سیا میکشد
گروه بینالملل: یکی دیگر از شعارها و وعدههای انتخاباتی ترامپ در ایام انتخابات 2024 محقق و بخش جدیدی از اسناد محرمانه ترور جان اف. کندی، سیوپنجمین رئیسجمهور آمریکا که 22 نوامبر 1963 میلادی به ضرب گلوله «لی هاروی اسوالد» ترور شده بود، منتشر شد. در آن روزها و در وضعیتی که تمام جهان در بهت و حیرت ترور کندی فرو رفته بود و سوالات بسیاری در افکار عمومی آمریکا و مردم جهان شکل گرفته بود و تنها ۲ روز پس از ترور کندی، قاتل بازداشتشده وی نیز هنگام خروج از دادگاه به دست شخصی به نام «جک روبی» ترور شد و به قتل رسید.
جک روبی که مقامات آمریکایی وی را گرداننده یک باشگاه شبانه در شهر دالاس ایالت تگزاس آمریکا معرفی کرده بودند، پس از انجام این اقدام به مرگ محکوم شد اما پیش از آنکه حکمش اجرا شود در زندان به طرز مشکوکی جان باخت. بعدها علت مرگ وی را انسداد ریوی ناشی از سرطان ریه اعلام کردند اما شواهد نشان میدهد وی از دادگاه درخواست فرجامخواهی برای حکم خود را مطرح کرده و قرار بود در دادگاهی دیگر به حکم وی رسیدگی شود.
در آن زمان ابهامات متعددی درباره چرایی ترور و انگیزه قاتل و آمران اصلی آن مطرح و تئوریهای بسیاری نیز در محافل سیاسی و رسانههای آن دوره مرموز از تاریخ آمریکای قرن 20 نقل شد؛ تئوریهایی که برخی از آنها شوروی را عامل اصلی ترور کندی معرفی کردند و بسیاری دیگر نیز منشأ ترور رئیسجمهور آمریکا را در داخل خاک آمریکا جستوجو میکردند: تروری که سرنوشت آمریکا را تغییر داد و پس از آن جهان شاهد یک دوره تنشآمیز با شوروی بر سر مساله کوبا بود.
اکنون پس از گذشت 6 دهه از ترور سیوپنجمین رئیسجمهور آمریکا اسناد محرمانه آن توسط دونالد ترامپ هم در دوره نخست ریاست جمهوری او هم اینک در ابتدای دور دوم منتشر شده و در اختیار عموم مردم آمریکا قرار گرفته است. البته درباره صحت و سقم این اسناد که پس از 60 سال منتشر شده، شک و تردید بسیاری وجود دارد و از سوی دیگر مشخص نیست چه میزان از حقیقت در اسناد منتشرشده حذف شده است اما در همین اسناد منتشرشده نیز نکات بسیار مهمی وجود دارد.
* اسناد منتشر شده
در مورد اسناد منتشر شده و انگیزه اصلی ترامپ از این اقدام تحلیلهای بسیاری مطرح شده است. جزئیات بسیار مهمی نیز در 63 هزار صفحه سند منتشر شده محرمانه وجود دارد که بررسی تمام آنها زمان زیادی خواهد گرفت اما تاکنون مسائل بسیار مهم و جنجالی از حوادث آن روزهای پرتنش جنگ سرد افشا شده است.
بررسی اسناد هزاران صفحهای منتشر شده نشاندهنده این واقعیت است که در آن زمان اقدامات سازمان سیا علیه شوروی و در بسیاری از کشورهای دیگر که در آن زمان از آنها به عنوان جهان سوم نام برده میشد و زمین جنگ پنهان و پیدای ۲ ابرقدرت آن روزهای جهان بود، محدود به چارچوبهای دولت نبوده است؛ چارچوبهایی که قرار بود خطوط قرمزی برای سازمانهای جاسوسی ۲ طرف باشد و مانع گسترش درگیری بین ۲ قدرت اتمی شود.
در اسناد منتشر شده به مسائلی جنجالی مربوط به آن روزهای آمریکا و ترور کندی اشاره شده است. برای مثال در اسناد به درگیری و اختلاف نظر شدید سازمان سیا و شخص کندی بر سر شکست آمریکا در عملیات خلیج خوکها اشاره شده است؛ درگیریهایی که در آن زمان مردم عادی و رسانهها نیز از آن با خبر بودند.
البته زمان بیشتری برای بررسی اسناد نیاز است اما در همین مدتزمان محدود نیز مسائلی مانند اینکه ضارب تحت کنترل و نظارت سازمانهای امنیتی آمریکا بوده، توجه آنها را جلب کرده است. به عبارتی در اسناد منتشر شده توضیح داده شده که ضارب کندی، تحت نظارت و پوشش سازمان سیا بوده است.
از سوی دیگر در بخشی از اسناد منتشر شده به هشدار سازمان اطلاعات شوروی به ایالات متحده آمریکا درباره ترور کندی اشاره شده است؛ مسالهای که به بالا بودن سطح خطر و احتمال ترور کندی اشاره دارد و این سوال را در ذهن ایجاد میکند که با توجه به شرایط حساس و وجود خطر چرا محافظت بیشتری از رئیسجمهور آمریکا نشد و وی با خودرویی بدون سقف در ایالت تگزاس تردد میکرد؟ً!
در اسناد منتشر شده آمده است لی هاروی اسوالد به سفارت شوروی و کوبا در مکزیکوسیتی تردد داشته و به همین دلیل نیز تحت نظارت سازمان سیا بوده است. سند دیگری وجود دارد که نشان میدهد افبیآی از احتمال کشته شدن و ترور اسوالد خبر داشته و این مساله نیز بر ابهامات پرونده ترور کندی افزوده است.
در سندی دیگر که به اختلافات سیا و کندی اشاره دارد، به سازماندهی مجدد سیا پس از شکست عملیات خلیج خوکها توسط آرتور شلزینگر جونیور اشاره شده است؛ مسالهای که عمق اختلاف و تنش موجود بین رئیسجمهور آمریکا و دستگاه امنیتی آمریکا را نشان میدهد. در این اسناد به اقدامات خارج از چارچوب سیا علیه شوروی نیز اشاره شده است؛ اقداماتی خصمانه و بسیار ضد انسانی که بسیاری از آنها حتی از چشم دولت وقت آمریکا نیز پنهان مانده بود.
مسموم کردن شکر کوبا که به اتحاد جماهیر شوروی صادر میشد، همچنین مسموم کردن گاوهای دامداریها در جمهوری آلمان شرقی به منظور تضعیف کشاورزی یا اضافه کردن صابون به شیر خشک کودکان در آلمان شرقی از جمله اقدامات مخوف و کثیف سازمان اطلاعات آمریکا در آن ایام بوده است.
در اسناد منتشر شده همچنین به اقداماتی همچون همکاری با نازیهای سابق در آلمان شرقی علیه شوروی اعتراف شده است. از دیگر اقدامات جنجالی سیا در آن روزگار دخالت و ایجاد اعتراضات در سال 1956 در مجارستان بود که در پی آن بیش از 3000 نفر کشته شدند.
مجموع اقدامات سیا در اسناد منتشر شده درباره ترور کندی، همچنین اقدامات خارج از چارچوب تعیینشده، پیامهایی را به همراه دارد که نشاندهنده وجود یک دولت پنهان یا به اصطلاح یک دولت عمیق در ساختار دستگاه امنیتی آمریکاست که دستکم پشت پرده بسیاری از وقایع آن روزگار آمریکا و جهان بود.
* پشت پرده افشاگری ترامپ
ترامپ اگر چه در دور نخست ریاست جمهوری خود در ۲ نوبت اسنادی را درباره ترور کندی منتشر کرده بود اما در ایام تحلیف دور دوم ریاستجمهوری خود اعلام کرد اسناد محرمانه ترور کندی و بسیاری از اسناد محرمانه دیگر مانند اسناد مربوط به ترور مارتین لوترکینگ را منتشر میکند و این اقدام را انجام داد. درباره چرایی این اقدام اما تحلیلهای متفاوتی مطرح است. پیش از این و در سال 1992 کنگره آمریکا قانونی را به منظور انتشار اسناد منتشر کرده بود اما دولتهای مختلف این قانون را به بهانههای مختلف و پس از لابیهای گسترده با سیا بر روی زمین گذاشته بودند؛ اقدامی که در دولت ترامپ انجام نشد و در دور نخست دولت ترامپ اسناد منتشر شد. این اقدام در دولت بایدن متوقف شد اما در دولت دوم ترامپ و با وقفهای ۴ ساله این افشاگریها از سر گرفته شد. در افشاگریهای انجامشده از اسناد محرمانه این واقعیت بخوبی نشان داده شد که سازمانهای امنیتی و جاسوسی آمریکا فراتر از سیطره و حاکمیت دولتها عمل میکنند. این اسناد اثباتی بر وجود دیپ استیت و سازوکارهای مخفی در دولت آمریکا هستند که بسیاری از تحولات را رقم میزنند؛ بدون اینکه اثری از آنها باقی بماند. از سوی دیگر ترامپ بارها از احتمال ترور خود توسط گروهها و نهادهای مخالفش گفته است و انتشار این اسناد را باید در این راستا تحلیل کرد. ترامپ که شخصیتی غیرمعمول و متفاوت با روسای جمهور سابق آمریکا دارد اقداماتی خارج از عرف را در دستور کار خود قرار داده است و این اقدامات در دور دوم دولتش بسیار گستردهتر از سابق شده است؛ اقداماتی که منجر به ایجاد تضاد منافع بسیار و نگرانیهای فراوان برای بسیاری در درون آمریکا و جهان شده است. ترور ناموفق وی در کمپین انتخاباتی 2024 نیز بر این احتمال افزود و ترامپ را برای ایجاد سپری محافظ برای خودش مصممتر از قبل کرد. به همین دلیل نیز وی دست به انتشار اسناد محرمانه ترور کندی زد تا اذهان آمریکاییها را آماده پذیرش این واقعیت کند که در آمریکا همه چیز تحت کنترل دموکراسی و دولت منتخب نیست و بسیاری از حوادث در پشت پرده رقم میخورد؛ حوادثی که ممکن است برای رئیسجمهور جنجالی فعلی آمریکا نیز رقم بخورد.
به همین دلیل نیز میتوان اقدام ترامپ را تلاشی برای ایجاد پوشش و محافظت از خود در دور دوم دولتش دانست؛ پوششی که توسط افکار عمومی انجام میشود و مردم آمریکا را در برابر دستگاههای امنیتی قرار میدهد. اقدامی بحث برانگیز که نشاندهنده وجود بیاعتمادی با سابقهای بین رئیسجمهور و سازمان اطلاعاتی این کشور است.
البته به گفته بارنز، همچنان بخش کوچک و مهمی از اسناد مربوط به ترور کندی با توافق دولت و سیا محرمانه مانده و اجازه انتشار دریافت نکرده است اما انتشار این اسناد را باید در چارچوب اختلافات و بیاعتمادی بین سیا و ترامپ دانست. یکی دیگر از دلایلی که برای انتشار اسناد سیا مطرح شده است ائتلاف کندی جونیور (برادرزاده جان اف کندی) با ترامپ در ایام انتخابات 2024 است. وی که در ایام انتخابات به عنوان گزینهای مستقل وارد عرصه رقابت برای ریاستجمهوری شده بود در اقدامی حیرتانگیز به سابقه خانوادگی کندیها پشت کرده و به نفع ترامپ از رقابتها کنار کشید. اقدام کندی جونیور در شرایطی انجام شده است که وی بارها از احتمال ترور عموی خود به دست افرادی در سازمان سیا صحبت کرده است و به نظر میرسد کنار کشیدن وی به نفع ترامپ به شرط افشای اسناد محرمانه ترور جان اف کندی انجام شده است.
اقدامی که توسط بازماندگان خاندان پرنفوذ کندی محکوم شد اما مرور اتفاقات مرموز رقمخورده برای سایر کندیها مانند ترور جان اف کندی و همچنین سقوط هواپیمای پسر وی که در رقابتهای انتخاباتی مطرح شده بود، همگی از پروندههای سر به مهر تاریخ معاصر آمریکا به حساب میآیند که مشخص نیست چه زمانی از آنها رونمایی میشود.