|
تحلیلی از وضعیت مطالعه و کتابخوانی در کشور به مناسبت هفته کتاب و کتابخوانی
اقیانوسهای بندانگشتی
مالک شیخیزازرانی*: توجه به فرهنگ در عصر مدرنیته و پسامدرنیته، تحلیلهای مارکسیستی برای روبنا بودن «فرهنگ» در برابر «اقتصاد» را نقض و آن را بهعنوان زیر بنایی حتی برای اقتصاد مطرح کرد که پرداختن به تاثیر فرهنگ در تمام عرصههای زندگی بشری را مهم و قابل توجه جلوه داد. تحقیقات امروز در دنیا مؤید این نکته است که لازمه توسعه اقتصادی و سیاسی، توسعه فرهنگی است چراکه توسعه در دیگر عرصهها بدون درنظر گرفتن توسعه فرهنگی نه دارای تداوم لازم است و نه موجب شکوفایی انسان میشود. همچنین که اگر توسعه فرهنگی در سایر ابعاد آن در جوامع، با توجه به تحول و گسترش شاخصهای مختلف آن ارزیابی و اندازهگیری شود میتواند مدیران فرهنگی را در برنامهریزی هر چه بهتر یاری کند. سازمان یونسکو بهعنوان یکی از متولیان اصلی فرهنگ در جهان، در سال 1379 با توجه به 3 بعد «خردورزی، تبادل اطلاعات و فردیت»، 18 شاخصه را برای توسعه فرهنگی عنوان کرد. از مجموع شاخصهای اعلام شده 4 شاخصه بهطور مستقیم با موضوع «کتاب و کتابخوانی» در ارتباط است که این 4 شاخصه عبارتند از: واردات کتاب، صادرات کتاب، تولید کتاب و تعداد کتابخانهها. این موضوع نشان میدهد چنانچه به موضوع مطالعه و کتاب به نحو مطلوب پرداخته شود بزرگترین گام در توسعه فرهنگی را برداشتهایم و به تبع آن زمینه برای توسعه سیاسی، اقتصادی و اجتماعی را فراهم کردهایم. اما به نظر نویسنده، نکتهای که مهمتر از تولید کتاب است، مطالعه و سرانه مطالعه کتاب است؛ چه آنکه تولید کتاب وقتی فرهنگ مطالعه وجود ندارد تنها صنعتی کردن فرهنگ است و موجب شکوفایی یک ملت نمیشود چنانکه در گذشتههای دور در همین سرزمین، آمار تولید کتاب بالا نبوده اما به سبب فرهنگ نهادینه شده مطالعه و پژوهش، پیشرفتهای علمی چشمگیری ثبت شده است. در کشور ما ایران سرانه مطالعه کتاب نیز مانند سایر آمارهای منتشره دارای نکات ضد و نقیض فراوانی است. برخی در ارائه آمار سرانه مطالعه، حتی مطالعه زیرنویسهای تبلیغاتی، نیازمندهای روزنامهها و بیلبوردهای شهری را نیز لحاظ کردهاند و از آن طرف طیف، برخی خواندن و مطالعه کتابهای درسی را هم جزو محاسبات سرانه مطالعه کتاب محسوب نمیکنند. یکی از منابع موثقی که میتوان درباره شیوه گذران وقت مردم از آن استفاده کرد و میزان زمان اختصاص داده شده برای مطالعه را استخراج کرد، «مرکز بینالمللی مطالعات گذران وقت(timeuse)» است. براساس تحقیقی که این مرکز در سال ۲۰۱۰ در ۲۲ کشور انجام داده است بیشترین زمان اختصاص داده شده برای مطالعه در بین مردمان جهان مربوط به کشور فنلاند و ۴۴ دقیقه در روز است اما در کشور ما برخی مسؤولان دولتی سرانه مطالعه کتاب را 75 دقیقه و حتی بالاتر نیز اعلام کردهاند که در واقع این آمار و ارقام اعلام شده، بیشتر جنبه ژورنالیستی و تبلیغاتی در تایید عملکرد داشته و از پایه علمی محکمی برخوردار نیست. از دیگر سو، جامعهشناسان و محققانی که وابستگی به آمارهای دولتی ندارند این عدد را در حد ارسال به دوستان
بررسی پشتپرده سرقتهای اخیر در میراث فرهنگی
میراث به باد رفته!
وقتی مجسمههای شهر تهران سرقت میشد، عکسالعمل میراث فرهنگی تنها یک ابراز نگرانی ساده برای آن بود! و بارها شاهد اخباری از دزدی مجسمهها از سطح شهر بودهایم و تنها نگاهی افسوسوار به آن دوختهایم. از طرفی مساله خروج آثار هنری از موزه هنرهای معاصر شکل جدیدی از هدر دادن سرمایه ملی را نمایان کرد! چراکه سرقت فوق از جنس تاریخ بود و با آثار ارزشمندی از هنرهای تجسمی ارتباط داشت و نکته حیرتانگیز این بود که با وجود پیشرفتهترین وسایل حفاظتی و مراقبتهای اداری باز هم این حادثه رخ داد و تنها یک آه را به دنبال داشت! اما این روزها خبر سرقت آثار تاریخی بار دیگر در رسانهها مطرح و موجب حیرت اهالی فرهنگ و هنر شده است. از سرقت تزئینات ساختمان قدیم مجلس شورای اسلامی و سردر باغ ملی تا حالا که صحبت از سرقت تزئینات دروازه غربی مسجد مدرسه سپهسالاراست (!) ابهامات و سوءمدیریتی شدید در میراث فرهنگی به چشم میخورد. به گزارش ایسنا، مهدی معمارزاده، کارشناس ارشد میراث فرهنگی استان تهران سرقتهای رخ داده اخیر را مانند زنجیرهای متصل به سرقت مجسمههای شهری میداند و معتقد است: سارقان از آن مجسمهها به تزئینات آثار تاریخی و حتی آثار تاریخی مهم رسیدهاند. او ادامه میدهد: جالب است در مناطقی این سرقتها رخ میدهد که از نظر امنیتی باید وسایل پیشرفته حفاظتی، دوربین و نگهبان داشته باشند. تزئینات برنجی که از نظر ارزشهای تاریخی بسیار اهمیت دارند ناگهان حذف میشوند و حتی اگر سارقانشان را بگیرند، نمیتوانند آثار سرقتشده توسط آنها را به دست آورند. وی این دزدیها را یک سلسله سرقت میداند که ساماندهی و برنامهریزی شده است و ادامه میدهد: حتما افراد کاربلد این کار را انجام میدهند. این افراد در راستای سرقت مجسمههای برنزی سطح شهر اینبار سراغ تزئینات ارزشمند و از جنس برنج بناهای تاریخی رفتهاند. این مدرس دانشگاه معتقد است: اگر در زمان سرقت مجسمهها برخورد جدی با اینگونه اقدامات میشد شاید امروز شاهد نبودیم در مدرسهای را که حدود 160 سال سرجایش بود و حتی در بسیاری از اوقات هیچ وسیلهای برای حفاظت از آن وجود نداشت، با وجود پیشرفتهترین دستگاههای حفاظتی به سرقت ببرند. معمارزاده تاکید میکند: جای تاسف و تعجب زیاد دارد، حتی اگر اعلام شده که سارق تزئینات دروازه مدرسه سپهسالار را گرفتهاند، پس میتوانند نشان دیگر دزدها را با اقرار از این سارق بگیرند. در واقع سارقان به درستی میدانند در کدام بنا چه ساعتی امکان سرقت وجود دارد. باید آنها را شناسایی کرد. حتی کسانی سراغ این کار میروند که با چگونگی جداسازی این آثار آشنا هستند. این کارشناس ارشد میراث فرهنگی دلالانی که این نوع سرقتها را انجام میدهند، کسانی میداند که ارزش این نوع آثار را میدانند. وی در ادامه میگوید: کاملا مشخص است باندهای تشکیلاتی به این سرقتها اقدام میکنند. او ادامه میدهد: باید از آثار و نمادهای تاریخی و فرهنگی سطح شهر حفاظت کرد. ارسال به دوستان
برخورد آدمی با کتاب در آثار کارتونیست خلاق رومانیایی
جورج لیکوریسی سال 1956 در رومانی به دنیا آمد. او از دانشگاه پلیتکنیک دانشگاه لاسی در سال 1981 در رشته مهندسی صنایع فارغالتحصیل شد. وی از مارس سال 1985 کار خود را در زمینه کارتون شروع کرد و این آثار در نشریات مختلف رومانی و کشورهای دیگر چاپ شد. او کارتونهایش را در نمایشگاههای انفرادی در کونتینستی، سوسه وا، بخارست و بیش از 200 نمایشگاه گروهی در رومانی و کشورهای دیگر به نمایش گذاشت. آثار لیکوریسی در زمینه کتاب و کتابخوانی، تصویری قابل لمس از مواجهه آدمی با امر مطالعه است. ارسال به دوستان
اخبار
تقدیم « آوازهای سرزمین من» به سردار همدانی و شهدای مدافع حرم ارسال به دوستان
رویدادها
افتتاح نمایشگاه «پس از واقعه» در گالری دفینه ارسال به دوستان
|
|
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
آدرس مطلب:
|