گروه داعش در حالی در ترکیه به جذب نیرو اقدام می‌کند که بسیاری از مردم این کشور معتقدند دولت این کشور نمی‌تواند از چنین موضوعی بی‌اطلاع باشد.همه آنچه در محل حمله انتحاری 20 ژوئیه در شهر سوروچ ترکیه کشف شد، مقداری اموال شخصی، اجساد به جا مانده و یک کارت شناسایی ملی به نام «عبدالرحمن آلاگز» از شهر «آدیامان» (Adiyaman) ترکیه بود. مقامات ترکیه با استفاده از آزمایش دی‌ان‌ای مشخص کردند آلاگز عامل این حمله بوده است که بر اثر آن بیش از 30 نفر کشته و حدود 100 نفر نیز زخمی شدند.
بنا به گفته خانواده آلاگز، او مدت 6 ماه خارج از کشور بوده و آخرین بار خانواده‌اش را پیش از ماه رمضان دیده بود. مقامات ترکیه گفتند او و برادر بزرگ‌ترش «یونس امره» وابسته به گروه داعش بوده‌اند. یونس امره پس از آنکه سال 2013 گفت قصد دارد به دانشگاه برود ناپدید شد و سال 2014 به ترکیه بازگشت. او یک چایخانه در آدیامان باز کرد و فعالیت‌های مذهبی خود را آغاز کرد. او بار دیگر ناپدید شد و اکنون نامش در فهرستی 23 نفری است که پلیس آنها را تروریست‌های ناپدیدشده معرفی کرده و در تعقیب آنهاست.
«عبدالرحمن آلاگز» دومین فرد در آدیامان است که پلیس طی 45 روز گذشته آنها را به‌عنوان بمبگذاران انتحاری داعش معرفی کرده است.
«اورهان گوندر» (Orhan Gonder) نیز که مظنون به حمله ماه ژوئن در خلال یک تجمع سیاسی حزب دموکرات خلق کردستان در دیاربکر است از آدیامان است.
آدیامان شهری بشدت محافظه‌کار در جنوب شرق ترکیه است. احزاب محافظه‌کار راستگرا از کودتای نظامی سال 1980 در انتخابات این شهر بیشترین نفوذ را داشته‌اند. از سال 2002 حزب عدالت و توسعه برنده اصلی بوده است. اگرچه سال 2015 یک حزب کرد انتخاب شد اما حزب عدالت و توسعه همچنان بیشترین نفوذ را داشته است.
مقامات ترکیه براساس حوادث در این منطقه و در سوریه به این نتیجه رسیده‌اند که آدیامان و شهر «بینگول» (Bingol) در شرق ترکیه از داعش حمایت می‌کنند.
 چرا آدیامان؟
«شاهدین شمشک»( Sahidin Simsek) که یک تاریخ‌نویس است، می‌گوید این شهر یک آزمایشگاه است. وی در مصاحبه با المانیتور گفت: هویت کردی، که دولت آن را به کار می‌برد، در ترکیب سیاسی امروز این منطقه نقش مهمی ایفا می‌کند. دولت از یک هویت کرد سنی سخن به میان می‌آورد که از «کردیسم» متنفر است و «کردیسم» را با «علویسم» برابر می‌داند. آنها تلاش می‌کنند خود را از کردها جدا بدانند. شما با افرادی روبه‌رو هستید که از کردیسم متنفرند. برای آنها گام بعدی، داعش است.
«عثمان سوزن» (Osman Suzen) رئیس دفتر انجمن حقوق بشر ترکیه در آدیامان دیدگاهی متفاوت دارد. او در مصاحبه با المانیتور گفت: «این سازمان‌های مذهبی به‌رغم مشکلات اقتصادی منطقه به فعالیت‌هایشان ادامه می‌دهند و دولت چشم خود را به روی فعالیت‌های آنها بسته است».
سوزن افزود: «گروه‌های مذهبی طی 8-7 سال گذشته بشدت فعال بوده‌اند و فضا برای اهداف آنها فراهم بوده است. مردم در این منطقه بیشتر فقیر هستند و جلب حمایت آنها کار سختی نیست. وقتی مردم می‌دانند این سازمان‌ها فعالیت دارند، از جلسات و همچنین نیرو گرفتن آنها آگاه هستند پس چگونه می‌توان گفت دولت از چنین چیزی بی‌خبر است؟ خانواده‌ها از پیوستن فرزندانشان به این سازمان‌ها شکایت دارند. برخی از فرزندان آنها بازگشته‌اند اما هیچکس از آنها نمی‌پرسد کجا بوده‌اند». سوزن برآورد کرد در حال حاضر حدود 300 نفر از آدیامان به داعش پیوسته‌اند.
وی گفت یگان‌های مدافع خلق کرد نیز زندانیانی از داعش دارد که از آدیامان آمده‌اند.
 پایگاه اینترنتی المانیتور

دیوید گاردنر: به نظر می‌رسد ترکیه تصمیم گرفته است سیاست خود را در قبال گروه داعش تغییر دهد. پس از آنکه یک عامل انتحاری این گروه ماه گذشته سبب کشته شدن 32 فعال اجتماعی جوان در یک مرکز فرهنگی کردها در نزدیکی مرز ترکیه و سوریه شد، حاکمان اسلامگرای ترکیه در نهایت متوجه تهدیدات جدی علیه خود شدند. از این رو، آنکارا نیروی هوایی خود را مأمور هدف قرار دادن مواضع داعش در شمال سوریه کرد. جنگنده‌های ترکیه مواضع شورشیان کرد در شمال عراق را هدف قرار دادند تا آنها نتوانند از شرایط پیش‌آمده به نفع خود بهره‌برداری کنند. ترکیه در نهایت با درخواست واشنگتن برای باز کردن پایگاه هوایی اینجرلیک به روی هواپیماهای جنگی آمریکایی با هدف حمله به مواضع گروه داعش موافقت کرد.مشکل موجود در چرخه سیاست داخلی ترکیه درباره داعش این است که افراد خارج از چرخه مقامات دولتی به دشواری می‌توانند شرایط جدید را باور کنند. سیاست حزب حاکم عدالت و توسعه ترکیه کاملا تغییر یافته است. ترکیه به رویکرد تهاجم علیه داعش روی آورده است و در این میان نام رجب طیب‌اردوغان بیش از همه مطرح می‌شود. پس از آنکه شهروندان ترکیه سبب شدند حزب عدالت و توسعه در انتخابات سراسری ماه گذشته اکثریت خود را از دست بدهد، به نظر می‌رسد اردوغان به فکر چاره افتاده است. او در تلاش برای مقابله با کردهاست زیرا ائتلاف حامی کردها سبب نقش بر آب شدن طرح‌های اردوغان برای به دست آوردن اکثریتی قاطع به منظور سرمایه‌گذاری روی کرسی ریاست‌جمهوری خود و دریافت اختیارات بیش از اندازه شد. سیاست ترکیه در قبال سوریه و راهبردش در قبال کردها تغییر یافته است.
اوایل سال 2011 زمانی که شورشیان علیه بشار اسد رئیس‌جمهور این کشور قیام کردند، ‌اردوغان - که در آن زمان نخست‌وزیر ترکیه بود- تلاش کرد از اسد بخواهد شیوه خود را تغییر دهد اما اسد نپذیرفت. اردوغان با خشم هر چه تمام‌تر به تحولات سوریه واکنش نشان داد. او مرزهای جنوبی ترکیه را روی داوطلبانی باز کرد که خواستار مبارزه با نیروهای وفادار به بشار اسد بودند. بدین ترتیب، ترکیه به مسیری برای انتقال تروریست‌ها به سوریه تبدیل شد. سازمان اطلاعات و امنیت ترکیه موسوم به «میت» (MIT) تسلیحات در اختیار شورشیان قرار داد. هدف از این اقدام کمک به گروه احرار‌الشام بود که یک گروه سلفی محسوب می‌شد. اما شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد گروه داعش و جبهه النصره - شاخه القاعده در سوریه که در حال حاضر با احرارالشام همپیمان شده ‌است- از این تحولات به نفع خود بهره‌برداری کردند.
حتی پس از حمله داعش به عراق در تابستان گذشته، به نظر می‌رسید حزب عدالت و توسعه ترکیه از این موضوع زیاد خشمگین نیست. زمانی که داعشی‌ها پاییز گذشته کوبانی را به محاصره خود درآوردند، رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه اعلام کرد تفاوتی بین داعش و حزب اتحاد دموکراتیک - همان جنگجویان کرد که در کوبانی در مقابل داعش مقاومت می‌کردند - وجود ندارد. با این حال، اردوغان به عنوان نخست‌وزیر ترکیه مذاکرات را با اعضای حزب کارگران کردستان یا همان پ‌ک‌ک آغاز کرد تا به شورش‌های 30 ساله آنها پایان دهد. او تلاش کرد این کار را با ایجاد فضای بازتر فرهنگی و سیاسی برای اقلیت کردهای ترکیه انجام دهد. بسیاری از کردهای ترکیه این احساس را دارند که همانند یک بازیچه با آنها رفتار شده است. آنها بر این باورند اردوغان این کار را با هدف افزایش آرای حزب عدالت و توسعه در انتخابات و تضمین جاه‌طلبی‌های خود برای حکومت بر ترکیه انجام داده است. به همین سبب آنها حمایت خود را از حزب دموکراتیک خلق‌ اعلام کردند و حزب عدالت و توسعه اکثریت خود را از دست داد. حزب دموکراتیک خلق‌ ائتلافی حامی کردهاست که از حمایت لیبرال‌ها و چپ‌گراها برخوردار است.  در بحبوحه این تحولات سیاسی، کردها و ترک‌های مخالف حزب عدالت و توسعه همدست داعش قلمداد شدند. فراهم بودن شرایط برای انتقال تروریست‌ها به سوریه از طریق ترکیه سبب به وجود آمدن فضایی برای ابراز همدردی با داعش و آسیب دیدن نظام پلیس، دادستانان و سازمان‌های جاسوسی شد که به سبب اقدامات دولت علیه رقبا در اطراف خود تضعیف شده بودند. یکی از اعضای حزب عدالت و توسعه اعلام کرد: «فکر می‌کنم تا همین اواخر ارتباطاتی بین ترکیه و داعش وجود داشته است.» در پی حادثه شارلی‌ابدو در ماه ژانویه در فرانسه، افرادی که با داعش ابراز همدردی می‌کردند مراسم یادبودی برای عاملان آن حمله در استانبول برگزار کردند. یکی از پایگاه‌های اصلی حامی داعش در ترکیه تنها چند روز قبل از بمب‌گذاری ماه گذشته در ترکیه تعطیل شد. تاکنون، واکنش غیرعادی دولت ترکیه به منتقدان سبب بروز سوالاتی شده است. «کان دوندار» یکی از نویسندگان روزنامه جمهوریت به جاسوسی متهم شد. جمهوریت همان روزنامه‌ای است که خبر انتقال تسلیحات از سوی سازمان اطلاعات و امنیت ترکیه را به شورشیان فاش کرد. افسر پلیسی که مانع انتقال این تسلیحات شد و دادستانی که پیگیر این پرونده بودند، در زندان به سر می‌برند. «خدری گورسل» یکی از نویسندگان لیبرال در ترکیه هفته گذشته از روزنامه ملیت اخراج شد. علت اخراج او توئیتی اعلام شد که او در آن اعلام کرده بود اردوغان مسؤول خشونت‌های داعش در ترکیه است. این در حالی است که طی 2 سال گذشته شمار زیادی از نویسندگان ترک شغل خود را از دست داده‌اند.
حادثه بمب‌گذاری در ترکیه در نزدیک مرز شمال غربی سوریه رخ داد، یعنی از همان جایی که ترکیه برای گروه احرارالشام کمک ارسال می‌کرد. این حادثه در شرق رخ نداد، جایی که گروه داعش در حال مبارزه با شبه‌نظامیان حزب اتحاد دموکراتیک است. از نظر دولت ترکیه، داعش بد و داعش خوب وجود دارد. داعش خوب همان گروهی است که مانع عبور اعضای حزب اتحاد دموکراتیک از رود فرات می‌شود.
اما چنین تناقضاتی دوام نخواهد داشت. در ابتدا، جنگجویان کرد سوری که به سبب کمک‌های پ‌ک‌ک و حملات هوایی آمریکا تقویت می‌شدند از جمله موثرترین جنگجویان در مقابل گروه داعش بودند اما این بار ترکیه نیز به صف مبارزان با گروه داعش پیوسته است.
فایننشال تایمز

نیکلا رویز : «جان کری» وزیر خارجه آمریکا یکشنبه پس از «گفت‌وگوی راهبردی» در قاهره با متحد مصری خود که نخستین مرحله از سفر دوره‌ای منطقه‌ای او را رقم زد، اطمینان داد توافق مربوط به برنامه هسته‌ای ایران، خاورمیانه را امن‌تر خواهد کرد. وزیر خارجه آمریکا که قرار است با عبدالفتاح السیسی دیدار کند همچنین تاکید کرد ضرورت دارد مصر موازنه‌ای را بین مبارزه بی‌سابقه با افراطیون و احترام به حقوق بشر بیابد.در مصر، ‌آمریکایی‌ها با موضوعی غامض روبه‌رو هستند؛ مراقبت بر الزامات امنیتی در عین حال محکوم کردن نقض آزادی‌ها. آنها بویژه به محکوم کردن سرکوب وحشتناک حکومت سیسی علیه طرفداران محمد مرسی، رئیس‌جمهوری اسلامگرا که در سال 2013 از مقام خود برکنار شد، ‌ادامه می‌دهند. اما 2 کشور در ماه‌های اخیر به مدد ازسرگیری مساعدت نظامی سالانه یک‌میلیارد و 300 میلیون دلاری آمریکا
کم‌و بیش با هم آشتی کرده‌اند. جان کری همچنین تاکید کرد: «آمریکا و مصر در حال یافتن پایگاه مستحکم‌تری برای روابط خود هستند». وی افزود: «تنش‌هایی اینجا و آنجا درباره برخی مسائل وجود دارد. آمریکا نگرانی‌های خود را در خصوص برخی چالش‌ها در زمینه محافظت از حقوق بشر اعلام کرده است». یکشنبه، دادگاهی حکم خود را در محاکمه 3 خبرنگار شبه‌جزیره قطر که حکم اولیه تا 10 سال زندان برای آنها تایید کرده بود را به 29 مه موکول کرد. واشنگتن در چارچوب لغو تعلیق کمک نظامی خود پنجشنبه از تحویل 8 فروند هواپیمای جنگنده اف -16 از مجموع 12 فروندی که مارس وعده داده بود، ‌خبر داد. کری اعلام کرد: «ما به شکل چشمگیری همکاری نظامی خود را افزایش دادیم، ‌همانگونه که این مساله با تحویل اف شانزده‌ها و دیگر تجهیزات و وسایل اساسی در مبارزه با تروریسم ‌مشاهده می‌شود.» قاهره و واشنگتن درباره تشدید فعالیت‌های گروه‌های افراطی در شمال شبه جزیره سینای مصر نگران هستند. این محل پایگاه گروه انصار بیت‌المقدس است که برای اعلام بیعت با خلافت خودخوانده گروه ‌‌داعش نام «ولایت سینا» بر خود گذاشته است.  حملات به نیروهای امنیتی مصر از زمان برکناری مرسی افزایش یافته است. به گفته نیروهای امنیتی، صدها نفر از نیروهای پلیس و نظامی در این حملات کشته شده‌اند. نیروهای امنیتی اعلام می‌کنند بیش از 1000 تن از نیروهای افراطی را در صحرای سینا کشته‌اند. یک دیپلمات آمریکایی گفت: «ما از آنچه در صحرای سینا اتفاق می‌افتد نگران هستیم». وی افزود:« مصری‌ها با وخیم‌ترین تهدید سازمان‌های وابسته به داعش مواجه هستند و ما باید به آنها کمک کنیم.» به گفته این دیپلمات آمریکایی، در دوحه، کری همچنین دیدار سه‌جانبه‌ای با همتایان روس و سعودی خود یعنی سرگئی لاوروف و عادل الجبیر برگزار و همچنین با آنان درباره مناقشات سوریه و یمن گفت‌وگو خواهد کرد.
خبرگزاری فرانسه

امانوئل میشل:  کنترل گندم به‌عنوان منبع تامین درآمد و راهی برای تقویت استیلا بر مردم، ‌در راهبرد سلطه گروه داعش که در مناطق گسترده زیر کشت غلات در سوریه و عراق حکومت می‌کند، نقش اساسی دارد. «سباستین آبیس» (Sébastien Abis)پژوهشگر موسسه روابط بین‌الملل و راهبردی و نویسنده کتاب «ژئوپولیتیک گندم » تاکید می‌کند: «حضور ارضی داعش با دانه‌های غلات منطقه چه در شمال عراق یا شمال شرقی سوریه، روی هم قرار می‌گیرد». جنگجویان گروه داعش در حمله برق‌آسای خود به شمال عراق در ژوئن 2014، ‌کنترل سیلوهای گندم استان‌های نینوا و صلاح‌الدین را که بیش از یک‌سوم تولید گندم و 40 درصد تولید جو کشور را در خود جای داده است، ‌به دست گرفتند. «ژان شارل بریزار» (Jean-Charles Brisard) کارشناس امور تامین مالی تروریسم می‌گوید: به این ترتیب، گروه داعش بیش از یک ‌میلیون تن گندم را به تصرف خود درآورد که یک‌پنجم مصرف سالانه عراق محسوب می‌شود. وی می‌گوید در سوریه، ‌افراطیون 30 درصد تولید گندم در منطقه رقه و دیرالزور را که در کنترل خود دارند، ‌تصرف کردند.همچنین سه‌چهارم تولید پنبه که سوریه از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان آن پیش از جنگ بود به تصرف خود درآورند. مانند سراسر خاورمیانه و شمال آفریقا، ‌نان پایه غذایی عراق و سوریه محسوب می‌شود و این دو کشور باید علاوه بر تولید داخلی خود، ‌گندم وارد کنند. بریزار می‌گوید: «افراطیون این فرصت را از دست نداده‌اند، از سویی آنها بسیاری از گندم‌ها را از عراق به سوریه می‌برند تا آن را تبدیل به آرد کنند و بفروشند و از سوی دیگر مانند نفت آنها، گندم را در خارج از منطقه تحت نفوذ خود بویژه در مناطق مرزی ترکیه به فروش می‌رسانند». به گفته این کارشناس، ‌داعش از این راه درآمدی حدود 200 میلیون دلار در سال به دست می‌آورد. این مقدار در عین حال در مقایسه با معاملات جهانی غلات جهانی بسیار پایین است. گندم همچنین برای داعشی‌ها امکان آن را فراهم می‌کند که از اقبال مردم مطمئن شوند. سباستین آبیس می‌گوید: «به این ترتیب باید دید چه تعداد نانوایی از آغاز حمله نظامی در برخی از شهرها به تصرف داعش درآمده است.» داعش به توزیع نان رایگان یا به قیمت‌های بسیار پایین در مناطق تحت کنترل خود اقدام کرده است. آبیس هشدار می‌دهد: «اما در نهایت، ‌جنگ تهدیدی واقعی برای امنیت غذایی منطقه خواهد بود». به گفته وی، هم‌اکنون کاهش تولید در سوریه و عراق وجود دارد هرچند هیچ رقمی در این باره مطرح نشده است.  بریزار خاطرنشان می‌کند:« نبردها کشتزارها را تخریب می‌کند، ‌خاک را از بین می‌برد و نیروی کار ضروری برای کار کردن در مزارع را دور می‌کند.» این پژوهشگر می‌افزاید: «حملات ائتلاف هرچند عمدا مزارع گندم را هدف قرار نمی‌دهد اما ‌امکانات انبار کردن و انتقال آن را با مشکل مواجه می‌کند». سازمان ملل متحد به تازگی اعلام کرد: «حدود 10 میلیون سوری از ناامنی غذایی رنج می‌برند که عملا نیمی از جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهد». یکی از مقامات سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) اعلام کرد: «بخش کشاورزی(سوریه) براثر مناقشه ویران شده است. کمک اضطراری اعطاکنندگان کمک ضرورت دارد تا کشاورزان بتوانند در فصل آینده کاشت غلات که اکتبر است، ‌کشت را انجام دهند.» سباستین آبیس می‌گوید:« بنابراین مساله کشاورزی در میان مدت می‌تواند علیه داعش به کار رود. در صورتی که برداشت بازهم بدتر شود آنها چه کار خواهند کرد؟» بریزار پیش‌بینی می‌کند که گروه داعش فعلا از نظرتولید گندم مستقل نیست زیرا کنترل این گروه بر منابع طبیعی برای تامین دوام آن کافی نخواهد بود».

درک چولت: دولت «باراک اوباما» رئیس‌جمهور آمریکا درحالی به تلاش برای جلب حمایت کنگره از توافقنامه هسته‌ای ایران ادامه می‌دهد که اعضای کنگره از اینکه اوباما این توافقنامه را پیش از تصویب در کنگره برای تصویب به شورای امنیت سازمان ملل ارائه کرد، عصبانی هستند. رهبران کنگره معتقدند این اقدام در خوشایندترین حالت، بی‌اعتنایی به روح «قانون بررسی توافقنامه هسته‌ای ایران» است و در بدترین حالت حمله مستقیم به اختیاراتی است که کنگره به موجب قانون اساسی از آن برخوردار است.  «باب کورکر» سناتور ایالت تنسی و رئیس کمیته روابط خارجی سنا با عصبانیت تاکید کرد اقدام دولت در ارائه توافقنامه هسته‌ای ایران به سازمان ملل پیش از کنگره، به منزله در حاشیه قرار دادن کنگره بود. روزنامه وال استریت ژورنال نیز در صفحه نخست خود با انتقاد شدید از اوباما نوشت: «اوباما این اختیار را ندارد که اجازه دهد سازمان ملل عقاید خود را به نمایندگان منتخب آمریکا دیکته کند». به طور قطع، «جان کری»
وزیر خارجه آمریکا شکایات بیشتری از این دست خواهد شنید.
آیا واقعاً این اقدام نامناسب بود؟
صرفنظر از اینکه اقدامات سازمان ملل هیچ یک از اختیارات کنگره را از آن سلب نمی‌کند- تحریم‌های بین‌المللی تا زمانی که کنگره توافقنامه هسته‌ای ایران را بررسی نکند، لغو نخواهد شد و سازمان ملل نمی‌تواند آمریکا را وادار به لغو تحریم‌هایی که این کشور علیه ایران اعمال کرده است کند، یا از تحریم‌های جدید آمریکا علیه ایران جلوگیری کند- منتقدان این موضوع را نادیده می‌گیرند که این اقدام (ارجاع یک توافقنامه به سازمان ملل پیش از بررسی در کنگره) در تاریخ بی‌سابقه نیست. در واقع، در دوره فعالیت «جورج اچ‌دبلیو‌‌بوش» [بوش پدر] و «جیمز بیکر» 2 دولتمرد جمهوری‌خواه نیز چنین اتفاقی رخ داده است.
25 سال پیش که بوش و بیکر برای جلب حمایت از توسل به زور علیه عراق - برای بیرون راندن نظامیان عراقی از کویت- تلاش می‌کردند، همین روند دومرحله‌ای را در پیش گرفتند. شاید افراد کمی به خاطر بیاورند اما بحث در سال 1990 بر سر اینکه آیا آمریکا باید با عراق وارد جنگ شود یا خیر، بسیار داغ بود و بیشتر دموکرات‌های برجسته خواستار منتظر ماندن برای تأثیرگذاری نتیجه تحریم‌ها بودند. درحالی که بیش از 400 هزار نظامی آمریکایی در خلیج‌فارس مستقر شده بودند، دیدگاه‌های بسیاری از مخالفان توسل به زور در این شعار معترضان خلاصه شده بود: «به خاطر نفت خونریزی نکنید» .
بوش و بیکر با راه‌اندازی این نزاع سیاسی بر سر رویارویی با صدام، دیکتاتور سابق عراق رویکردی صریح در پیش گرفتند و تلاش کردند با استفاده از اجماع بین‌المللی و صدور قطعنامه علیه عراق در سازمان ملل، کنگره را تحت فشار قرار دهند تا با توسل به زور، علیه عراق موافقت کند. بیکر در کتاب خاطرات خود با عنوان «سیاست دیپلماسی» که سال 1995 منتشر شد، نوشته است: «تلاش دیپلماتیک ما در سازمان ملل، یکی از عوامل اصلی پیروزی ما در جلب موافقت کنگره بود».  تلاش بیکر برای جلب حمایت شورای امنیت سازمان ملل از توسل به زور علیه عراق، خستگی‌ناپذیر بود، چرا که وی می‌دانست موافقت سازمان ملل با توسل به زور علیه عراق «عاملی متقاعدکننده» برای کنگره خواهد بود. بیکر در کتاب خاطرات خود نوشت: «کنگره با رأی دادن علیه طرح رئیس‌جمهور، در واقع نه تنها به تعهدات دیرینه آمریکا به حمایت از قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل که به آن رأی داده بود، پشت می‌کرد، بلکه بر خلاف میل جامعه بین‌المللی هم عمل می‌کرد». آمریکا اواخر نوامبر سال 1990 توانست از سازمان ملل مجوز استفاده از «هر نوع ابزار لازم» برای بیرون راندن صدام از کویت را دریافت کند. بیکر که از موافقت شورای امنیت سازمان ملل با حمله به عراق برخوردار بود، این مجوز را «رکن اساسی راهبرد داخلی دولت» می‌دانست که موجب شده بود دولت نسبت به کنگره دست بالا را داشته باشد.  بیکر در کتاب خاطرات خود نوشته است:
«پس از رای شورای امنیت سازمان ملل، ما نه تنها اختیارات دیپلماتیک برای راه‌اندازی جنگ داشتیم، بلکه عملاً اهرم سیاسی برای وادار کردن کنگره به تصمیم‌گیری درست را نیز در اختیار داشتیم». «برنت اسکوکرافت» مشاور امنیت ملی بوش نیز درباره آن سال‌ها گفته است: «دموکرات‌ها - که مخالف توسل به زور علیه عراق بودند- پس از رای سازمان ملل در تنگنا قرار گرفتند. آنها با خود فکر می‌کردند چطور می‌توانند با رئیس‌جمهوری مخالفت کنند که تحت حمایت یک ائتلاف قدرتمند بین‌المللی است؟»  در نهایت، فشار شدید ناشی از حمایت سازمان ملل از طرح رئیس‌جمهور - تا حدی- مؤثر واقع شد. کنگره ژانویه 1991 با توسل به زور علیه عراق موافقت کرد؛ با وجود این، تنها 10 سناتور دموکرات به این قطعنامه رأی دادند. هنوز هم سازماندهی و راه‌اندازی جنگ نخست خلیج‌فارس به منزله یکی از مظاهر سیاستمداری آمریکا محسوب می‌شود؛ زمانی که بوش و بیکر از همه مهارت‌های سیاسی و دیپلماتیک خود برای ایجاد یک ائتلاف بین‌المللی، جلب حمایت داخلی و اجرای یک عملیات نظامی موفقیت‌آمیز استفاده کردند. بسیاری از دموکرات‌هایی که مخالف رئیس‌جمهور وقت بودند (از جمله جو بایدن، سناتور وقت) معتقد بودند این عملیات نظامی یک اشتباه بود.  آیا بین تلاش‌های بوش پدر در 25 سال گذشته و اوباما در حال حاضر تفاوتی وجود دارد؟ برخی منتقدان مدعی هستند قطعنامه سال 1990 سازمان ملل صرفاً مجوز اقدام علیه عراق را صادر کرد. در حالی که قطعنامه امروز سازمان ملل آمریکا را وادار به مشارکت در لغو تحریم‌ها می‌کند. با این همه، در آن زمان هم اعضای کنگره به آسانی درباره آن قطعنامه تصمیم‌گیری نکردند. «تام فولی» رئیس وقت مجلس نمایندگان آمریکا موافقت با قطعنامه را به منزله اعلان جنگ دانست و با رئیس‌جمهور مخالفت کرد. بنابراین در واقع بزرگ‌ترین تفاوت بین آنچه کنگره هم‌اکنون با آن روبه‌رو است و آنچه در آن زمان پیش رو داشت، برخلاف چیزی است که منتقدان می‌گویند. برخلاف گفته منتقدان، سرنوشت صدها هزار نظامی آمریکایی با توجه به رای موافق سازمان ملل به توسل آمریکا به زور علیه عراق در آن زمان هم به اندازه پیامدهای توافق هسته‌ای ایران مهم بود.  کنگره باید در همه مسائل، چه مربوط به جنگ و چه صلح، نقش کلیدی ایفا کند. به همین دلیل است که امید آن می‌رود بررسی کنگره درباره توافقنامه هسته‌ای ایران به همان اندازه که مهم است، کامل و دقیق باشد. اما کنگره به پیشینه تاریخی توجه نمی‌کند و ادعا می‌کند اوباما با جلب حمایت بین‌المللی از توافق هسته‌ای و تاکید بر پیامدهای منفی مخالفت کنگره با این توافق و تاثیر آن در تضعیف جایگاه بین‌المللی آمریکا، بر خلاف سنت - یا بدتر از آن، بر خلاف قانون اساسی- عمل کرده است. همانطور که گفته شد، راهبرد جلب حمایت بین‌المللی برای وادار کردن جلب حمایت داخلی در آمریکا سنتی دیرینه است که هر 2 حزب از آن استفاده کرده‌اند.
پایگاه اینترنتی فارین پالیسی

محمدباقر ادیب: سخنان آقای عباس عراقچی در جمع مدیران و سردبیران صدا و سیما حاوی نکات بسیار مهمی است. اگرچه عراقچی این سخنان را تکذیب کرده ولی روشن نساخته است دقیقا کدام بخش از عبارات نقل شده از وی نادرست بوده و در آن موارد، عبارت درست چیست.
از آنجا که آقای عراقچی در جلسات مشابه دیگر نیز شبیه همین سخنان را بیان کرده، می‌توان با اطمینان نسبی گفت بخش اعظم آنچه از عراقچی نقل شده قابل اتکاست مگر اینکه وی تفصیلا توضیح بدهد عبارات و جملات درست چیست.
چند نکته مهم درباره سخنان عراقچی در ادامه می‌آید.
1- عراقچی می‌گوید مهم‌ترین تضمین اینکه این توافق پایدار خواهد بود این است که ایران قدرتمند باشد. واقعیت این است که اگر دوستان عقیده داشتند ایران قدرتمند است اساسا نباید چنین توافقی می‌کردند. روزی که می‌خواستند لزوم امتیاز‌دهی و عقب‌نشینی را توجیه کنند، دائما از ضعف‌ها و ناتوانی‌های کشور سخن می‌گفتند و حالا که کارشان را کرده‌اند می‌گویند ایران قدرتمند است! مهم‌تر از این، اینکه ایران قدرتمند است، توجیهی برای این نیست که آقایان یک توافق لرزان بکنند، یک متن پر ابهام نوشته شود و بعد به منظور پوشاندن خلل و فرج کارشان، ما را به قدرت ایران ارجاع بدهند. اگر حقیقتا باور به قدرت ایران پیش‌فرض این مذاکرات بوده، حداقل خروجی آن باید نگارش یک متن مستحکم می‌بود.
2- عراقچی سعی می‌کند با این استدلال که نقد توافق به معنی اثبات پیروز شدن طرف مقابل است، راه را بر هر گونه نقد ببندد. این نشان‌دهنده آن است که تیم مذاکره‌کننده هنوز نتوانسته این مساله را برای خود حل کند که نقد داخلی کمک کار این تیم در چانه‌زنی قدرتمند با خارج است و اگر در 2 سال گذشته این نقد‌ها را به مثابه سرمایه‌ای برای مذاکرات استفاده می‌کردند، مسلما می‌توانستند به توافقی بسیار بهتر برسند.
3- عراقچی می‌گوید خروج از ذیل فصل 7 منشور ملل متحد و لغو قطعنامه‌های پیشین بدون اینکه حتی یک ساعت اجرا شده باشند، مهم‌ترین دستاورد قطعنامه 2231 است. اولا قطعنامه‌های پیشین لغو نشده‌اند و همگی رزرو نگه داشته شده‌اند برای روزی که قرار باشد ایران مجددا تحریم شود. در آن روز، همه تحریم‌ها طبق قطعنامه‌های پیشین باز خواهد گشت. ثانیا ایران هرگز در هیچ‌کدام از قطعنامه‌های پیشین به عنوان تهدید صلح و امنیت بین‌المللی شناسایی نشده بود. ثالثا ایران در قطعنامه جدید از ذیل ماده 41 خارج نشده و تمام تحریم‌های جدید (با عنوان محدودیت) ذیل ماده 41 وضع شده است. رابعا – و مهم‌تر از همه - این خنده‌دار است که آقای عراقچی ادعا می‌کند قطعنامه‌های پیشین لغو شده‌اند بدون اینکه اجرا شده باشند. آیا برجام به معنای اجرای اتم و اکمل قطعنامه‌های شورای امنیت نیست؟ تعهداتی که ایران در برجام پذیرفته، فرسنگ‌ها فراتر از تعهداتی است که طبق قطعنامه‌های شورای امنیت موظف به پذیرش و اجرای آن بود.
4- آقای عراقچی می‌گوید بزرگ‌ترین دستاورد ما این است که غرب بالاخره غنی‌سازی در ایران را پذیرفته است. اولا درون برجام شرط عادی شدن پرونده ایران و پذیرفته شدن حق برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای – نه غنی‌سازی- اجرای کامل برجام تعیین شده است. بنابراین حتی اگر حقی هم در کار باشد، پس از حداقل 10 سال شناسایی خواهد شد نه الان. ثانیا پس از 10 سال نیز ضمانتی به این کار نیست و غربی‌ها به صراحت گفته‌اند با صدور قطعنامه‌ای جدید محدودیت‌ها بر برنامه ایران را تمدید خواهند کرد. ثالثا اتفاقا این توافق دقیقا به معنای انکار حق غنی‌سازی ایران طبق معاهده است. طبق معاهده حق غنی‌سازی ایران هیچ محدودیتی جز صلح‌آمیز ماندن و قرار گرفتن زیر نظر آژانس ندارد. این توافق، این حق را انکار کرده و یک برنامه بشدت محدود را جانشین آن می‌کند. اساسا یکی از پیش‌فرض‌های این توافق این بوده است که حق غنی‌سازی به رسمیت شناخته نشود تا بتوانند برنامه را محدود کنند. بنابراین اتفاقی که عملا رخ داده این است که ایران از NPT استثنا شده و برجام به مدت نامعلومی جانشین NPT شده است. و در نهایت، اینکه شورای امنیت تداوم یک برنامه محدود غنی‌سازی در ایران را پذیرفته، از قضا چندان ربطی به دولت فعلی ندارد و در انتهای دولت قبلی بود که پس از سال‌ها مقاومت و پرداخت هزینه، غربی‌ها بالاخره اعتراف کردند سیاست غنی‌سازی صفر درباره ایران پاسخگو نخواهد بود.
5- عراقچی می‌گوید 3 خواسته اصلی ایران تثبیت اصل غنی‌سازی، تضمین دورنمای تجاری و صنعتی آن و در نهایت لغو تحریم‌ها بوده و ایران به هر سه خواسته خود دست پیدا کرده است. اولا حق غنی‌سازی در این توافق انکار شده نه اینکه پذیرفته شده باشد، ثانیا هیچ لغو تحریمی حتی در یک مورد در این توافق وجود ندارد و هرچه هست تعلیق مشروط و بشدت بازگشت‌پذیر تحریم‌هاست و ثالثا زمان‌بندی رسیدن ایران به یک برنامه صنعتی درون برجام کاملا مبهم و بسیار بلندمدت است.
6 - عراقچی می‌گوید خواسته اصلی طرف مقابل این بود که بتواند ادعا کند ایران را از سلاح هسته‌ای محروم کرده اما نمی‌گوید طرف مقابل موفق شد با مبنا قرار دادن افزایش زمان گریز به حداقل یک سال، عملا زیرساخت برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران را که هیچ ربطی به سلاح نداشت، به مدت نامعلومی در آینده درازمدت برچیند.
7 - یکی از حرف‌های بسیار خطرناک عراقچی این است که ایران چون چیزی برای مخفی کردن ندارد بنابراین هراسی هم از نظارت هر چه هم عمیق باشد، نخواهد داشت. اولا این نوع نگاه راه را برای پذیرش نظارت‌های فراهسته‌ای براساس فهرست NSG باز کرده است که عملا تمام حوزه فناوری‌های حساس و‌ های‌تک ایران را در بر می‌گیرد و به دشمن امکان ردگیری، خرابکاری و خنثی‌سازی همه آنها را می‌دهد. ثانیا چه کسی گفته است ایران چیزی برای مخفی‌کردن ندارد؟ تنها چیزی که ایران قصد مخفی کاری درباره آن را ندارد برنامه ساخت سلاح هسته‌ای است چرا که اساسا چنین برنامه‌ای وجود خارجی ندارد اما ایران در حوزه‌های نظامی و فناوری‌های حساس بسیاری چیزها برای مخفی کردن دارد که این توافق دقیقا همان‌ها را در معرض خطر قرار می‌دهد.
8 – شاه‌بیت اصلی سخنان عراقچی این است که ایران چیزی را در این توافق واگذار کرده که در اصل اساسا آن را در اختیار ندارد یعنی برنامه ساخت سلاح هسته‌ای. ویرانگر‌ترین طرز تفکر تیم مذاکره‌کننده را دقیقا در همین‌جا می‌توان مشاهده کرد. نتیجه این سخن این است که عراقچی قبول دارد که همه آنچه ما واگذار کرده‌ایم در واقع برنامه ساخت سلاح هسته‌ای بوده است! واقعا آیا انتظار از تیمی که چنین فکر می‌کند این بود که یک توافق خوب بکند؟
9- نکته دیگر در این سخنان این است که آقای عراقچی به صراحت می‌گوید اگر آژانس به دسترسی به یک محیط نظامی اصرار کند، در نهایت حتما باید این دسترسی انجام شود. این دقیقا نشان‌دهنده آن است که امکان دسترسی نظامی کاملا در این توافق وجود دارد و آنچه دوستان به آن اتکا می‌کنند این است که آمریکا یا آژانس چنین کاری نخواهند کرد!

 

امیرعلی جهاندار: خیابان شانزه‌لیزه پاریس را همه به‌عنوان یک مکان گردشگری معروف در جهان می‌شناسند؛ به واسطه ساختمان‌هایش، فروشگاه‌هایش، ویترین‌هایش و لوازمی که در آن فروخته می‌شود اما آن کسانی که در این خیابان قدم زده‌اند یک نقطه جذب مشترک را تایید می‌کنند و آن مارش افسران فرانسوی برای سربازان جنگ اول جهانی است.
میدان شارل دوگل یا «میدان افتخارات یا پیروزی» در منتهی‌الیه جنوبی خیابان شانزه‌لیزه است که ورودی۱۲ خیابان را تشکیل می‌دهد و به عبارتی یک نقطه محوری محسوب می‌شود. در مرکز میدان بنایی با ستون‌های 50 متری قرار دارد که ساخت آن به سال 1836 بازمی‌گردد اما در سال ۱۹۲۰ به یادبود کشته‌شدگان جنگ اول جهانی، مقبره سرباز گمنام در زیر آن قرار داده شد و از آن پس همه روزه در ساعت 18:30 هنگام غروب طی مراسمی رسمی با نواخته شدن مارش و با حضور سربازان افتخارآفرین قدیمی، چراغی برافروخته و دسته گلی بر مزار این سرباز گمنام اهدا می‌شود. فرانسوی‌ها با این کار به یکدیگر گوشزد می‌کنند که نباید اتفاقات تاریخی که بر سر مردم این کشور آمده است، فراموش شود.
غرض از بیان چند سطر بالا ورود به بحث شامگاه یکشنبه رئیس‌جمهور محترم، جناب آقای دکتر حسن روحانی بود که برای چندمین بار جلوی دوربین تلویزیون نشست تا مستقیما با مردم گفت‌وگو کند. هر کدام از صحبت‌های روحانی خود سرفصلی مجزا برای نوشتن یادداشتی مفصل است اما این نوشته قصد دارد تنها به حلاجی 2 خط از گفته‌های حسن روحانی بپردازد؛ آنجا که گفت: «ما باید ورود سرمایه را تسهیل کنیم و خواهش من از تمام مردم این است که فضا را فضای امن کنید. یک وزیر خارجه می‌آید، نگوییم این دولت چند سال پیش چنین کار خطا را کرد و 20 سال پیش چنین کاری را کرد. ما اگر پرونده‌های قدیمی را رو کنیم که نمی‌شود».
به تعبیر نگارنده، روحانی با زبان بی‌زبانی اعلام کرد از امروز باید بعضی از مسائلی را که در گذشته اتفاق افتاده است فراموش کرد، چون فصل نوینی در روابط بین‌المللی رخ داده است!
در واقع جناب روحانی با بیان این اظهارات از دریچه منطقی صحبت می‌کند که امروز به سیاست برون‌زا تفسیر می‌شود؛ سیاستی که به واسطه آن نباید کشورهای غربی از روحانی ناراضی باشند تا حمایت‌ها برقرار باشد و رفت‌وآمد‌های دیپلماتیک ادامه داشته باشد حتی اگر نتیجه اقتصادی هم نداشته باشد.در منطق «سیاست برون‌زا» اگر می‌خواهیم با کشورهای غربی رابطه داشته باشیم، باید همگرایی را به صورت یک بسته‌ یکپارچه‌ سیاسی، اقتصادی، تکنولوژیک و علمی بپذیریم. اگر با آنها همبستگی‌ اقتصادی پیدا کنیم، باید در چارچوب عمل سیاسی هم با آنها هماهنگ باشیم و کاری نکنیم آنها از ما ناراضی باشند و برای این اتفاق باید آنها را با خوشبینی مورد ارزیابی قرار دهیم و نقاط سیاه آنها را فراموش کنیم؛ اگرچه حتی این رفتار مبتنی بر آنچه در ابتدای متن ذکر شد براساس منطق یک کشور توسعه یافته نیز پذیرفته نشده باشد. براساس منطق سیاست برون‌زا، باید در روابط بین‌الملل طوری رفتار کنیم که هیچ‌وقت قدرت برتر از ما ناراضی نباشد و دچار اصطکاک نشویم، ولو استقلال و عزت ما مخدوش و زایل شود. این اتفاقات می‌افتد اگرچه متاسفانه با عنوان «عقلانیت» و «واقع‌گرایی» به جامعه معرفی شود. حال باید دید مبتنی بر این واقع‌گرایی و عقلانیت؛ علاوه بر اینکه باید فراموش کنیم روزی فابیوس خون‌های آلوده را به ما فروخته است و ایدز را میان مردم ما شیوع داده، باید چه اتفاقات تاریخی دیگری را نیز به فراموشخانه ذهنمان بسپاریم. شاید اگر قرار باشد تعاملات ما با کشورهای پیشرفته برقرار باشد، باید فراموش کنیم که در قراردادهای تاریخی بسیاری حقوق ملت ایران زیر پای غربی‌ها له شد. باید فراموش کنیم که آمریکایی‌ها چطور اولین دموکراسی مردمی ما را در 28 مرداد 32 نابود کردند، باید فراموش کنیم کشتار مردم ما در جریان انقلاب را، باید فراموش کنیم 17 هزار شهید ترور را، باید فراموش کنیم کشته‌های هواپیمای مسافری ایرباس را و فراموش کنیم تحریم‌های ظالمانه را؛ راستی! به واقع برای رسیدن تعامل با کشورهای غربی چه چیز‌های دیگری را باید فراموش کنیم؟