایران به شیوه راستی‌آزمایی به توافق رسیدند. همانطور که 30 کارشناس برجسته منع تکثیر در بیانیه‌ای در ششم آوریل/ هفدهم فروردین اعلام کردند، توافق جامع براساس این پارامترها، پیروزی‌ای خوب برای منع تکثیر و امنیت بین‌الملل خواهد بود اما هنوز هم مرتبا نگرانی علیه توافق در حال وقوع بیان می‌شود مبنی بر اینکه اجازه برنامه غنی‌سازی محدود اورانیوم به ایران داده شده است و اینکه این برنامه غنی‌سازی محدود دیگر کشورهای منطقه را ترغیب خواهد کرد تاسیسات غنی‌سازی داخلی برای خود بسازند و به این ترتیب به توانایی ساخت تسلیحات هسته‌ای در آینده نزدیک‌تر شوند.
این مساله درست است و رقبای عرب ایران درباره دورنمای توافق جامع هسته‌ای با ایران خشمگین هستند؛ هم به خاطر اینکه می‌ترسند این توافق ظرفیت هسته‌ای زیادی برای ایران قائل شود و هم اینکه جایگاه ایران در منطقه بالا رود.  اما توافق نهایی براساس پارامترهای لوزان محدودیت‌های طولانی‌مدت با قابلیت راستی‌آزمایی بر فعالیت‌های چرخه سوخت هسته‌ای حساس ایران اعمال خواهد کرد که بسیاری از این محدودیت‌ها 10 سال، بعضی 15 سال و برخی 25 سال و بعضی هم به صورت دائم به طول خواهد انجامید. این باید احتمال تولید آبشار سوخت منطقه‌ای را کاهش دهد.گزینه جایگزین، نرسیدن به توافق هسته‌ای جامع بین 1+5 و ایران است که منجر به آن خواهد شد برنامه هسته‌ای ایران محدودیتی نداشته باشد و با نظارت کمتری مواجه شود. این تهدیدی بیشتر علیه امنیت منطقه‌ای خواهد بود و احتمال تولید آبشار سوخت منطقه‌ای را افزایش خواهد داد.
ایران قبل از توافق موقت در نوامبر 2013 ظرفیت غنی‌سازی خود را بیش از یک دهه گسترش داده بود و هیچ کشوری در منطقه به این غنی‌سازی در حال توسعه یا ظرفیت‌های فرآوری پلوتونیوم پاسخ نداد، هر چند کشورهایی مانند عربستان سعودی، امارات عربی متحده و اردن از تمایل خود برای داشتن برنامه‌های انرژی هسته‌ای خبر دادند.
همانطور که «کالین کال» مشاور امنیت ملی معاون رئیس‌جمهور آمریکا در نشست سالانه انجمن کنترل تسلیحات گفته است، معنایی ندارد در جهانی که در آن برنامه ایران به صورت چشمگیری محدود شده است، امکان بیشتری برای سعودی‌ها و دیگران برای دستیابی به ظرفیت‌های هسته‌ای باشد که آنها را به سمت تسلیحات هسته‌ای ببرد. علاوه بر این، تردیدی نیست ایران متوجه شده است تولید ظرفیت سوخت هسته‌ای وقت‌گیر است، به لحاظ فنی چالش‌برانگیز و گران است و در منطقه‌ای شکننده نظیر خاورمیانه به صورت بالقوه تهدیدی برای همسایگان به شمار می‌رود.
با توافق یا بدون توافق هسته‌ای، محدودیت‌ها برای ورود به باشگاه تولید سوخت هسته‌ای همچنان بسیار خواهد بود.
برخی ادعا می‌کنند عربستان سعودی با خرید تسلیحات هسته‌ای یا فناوری تولید سوخت از پاکستان می‌تواند سختی کار رسیدن به ظرفیت فرار هسته‌ای را از بین ببرد اما با توجه به اینکه پاکستان به درخواست کمک نظامی ریاض در حمله علیه یمن پاسخ رد داده است، سخت است باور کنیم پاکستان چنین گام جدی‌ای را برای کمک به تکثیر هسته‌ای سعودی بردارد. مهم‌تر از همه اینکه اگر شرکای آمریکا در منطقه در پاسخ به توافق هسته‌ای جامع با ایران به دنبال تولید سوخت هسته‌ای باشند، ایران از آن بسیار نفع خواهد برد.  «باراک اوباما» رئیس‌جمهور آمریکا در مصاحبه‌ای گفته است حمایت آمریکا از شرکای عرب بازدارندگی بیشتری به نسبت امید آنها برای دستیابی به ذخایر هسته‌ای و تلاش برای رسیدن به ظرفیت فرار هسته‌ای دارد.
همسایگان ایران درباره توافق جامعی که منجر به برداشتن تحریم‌های هسته‌ای ایران خواهد شد و مانع تولید سوخت هسته‌ای برای ایران نخواهد شد، ابراز نگرانی کردند.
اگر توافق نهایی خواستار برچیدن دائم برنامه غنی‌سازی ایران شود، به لحاظ دورنمای منع تکثیر ایده‌آل است اما این واقع‌گرایانه و قابل دسترس نخواهد بود و لزوما منجر به جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای نخواهد شد.
همانطور که کال گفته است، ایران هم‌اکنون نیز مسیر رسیدن به بمب اتم و از بین بردن دیپلماسی را در اختیار دارد. صادقانه بگویم، اقدام نظامی این برنامه را کمتر از زمانی که توافق می‌تواند انجام دهد به تاخیر خواهد انداخت.
اگر کسی به دنبال راهی برای جلوگیری از مسیر ایران در رسیدن به تسلیحات هسته‌ای باشد، هیچ گزینه جایگزین واقع‌گرایانه وجود ندارد که به شما ظرفیت فرار یک‌ساله به مدت 10 سال و نظارت کلی بر تمام زیرساخت هسته‌ای و تعهدات همیشگی درباره اراک براساس پروتکل الحاقی و منع اشاعه هسته‌ای بدهد.
همسایگان ایران همچنین نگران هستند توافق هسته‌ای موجب کاهش دشمنی آمریکا و ایران و خروج تهران از انزوا شود. بنابر اظهارات «بروس ریدل» کارشناس خاورمیانه و موسسه بروکینگز، سعودی‌ها، امارات عربی متحده و بحرین می‌خواهند ایران به صورت دائم منفور باقی بماند.
وب‌سایت انجمن کنترل تسلیحات آمریکا

گروه سیاسی: عدم آشنایی و احاطه جریان رسانه‌ای حامی دولت در موضوعات مرتبط با مسائل فنی و نیز مذاکرات هسته‌ای واقعیتی است که در حدود 2 سال اخیر به‌وضوح آشکار شده است. با این حال اما تاکنون تلاشی برای رفع این نقیصه صورت نگرفته است. به گزارش «وطن‌امروز»، ضعف حامیان دولت در فهم مسائل مربوط به هسته‌ای در ماجرای اخیر ادعای ظریف مبنی بر بازرسی از اماکن نظامی و مصاحبه با دانشمندان هسته‌ای نیز آشکار شده است؛ به گونه‌ای که این حامیان رسانه‌ای در حالی خود را به میانه میدان منازعه انداخته‌اند که هنوز متوجه نشده‌اند میان بازرسی‌های نظامی و هسته‌ای تفاوت وجود دارد و آنچه اساسا درباره پروتکل الحاقی بر سر آن اختلاف‌نظر وجود دارد، موضوع بازرسی نظامی است و نه هسته‌ای!
به‌عنوان نمونه خبرگزاری دولتی ایسنا وابسته به جهاد دانشگاهی در دفاع از ادعای ظریف گزارشی منتشر کرده که سابقه این خبرگزاری در پوشش اخبار هسته‌ای را زیر سوال می‌برد!
سایت ایران هسته‌ای نیز در گزارشی به همین موضوع اشاره کرده است. براساس گزارش این سایت، خبرگزاری ایسنا در اقدامی عجیب تلاش کرده است دسترسی‌های هسته‌ای آژانس را با دسترسی‌های نظامی مخلوط کرده و اینگونه نتیجه‌گیری کند که در 8 سال گذشته دسترسی به دانشمندان و مکان‌های نظامی وجود داشته است.
ایسنا در گزارش خود به مواردی از گزارش‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اشاره کرده که همه آنها مربوط به دسترسی‌های مرتبط با مکان‌ها، تجهیزات، اسناد و افراد هسته‌ای است و این هیچ ربطی به برنامه نظامی ایران یا موضوع PMD ندارد.
جالب است که ایسنا جز موضوع دسترسی به پارچین در پاییز 84  فقط به دسترسی به یک دانشگاه اشاره کرده بی‌آنکه روشن کند این دانشگاه هیچ ربطی به مسائل دفاعی نداشته است.
جنبه طنزآلود گزارش ایسنا این است که گفت‌وگوهای متعارف آژانس با افراد درگیر در تاسیسات هسته‌ای را با گفت وگو با مقام‌های دفاعی و نظامی خلط کرده است، در حالی که این امر جزو وظایف روتین آژانس است و آنچه اکنون آژانس به بهانه PMD خواستار آن است دسترسی به افراد، مکان‌ها، اسناد و تجهیزات نظامی است.
این در حالی است که در توافق لوزان دسترسی‌های فراپروتکلی تفاهم شده که مشخصا افراد، تاسیسات، اسناد و تجهیزات نظامی را به بهانه PMD هدف می‌گیرد. عباس عراقچی 4 خرداد در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری تایید کرد تیم مذاکره‌کننده فهرستی از افراد و مکان‌های نظامی را برای دسترسی دادن به آژانس دریافت کرده و در واقع این دسترسی را پذیرفته بوده، اما این امر با مخالفت رهبر معظم انقلاب اسلامی منتفی شده است. در واقع عراقچی اعتراف کرد که تیم مذاکره‌کننده در این باره برخلاف دستورالعمل ابلاغ شده عمل کرده است.
گفتنی است؛ روزنامه شرق نیز طی روزهای گذشته گزارشاتی در دفاع از ادعای ظریف منتشر کرده است که متاسفانه در آنها بی‌دقتی در فهم اصل ماجرا، یعنی منشأ بازرسی‌ها در دولت سابق به چشم می‌خورد.
 

حسین قدیانی: بی‌گمان از شکست مذاکرات ناراحتیم، فقط به یک دلیل؛ مسیری که می‌توانست منجر به لغو تحریم‌ها شود به بن‌بست رسیده. برای ما، مذاکره و احیاناً توافق منتج از آن، تنها و تنها بدان سبب موضوعیت داشت که فشار تحریم‌ها را از روی دوش این ملت بردارد. بدعهدی‌های دشمن از یک سو، ندانم‌کاری‌های دوستان دیپلمات خودمان از سوی دیگر، چنین فرجامی را برای مذاکره به ارمغان آورده که کاخ سفید حتی به بیانیه بد لوزان هم اندک تعهدی نشان نمی‌دهد و مدام می‌خواهد بدترش کند!
اینک روی میز مذاکره، هر گزینه‌ای دیده می‌شود الا گزینه لغو تحریم! لیکن با وجود این همه مذاکره و این همه دستاورد که به طرف مقابل داده‌ایم، هنوز که هنوز است، گزینه نظامی از روی میز رئیس‌جمهور مؤدب و باهوش آمریکا تکان نخورده که نخورده! اساساً علت مذاکره دوجانبه با یانکی‌ها نیل به دو مقصود بود؛ اول: لغو تحریم‌ها، دوم: مهربان‌تر شدن آمریکا با ما، که خب! هیچ‌کدام از این دو مقصود، حاصل نشده است.
نظر دولت محترم این بود که با مذاکره دوجانبه می‌توان لرزه بر ساختار تحریم انداخت و ولو اندکی شیطان را رام کرد اما آنچه در مقام عمل رخ داد، این بود که گویی ما یک چیز هم بدهکار کاخ‌سفید شده‌ایم، بعد آن همه دستاورد که دودستی و بی هیچ مابه‌ازای ارزشمندی در ژنو و... به او تقدیم کرده‌ایم! با همه این تفاصیل به جد بر این باورم که اگر مذاکرات با دست‌فرمان بهتری حرکت می‌کرد، احتمال رسیدن به توافق خوب که مشتمل بر لغو تحریم‌ها باشد کاملاً وجود داشت. البته ناظر بر خباثت ناتمام و ذات پلید شیطان بزرگ، هیچ نمی‌توان در این باب سخن به قطعیت گفت، لیکن «احتمال» داشت یک دیپلماسی مدبرانه‌تر، عاقلانه‌تر و خردمندانه‌تر از سوی طرف ایرانی، راه رهایی از تحریم‌ها را هموار سازد. اساساً و اصولاً عالم سیاست و ذیل آن عالم دیپلماسی، عالم محاسبه همین «احتمالات» است و هر رفتار و گفتاری که احتمال رسیدن به هدف را بیشتر کند، سزاوارتر از انجام آن عملی است که ضامن شکست تو باشد! آری! احتمال داشت مذاکرات، عاقبت بهتری پیدا می‌کرد اگر که:
یکم: به جای شعار من درآوردی «هر توافقی از عدم توافق بهتر است»، این شعار سرشار از شعور «عدم توافق، بسی بهتر از توافق بد است» سر دست گرفته می‌شد. بدیهی است با وجود این شعار، دشمن دیگر غلط می‌کرد فرض را بر این بگیرد که طرف، آمده هر جور شده یک توافقی بکند و محتوای توافق هیچ اهمیتی برایش ندارد!
دوم: به جای «مؤدب و باهوش» خواندن رئیس‌جمهور آمریکا، جمهور خودمان را و این مردم شهید‌پرور خودمان را «مؤدب و باهوش» خطاب می‌کردیم. این مهم، هم به حقیقت نزدیک‌تر بود و هم آنکه جناب اوباما تصور نمی‌کرد آن سوی سیم، کلاً دل در گرو کدخدا دارد!
سوم: هرجا دیدیم که دشمن در حین یا بعد هر دور از مذاکرات مشغول دروغ یا عهدشکنی است، ضمن حواله دادن سران کاخ سفید به جهنم، خطاب به ایشان اظهار می‌کردیم؛ شما از سویی مهم‌ترین حامی اسرائیل هستید، از سویی مهم‌ترین حامی داعش. فلذا نزد جهانیان، از حیث محبوبیت، کاملاً منفور و به شکل واضحی در اقلیت‌ هستید.بنابراین ما بیش از این خواهان ادامه مذاکره با بزدل‌های بی‌سوادی چون شما نیستیم که لیاقت‌تان همانا حمایت از تکفیری‌های تازه به دوران رسیده و بی‌سواد است!
چهارم: اولا بجا و بموقع این «جلاد تحریم»‌بودن را به رخ آقایان اوباما و جان‌کری می‌کشیدیم، ثانیا به گونه‌ای در مذاکرات حرکت می‌کردیم که هرگز امر بر رئیس‌جمهور آمریکا مشتبه نشود که فشار تحریم‌ها  این دولت را پای میز مذاکره کشانده و بعد هم در اوج بی‌ادبی و خباثت، طرف ایرانی را متهم به کاسبی با تحریم کند!
پنجم: هر وقت دیدیم دیپلمات‌های آمریکایی، پا را فراتر از گلیم مذاکره گذاشتند، مثلا درباره تاسیسات نظامی ما یا بازجویی از اندیشمند ما حرف مفت زده‌اند، خطاب به ایشان می‌گفتیم که شما با آن همه سابقه ننگین که در جای جای جهان از خود به یادگار باقی گذاشته‌اید، اصلا صلاحیت مذاکره دیپلمات‌های ما را ندارید، چه رسد که بخواهید بازجویی کنید از اندرونی‌ ما.
ششم: خنده‌های‌مان را نگه می‌داشتیم برای دوست، اخم و تخم و جدیت‌مان را نگه می‌داشتیم برای دشمن.
هفتم: «شما بدون شناسنامه حق حرف زدن ندارید»، «به زور تحریم و تهدید، هرگز نمی‌توانید ملت مومن و باهوش ایران را روانه جهنم‌هایی کنید که برای بعضی کشورهای دنیا فراهم ساخته‌اید» و... هم اگر هرازگاهی اما بهنگام به آن سوی میز مذاکره گفته می‌شد، بی‌تاثیر نبود.
***
در مذاکره، شل بیایی، کلاهت پس معرکه است. عالم مذاکره، آنقدر پیچیده، عجیب و متغیر است که اگر امتیاز کمی به دشمن دادی، باید آن را زیاد بشمری و اگر امتیاز زیادی از دشمن گرفتی، باید آن را کم فرض کنی، بلکه باز هم مترصد باشی تا از او امتیاز بستانی. این مهم، توصیه دین، توصیه عقل، توصیه عزت، توصیه ملت، حتی توصیه اعتدال است به حضرات دست‌اندرکار. حال بیاییم و احتمال دیگری بدهیم. احتمال بدهیم آقایان این 6 مورد را رعایت می‌کردند لیکن باز مذاکرات به بن‌بست می‌رسید. می‌دانید آن موقع، چه فرقی با الان داشت؟! فرقش این بود که اگر تحریم‌ها لغو نشده بود لااقل به برند این انقلاب هم لطمه نزده بودیم!
آری! این برخوردی که شما در این 2 سال دولتمردی‌تان با ملت خودتان و منتقد دلسوزتان کردید، اگر با جلاد تحریم‌ کرده بودید، مذاکرات تا این حد به در بسته نمی‌خورد، چرا که دشمن، حساب کار دستش می‌آمد!‌
 

گروه سیاسی: مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت که رژیم بازرسی‌ها از ایران براساس پروتکل الحاقی، بزرگ‌ترین عملیات آژانس
خواهد بود.
 به گزارش نسیم، یوکیا آمانو روز گذشته در پاریس خاطرنشان کرد: برای بررسی ابعاد نظامی احتمالی برنامه هسته‌ای ایران، چندین ماه زمان نیاز است و این مساله تا اندازه زیادی به همکاری ایران بستگی دارد اما این روندی نیست که نتوان پایانی برای آن متصور شد. ما می‌توانیم این مساله را در یک دوره زمانی منطقی روشن کنیم.  یوکیا آمانو ادامه داد: در عوض، گرفتن ضمانت‌های معتبر مبنی بر اینکه همه فعالیت‌های هسته‌ای ایران اهداف صلح‌آمیز را دنبال می‌کنند، سال‌ها زمان خواهد برد.  آمانو افزود: این بزرگ‌ترین عملیاتی خواهد بود که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به اجرا خواهد گذاشت و نیازهای انسانی، مالی و مادی آن قابل توجه خواهد بود.
 در حال حاضر هر روز بین 4 تا 10 بازرس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ایران فعالیت می‌کنند اما در صورت امضای توافقنامه نهایی درباره برنامه هسته‌ای ایران، دست‌کم روزانه 10 بازرس هسته‌ای باید در ایران به بازرسی و کنترل بپردازند و علاوه بر این به تجهیزات جدیدی از قبیل دوربین و مهر و موم نیاز خواهند داشت. یوکیا آمانو هزینه احتمالی چنین عملیاتی را که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی باید در ایران انجام دهد، مشخص نکرد اما یادآوری کرد که اجرای توافقنامه موقتی که نوامبر سال 2013 میان تهران و قدرت‌های بزرگ منعقد شد و براساس آن بخشی از برنامه هسته‌ای ایران در ازای تعدیل تحریم‌های اعمال شده بر ضد این کشور به حال تعلیق درآمد، ماهانه یک میلیون یورو هزینه در بر داشت.
 

وزیر خارجه فرانسه می‌گوید اگر توافق هسته‌ای با ایران امکان دسترسی به اماکن نظامی را ندهد، پاریس حاضر به امضای توافق نخواهد بود.
به گزارش خبرگزاری فارس، لوران فابیوس، وزیر خارجه فرانسه روز چهارشنبه گفت توافق هسته‌ای با ایران، باید امکان دسترسی به تمام اماکن در ایران را بدهد. به نوشته خبرگزاری رویترز، فابیوس گفت گروه 1+5 توافقی را که در آن امکان دسترسی به تمام مکان‌ها از جمله سایت‌های نظامی داده نشود، نمی‌پذیرد. فابیوس که در پارلمان این کشور صحبت می‌کرد، گفت: «فرانسه [توافقی را] نمی‌پذیرد که در آن به صراحت اعلام نشود راستی‌آزمایی می‌تواند در تمام تأسیسات ایران از جمله سایت‌های نظامی صورت گیرد». زیاده‌خواهی کشورهای غربی برای دسترسی به اماکن نظامی در ایران که بهانه پروتکل الحاقی مطرح شده، به یکی از اصلی‌ترین موانع در مسیر توافق بدل شده است.
«ریچارد نفیو» عضو سابق تیم مذاکره‌کننده آمریکا روز گذشته گفته بود غرب بدون این اصل توافق را نمی‌پذیرد و در مقابل نیز از آنجا که دادن دسترسی، «سرک کشیدن بازرسان به ساختار دفاعی» ایران است، تهران با پذیرش چنین شرطی مخالف است.
یوکیا آمانو، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم دیروز اظهاراتی مشابه فابیوس مطرح کرده و گفته بود تهران باید اجازه دسترسی به تمام مکان‌ها از جمله سایت‌های نظامی را بدهد.