چین هدف اصلی آمریکا

گروه اقتصادی: وزرای خارجه روسیه و آمریکا روز سه‌شنبه در عربستان سعودی دور یک میز نشستند تا روند مذاکرات صلح در خاورمیانه را پیش ببرند. با وجود اینکه اروپا و اوکراین مخالفت خود را با این مذاکرات اعلام کرده‌اند اما به نظر می‌رسد احتمال توافق جدی است. به طور قطع این مساله می‌تواند بازار جهانی را نیز با تغییراتی همراه کند، چرا که در شرایط کنونی آمریکا برای اینکه توازن قدرت را بهم بریزد و ارباب اروپا شود به دنبال توافق با روسیه است اما در بلندمدت به دنبال فشار بر چین است. به عبارت دیگر، توافق با روسیه خیال ترامپ را راحت می‌کند تا بهتر بتواند روی چین تمرکز کند. 
توافق با روسیه در این شرایط تقابلی که ترامپ با اروپا دارد، باعث می‌شود درباره قیمت نفت نیز در معذوریت قرار نگیرد. به عبارتی دیگر هیچ توجیهی وجود ندارد که ترامپ برای اینکه قیمت نفت را در محدوده مناسب برای اروپا حفظ کند عرضه را زیاد کند. پیش از این ترامپ در تبلیغات انتخاباتی خود نیز اعلام کرده بود که آمریکا باید روی درآمد نفتی خود تمرکز کند. 
این رویکرد ترامپ باعث شد تا یک روز بعد از مذاکره روسیه با آمریکا در عربستان سعودی قیمت نفت یک درصد بالا برود، چرا که چشم‌انداز این است همکاری آمریکا و روسیه به عنوان تولیدکنندگان نفت می‌تواند برای مصرف‌کنندگان نفت که عمدتا اروپا و چین هستند خطرناک تلقی شود.                       
با این حال داده‌های اولیه شرکت اطلاعات انرژی «کپلر» نشان می‌دهد بیشترین واردات نفت چین از ایران در فوریه بوده که به 1.74 میلیون بشکه در روز رسید که ۸۶ درصد بالاتر از نرخ روزانه در ژانویه است. این میزان واردات بیشترین میزان واردات نفت چین از اکتبر گذشته به شمار می‌رود. 
چین معمولا بزرگ‌ترین خریدار نفت خام ایران بوده و اکثر محموله‌های نفت ایران توسط پالایشگاه‌های مستقل و کوچک‌تر چین خریداری می‌شوند. بنابراین تهدید تحریمی آمریکا نیز نمی‌تواند برای این شرکت‌های کوچک چندان جدی باشد؛ چنانکه در هفته‌های اخیر ترامپ دور جدیدی از تحریم‌ها علیه نفت ایران را اعمال کرد اما تاثیری بر قیمت بازار جهانی نفت نداشت.
بر اساس گزارش بلومبرگ، افزایش صادرات نفت ایران به چین اخیرا در شرایطی انجام شده که اسکات بسنت، وزیر خزانه‌داری دولت ترامپ اعلام کرده بود «آمریکا به دنبال محدودتر کردن صادرات نفت ایران است. چین و شاید هندی‌ها، نفت تحریمی خریداری می‌کنند و این مساله، غیرقابل قبول است». 
البته در حال حاضر شبکه نفتی روسیه هنوز از بند تحریم‌های آمریکا رها نشده است اما احتمال اینکه این محدودیت‌ها برطرف شود وجود دارد. برای نمونه شرکت توپراس که بزرگ‌ترین پالایشگر نفت ترکیه است، خرید نفت روسیه را به دلیل تحریم‌هایی که آمریکا در ۱۰ ژانویه امسال اعلام کرد متوقف کرده است. توپراس از زمان آغاز جنگ روسیه در اوکراین در سال ۲۰۲۲، یکی از بزرگ‌ترین واردکنندگان نفت روسیه بوده است. طبق داده‌های رگولاتور انرژی ترکیه، نفت روسیه ۶۵ درصد از کل واردات نفت به ترکیه در فاصله ژانویه تا نوامبر سال ۲۰۲۴ را تشکیل می‌داد. طبق داده‌های شرکت اطلاعات انرژی «کپلر»، توپراس سال میلادی گذشته ۲۲۵ هزار بشکه در روز نفت روسیه را وارد کرد که بالاترین رکورد همه زمان‌ها بود و در مقایسه با ۱۷۸ هزار بشکه در روز سال ۲۰۲۳، بالاتر بود. واردات نفت روسیه توسط توپراس - از سال ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۲- دو برابر شد و به ۱۷۰ هزار بشکه در روز رسید.
2 روز پیش دولت اوکراین اعلام کرد در یک حمله پهپادی به شبکه صادرات نفت روسیه حدود یک درصد از مجموع عرضه  نفت بازار جهانی را تحت تاثیر قرار داده است. چهارشنبه نیز دولت روسیه اعلام کرد جریان نفت از طریق کنسرسیوم خط لوله کاسپین که مسیر اصلی صادرات نفت از قزاقستان است، پس‌ از حمله پهپادی اوکراین به یک ایستگاه پمپاژ 30 تا 40 درصد کاهش یافته است. این 30 درصد برابر با 380 هزار بشکه در روز کاهش عرضه نفت به بازار است. به طور قطع این رویکرد حکایت از آن دارد که این ۲ کشور بعد از صلح نیز همکاری چندانی در زمینه صادرات انرژی به اروپا نخواهند داشت.
هرچند ترامپ بعد از استقرار مجدد در کاخ سفید برخی دستورالعمل‌ها و مقرراتی را که بایدن وضع کرده بود لغو کرد اما درباره تحریم‌هایی که علیه روسیه وضع شده هنوز هیچ‌گونه اقدامی نکرده است. البته در روزهای اخیر گفته شاید در زمینه حمل‌و‌نقل نفت ونزوئلا دیگر آمریکا همکاری نکند. این مساله نیز به طور قطع می‌تواند روی افزایش قیمت نفت جهانی تاثیر بگذارد.
در حال حاضر سرمای هوا عرضه نفت آمریکا را تهدید می‌کند. شرکت خط لوله داکوتای شمالی تخمین می‌زند تولید در سومین ایالت بزرگ تولیدکننده نفت آمریکا 150 هزار بشکه در روز به ‌خاطر سرما کاهش یابد. بنابراین این مسائل باعث می‌شود دولت ترامپ در بازی سیاسی اخیر خود بیشتر روی بازار نفت متمرکز شود. هرچند این مساله را به صورت علنی اعلام نمی‌کنند اما با توجه به اینکه با کشورهایی مانند کانادا، ونزوئلا و ایران بیشترین تنش‌ها را داشته است، قصد دارد با مجموعه اقداماتی قیمت نفت را بالا ببرد. شاید یکی از اهداف پشت پرده ترامپ این است که با افزایش قیمت نفت در بازارهای جهانی می‌خواهد قیمت کالاها را برای اروپایی‌ها و چینی‌ها بالا ببرد.
هرچند این مساله می‌تواند کمی متناقض با رویکرد دولت ترامپ در قبال روسیه باشد، چرا که این قرارداد صلح به رفع تحریم‌هایی که جریان نفت روسیه را مختل کرده کمک می‌کند. با توجه به اینکه ترامپ تنها به دنبال منافع آمریکاست، احتمال اینکه با روسیه توافقاتی در زمینه اقتصادی داشته باشد وجود دارد. در شرایط کنونی موقعیت مرزها با اوکراین برای روسیه اهمیت بالایی دارد و اینکه اوکراین به ناتو نپیوندد. البته این ۲ نگرانی دولت روسیه مورد وثوق دولت آمریکا قرار گرفته است به همین دلیل احتمال توافق درباره مسائل اقتصادی به نفع آمریکا وجود دارد.
از طرف دیگر ترامپ روز سه‌شنبه اعلام کرد قصد دارد 25 درصد عوارض بر واردات خودرو و همچنین نیمه‌رساناها و محصولات دارویی وضع کند. این عوارض، قیمت‌ها را برای مصرف‌کننده‌ها افزایش داده، اقتصاد را تضعیف کرده و تقاضا برای سوخت را پایین می‌آورد. به عبارت دیگر، هر چقدر تجارت به آمریکا تضعیف شود، شبکه حمل‌و‌نقل با کاهش تقاضا روبه‌رو می‌شود و این مساله قیمت نفت و فرآورده‌های نفتی را کاهش می‌دهد. آمریکا در حال حاضر قصد دارد با اهرم‌های دیگر قیمت نفت را بالا نگه دارد تا بر تولیدکنندگان غیرآمریکایی کالا نیز فشار بیاورد و آنها به دلیل هزینه تمام‌شده بالاتر نتوانند با تولیدکنندگان داخلی این کشور رقابت کنند.