گروه سیاسی: دور دوم مذاکرات جدید نشست کمیسیون برجام برای تعیین تکلیف توافق هسته‌ای در شرایطی امروز برگزار می‌شود که تروئیکای اروپا در رفتاری غیرسازنده و مخل حسن نیت در مذاکرات به زبان تهدید روی آورده است. 

به گزارش «وطن‌امروز»، برآیند دور نخست نشست‌های ایران و 1+4 در هتل کوبورگ وین، ارائه 2 سند و پیش‌نویس پیشنهادی ایران به عنوان تنها عضو خسارت‌دیده از برجام به طرف مقابل بود که متعاقب آن تیم ایرانی اعلام کرد این اسناد قابل مذاکره هستند. 

با این وجود ۳ کشور اروپایی در برجام که انتظار چنین چیزی را نداشتند اعلام کردند برای مشورت در این باره با پایتخت‌های خود به کشورهای‌شان بازمی‌گردند اما از 3-2 روز گذشته طرف اروپایی به یکباره تغییر لحن داده و پیش‌نویس ایران را غیرواقع‌بینانه دانسته و زیاده‌خواهی تهران ارزیابی می‌کند! این در حالی است که انگلستان، فرانسه و آلمان در 3 سال گذشته حتی یک بار خروج غیرقانونی آمریکا از توافق را محکوم نکرده و زیاده‌خواهی ندانسته‌اند(!) و تنها اقدامی که انجام داده‌اند ابراز تأسف از خروج آمریکا از برجام بوده است. یک مقام ارشد وزارت امور خارجه ایران در نشستی توجیهی درباره پیش‌نویس ایران بیان کرد: متن پیشنهادی ایران بر اساس پیش‌نویس ۶ دور قبل بوده و همان متن مبنا قرار گرفته و اصلاحات و پیشنهادهای مورد نظر ایران روی متن مشخص و ارائه شده‌اند. این پیشنهادها از آن جهت که کاملا منطبق بر برجام ارائه شده، طبیعتا حداکثری نبوده و نیستند اما متاسفانه رویکرد طرف مقابل نسبت به تعهداتش حداقلی است. 

بر این اساس، تروئیکای اروپا که انتظار دارد ایران باید رایگان به توافق بازگشته و تمام هزینه‌های برجام را بدهد - شبیه 3 سال گذشته- شروع به تنظیم مواضع اعلامی خود با این انتظارات غیرواقع‌بینانه و فراقانونی کرده است. در همین حال، «لیز تراس» وزیر خارجه انگلیس روز چهارشنبه در آستانه مذاکرات وین برای «رفع تحریم‌ها» که قرار است امروز از سرگرفته شود، خط‌مشی تهدید و هشدار را در پیش گرفت. تراس به صورت غیرمستقیم به ایران هشدار داده و گفته‌ است: «مذاکرات در وین آخرین شانس ایران برای بازگشت به برجام است». بنا بر گزارش شبکه «یورونیوز»، وزیر خارجه انگلیس طی سخنرانی در اندیشکده «چتم‌هاوس» با تأکید بر لزوم پیوستن ایران به برجام گفت: «این واقعا آخرین شانس ایران برای پیوستن [به برجام] است و من شدیدا آنها را ترغیب به چنین کاری می‌کنم، زیرا ما برای همکاری با همپیمانان خود برای ممانعت از دستیابی ایران به سلاح‌های هسته‌ای بسیار مصمم هستیم». وی پس از این هشدارها گفت: «بنابراین آنها باید به توافق برجام بپیوندند. چنین چیزی به نفع آنهاست».لیز تراس پیش از آغاز دور نخست مذاکرات هم در رفتاری خلاف نزاکت دیپلماتیک با یائیر لاپید، وزیر خارجه رژیم صهیونیستی یک مقاله مشترک ضدایرانی در روزنامه تلگراف منتشر کرد. در این یادداشت آمده بود: زمان در حال سپری شدن است و ما نیازمند همکاری نزدیک با شرکا و دوستان‌مان برای مقابله با جاه‌طلبی‌های ایران هستیم!

 پیش از فضاسازی روز گذشته وزیر خارجه انگلیس، پاریس هم که هوس کرده به نقش گذشته و مخرب خود؛ «پلیس بد» مذاکرات بازگردد مواضعی خلاف واقع اتخاذ کرد. وزارت خارجه فرانسه در تازه‌ترین واکنش به مذاکرات ایران و 1+4 در وین گفت: پیشنهادات ارائه شده ایران درباره پرونده هسته‌ای پایه معقولی برای هیچ توافقی نیست. این موضع‌گیری بعد از اظهارات جمعه ۱۲ آذرماه امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه بود که همزمان با پایان دور نخست مذاکرات جدید وین، در موضعی عجیب گفت این دور از مذاکرات پیشرفتی نداشته است. مکرون که به امارات عربی متحده سفر کرده بود، در این باره اظهار داشت: «فکر می‌کنم احتمالا این دور از مذاکرات با توجه به مواضع ایران، موفقیت‌آمیز نبود و به احتمال زیاد این مذاکرات در کوتاه‌مدت از سر گرفته نشود».

برلین هم با پیوستن به پاریس و لندن موضعی مشابه گرفت. یک سخنگوی وزارت خارجه آلمان دوشنبه مدعی شد پیشنهادات ایران درباره برنامه هسته‌ای‌اش قابل قبول نیست و زمان رو به اتمام است. این دیپلمات آلمانی افزود: انتظار داریم هیأت ایرانی پس از رایزنی در تهران با پیشنهادات واقع‌بینانه به وین بازگردد. 

 

* رمزگشایی از فضاسازی E3

تغییر لحن تروئیکای اروپا در شیفت به ادبیات تهدید‌آمیز در ۳ روز گذشته از آنجا قابل تامل است که آنها بعد از دریافت متون پیشنهادی تیم ایرانی در وین تنها اعلام کرده بودند باید جهت کسب مشورت به مراکز سیاسی خود بازگردند. البته اخبار غیررسمی اگرچه از ناخشنودی و عدم رضایت طرف غربی بعد از دریافت پیش‌نویس‌های پیشنهادی ایران حکایت می‌کرد اما در همان سطح باقی ماند و دیپلمات‌های اروپایی در محافل رسمی به طور صریح علیه این پیشنهادات موضع نگرفتند. اتفاقی که در این میان در ملتهب شدن بازار ارز و افزایش قیمت آن در روزهای گذشته رخ داد ۳ کشور اروپایی را به نفی صریح پیشنهادات ایران سوق داد. طرف اروپایی این راهبرد را مشخصا برای تاثیرگذاری بر مذاکرات امروز اتخاذ کرده است تا با قرار دادن تیم مذاکره‌کننده ایرانی در موضع پایین، دستگاه تصمیم‌سازی آنها را مختل کند. آمریکا و شرکایش بخوبی می‌دانند از طرفی با روند فعلی بازدارندگی هسته‌ای ایران، گذر زمان به نفع آنها نیست و از طرف دیگر به واسطه ناکارآمد شدن اهرم فشارهای واشنگتن این بار با دست خالی به هتل کوبورگ آمده‌اند، بنابراین از هر فرصتی برای اهرم‌سازی علیه تهران و موازنه‌سازی منفی در برابر خواست‌های مشروع ایران برای انتفاع از برجام، بیشترین بهره را کسب می‌کنند.

 

* واکنش تهران به اظهارات تراس!

شبکه «المیادین» عصر چهارشنبه به نقل از چند منبع آگاه خبر داد که هیأت اعزامی ایران به مذاکرات وین ۵ شرط برای ۱+۴ دارد. این شبکه لبنانی به نقل از منابع مذکور نوشت: «خواسته‌ها اولا رفع تحریم‌های مربوط به توافق هسته‌ای و... است». این منابع اضافه کردند: از جمله شروط همچنین راستی‌آزمایی درباره رفع تحریم‌ها و کسب ضمانت است. بنا بر این گزارش، «از جمله دیگر شروط هیأت ایرانی در گفت‌و‌گوهای وین، جبران خسارت‌های ایران و بازگشت تمام طرف‌ها به تعهدات ذیل توافق است». این منابع که اشاره‌ای نیز به نام آنها نشده، با اشاره به سخنان دیروز «لیز تراس» وزیر خارجه انگلیس بیان کردند که «اظهارات وزیر خارجه انگلیس یک پیام تهدید مردود است». این منابع همچنین خبر دادند: «دستیابی به یک نتیجه در آینده نزدیک در گفت‌و‌گوهای وین دور از ذهن است». این منابع در پایان افزودند: ما ۲ پیش‌نویس ارائه کردیم که قابل ویرایش هستند. ما منتظر موضع اروپا هستیم. 

***

گروه اقتصادی: طبق تصمیم جدید دولت، افراد فعال در زمینه خرید و فروش ارز از این پس مکلف به ثبت‌نام در درگاه الکترونیک سازمان امور مالیاتی و پرداخت مالیات هستند. سازمان امور مالیاتی دیروز با انتشار اطلاعیه‌ای خبر از اخذ مالیات از فعالان بازار ارز داد و نوشت: «به اطلاع همه خریداران و فروشندگان ارز می‌رساند طبق قانون مالیات‌های مستقیم، خرید و فروش ارز مشمول مالیات بوده و همه اشخاص فعال در این بخش مکلف به ثبت‌نام و پرداخت مالیات تعیین شده هستند. سازمان امور مالیاتی کشور در راستای اجرای مقررات ‌ماده ۱۶۳ قانون مالیات‌های مستقیم، با اعلام بانک ‌مرکزی نسبت به برقراری مالیات علی‌الحساب به‌میزان ۱۰ درصد از فروش ارز آنها اقدام می‌کند. اشخاص مذکور مکلفند با مراجعه به درگاه الکترونیکی سازمان به نشانی www.tax.gov.ir نسبت به ثبت‌نام اقدام کنند. در صورت عدم ثبت‌نام به موقع و پرداخت مالیات در نظام مالیاتی، افراد علاوه بر شمول مالیات و جرایم غیرقابل بخشش که از طریق عملیات اجرایی وصول خواهد شد، مشمول مجازات‌های مقرر در ماده ۲۷۴ قانون مالیات‌های مستقیم از جمله مجازات‌های درجه ۶ خواهند شد».

 

* ثبت درخواست خرد ارزی

رویکرد هوشمندسازی بازار ارز اما تنها معطوف به ایجاد سامانه برای دریافت مالیات نیست. اواسط هفته هم رئیس‌کل بانک مرکزی پس از بازدید میدانی از میدان فردوسی و صرافی‌های مستقر در این محدوده وعده ایجاد سامانه ثبت درخواست‌های خرد ارزی را داد و درباره اختلاف نرخ دلار بازار متشکل (۲۸ هزار تومان) با بازار غیررسمی (۳۱ هزار تومان) گفت: بازار غیررسمی، بازاری خارج از بازار متشکل است. وقتی در بازار متشکل، عرضه به اندازه کافی وجود دارد، چرا مردم به سمت بازار غیررسمی بروند؟ متقاضیان می‌توانند ارز مورد نیاز خود را از بازار متشکل تامین کنند. وی تاکید کرد: صف‌ها بزودی در بازار متشکل جمع می‌شود و مردمی که نیاز به ارز دارند، در چارچوب مقررات درخواست خود را به صرافی ارائه می‌کنند و اسناد را در سامانه بازار متشکل قرار می‌دهند و صرافان خرید آنها را انجام داده و تحویل می‌دهند و حتی این امکان وجود دارد که این ارز به حساب بانکی مردم واریز شود. 

بنا بر این گزارش، شاید در گام ابتدایی این تصمیم باعث تعمیق بازار غیررسمی ارز و تمایل سرمایه‌گذاران و سوداگران به سمت کنشگران غیررسمی بازار شود اما در بلندمدت و فاصله گرفتن بین قیمت رسمی و غیررسمی می‌تواند مرجعیت قیمت‌گذاری را به بانک مرکزی بازگرداند و از سوی دیگر از دلالی و واسطه‌گری که بر اثر آربیتراژ بین قیمت رسمی و بازار آزاد رخ می‌دهد، جلوگیری کند. 

 

* صف‌ها بزودی در بازار متشکل جمع می‌شود

به طور کلی ابزار بازدارنده مالیات، یکی از سیاست‌های مترقی کشورهای توسعه یافته برای هدایت سرمایه‌ها به سمت بازارهای مولد به جای بازارهای سوداگری مانند ارز و سکه است. به دلیل نبود خواست و اراده و ایضا ایجاد نشدن زیرساخت‌های نظارتی لازم، این اتفاق در کشورمان تاکنون رخ نداده بود. 

 

* نامه بانک مرکزی به صرافی‌ها  برای اعلام نیازهای جدید ارزی

بانک مرکزی در مکاتبه‌ای با رئیس شورای عالی کانون صرافان ایران خواستار اعلام نیازهای جدید ارزی متقاضیان واقعی به بانک مرکزی شد. 

پس از بازدید علی صالح‌آبادی، رئیس‌کل بانک مرکزی از صرافی‌ها در میدان فردوسی تهران و تاکید بر آمادگی بانک مرکزی برای رفع مشکلات احتمالی مرتبط با فروش ارز و تامین نیازهای ارزی مردم، بانک مرکزی در مکاتبه‌ای مراتب را به رئیس شورای عالی کانون صرافان ایران اعلام کرد. 

در این مکاتبه آمده است: پیرو اطلاعیه مورخ 6‏/9‏/1400 در راستای پاسخ به نیاز واقعی متقاضیان ارز، خواهشمند است به قید تسریع ضمن اخذ نظرات شرکت‌های صرافی درباره مسائل و مشکلات احتمالی مرتبط با فرآیند فروش ارز در سرفصل‌های مصارف خدماتی اعلامی، مراتب به همراه نیازهای جدید ارزی به درخواست متقاضیان واقعی مورد تأیید آن کانون برای این بانک ارسال شود تا موضوع بررسی و اقدامات مقتضی صورت پذیرد. ‏

 

* امیدوار به روزهای آینده

این مکاتبه و تاکیدات اخیر رئیس کل بانک مرکزی بر تسهیل دسترسی مردم به بازار متشکل ارز از طریق تغییر ضوابط در کنار وعده راه‌اندازی درگاه ثبت درخواست‌های ارزی، نشانگر برنامه بانک مرکزی برای تعمیق بازار متشکل ارزی از یک سو و نیز وضعیت مناسب ذخایر ارزی کشور از سوی دیگر است. 

آنطور که از شواهد پیداست، سیاست جدید بانک مرکزی گسترش چتر بازار متشکل برای پوشش نیازهای ارزی است تا از این طریق نرخ بازار آزاد کاهش یابد و بتدریج و با کاهش رسمیت و اعتبار بازار آزاد، شاهد تامین بخش زیادی از نیازهای مردم از طریق بازار متشکل باشیم. 

 

* ذخایر اسکناس ارزی کشور فراوان است

اجرای این سیاست بر ۲ پیش‌فرض اصلی استوار است: اول آنکه بانک مرکزی نرخ‌های کنونی بازار آزاد را به رسمیت نمی‌شناسد و نرخ تعادلی و واقعی ارز را پایین‌تر از نرخ آزاد می‌داند و دوم ذخایر اسکناس ارزی کشور فراوان و در شرایط مطلوب است. 

در همین زمینه رئیس کل بانک مرکزی چندی پیش میزان وصول درآمدهای ارزی را 3 برابر سال گذشته و رئیس کل سابق بانک مرکزی نیز ذخایر ارزی کشور را بی‌سابقه اعلام کرده بود و در مقاطع مختلف نیز اخباری مبنی بر آزادسازی بخشی از منابع ارزی بلوکه شده ایران بویژه در عراق و کره‌جنوبی منتشر شده است.  امید است با چنین اقداماتی شاهد مدیریت بازار ارز باشیم.

‌در حال حاضر عمق معاملات در بازارهای رسمی ارز کشور شامل سامانه نیما و بازار متشکل بسیار بیشتر از بازار آزاد و غیررسمی است و سیاست جدید بانک مرکزی در راستای کاهش اثرگذاری بازار آزاد طراحی شده است.

***

گروه اقتصادی: روز گذشته با گذشت یک ماه از اعلام واگذاری تعیین قیمت خودرو به ستاد تنظیم بازار، ایران خودرو و سایپا نسبت به اعلام قیمت‌های جدید محصولات خود اقدام کردند. 

به گزارش «وطن‌امروز»، مطابق آمارهای منتشره در سامانه کدال بورس، مجوز تغییر بیش از ۱۰ درصد در نرخ فروش محصولات ایران‌خودرو و مجوز افزایش میانگین ۱۸ درصد قیمت محصولات شرکت سایپا داده شد. مجوز یادشده در گروه ایران‌خودرو شامل خودروهای گروه پژو، سمند، رانا و دنا خواهد بود و همچنین خودروهای تیبا صندوق‌دار، تیبا ۲ (هاچ‌بک)، ساینا با دنده دستی، ساینا S، کوئیک با دنده دستی، کوئیک S، کوئیک دنده اتوماتیک پلاس و شاهین مشمول افزایش قیمت شده‌اند. 

سه‌شنبه ۱۸ آبان‌ سال جاری ۲ خودروساز بزرگ کشور (ایران‌خودرو و سایپا) بنا به تصویب شورای هماهنگی سران قوا در ۲۸ مهر و تصمیم وزارت صمت به عنوان متولی جدید قیمت‌گذاری خودرو، برای خروج از قیمت‌گذاری دستوری، اقدام به افزایش قیمت برخی محصولات خود کردند. 

با این حال پنجشنبه ۲۰ آبان‌ رئیس‌جمهوری به موضوع افزایش قیمت خودروها ورود کرد و در همین رابطه نیز وزیر صمت به خودروسازان دستور بازگشت به قیمت‌های قبلی را داد و اعلام شد پس از بررسی‌های همه‌جانبه، قیمت‌های جدید خودرو اعلام خواهد شد. بعد از تقریبا یک ماه از انتشار این خبر، روز قیمت‌های جدید محصولات ایران‌خودرو اعلام شد. 

معاون بازاریابی و فروش گروه سایپا در این‌ باره گفت: ‌به‌ دنبال افزایش چند برابری قیمت نهاده‌های تولید و مواد اولیه نظیر فولاد، آلومینیوم، مس، محصولات پلیمر، پتروشیمی و سایر مواد اولیه و نیز قطعات مورد نیاز برای تولید خودرو در ماه‌های اخیر که منجر به افزایش چشمگیر قیمت تمام‌شده محصولات و تحمیل زیان به سهامداران خودروسازان شده است، بهای کارخانه سبد محصولات سایپا به‌ طور متوسط ۱۸درصد افزایش می‌یابد. به گفته حسین کاظمی، این اصلاح قیمت سبب هدایت و تزریق نقدینگی به خطوط تولید شده و رشد تولید و افزایش تیراژ روزانه و طبعا عرضه هر چه بیشتر خودرو به بازار، پاسخگویی به نیاز مصرف‌کنندگان واقعی، کمک به حذف واسطه‌گری، حفظ حقوق مشتریان و منافع سهامداران خودروسازان در بورس را رقم خواهد زد. 

همچنین معاون بازاریابی و فروش گروه صنعتی ایران‌خودرو از آغاز فروش فوری هفتگی و افزایش عرضه محصولات در پی اصلاح قیمت‌ها خبر داد و اظهار داشت: افزایش قیمت بر مبنای تورم بخشی حدود ۱۸ درصد است. بابک رحمانی گفت: با تصمیمات متخذه درباره اصلاح قیمت محصولات خودروسازان، گروه صنعتی ایران‌خودرو برنامه‌های فروش فوری هفتگی و افزایش تولید و عرضه محصولات خود را آغاز می‌کند. 

وی افزود: اصلاح قیمت محصولات گروه صنعتی ایران‌خودرو بر اساس محاسبه تورم‌ بخشی انجام می‌شود. 

رحمانی ضمن اشاره به افزایش چند برابری قیمت نهاده‌های تولید، بر ضرورت اصلاح قیمت محصول نهایی بر اساس بهای تمام شده تولید تاکید و عنوان کرد: با اصلاح قیمت‌ها و تزریق نقدینگی به خطوط تولید، از زیان هنگفت خودروسازان و تهدید تولید ملی و اشتغال هزاران نفر در زنجیره تامین و تولید خودرو جلوگیری خواهد شد. 

وی با بیان‌ اینکه اصلاح قیمت‌ها سبب افزایش تولید و عرضه به بازار شده و علاوه بر حذف واسطه‌گری و سودجویی در بازار، حفظ حقوق مشتریان و منافع سهامداران خودروسازی را به دنبال خواهد داشت خاطرنشان کرد: افزایش قیمت بر مبنای تورم بخشی حدود 18 درصد است.

 

* ضرورت حذف دونرخی بودن قیمت خودرو

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی گفت: در حال حاضر قیمت خودرو دونرخی شده است؛ یکی نرخ کارخانه‌ و دیگری نرخ بازار، لذا باید به سمتی رفت که دیگر شاهد ۲ نرخی بودن قیمت خودرو نباشیم. 

محمدرضا پورابراهیمی درباره قیمت خودرو و روندی که ضرورت دارد دنبال شود، تصریح کرد: باید دونرخی بودن قیمت خودرو حذف شود، چرا که این امر باعث سودجویی برخی‌ها شده است. 

وی با بیان اینکه خودرو از کالای مصرفی به کالای سرمایه‌ای تبدیل شده، افزود: اگر شورای رقابت، در تعیین قیمت خودرو رویکرد اقتصادی داشت، اکنون شاهد دونرخی بودن قیمت خودرو نبودیم. 

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی گفت: برای آنکه صنعت خودرو، روال طبیعی و درستی داشته باشد، ضرورت دارد اختیار صنعت خودرو به سهامداران آن واگذار شود. 

وی با تاکید بر اینکه یکی از اقدام‌هایی که در صنعت خودرو باید انجام شود، رعایت اصل 44 قانون اساسی است، خاطرنشان کرد: زمانی خودروساز می‌تواند نسبت به عملکرد خود پاسخگو باشد که صاحبان سهام آن مجموعه نسبت به وضعیت خود تصمیم‌گیری کنند، لذا زمانی که دولت تصمیم می‌گیرد، نمی‌توان از خودروساز انتظار اقدامات توسعه‌ای داشت. 

پورابراهیمی گفت: در حال حاضر قیمت نهایی خودرو برای خریداران خودرو گران است، از همین رو خودروسازان باید تمهیداتی را از طریق مدیریت هزینه اتخاذ کنند که ضمن افزایش کیفیت خودرو، قیمت‌ها معقول شود. 

دیروز در یک سانحه هوایی مشکوک در جنوب هندوستان، فرمانده رئیس ستاد کل نیروهای مسلح این کشور به همراه 13 نظامی دیگر کشته شدند. طبق بیانیه IAF (نیروهای مسلح هندوستان)، یک بالگرد نیروی هوایی هند با 14 سرنشین که از سولور به سمت شهر ولینگتون در تامیل نادو در حرکت بود، در نزدیکی شهر کونور سقوط کرد.  بر اساس این بیانیه در این سانحه ژنرال بیپین راوات، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح هند به همراه همسرش، مادولیکا راوات و 11 سرنشین دیگر از جمله 4 خدمه نیروی هوایی کشته شدند. تنها بازمانده سانحه، سروان گروه «وارون سینگ» است که به دلیل جراحات وارده در بیمارستان نظامی در ولینگتون تحت درمان قرار گرفته است. نیروی هوایی ارتش آمریکا نیز در حالی از طریق توئیتر خبر فوری کشته شدن ژنرال بیپین راوات را اعلام کرد که واشنگتن به طور طبیعی بیشترین منفعت را از مرگ رئیس ستاد کل نیروهای مسلح هند می‌برد.

 به گزارش خبرگزاری پرس تراست، تا ظهر دیروز علت حادثه از سوی ارتش مشخص نشده بود و حداقل ۴ جسد در محل سقوط بالگرد پیدا شده است. به گزارش رویترز، علاوه بر راوات، تعدادی از مقامات هندی نیز در این بالگرد میل‌می - ۱۷ وی‌آی‌پی ساخت شوروی سابق حضور داشته‌اند.

 نیتین گادکاری، وزیر حمل‌ونقل جاده‌ای و بزرگراه‌های هند دیروز در توئیتی اعلام کرد از شنیدن خبر این سانحه شوکه شده است. ژنرال راوات دسامبر 2019 به عنوان رئیس ستاد کل نیروهای مسلح هند منصوب شد. پیش از آن، وی رئیس ستاد ارتش بود. او در بیش از 40 سال خدمت نظامی، فرماندهی چندین گردان ارتش هند را بر عهده داشت و به پاس خدمات خود جوایز متعددی دریافت کرده بود. او برای نخستین‌بار دسامبر 1978 به ارتش هند وارد شد. این ژنرال باسابقه هندی روابط نزدیکی با روسیه داشت و نقشش در قراردادهای نظامی مسکو و دهلی‌نو در سال‌های اخیر غیرقابل کتمان است، از جمله توافق همکاری‌های راهبردی تاریخی اخیر که دوشنبه میان نارندرا مودی، نخست‌وزیر هندوستان و ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه بسته شد.

 به گزارش رسانه‌های روسی، طبق این توافق که جزئیات آن در دیدار همزمان سرگئی شویگو، وزیر دفاع این کشور و همتای هندی‌اش «راجناث سینگ» در دهلی‌نو مورد بحث قرار گرفت، قرار است سامانه موشکی «اس 400» و جنگنده‌های نسل پنجم شاخمات (کیش و مات) به هند واگذار شود؛ موضوعی که بشدت موجب حساسیت آمریکا و انگلیس و متحدان غربی‌شان است. وزیر دفاع هند متعاقب دیدار با شویگو در توئیتی اعلام کرد ۲ طرف گفت‌وگوهایی جامع درباره همکاری‌های دفاعی داشتند. سینگ نوشت: «گفت‌وگوهای دوجانبه مفید، سازنده و جامعی در حوزه همکاری دفاعی با سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه داشتیم. هند به همکاری استراتژیک و خاص با روسیه می‌بالد».

 او همچنین گفت ۲ کشور یکسری توافق‌ها و قراردادهایی را درباره همکاری‌های دفاعی و ساخت تسلیحات سبک امضا کردند. او در ادامه نوشت: «دهلی‌نو از حمایت قاطعانه مسکو از هند بشدت راضی است. ما امیدواریم این همکاری به صلح، ثبات و شکوه بزرگی برای تمام منطقه منجر شود».

همچنین وزارت دفاع روسیه نیز از امضای توافق همکاری نظامی و فنی میان مسکو و دهلی‌نو برای سال‌های ۲۰۲۱ تا ۲۰۳۰ خبر داد. این توافق، همکاری میان واحدهای نیروهای مسلح ۲ کشور و همچنین تامین و توسعه تسلیحات و تجهیزات نظامی را در نظر گرفته است. یکی از ویژگی‌های جدید این توافق نظامی بزرگ، حذف دلار آمریکا از معاملات و جایگزینی روبل و روپیه به جای آن است. پیش از دیدار این هفته رهبران و وزرای دفاع و خارجه هندوستان و روسیه، مقاماتی از پنتاگون و وزارت خارجه آمریکا مشخصا در این باره به دهلی‌نو هشدار داده بودند که در صورت خرید سامانه «اس 400» توسط هند، واشنگتن ممکن است تحریم این کشور را بررسی کند؛ مشابه همان اقدامی که دولت آمریکا علیه ترکیه انجام داده است. از طرف دیگر سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه پس از دیدار دوشنبه گذشته با «سوبرامانیام جایشانکار» همتای هندی خود در دهلی‌نو اعلام کرد آمریکا در تلاش است در همکاری ۲ کشور در زمینه سامانه‌های موشکی پدافندی «اس 400» کارشکنی کند. لاوروف گفت: «در حال حاضر، همه چیز طبق برنامه پیش می‌رود و توافقات در حال اجراست. ما شاهد تلاش‌های ایالات متحده برای تضعیف این همکاری، تحمیل سلاح‌های خود به هند و همچنین ایده آمریکایی‌ها درباره چگونگی توسعه این منطقه هستیم». او سپس با بیان اینکه در سال‌های اخیر عوامل بی‌ثبات‌کننده در این منطقه انباشته شده، گفت: «در جریان گفت‌وگوها، نگرانی‌های خود را درباره اقدامات آمریکا در منطقه با شعار به اصطلاح «راهبردهای هند و اقیانوسیه» ابراز کردیم. وی با ذکر مثالی از اتحاد سه‌گانه ایالات متحده آمریکا، انگلیس و استرالیا در منطقه هند و اقیانوسیه گفت: «سوالات زیادی درباره سازماندهی تولید زیردریایی‌های هسته‌ای یا ارسال آنها به استرالیا و اینکه آیا این کشور به تعهدات خود در قبال توافقنامه راروتونگا درباره منطقه عاری از سلاح هسته‌ای در اقیانوس آرام جنوبی پایبند خواهد بود یا خیر، مطرح است».

2 تصادف مرگبار جاده‌ای در کمتر از 2 روز 43 کشته و زخمی بر جا گذاشت؛ حوادث دلخراشی که یکی در پی برخورد اتوبوس با تریلر روز سه‌شنبه در جاده قم - کاشان اتفاق افتاد و 9 نفر از هموطنان‌مان را به کام مرگ برد و دیگری حادثه تصادف مینی‌بوس حامل دانش‌آموزان در محور هلشی به ماهیدشت کرمانشاه بود که به مرگ 2 دانش‌آموز و مجروح شدن 16 دانش‌آموز دیگر منجر شد. به گزارش «‌وطن‌امروز»، هنوز یک روز از تصادف دلخراش اتوبوس با تریلر در جاده قم - کاشان نگذشته بود که صبح دیروز فرماندار کرمانشاه از فوت 2 تن و زخمی شدن 16 نفر دیگر در حادثه تصادف مینی‌بوس حامل دانش‌آموزان با کامیون در محور هلشی به ماهیدشت کرمانشاه خبر داد. فضل‌الله رنجبر اظهار داشت: صبح امروز یک دستگاه مینی‌بوس حامل دانش‌آموزان روستایی با کامیونی در محور هلشی- ماهیدشت بشدت تصادف کرد که در این حادثه تلخ متاسفانه 2 دانش‌آموز کشته و 16 دانش‌آموز دیگر زخمی شدند، همچنین طبق گزارش‌های رسیده حال 2 دانش‌آموز دیگر وخیم گزارش شده است. 

فرماندار کرمانشاه با بیان اینکه بررسی‌ها جهت تهیه گزارش نهایی ادامه دارد، گفت: پس از گزارش وقوع تصادف، نیروهای امدادی در محل حادثه حضور یافته و دستورات لازم جهت درمان مصدومان و همچنین بررسی علت وقوع این حادثه صادر شد. سرهنگ دستغیب، رئیس پلیس راه استان کرمانشاه نیز با بیان اینکه مینی‌بوس حامل دانش‌آموزان روستایی بوده است، اظهار کرد: بررسی‌های اولیه حاکی از عدم توجه راننده مینی‌بوس بوده است، البته مه غلیظی نیز در جاده وجود داشته و علت دقیق این حادثه توسط کارشناسان در حال بررسی است. علاوه بر این، رئیس دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه با حضور در اورژانس بیمارستان طالقانی، روند درمان دانش‌آموزانی را که در جریان این تصادف مصدوم شده بودند، بررسی کرد. محمودرضا مرادی در حاشیه این بازدید در جمع اصحاب رسانه اظهار داشت: متأسفانه بر اثر این تصادف ۲ نفر از دانش‌آموزان فوت کرده و ۱۶ نفر دیگر مصدوم شدند که بلافاصله پس از نخستین تماس با اورژانس 5 آمبولانس و یک اتوبوس‌آمبولانس به محل اعزام شد. 

وی تصریح کرد: در حال حاضر وضعیت مصدومان پایدار است و جز ۲ نفر مشکل جدی برای دیگر دانش‌آموزان وجود ندارد، البته این ارزیابی‌های اولیه است و نیاز به بررسی‌های تکمیلی وجود دارد. گفتنی است، هوشنگ بازوند، استاندار و فضل‌الله رنجبر، فرماندار کرمانشاه نیز با حضور در بیمارستان طالقانی و عیادت از دانش‌آموزان مصدوم ضمن تشکر از کادر درمان، بر تسریع روند درمان مصدومان تأکید کردند. استاندار کرمانشاه ضمن ابراز همدردی و تسلیت درگذشت ٢ دانش‌آموز در این حادثه دلخراش به خانواده جان‌باختگان و مردم استان، دستور داد دستگاه‌های اجرایی متولی نسبت به بررسی علت وقوع این سانحه اقدام کرده و پیگیری‌های قانونی لازم را انجام دهند.

گروه بین‌الملل: چهارشنبه هشتم دسامبر، خانم صدراعظم آلمان سرانجام پس از بیش از 16 سال (۵۸۶۰ روز) حضور ممتد در رأس قدرت، دوران بازنشستگی‌اش را آغاز کرد. این اما تنها رویداد تاریخی دیروز سرزمین ژرمن‌ها نبود؛ مرگ 527 آلمانی بر اثر کرونا در شبانه‌روز منتهی به خداحافظی به یادماندنی آنگلا مرکل در میان تشویق‌های ممتد نمایندگان بوندستاگ، نه‌تنها رخدادی همان‌قدر تاریخی در این کشور محسوب می‌شود، بلکه به نوعی مدیریت بحران توسط دولت مرکل در دوران تقریبا ۲ ساله همه‌گیری را زیر سوال می‌برد. آلمان روز چهارشنبه بالاترین تعداد مرگ‌و‌میر ناشی از کرونا را از ماه فوریه در حالی به ثبت رساند که در تلاش برای متوقف کردن موج چهارم این همه‌گیری است. دیروز پیش از آنکه مرکل و اولاف شولتز، صدراعظم جدید از حزب رقیب ساعت 9 صبح برای آغاز مراسم اعلام دولت جدید به بوندستاگ بروند، موسسه «رابرت کخ» آلمان آماری وحشتناک در زمینه میزان ابتلا و فوت بر اثر کرونا اعلام کرد که از فوریه 2021 (بهمن ۹۹) بی‌سابقه بود. 

این موسسه اعلام کرد در مجموع ۶۹ هزار و ۶۰۱ ابتلای جدید تنها در شبانه‌روز پیش از آن (سه‌شنبه تا چهارشنبه) گزارش شده که ۲ هزار و ۴۱۵ نفر بیشتر از زمان مشابه در یک هفته قبل است و در این میان ۵۲۷ شهروند آلمان طی یک شبانه‌روز جان خود را بر اثر بیماری «کووید-19» از دست دادند. 

این نرخ وحشتناک ابتلا و فوت پس از تزریق حتی تا ۳ دوز واکسن به بخش وسیعی از ژرمن‌هاست و البته پیش از شیوع جدی سویه جدید و بسیار خطرناک این ویروس به جامعه آلمان. به همین دلیل نگرانی‌های گسترده‌ای در این کشور درباره فاجعه احتمالی‌ای که شیوع اُمیکرون در پی خواهد داشت، به وجود آمده است. تا این لحظه سویه جدید و خطرناک‌تر کرونا در 15 کشور اروپایی مشاهده شده اما تعداد موارد هنوز محدود است. 

با حساب موارد جدید، مجموع فوتی‌های کرونایی در آلمان به ۱۰۴ هزار و ۴۷ نفر رسید. با این حال، نرخ شیوع ۷ روزه در این کشور به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر به روند کاهشی ادامه داده و از ۴۳۲ مورد روز سه‌شنبه به ۴۲۷ مورد در روز چهارشنبه کاهش یافت. حال کارشناسان می‌پرسند آیا این معیار به معنی عبور آلمان از اوج این موج همه‌گیری است یا اینکه این ارقام قابل اعتماد نیست، زیرا مسؤولان بهداشت و درمان این کشور بویژه در مناطق کانونی، بسیار درگیرند. 

 

* دولت جدید با سیاست خارجی نه‌چندان مستقل

صبح دیروز پس از آنکه نمایندگان بوندستاگ برای ۳ دقیقه متوالی به افتخار آنگلا مرکل دست زدند، تشریفات مفصل انتخاب و تایید جایگزین او در پست صدارت عظمای آلمان آغاز شد. 

بدین ترتیب اولاف شولتز، چهره برجسته حزب سوسیال- دموکرات به حکومت 16 ساله حزب راستگرای دموکرات- مسیحی و متحدان باواریایی‌اش با رهبری چهره‌ای ماندگار چون مرکل پایان داد. مرکل اگر چه از سوی رسانه‌های لیبرال به عنوان فرشته دموکراسی خوانده می‌شود اما در نقطه مقابل، چسبیدنش به ریاست دولت به مدت نزدیک به ۲ دهه به نوعی اقتدارگرایی شبیه بود که این طول دوران حضور در قدرت دموکراتیک در سراسر اتحادیه اروپایی بدیلی نداشته است. 

اگر چه صدراعظم آلمان، سومین چهره دولت فدرال پس از رئیس‌جمهور و رئیس بوندستاگ محسوب می‌شود اما در قیاس با ۲ سمت تشریفاتی و نیمه‌تشریفاتی مذکور، قدرت و اختیار بی‌مانندی در چارچوب اجرایی و سیاسی این کشور دارد. 

بی‌دلیل نیست عنوانی که در آلمانی به این مقام اطلاق می‌شود «بوندس کانتسلر» (‌Bundeskanzler‌) به معنای صدر فدرال یا رئیس کل، از عنوان سیاستمدار مقتدر و اسطوره‌ای ژرمن‌ها در قرن نوزدهم یعنی «فون بیسمارک» برگرفته شده است. بوندس کانتسلر یا صدراعظم نه به طور مستقیم از سوی شهروندان آلمان، بلکه توسط نمایندگان آنها در پارلمان انتخاب می‌شود. به این ترتیب که گروه‌های پارلمانی نامزد مورد حمایت خود را پیشنهاد می‌کنند و نامزدی او رسما از سوی رئیس‌جمهور تایید می‌شود. مراسم انتصاب اولاف شولتز دیروز در ۴ مرحله و در ۳ مکان مختلف برگزار شد؛ بوندستاگ (پارلمان این کشور)، سپس کاخ بلوو (اقامتگاه رسمی رئیس‌جمهور) و در نهایت اقامتگاه صدراعظم. این ۳ ساختمان در فاصله‌ای نه چندان دور از یکدیگر و در قلب برلین واقع شده‌اند. 

«باربل بس» رئیس بوندستاگ اعلام کرد در رأی‌گیری پارلمان ۳۹۵ نماینده به شولتز رأی دادند، ۳۰۳ نفر هم رأی مخالف و ۶ نفر نیز رأی ممتنع دادند.  او سپس حکم صدراعظمی خود را از فرانک والتر اشتاین مایر، رئیس‌جمهور فدرال آلمان دریافت کرد. انتخاب اولاف شولتز با رأی اکثریت پارلمان نه‌تنها او را به ‌عنوان چهارمین صدراعظم سوسیال- دموکرات تاریخ این کشور معرفی کرد، بلکه به تشکیل دولتی متشکل از ائتلاف سه‌گانه احزاب سوسیال- دموکرات، سبز‌ها و لیبرال- دموکرات موسوم به چراغ راهنمایی یا آمپل انجامید که برای نخستین‌بار در تاریخ جمهوری فدرال آلمان رخ می‌دهد. احزاب آمپل حدود ۴۱۹ کرسی در پارلمان جدید آلمان را در اختیار دارند. دیروز 16 وزیر جدید دولت فدرال هم در بوندستاگ سوگند یاد کردند. 

کابینه جدید جوان‌تر و حضور زنان هم در آن بیشتر شده است. در دولت ائتلافی جدید آلمان «رابرت هابک» از حزب سبزها، معاون صدراعظم و وزیر اقتصاد و حفاظت از اقلیم می‌شود. هابک 52 ساله از سال ۲۰۱۸ یکی از ۲ رهبر حزب سبز‌هاست. «کریستیان ولفگانگ لیندنر» 42 ساله، رهبر حزب دموکرات‌های آزاد نیز وزارت دارایی را به ‌عهده می‌گیرد. 

مهم‌ترین ویژگی این کابینه اما سیاست خارجی احتمالا افراطی آن خواهد بود. سکان دستگاه دیپلماسی آلمان به خانم «آلنالنا بائرباک» سپرده شده است. این سیاستمدار 41 ساله از ۲۰۰۵ عضو حزب سبز‌ها و از سال ۲۰۱۸ یکی از ۲ رهبر حزب بوده است. نکته مهم اینکه بائرباک که از سال ۲۰۱۳ به عضویت پارلمان درآمده، درس‌خوانده اقتصاد و حقوق بین‌الملل در انگلیس بوده و بشدت به جریان حاکم سیاسی در لندن و واشنگتن گرایش دارد که در کنار علاقه شدیدش به رژیم صهیونیستی، نمایی نگران‌کننده از عدم استقلال دستگاه دیپلماسی برلین را ترسیم می‌کند. شولتز بلافاصله برای روزهای پنجشنبه و جمعه باید خود را آماده حضور آنلاین در نشست دموکراسی به ریاست جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا کند. بائرباک هم عصر دیروز بلافاصله پس از ادای سوگند در بوندستاگ، روانه پاریس شد و از آنجا به بروکسل و ورشو خواهد رفت. 

***

سید امیرحسین موسوی‌: در قرن بیست‌و‌یکم، مباحث پیرامون سیاست صنعتی، دیگر نه پیرامون «چرایی» (لزوم یا عدم لزوم) اتخاذ سیاست صنعتی، بلکه پیرامون «چگونگی» و در واقع نحوه درست اتخاذ و اعمال سیاست صنعتی است. با توجه به اینکه هدف سیاست صنعتی، تسریع در تحول ساختاری از طریق کمک به ایجاد و تقویت صنایعی است که این تحول را پیش برانند، لذا آنچه برای سیاست صنعتی در درجه اول اهمیت قرار دارد، نحوه گزینش بخش و شناسایی بخش یا فعالیت صنعتی‌ای است که توان بیشتری برای کمک به این تحول ساختاری دارد. شایان ذکر است در بسیاری مواقع سیاست‌های صنعتی به دلیل اشتباه استراتژیک در انتخاب بخش‌ها به شکست انجامیده است. 

 نکته دیگر اینکه یک سیاست صنعتی مشخص برای همه کشورها وجود ندارد و بسته به موقعیت و شرایط اقتصادی و نیز اولویت‌ها و ارزش‌ها و اهداف کشورها، باید دست به انتخاب و اتخاذ سیاست صنعتی مناسب زد. از این رو هر کشور نیاز دارد الگوی سیاست صنعتی خود را بسته به شرایط صنعت و نهادهای سیاسی کشور خود توسعه و بهبود دهد. 

همچنین علاوه بر اینکه سیاست صنعتی برای کشورهای مختلف متنوع است، سیاست صنعتی در یک کشور در دوره‌های تاریخی مختلف نیز متفاوت است. به عبارت دیگر، سیاست صنعتی را باید یک فرآیند مداوم در نظر گرفت، نه یک هدف. پویایی سیاست صنعتی در انتخاب بخش را می‌توان با برنامه‌ریزی‌های دوره‌ای مدنظر قرار داد. تجربه کره‌جنوبی، پویایی انتخاب برنامه‌ریزان را در بازه‌های 10 ساله نشان می‌دهد؛ این پویایی با بهبود ظرفیت‌های اولیه و نیز توانمندی دولت قابل تحقق است. 

در مجموع اقتصاد ایران ـ در شرایطی که عملا فاقد استراتژی توسعه صنعتی است ـ نیاز مبرمی به توجه به اولویت‌های پیش‌گفته دارد. در چنین شرایطی یک دوره انتقالی ۵ تا 10 ساله انتخاب صنایع آینده‌دار با ریسک کم، با تمرکز زیاد بر مکانیسم‌های حساب‌کشی از حمایت‌شوندگان، برای اقتصاد ایران توصیه می‌شود.

فرزانه دانایی‌:  اجلاس دموکراسی دولت بایدن امروز به صورت اینترنتی در واشنگتن برگزار خواهد شد. برگزاری یک اجلاس مرتبط با دموکراسی در آمریکا و تلاش برای گسترش دموکراسی در سراسر جهان و تعیین ارزش‌ها و پایه‌های اصلی دموکراسی در کشورهای مختلف، یکی از اهداف اصلی بایدن بود که در رقابت‌های انتخاباتی آمریکا در سال 2020 به آن پرداخت. با این ‌حال اجلاس دموکراسی در شرایطی در آمریکا برگزار می‌شود که نه‌تنها برگزاری این اجلاس توسط ایالات‌‌متحده، بلکه حتی چگونگی برگزاری آن و میهمانانی که برای حضور در این اجلاس دعوت ‌شده‌اند نیز محل بحث و چالش و درگیری بوده ‌است. کاخ‌ سفید از تعدادی از رهبران و رؤسای‌جمهور کشورهای دنیا برای حضور در این اجلاس دعوت کرده و چنین برای دنیا ادراک‌سازی شده‌ است که کشورهایی که به این اجلاس دعوت نشده‌اند، دارای دموکراسی نبوده و دولت آمریکا و دنیا آنها را به ‌عنوان یک دموکراسی نمی‌پذیرند. البته دولت بایدن در این باره بارها اعلام کرده ‌است لیست مدعوین به‌ معنای این نیست که همه آنها به ‌صورت کامل دموکراسی و ارزش‌های آن را رعایت می‌کنند اما رسانه‌ها بر این باورند دولت آمریکا خط مرزی پررنگی را بین کشورهای جهان در خصوص کشورهای دارای دموکراسی و کشورهای دیکتاتوری یا رژیم‌های تمامیت‌خواه ترسیم کرده‌ است و سعی دارد دنیا را به ۲ بخش تقسیم کند. همان‌طور که دعوت نشدن تعدادی از رهبران کشورهای جهان به محل تردید درباره ثمربخش بودن این اجلاس یا دارای اهمیت بودن آن تبدیل شده ‌است، دعوت از تعدادی از کشورهای دیگر نیز که از متحدان آمریکا بوده و در عین ‌حال به ‌صورت کامل دموکراسی محسوب نمی‌شوند، باعث ایجاد تردیدهایی درباره اهداف اصلی برگزاری این اجلاس شده است. 

برگزاری اجلاس دموکراسی در آمریکا یکی از برنامه‌های اولیه بایدن برای بحث نجات سیاست خارجی آمریکا بعد از دوران ترامپ بود. او در مقاله‌ای با عنوان «چرا آمریکا دوباره باید رهبری کند؛ نجات سیاست خارجی آمریکا بعد از ترامپ» صراحتا از برگزاری این اجلاس نام‌ برده و می‌گوید می‌خواهد گام‌های فوری را جهت بازآفرینی دموکراسی در آمریکا و حفاظت از آینده اقتصاد این کشور برداشته و دوباره آمریکا را به ‌جایی برساند که رهبری دنیا را بر عهده بگیرد. 

برای برگزاری این اجلاس از 101 کشور دنیا دعوت ‌شده است. به ‌غیر از تمام کشورهای اروپایی به ‌استثنای مجارستان، کشورهای دیگری که حضورشان در این اجلاس محل بحث زیادی بوده ‌است، کشورهایی نظیر پاکستان، برزیل، فیلیپین، ترکیه و مصر بودند. یکی از نکات جالب در این زمینه اینکه دولت بایدن به ‌غیر از مجارستان از تمام کشورهای دیگر اروپایی برای حضور در این اجلاس دعوت کرده ‌است. رسانه‌های آمریکایی از جمله واشنگتن‌پست در این زمینه گفته‌اند احتمالا دلیل اصلی دعوت نکردن از مجارستان این بوده ‌است که رئیس‌جمهور این کشور رابطه بسیار خوبی با ترامپ داشته و از جنبش «آمریکا را دوباره باعظمت سازیم» بشدت دفاع می‌کرد؛ به‌ همین دلیل بایدن تلاش کرده ‌است ویکتور اوربان، نخست‌وزیر مجارستان در این اجلاس شرکت نکند. مجارستان در عین‌ حال از اورسولافون‌درلاین، رئیس کمیسیون اروپا خواسته است در اعتراض به اینکه مجارستان جایی در این اجلاس ندارد و تمام کشورهای اروپایی به واشنگتن دعوت شده‌اند، در این اجلاس سخنرانی نداشته باشد اما او اعلام کرده ‌است با وجود تمام تنش‌ها در این اجلاس سخنرانی می‌کند. سفارت مجارستان در واشنگتن تصمیم دولت بایدن را در همین راستا «بی‌احترامی» به مردم این کشور خوانده ‌است. تعدادی از متخصصان حوزه روابط بین‌الملل و بنیادهای مرتبط با آزادی بیان و دموکراسی در دنیا اعلام کردند اقدام بایدن در واقع جدا ساختن دنیا و تمایز قائل شدن میان کشورهای متحد آمریکا و رقیب آمریکاست. 

در تاریخ آمریکا البته رؤسای‌جمهور زیادی بوده‌اند که قصد داشتند دنیا را به ۲ بخش خوب و بد تقسیم کنند. می‌توان به‌ صراحت بیان کرد بایدن نخستین رئیس‌جمهوری نبوده ‌است که سعی داشته با توسل به ارزش‌های دموکراسی در جهان، کشورها را به بازیگران خوب و بد تقسیم کند. رونالد ریگان نیز نظریه تقسیم‌بندی دنیا را در سر داشته ‌است و به‌ همین دلیل به بلوک اتحاد جماهیر شوروی لقب «امپراتوری شیطان» داده بود. جورج بوش نیز کشورهای «محور شرارت» را عنوان کرده بود و سعی داشت این کشورها را از کل دنیا متمایز بداند. 

۲ کشور مهم دیگری که از این اجلاس بیرون مانده‌اند روسیه و چین هستند. دولت بایدن در همین راستا روز سه‌شنبه گذشته طرح تحریم دیپلماتیک المپیک زمستانی چین را اعلام کرد و گفت در واکنش به به‌اصطلاح اقدامات ضد حقوق ‌‌بشری چین این تحریم را انجام می‌دهد و آمریکا در المپیک زمستانی پکن حضور دیپلماتیک نخواهد داشت. تحریم دیپلماتیک المپیک زمستانی چین نخستین گام بایدن برای فضاسازی جهت تبلیغ اجلاس بین‌المللی دموکراسی‌اش بود و در گام بعدی روسیه و چین را نیز از حضور در این اجلاس منع کرد. مسؤولان چینی دولت بایدن را به داشتن ذهنیت جنگ سرد متهم و اعلام کردند برگزاری این اجلاس باعث تقابل ایدئولوژیک در جهان و ایجاد خط‌کشی‌های جدید در جهت متمایز کردن کشورها از یکدیگر و جدا کردن آنها می‌شود. دعوت نکردن از چین برای این اجلاس و در عین ‌حال دعوت رسمی از تایوان پیام دیگری را نیز به چین منتقل می‌کند. فضای موجود در حوزه کشورهای شرق آسیا این‌گونه است که بسیاری از این کشورها به دلیل اینکه ممکن است احساس کنند رابطه‌شان با چین در معرض خطر قرار می‌گیرد، در سطوح پایین‌تری در این اجلاس شرکت خواهند کرد، کشورهایی نظیر کره‌جنوبی، مالزی و اندونزی از جمله کشورهایی هستند که به ‌احتمال زیاد حضور پررنگ در این اجلاس نخواهند داشت. 

نکته جالب در این باره این است که بسیاری از تحلیلگران و حتی مشاوران دولت بایدن بر این عقیده‌اند برگزاری کنفرانس‌های اینچنینی نمی‌تواند کمکی به روند گسترش دموکراسی در جهان کند و تنها به ایجاد تنش بین آمریکا و رقبای جهانی‌اش می‌پردازد. دولت بایدن ظاهرا به این توصیه‌ها عمل نمی‌کند، زیرا همزمان با برگزاری این اجلاس تلاش دارد با استفاده از ابزار همیشگی خود در حوزه سیاست خارجی، یعنی تحریم، افتتاحیه این نشست را با اعلام تحریم‌های جدید علیه کشورهایی آغاز کند که به زعم آمریکا دموکراسی به حساب نمی‌آیند. 

مقامات دولت بایدن با این ‌حال معتقدند برخی مسائل در داخل آمریکا نیز می‌تواند بر تاثیرگذار بودن این اجلاس سایه بیفکند. یکی از این مسائل درگیر بودن مردم و کنگره آمریکا با مساله شائبه تقلب در انتخابات ریاست‌جمهوری سال 2020 است. بایدن در شرایطی کاخ‌ سفید را از ترامپ تحویل گرفت که خیابان‌های آمریکا مملو از معترضان و همچنین نیروهای امنیتی بود. انتخابات پرشائبه ریاست‌جمهوری گذشته ایالات‌متحده، دموکراسی آمریکایی را عملا زیر سوال برد. وجه تمایز و مساله نمادین این ماجرا، داستان حمله معترضان به نتایج انتخابات به ساختمان کنگره به‌عنوان نماد دموکراسی آمریکایی بود. حادثه ۶ ژانویه بخوبی نشان داد آمریکا بشدت از شاخص‌های اصلی دموکراسی فاصله گرفته ‌است. در طول چند هفته گذشته نیز بسیاری از رسانه‌ها به این مساله پرداخته و عنوان کردند از نظر افکار عمومی آمریکا، این کشور دیگر یک دموکراسی کامل نیست و فاصله زیادی با آن دارد. 

گزارش جدیدی که درباره درجه‌بندی دموکراسی‌ها در جهان منتشرشده نیز نشان می‌دهد با وجود اینکه آمریکا هیچ‌گاه یک دموکراسی کامل - به ‌معنای اثرگذاری رأی مردم در ساختارها و تصمیم‌گیری‌های سیاسی- نبوده ‌است، باز هم از جایگاه قبلی خود فاصله گرفته و دچار افول در بحث دموکراسی شده ‌است. خانه آزادی به‌ عنوان سازمانی که گزارش آزادی و دموکراسی در کشورهای مختلف را منتشر می‌کند، سال 2021 اعلام کرد آمریکا نسبت ‌به دهه گذشته میلادی با کاهش رتبه در بحث دموکراسی مواجه بوده ‌است و از نمره ۹۴ به ۸۳ سقوط کرده‌ است. این سازمان غیردولتی اعلام کرده‌ است دلیل این مساله انتخابات سال 2020 و تردیدهایی است که درباره سلامت این انتخابات وجود دارد. همچنین حمله به ساختمان کنگره، دموکراسی آمریکایی را از چشم بسیاری از متحدان آمریکا انداخت. 

برگزاری چنین اجلاسی ـ همان‌طور که بارها توسط اندیشمندان حوزه سیاسی و روابط بین‌الملل گفته ‌شده است ـ باعث ایجاد تنش در کل دنیا شده و در عین‌ حال برگزاری این اجلاس که کاملا روی مفهومی ایدئولوژیک بنا شده و رویکرد در قبال آن نیز ایدئولوژیک است، می‌تواند کشورهای دنیا را به تنش با یکدیگر وادارد. در شرایط فعلی این هراس در بین تحلیلگران آمریکایی وجود دارد که آمریکا نتواند اعتبار و قابل ‌اطمینان بودن خود درباره تلاش‌ها برای گسترش دموکراسی را به نمایش بگذارد و نشان دهد اعتبار خوبی برای رهبری دموکراسی در جهان ندارد، زیرا هم‌اینک نیز حوادث ۶ ژانویه و همچنین تلاش جمهوری‌خواهان برای زیر سوال بردن سیستم دموکراسی در آمریکا خود مساله‌ای است که سیاستمداران آمریکایی باید به آن پاسخ دهند. در دولت بایدن کسانی هستند که از این مساله نگرانی دارند که برگزاری این اجلاس در واقع به نوعی زخم زدن به خود در عرصه دموکراسی باشد.