زنده باد مقاومت
مرتضی علیزاده: در سرزمینی که هر لحظه در برابر توفان‌ها آزمون می‌شود، رستاخیز دیروز لحظه‌ای بود که در آن تاریخ و آینده لبنان در هم آمیخت. مراسم وداع با رهبران شهید مقاومت در بیروت را باید نقطه عطفی در تاریخ معاصر این کشور تلقی کرد؛ گردهمایی بزرگی که تنها یک مراسم رسمی وداع با چهره‌های تاریخ‌ساز نبود، بلکه نمایشی بود از ابهت مقاومت، اتحاد ملت‌ها و تداوم آرمان‌های بلندی که در درون مردم لبنان زنده و جاوید مانده است. لبنان، کشوری که در سایه توفان‌های سیاسی و اجتماعی و جنگ‌های چند دهه‌ای، دستخوش تحولات زیادی شد، همچنان دلبسته به میراث مقاومت است. این مقاومت که بر اساس اصولی همچون استقلال، آزادی و کرامت انسانی بنا شده، همواره نقشی کلیدی در سیاست داخلی و خارجی لبنان ایفا کرده است. رهبران شهید این مقاومت که بسیاری از آنان طی سال‌های اخیر جان خود را فدای آرمان‌های ملی و مذهبی کردند، اکنون در آیینه این مراسم، در برابر ملت و تاریخ خود قرار دارند. نکته‌ای که در مراسم وداع با رهبران شهید مقاومت لبنان بسیار چشمگیر بود، حجم نمادهایی بود که در آن حضور داشت. بیروت، پایتخت لبنان، در آن لحظات به یک مرکز بزرگ معنوی و سیاسی تبدیل شد. آنچه در این مراسم اهمیت داشت، تنها تجلیل از مبارزان و شهیدان نبود، بلکه پیام سیاسی این مراسم بود که به دنیا مخابره شد. این مراسم، بویژه در شرایطی که لبنان درگیر بحران‌های اقتصادی و سیاسی عمیق است، به وضوح نشان داد مقاومت نیرویی است که در تمام ابعاد زندگی ملت لبنان و ملت‌های منطقه ریشه دوانده است. در روزهایی که لبنان بشدت تحت فشار اقتصادی، سیاسی و اجتماعی قرار دارد و دچار بحران‌های متعدد در زمینه‌های اقتصادی و امنیتی است، این مراسم می‌تواند به عنوان یک پیام قوت و همبستگی از سوی مقاومت اسلامی لبنان تلقی شود. به این ترتیب، پیام این مراسم به صاحبان قدرت در داخل و خارج لبنان این است که مقاومت به یک نیروی سازماندهی‌شده و قدرتمند تبدیل شده که قادر است در برابر تمام فشارها ایستادگی کند. از طرفی یکی از جنبه‌های مهمی که باید در تحلیل این مراسم مدنظر قرار داد، نقش مقاومت در فرآیند دموکراتیک لبنان است. در حالی که لبنان به عنوان یک کشور با نظام پارلمانی و چندحزبی شناخته می‌شود، بسیاری از تحلیلگران بویژه در غرب و برخی کشورهای عربی، نسبت به ترکیب مقاومت با اصول دموکراتیک انتقاد دارند. در این میان، کسانی که مخالف مقاومت هستند، آن را به عنوان یک تهدید برای امنیت و تمامیت ارضی لبنان و حتی تهدیدی برای دموکراسی قلمداد می‌کنند اما به نظر می‌رسد مردم لبنان با حضور پرشکوه در این مراسم، ارادت خود به مقاومت لبنان و در راس آنها حزب‌الله را بخوبی نشان دادند و به صورتی که در تاریخ این کشور کمتر دیده شده، از آنها حمایت کردند. آیا این حمایت‌ها به این معناست که مردم لبنان مفهوم مقاومت را با اصول دموکراتیک درهم آمیخته‌اند یا این حمایت‌ها تنها نشانه‌ای از یک واکنش طبیعی در برابر ابرقدرت‌ها و دخالت‌های خارجی است؟ تردیدی نیست که برای بخشی از مردم لبنان، این مراسم‌ها نمادی از استقلال است؛ استقلالی که در مقابل فشارهای خارجی و داخلی در طول سال‌ها شکل گرفته و رشد کرده است. در این راستا می‌توان گفت مقاومت توانسته در میان مردم لبنان هویتی منسجم و با قابلیت‌های سازمان‌دهی و هدایت سیاسی ایجاد کند.
همچنین باید در نظر داشت یادبودها و مراسم‌های بزرگ، بویژه در کشورهای تحت فشار و درگیر جنگ‌های متعدد، غالباً به عنوان ابزاری برای تجدید وحدت ملی و افزایش انسجام داخلی عمل می‌کند.
از این جهت باید بپرسیم آیا مراسم باشکوه وداع با رهبران شهید سیدحسن نصرالله و سیدهاشم صفی‌الدین تنها یک حرکت عاطفی است یا نوعی فراخوان به یک حرکت بزرگ سیاسی و اجتماعی؟ در لبنان، کشوری که به دلیل تعدد گروه‌ها و احزاب مذهبی و سیاسی همواره با چالش‌های داخلی مواجه است، چنین آیین‌هایی پیام‌های مهم داخلی و خارجی به همراه دارد. به نظر می‌رسد پیام این مراسم باعظمت برای حاکمان لبنان و دولت‌های سلطه‌گر این است که مقاومت یک نیروی سیاسی و اجتماعی است که نقشی تعیین‌کننده در آینده لبنان خواهد داشت. در این میان، میزان موفقیت مقاومت در تعامل با نظام‌های جهانی و منطقه‌ای، همچنین در تأمین مصالح داخلی لبنان، به طور جدی تعیین‌کننده است.
در نهایت، باید گفت مراسم وداع با پیکر رهبران شهید مقاومت لبنان، نه یک مراسم عادی بلکه یک حرکت بزرگ سیاسی – اجتماعی - فرهنگی بود که توانست پیام‌های مهمی در سطح داخلی و بین‌المللی ارسال کند. استقبال پرشور از این مراسم نشان داد در لبنان، مقاومت تنها یک مفهوم سیاسی نیست، بلکه به جزئی از هویت ملی و فرهنگی مردم این کشور تبدیل شده است. مشکلات اقتصادی و بحران‌های اجتماعی، چالش‌هایی است که لبنان در آینده با آنها مواجه خواهد شد اما باید پذیرفت مقاومت در لبنان، چه در عرصه نظامی و چه در عرصه سیاسی، نقشی اساسی در ادامه مسیر این کشور ایفا خواهد کرد.